Sygn. akt: KIO 745/17
Sygn. akt: KIO 760/17
WYROK
z dnia 26 kwietnia 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: członek Krajowej Izby Odwoławczej - Barbara Bettman
Protokolant: Aneta Górniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
25 kwietnia 2017 r. w Warszawie odwołań wniesionych
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniach
14 i 18 kwietnia 2017 r. przez
wykonawców:
1. M. Sp. z o.o., (...) R., sygn. akt KIO 745/17
2. M. Sp. z o.o. (...) M., sygn. akt KIO 760/17
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez zamawiającego:
Miasto Kielce - Zarząd Transportu Miejskiego, (...) Kielce,
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie wykonawcy M. Sp. z o.o., (...) R., sygn. akt KIO 745/17 i
nakazuje zamawiającemu:
wprowadzenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia postanowienia,
ż
e termin rozpoczęcia realizacji usług przewozowych przez wybranego
wykonawcę zamówienia, nie będzie krótszy niż 5 miesięcy od daty zawarcia
umowy i zamieszczenie ww. postanowienia w sposób spójny w odpowiednich
dokumentach przetargu,
kosztami postępowania obciąża zamawiającego -
Miasto Kielce - Zarząd
Transportu Miejskiego, (...) Kielce,
zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez
odwołującego:
M. Sp. z o.o., (...) R., tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od zamawiającego
Miasta Kielce - Zarządu Transportu Miejskiego
na rzecz odwołującego
M. Sp. z o.o., (...) R., sygn. akt KIO 745/17, kwotę 18
600,00 zł (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), tytułem
zwrotu kosztów wpisu i kosztów zastępstwa przez pełnomocnika,
oddala zarzuty odwołania w pozostałym zakresie, nie uwzględnionym przez
zamawiającego.
2. Uwzględnia odwołanie wykonawcy M. Sp. z o.o. (...) M. sygn. akt KIO 760/17, i
nakazuje zamawiającemu:
2.1. wprowadzenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia postanowienia,
ż
e termin rozpoczęcia realizacji usług przewozowych przez wybranego
wykonawcę zamówienia, nie będzie krótszy niż 5 miesięcy od daty zawarcia
umowy i zamieszczenie ww. postanowienia w sposób spójny w odpowiednich
dokumentach przetargu,
2.2. dokonanie modyfikacji postanowień SIWZ oraz Załącznika Nr 6 Wykazu osób,
które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia poprzez (w sposób
spójny z całością dokumentacji przetargu) wprowadzenie zapisu w
postanowieniach punktu 13.5 SIWZ oraz w załączniku nr 6 do SIWZ -
precyzującego zakres funkcji osób skierowanych do realizacji zamówienia -
odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę jakości wraz z informacjami
na temat ich kwalifikacji zawodowych, uprawnień, doświadczenia i
wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia oraz zakresu
wykonywanych przez nich czynności oraz informację o podstawie
dysponowania tymi osobami - których wykonawca ma z imienia i nazwiska
zamieścić w wymienionym Wykazie załącznika nr 6, z wyeliminowanie
wymogu podania w tym wykazie imion i nazwisk 350 kierowców oraz 18
pracowników obsługi technicznej.
2.3. kosztami postępowania obciąża zamawiającego Miasto Kielce - Zarząd
Transportu Miejskiego, (...) Kielce,
zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez
odwołującego:
M. Sp. z o.o. (...) M. tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od zamawiającego
Miasta Kielce - Zarządu Transportu
Miejskiego, na rzecz odwołującego M. Sp. z o.o. (...) M. kwotę 18 600,00 zł
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), tytułem zwrotu
kosztów wpisu i kosztów zastępstwa przez pełnomocnika,
oddala zarzuty odwołania w pozostałym zakresie, nie uwzględnionym przez
zamawiającego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164, 831, 996 i z 2016 r., poz. 1020 ze zm.) na niniejszy
wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Kielcach.
Przewodniczący: ……………………….
Sygn. akt: KIO 745/17
Sygn. akt: KIO 760/17
U z a s a d n i e n i e:
W postępowaniu o udzielenia zamówienia publicznego, prowadzonym w trybie
przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest: „Wykonywanie usług przewozowych
w komunikacji miejskiej w Kielcach” (ogłoszenie o zamówieniu Dz. Urz. UE z 05.04. 2017 r.
Nr 2017/S 067-126355), zostały wniesione pisemne odwołania:
1. w dniu 14.04.2017 r. przez wykonawcę M. Sp. z o.o.
2. w dniu 18.04.2017 r. przez wykonawcę M. Sp. z o.o.
- w kopii przekazane zamawiającemu z zachowaniem terminu ustawowego.
Wniesienie odwołań nastąpiło wobec postanowień ogłoszenia oraz specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (zwanej „SIWZ”), opublikowanej na stronie internetowej
zamawiającego w dniu 5 kwietnia 2017r.
Odwołania dotyczą postępowania, które zostało wszczęte w dniu 5 kwietnia 2017 r.,
mają do niego zastosowanie przepisy obowiązujące od daty wejścia w życie ustawy z dnia
22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. 2016 r. poz.1020). Ustalona wartość zamówienia przekracza kwotę określoną
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia wniesionych odwołań w oparciu o art. 189
ust. 2 ustawy Pzp.
Na wezwanie zamawiającego z dnia 18 kwietnia 2017 r. zgłoszenia do postępowania
odwoławczego w terminie ustawowym nie złożył żaden wykonawca.
Odwołujący zarzucili zamawiającemu: Miastu Kielce - Zarządowi Transportu
Miejskiego naruszenie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015r. poz.
2164, 831, 996 i z 2016 r., poz. 1020 ze zm.), zwaną „ustawą Pzp”.
Sygn. akt: KIO 745/17
Odwołujący M. Sp. z o.o. zarzucił zamawiającemu naruszenie:
I.
przepisu art. 36 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wskazanie
terminu wykonania zamówienia w sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców,
II.
przepisu art. 7 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez opisanie przedmiotu
zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję,
III.
art. 7 w zw. z art. 144 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie do warunków
postępowania klauzul dopuszczających zmiany umowy, które stoją w sprzeczności z
dyspozycją art. 144 ust. 1 Pzp,
IV.
art. 7 w zw. z art. 139 ustawy Pzp i art. 353
Kodeksu cywilnego, poprzez
sformułowanie arbitralnych oraz nadmiernie uciążliwych dla wykonawcy istotnych
postanowień umownych,
V.
art. 22 ust. 1a i ust. 1b w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie
wymogu dysponowania przez wykonawcę terenem przeznaczonym na bazę techniczną,
zlokalizowanym wyłącznie na terenie miasta Kielce, bez określenia możliwości utworzenia
filii zajezdni, z nadmierną liczbą stanowisk oraz kanałów, który to warunek jest
nieproporcjonalny i skutkuje ograniczeniem uczciwej konkurencji i nierównym traktowaniem
wykonawców,
VI.
art. 22 ust. 1a i ust. 1b w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie
wymogu dysponowania 25 [kierowcami] zaplecza technicznego, który to warunek jest
nieproporcjonalny i skutkuje ograniczeniem uczciwej konkurencji i nierównym traktowaniem
wykonawców,
VII.
art. 91 ust. 2a w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 Pzp poprzez określenie jako kryterium
oceny ofert terminu płatności, a zatem kryterium które nie odnosi się do przedmiotu
zamówienia, a ponadto kryterium to odnosi się wyłącznie do ceny a zatem jest niezgodne z
dyspozycją art. 91 ust. 2a Pzp.
Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie zamawiającemu
wprowadzenia zmian w ogłoszeniu oraz SIWZ w następującym zakresie:
zmianę pkt II.2.4 sekcji II Ogłoszenia w zakresie terminu obowiązywania umowy taki
sposób, aby początkową datę świadczenia usługi przewozowej określić na poziomie nie
krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
zmianę pkt 10 w SIWZ w taki sposób, aby data rozpoczęcia świadczenia usług
została określona na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
zmianę pkt II.2.7 sekcji II Ogłoszenia w taki sposób, aby data rozpoczęcia
ś
wiadczenia usług została określona na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia
zawarcia umowy;
zmianę § 2 ust. 1 projektu umowy stanowiącej załącznik nr 10 do SIWZ w zakresie
okresu obowiązywania umowy, w taki sposób, aby czas obowiązywania umowy został
określony od dnia zawarcia umowy do dnia 31.12.2027r.;
zmianę § 2 ust. 2 projektu umowy stanowiącej załącznik nr 10 do SIWZ w zakresie
terminu rozpoczęcia wykonywania umowy, w taki sposób, aby wprowadzić dla wykonawców
termin na uruchomienie usługi przewozowej liczony od dnia zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
wykreślenie § 9 ust. 2 Umowy;
wykreślenie § 11 ust. 1 pkt 4 Umowy;
zmianę punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 1
Załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie
możliwości lokalizacji zajezdni na terenie gmin ościennych miasta Kielce;
zmianę punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 1
Załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie
możliwości utworzenia fili zajezdni głównej na terenie miasta Kielce lub gmin ościennych;
zmianę punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 2a
Załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez zmniejszenie
liczby stanowisk kanałów naprawczych do 4;
zmianę punktu 13.5 SIWZ oraz punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia poprzez
wskazanie, iż o zamówienie mogą się ubiegać wykonawcy, którzy dysponują lub będą
dysponować osobami, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia tj. co najmniej
350 kierowcami posiadającymi uprawnienia do kierowania autobusami, 15 pracownikami
zaplecza technicznego oraz 6 dyspozytorami;
zmianę punktu 29 ust. 2 SIWZ poprzez wprowadzenie jako kryterium oceny ofert wiek
taboru, wskazanego do realizacji zamówienia.
Ponadto odwołujący wnosił o obciążenie zamawiającego kosztami postępowania.
Odwołujący podnosił, że ma interes we wniesieniu odwołania, gdyż treść ogłoszenia
oraz SIWZ narusza podstawowe normy ustawy Pzp, które to naruszenia prowadzą do
ograniczenia uczciwej konkurencji i zasady równego traktowania wykonawców. Wobec
powyższego odwołujący, który jest zainteresowany udziałem w postępowaniu o udzielenie
przedmiotowego zamówienia publicznego nie może złożyć konkurencyjnej oferty, a w
konsekwencji osiągnąć korzyści ekonomicznych z realizacji zamówienia. Odwołujący powołał
się na stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej, że interes wykonawcy - na etapie skarżenia
SIWZ - wywodzi się z potencjalnej szkody, którą wykonawca może ponieść wskutek
sformułowania postanowień SIWZ w sposób sprzeczny z przepisami prawa (wyrok z dnia 23
sierpnia 2012 roku, sygn. akt KIO 1691/12).
Odwołujący wyjaśniał, że zamawiający - Zarząd Transportu Miejskiego w Kielcach -
prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia, na
ś
wiadczenie usług przewozowych na wszystkich liniach komunikacyjnych miejskich w
Kielcach oraz na terenie gmin ościennych, z którymi Gmina Kielce zawarła porozumienia o
organizowaniu wspólnej komunikacji. W ocenie odwołującego zaskarżone postanowienia
SIWZ są niezgodne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zarzut I naruszenia art. 36 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający w sekcji II pkt II.2.4 Ogłoszenia oraz w punkcie 10 SIWZ wskazał, iż
termin realizacji umowy na świadczenie usług przewozowych na terenie miasta Kielce
przypadać będzie na okres od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2027 roku. Jednocześnie
w sekcji IV pkt IV.2.2 Ogłoszenia oraz w punkcie 24.1 SIWZ poinformował, że termin
składania ofert mija w dniu 11 maja 2017 r. Natomiast w pkt II.2.7 sekcji II Ogłoszenia, oraz,
§ 2 ust. 2 projektu umowy stanowiącej załącznik nr 10 do SIWZ ZTM w Kielcach zaznaczył,
ż
e usługa przewozowa świadczona będzie w okresie od 01.01.2018 r. do 31.12.2027 r.
