KIO 373/17 WYROK dnia 14 marca 2017 r.

Sygn. akt: KIO 373/17 

WYROK 

z dnia 14 marca 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Daniel Konicz 

Protokolant:            

Piotr Cegłowski 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 marca 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 lutego 2017 r. przez wykonawcę A. sp. j. 

B.  W.  z  siedzibą  w  J.,  w postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  –  Skarb 

Państwa – 41 Baza Lotnictwa Szkolnego w D., przy udziale Przystępującego – wykonawcy 

Z. S. W. J. J. M. (..) sp. z o. o. z siedzibą w G., zgłaszającego przystąpienie do postępowania 

odwoławczego po stronie Zamawiającego

orzeka: 

1.  Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu w części I zamówienia: 

1.1. unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, 

1.2. odrzucenie  oferty  Przystępującego  z  uwagi  na  fakt,  że  zawiera  rażąco  niską  cenę 

w stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  że  jej  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej 

konkurencji, 

1.3. ponowne badanie i ocenę ofert. 

2.  Kosztami postępowania obciąża Przystępującego i: 

2.1. zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15.000,00 zł 

(słownie: piętnaście  tysięcy  złotych  00/100)  uiszczoną  przez  Odwołującego  tytułem 

wpisu od odwołania, 

2.2. zasądza  od  Przystępującego  na  rzecz  Odwołującego  kwotę  18.600,00  zł 

(słownie: osiemnaście  tysięcy  sześćset  złotych  00/100)  stanowiącą  koszty 

postępowania  odwoławczego  poniesione  przez  Odwołującego  z  tytułu  wpisu  od 

odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień 

publicznych  (Dz.U.2015.2164  j.t.  ze  z,)  na  niniejszy  wyrok  –  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 

Sądu Okręgowego w Lublinie. 

Przewodniczący:      ………………………………………. 

Sygn. akt KIO 373/17 

Uzasadnienie 

Skarb  Państwa  –  41  Baza  Lotnictwa  Szkolnego  w  D.  (dalej: „Zamawiający”) 

prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego,  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia 

29 stycznia  2004  r.  –  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.U.2015.2164  j.t.  ze  zm.), 

zwanej dalej „Pzp”, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego z podziałem na 

części  na świadczenie  usług kompleksowego  utrzymania czystości budynków  i terenów 

zewnętrznych  w  kompleksach  wojskowych  administrowanych  przez  41  Bazę  Lotnictwa 

Szkolnego w D. (nr sprawy 26/16/N), zwane dalej: „Postępowaniem”. 

Wartość  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach  wykonawczych 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym 

Unii Europejskiej 25 listopada 2016 r., pod nr 2016/S 228-416420. 

15  lutego  2017  r.  Zamawiający  poinformował  wykonawców  ubiegających  się 

o udzielenie  zamówienia  o  wyborze,  w  części  I  zamówienia  (kompleksowe  utrzymanie 

porządku i czystości pomieszczeń terenów zewnętrznych utwardzonych, terenów zielonych, 

pasów  p.poż.  i  pasów  ochronnych  w  kompleksach  wojskowych  administrowanych  przez 

41 Bazę Lotnictwa Szkolnego w D.: D. – Lotnisko, D. – Twierdza, G., S., R. koszarowy, R. – 

posterunek,  R.  JW  4929  i  w  Wojskowej  Komendzie  Uzupełnień  w  B.),  oferty  wykonawcy 

Z. S. W. M. (…) J. J. sp. z o. o. z siedzibą w G. (dalej „M.”). 

W  dniu  27  lutego  2017  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  (dalej  „Izba”) 

wpłynęło  odwołanie  wykonawcy  A.  sp.  j.  B. W.  z  siedzibą  w  J.  (dalej „Odwołujący”)  od  ww. 

czynności, w którym zarzucono Zamawiającemu naruszenie: 

1.  art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty M. 

w zakresie zadania I, pomimo że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do 

przedmiotu  zamówienia,  co  dodatkowo  potwierdzają  wyjaśnienia,  których  ww. 

udzielił w dniu 19 stycznia 2017 r., 

2.  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp  w  zw.  z  art.  3  ust.  1  ustawy  z  dnia  16  kwietnia  1993  r. 

o zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji  (Dz.U.2003.153.1503  j.t.  ze  zm.), 

zwanej dalej „Znk”, przez zaniechanie odrzucenia oferty M. złożonej na realizację 

zadania  I,  pomimo  że  złożenie  tej  oferty  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w 

rozumieniu  przepisów  Znk,  gdyż  wykonawca  ten  sztucznie  zaniżył  cenę  za 

sprzątanie  powierzchni  wewnętrznych  (stanowiących  ok.  58%  całości  przedmiotu 

zamówienia)  z  uwagi  na  konieczność  zastosowania  wobec  takich  usług  wyższej 

stawki VAT. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

1.  unieważnienia czynności oceny ofert i wyboru oferty M. w zakresie zadania I, 

2.  odrzucenia oferty M. w zakresie zadania I, 

3.  dokonania ponownej oceny ofert w zakresie zadania I, 

Odwołujący  stwierdził,  że  posiada  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego  zamówienia 

oraz  może  ponieść  szkodę  w  wyniku  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  Pzp. 

Oferta  Odwołującego  została  sklasyfikowana  przez  Zamawiającego  jako  druga  w  rankingu 

ofert w zakresie zadania I, natomiast niezgodne z przepisami Pzp czynności Zamawiającego 

pozbawiają go możliwości uzyskania zamówienia. W sytuacji gdyby Zamawiający  zachował 

się  zgodnie  z  Pzp  odrzuciłby  ofertę  M.,  która  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  oraz  której  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji 

w rozumieniu  przepisów  Znk.  Wówczas  oferta  Odwołującego  na  zadanie  I  zostałaby 

sklasyfikowana  jako  pierwsza  w  rankingu  ofert,  natomiast  on  sam  uzyskałby 

przedmiotowe zamówienie. 

Uzasadniając  zarzuty  odwołania  Odwołujący  wyjaśnił,  że  zgodnie  z  treścią 

specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  („SIWZ”)  Zamawiający,  na  podstawie  art.  29 

ust. 3a Pzp, wymagał, aby w całym okresie realizacji przedmiotu zamówienia wykonawca lub 

podwykonawca  skierował  do  realizacji  umowy  w  zakresie  bieżącego  utrzymania  czystości 

budynków i terenów zewnętrznych pracowników zatrudnionych na umowę o pracę.  

W  treści  załącznika  nr  1a  do  SIWZ  (dalej  „OPZ”)  Zamawiający  szczegółowo  opisał 

zakres czynności, które będą świadczone przez wybranego wykonawcę w ramach zadania I. 

Zamawiający  dokonał  podziału  czynności  na  utrzymanie  czystości  powierzchni 

wewnętrznych i terenów zewnętrznych. Wskazał które z nich będą wykonywane codziennie, 

a  które  w  innej  częstotliwości,  oraz  podał  planowane  godziny  realizacji  usług 

w poszczególnych  obiektach.  Zamawiający  określił  również  minimalną  liczbę  wszystkich 

osób przeznaczonych do realizacji przedmiotu zamówienia – 50 osób, w tym: 

1.  minimum  28  pracowników  do  bezpośredniego  świadczenia  usług  na 

powierzchniach wewnętrznych, 

2.  minimum 21 pracowników do bezpośredniego świadczenia przedmiotowych usług 

na terenach zewnętrznych, 

3.  1 osobę pełniącą nadzór nad wykonywaniem usług. 

Zamawiający  wskazał,  że  określenie  maksymalnej  liczby  osób,  która  gwarantuje 

nieprzerwaną  realizację  usług  niezbędnych  do  wykonania  zamówienia,  leży  w  gestii 

wykonawcy. Wymagał, by 9 spośród 50 pracowników (minimum), którzy zostaną zatrudnieni 

przez  wykonawcę  w  celu  realizacji  umowy,  było  zatrudnionych  w  pełnym  wymiarze  czasu 

pracy.  Z  treści  OPZ  wynika,  że  Zamawiający  nie  wymagał,  aby  wszyscy  pracownicy 

wykonawcy,  którzy  będą  realizować  usługę,  zostali  zatrudnieni  w  pełnym  wymiarze  czasu 

pracy. Kalkulacja czasu pracy była uzależniona  od określonego przez  wykonawcę sposobu 

realizacji  usługi,  w  tym  od  zakresu  zastosowania  specjalistycznego  sprzętu.  Innymi  słowy, 

wymiar  czasu  pracy  pozostałych  pracowników  należał  do  uznania  wykonawcy,  

który  w  oparciu  o  postanowienia  SIWZ  (OPZ)  powinien  był  oszacować  niezbędną  liczbę 

roboczogodzin  do  należytego  wykonania  zamówienia.  Zamawiający  wskazał  również, 

ż

e dopuszcza  możliwość  dodatkowego  świadczenia  usług  przez  wykonawcę  w  ramach 

zawartej  umowy  także  w  dni  wolne  od  pracy,  bądź  też  w  godzinach  nadliczbowych 

z przyczyn  np.  świąt  wojskowych,  oficjalnych  wizyt.  Za  realizację  przedmiotu  zamówienia 

w godzinach  innych  niż  wynikające  z  OPZ  wykonawcy  nie  będzie  przysługiwało  dodatkowe 

wynagrodzenie.  

Zamawiający  zawarł  również  informacje  mające  na  celu  umożliwienie  oszacowanie 

przez  wykonawcę  kosztów  dostarczania  środków  czystości,  papieru  toaletowego, 

ręczników papierowych, 

mydła, 

odświeżaczy 

powietrza 

oraz 

innych 

ś

rodków, 

których dostarczanie  będzie  wchodziło  w  zakres  realizacji  przedmiotu  zamówienia  – 

podał wielkości  poszczególnych  powierzchni  oraz  szacunkową  liczbę  osób,  która  z  nich 

korzysta. Z treści OPZ wynikało również, że wykonawca będzie miał obowiązek ponoszenia 

kosztów  użycia  środków  chwastobójczych  (opryski),  nasion  kwiatów,  nawozów  i  innych, 

których  użycie  będzie  konieczne  w  celu  wykonywania  usług  w  zakresie  utrzymania 

powierzchni  zewnętrznych.  Ostateczna  ilość  środków,  które  będą  konieczne  do 

wykonywania  umowy  (zarówno  w  zakresie  powierzchni  wewnętrznych,  jak  i  terenów 

zewnętrznych) miała zostać określona przez wykonawcę na podstawie załączonych do OPZ 

tabel 1a-5a (powierzchnie wewnętrzne) oraz 1b-8b (tereny zewnętrzne). 

Odwołujący zauważył, że z uwagi na to, że zasadniczą część przedmiotu zamówienia 

stanowić  będzie  świadczenie  usług  sprzątania  (bieżącego  utrzymania  czystości), 

główny koszt  związany  z  wykonywaniem  umowy  będą  stanowić  koszty  osobowe  – 

zatrudnienia  pracowników.  Pozostałe  koszty  –  dostarczania  środków  czystości, 

higienicznych  oraz  związanych  z  pielęgnacją  terenów  zewnętrznych,  użycia  sprzętu, 

ubezpieczenia działalności, którego wymaga Zamawiający i inne niezbędne do wykonywania 

zadania,  jakkolwiek  istotne,  mają  charakter  uboczny.  Dodatkowo,  wysokość  tych  kosztów 

rozkłada  się  proporcjonalnie  na  koszt  świadczenia  usług  wewnątrz  budynków  i  na 

terenach zewnętrznych.  Tym  samym,  biorąc  pod  uwagę  minimalne  ilości  pracowników, 

które zostały  przez  Zamawiającego  wskazane  w  treści  OPZ  dla  poszczególnych  rodzajów 

powierzchni  (28  osób  dla  powierzchni  wewnętrznych  oraz  21  osób  dla  terenów 

zewnętrznych),  Odwołujący  wskazał,  że  co  do  zasady  ok.  58  %  kosztów  wykonania 

zamówienia  (netto)  stanowić  będzie  świadczenie  usług  na  powierzchniach  wewnętrznych, 

zaś ok. 42 % kosztów będzie związana z utrzymaniem czystości terenów zewnętrznych. 