W ocenie odwołującego takie postanowienia naruszają przepis art. 7 ust. 1, art. 36
ust. 1 pkt 4 oraz art. 29 ust. 2 ustawy Pzp, gdyż pozbawiają wykonawców wiedzy na temat
podstawowej okoliczności niezbędnej dla przygotowania oferty - informacji na temat czasu,
jakim będzie dysponował wykonawca na rozpoczęcie wykonywania świadczeń po dacie
zawarcia umowy, gdyż ani wykonawcy, ani zamawiający nie mają wiedzy na temat tego
kiedy zakończy się niniejsze postępowanie o udzielenie zamówienia. Zdaniem odwołującego
obecna treść dokumentacji postępowania wprowadza zatem element niepewności, mogący
skutkować w skrajnym przypadku brakiem możliwości wykonywania świadczeń w
wymaganym terminie z powodu przedłużającej się procedury przetargowej. Ponadto
odwołujący zauważył, że zamawiający zamiast ustalenia terminu na uruchomienie usługi - w
konkretnej dacie, powinien określić odpowiedni okres liczony od dnia podpisania umowy w
sprawię zamówienia publicznego na podjęcie działań ze strony wykonawcy wybranego do
realizacji przedmiotu zamówienia. W opinii odwołującego przywołane postanowienia
narażają również wykonawców na ryzyko zapłaty kar umownych wskutek zbyt krótkiego
czasu na wykonanie czynności związanych z uruchomieniem usługi.
Odwołujący przytoczył tezę z wyroku z dnia 16 sierpnia 2013 roku (sygn. akt KIO
1869/13, KIO 1876/13), w którym Krajowa Izba Odwoławcza w stwierdziła, iż czas na
przygotowanie się do świadczenia usługi uzależniony jest bowiem od zdarzenia przyszłego i
niepewnego, tj. zakończenia postępowania o zamówienie publiczne i podpisania umowy w
sprawie zamówienia publicznego. Naturalną rzeczą jest, że postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego może toczyć się w różnym czasie. Mogą to być terminy minimalne
określone w ustawie Prawo zamówień publicznych, ale i terminy nieporównanie dłuższe
związane ze składaniem i rozpoznawaniem środków ochrony prawnej, jak również
uzależnione od opieszałości Zamawiającego, czy też od innych czynników wpływających na
przedłużenie się procedury udzielenia zamówienia publicznego. Tym samym zatem
wykonawcy ubiegający się o zamówienie publiczne nie mają pewności, kiedy będą mogli
rozpocząć przygotowania do świadczenia usługi, a co najistotniejsze, nie mają pewności, ile
będą mieli czasu na podjęcie tych przygotowawczych czynności. Nie mogą zatem wycenić
tych prac i związanego z nimi ryzyka, w szczególności także uzależnienia od powyższego
kar umownych przewidzianych przez zamawiającego. Z tych też względów Zamawiający
powinien określić czas niezbędny na przygotowanie do świadczenia usługi liczony od
momentu podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Z kolei w uzasadnieniu
wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia z dnia 24 lipca 2008 roku wydanym w sprawie o
sygn. akt KIO/UZP 707/08 czytamy: „(...) Izba podzieliła stanowisko Odwołującego, że
wskazanie na etapie postępowania przetargowego, konkretnej daty 19.10.2008 r.
rozpoczęcia usługi nie daje pewności, że przed tym terminem zostanie dokonany wybór
oferty i zawarta umowa z wykonawcą, umożliwiająca rozpoczęcie usługi w wymienionej
dacie (...); (...) Wyznaczenie terminu rozpoczęcia usługi po zawarciu umowy, a więc w
sposób umożliwiający wybranemu wykonawcy podjęcie działań na rzecz realizacji
zamówienia, z zaangażowaniem finansowym i organizacyjnym włącznie winien być tak
określony, aby dawał możliwość wywiązania się ze zobowiązania zarówno podmiotom, które
dotychczas świadczyły tego rodzaju usługi telekomunikacyjne (w tym na rzecz
Zamawiającego) i posiadają pełną lub częściową infrastrukturę sieciową, jak i tym
podmiotom, które dla realizacji zamówienia muszą zawierać umowy dzierżawy łączy od firm,
będących ich właścicielami czy dysponentami. W przeciwnym bowiem wypadku zostałby
naruszony art. 7 ust. 1 ZamPublU, gwarantujący równe traktowanie wykonawców z
przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji i równego dostępu do zamówienia.”
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że zgodnie z § 9 ust. 1 umowy, stanowiącej
załącznik nr 10 do SIWZ w przypadku nie rozpoczęcia świadczenia usług w terminie,
Organizator rozwiąże umowę w trybie natychmiastowym, bez zachowania okresu
wypowiedzenia, odwołujący uznawał, że zmiana zaskarżonego zapisu jest konieczna i
uzasadniona. Podkreślał również, że wyznaczenie odpowiedniego terminu na rozpoczęcie
ś
wiadczenia usługi jest jedną z kluczowych decyzji zamawiającego w zakresie opisu
przedmiotu zamówienia. Przywołał kolejny wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 lipca
2010 r. sygn. akt KIO 1246/10 „(...) Zatem Izba podziela argumentację odwołującego, że w
okolicznościach niniejszej sprawy, postanowienia SWIZ, które wymagają od wykonawcy, aby
rozpoczął świadczenie usług w terminie 30 dni od dnia podpisania, mogą prowadzić do
naruszenia uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. W konsekwencji Izba
stoi na stanowisku, że zamawiający naruszył art. 7 w zw. z art. 29 ust 2 ustawy, gdyż w
zasadzie uniemożliwił innym wykonawcom, niż obecny usługodawca, zaoferowanie realizacji
zamówienia we wskazanym przez zamawiającego terminie. Wyznaczenie terminu
rozpoczęcia świadczenia usług powinno być tak określone, aby dawało możliwość
wywiązania się ze zobowiązania zarówno podmiotom, które dotychczas świadczyły tego
rodzaju usługi telekomunikacyjne na rzecz zamawiającego i posiadają pełną infrastrukturę
sieciową, jak i tym wykonawcom, którzy w celu realizacji umowy muszą zawrzeć umowy
dzierżawy łączy z ich właścicielami bądź chcieliby zainstalować własną infrastrukturę.
Zasadnym jest więc, aby wykonawcy dysponowali 90 dniami na uruchomienie świadczenia
usług VPN w technologii SDSL (synchroniczny DSL) łącze stałe licząc od dnia podpisania
umowy, tym samym zarzut naruszenia art. 7 w zw. z art. 29 ustawy poprzez określenie 30-
dniowego terminu licząc od dnia podpisania umowy na rozpoczęcie świadczenie usług
potwierdził się (...)" (por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 25 czerwca 2010 roku,
sygn. akt KIO 1123/10; wyrok Zespołu Arbitrów przy UZP z dnia 27 lutego 2006 roku, sygn.
akt UZP/ZO/0-533/06; wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 lipca 2009 roku, sygn. akt
KIO/UZP 874/09; wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lutego 2010 roku, sygn. akt
KIO/UZP 54/10 oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 2 września 2010 roku, sygn.
akt KIO 1756/10). Z kolei w wyroku z dnia 19 września 2011 roku (sygn. akt KIO 1910/11)
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że zgodnie z art. 36 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze
zm.), zamawiający ma określić termin wykonania zamówienia, jednak termin ten nie może
być przyjęty przez zamawiającego dowolnie bez powiązania z możliwościami realizacyjnymi
wykonawców. Powoływanie się przez zamawiającego na same wyroki nie zwiększy
możliwości wykonawczych podmiotów. Ustanowiony termin wykonania zamówienia powinien
brać pod uwagę m.in. na podstawie znajomości technologii, możliwości zapotrzebowań i
wytworzenia specjalistycznych urządzeń, a także terminów koniecznych do uzyskania
niezbędnych decyzji organów administracji (...); (...) Samo przewidzenie wielu sytuacji
niesprzyjających terminowemu wykonaniu zamówienia i dozwolenie na wydłużenie czasu na
ukończenie zamówienia ze względu na zdarzenia niezależne od wykonawcy nie zastąpi
analizy możliwości wykonania zamówienia w określonym terminie (...)".
Odwołujący podsumował, że w niniejszej sprawie realne szanse terminowego
wykonania usługi ma jedynie podmiot, który świadczy przedmiotowe usługi w chwili obecnej,
gdyż dysponuje infrastrukturą techniczną oraz kadrą pracowniczą niezbędną do jej realizacji.
Odwołujący wskazał, iż przed rozpoczęciem wykonywania usługi przewozowej będzie musiał
podjąć szereg czynności tj. wprowadzić pojazdy do ruchu, zatrudnić na umowę o pracę
kierowców oraz personel pomocniczy - ok 400 osób jak również uruchomić zajezdnię.
Ponieważ stronom nieznany jest termin rozstrzygnięcia postępowania oraz podpisania
umowy - a należy założyć, że uczestnicy postępowania będą korzystać z przysługujących im
ś
rodków ochrony prawnej, według odwołującego wykonawca, którego oferta zostanie uznana
za najkorzystniejszą będzie miał około 2 miesiące na dokonanie ww. czynności.
Odwołujący zaznaczał, że dla podmiotu, który nie ma aktualnie zorganizowanej
infrastruktury technicznej oraz zatrudnionych pracowników, jest to niewykonalne. Mając na
uwadze powyższe oraz fakt, że publiczny transport zbiorowy winien być realizowany ze
szczególnym uwzględnieniem jakości świadczonych usług, gdyż zaspokaja podstawowe
potrzeby społeczności na danym obszarze, podtrzymał, że terminy określone przez
zamawiającego powinny zapewniać wykonawcom czas na przygotowanie się do
ś
wiadczenia ww. usług. Powtarzał, że zamawiający wskazał termin wykonania zamówienia w
sposób, który nie zapewnia zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców, gdyż w praktyce uruchomienie przewozów od 1 stycznia 2018 roku będzie
możliwe jedynie dla podmiotów, które świadczą usługi na terenie miasta Kielce. Stwierdził,
ż
e zaproponowany przez odwołującego termin będzie w sposób wystarczający chronił
interesy wykonawców. W sytuacji, gdyby postępowanie o zamówienie publiczne uległo
przedłużeniu dla wykonawcy pozostaje zabezpieczony odpowiedni okres na podjęcie działań
przygotowawczych dla należytego wykonywania usługi, zaś w ręku zamawiającego
pozostają inne, ustawowe instrumenty pozwalające mu na zagwarantowanie świadczenia
usługi do czasu zakończenia postępowania o zamówienie publiczne.
Odwołujący dodał, że jeżeli wykonawca nie dotrzyma terminu rozpoczęcia usługi
01.01.2018 r. bez względu na okoliczności, zamawiający będzie uprawniony do rozwiązania
umowy ze skutkiem natychmiastowym. Skoro sam zamawiający nie ma pewności kiedy
procedura tego zamówienia będzie zakończona i czy uda się wyłonić wykonawcę przed
wskazaną datą, to nie może niekorzystnych skutków zdarzeń, co do których obecnie ani
zamawiający ani wykonawcy nie są w stanie przewidzieć - przerzucić na wykonawcę.
Odwołujący wnosił o:
1) zmianę pkt II.2.4 sekcji II Ogłoszenia w zakresie terminu obowiązywania umowy taki
sposób, aby początkową datę świadczenia usługi przewozowej określić na poziomie nie
krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
zmianę pkt 10 w SIWZ w taki sposób, aby data rozpoczęcia świadczenia usług
została określona na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
zmianę pkt II.2.7 sekcji II Ogłoszenia w taki sposób, aby data rozpoczęcia
ś
wiadczenia usług została określona na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia
zawarcia umowy;
zmianę § 2 ust. 1 projektu umowy stanowiącej załącznik nr 10 do SIWZ w zakresie
okresu obowiązywania umowy, w taki sposób, aby czas obowiązywania umowy został
określony od dnia zawarcia umowy do dnia 31.12.2027r.;
zmianę § 2 ust. 2 projektu umowy stanowiącej załącznik nr 10 do SIWZ w zakresie
terminu rozpoczęcia wykonywania umowy, w taki sposób, aby wprowadzić dla wykonawców
termin na uruchomienie usługi przewozowej liczony od dnia zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego na poziomie nie krótszym niż 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający oświadczył, że podziela poglądy odwołującego, że wykonawca
powinien mieć odpowiedni czas na przygotowanie się do świadczenia usługi i w tym celu
wszczął wcześnie postępowanie w dniu 5 kwietnia 2017 r. poprzez ogłoszenie o zamówieniu.
W ocenie zamawiającego tak wcześnie rozpoczęte postępowanie powinno zakończyć się nie
późnej niż w połowie czerwca 2017 r., przy uwzględnieniu terminów na wniesienie środków
odwoławczych i czynności jakie zamawiający musi wykonać w celu zawarcia umowy. Z
dniem 31.12.2017 r. kończy się umowa z dotychczasowym wykonawcą, tj. kontrakt 10-letni z
M.P.K. Sp. z o.o., w którym miasto Kielce ma mniejszościowe udziały. Zamawiający jest
odpowiedzialny za komunikację miejską, która na mocy porozumień obejmuje też teren
dziewięciu sąsiednich gmin. Zamawiający nie może dopuścić, aby nastąpiła przerwa w
ś
wiadczeniu usług przewozowych.
Zamawiający oświadczył, że przewiduje powyższy scenariusz, ale nie ma pewności
czy procedura postępowania zakończy się do planowanego terminu - końca czerwca 2017 r.,
i dlatego uważa, że ma prawo i uzasadnione podstawy aby termin rozpoczęcia świadczenia
usług określić konkretną datą.
Stanowisko Izby
Zmawiający nie naruszył art. 36 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, który sprowadza się jedynie
do obowiązku podania terminu wykonania zamówienia, gdyż termin taki został podany.
Stawiany zarzut faktyczny znalazł potwierdzenie, jako naruszenie art. 29 ust. 2
ustawy Pzp w związku z art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zamawiający wymaga rozpoczęcia
ś
wiadczenia usługi od 1 stycznia 2018 r. i wykonywania jej do 31 grudnia 2027 r. Biorąc pod
uwagę warunki zamówienia, w tym konieczność:
a) zatrudnienia na umowę o pracę 350 pracowników kierowców, 18 pracowników obsługi
technicznej (po zmianach SIWZ i ogłoszenia dokonanych przez zamawiającego) i 6
dyspozytorów,
b) zgromadzenia na miejscu w Kielcach 123 autobusów wykonawcy,
c) ostatecznego przygotowania zadeklarowanej w ofercie bazy transportowej,
d) niewiadomej liczby autobusów udostępnianych przez zamawiającego (modyfikacja SIWZ i
ogłoszenia dokonana przez zamawiającego: „Najpóźniej do 30.11.2017 r. Zamawiający
powiadomi Wykonawcę, czy będzie w stanie przekazać te autobusy do 31.12.2017 r. [ tj. 25
autobusów hybrydowych], a jeżeli nie to czy i w jakim terminie zostaną przekazane”. Jeżeli
zamawiający nie nabędzie tych autobusów, wykonawca będzie zobowiązany świadczyć
usługi przewozowe autobusami będącymi w jego dyspozycji na liniach komunikacyjnych, na
których powinny być wykonywane przewozy autobusami będącymi własnością
zamawiającego.
Powyższe zmiany wprowadzają dodatkowe elementy niepewności warunków w jakich
przyjdzie wykonawcy wybranemu realizować zamówienie, zatem niezbędnym jest udzielenie
wykonawcy, który dotychczas nie świadczył tej usługi na rzecz zamawiającego
odpowiedniego, gwarantowanego terminu po zawarciu umowy - na jej wdrożenie.
Zamawiający potwierdził, że nie jest pewien, że do końca roku przetarg zostanie
rozstrzygnięty. Nie może zatem przerzucać na wykonawców ryzyka opóźnienia zawarcia
umowy w stosunku do wymaganej daty rozpoczęcia usług z umożliwieniem wykonawcy
przeprowadzenia niezbędnych czynności przygotowawczych. Z tego względu Izba podzieliła
stanowisko odwołującego, że konieczne jest udzielenie wykonawcom gwarantowanego
terminu liczonego od daty zawarcia umowy do czasu uruchomienia usługi przewozowej na
przygotowanie niezbędnej infrastruktury, taboru i zawarcie umów z pracownikami.
Nawet, jeżeli uwzględni się, że zamawiający przewidział odległą obecnie datę
zawarcia umowy, tj. 1 stycznia 2018 r., to jednak nie da się wykluczyć takiej sytuacji, że
procedura przetargowa może ulec znacznemu wydłużeniu skutkiem korzystania przez
wykonawców z przysługującym im środków ochrony prawnej, tym bardziej, że ustawodawca
zrezygnował z zasady koncentracji oceny ofert, wnoszenia i rozpatrywania środków ochrony
prawnej. Umowa ma być zawarta aż na 10 lat, zatem zapewnia stabilność dochodów
wybranego wykonawcy w tym okresie, co czyni zamówienie szczególnie atrakcyjnym dla
przedsiębiorców z branży usług przewozowych, i jak zapowiadają sami odwołujący
rywalizacja o dane zamówienie będzie się odbywała z dużą determinacją.
Warunki zamówienia muszą gwarantować realny termin rozpoczęcia usługi po
zawarciu umowy, a więc w sposób umożliwiający wybranemu wykonawcy podjęcie działań
na rzecz realizacji zamówienia, z zaangażowaniem finansowym i organizacyjnym włącznie,
obejmującym zatrudnienie pracowników, przynajmniej częściowo nabycie autobusów,
przygotowanie autobusów, ich wyposażenie. Termin ten winien być tak określony, aby dawał
możliwość wywiązania się ze zobowiązania zarówno podmiotowi, który dotychczas świadczy
tego rodzaju usługi przewozowe na rzecz zamawiającego i z tej racji posiada pełną
konieczną infrastrukturę oraz dysponuje osobami, które realizują bieżące zamówienie, jak i
tym podmiotom, które dla realizacji zamówienia muszą przygotować cały potencjał osobowy i
techniczny. Wykonawca w warunkach tego zamówienia deklaruje, że posiada lub będzie
posiadał wyznaczone środki techniczne i osobowe. Oczywistym jest, że przed uzyskaniem
zamówienia wykonawca nie zatrudni kierowców, nie dokupi autobusów, ani nie musi kupić,
lub też wydzierżawić obiektów bazy transportowej. Wystarczającym jest przedłożenie
zobowiązania dysponenta, że w razie uzyskania przez wykonawcę zamówienia, zostanie
zawarta umowa dająca wykonawcy tytuł prawny do władania odpowiednią do wymagań
SIWZ bazą transportową, z możliwością jej dostosowania do szczegółowych wymagań
SIWZ. W przeciwnym bowiem wypadku zostałby naruszony art. 29 ust. 2 ustawy Pzp w
związku z art. 7 ust. 1 Pzp, gwarantujący równe traktowanie wykonawców z przestrzeganiem
zasad uczciwej między nimi konkurencji i równego dostępu do zamówienia, gdyż z góry
dawałby przewagę dotychczasowemu wykonawcy zamówienia.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia ma być ukształtowana w ten sposób,
aby złożenie ofert mogło się odbywać w porównywalnych warunkach, z wyrównaniem szans
wobec dotychczasowego wykonawcy usługi, który z przyczyn obiektywnych znajduje się w
najlepszej sytuacji, może zawrzeć nową umowę bez specjalnych przygotowań i nakładów, o
ile zamawiający nie zmienia radykalnie warunków zamówienia.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że zgodnie z § 9 ust. 1 umowy, stanowiącej
załącznik nr 10 do SIWZ w przypadku nie rozpoczęcia świadczenia usług w terminie,
(Organizator) zamawiający rozwiąże umowę w trybie natychmiastowym, bez zachowania
okresu wypowiedzenia, Izba uznała, że zmiana zaskarżonego zapisu jest konieczna i
uzasadniona. Wykonawca musi przynajmniej częściowo pozyskać autobusy, zakupić
używane lub nowe, jeżeli nie będzie miał możliwości alokacji dotychczas posiadanych,
dostosować autobusy do wymaganej kolorystyki, wyposażyć je w wyznaczone urządzenia
pokładowe, zatrudnić pracowników i dostosować bazę transportową do szczegółowych
wymagań.
Izba nie zgodziła się jednak z odwołującym, który postulował udzielenie okresu na
wdrożenie i rozpoczęcie usługi na rzecz zamawiającego - wynoszącego 6 miesięcy od dnia
zawarcia umowy. W ocenie Izby wystarczającym terminem będzie 5 miesięcy od daty
zawarcia umowy.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podał, że ma prawo racjonalnie oczekiwać,
ż
e postępowanie przetargowe zakończy się podpisaniem umowy z wybranym wykonawcą
przed 1 lipca 2017 r., zatem nakazana zmiana SIWZ, wpisuje się w ten scenariusz
zamawiającego.
Wykonawca może jedynie podnosić, że oznaczony warunek/warunki naruszają
przepisy ustawy Pzp i żądać wyeliminowania tych naruszeń, nie jest natomiast uprawniony,
aby dyktować zamawiającemu w sposób literalny brzmienia poszczególnych zapisów
dokumentacji przetargowej. Także Izba, w przypadku gdy zarzuty odwołania znajdują
potwierdzenie nie ma obowiązku wprowadzania literalnych korekt w dokumentacji
postępowania.
Wykonując powyższy nakaz wyroku Izby, zamawiający będzie zobowiązany
wprowadzić zapis, że termin rozpoczęcia realizacji usługi, nie będzie krótszy niż 5 miesięcy
od daty zawarcia umowy, i zamieścić go w sposób spójny w odpowiednich dokumentach
przetargu.
Zarzut II. Naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 w zw. z art. 29 ust. 2 ustawy Pzp poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję.
Odwołujący podnosił, że zasada uczciwej konkurencji jest jedną z naczelnych
(podstawowych) zasad obowiązujących w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego. Zgodnie z jej treścią, zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Zapewnienie przestrzegania tej zasady
należy zatem do zamawiającego. Przytoczył tezę uchwały Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
6 lutego 2012 roku, sygn. akt KIO/KD 14/12, że Zamawiający jako gospodarz postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego ma obowiązek zapewnić jej przestrzeganie przy
przygotowaniu i prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Opis
przedmiotu zamówienia publicznego oraz opis warunków udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia musi być zgodny z wyartykułowaną w art. 7 ust. 1 Pzp zasadą
uczciwej konkurencji. Na zamawiającym ciąży obowiązek zapewnienia jak najszerszego
dostępu wykonawców do ubiegania się o udzielenie zamówienia. Zamawiający
przygotowując i prowadząc postępowanie, powinien dążyć do udzielenia zamówienia,
unikając działań mogących skutkować ograniczeniem dostępu do postępowania. Wszyscy
wykonawcy powinni mieć umożliwiony dostęp (równy) do udziału w postępowaniu.
Zamawiający nie może zarówno faworyzować, jak i uniemożliwiać, czy utrudniać udziału w
postępowaniu niektórych wykonawców, gdyż stanowi to oczywiste naruszenie dwóch
podstawowych zasad prawa zamówień publicznych: zasady równości i zasady konkurencji.
Do niniejszego zarzutu odwołujący uzasadnienia faktycznego, jak i żądań nie
przedstawił. Na rozprawie wyjaśnił, że ogólnie odnosi się do podnoszonych zarzutów.
Zarzut III. Naruszenia art. 7 w zw. z art. 144 ustawy Pzp poprzez wprowadzenie do
warunków postępowania klauzul dopuszczających zmiany umowy, które stoją w
sprzeczności z dyspozycją art. 144 ust. 1 Pzp.
W uzasadnieniu odwołujący podał, że dokonując analizy § 11 ust. 1 pkt 4 umowy,
doszedł do przekonania, że o ile ustawa Prawo zamówień publicznych dopuszcza możliwość
dokonywania zmian umowy w stosunku do treści oferty, o tyle ustawa określa warunki, które
muszą być spełnione, aby zmiana taka była możliwa. Warunki te określa art. 144 Pzp.
Zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt. 1 Pzp zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy lub
umowy ramowej w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru
wykonawcy, chyba że zmiany zostały przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu lub
specyfikacji istotnych warunków zamówienia w postaci jednoznacznych postanowień
umownych, które określają ich zakres, w szczególności możliwość zmiany wysokości
wynagrodzenia wykonawcy, i charakter oraz warunki wprowadzenia zmian.
Treść § 11 ust. 1 pkt 4 wzoru umowy w ocenie odwołującego nie spełnia powyższych
wymogów ustawowych. Zamawiający nie określił żadnych ram ani warunków zmiany umowy,
pozostawiając sobie pełną dowolność dokonania modyfikacji umowy na etapie jej realizacji.
Powoduje to, że naruszony został wymóg opisana warunków, po spełnieniu których możliwa
jest zmiana umowy. Co więcej, tak sformułowany zapis umowy powoduje także niepewność
wybranego wykonawcy w zakresie warunków, na jakich ma być realizowana umowa.