Odwołujący dodał, że zgodnie z treścią SIWZ obowiązującą formą wynagrodzenia za 

wykonanie  zamówienia  jest  wynagrodzenie  ryczałtowe.  Cena  ofertowa  jest  całkowitym 

miesięcznym  wynagrodzeniem  ryczałtowym  wykonawcy  (obejmującym  swym  zakresem 

ś

wiadczenie  usług  w  obszarze  powierzchni  wewnętrznych  oraz  terenów  zewnętrznych). 

Zamawiający  zobowiązał  wykonawców  do  wskazania  w  formularzu  ofertowym  całkowitej 

miesięcznej  ceny  za  świadczenie  usług  wraz  z  podaniem  jaka  część  ceny  przypada  na 

powierzchnie wewnętrzne, a jaka na tereny zewnętrzne. 

Żą

danie  przez  Zamawiającego  rozbicia  w  formularzu  ofertowym  ceny  na  część 

przypadającą na utrzymanie czystości powierzchni wewnętrznych oraz na tą, która przypada 

na  tereny  zewnętrzne,  było  związane  m.in.  z  faktem,  że  przedmiotowe  usługi  są 

opodatkowane różnymi stawkami VAT. Zgodnie z treścią załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 

marca  2004  r.  o  podatku  od  towarów  i  usług  (Dz.U.2016.710  j.t.  ze  zm.),  zwanej  dalej 

„Ustawą o VAT”, usługi związanie z zagospodarowanie terenów zieleni (poz. 176) oraz usługi 

związane  z  zamiataniem  śmieci  i  usuwaniem  śniegu  (poz.  174)  są  opodatkowane  stawką 

VAT  w  wysokości  8  %  (art.  41  ust  2  w  zw.  z  art.  146a  pkt  2  Ustawy  o  VAT).  

Przedstawienie  w  formularzu  ofertowym  osobnych  cen  za  utrzymanie  czystości 

powierzchni wewnętrznych oraz terenów zewnętrznych było również istotne z uwagi na fakt, 

ż

e  załączony  do  SIWZ  wzór  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego,  w  treści  §  6 

odnoszącego się do zasad zapłaty  wynagrodzenia  wykonawcy,  wymaga podania osobnych 

cen za te usługi. 

Odwołujący stwierdził, że jakkolwiek Zamawiający wymagał od wykonawców podania 

w  formularzu  ofertowym  osobnych  cen  za  świadczenie  usług  na  powierzchniach 

wewnętrznych oraz na terenach zewnętrznych, to w rozdziale XVI SIWZ odnoszącym się do 

kryteriów oceny ofert wskazał, że przy wyborze oferty najkorzystniejszej będzie kierował się 

kryterium ceny o wadze 100 %. Wyjaśnił jednocześnie, że przez cenę oferty należy rozumieć 

całkowite  miesięczne  wynagrodzenie  ryczałtowe  brutto  wykonawcy  przypadające  za 

ś

wiadczenie usług kompleksowego utrzymania czystości budynków i terenów zewnętrznych. 

Tym 

samym, 

niezależnie 

od 

faktu, 

ż

e 

wykonawcy 

byli 

zobligowani 

podać  

w  formularzu  ofertowym  również  osobne  ceny  za  te  usługi,  to  istotną  dla  kryteriów  oceny 

ofert była wyłącznie cena całej oferty. To wysokość tej ceny decydowała o tym, która oferta 

zostanie najwyżej oceniona, a w konsekwencji który z wykonawców uzyska zamówienia. 

Odwołujący  wskazał,  że  w  Postępowaniu  zostały  złożone  następujące  oferty 

(na realizację zadania 1): 

Lp. 

Wykonawca 

Cena całkowita 

Cena za powierzchnie wewnętrzne 

Cena za tereny zewnętrzne 

S. sp. z o.o. 

netto – 381.999,25 zł 

brutto – 541.522,77 zł 

netto – 259.757,15 zł 

brutto – 319.501,30 zł 

netto – 122.242,10 zł 

brutto – 132.021,47 zł 

Odwołujący 

netto – 274.894,90 zł 

brutto – 320.448,91 zł 

netto – 157.082,80 zł 

brutto – 193.211,84 zł 

netto – 117.812,10 zł 

brutto – 127.237,07 zł 

S. sp. z o.o. 

netto – 6.267.478,55 zł 

brutto – 7.187.950,00 zł 

netto – 2.793.821,14 zł 

brutto – 3.436.400,00 zł 

netto – 3.473.657,41 zł 

brutto – 3.751.550,00 zł 

M. 

netto – 224.937,50 zł 

brutto – 253.578,29 zł 

netto – 70.971,90 zł 

brutto – 87.295,44 zł 

netto – 153.965,60 zł 

brutto – 166.282,65 zł 

Z  zestawienia  ofert  wynika,  że  ofertę  z  najniższą  ceną  złożył  M.  Charakterystyczne 

dla  tej  oferty  jest  jednak  to,  że  M.,  w  zamian  za  realizację  usług  w zakresie  terenów 

zewnętrznych,  zaoferował  wycenę  netto  ponad  dwukrotnie  wyższą  niż  ta,  która  dotyczy 

powierzchni  wewnętrznych  (153.965,60  zł  wobec  70.971,90  zł).  Takie  rozbicie  ceny  oferty 

jest  całkowicie  nieuzasadnione  ujawnionym  przez  Zamawiającego  w  OPZ  zakresem 

przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  którym  (uwzględniając  koszty  pracy)  ok.  58  %  wartości 

zamówienia stanowi koszt wykonania usług dotyczących powierzchni wewnętrznych, zaś ok. 

42 % to koszty związane z utrzymaniem terenów zewnętrznych. Jednocześnie, nawet gdyby 

przyjąć,  że  faktyczny  rozkład  kosztów  netto  zamówienia  przedstawia  się  inaczej  niż 

przedstawiono  powyżej,  to  z  całą  pewnością  koszty  te  nie  kształtują  się  w  sposób,  który 

wynika z oferty M. Zgodnie z nią jedynie ok. 32 % kosztów netto to koszty usług w zakresie 

wnętrz budynków, zaś pozostałe koszty (68 %) są związane z terenami zewnętrznymi. Taki 

rozkład  ceny  stoi  w  całkowitej  sprzeczności  z treścią  OPZ,  w  szczególności  zaś 

przedstawionym  tam  zakresem  obowiązków  oraz  wskazaną  przez  Zamawiającego 

minimalną  ilością  pracowników,  którzy  mają  realizować  umowę  na  poszczególnych 

rodzajach  powierzchni.  Wskutek  tego  działania,  polegającego  na  „przesunięciu”  większości 

kosztów realizacji zamówienia na tę część ceny, która jest związana z utrzymaniem terenów 

zewnętrznych  (opodatkowanym  8-procentową  stawką  VAT),  M.  był  w  stanie  zaoferować 

cenę  brutto,  która  była  o  66.870,62  zł  niższa  od  ceny  brutto  Odwołującego,  podczas  gdy 

rzeczywista  różnica  między  cenami  netto  tych  ofert  wynosiła  49.957,40  zł.  Tym  samym 

należy  wskazać,  że  tylko  dzięki  zastosowanemu  sposobowi  kalkulacji  ceny  M.  uzyskał 

względem Odwołującego dodatkową przewagę cenową w zakresie kwoty 16.913,22 zł. 

Następnie Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 17 stycznia 2017 r. Zamawiający, 

działając na podstawie  art. 90 ust 1 Pzp,  wezwał  M. do udzielenia  wyjaśnień oraz  złożenia 

dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty. Zamawiający wskazał, że cena, która została 

zaoferowana  przez  M.  za  wykonanie  zadania  I  i  II,  wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego w SIWZ, a takie jest 

niższa o ponad 30 % od ustalonej przez Zamawiającego wartości zamówienia. Zamawiający, 

oprócz  udzielenia  wyjaśnień,  żądał  złożenia  konkretnych  dowodów  dotyczących  elementów 

oferty mających wpływ na wysokość ceny. 

W ślad za treścią art. 90 ust. 1 Pzp Zamawiający wskazał, że udzielone wyjaśnienia 

mają dotyczyć w szczególności takich elementów ceny jak: oszczędności metody wykonania 

zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków 

wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu  wykonawcy, 

kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od 

minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki  godzinowej,  ustalonych  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za 

pracę  (Dz.U.2015.2008  j.t.  ze  zm.),  pomocy  publicznej  udzielonej  na  podstawie  odrębnych 

przepisów.  Zamawiający  podkreślił  również,  że  zgodnie  z  SIWZ  wymaga,  aby  w  całym 

okresie  realizacji  przedmiotu  zamówienia  wykonawca  lub  podwykonawca  skierował  do 

realizacji  umowy  w  zakresie  bieżącego  utrzymania  czystości  budynków  i  terenów 

zewnętrznych pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, oraz że w zakresie zadania I 

wymaga zatrudnienia przez wykonawcę co najmniej 50 pracowników, którzy będą realizować 

usługę. 

Zamawiający  zwrócił  się  również  do  M.  o  wskazanie  powodów  zaoferowania  przez 

tego wykonawcę niższego niż w poprzednim przetargu (obejmującego świadczenie usług w 

2016 r.) miesięcznego wynagrodzenia za wykonywanie usług objętych zadaniem I, pomimo 

ż

e  w  aktualnym  postępowaniu  Zamawiający  wymaga  zatrudnienia  przez  wykonawcę 

większej  ilości  pracowników  (o  11)  w  stosunku  do  ilości  określonej  w  roku  ubiegłym, 

zwiększenia  wysokości  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  i  wprowadzenia  minimalnej 

stawki  godzinowej  dla  zleceniobiorców.  Zamawiający  zaznaczył  również,  że  zwiększeniu 

w stosunku  do  poprzedniego  roku  uległy:  całkowita  powierzchnia  objętych  świadczeniem 

usług  budynków  (o  4 %),  zewnętrznych  terenów  utwardzonych  (o  4  %)  i terenów  zielonych 

(o 9  %).  Zgodnie  z  treścią  wezwania:  „Koszty  pracy  wykazane  przez  wykonawcę  muszę 

odnosić  się  do  niniejszego  postępowania  i  jego  uwarunkowań  zawartych  w  Specyfikacji 

istotnych  Warunków  Zamówienia,  a  więc  muszą  odnosić  się  do  wymaganej  przez 

zamawiającego Uczty pracowników przewidzianych do realizacji zamówienia, wymiaru czasu 

ich  pracy,  form  ich  zatrudnienia  jak  i  powierzchni  określonej  przez  zamawiającego”. 

Zamawiający  wskazał  również,  że  w  zakresie  kosztów  pracy  przyjętych  do  ustalenia  ceny 

wykonawca  powinien  był  przyjąć  wartość  nie  niższą  od  minimalnego  wynagrodzenia  za 

pracę. 

Zamawiający  wymagał  również  przedstawienia  następujących  elementów  mających 

wpływ na wysokość ceny oferty:  

1.  kosztu  roboczogodziny  (na  powierzchniach  wewnętrznych  oraz  na  terenach 

zewnętrznych), 

2.  czasu  wykonania  poszczególnych  czynności  wymienionych  w  OPZ  – 

wartościowo w ujęciu miesięcznym, 

3.  kosztu  zużycia  specjalistycznego  sprzętu  przyjętego  przez  wykonawcę  do 

ś

wiadczenia usług.  