Odwołujący żądał wykreślenia § 11 ust. 1 pkt 4 wzoru Umowy, który stanowi, że
„Zmiana umowy może nastąpić jeżeli jest korzystna dla Organizatora.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający oświadczył, że uwzględnił ten zarzut. W odpowiedzi na odwołanie
podał, że wykreślił w § 11 ust 1 pkt 4 wzoru umowy punkt, który stanowi, że zmiana umowy
może nastąpić jeżeli jest korzystna dla Organizatora. W modyfikacji SIWZ z dnia 19 kwietnia
2017r., gdzie na str. 3 akapit od dołu pod literą „c” podał w § 11 w ust 1 [Wzoru umowy]
skreśla się pkt 4.
Odwołujący oświadczył, że wobec uwzględnienia żądania - nie podtrzymuje
stawianego zarzutu. Z tych względów rozstrzyganie ww. zarzutu przez Izbę stało się
bezprzedmiotowe.
Zarzut IV. Naruszenia art. 7 w zw. z art. 139 ustawy Pzp i art. 353
Kodeksu cywilnego,
poprzez sformułowanie arbitralnych oraz nadmiernie uciążliwych dla wykonawcy
istotnych postanowień umownych.
W ocenie odwołującego uzasadniony jest zarzut naruszenia ustawy Prawo zamówień
publicznych w zakresie § 9 ust. 2 wzoru umowy. Zgodnie z treścią tego punktu, podstawą do
natychmiastowego rozwiązania umowy może być każde nienależyte wykonanie umowy.
Odwołujący zaznaczał, że postanowienie to wprowadza możliwość rozwiązania umowy w
przypadku zaistnienia nieokreślonej sytuacji. Zamawiający pozostawił sobie możliwość
rozwiązania umowy w każdej sytuacji wystąpienia zawinionego działania wykonawcy. Takie
sformułowanie warunku rozwiązania umowy powoduje, że wykonawca nie tylko nie ma
ś
wiadomości w jakiej sytuacji zamawiający może rozwiązać umowę, ale też powoduje, że
przyczyną rozwiązania mogą być okoliczności błahe, nie mające znaczenia dla oceny
wykonania całej umowy przez wykonawcę. Zamawiający nie określił przesłanek, po
wystąpieniu których uprawniony jest do rozwiązania umowy, co powoduje, że naruszona
zostaje zasada równości stron umowy oraz zasada uczciwej konkurencji.
Odwołujący żądał wykreślenia w § 9 ust. 2 wzoru umowy, postanowienia, które
stanowi, że „W przypadku nienależytego wykonania umowy Organizator zastrzega sobie
prawo rozwiązania umowy za uprzednim 1- miesięcznym wypowiedzeniem.”
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający oświadczył, że uwzględnił ten zarzut poprzez dokonaną w dniu 19
kwietnia 2017 r. modyfikacji SIWZ i załączników w ten sposób, że § 9 ust 2 Wzoru umowy
otrzymał następujący brzmienie: „Organizator zastrzega sobie prawo rozwiązania umowy za
uprzednim trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia na koniec miesiąca kalendarzowego,
jeżeli suma kar umownych, które operator powinien uiścić organizatorowi z powodu
nienależytego wykonania umowy wciągu kolejnych trzech miesięcy kalendarzowych
przekroczy kwotę dziesięciu tysięcy złotych.” W załączniku nr 5 do SIWZ zamawiający podał
z jakich tytułów wykonawca zostanie obciążony karą umowną.
Stanowisko Izby
Zgodnie z art. 139 ust. 1 ustawy Pzp do umów w sprawach zamówień publicznych
stosuje się przepisy stawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Umowa na czas
określony szczególnie na długi 10 letni okres - może zawierać postanowienia dopuszczające
jej wypowiedzenie, gdyż mieści się to w upoważnieniu art. 353
K.c., że strony zawierające
umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby treść lub cel nie
sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego.
Wypowiedzenie umowy jest czynnością jednostronną, która co do zasady nie musi
zawierać podania przyczyn, chyba że co innego wynika z treści umowy lub odrębnego
przepisu. Zagwarantowanie możliwości wypowiedzenia umowy przez zamawiającego, w
ocenie Izby nie narusza dyspozycji art. 353
K.c., nawet przy założeniu trwałości umów o
realizację zamówienia publicznego, szczególnie przy uwzględnieniu ograniczenia, że może
to nastąpić jedynie w przypadku nienależytego wykonywania umowy. Obowiązki wykonawcy
zostały określone w załącznikach do umowy: Nr 1- Szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia, Nr 4 - Zasady przeprowadzania kontroli Operatora przez Organizatora, Nr 5 -
Kary umowne.
Biorąc pod uwagę powyższe, o zasadności wypowiedzenia umowy w przypadku
nienależytego wykonania umowy w konkretnych okolicznościach - mógłby wypowiedzieć się
jedynie sąd właściwy dla siedziby Organizatora, do którego, odsyła § 13 ust. 1 Wzoru umowy
- w zakresie sporów mogących powstać w związku z wykonywaniem tej umowy.
Ponadto, w modyfikacji SIWZ z dnia 19 kwietnia 2017 r. zamawiający uściślił, że
zastrzega sobie prawo rozwiązania umowy za uprzednim trzymiesięcznym okresem
wypowiedzenia na koniec miesiąca kalendarzowego, jeżeli suma kar umownych, które
Operator powinien uiścić Organizatorowi z powodu nienależytego wykonania umowy w ciągu
kolejnych 3 m-cy kalendarzowych przekroczy kwotę 10 000 zł.
Nawet jeżeli dokonaną przez zamawiającego modyfikację odwołujący uznał za
nieproporcjonalną, albowiem kwota kary w okresie 3-miesięcznym 10 000 zł - jest za niska,
aby dawała powód do wypowiedzenia umowy, gdyż w Załączniku 5 do SIWZ zostały
przewiedziane wysokie kary za poszczególne niedociągnięcia wykonawcy, wobec czego
kwota 10 000 zł w okresie 3 miesięcy naliczonych kar mogłaby zostać dosyć szybko
skonsumowana - to dokonana modyfikacja wyczerpywała zarzut odwołującego -
sprecyzowania w umowie w jakich przypadkach zamawiający może rozwiązać umowę z
wykonawcą za wypowiedzeniem.
Zarzut nie znalazł potwierdzenia.
Zarzut V. Naruszenia art. 22 ust. 1a i ust. 1b w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
wprowadzenie wymogu dysponowania przez wykonawcę terenem przeznaczonym na
bazę techniczną, zlokalizowanym wyłącznie na terenie miasta Kielce, bez określenia
możliwości utworzenia filii zajezdni, z nadmierną liczbą stanowisk oraz kanałów, który
to warunek jest nieproporcjonalny i skutkuje ograniczeniem uczciwej konkurencji i
nierównym traktowaniem wykonawców.
W uzasadnieniu odwołujący odnosząc się do wymogu dysponowania przez
wykonawcę terenem przeznaczonym na bazę techniczną, zlokalizowanym wyłącznie na
terenie miasta Kielce, bez określenia możliwości utworzenia filii zajezdni, z nadmierną w
ocenie odwołującego liczbą kanałów naprawczych, wskazał iż wymóg posiadania tak
określonej bazy transportowej jest nieproporcjonalny i skutkuje ograniczeniem uczciwej
konkurencji i nierównym traktowaniem wykonawców.
W ocenie odwołującego wymóg, aby baza techniczna znajdowała się w granicach
administracyjnych miasta Kielce jest nieracjonalny. Zważywszy na fakt, iż usługi przewozu
mają być realizowane na wszystkich liniach komunikacyjnych miejskich w Kielcach, jak i na
terenie gmin ościennych, z którymi Gmina Kielce zawarła porozumienia o organizowaniu
wspólnej komunikacji, za niezasadne uznał ograniczenie możliwości usytuowania bazy
technicznej wyłącznie na terenie miasta Kielce. W ocenie odwołującego umożliwienie
utworzenia bazy technicznej na terenie gmin ościennych, w których będą świadczone usługi
przewozu oraz filii zajezdni ma uzasadnienie ekonomiczne oraz operacyjne. Przekonywał, że
posiadanie bazy technicznej w dwóch oddzielnych krańcach miasta optymalizuje tzw.
kilometry dojazdowe oraz pozwala na dostosowanie rozkładów jazdy do potrzeb
mieszkańców dzielnic podmiejskich lub peryferyjnych. Powszechną praktyką jest także
dopuszczenie modelu, w którym funkcjonuje zajezdnia główna oraz tzw. filie zajezdni, w
których wykonywane są jedynie tzw. obsługi codzienne, mycie, tankowanie.
Podtrzymał, że nadmierny jest także wymóg posiadania określonej liczby stanowisk i
8 kanałów naprawczych. Pojazdy nowe objęte są gwarancją producenta, której zachowanie
wymaga przestrzegania-warunków eksploatacji określonych przez producenta, w tym
serwisowania pojazdów w autoryzowanych stacjach obsługi. Za nieracjonalne i zbędne uznał
żą
danie przez zamawiającego dysponowania przez wykonawcę kompleksowo urządzoną i
wyposażoną bazą techniczną z tak znaczną liczbą kanałów naprawczych, skoro z uwagi na
wymagania producenta autobusów wykonawca i tak nie będzie mógł przeprowadzać w tej
bazie większości czynności obsługi technicznej. Ponadto powoływał się na powszechną
praktykę, gdzie liczą się wieloletnie kontrakty serwisowe, na podstawie których
producent/dostawca zobowiązuje, się do wykonywania napraw we własnym serwisie
niezależnie od zajezdni operatora, i to dostawca bierze na siebie obowiązek utrzymania
odpowiedniej infrastruktury umożliwiającej bieżące naprawy.
Zdaniem odwołującego - opis potencjału technicznego do wykonania zamówienia w
dotychczasowej treści określa infrastrukturę Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Sp. z
o.o. w Kielcach, co skutkuje ograniczeniem uczciwej konkurencji i nierównym traktowaniem
wykonawców. Stwierdził, że zaproponowana przez odwołującego ilość kanałów naprawczych
jest wystarczająca, dla należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Odwołujący żądał:
- zmiany punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 1
załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie
możliwości lokalizacji zajezdni na terenie gmin ościennych miasta Kielce
zmianę punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 1
Załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez dopuszczenie
możliwości utworzenia filii zajezdni głównej na terenie miasta Kielce lub gmin ościennych
zmianę punktu 13.4 SIWZ, punktu III.1.3 sekcji III Ogłoszenia oraz 10 ust. 2a
Załącznika nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia poprzez zmniejszenie
liczby stanowisk kanałów naprawczych do 4
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający podtrzymał wymaganie, że baza transportowa wykonawcy powinna
mieścić się w granicach administracyjnych Kielc. Wykonawca na terenie bazy ma garażować
autobusy, wykonywać ich obsługę oraz naprawiać autobusy, powinien mieć dyspozytornię z
pracownikami - dyspozytorami, którzy utrzymują łączność z poszczególnymi autobusami,
planują przewozy i rozmieszczają autobusy wraz z załogą na poszczególne linie, w razie
awarii dysponują taborem zastępczym. Zadaniem obsługi technicznej - mechaników są
naprawy i konserwacja taboru. Na terenie bazy wykonywane są inne czynności obsługowe
takie jak: sprzątnie, mycie autobusów. Urządzenia pokładowe autobusów obsługuje
wykonawca takie jak: komputer, monitoring, informacja pasażerska i kasowniki, natomiast
automaty do sprzedaży biletów, ich utrzymanie w sprawności i obsługa pozostaje w gestii
zamawiającego. Codziennie po zjeździe autobusów do bazy są opróżniane kasety na
pieniądze i urządzenie jest sprawdzane. Zamawiający potwierdził, że realizacja usług jest
monitorowana przez zamawiającego, ponieważ jest zapewniona łączności pomiędzy
komputerami pokładowymi a siedzibą zamawiającego. W tym celu zamawiający udostępnia
wykonawcy narzędzia techniczne do utrzymania tej łączności. Zamawiający nie negował, że
system łączności umożliwia realizowanie zakładanych celów nawet gdyby baza nie
znajdowała się w samych Kielcach. Zamawiający nie dopuszczał filii bazy technicznej,
ponieważ obsługa biletomatów leży po stronie zamawiającego, musiałby więc organizować
odrębne ekipy, które by w tym celu jeździły do bazy wykonawcy i do jego filii, w miejsce
garażowania autobusów. Obsługa taka dotyczy zabezpieczenia środków pieniężnych, wobec
czego muszą być spełnione odrębne warunki. Przewozem środków pieniężnych zajmuje się
konwój. Z tych względów postawił warunek, żeby wykonawca na ternie bazy udostępnił mu
lokal o pow. 25 m
, okratowany, w którym deponowane są pieniądze z opróżnionych kaset.
Każdy autobus musi być pod kontrolą zarówno przy wyjeździe jak i przy powrocie. W mieście
działa elektroniczny system informacji pasażerskiej, który będzie rozszerzany, zatem i z tego
względu autobusy komunikacji miejskiej muszą zachować łączność z urządzeniami
nadawczymi tych informacji, a całość jest monitorowana przez zamawiającego. Zamawiający
potwierdził, że w dokonanej modyfikacji z dnia 19 kwietnia 2017 r. na str. 1 odnośnie pkt 13.4
SIWZ - zmniejszył ilość kanałów naprawczych z 8 do 6, a ponadto dopuścił aby kanały
naprawcze były zastąpione podnośnikami. Zdaniem zamawiającego na ternie Kielc istnieją
obiekty, które wykonawca, który dotychczas nie świadczył tej usługi mógłby zaadaptować na
bazę zajezdni autobusowej spełniającej wymagania SIWZ.
Stanowisko Izby
Zamawiający dla wykazania dysponowaniem przez wykonawców odpowiednim
potencjałem technicznym do wykonania zamówienia - 13.3. SIWZ w pkt. 13.4. SIWZ postawił
warunek, że o zamówienie mogą ubiegać się wykonawcy, którzy dysponują lub będą
dysponować bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie
mniejszej niż 25 000 m i budynkiem warsztatowym, (po modyfikacji z dnia 19.04.2017 r.) z co
najmniej sześcioma stanowiskami (kanały naprawcze lub podnośniki) wraz z niezbędnym
wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w
granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią.”)
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone w
ogłoszeniu o zamówieniu, w tym dotyczące zgodnie z ust. 1b pkt 3 zdolności technicznej.
Zakres przedmiotu zamówienia SIWZ stanowią:
CPV 60.11.20.00 - 6 - Usługi w zakresie publicznego transportu drogowego
CPV 50.11.30.00 - 0 - Usługi w zakresie napraw i konserwacji autobusów.
Szczegółowe określenie przedmiotu zamówienia, według Załącznika Nr 1 obejmuje, między
innymi:
Usługi przewozowe mają być wykonywane na określonych przez Zamawiającego
trasach, według ściśle określonych czasowych rozkładów jazdy w dni powszednie, soboty
oraz niedziele i święta. (…)
średnia roczna ilość kilometrów: 10 297 000 km,
a)
w tym autobusami będącymi własnością Wykonawcy:
MEGA - 2 270 000 km
MAXI + MIDI - 6 102 000 km
b)
w tym autobusami będącymi własnością Zamawiającego:
MEGA - 550 000 km
MAXI - 1 375 000 km
Wymagania dotyczące zasad świadczenia usług przewozowych.
Usługi przewozowe wykonywane będą zgodnie z zawartą umową na świadczenie
usług przewozowych (wzór umowy stanowi załącznik Nr 10 do SIWZ).
W każdym autobusie ma znajdować się sprawny system łączności zewnętrznej
zapewniający kontakt kierowcy z przedstawicielem Wykonawcy oraz Zamawiającego.
Wykonawca przekaże Zamawiającemu 4 zestawy środków łączności do
bezpośredniego kontaktu.
Przy realizacji przedmiotu zamówienia, Wykonawca jest zobowiązany do:
b)
przestrzegania obowiązujących rozkładów jazdy na poszczególnych liniach
komunikacyjnych oraz realizowania wprowadzonych przez Zamawiającego zmian rozkładów
jazdy, trasy linii, przystanków i ilości planowanych do wykonania km,
c)
dopuszczania do eksploatacji tylko pojazdu sprawnego technicznie i o estetycznym
wyglądzie wewnętrznym i zewnętrznym,
d)
wyposażenia pojazdów w kasowniki, z jednakowym systemem kodowania, w liczbie
co najmniej równej liczbie drzwi dla pasażerów (sposób kodowania kasowników określa
Zamawiający),
e)
utrzymania sprawności techniczno - eksploatacyjnej kasowników, zaś w przypadku
powtarzających się usterek, wymiany kasowników na nowe, (tego samego typu lub nowsze)
f)
utrzymania w sprawności zainstalowanych w autobusach urządzeń w szczególności:
kasowników, tablic elektronicznych, systemu monitoringu, bramek liczących oraz urządzeń
do codziennej, automatycznej transmisji danych,
g)
prawidłowej obsługi urządzeń elektronicznych zainstalowanych w autobusach,
h)
uruchomienia na terenie zajezdni przekazanych przez Zamawiającego stanowisk do
odczytu i zapisu danych z/do autokomputerów zainstalowanych w autobusach (Podsystemu
Wymiany Informacji - PWI) oraz internetowego łącza stałego DSL, do którego podłączone
będzie w/w stanowisko (koszty utrzymania łącza ponosi Wykonawca),
i)
codziennego odczytu danych ze wszystkich autobusów po wykonaniu zadań
przewozowych,
j)
umożliwienia wgrywania do autokomputerów danych niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania systemów informatycznych autobusów, otrzymanych od Zamawiającego,
k)
umożliwienia Zamawiającemu serwisowanie automatów do sprzedaży biletów oraz
pobieranie utargów w miejscu i czasie wskazanym przez Zamawiającego.
l) wyposażenia autobusów w stały system łączności zapewniający stały kontakt kierowców z
dyspozytornią, przedstawicielami Zamawiającego oraz służbami ratowniczymi i policją
(Wykonawca przekaże 4 komplety środków łączności na okres kontraktu Zamawiającemu,
które będzie nieodpłatnie serwisował),
m)
zapewnienia obsługi autobusów przez kierowców ubranych w jednolite stroje
służbowe,
p)
umieszczania w autobusach informacji o przepisach porządkowych, regulaminach
oraz innych ulotek i materiałów informacyjnych, dostarczanych przez Zamawiającego,
q)
przestrzegania przepisów porządkowych określonych przez Radę Miasta w Kielcach,
r)
w razie awarii automatu do sprzedaży biletów prowadzenia w autobusach sprzedaży
biletów komunikacji miejskiej wg cennika i zasad określonych w Uchwale Rady Miasta w
Kielcach,
v)
niezwłocznego powiadomienia Zamawiającego o zaistniałych lub przewidywanych
przeszkodach w świadczeniu usług,
w)
ponoszenia pełnej odpowiedzialności za zawinione szkody wynikłe z ruchu pojazdu
oraz przewozu osób i bagażu, w tym o awarii automatu do sprzedaży biletów, oraz innych
urządzeń będących własnością Zamawiającego,
bb)
ochrona przed kradzieżą, uszkodzeniem lub zniszczeniem wszystkich urządzeń
będących własnością Zamawiającego zainstalowanych w autobusach będących w
dyspozycji Wykonawcy,
Obsługa systemów elektronicznych:
Wykonawca
zobowiązany
jest
umożliwić
wgrywanie
do
autokomputerów
przekazywanych przez Zamawiającego wszystkich danych sterujących poszczególnymi
urządzeniami wyposażenia autobusów.
5.2.) Wykonawca zobowiązany jest umożliwić zgrywanie z autokomputerów danych do
systemu PWI, o którym mowa w ppkt. 5.3).
5.3.) Zamawiający przekaże Wykonawcy urządzenia niezbędne do zapewnienia
przekazywania danych między autokomputerami, a serwerem zainstalowanym w siedzibie
Zamawiającego (router oraz Access Pointy w ilości wystarczającej do pokrycia zasięgiem
zajezdni).
5.4.) Wykonawca zobowiązany jest umieścić Access Pointy w miejscach umożliwiających
codzienną automatyczną wymianę danych między autokomputerami, a PWI (jeżeli dane z
siedziby Zamawiającego zostaną przesłane po zakończeniu wykonywania zadań
przewozowych muszą zostać wgrane do autokomputerów najpóźniej przed rozpoczęciem
realizacji kolejnego zadania).
5.5.) Router obsługujący Podsystem Wymiany Informacji Wykonawca zobowiązany jest
umieścić w zabezpieczonym pomieszczeniu, do którego dostęp będą miały tylko
upoważnione osoby (również upoważnieni przez Zamawiającego przedstawiciele).
5.7.) Wykonawca nie może ingerować w dane zgrane z autokomputerów.
5.8.) Część danych otrzymanych z autokomputerów (zwłaszcza dane eksploatacyjne
oraz informacje o nieprawidłowym działaniu poszczególnych podzespołów pojazdów)
Zamawiający może udostępnić Wykonawcy.
5.10.) Wykonawca zobowiązany jest zapewnić prawidłową obsługę systemu informacji
pasażerskiej w czasie rzeczywistym oraz Kieleckiej Karty Miejskiej w szczególności poprzez:
codzienne zaprogramowanie autokomputerów oraz ich bieżącą obsługę (wymagana
łączność Wi - Fi i GSM),
po zjeździe z linii komunikacyjnej zapewnić transmisje zapisanych danych do punktu
wymiany informacji Wi-Fi i GSM,
5.11.) Dla potrzeb zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemów zakazuje
się:
wyjeżdżania autobusów na trasę z niewłączonym lub niesprawnym autokomputerem
oraz niezaprogramowanym bieżącym rozkładem jazdy;
wyłączania autokomputera przed przesłaniem i pobraniem potrzebnych danych,
wyjeżdżania autobusów na trasę z niewłączonym automatem do sprzedaży biletów,
5.12.) Wykonawca udostępni Zamawiającemu pomieszczenie na terenie zajezdni
przeznaczone do serwisowania i obsługi automatów mobilnych,
a)
lokalizacja powinna umożliwiać podjechanie pojazdu po zakończeniu kursu w celu
wymiany kasety końcowej (harmonogram wymiany kaset końcowych Zamawiający będzie
przekazywał Wykonawcy,
b)
minimalna powierzchnia: 25 m2,
c)
od strony zewnętrznej okien musi znajdować się krata zamocowana w ścianie,
d)
drzwi zewnętrzne metalowe zaopatrzone w minimum dwa zamki,
e)
lokal powinien być ogrzewany,
f)
oświetlenie: lampy zabezpieczone zgodnie z przepisami BHP i p.p.o.ż.,
g)
w pomieszczeniu powinny być minimum 3 gniazda elektryczne 230 V,
h)
pomieszczenie powinno być wyposażone w umywalkę,
i)
osoby przebywające w pomieszczeniu powinny mieć dostęp do węzła sanitarnego
Wykonawca przekaże Zamawiającemu upoważnienia w niezbędnej ilości umożliwiające
wjazd i parkowanie pojazdów w celach serwisowych i obsługowych.
Wymagania szczegółowe dla poszczególnych rodzajów autobusów należących do
Wykonawcy:
Autobusy przeznaczone do realizacji usług przewozowych powinny spełniać
wymagania polskich przepisów w sprawie dopuszczenia autobusu do ruchu (na dzień
sporządzania SIWZ określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27
października 2016 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia - Dz. U. z 2016 poz. 2022 z późniejszymi zmianami).
Ponadto, uwzględniając Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia określony Załączniku Nr
1 do SIWZ, podający między innymi:
10. Warunki dotyczące obsługi i ochrony autobusów.
Wykonawca zobowiązany jest dysponować bazą transportową zlokalizowaną w
granicach administracyjnych miasta Kielce, umożliwiającą całodobowy postój autobusów.
Teren bazy powinien:
a)
posiadać co najmniej 25 000 m2 z przeznaczeniem na miejsca parkingowo -
postojowe dla autobusów,
b)
zapewniać ruch bezkolizyjny,
c)
być zorganizowany zgodnie z przepisami BHP i p. poż.,
d)
być ogrodzony i utwardzony,
e)
być chroniony i monitorowany całodobowo.
Na terenie bazy musi znajdować się:
a)
budynek warsztatowy z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały naprawcze) [po
zmianie SIWZ 6 kanałów lub podnośniki] wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw,
b)
dyspozytornia wyposażona w system łączności zapewniający stały kontakt z
kierowcami, z przedstawicielami Zamawiającego oraz służbami ratowniczymi i policją,
c)
myjnia umożliwiająca codzienne mycie autobusów.
Wykonawca w okresie realizacji zamówienia posiadać będzie ruchomy serwis
techniczny umożliwiający dokonywanie doraźnych napraw poza bazą transportową.
I.
Dodatkowe
warunki świadczenia usług autobusami będącymi własnością
Zamawiającego.