M.,  zgodnie  z  treścią  wezwania,  miał  obowiązek  przedstawić  kalkulację  cenową 

uwzględniającą: 

1.  koszty  zakupu  i  dostawy  materiałów  (środków  czystości,  detergentów) 

niezbędnych do świadczenia usług w zakresie powierzchni wewnętrznych, 

2.  koszty  zakupu  drobnego  sprzętu  gospodarczego  niezbędnego  do  świadczenia 

usług w zakresie powierzchni wewnętrznych, 

3.  koszty  zakupu  orz  utrzymania  sprzętu  do  utrzymania  terenów  zewnętrznych, 

uwzględniające zakres czynności i częstotliwość prac wynikających z OPZ, 

4.  koszty  zakupu  i  dostawy  nawozów  i  oprysków,  piasku  lub  środków  chemicznych 

do  posypywania  oblodzonych  dróg,  chodników,  uwzględniające  zakres  czynności 

i częstotliwość prac wynikających z OPZ, 

5.  koszty sprzątania różnych rodzajów powierzchni, uwzględniające zakres czynności 

i częstotliwość prac wynikających z OPZ, 

6.  koszty  zapewnienia  pracownikom  jednolitych  ubrań  ochronnych  z  oznakami 

przynależności  do  podmiotu  zatrudniającego  oraz  identyfikatorów  z  danymi 

osobowymi pracownika, 

7.  koszty średniomiesięcznego składowania i wywozu odpadów określonych w OPZ, 

8.  koszty zawarcia umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnego w zakresie 

prowadzonej działalności, 

9.  koszty  związane  z  odległością  kompleksów  wchodzących  w  zakres  zadania  oraz 

związanych z tym niezbędnych nakładów, 

10.  koszty  związane  z  uwzględnieniem  niezbędnego  ryzyka  związanego  z  realizacją 

przedmiotu zamówienia. 

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 17 stycznia 2017 r. M., w dniu 19 stycznia 2017 r., 

udzielił wyjaśnień dotyczących ceny oferty. Na ośmiu stronach pisma, które zostało złożone 

Zamawiającemu,  pierwsze  dwie  stanowią  zastrzeżenie  informacji  stanowiących  tajemnicę 

przedsiębiorstwa  oraz  uzasadnienie  tego  zastrzeżenia  (uznane  za  nieskuteczne  przez 

Zamawiającego), natomiast pozostałe sześć stron stanowią wyjaśnienia elementów ceny za 

wykonanie zadania I (trzy strony) i zadania lI (trzy strony). 

Poprzedzając  szczegółową  kalkulację  ceny  oferty  M.  złożył  ogólne  zapewnienie,  że 

cena  za  realizację  zamówienia  jest  ceną  rynkową  i  nie  odbiega  od  cen  podawanych  przez 

innych  wykonawców  w  podobnych  przetargach,  mających  podobny  zakres  i  złożoność 

wykonania oraz czas realizacji. Co istotne, nie wskazał jednak – choć miał taką możliwość – 

ż

adnych  konkretnych  postępowań  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  których 

wykonawcy  zaoferowaliby  zbliżoną  cenę  za  podobny  zakres  usług.  M.  powołał  się  również 

na doświadczenie, które zostało przez niego nabyte przy realizacji na rzecz Zamawiającego 

poprzedniego  zamówienia  obejmującego  ten  sam  zakres  usług  oraz  na  fakt,  że  świadczy 

usługi  prawie  34  lata.  Podobnie  jak  w  przypadku  odwołania  się  do  cen  oferowanych  przez 

innych  wykonawców  za  realizację  podobnych  zamówień,  także  w  tym  zakresie  twierdzenia 

M.  pozostały  całkowicie  gołosłowne  –  nie  wskazał  w  jaki  sposób  posiadane  przez  niego 

doświadczenie wpłynęło na wysokość ceny. 

W  dalszej  części  wyjaśnień  M.  zamieścił  kalkulację  ceny  na  realizację  zadania  I 

sporządzoną z uwzględnieniem elementów wymaganych przez Zamawiającego w wezwaniu 

z  dnia  17  stycznia  2017  r.  Wbrew  żądaniu  Zamawiającego  nie  przedstawił  jednak 

w wyjaśnieniach  kosztów  roboczogodziny  (na  powierzchniach  wewnętrznych  oraz  na 

terenach  zewnętrznych)  oraz  czasu  wykonania  poszczególnych  czynności  wymienionych 

w OPZ,  które  pozwoliłyby  na  zweryfikowanie  przez  Zamawiającego  ujawnionej  w  kalkulacji 

wysokości  kosztów  pracy.  Z  uwagi  na  fakt,  że  zasadniczą  część  kosztów  realizacji 

zamówienia  stanowią  koszty  pracy,  brak  podania  przez  M.  wymaganych  przez 

Zamawiającego  w  wezwaniu  kosztów  roboczogodziny  na  poszczególnych  powierzchniach 

oraz przewidywanego czasu wykonania poszczególnych czynności świadczy w istocie o tym, 

ż

e  M.  nie  wykonał  wezwania  Zamawiającego  –  nie  złożył  kompletnych,  odpowiadających 

wezwaniu wyjaśnień, które mogłyby być następnie podstawą uznania przez Zamawiającego, 

ż

e cena jego oferty nie nosi znamion rażąco niskiej. 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  wskazał,  że  treść  wyjaśnień  udzielonych 

przez  M.,  w  szczególności  treść  kalkulacji,  która  została  zawarta  na  str.  3-4  pisma 

potwierdza, że oferta złożona przez M. zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu 

zamówienia i jako taka powinna była zostać odrzucona przez Zamawiającego na podstawie 

przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

M. wskazał, że w ramach zaoferowanej ceny netto (za cały przedmiot zamówienia – 

utrzymanie  czystości  powierzchni  wewnętrznych  oraz  terenów  zewnętrznych)  przewidział 

poniesienie  kosztów  zatrudnienia  50  pracowników  w  wysokości  100.000,00  zł  (poz.  1)  oraz 

koszty  opłacenia  składek  na  ubezpieczenie  społeczne  w  wysokości  20.010,00  zł  (poz.  2). 

Jednocześnie  w  treści  wyjaśnień  oświadczył,  że  pracownicy,  którzy  zostaną  przez  niego 

zatrudnieni  w  celu  realizacji  zamówienia,  będą  świadczyć  usługę  w  pełnym  zakresie  czasu 

pracy  („na  pełnych  etatach”).  M.  podkreślił,  że  takie  założenia  zostały  przyjęte  do kalkulacji 

ceny oferty, pomimo że Zamawiający wymagał zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy 

jedynie  9  pracowników  (byłych  pracowników  Zamawiającego,  którzy  zgłosiliby  chęć 

zatrudnienia u wybranego wykonawcy).  

Sumując  podane  przez  wykonawcę  koszty  pracy  należy  wskazać,  że  łącznie  na 

poczet  kosztów  zatrudnienia  pracowników  przewidział  (miesięcznie)  kwotę  120.010  zł,  

co  w  przeliczeniu  na  jednego  pracownika  stanowi  kwotę  2.400,20  zł.  Wskazana  kwota  nie 

obejmuje  jednak  całości  kosztów,  które  będą  konieczne  do  poniesienia  przez  M.  w  celu 

zgodnego z prawem zatrudnienia jednego pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy. 

Jakkolwiek  kwota  2.400,20  zł  obejmuje  wynagrodzenie  brutto  pracownika  oraz 

wysokość  składek  na  ubezpieczenie  społeczne,  to  jej  wysokość  nie  uwzględnia  kosztów 

zastępstw pracowników w czasie urlopów wypoczynkowych. Przyjmując, w ślad za M., kwotę 

2.400,20  zł  jako  koszt  zatrudnienia  jednego  pracownika  w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy, 

należy wskazać na następujące okoliczności: 

1.  koszt 

godziny 

pracy 

jednego 

pracownika 

stanowi 

kwotę 

zł  

(2.400,20 zł/167 godzin), 

2.  przyjmując, że każdemu z pracowników wykonawcy będzie przysługiwało średnio 

21 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, zaś umowa (stan na dzień 

składania 

wyjaśnień) 

będzie 

realizowana 

przez 

okres 

miesięcy, 

należy wskazać,  że  każdy  z  pracowników  będzie  uprawniony  do  tego  urlopu 

w liczbie 19,25 dni ([21/12] x 11), 

3.  uwzględniając  koszt  jednej  roboczogodziny  pracownika  (14,37  zł),  8-godzinny 

dzień pracy, wymiar urlopu, który będzie mu przysługiwał w czasie trwania umowy 

(19,25  dni),  liczbę  pracowników,  których  zatrudnienie  przyjął  wykonawca  jako 

podstawę  kalkulacji  ceny  (50)  oraz  przyjętą  do  kalkulacji  ceny  liczbę  miesięcy 

ś

wiadczenia  usługi  (11),  należy  stwierdzić,  że  łączny  miesięczny  koszt  zastępstw 

w  czasie  urlopów  wypoczynkowych  pracowników  stanowi  10.059,00  zł,  

co w przeliczeniu na jednego pracownika daje kwotę 201,18 zł. 

Mając  to  na  uwadze  Odwołujący  wskazał,  że  łączny  miesięczny  koszt  zatrudnienia 

jednego  pracownika,  który  powinien  był  zostać  uwzględniony  przez  M.  na  etapie  kalkulacji 

ceny oferty, to 2.601,38 zł (2.400,20 zł + 201,18 zł). Uwzględnienie w kalkulacji ceny oferty 

kosztów nieobejmujących konieczności zapewnienia ciągłości wykonywania usług przez cały 

okres  realizacji  umowy,  w  tym  w  czasie  nieobecności  pracowników  podczas  urlopów 

wypoczynkowych, stanowi o tym, że wykonawca nie przewidział w cenie oferty minimalnych 

kosztów pracy, których poniesienie będzie konieczne w sytuacji świadczenia usług przez 50 

pracowników  w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy.  W  tym  miejscu  należy  zauważyć,  że 

wykonawca  w  poz.  11  kalkulacji,  zatytułowanej  „inne  koszty”,  która  odnosi  się  przede 

wszystkim (zgodnie z treścią tej pozycji) do kosztów świadczenia usług w zakresie terenów 

zewnętrznych,  zawarł  informację,  że  wskazana  w  niej  kwota  16.631,48 zł/miesiąc  obejmuje 

również  „koszty  zastępstw  pracowniczych”.  Wysokość  tej  kwoty,  która  zgodnie 

z informacjami  zawartymi  w  kalkulacji  obejmuje  także  miesięczne  „koszty  paliwa  związane 

z dojazdem  do  miejsc  realizacji  usług,  koszty  ogólne  biura,  koszty  nadzoru, 

odśnieżania dachów  itp.,  zakup  nasion  traw,  kwiatów,  środków  chwastobójczych,  piasku, 

pojemników  na  odpady  i  worków  na  odpady”,  nie  pozwala  na  uznanie,  że  M.  w  realnym 

stopniu  uwzględnił  koszt  zapewnienia  ciągłości  świadczonych  usług  przez  50  pracowników 

w pełnym  wymiarze  czasu  pracy.  Szeroki  zakres  kosztów,  który  został  uwzględniony  przez 

wykonawcę  w  poz.  11  kalkulacji,  nie  pozwala  w  rzeczywistości  na  jakiekolwiek,  

choćby w przybliżeniu, ustalenie jaka część kwoty ujętej w tej pozycji odnosi się do kosztów 

zastępstw  pracowniczych.  Okoliczności  tej  nie  można  również  wywieść  z  „opisowej”  treści 

udzielonych wyjaśnień, gdyż M. nie przedstawił takich informacji. M., uwzględniając tak wiele 

różnych i niepowiązanych ze sobą kosztów w jednej pozycji kalkulacji, w istocie uniemożliwił 

Zamawiającemu  oraz  pozostałym  wykonawcom  zweryfikowanie  prawidłowości  tego 

elementu  wyceny.  Nie  przedstawił  żadnych  dowodów,  które  zobrazowałyby  wysokość 

kosztów,  których  poniesienie  przewiduje  w  związku  z nabyciem  nasion  traw,  kwiatów, 

ś

rodków  chwastobójczych,  piasku,  pojemników  i  worków  na  odpady.  Nie  podał  kosztów 

nabycia  paliwa,  odległości  między  swoją  siedzibą  lub  inną  bazą,  z  której  będzie  korzystał 

podczas  wykonywania  umowy,  a  poszczególnymi  kompleksami  budynków  oraz 

szacunkowego spalania samochodów, których będzie używał do dowożenia dostaw, sprzętu 

i pracowników. Nie wskazał również konkretnych kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa, 

które  włączył  do  poz.  11  kalkulacji,  oraz  kosztów  nadzoru  nad  świadczeniem  usług. 