Dla potrzeb wykonywania usług przewozowych Zamawiający przekaże Wykonawcy
25 sztuk autobusów (specyfikacja techniczna autobusów - Załącznik nr 9 SIWZ).
2. Usługi przewozowe mają być wykonywane na określonych liniach komunikacyjnych: 34,
46, 50, 51, 54, na trasach według ściśle określonych czasowych rozkładów jazdy na dni
powszednie, soboty oraz niedziele i święta.
3. Planowana roczna ilość kilometrów:
Autobusy MEGA Autobusy MAXI Łącznie
4. Na podaną powyżej liczbę kilometrów składają się kilometry bezpośrednio wynikające z
obsługi linii (bez kilometrów dojazdowych, zjazdowych oraz technicznych) - aktualne
rozkłady jazdy dostępne do wglądu u Zmawiającego.
Wykonawca zobowiązany jest do:
a)
zapewnienia należytej dbałości o zewnętrzny i wewnętrzny wygląd autobusów oraz
zapewnienia ich czystości,
b)
zapewnienia pojazdu zastępczego w przypadku okresowego wycofania z eksploatacji
autobusu (przeglądy, remonty itp.), tj. pojazdu niskopodłogowego, wyposażonego
w kasowniki dwufunkcyjne, elektroniczne tablice kierunkowe, system monitoringu, automat i
inne wymagane urządzenia oraz podesty dla potrzeb osób niepełnosprawnych. System
elektroniczny musi być kompatybilny z funkcjonującym w pozostałych autobusach.
Wykonawca zobowiązany jest parkować autobusy na terenie bazy transportowej
zlokalizowanej w granicach administracyjnych miasta Kielce. Teren bazy powinien:
a)
być zorganizowany zgodnie z przepisami BHP i p. poż.,
b)
być ogrodzony i utwardzony,
c)
być chroniony i monitorowany całodobowo.
8. Wykonawca zobowiązany jest na własny koszt:
a)
wykonywać przeglądy techniczne, obsługę codzienną, okresową wymianę płynów
eksploatacyjnych, filtrów itd., oraz wykonywać wszelkie inne czynności przewidziane w
warunkach gwarancji i instrukcji obsługi określonej przez dostawcę autobusów,
b)
wykonywać badania techniczne autobusów,
c)
dbać o należytą eksploatację przekazanego taboru oraz wyposażenia,
d)
wykonywać naprawy, bieżące obsługi techniczne z użyciem oryginalnych, nowych
części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych zalecanych przez producenta,
e)
serwisować kasowniki, bramki liczące, tablice elektroniczne, autokomputery, oraz ich
części składowe zgodnie z zaleceniami producenta,
f)
co najmniej raz w roku wykonać czyszczenie układu klimatyzacji zgodnie z
zaleceniem producenta,
a)
Wykonawca zobowiązany jest utrzymywać w sprawności system monitoringu,
Ś
redni wiek taboru będącego w dyspozycji Wykonawcy nie może być wyższy niż 8 lat
(nie uwzględniając autobusów będących własnością Zamawiającego).
W trakcie obowiązywania umowy Wykonawca ma obowiązek dokonywać wymiany
autobusów na autobusy nowe lub używane z tym, że wprowadzany do eksploatacji autobus
używany nie może być starszy niż 5 lat.
Zamawiający nie dopuszcza możliwości realizowania usług przewozowych, będących
przedmiotem zamówienia, taborem starszym niż 20 lat.
Liczba autobusów wykonawcy (różnych typów) - 123
Liczba autobusów przekazanych do dyspozycji wykonawcy (różnych typów) - 25
Biorąc pod uwagę zakres przedmiotu zamówienia SIWZ oraz podany sposób jego
wykonywania, Izba uznała wyznaczony warunek, że o zamówienie mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować bazą transportową umożliwiającą postój
150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25 000 m i budynkiem warsztatowym, z co
najmniej (po modyfikacji z dnia 19.04.2017 r.) sześcioma stanowiskami (kanały naprawcze)
lub podnośniki wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów
i napraw zlokalizowaną w granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią - jako
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia w rozumieniu przepisu art. 22 ust. 1a ustawy Pzp,
stanowiącego, że zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od
wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia
umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w
szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Zamawiający dopuścił wykonywanie usług autobusami używanymi, z tym, że średni
wiek taboru będącego w dyspozycji wykonawcy nie może być wyższy niż 8 lat. Bez
znaczenia pozostawało, że odwołujący deklaruje wykonywanie usługi nowymi autobusami,
które będą serwisowane w ramach gwarancji producenta. Zamówienie jest przewidziane na
okres 10 lat, i przy autobusach używanych, jak i nowych konieczna jest baza transportowa w
granicach terytorialnych miasta Kielce, która musi być wyposażona w niezbędną
infrastrukturę techniczną, umożliwiającą wykonywanie czynności obsługowych, serwisowych,
napraw, utrzymania sprawności urządzeń pokładowych, sprzątania autobusów i myjni.
Nawet, gdy zasięg posiadanego przez zamawiającego systemu łączności z
autobusami, z którego wykonawca będzie zobowiązany korzystać i umożliwiać transmisję
danych z autokomputerów do serwerów zamawiającego oraz zachowania łączności
autobusów z bazą transportową wykonawcy umożliwia łączność w obrębie 9 gmin
sąsiednich, liczą się wszystkie warunki wykonywania zamówienia.
Ponadto, ograniczenie dla innej lokalizacji bazy niż na terenie Kielc stanowi
codzienna obsługa i kontrola funkcjonowania urządzeń zamontowanych w autobusach, tj.
biletomatów, która ma być wykonywana na terenie zajezdni wykonawcy Operatora przez
zamawiającego. Obsługa biletomatów/odbiór gotówki - odbywa się po zakończeniu kursów
autobusów w bazie wykonawcy.
Zamawiający w trakcie realizacji usług przewozowych zapewnił sobie prawo kontroli
autobusów wyjeżdżających z bazy na wyznaczone trasy, czy spełniają wymagania
Załącznika 1 do SIWZ, tj.:
1) czy są czyste umyte i wysprzątane,
2) czy bilety i kasowniki są sprawne,
3) czy działa system informacji pasażerskiej.
Wymaganie bazy na terenie administracyjnym Kielc wynika zatem z uzasadnionych
potrzeb zamawiającego i pozostaje proporcjonalne do przedmiotu zamówienia.
Zamawiający nie żąda dysponowania ostatecznie przygotowaną bazą w momencie
składania ofert, ale wymaga złożenia oświadczenia, według wzoru załącznika Nr 7 do SIWZ,
w którym podano: w przypadku oświadczenia, że firma będzie dysponować bazą
transportową należy załączyć pisemne zobowiązanie innych podmiotów o jej udostępnieniu.
Oznacza to, że wykonawca może złożyć oświadczenie, iż będzie dysponował bazą
transportową spełniającą wymagania zamawiającego. Na moment złożenia oferty może
przedstawić zobowiązanie podmiotu trzeciego, np. wydzierżawienia terenu i obiektów
nadających się na bazę transportową.
Wybrany wykonawca w czasie od zawarcia umowy do rozpoczęcia świadczenia
usługi (w okresie 5 miesięcy) będzie mógł dostosować obiekt do wszystkich szczegółowych
wymagań SIWZ postawionych jednolicie dla wszystkich wykonawców, np. dotyczących ilość
6 stanowisk naprawczych (kanałów lub podnośników).
Odwołujący nie uwzględnił, że w załączniku 5 do umowy Kary umowne „UWAGA” pkt
2- zamawiający podał, że: „Operator jest zobowiązany zapewnić podmianę autobusu
uszkodzonego, który wykona kurs z przerwanego zadania, od przystanku autobusowego, z
którego opóźnienie kursu może wynieść maksymalnie 4 minuty w stosunku do
przewidzianego rozkładem jazdy.” Postanowienie powyższe nie zostało zaskarżone.
Ewentualne usytuowanie bazy transportowej wykonawcy w gminach ościennych, w
ocenie Izby, nie spełniłoby założeń SIWZ dla przedmiotowego zamówienia. Co do
możliwości użytkowania przez wykonawcę oprócz zajezdni spełniającej wszystkie warunki
SIWZ, dodatkowych filii - nie odpowiadałoby to uzasadnionym potrzebom zamawiającego, w
odniesieniu do istniejących rozwiązań organizacyjnych, tak w zakresie przeprowadzanych
kontroli, jak i w zakresie obsługi biletomatów.
Zdaniem Izby, istnieją racjonalne i uzasadnione powody, dyktowane przedmiotem
tego zamówienia, aby zajezdnia autobusowa wykonawcy znajdowała się na terenie Kielc, a
warunek taki jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia w rozumienia art. 22 ust. 1a
ustawy Pzp. Odwołujący nie zaprzeczał, że znalezienie obiektów pod bazę transportową na
terenie Kielc jest możliwe, zatem siedziba zajezdni może być zlokalizowana w Kielcach.
Zamawiający ma uzasadnioną potrzebę utrzymywania bieżącego, bezpośredniego
kontaktu z bazą transportową wykonawcy, stąd warunek usytuowania bazy na terenie Kielc
jest zrozumiały. Określając warunki dotyczące bazy transportowej, jej powierzchni,
usytuowania i wyposażenia w odpowiednie zaplecze techniczne, zamawiający realizował
swoje uprawnienia wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o
publicznym transporcie zbiorowym (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1867 ze zm.). Przepis ten jednak
wyraźnie zaznacza, że przy udzielaniu zamówienia publicznego na wykonywanie
publicznego transportu zbiorowego można uwzględnić zaplecze techniczne, które
przedsiębiorca posiada w chwili składania oferty lub, w którego posiadaniu będzie najpóźniej
w chwili rozpoczęcia świadczenia usług. W chwili obecnej gotową bazę transportową
posiada Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kielcach. Inni przedsiębiorcy muszą
mieć możliwość dostosowania obiektów, które wykażą jako swój potencjał techniczny do
szczegółowych wymagań SIWZ.
Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
Zarzut VI. Naruszenia art. 22 ust. 1a i ust. 1b w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
wprowadzenie wymogu dysponowania [25 kierowcami] zaplecza technicznego, który
to warunek jest nieproporcjonalny i skutkuje ograniczeniem uczciwej konkurencji i
nierównym traktowaniem wykonawców.
W uzasadnieniu odwołujący kwestionował warunek punktu 13.5 SIWZ, że o
zamówienie mogą ubiegać się wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować osobami,
które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami
posiadającymi uprawnienia do kierowania autobusami, 25 pracownikami zaplecza
technicznego oraz 6 dyspozytorami. W ocenie odwołującego warunek ten również nie
posiada uzasadnienia ekonomicznego i jest nieproporcjonalny, co skutkuje ograniczeniem
uczciwej konkurencji i nierównym traktowaniem wykonawców. Z doświadczenia
odwołującego, który realizuje usługi przewozowe od ponad 20 lat w R.iu, Warszawie czy
Wrocławiu wynika, iż przy założonej przez zamawiającego liczbie wozokilometrów
wystarczającym jest, aby liczba pracowników zaplecza technicznego została określona na
poziomie 15 osób. W ocenie odwołującego powyższy wymóg również odzwierciedla
strukturę organizacyjną Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Sp. z o.o. w Kielcach i jako
taki, winien być zmieniony i dostosowany do potrzeb zamówienia.
Odwołujący wnosił o zmianę punktu 13.5 SIWZ oraz punktu III.1.3 sekcji III
Ogłoszenia poprzez wskazanie, iż o zamówienie mogą się ubiegać wykonawcy, którzy
dysponują lub będą dysponować osobami, które będą uczestniczyć w wykonywaniu
zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami posiadającymi uprawnienia do kierowania
autobusami, 15 pracownikami zaplecza technicznego oraz 6 dyspozytorami;
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający oświadczył, że dokonał modyfikacji SIWZ w dniu 19 kwietnia 2017 r. na
str. 2 pkt 4 zmienił pkt 13.5 SIWZ „dysponują lub będą dysponować osobami które będą
uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami posiadającymi
uprawnienia do kierowania autobusami, 18 pracownikami zaplecza technicznego oraz 6
dyspozytorami.”