Wskazane  braki  uniemożliwiają  weryfikację  treści  wyjaśnień.  Powodują,  że  są  one  w  tej 

części  niekompletne,  gdyż  poszczególne  koszty  nie  mogą  zostać  przyporządkowane  do 

konkretnych  wartości,  których  M.  nie  ujawnił,  choć  miał  taki  obowiązek.  Omawiane 

wyjaśnienia  zostały  ograniczone  jedynie  do  rozbicia  globalnej  ceny  oferty  na  poszczególne 

składniki  cenowe  bez  jakiegokolwiek,  mającego  charakter  konkretny,  wyjaśnienia  podstaw 

ustalenia poszczególnych wartości. 

W  ocenie  Odwołującego  nie  ulega  również  wątpliwości,  że  kwota  6.572,48  zł, 

która pozostaje po odjęciu kwoty 10.059,00 zł, stanowiącej koszt zastępstw w czasie urlopów 

wypoczynkowych  pracowników,  od  kwoty  16.631,48  zł,  która  została  wskazana  w  poz.  11 

kalkulacji, nie pozwoli na pokrycie miesięcznych kosztów paliwa związanych z dojazdem do 

miejsc realizacji  usług, kosztów  ogólnych  biura,  kosztów  nadzoru,  odśnieżania  dachów  itp., 

zakupu  nasion  traw,  kwiatów,  środków  chwastobójczych,  piasku,  pojemników  na  odpady 

i worków na odpady.  

Nie  sposób  również  uznać,  że  koszty  zastępstw  pracowników  zostały  uwzględnione 

przez  wykonawcę  w  poz.  15  kalkulacji  zatytułowanej  „Rezerwa  finansowa  na 

niespodziewane wydatki”. Po pierwsze dlatego, że już sama treść tej pozycji wskazuje na to, 

ż

e  wydatki,  które  zostały  do  niej  zakwalifikowane,  mają  charakter  niemożliwych  do 

przewidzenia  na  dzień  sporządzenia  kalkulacji  (urlopy  wypoczynkowe  pracowników  mają 

charakter  cykliczny  i  przewidywalny  –  wynikają  z  przepisów  prawa  pracy),  po  drugie  zaś 

dlatego,  że  M.  literalnie  wskazał  w  kalkulacji,  że  koszty  zastępstw  uwzględnił  w  poz.  11 

(niezależnie od tego, że jest to kwota nierealna, całkowicie oderwana od realiów przedmiotu 

zamówienia).  

Okolicznością która uniemożliwia uznanie, że M. należycie wywiązał się z wykonania 

wezwania  do  udzielenia  wyjaśnień  w  zakresie  zaoferowanej  ceny  jest  również  to,  że  do 

złożonych  wyjaśnień  nie  załączył  żadnych  dowodów,  które  potwierdzałyby  wyliczenia 

zawarte  w  kalkulacji,  przede  wszystkim  zaś  koszty  zakupu  środków  czystości  (poz.  3), 

sprzętu  gospodarczego  (poz.  4),  zakupu  nasion  traw,  kwiatów,  środków  chwastobójczych, 

nawozów,  piasku  pojemników  na  odpady  i  worków  (poz.  11).  Zamawiający w  treści 

wezwania z dnia 17 stycznia 2017 r. wprost wskazał, że oprócz przedstawienia szczegółowej 

kalkulacji  ceny  oczekuje  przedstawienia  konkretnych  dowodów,  które  potwierdzą  wysokość 

poszczególnych  stawek.  Tym  samym  należy  uznać,  że  choć  M.  nie  miał  obowiązku 

składania  dowodów  na  potwierdzenie  tej  części  kalkulacji,  która  dotyczyła  kosztów  pracy, 

gdyż  ich  wysokość  wynika  z  przepisów  prawa,  to miał  jednak  obowiązek  wykazania 

Zamawiającemu,  że  pozostałe  koszty,  które  złożyły  się  na  ostateczną  cenę  oferty,  mają 

charakter rzeczywisty i  zostały skalkulowane na  podstawie realnych, rynkowych stawek. M. 

powinien  był  poprzeć  odpowiednimi  dowodami:  koszty zakupu  środków  czystości,  koszty 

zakupu  sprzętu  gospodarczego,  koszty  zakupu  nasion  traw,  kwiatów,  środków 

chwastobójczych,  nawozów,  piasku  pojemników  na  odpady  i worków,  koszty  zapewnienia 

pracownikom ubrań ochronnych i identyfikatorów, koszty składowania i wywozu pokosu, liści 

i  śniegu,  koszty  zawarcia  umów  ubezpieczeniowych.  Powinien  był  również  przedstawić 

Zamawiającemu, o co ten wnosił jednoznacznie w treści wezwania z dnia 17 stycznia 2017 

r.,  koszt  roboczogodziny  jednego  pracownika  oraz  czas  wykonania  poszczególnych 

czynności wymienionych w OPZ, gdyż dopiero w oparciu o te wyliczenia Zamawiający (oraz 

inni wykonawcy) mogliby zbadać prawidłowość kosztów wykonywania poszczególnych usług 

składających się na przedmiot zamówienia (poz. 6-10 kalkulacji). 

Odwołujący wskazał, że M., choć w poz. 5 wykazu podał przewidywany przez siebie 

koszt zakupu i amortyzacji (zużycia) sprzętu, który będzie mu służył to utrzymania porządku 

na  terenach  zewnętrznych,  to  nie  wskazał  jednak  jaki  to  będzie  sprzęt,  w  jakiej  ilości  go 

nabędzie,  a  przede  wszystkim  zaś  nie  złożył  żadnego  dowodu,  który  potwierdziłby,  że 

wskazana  przez  niego  kwota  7.350,00  zł  została  skalkulowana  na  podstawie  realnych 

założeń.  Oświadczył  jedynie,  że  sprzęt  zostanie  nabyty  „z  częściowym  dof.  z  PFRON”. 

Nie ujawnił jednak jaki będzie zakres tego dofinansowania. 

Odwołujący zauważył, że M. powoływał się na możliwe do uzyskania dofinansowanie 

z PFRON także w zakresie kosztów pracy. Do treści wyjaśnień złożył podpisane przez siebie 

oświadczenie co do ilości zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych oraz oświadczenie 

co  do  wysokości  dofinansowania,  które  uzyskał  z PFRON  w  listopadzie  2016  r.  Wskazał 

jednak wprost, że możliwe do uzyskania dofinansowanie ma jedynie charakter „potencjalny” 

oraz  że  opracowana  przez  niego  kalkulacja  ceny  oferty  nie  uwzględnia  możliwości 

ewentualnego  obniżenia  kosztów  zatrudnienia  pracowników.  Kwota  o  którą  mógłby  obniżyć 

koszty  pracy  z  uwagi  na  otrzymane  dofinansowanie,  również  nie  miała  charakteru 

konkretnego  –  „potencjalnie możemy  uzyskać  dopłaty  w  wysokości  od  10.000  do  28.000  zł 

miesięcznie”.  M.  nie  podjął  nawet  próby  skonkretyzowania  lub  wyjaśnienia  sposobu 

wyliczenia  wysokości  dopłat.  Tym  samym  należy  stwierdzić,  że  ewentualne  uzyskanie 

dofinansowania  z  PFRON,  które  nawet  dla  M.  miało  charakter  hipotetyczny,  pozostaje  w 

rzeczywistości bez  znaczenia dla  wyjaśnień, które miały na celu obalenie domniemania, że 

zaoferowana przez tego wykonawcę cena oferty nosi znamiona rażąco niskiej w stosunku do 

przedmiotu zamówienia. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że przepis art. 90 ust. 1 

pkt  2  Pzp  stanowi  o  udzielonej  pomocy  publicznej,  a  nie  tej,  która  ma  jedynie  charakter 

potencjalny i której wykonawca nie wliczył do kalkulacji ceny oferty. 

Mając na uwadze powyższe Odwołujący stwierdził, że treść złożonych wyjaśnień nie 

daje  podstaw  uznania,  że  M.  wykazał,  iż  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny 

w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

Niezależnie od powyższego odrębną okolicznością stanowiącą podstawę odrzucenia 

oferty  M.  na  podstawie  przepisu  art  89  ust  1  pkt  4  oraz  art  90  ust  3  Pzp  jest  to,  że  treść 

kalkulacji,  która  została  zawarta  w  wyjaśnieniach,  stoi  w  całkowitej  sprzeczności 

z przedstawionymi  w  formularzu  ofertowym  cenami  za  wykonanie  usług  na  powierzchniach 

wewnętrznych oraz na terenach zewnętrznych w zakresie zadania I. 

M. podał w formularzu ofertowym następujące ceny za wykonanie usług: 70.971,90 zł 

za  powierzchnie  wewnętrzne  oraz  153.965,60  zł  za  tereny  zewnętrzne.  Nie ulega 

wątpliwości,  że  treść  wyjaśnień, które  zostały  złożone  przez  M.  w  dniu  19 stycznia  2017  r., 

powinna  była  odpowiadać  cenom  wynikającym  z  formularza  ofertowego.  Z  treści  kalkulacji 

wynika, że miesięczny koszt netto świadczenia usług na powierzchniach wewnętrznych, bez 

kosztów pracy, stanowi kwotę nie mniejszą niż 33.478,74 zł (suma pozycji odnoszących się 

wyłącznie  do  wykonywania  usług  wewnątrz  budynków  –  3-4,  6-10).  Powyższa  kwota  nie 

zawiera  również  proporcjonalnej  części  pozostałych  kosztów,  które  będą  ponoszone  przez 

wykonawcę  w  związku  z  realizacją  całego  kontraktu:  kosztów  ogólnych  biura,  kosztów 

nadzoru,  kosztów  zapewnienia  pracownikom  ubrań  ochronnych  i identyfikatorów,  kosztów 

zawarcia umów ubezpieczeniowych, rezerwy finansowej na niespodziewane wydatki i zysku. 

Przyjmując  na  podstawie  wynikającego  z  OPZ  stosunku  minimalnej  liczby  pracowników 

wymaganych  do  sprzątania  określonego  rodzaju  powierzchni,  że  wykonywanie  usług 

wewnątrz  budynków  stanowi  ok.  58  %  wartości  umowy,  należy  uznać,  że  do  powyższej 

kwoty  33.478,74  zł  należy  doliczyć  kwotę  w  wysokości  34.016,28  zł  (suma pozycji 

odnoszących się do wspólnych dla obydwu rodzajów powierzchni kosztów – 11-12 i 14-16 – 

pomnożona przez 58 %; w tym miejscu należy ponownie wskazać, że szczegółowe ustalenie 

zakresu kosztów jest niemożliwe  ze  względu na ograniczony i ogólny charakter wyjaśnień). 

Suma powyższych kwot – 67.495,02 zł – nie zawiera kosztów pracy, które zgodnie z treścią 

OPZ  (minimum  28  pracowników  zatrudnionych  do  utrzymania  czystości  powierzchni 

wewnętrznych)  oraz  zawartą  przez  wykonawcę  w  wyjaśnieniach  informacją,  że  wszyscy 

pracownicy zostaną przez niego zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy, stanowi kwotę 

nie  mniejszą  niż  67.205,60  zł  (28  pracowników  x  2.400,20zł,  którą  to  kwotę  przyjął 

wykonawca jako koszt zatrudnienia jednego pracownika; Odwołujący pomija w tym zakresie 

brak  uwzględnienia  w  kosztach  zatrudnienia  konieczności  zapewnienia  zastępstw  w  czasie 

urlopów  wypoczynkowych).  Tym  samym  należy  stwierdzić,  że  koszt  realizacji  usługi 

wewnątrz budynków, który wynika z treści zamieszczonej w wyjaśnieniach kalkulacji, stanowi 

kwotę  134.700.62  zł  (67.205.60  zł  +  67.495.02  zł),  podczas  gdy  cena  oferty  za  ten  zakres 

usług  stanowi  kwotę  70.971.90  zł.  a  wiec  wartość  prawie  dwukrotnie  niższa  od  kosztów 

przedstawionych w wyjaśnieniach.  