Stanowisko Izby
Warunek punktu 13.5 SIWZ, że o zamówienie mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
dysponują lub będą dysponować osobami, które będą uczestniczyć w wykonywaniu
zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami posiadającymi uprawnienia do kierowania
autobusami, 18 pracownikami zaplecza technicznego [po modyfikacji ogłoszenia i SIWZ]
oraz 6 dyspozytorami, w ocenie Izby pozostaje proporcjonalny do przedmiotu zamówienia w
rozumieniu art. 22 ust. 1 a ustawy Pzp. Jak ustano w oparciu o dokumentację postępowania
zamawiający dopuścił autobusy używane:
Ś
redni wiek taboru będącego w dyspozycji Wykonawcy nie może być wyższy niż 8 lat
(nie uwzględniając autobusów będących własnością Zamawiającego).
W trakcie obowiązywania umowy Wykonawca ma obowiązek dokonywać wymiany
autobusów na autobusy nowe lub używane z tym, że wprowadzany do eksploatacji autobus
używany nie może być starszy niż 5 lat.
Zamawiający nie dopuszcza możliwości realizowania usług przewozowych, będących
przedmiotem zamówienia, taborem starszym niż 20 lat.
Uwzględniając liczbę autobusów wykonawcy (różnych typów) - 123 wraz z liczbą
autobusów przekazanych do dyspozycji wykonawcy (różnych typów) - 25, zakres
obowiązków serwisowych i naprawczych samych autobusów oraz urządzeń pokładowych, w
które są wyposażone, sprzątania i mycia pojazdów - liczba 18 osób pracowników zaplecza
technicznego nie jest zawyżona, a odwołujący jedynie tę część warunku kwestionował.
Odwołujący nie wykazał, dlaczego 15 osób obsługi technicznej byłoby wystarczające dla
prawidłowej realizacji zamówienia.
Zarzut VII Naruszenia art. 91 ust. 2a w zw. z art. 36 ust. 1 pkt. 13 Pzp poprzez
określenie jako kryterium oceny ofert terminu płatności, a zatem kryterium które nie
odnosi się do przedmiotu zamówienia, a ponadto kryterium to odnosi się wyłącznie do
ceny a zatem jest niezgodne z dyspozycją art. 91 ust. 2a Pzp, w zasadzie stanowiąc
wyłączne kryterium oceny ofert.
Zgodnie z art. 91 Pzp zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Kryteriami
oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia, w szczególności:
jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;
aspekty społeczne, w tym integracja zawodowa i społeczna osób, o których mowa w
art. 22 ust. 2, dostępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb
użytkowników;
aspekty środowiskowe, w tym efektywność energetyczna przedmiotu zamówienia;
aspekty innowacyjne;
organizacja, kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia;
serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin
dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.
W myśl ustępu 2a ww. przepisu zamawiający, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i
2, oraz ich związki kryterium ceny mogą zastosować jako jedyne kryterium oceny ofert lub
kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli określą w opisie przedmiotu zamówienia
standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia
oraz wykażą w załączniku do protokołu w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie
przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia, z wyjątkiem art. 72 ust. 2 i art. 80 ust. 3.
Odwołujący podnosił, że zgodnie z punktem 29.2 SIWZ zamawiający określił jako
kryteria oceny ofert: cena - 60% oraz termin płatności - 40%. W ocenie odwołującego
kryterium termin płatności nie odnosi się do przedmiotu zamówienia, w związku z tym nie
mieści się w katalogu innych, niż określonych w art. 91 ust. 2 ustawy Pzp. Według
odwołującego zgodnie z ww. przepisem art. 91 Pzp przez kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia należy rozumieć takie kryteria, które dotyczą obowiązków
wykonawców, przedmiotu jego zobowiązania, a zatem rzeczywistym kryterium oceny ofert
nadal pozostaje tylko cena. Taki stan rzeczy odwołujący uznał za naruszający dyspozycję
art. 91 ust 2a Pzp, zgodnie, z którym kryterium ceny nie może być zastosowane, jako jedyne
kryterium oceny ofert chyba, że przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma
ustalone standardy, co nie ma miejsca w niniejszej sprawie.
W ocenie odwołującego w niniejszej sprawie jako dodatkowe kryterium oceny ofert
należy zastosować kryterium techniczne - wiek taboru, wskazanego do realizacji
zamówienia. Oferta z najniższą średnią arytmetyczną wieku taboru wskazanego do realizacji
winna otrzymać najwyższą ilość punktów.
Odwołujący wnosił o zmianę punktu 29 ust. 2 SIWZ poprzez wprowadzenie jako
kryterium oceny ofert wiek taboru, wskazanego do realizacji zamówienia; oferta z najniższą
ś
rednią arytmetyczną wieku taboru wskazanego do realizacji winna otrzymać najwyższą
ilość punktów.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający podtrzymał ustalone w SIWZ kryteria oceny ofert. Katalog wymieniony
w art. 91 Pzp nie ma charakteru zamkniętego i do zamawiającego należy prawo ustalania
kryteriów, byleby odnosiły się one do przedmiotu zamówienia. W ocenie zamawiającego
termin zapłaty odnosi się do przedmiotu zamówienia. Zamawiający nie widział potrzeby
innych kryteriów środowiskowych, ponieważ postawił wymóg, że 50% taboru ma mieć normę
spalin Euro 5. Określił również wymagania wiekowe dla autobusów, że średnia nie może
przekroczyć 8 lat. Zamawiający potwierdził, że nie wprowadził żadnych ograniczeń dla tego,
aby wykonawca używał na liniach komunikacyjnych nowych autobusów i zastępował
używane nowymi. Używany autobus nie może być straszy niż 20 lat, a nowo wprowadzony z
wtórnego rynku nie może być starszy niż 5 lat. Wyjaśniał, że będzie kontrolował w trakcie
realizacji zamówienia wiek taboru, i ta średnia 8 lat musi być utrzymana i corocznie
potwierdzana wykazem taboru na dzień 1 stycznia każdego roku. Zamawiający podnosił, że
termin płatności może być zadeklarowany w granicach od 15 do 30 dni, czyli mieści się w
granicach ustawowych przepisów o terminach płatności w transakcjach handlowych.
Stanowisko Izby
Zamawiający nie naruszył przepisu art. 36 ust. 1 pkt. 13 Pzp, który nakazuje w SIWZ
podać opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty.
Zamawiający opisany wymóg ustawowy spełnił, gdyż zgodnie z punktem 29.2 SIWZ określił
jako kryteria oceny ofert cena - 60% oraz termin płatności - 40%.
Zgodnie z art. 91 Pzp zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie
kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Kryteriami
oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia, w szczególności:
jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne;
aspekty społeczne, w tym integracja zawodowa i społeczna osób, o których mowa w
art. 22 ust. 2, dostępność dla osób niepełnosprawnych lub uwzględnianie potrzeb
użytkowników;
aspekty środowiskowe, w tym efektywność energetyczna przedmiotu zamówienia;
aspekty innowacyjne;
organizacja, kwalifikacje zawodowe i doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na jakość wykonania zamówienia;
serwis posprzedażny oraz pomoc techniczna, warunki dostawy, takie jak termin
dostawy, sposób dostawy oraz czas dostawy lub okres realizacji.
Ww. wyliczenie kryteriów ma charakter przykładowy i nie stanowi katalogu
zamkniętego.
Wbrew wywodom odwołującego, ustalone kryterium oceny ofert - termin płatności,
jak najbardziej odnosi się do przedmiotu zamówienia, tj. wynagrodzenia za jego
zrealizowanie. Brak jest podstaw do stawiania znaku równości - jak uczynił odwołujący -
między ceną a terminem płatności wynagrodzenia, a omawiane kryterium nie narusza
dyspozycji art. 91 ust. 2a Pzp, wprowadzającego ograniczenia dla wyłącznego stosowania
kryterium ceny.
Kryterium terminu płatności wynagrodzenia - jest dosyć często stosowane i ma swoje
merytoryczne uzasadnienie - zwłaszcza przez zamawiających narażonych na zatory
płatnicze, np. szpitale. Jedyne ograniczenie w tym zakresie wprowadzają postanowienia
ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych ( Dz. U. poz.
403, z 2015 r. poz. 1830), które zamawiający uwzględnił, gdyż podał, że: „2) Termin
płatności - znaczenie 40%; Kryterium „termin płatności ” będzie ustalane na podstawie ilości
dni do zapłaty od dnia dostarczenia faktury wystawionej raz w miesiącu po wykonaniu
przedmiotu zamówienia. Liczba punktów w kryterium „termin płatności” zostanie obliczona w
ten sposób, że za każdy dzień wydłużenia terminu płatności, przekraczający 14 dni, nie
więcej jednak niż 30 dni Wykonawca otrzyma 6,25 pkt.”
Ustalanie kryteriów oceny ofert należy do wyłącznych prerogatyw zamawiającego.
Wykonawca może jedynie kwestionować dopuszczalność oznaczonego kryterium (w tym
zakresie Izba wypowiedziała się wyżej) lub naruszenie art. 91 ust. 2d ustawy Pzp, że nie
zostało określone w sposób jednoznaczny i zrozumiały, umożliwiający sprawdzenie
informacji przedstawionych przez wykonawców.
Kwestionowane kryterium jest jednoznaczne, a zarzut naruszenia art. 91 ust. 2d
ustawy Pzp nie był podnoszony. Wykonawca korzystający ze środków ochrony prawnej nie
może się domagać wprowadzenia kryterium oceny ofert, które dawałoby mu indywidualnie
przewagę (w przeciwnym razie odwołujący by tego nie czynił) - ze względu na wiek
autobusów, którymi dysponuje, lub które zamierza zakupić.
Zamawiający poszerzył konkurencję dopuszczając realizację usług, przy średnim
wieku taboru będącego w dyspozycji wykonawcy nie wyższym niż 8 lat (nie uwzględniając
autobusów będących własnością zamawiającego). Przy czym mają to być autobusy
dopuszczone do ruchu i spełniające wymagania (pkt 13.2.SIWZ) określone w przepisach
ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym ( Dz. U. z 2017, poz. 128) i
przepisach wykonawczych do niej - dla autobusów miejskiej regularnej komunikacji
publicznej w tym, wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27
października 2016 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016r. poz. 2022).
Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
W ocenie Izby, poza uwzględnionym zarzutem odwołania - dotyczącymi
gwarantowanego terminu na rozpoczęcie usługi, zamawiający uwzględniając również
dokonane modyfikacje SIWZ, sprostał wymogom ustawowym. Żądania odwołującego nie
znajdowały usprawiedliwionych racji, były wyrazem dążenia do ukształtowania opisu
zamówienia w sposób indywidualny - wyłącznie dogodny dla odwołującego, a nie dyktowany
ogólnie pojmowanym zapewnieniem otwartości zamówienia na konkurencję. Do tego zarzuty
odwołującego i zgłoszone żądania nie liczyły się z charakterem danego zamówienia i
usprawiedliwionymi potrzebami zamawiającego - zapewnienia sprawnego miejskiego
transportu autobusowego. W żadnym wypadku zamawiający nie wprowadzając kryteriów
dotyczących wieku taboru - nie eliminuje taboru nowego, gdyż dopuszcza w każdej sytuacji
zamianę autobusów używanych - zadeklarowanych w ofercie - na autobusy nowe,
spełniające odpowiednią normę Euro 6.
Izba podzieliła stanowisko zamawiającego, że opisane wymagania, są możliwe do
dotrzymania w oparciu o zawarte w SIWZ wytyczne i nie naruszają zasad uczciwej
konkurencji.
Izba również nie stwierdziła, aby poprzez kwestionowane warunki udziału w
postępowaniu, zamawiający uniemożliwiał lub utrudniał odwołującemu - ubieganie się o
zamówienie. Skoro jednak znalazł potwierdzenie zarzut odwołania w odniesieniu do opisu
przedmiotu zamówienia - dotyczący braku zagwarantowania wykonawcom stosownego
okresu na uruchomienie usługi przewozowej na rzecz zamawiającego i przygotowania bazy
transportowej - należało przyjąć, że zamawiający naruszył wskazane przez odwołującego
przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, tj. art. 29 ust. 2 ustawy Pzp w związku z art.
7 ust. 1 tej ustawy.
W tym stanie rzeczy Izba uwzględniła odwołanie, o czym orzekła na podstawie art.
192 ust. 1, ust. 2 i 3 pkt 1 ustawy Pzp.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutu odwołania uznanego przez Izbę za zasadny, ani
nie dokonał modyfikacji SIWZ w tym zakresie. Z tych względów Izba uwzględniła odwołanie i
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238, Dz. U. z 2017 r. Nr 47).