Analogicznie  należy  wskazać,  że  wskazana  w  ofercie  kwota  netto  za  utrzymanie 

czystości  terenów  zewnętrznych  –  153.965.60  zł  –  także  nie  odpowiada  treści  kalkulacji, 

gdyż  zgodnie  z  nią  oszacowane  przez  M.  koszty  świadczenia  tego  zakresu  usług  stanowią 

jedynie  kwotę  90.236.88  zł  (224.937.50  zł  –  134.700.62  zł).  Powyższe,  niezależnie od 

wskazywanych  we  wcześniejszej  części  uzasadnienia  braków  oraz  sprzeczności  zawartych 

w  wyjaśnieniach,  stanowi  samoistną  podstawę  do  uznania,  że wykonawca  M.  nie  wykazał, 

ż

e cena jego oferty nie ma charakteru rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

M. złożył wyjaśnienia innej ceny niż ta, która wynika z jego oferty. 

Przedstawione  wyżej  okoliczności,  polegające  na  takim  rozbiciu  przez  M. 

w formularzu  ofertowym  całkowitej  ceny  oferty  netto,  w  wyniku  której  większość  kosztów 

realizacji  usługi  została  zakwalifikowana  jako  związane  ze  świadczeniem  opodatkowanych 

niższą (8 %) stawką VAT usług na terenach zewnętrznych, podczas gdy większość kosztów 

ś

wiadczenia  usług  jest  w  rzeczywistości  związana  ze  sprzątaniem  powierzchni 

wewnętrznych (23 % VAT), należy uznać za wypełniające dyspozycję art. 3 ust. 1 Znk. 

Zgodnie z tym przepisem czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z 

prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub  narusza  interes  innego  przedsiębiorcy 

lub  klienta.  Nie  ulega  wątpliwości,  że  opisane  wyżej  działanie  wykonawcy  M.  –  sztuczne, 

oderwane  od  rzeczywistych  kosztów  realizacji  poszczególnych  usług,  a  nawet  własnej 

kalkulacji,  operowanie  cenami  za  utrzymanie  czystości  tylko  w  tym  celu,  by  jak  najmniej 

kosztów  zakwalifikować  do  opodatkowanego  wyższym  VAT  sprzątania  powierzchni 

budynków  oraz,  w  konsekwencji,  zaoferować  niższą  cenę  brutto  (mającą  znaczenie  jako 

jedyne  kryterium  oceny  ofert),  jest  działaniem  sprzecznym  z  dobrymi  obyczajami  oraz 

narusza  interes  innych  przedsiębiorców,  w  szczególności  zaś  wykonawców,  którzy  złożyli 

swoje oferty w Postępowaniu.  

Do odwołania załączone zostały dokumenty w postaci: 

1.  zestawienia zużycia i kosztu wybranych środków czystości itp., 

2.  zestawienia zużycia i kosztów paliw itp., 

3.  dwóch ofert kontrahenta Odwołującego na zakup środków czystości itp., 

Odwołujący  wniósł  o  dopuszczenie  i  przeprowadzenie  dowodów  z  ich  treści  na 

okoliczność nieprawidłowości kalkulacji ceny oferty M. 

Pismem  z  dnia  1  marca  2017  r.  do  postępowania  odwoławczego,  po  stronie 

Zamawiającego,  przystąpienie  zgłosił  M.  wnosząc  o  oddalenie  odwołania.  Izba,  wobec 

spełniania przez ww. przesłanek z art. 185 ust. 2 Pzp postanowiła o dopuszczeniu M. (dalej 

również  „Przystępujący”)  do  udziału  w  postępowaniu  odwoławczym  w  charakterze 

przystępującego po stronie Zamawiającego. 

Pismem  z  dnia  7  marca  2017  r.  Zamawiający  uwzględnił  w  całości  zarzuty 

przedstawione w odwołaniu. 

Przystępujący wniósł sprzeciw wobec wskazanej powyżej czynności Zamawiającego, 

w  konsekwencji  czego,  zgodnie  z  przepisem  art.  186  ust.  4  Pzp,  sprawa  podlegała 

rozpoznaniu na rozprawie. 

Uzasadniając swoje stanowisko M. podniósł, co następuje. 

Na  wstępie  Przystępujący  podkreślił,  że  postanowienia  SIWZ  świadczą 

o kompleksowym 

charakterze 

wynagrodzenia 

(ceny) 

za 

całą, 

jedną 

usługę. 

Przedmiot zamówienia  składa  się  z  jednego  niepodzielnego  zadania.  Rozbicie  ceny 

zastosowane  przez  Zamawiającego  jest  związane  ze  sposobem  rozliczeń,  gdyż  występują 

prace objęte różnymi stawkami VAT (8% i 23%). W przypadku braku wyodrębnienia stawek 

ceny,  nie  byłoby  możliwe  prawidłowe  wystawienie  faktury  przez  wykonawcę. 

Kryterium oceny ofert była cena całkowita (100% wagi) za wykonanie usługi kompleksowej, 

tj.  dotyczącej  utrzymania  zarówno  czystości  budynków,  jak  też  terenów  zewnętrznych, 

wynagrodzenie  zostało  zaś  ustalone  ryczałtowo.  Zamawiający  nie  uczynił  kryterium  oceny 

elementów  składowych  ceny,  czy  też  ceny  za  wyodrębnione  usługi  –  usługę  utrzymania 

czystości  w  budynkach  oraz  usługę  utrzymania  czystości  na  terenach  zewnętrznych. 

Skoro zatem kalkulacja poszczególnych jej elementów nie miała wpływu na ocenę punktową 

–  w  kierunku  sprzecznego  z  prawem  eliminowania  konkurentów  –  nie  można  mówić 

o jakimkolwiek  utrudnieniu  dostępu  do  rynku  innym  podmiotom  z  uwagi  na  dysproporcję 

w zakresie  wyceny  składowych  ceny  (odnoszących  się  do  terenów  zewnętrznych  i  terenów 

wewnętrznych).  

Przystępujący  podkreślił,  że  Zamawiający  nie  wymagał  podania  cen  jednostkowych 

odnoszących  się  do  poszczególnych  zakresów  usług  przyjmując,  że  z  jego  perspektywy 

przedmiotem  transakcji  będzie  rozliczane  w  układzie  miesięcznym  świadczenie 

zagregowanej  usługi,  łączącej  w  sobie  poszczególne  kategorie  usług,  określonej  jako 

„świadczenie  usług  kompleksowego  utrzymania  czystości  budynków  i  terenów 

zewnętrznych.”.  Rozbicie  wynagrodzenia  na  dwie  pozycje  –  odnoszące  się  do  terenów 

zewnętrznych i wewnętrznych zostało dokonane jedynie na potrzeby rozliczeń. Kwoty objęte 

tymi pozycjami nie stanowią ceny, lecz są jej elementami składowymi, kalkulacyjnymi.  

M.  podkreślił,  że  skalkulował  koszty  i  nakłady  adekwatne  do  własnych  możliwości 

sprzętowych,  organizacyjnych  i  cen  materiałów.  Cena  usługi  została  określona  w sposób 

uwzględniający  ceny  rynkowe,  a  więc  uwzględniając  wszystkie  elementy  kosztotwórcze, 

które są konieczne do jej wykonania. Podał, że dysponuje częściowo sprzętem niezbędnym 

do  wykonania  zamówienia,  a  zatem  kalkulacja  w  tym  zakresie  nie  obejmuje kosztu  zakupu 

tego  sprzętu,  lecz  jedynie  koszt  jego  amortyzacji.  W  tym  wyraża  się  „przewaga”  M.  w 

zakresie 

konkurencyjności 

– 

stanowi 

to 

czynnik, 

o 

którym 

mowa  

w  art.  90  ust.  1  pkt  1  Pzp,  tj.  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonania  zamówienia 

dostępnych dla wykonawcy. W związku z długoletnim doświadczeniem i funkcjonowaniem na 

rynku  od  ponad  30  lat  Przystępujący  jest  w  stanie  optymalizować  koszty  wykonania  usług, 

m.in. ze względu na  wiedzę  w  zakresie specyfiki tego rodzaju usług, a także wypracowane 

kontakty handlowe, w tym przysługujące upusty na nabywane towary.  

M. podał ponadto, że jest zakładem pracy chronionej i korzysta z dofinansowania ze 

ś

rodków  PFRON  (o  czym  informował  w  wyjaśnieniach  dotyczących  „rażąco  niskiej  ceny”). 

Niższa 

cena 

realizacji 

usługi 

stanowi 

czynnik, 

o 

którym 

mowa  

w art. 90 ust. 1 pkt 2 Pzp, tj. pomoc publiczną.  

Przystępujący  wyjaśnił,  że  do  realizacji  zadania  zatrudni  17  osób  z  II  stopniem 

niepełnosprawności  i  10  osób  z  III  stopniem  niepełnosprawności.  Wartość  refundacji  za  te 

osoby  wyniesie  miesięcznie  27.010,04  zł.  M.  miał  również  możliwość  zoptymalizowania 

kosztów  realizacji  przedmiotowego  zamówienia  ze  względu  na  swoje  doświadczenie 

w wykonaniu  analogicznego  zamówienia  na  rzecz  Zamawiającego,  z  tą  różnicą,  że  umowa 

została  zawarta  na  okres  o  połowę  krótszy  (6  a  nie  11  miesięcy).  Pozyskał  zatem  wiedzę 

umożliwiającą mu przewidzenie i optymalne rozłożenie kosztów. 

W  tym  kontekście  poprawność  dokonanej  przez  Zamawiającego  oceny  złożonych 

wyjaśnień nie może budzić wątpliwości – miały one charakter kompleksowy, przedstawiono 

w nich zestawienie głównych kosztów składających się na kalkulację ceny. Zamawiający nie 

wymagał  wyjaśnienia  z  rozbiciem  na  składowe  ceny  (odnośnie  terenów  zewnętrznych 

i wewnętrznych). Przystępujący podkreślił, że zgodnie z art. 90 ust. 1 Pzp składane w wyniku 

wezwania  wyjaśnienia  dotyczą  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  a  nie 

wszystkich  elementów  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  czy  ogólnie  ceny.  M.  nie  był 

zatem  zobowiązany  do  szczegółowego  wyliczenia  wszystkich  elementów  ceny,  lecz  do 

wskazania, skąd wynika niski jej poziom. 

Przystępujący  zwrócił  uwagę,  że  cena  oferty  Odwołującego  jest  niższa  o  30%  od 

wartości  zamówienia  oszacowanej  przez  Zamawiającego  (Zamawiający  przeznaczył  na 

sfinansowanie  zamówienia  kwotę  4.969.927,23  zł).  Cena  ofertowa  M.  jest  niższa  od  tej 

wartości  o  44%.  Prawidłową  konkluzją  jest  zatem  stwierdzenie,  że  to  Zamawiający 

nieprawidłowo  oszacował  wartość  zamówienia,  skoro  aż  dwa  podmioty  były  w  stanie 

zaoferować  cenę  znacznie  niższą.  Nawet  w  tej  sytuacji  art.  90  ust.  1a  Pzp  nie  wymaga 

zwrócenia 

się 

przez 

Zamawiającego 

do 

wykonawców 

o 

złożenie 

wyjaśnień, 

skoro rozbieżność  ta  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają  wyjaśnienia  ~ 

oczywiste  jest,  że  Zamawiający  źle  oszacował  wartość  zamówienia  oraz  nie  ulega 

wątpliwości, iż Zamawiający ma świadomość, że M. wykonał już analogiczne zamówienie na 

jego  rzecz,  a  zatem  ma  wiedzę  pozwalającą  na  maksymalną  optymalizację  kosztów  i 

dysponuje  odpowiednim  sprzętem.  Niedopuszczalne  jest  ponadto  twierdzenie,  że cena  M. 

jest  ceną  rażąco  niską  w  sytuacji,  gdy  cena  Odwołującego  jest  niższa  od  wartości 

zamówienia o 30%. 

Przystępujący  oświadczył,  że  błędne  jest  założenie,  z  którego  wyszedł  Odwołujący 

przedstawiając  dalszą  argumentację  odwołania  na  uzasadnienie  swych  zarzutów. 

W konsekwencji  zarzuty  zostały  sformułowane  instrumentalnie,  bez  wykazania  realnych 

podstaw do ich podniesienia. 

Jakkolwiek  dopuszczalne  jest  uznanie,  że  głównym  kosztem  usługi  są  koszty 

osobowe  (zatrudnienia),  to  jednak  jest  to  jeden  z  kilku  głównych  czynników  decydujących 

o kalkulacji  ceny.  Odwołujący  przyjął,  że  skoro  Zamawiający  w  OPZ  przewidział  minimalną 

ilość  pracowników  dla  poszczególnych  rodzajów  powierzchni  –  28  osób  dla  powierzchni 

wewnętrznych  i  21  osób  dla  terenów  zewnętrznych,  to  co  do  zasady  58%  kosztów 

wykonania  zamówienia  (netto)  stanowić  będzie  świadczenie  usług  na  powierzchniach 

wewnętrznych,  zaś  ok.  42%  kosztów  będzie  związana  z  utrzymaniem  czystości  terenów 

zewnętrznych. Założenie takie jest absurdalne i błędne, co prowadzi do błędnych wniosków. 

Ww. stosunkowe rozdzielenie kosztów w zależności od rodzaju powierzchni jest prawidłowe 

jeśli  liczymy  jedynie  udział  kosztów  osobowych  dla  danego  rodzaju  powierzchni.  Niemniej, 

nie  tylko  tego  rodzaju  koszt  ma  znaczenie  w  przypadku  kalkulacji  ceny  usługi.  

M.  stwierdził,  ze  równie  dobrze  dopuszczalne  byłoby  założenie,  że  głównym  czynnikiem 

decydującym  o  skali  kosztów  wykonania  usługi  w  budynkach  oraz  na  obszarach 

zewnętrznych jest powierzchnia objęta usługą. W tym kontekście należy zauważyć, iż łączna 

powierzchnia  budynków  objętych  usługa  (we  wszystkich  kompleksach  wojskowych  których 

dotyczy  zadanie  I)  wynosi  70.971,90  m

,  zaś  łączna  powierzchnia  terenów  zewnętrznych  – 

ok.  1.290.464.81  m

.  Idąc  tokiem  rozumowania  Odwołującego  możliwe  byłoby  również 

wyjście  z  założenia,  że  5%  kosztów  wykonania  zamówienia  (netto)  stanowić  będzie 

ś

wiadczenie  usług  na  powierzchniach  wewnętrznych,  zaś  95%  związana  będzie 

z utrzymaniem czystości terenów zewnętrznych. W związku z powyższym należy podkreślić, 

iż  kalkulacja  ceny  w  przedmiotowym  wypadku  jest  wypadkową  kilku  lub  nawet  kilkunastu 

rodzajów kosztów oraz  planowanego przez  wykonawcę  zysku. Kalkulując cenę M. brał pod 

uwagę  nie  tylko  koszty  osobowe,  ale  wszelkie  pozostałe  czynniki,  o  których  mowa 

w wyjaśnieniach,  tj.  koszty  zakupu  środków  czystości  i  drobnego  sprzętu,  zakup  lub 

amortyzację sprzętu do utrzymania porządku, inne koszty, rezerwę finansową oraz zysk. 

Uzasadnieniem określenia wyższej składowej ceny całkowitej w zakresie utrzymania 

czystości  terenów  zewnętrznych  jest  fakt,  że  jakkolwiek  usługa  ta  wymaga  pracy  mniejszej 

liczby  personelu,  to  jednak  wynika  to  z  faktu,  iż  przy  tak  rozległych  obszarach,  pracę  ludzi 

(w zasadzie niemożliwą do wykonania samodzielnie przez ludzi w czasie wymaganym przez 

Zamawiającego)  zastępuje  w  istotnym  zakresie  praca  maszyn,  których  udział  w  realizacji 

zamówienia  jest  co  do  zasady  kosztowniejszy  (istotny  koszt  stanowi  tutaj  zakup 

i amortyzacja  maszyn).  Uzasadnieniem  oszacowania  przez  M.  wyższej  składowej  ceny  za 

usługę sprzątania terenów zewnętrznych nie jest zamiar manipulacji cenami oraz przesunięć 

w zakresie opodatkowania VAT. Należy pamiętać, że stawka VAT co do zasady nie wpływa 

na  wysokość  ceny  wykonania  zamówienia  –  to  wykonawca  kształtuje  wysokość  ceny  i 

wskazuje  w  ofercie  cenę  brutto,  zaś  po  stronie  wykonawcy  leży  ciężar  poniesienia  kosztu 

VAT.  

Podkreślenia  wymaga,  że  oferty  w  postępowaniach  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  mogą  składać  zarówno  tzw.  VAT-owcy,  w  tym  korzystający  z  różnych  form 

opodatkowania  i  podmiotowych  zwolnień,  jak  i  podmioty  nieprowadzące  działalności 

gospodarczej i nie opodatkowane VAT, organizacje typu non-profit, wykonawcy zagraniczni 

(również spoza terytorium Unii Europejskiej), a nawet jednostki sektora finansów publicznych 

– wykonawcy ci ponoszą różne rodzaje obciążeń podatkowych. Tym samym, argumentacja 

Odwołującego  mogłaby  prowadzić  do  uznania,  że  w  każdym  wypadku  wykonawca, 

którego obciążają niższe zobowiązania podatkowe, składając najniższą cenowo ofertę działa 

z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji. 

Zarzut  uzyskania  przewagi  konkurencyjnej  w  konsekwencji  przesuwania  VAT 

pomiędzy dwoma usługami może mieć rację bytu tylko w sytuacji, gdy obie ceny podlegają 

ocenie w ramach kryterium oceny ofert.  

Ponadto,  zdaniem  Przystępującego,  należy  zwrócić  uwagę,  że  nawet  gdyby  M. 

zastosował  stawkę  23%  VAT  do  całego  zamówienia,  to  i  tak  obliczona  w  ten  sposób  cena 

brutto  byłaby  niższa  od  ceny  ofertowej  Odwołującego,  a  zatem  nie  sposób  uznać, 

ż

e działanie Przystępującego obliczone było na zdobycie „przewagi konkurencyjnej”.  

W  konsekwencji  nie  sposób  uznać,  że  Odwołujący  wykazał,  jakoby  działanie  M. 

stanowiło  realne  zagrożenie  przekładające  się  w  rzeczywistości  na  naruszenie  uczciwej 

konkurencji.  Kalkulacja  cenowa  przedstawiona  przez  Przystępującego  nie  utrudniła 

Odwołującemu  (ani  żadnemu  innemu  wykonawcy)  dostępu  do  rynku.  Odwołujący  nie 

wykazał na czym czyn nieuczciwej konkurencji miałby polegać – samo wskazanie, że cena 

dotycząca  sprzątania  terenów  wewnętrznych  jest  niższa,  niż  cena  dotycząca  terenów 

zewnętrznych  o  niczym  nie  świadczy. W  przypadku  zadań  lI  i III  cena  oferty  Odwołującego 

(oraz  M.)  w  zakresie  dotyczącym  utrzymania  czystości  na  terenach  wewnętrznych  również 

jest niższa niż w zakresie dotyczącym terenów zewnętrznych.  

Na  rozprawie  strony  i  uczestnik  postępowania  odwoławczego  podtrzymali 

przedstawioną powyżej argumentację. 

Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści: 

1.  zestawień  kosztów  zakupu  wybranych  środków  czystości,  ilościowego  zużycia 

wybranych  środków  czystości,  porównania  powierzchni,  na  której  ma  być 

realizowane  zamówienie  z  powierzchnią,  na  której  realizowane  było  zamówienie 

na  rzecz  innego  zamawiającego  (Skarbu  Państwa  –  1  Bazy  Lotnictwa 

Transportowego w W.),  

2.  faktur  VAT  i  zamówień  na  zakup  piachu,  soli  drogowej  i  środków  czystości  na 

potrzeby  realizacji  zamówienia  na  rzecz  zamawiającego  –  Skarbu  Państwa  – 

1 Bazy Lotnictwa Transportowego w W., 

3.  oświadczenia  dotyczącego  średniomiesięcznego  zużycia  wybranych  materiałów 

w trakcie  realizacji  zamówienia  na  rzecz  zamawiającego  –  Skarbu  Państwa  – 

1 Bazy Lotnictwa Transportowego w W., 

4.  wyciągu  z  umowy  z  zamawiającym  –  Skarbem  Państwa  –  1  Bazą  Lotnictwa 

Transportowego w W., 

5.  wykazu powierzchni wewnętrznych (zadanie nr 1) i zewnętrznych – D., 

6.  szczegółowych  zestawień  powierzchni  wewnętrznych  i  ilości  osób  z  nich 

korzystających  (kompleksy  wojskowe  D.  –  Lotnisko,  D.  –  Twierdza,  R.  – 

koszarowy, R. – posterunek, S., WKU w B., 

7.  szczegółowych  zestawień  powierzchni  zewnętrznych  (kompleksy  wojskowe  

D. 

– 

Lotnisko, 

D. 

– 

Twierdza, 

G., 

R. 

– 

koszarowy,  

R. 

– 

S., 

R. 

– 

posterunek, 

WKU 

w 

B.,  

R. JW 4292, 

8.  wykazu  powierzchni  wewnętrznych  (zadanie  nr  1)  i  zewnętrznych  –  

JW (…), 

na okoliczność rażąco niskiej ceny oferty Przystępującego. 

M. wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści dwóch faktur VAT na 

zakup  środków  czystości  na  potrzeby  realizacji  dla  Zamawiającego  tożsamego  rodzajowo 

zamówienia – na okoliczność prawidłowości skalkulowania ceny oferty w tym zakresie. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  Izba,  uwzględniając  zgromadzony  materiał 

dowodowy  omówiony  w  dalszej  części  uzasadnienia,  jak  również  biorąc  pod  uwagę 

oświadczenia i stanowiska Odwołującego i Przystępującego zawarte w przytoczonych 

powyżej  pismach  procesowych,  a także  wyrażone  ustnie  na  rozprawie  i  odnotowane 

w protokole, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Skład 

orzekający 

stwierdził, 

ż

e 

Odwołujący 

jest 

legitymowany,  

zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 Pzp, do wniesienia odwołania. 

Izba  dopuściła  i  przeprowadziła  dowody  z  treści  SIWZ  z  załącznikami,  oferty  M., 

wezwania Przystępującego do złożenia wyjaśnień (pismo Zamawiającego z 17 stycznia 2017 

r.), wyjaśnień M. z 19 stycznia 2017 r. wraz z załącznikami, zawiadomienia o wyborze oferty 

najkorzystniejszej  w  części  I  zamówienia  (pismo  Zamawiającego  z  15  lutego  2017  r.), 

dokumentów  załączonych  do  odwołania  i złożonych  przez  Odwołującego  i  Przystępującego 

do akt postępowania odwoławczego na rozprawie. Na ich podstawie skład orzekający uznał, 

ż

e okoliczności stanu faktycznego zostały przytoczone adekwatnie i wymagają uzupełnienia 

jedynie o  wskazanie,  że zgodnie  z postanowieniami Rozdziału V ust. 2 oraz Rozdziału XIV 

ust.  6  SIWZ  obowiązkiem  wykonawcy  było  podanie  w  formularzu  ofertowym  ceny 

z wyszczególnieniem  ceny  przypadającej  za  świadczenie  usług  objętych  przedmiotem 

zamówienia  w  zakresie  powierzchni  zewnętrznych  i  wewnętrznych  i  w  ten  sam  sposób 

wykonawca miał następnie wystawiać faktury za realizację umowy w każdym miesiącu.  

W  powyższych  okolicznościach  Izba  stwierdziła,  że  odwołanie  zasługuje  na 

uwzględnienie. 

Potwierdził się zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp. 

Na wstępie, nie wdając się w analizę pojęcia rażąco niskiej ceny, którego rozumienie 

jest  ugruntowane  w  doktrynie  i  orzecznictwie  i  tamże  wielokrotnie  omówione, 

należy zauważyć,  że  wbrew  zapatrywaniom  Przystępującego,  możliwość  analizy  oferty  pod 

kątem  rażąco  niskiej  ceny  nie  zależy  od  przyjętej  przez  zamawiającego  formuły  rozliczenia 

się  z  wykonawcą  zamówienia  publicznego  (wynagrodzenie  ryczałtowe  lub  kosztorysowe). 

Ograniczenie  takie  nie  wynika  z  przepisu  art.  90  Pzp,  wobec  czego  nawet  przy  ryczałcie 

badaniu  może  podlegać  cena  lub  koszt  lub  ich  istotne  części  składowe  wskazane  przez 

zamawiającego w wezwaniu do złożenia wyjaśnień. 

Kwestionowanie  zasadności  badania  ceny  oferty  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym 

nie  broni  się  nie  tylko  na  gruncie  przepisów  Pzp,  ale  również  w  praktyce.  Ryczałt  – 

pomimo tego,  że  stanowi  wynagrodzenie  za  całość  prac  niezbędnych  do  realizacji 

przedmiotu zamówienia, niezależnie od ich rzeczywistych rozmiarów i kosztów (zob. art. 632 

§  1  K.c.)  –  nie  jest  dla  zamawiającego  zabezpieczeniem  przed  zaoferowaniem  mu  rażąco 

niskiej  ceny.  Ma  to  miejsce,  przykładowo,  w  przypadkach,  w których  wykonawca kalkulując 

cenę  oferty  nie  uwzględni  w  niej  jakiegoś  istotnego  dla  wykonania  zamówienia  elementu, 

co zostanie  ujawnione  chociażby  na  etapie  składania  wyjaśnień.  Wydaje  się  rzeczą 

oczywistą,  że  także  w  przypadku  wynagrodzenia  ryczałtowego  można  oczekiwać, 

ż

e wykonawca 

będący 

profesjonalnym 

uczestnikiem 

obrotu 

gospodarczego, 

dysponować będzie  założeniami  i  kalkulacjami  oferowanej  ceny  jeszcze  przed 

przystąpieniem  do  ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  W  razie  powzięcia 

przez  zamawiającego  wątpliwości  co  do  jej  wysokości  będą  one  następnie  wykorzystane 

w procedurze  przewidzianej  przepisem  art.  90  Pzp  i  powinny  przekładać  się  na  czytelność, 

spójność  i  rzetelność  składanych  wyjaśnień.  Wykonawca,  który  takimi  kalkulacjami  nie 

dysponuje  w  ogóle,  bądź  którego  kalkulacje  nie  posiadają  wymienionych  wcześniej  cech, 

naraża  się  na  odrzucenie  złożonej  zamawiającemu  oferty  na  podstawie  przepisu  art.  90 

ust. 3 Pzp.  

Zaznaczenia  wymaga  również,  że  przepis  art.  90  ust.  1  Pzp  expressis  verbis 

wskazuje  na  konieczność  przedstawienia  zamawiającemu  dowodów  wspierających  tezy 

zawarte  w  wyjaśnieniach  rażąco  niskiej  ceny.  W  przedmiotowej  sprawie  Zamawiający 

sformułował nie tylko oczekiwanie wyjaśnienia i przedstawienia kalkulacji cenowej dotyczącej 

określonych  elementów  składowych  ceny  (str.  4  wezwania),  ale  również  zaakcentował 

konieczność  przedstawienia  dowodów  (str.  1).  Lektura  wezwania  prowadzić  musiała  zatem 

do  wniosku,  że  obowiązkiem  M.  było  nie  tylko  rozbicie  ceny  oferty  na  wyszczególnione  w 

wezwaniu  elementy  kalkulacyjne,  ale  również  przedstawienie  dowodów  uzasadniających 

takie  a  nie  inne  określenie  elementów  składowych  oferowanej  ceny.  Skład  orzekający 

wskazuje  przy  tym,  że  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  wykonawca  nie  ma  obowiązku 

(a niejednokrotnie  nawet  możliwości)  złożenia  dowodów  na  potwierdzenie  każdej 

z okoliczności,  na  którą  powołuje  się  w  wyjaśnieniach.  Powyższe  dotyczy  przykładowo 

sytuacji,  w  której  opiera  się  na  cenach  występujących  typowo  w  obrocie  gospodarczym 

(tj. gdy  określone  dobra  nie  są  dla  niego  dostępne  w  specjalnie  obniżonych  cenach). 

Trudno również  wyobrazić  sobie  dowód  potwierdzający  zasadność  określenia  wysokości 

rezerwy  finansowej  z  tytułu  nieprzewidzianych  wydatków,  jakie  mogą  pojawić  się  w  trakcie 

realizacji zamówienia. Wydaje się jednak rozsądnym oczekiwanie złożenia w odpowiedzi na 

wezwanie  zamawiającego  dowodów  dotyczących  przykładowo  kosztów  zakupu  materiałów 

niezbędnych do realizacji zamówienia, te bowiem powinny być wykonawcy dostępne. 

W  nawiązaniu  do  powyższego  Izba  wyjaśnia,  że  zaniechanie  realizacji  obowiązku 

przedstawienia dowodów w postępowaniu wyjaśniającym nie może być następnie sanowane 

w  postępowaniu  odwoławczym.  Jakkolwiek  przepis  art.  190  ust.  1a  pkt  1  Pzp  wskazuje, 

ż

e ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  spoczywa  na  wykonawcy, 

który ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo  uczestnikiem  postępowania  odwoławczego, 

tym niemniej  realizacja  prawa  do  obrony  w  postępowaniu  odwoławczym  nie  może  stać 

w sprzeczności  z obowiązkiem aktywnego udziału  wykonawcy  w  wyjaśnieniu prawidłowości 

skalkulowania  ceny  oferty  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Ergo, 

co do  zasady,  wykonawca  nie  może  dopiero  w  postępowaniu  przed  Izbą  przedstawiać 

dowodów  na  to,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  które  mogły  i  powinny  być 

złożone  zamawiającemu  w  odpowiedzi  na  wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień.  W  związku 

z przywołanym  przepisem  nasuwa  się  również  wniosek,  że  obowiązkiem  wnoszącego 

odwołanie jest jedynie uprawdopodobnienie, że kwestionowana oferta zawiera rażąco niską 

cenę,  bowiem  ciężar  dowodu  przeciwnego  spoczywa  na  uczestniku  postępowania, 

którego oferty zarzut odwołania dotyczy. 

Istotne jest również, że wyjaśnienia ceny oferty powinny być aktualne na moment jej 

składania, a także dotyczyć rzeczywistych podstaw określenia ceny. Z kolei w postępowaniu 

odwoławczym  wykonawca  winien  bronić  ich  zasadności,  przez  co  posługiwanie  się 

argumentami  dotyczącymi  czynników  nie  branych  pod  uwagę  przy  określeniu  ceny  oferty, 

czy  też  deklarowanie  zmiany  przedstawionych  zamawiającemu  założeń  nie  zasługuje  na 

aprobatę.  Działania  takie  należy  oceniać  negatywnie,  jako  rzutujące  na  prawidłowość 

i rzetelność skalkulowania badanej ceny. 

Kierując 

się 

omówionymi 

dyrektywami, 

tj. 

ż

e 

– 

po 

pierwsze 

– 

zastosowanie procedury,  o  której  mowa  w  przepisie  art.  90  Pzp  nie  jest  zależne  od 

charakteru przewidzianego dla wykonawcy wynagrodzenia, po drugie – wykonawca powinien 

w  odpowiedzi  na  wezwanie  zamawiającego  przedstawić  dostępne  mu  dowody 

potwierdzające  realność  przyjętych  założeń,  po  trzecie  zaś  –  wszelkie  odstępstwa  od 

przedstawionych zamawiającemu kalkulacji założeń na etapie postępowania odwoławczego 

należy  oceniać  niekorzystnie  dla  wykonawcy,  Izba  uznała,  że  procedura  wyjaśniająca  cenę 

oferty  została  przeprowadzona  prawidłowo,  a  M.  nie  sprostał  wezwaniu  Zamawiającego 

odnośnie rażąco niskiej ceny złożonej oferty, co uzasadniało jej odrzucenie. 

Przystępujący 

przedstawił 

kalkulację 

zawierającą 

rozbicie 

przewidywanych 

miesięcznych kosztów realizacji usług sprzątania w części I zamówienia, ograniczając się do 

przedstawienia  dowodów  dokumentujących  stan  zatrudnienia  i  wysokość  kosztów  z  tym 

związanych.  Jakkolwiek  kwestionowana  w  tym  zakresie  przez  Odwołującego  okoliczność 

nieprzewidzenia  kosztów  związanych  z  zastępstwami  pracowników  na  urlopach  (bądź  ich 

przewidzenia  w  niewystarczającej,  czy  też  niemożliwej  do  ustalenia  wysokości) 

nie zasługiwała  na  uwzględnienie,  jako  że  możliwe  jest  –  w  ocenie  Izby  –  ich  pokrycie 

chociażby  z  deklarowanego  zysku,  tym  niemniej  Odwołujący  trafnie  zwracał  uwagę  – 

po pierwsze  –  na  kwestię  nieudowodnionych  pozostałych  elementów  kalkulacji  cenowej, 

po drugie  zaś  –  na  okoliczność,  że  koszty  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych  

i  terenów  zewnętrznych  nie  sumują  się  do  kwot  wskazanych  w  ofercie  Przystępującego, 

czemu ten nie przeczył. 

W  odniesieniu  do  pierwszej  z  podniesionych  przez  Odwołującego  kwestii 

skład orzekający  nie  uwzględnił  przy  rozstrzyganiu  o  zarzutach  odwołania,  z  omówionych 

powyżej  przyczyn,  dowodów  złożonych  przez  M.  na  rozprawie.  Dopuszczenie możliwości 

oparcia  na  nich  rozstrzygnięcia  Izby  spowodowałoby  nie  tylko  ponowne  otwarcie 

zakreślonego  w  wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  terminu  na  ich 

przedstawienie,  ale  również  podważałoby  zasadność  sformułowanego  we  wspomnianym 

wezwaniu  oczekiwania  złożenia  dowodów.  W  konsekwencji  nie  została  udowodniona  nie 

tylko wysokość kosztów z poz. 3 kalkulacji cenowej, ale również poz. 4 (w której dodatkowo, 

z niewiadomych przyczyn, Przystępujący dokonał ich podziału na 24 miesiące, nie zaś na 11 

miesięcy) i poz. 5-14 kalkulacji.  

W  zakresie  drugiej  z  okoliczności  skład  orzekający  nie  podzielił  poglądu 

Przystępującego, 

który 

usiłował 

sprowadzić 

wyróżnione 

przez 

Zamawiającego 

elementy składowe  ceny  oferty  do  roli  nieistotnych  elementów  kalkulacyjnych.  Nie  są  to 

wprawdzie,  jak na  to  zwracał  uwagę  M.,  ceny  jednostkowe,  tym  niemniej  –  co  wyraźnie 

wynika  z  przytoczonych  na  wstępie  rozważań  postanowień  SIWZ  –  ceny  składające  się  na 

oferowaną  cenę  całkowitą.  W  związku  z  tym,  skoro  Przystępujący  w  sposób  niebudzący 

wątpliwości  wskazał  w  ofercie  sposób  podziału  ceny  za  usługi  na  powierzchniach 

wewnętrznych  i  terenach  zewnętrznych,  to  wyjaśnienia  poszczególnych  kosztów 

składających się na te ceny (które tworzą cenę całkowitą) powinny sumować się do wartości 

przyjętych  w  ofercie.  Przyjęcie  odmiennego  zapatrywania  stawia  pod  znakiem  zapytania 

sens  oczekiwania  podania  takich  informacji  przez  wykonawców.  Co  więcej,  skoro  złożone 

wyjaśnienia  ujawniły  okoliczność  przeciwną,  to  nie  można  twierdzić,  że  M.  w  sposób 

przemyślany i rzetelny skonstruował cenę w złożonej ofercie. 

Wątpliwości  składu  orzekającego  wzbudziły  ponadto  zawarte  w  wyjaśnieniach 

gołosłowne  twierdzenia  dotyczące  czasu  wykonywania  poszczególnych  czynności  w  ujęciu 

miesięcznym, których wyjaśnienia wymagał Zamawiający. W tym względzie M. nie tylko nie 

przedstawił  oczekiwanych  przez  Zamawiającego  danych,  ale  także  nie  wskazał  w  treści 

wyjaśnień podstaw do ich ewentualnego samodzielnego ustalenia. 

Przesądzając  o  zasadności  odrzucenia  oferty  Przystępującego  skład  orzekający  nie 

uwzględnił  prezentowanego  przezeń  stanowiska  kwestionującego  zasadność  wezwania  do 

złożenia  wyjaśnień  ze  względu  na  błędne  ustalenie  wartości  szacunkowej  zamówienia, 

czy okoliczność,  że  także  oferta  Odwołującego  jest  niższa  od  niej  o  30%.  Abstrahując  od 

okoliczności, że wezwanie do złożenia wyjaśnień było – ze względu na wartość zamówienia 

– samoistnie zaskarżalną czynnością, to argumentacja M. nie zmienia faktu, że przedmiotem 

orzekania  w  tej  sprawie  była  prawidłowość  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

Przystępującego, te zaś do wspomnianych kwestii w ogóle się nie odnosiły. 

Podobnie  Izba  nie  wzięła  pod  uwagę  podnoszonych  na  rozprawie  i  w  piśmie 

procesowym  M.  twierdzeń  o  ewentualnym  dofinansowaniu  kosztów  pracy  z  PFRON, 

możliwości zmniejszenia wymiaru czasu pracy zatrudnionych do realizacji zamówienia osób, 

czy  mniejszych  niż  założone  w  kalkulacji  cenowej  kosztach  pracy.  Ze  względu  na  treść 

wyjaśnień  skład  orzekający  uznał,  że  żadna  z  tych  okoliczności  nie  była  brana  pod  uwagę 

przy  kalkulowaniu  ceny  oferty.  Przystępujący  zadeklarował  explicite  zatrudnienie  50  osób 

w pełnym wymiarze czasu pracy, a ponadto stwierdził, że nie uwzględnił w kalkulacji cenowej 

wysokości ewentualnego dofinansowania z PFRON. 

Reasumując,  wyjaśnienia  M.  stanowiły  w  istocie  wyłącznie  arytmetyczny  podział 

oferowanej  ceny,  a  dodatkowo  –  co  warto  podkreślić  –  dokonany  zupełnie  dowolnie, 

w oderwaniu od treści oferty. Wyjaśnienia potwierdziły zatem, że oferta zawiera rażąco niską 

cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Odnosząc  się  po  krótce  do  dowodów  przedstawionych  przez  Odwołującego  Izba 

uznała je za zbędne dla rozstrzygnięcia o omawianym zarzucie odwołania. Jak wspomniano, 

rolą  Odwołującego  było  uprawdopodobnienie  rażąco  niskiej  ceny  oferty  M.,  któremu  to 

obowiązkowi  Odwołujący  sprostał,  jako  że  potwierdziło  się  prezentowane  przez  niego 

stanowisko  o  braku  dowodów  uzasadniających  treść  wyjaśnień  i  ich  niespójności 

z informacjami zawartymi w ofercie odnośnie podziału ceny. 

Na uwzględnienie zasługiwał również zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 

Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 Znk, jako że złożenie przez Przystępującego oferty stanowiło czyn 

nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w przytoczonym przepisie Znk. 

Z  art.  3  ust.  1  Znk  wynika,  że  czynem  nieuczciwej  konkurencji  jest  działanie 

sprzeczne  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami,  jeżeli  zagraża  lub  narusza  interes  innego 

przedsiębiorcy  lub  klienta.  W  ocenie  Izby  przywołana  regulacja,  poza  spełnianiem  funkcji 

korygującej  i  uzupełniającej  na  gruncie  przepisów  Znk,  stanowi  również  definicję 

uniwersalnej  postaci  czynu  nieuczciwej  konkurencji,  umożliwiającą  na  jej  podstawie 

uznawanie  zachowań  nienazwanych  (niestypizowanych)  w  dalszych  przepisach  Znk  

(art.  5  i  nast.)  za  nieuczciwie  naruszające  konkurencję.  Na  podstawie  komentowanego 

przepisu  możliwe  jest  zatem  uznanie  za  czyn  nieuczciwej  konkurencji  każdego 

sprzecznego z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami  zachowania  przedsiębiorcy,  które  nie  tylko 

narusza interes innego przedsiębiorcy, ale również naruszeniem takim zagraża. Istotne jest 

jedynie  wykazanie  sprzeczności  takiego  zachowania  z  prawem  lub  dobrymi  obyczajami, 

powstania  stanu  zagrożenia  lub  naruszenia  interesu  prawnego  innego  przedsiębiorcy  lub 

klienta oraz związku pomiędzy naruszeniem (powstaniem stanu zagrożenia) a zasługującym 

na  ochronę  interesem  innego  uczestnika  rynku.  Skład  orzekający  uznał,  że  Odwołujący 

wymogom tym sprostał. 

Okolicznością  kwestionowaną  w  ramach  omawianego  zarzutu  była  zasadność 

i rzetelność  podziału  ceny  oferty  M.  na  kwoty  (netto)  obejmujące  realizację  usługi 

stanowiącej 

przedmiot 

zamówienia 

na 

powierzchniach 

wewnętrznych  

i terenach zewnętrznych w proporcji 70.971,90 zł do 153,965,60 zł. W ocenie Odwołującego 

oderwane  było  to  od  rzeczywistych  kosztów  wykonywania  tych  elementów  usługi 

i ukierunkowane  było  na  dodatkowe,  nieuprawnione  obniżenie  ceny  oferty  stanowiącej 

wyłączne kryterium wyboru oferty najkorzystniejszej. Nie było przy tym okolicznością sporną, 

ż

e świadczenie usług sprzątania powierzchni wewnętrznych opodatkowane jest podstawową 

stawką VAT, podczas gdy wykonywanie takich usług na terenach zewnętrznych korzysta ze 

stawki obniżonej. 

Analiza  treści  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  złożonych  przez  Przystępującego 

potwierdza  zasadność  postawionej  przez  Odwołującego  tezy.  Abstrahując  od  dokonanych 

przez Odwołującego wyliczeń  właściwego stosunku kosztów realizacji  wskazanych powyżej 

rodzajów  usług  sprzątania  (odpowiednio  58%  do  42%),  opartych  –  jak  sam  przyznał  – 

wyłącznie  na  kosztach  osobowych,  skład  orzekający  doszedł  do  przekonania, 

ż

e uwzględnienie  w  kosztach  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych  choćby  tylko  tego 

składnika wyczerpywało niemal w całości ten element ceny oferty. Jeżeli bowiem wziąć pod 

uwagę  konieczność  zatrudnienia  do  sprzątania  powierzchni  wewnętrznych  przynajmniej 

28 osób  (wymóg  Zamawiającego)  i  okoliczność  zatrudniania  ich  w  pełnym  wymiarze  czasu 

pracy  (deklaracja  Przystępującego  z  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny),  to  uwzględniając 

wyliczenia  kosztów  osobowych  zawarte  w  poz.  1  i  2  tabeli  ze  wspomnianych  wyjaśnień, 

należało  stwierdzić,  że  wynoszą  one  łącznie  67.205,60  zł  netto  (120.010,00  zł/50  x  28), 

stanowiąc 

całkowitego 

kosztu 

sprzątania 

powierzchni 

wewnętrznych 

zadeklarowanego  przez  M.  w  formularzu  oferty.  Odwołujący  trafnie  wskazywał,  że  do 

powyższej kwoty należałoby doliczyć chociażby koszty wskazane przykładowo pod poz. 3, 4, 

6  i  inne  dotyczące  tego  aspektu  usługi  sprzątania.  W  ocenie  Izby  Przystępujący  dokonał 

zatem  świadomego  przeniesienia  części  kosztów  świadczenia  usługi  na  powierzchniach 

wewnętrznych  do  kosztów  dotyczących  realizacji  zamówienia  na  terenach  zewnętrznych, 

co –  biorąc  pod  uwagę  różne  stawki  VAT  –  pozwoliło  na  dodatkowe  obniżenie  ceny  jego 

oferty. 

W konsekwencji skład orzekający doszedł do przekonania, że działanie takie o ile nie 

narusza prawa, bowiem nie powoływał się na to Odwołujący (choć trzeba mieć na względzie, 

ż

e  wystawiane  Zamawiającemu  faktury  zawierające  wyszczególnienie  wspomnianych 

rodzajów  usługi  powinny  dokumentować  rzeczywiście  poniesione  w  związku  z  tym  koszty), 

to stanowi działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami.  

Niezależnie od funkcjonujących w doktrynie interpretacji pojęcia dobrych obyczajów, 

jednej kładącej nacisk na kryteria etyczno-moralne, drugiej – zwracającej uwagę na kryteria 

ekonomiczno-funkcjonalne (szerzej zob. M. Zdyb: Komentarz do art. 3 Znk – teza 90 i nast. 

[w:] M. Sieradzka (red.): Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, LEX/el.) 

pod pojęciem tym Izba w ogólności rozumie szczególną umiejętność, staranność zawodową 

(profesjonalizm  jakiego  oczekuje  się  od  porządnego  przedsiębiorcy),  uczciwość  działania 

i dobrą  wiarę.  Podejmując  opisane  powyżej  działania  M.  wymogom  tym  nie  sprostał, 

naruszając tym samym interes Odwołującego, jako podmiotu ubiegającego się o udzielenie 

przedmiotowego  zamówienia.  Trzeba  mieć  na  względzie,  że  Odwołujący  –  podobnie  jak 

każdy inny konkurent Przystępującego – ma prawo oczekiwać nie tylko równego traktowania 

ze  strony  Zamawiającego,  ale  również  możliwości  konkurowania  na  równych  i  uczciwych 

zasadach  z  innymi  uczestnikami  rynku.  Okoliczność,  że  pojęcie  uczciwej  konkurencji  użyte 

zostało  w  adresowanym  do  zamawiającego  przepisie  art.  7  ust.  1  Pzp  nie  oznacza,  że  na 

akceptację  zasługują  jakiekolwiek  zachowania  uczestników  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego.  Braku  wspomnianej  akceptacji  ustawodawca  dał  wyraz  właśnie 

w przepisie  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp,  nakazującym  odrzucenie  oferty  wykonawcy, 

który składając  ofertę  dopuszcza  się  czynu  nieuczciwej  konkurencji.  Innymi  słowy  – 

obowiązkiem  zamawiającego  jest  stworzenie  na  gruncie  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  ram  dla  uczciwego  konkurowania  podmiotów  ubiegających  się 

o zamówienie  publiczne,  a  obowiązkiem  wykonawców  jest  uczciwe  konkurowanie  o  wybór 

ich ofert. Zachowanie M. taką konkurencję zaburzyło, jako że stanowiło odstępstwo od zasad 

rzetelnego  kalkulowania  ceny  oferty,  której  oczekiwać  należy  od  każdego  wykonawcy 

ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego.  

Izba  nie  podzieliła  argumentacji  Przystępującego,  jakoby  odrzucenie  jego  oferty  na 

podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp było nieuzasadnione z uwagi na brak wpływu na 

wynik  Postępowania.  Należy  zauważyć,  że  wspomniana  regulacja  odnosi  się  do  samego 

faktu  złożenia  oferty,  zatem  zasadniczo  zamawiający  ma  obowiązek  odrzucić  każdą  ofertę, 

której  złożenie  stanowi  czyn  nieuczciwej konkurencji.  Skoro jednak  ad  casum  Zamawiający 

nie odrzucił oferty M., co stanowiło jedną z podstaw odwołania, to okoliczność ta miała wpływ 

na  wynik  Postępowania,  ponieważ  doszło  do  nieuprawnionego  wyboru  oferty  podlegającej 

odrzuceniu.  W  konsekwencji  nie  miała  znaczenia  podnoszona  przez  Przystępującego 

okoliczność, że nawet gdyby do ceny jego oferty doliczyć podstawową stawkę VAT, to i tak 

uzyskałby  zamówienie,  jako  że  samo  złożenie  oferty  stanowiące  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  jest  zachowaniem  na  tyle  nagannym,  że  uzasadnia  wyeliminowanie  jej  z 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Należy przy tym zauważyć dodatkowo, 

ż

e  składając  ofertę  M.  nie  mógł  mieć  wiedzy  o  wysokości  cen  oferowanych  przez 

konkurentów. 

W  konsekwencji  także  i  ta  podstawa  odrzucenia  oferty  potwierdziła  się 

w przedmiotowej sprawie. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku,  na podstawie  

art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z dnia  15 marca  2010  r.  w sprawie  wysokości 

i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U.2010.41.238 ze zm.).  

Przewodniczący:      ……………………………………….