Sygn. akt: KIO 760/17
Odwołujący M. Sp. z o.o. wnosił o uwzględnienie odwołania oraz o nakazanie
zamawiającemu:
a)
zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ w sposób wskazany w
uzasadnieniu odwołania,
b)
zmianę terminu składania ofert o dodatkowy czas niezbędny do przygotowania ofert
zgodnie ze zmienioną treścią ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ,
c)
umieszczenia zmienionej treści SIWZ na stronie internetowej na której SIWZ jest
udostępniona.
Odwołujący wskazywał, że spełnia przesłanki umożliwiające wniesienie odwołania, o
których mowa w art. 179 ust. 1 Pzp, tj. posiada interes w uzyskaniu zamówienia i w związku
z tym może ponieść szkodę na skutek dokonania przez zamawiającego zaskarżonych
czynności z naruszeniem przepisów ustawy, gdyż jest wykonawcą, który zajmuje się
ś
wiadczeniem autobusowych usług przewozowych w komunikacji miejskiej i jest
zainteresowany udzieleniem mu przedmiotowego zamówienia. W przypadku, gdy
kwestionowane postanowienia ogłoszenia o zamówieniu, SIWZ i załączników do SIWZ
pozostaną w niezmienionym brzmieniu, uniemożliwią odwołującemu złożenie oferty
konkurencyjnej, lub też uniemożliwią złożenie oferty w ogóle - co w konsekwencji prowadzić
będzie do powstania szkody po stronie odwołującego w postaci utraty korzyści (lucrum
cessans).
Odwołujący zarzucił zamawiającemu, co następuje.
Zarzut I. Naruszenie przepisu art. 36 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp poprzez
określenie konkretnej daty rozpoczęcia świadczenia usług (tj. pkt. 10.1. SIWZ „Data
rozpoczęcia świadczenia usług - 01.01.2018 r. " oraz § 2 Załącznika nr 10 do SIWZ „Umowa
zostaje zawarta na czas określony od 01.01.2018 r. do 31.12.2027r. ”) tj. wskazanie sztywnej
daty rozpoczęcia świadczenia usług (a nie jako daty przypadającej po upływie stosownego
okresu od daty podpisania umowy w sprawie realizacji zamówienia), co w powiązaniu z
nieokreśloną datą zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia, w praktyce
uniemożliwi odwołującemu (jak i innym wykonawcom) zarówno przygotowanie odpowiednio
skalkulowanej oferty, jak i zapewnienie (na dzień rozpoczęcia wykonywania usług
przewidzianych w zamówieniu) niezbędnych do prawidłowego wykonania zamówienia
ś
rodków (w szczególności autobusów, bazy transportowej oraz niezbędnego zaplecza
osobowego).
W uzasadnieniu odwołujący podał, że zamawiający wskazał w pkt. 10.1. SIWZ oraz §
2 Załącznika nr 10 do SIWZ (wzór umowy) datę rozpoczęcia świadczenia usług
przewozowych stanowiących przedmiot zamówienia na dzień 1 stycznia 2018 r. nie
przewidując możliwości rozpoczęcia świadczenia usług w określonym (miesiącami,
tygodniami lub dniami) terminie liczonym od dnia podpisania umowy. W ocenie
odwołującego wskazanie przez zamawiającego konkretnej daty rozpoczęcia zamówienia -
daty nieodległej (uwzględniając rozmiar/parametry zamówienia oraz ilość warunków do
spełnienia, nakładanych na wykonawców przez zamawiającego), stawia w uprzywilejowanej
pozycji tych wykonawców, którzy na dzień składania ofert dysponują już wszystkimi
składowymi niezbędnymi do realizacji zamówienia zgodnie z SIWZ w dotychczasowym
brzmieniu. Przedmiotem niniejszego postępowania jest wykonywanie usług przewozowych w
komunikacji miejskiej w Kielcach w ilości 10,3 mln km rocznie, przez okres 10 lat.
Zamówienie ma być realizowane przynajmniej przez 381 pracowników, przy użyciu 148
autobusów (z czego 123 autobusy muszą być autobusami wykonawcy). Szczegółowe
warunki konieczne do spełnienia (które zawiera załącznik nr 1 do SIWZ) oraz ich stopień
precyzyjności w ocenie odwołującego musi prowadzić do konkluzji, że dostosowanie do nich
zarówno pojazdów którymi ma być realizowane zamówienie, jak i bazy transportowej czy
spełnienie wymagań co do personelu, to proces wymagający odpowiedniego czasu. Termin
zakończenia postępowania jest terminem bliżej nieokreślonym, na którego długość mogą
mieć wpływ różne czynniki niezależne od wykonawcy oraz zamawiającego. Zamawiający
wskazał, jako termin składania ofert dzień 11.05.2017 r., zaś jako termin związania ofertą
okres 90 dni. Nie można jednak wykluczyć, że termin ten ulegnie zmianie z uwagi na
procedurę składania przez wykonawców wniosków o wyjaśnienie treści SIWZ, czy też
korzystania przez wykonawców ze środków ochrony prawnej przewidzianych w Pzp. Już
same te powyższe okoliczności (których wystąpienia w ocenie odwołującego, należy się
spodziewać), mogą w sposób istotny wpłynąć na termin, w którym dojdzie do wyboru
wykonawcy, który przedstawił najkorzystniejszą ofertę w toku postępowania o udzielenie
zamówienia. Należy zakładać, że od decyzji zamawiającego o wyborze oferty
najkorzystniejszej, wykonawcy złożą odwołania, co również w sposób zasadniczy wpłynie na
termin podpisania umowy z wykonawcą wybranym w toku postępowania. Przy określeniu
daty rozpoczęcia wykonywania zamówienia w sposób sztywny (tj. określając ją konkretną
datą), wykonawca musiałby (niezależnie od faktu udzielenia mu zamówienia), rozpocząć
procedurę przygotowywania się do realizacji zamówienia de facto przed dniem, w którym
podpisałby umowę z zamawiającym. Niewątpliwie sztywne określenie daty rozpoczęcia
wykonywania zamówienia, w sposób nieuprawniony stawia w korzystnej sytuacji podmioty,
które na dzień publikacji ogłoszenia spełniają wskazane w SIWZ warunki, w szczególności
dysponują odpowiednim taborem oraz odpowiednio przystosowaną bazą w granicach
administracyjnych miasta Kielce jak również pracownikami (w szczególności kierowcami
autobusów ze znajomością topografii miasta Kielce).
Jak podnosił powyżej, zamawiający w treści SIWZ wskazał szereg warunków, które
muszą spełnić autobusy, baza transportowa oraz pracownicy. Nie przytaczając wszystkich
(bardzo precyzyjnie określonych warunków) nadmienił, że wszystkie autobusy (a liczba
autobusów, które muszą być w dyspozycji wykonawcy to 123 sztuki, co czyni niniejsze
postępowanie o udzielenie zamówienia największym tego typu zamówieniem w skali całego
kraju) - muszą spełniać precyzyjnie określone wymogi techniczne, w tym również muszą być
wyposażone w odpowiednio zaprogramowane autokomputery, wyświetlacze, kasowniki, oraz
odpowiadać kolorystyce wskazanej przez zamawiającego. Z wieloletniego doświadczenia
odwołującego wynika, że cykl produkcyjny takiej ilości autobusów to nie mniej niż 25-30
tygodni, do tego (z uwagi na konieczność wskazania numerów rejestracyjnych wszystkich
pojazdów, którymi wykonawca ma świadczyć usługi) należy również doliczyć czas niezbędny
na uzyskanie ubezpieczenia oraz rejestracji pojazdów, czyli czas minimum 2 tygodni od
momentu wyprodukowania autobusów. W ocenie odwołującego nawet jeśli przyjąć, że
ś
wiadczenie usług miałoby odbywać się autobusami, używanymi, to proces pozyskiwania ich
z rynku wtórnego (w ilości niezbędnej do wykonywania zamówienia) oraz przystosowania do
wymogów zamówienia, nie będzie krótszy niż, wskazane wyżej okresy. Nie bez znaczenia,
dla daty rozpoczęcia świadczenia usług przez wykonawcę, jest pozyskanie bazy
transportowej (o parametrach wskazanych w SIWZ) i przystosowanie jej do wymogów
postępowania. Przy założeniu, że ostaną się zapisy SIWZ dotyczące specyfiki bazy
transportowej, to pozyskanie terenu o powierzchni 25 000 m2 w obrębie granic
administracyjnych miasta Kielce, a następnie wyposażenie go w odpowiednią (zgodną z
SIWZ) infrastrukturę, będzie procesem czasochłonnym. Nie ulega również wątpliwości, że
pozyskanie z rynku pracowników w ilości niezbędnej do wykonania zamówienia, w tym w
szczególności 350 kierowców ze znajomością topografii miasta Kielce nie jest procesem
krótkotrwałym. Odwołujący stwierdził, że na chwilę obecną na rynku pracy w skali całego
kraju występuje istotny deficyt w grupie zawodowej kierowców autobusowych, dlatego też
cześć przedsiębiorców podejmuje decyzję o szkoleniu pracowników. Pomijając już sam
proces pozyskania kandydatów z rynku (który uwzględniając ilość potrzebnych pracowników
wynieść może minimum 12 tygodni) minimalny okres szkolenia jednego pracownika na
stanowisko kierowcy autobusu to okres od 12 do 15 tygodni.
Uwzględniając powyższe uwarunkowania, w ocenie odwołującego, w sytuacji w której
wykonawcom nie jest znana data zawarcia umowy, nie sposób w sposób racjonalny ocenić,
czy wykonawca będzie mógł sprostać wymaganiom nałożonym na niego przez SIWZ i
jednocześnie dochować daty rozpoczęcia świadczenia usług określonej w sposób sztywny w
dotychczasowej treści SIWZ. Zatem w ocenie odwołującego, takie określenie daty
rozpoczęcia wykonywania zamówienia, stawia w uprzywilejowanej sytuacji podmioty, które
na dzień publikacji ogłoszenia o zamówieniu, już spełniają wymagania SIWZ, co stanowi
naruszenie zasady przeprowadzania postępowania o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji.
Odwołujący przytoczył orzecznictwo KIO. W jednym z wyroków (wyrok z dnia 2
września 2010 r. sygn. akt KIO/1756/10) Izba uznała, że wyznaczony termin zakończenia
realizacji umowy powinien być zatem tak określony, aby dawał możliwość wywiązania się ze
zobowiązania w terminie. Ustalanie sztywnej daty rozpoczęcia i zakończenia realizacji
zamówienia może być niedopuszczalne, bowiem nie tylko niesie ze sobą ryzyko nierealności
daty zawarcia umowy - przy ryzyku przedłużania się postępowania - ale też uniemożliwia
potencjalnemu wykonawcy przygotowanie infrastruktury koniecznej do zapewnienia
należytego świadczenia usług. W uzasadnieniu ww. wyroku czytamy: „wyznaczony termin
rozpoczęcia świadczenia usług powinien być tak określony, aby dawał możliwość
wywiązania sie z zobowiązania zarówno podmiotom, które dotychczas świadczyły tego
rodzaju usługi na rzecz zamawiającego i posiadały pełną infrastrukturę sieciową, jak i tym
wykonawcom, którzy (...) chcieliby zainstalować własną”. W ocenie Izby wykonawcy
potrzebują określonego czasu na przygotowanie się do realizacji zamówienia po podpisaniu
umowy o zamówienie publiczne, uwzględniającego równe traktowanie wykonawców.
Ponadto zdaniem Izby: „Nie mają oni żadnego obowiązku przygotowywania się do realizacji
zamówienia, którego jeszcze nie uzyskali z tej tylko przyczyny, że zamawiający nie
uwzględnił właściwego terminu na przygotowanie się do świadczenia usług na zasadach
równości wykonawców.”
W związku z powyższym odwołujący wnosił, aby nakazać zamawiającemu dokonanie
zmiany: ogłoszenia o zamówieniu, SIWZ, w taki sposób, aby datę rozpoczęcia świadczenia
usług objętych zamówieniem określić w sposób opisowy poprzez wskazanie konkretnej ilości
miesięcy (ewentualnie tygodni lub dni w ilości nie mniejszej niż 30 tygodni licząc od dnia
podpisania umowy w sprawie realizacji zamówienia.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający w kwestii rozpoczęcia terminu realizacji zamówienia z datą 1 stycznia
2018 r. podtrzymał swoje stanowisko jakie przedstawił przy omówieniu tego samego zarzutu
stawianego przez wykonawcę M. Sp. z o.o. w sprawie sygn. akt: KIO 745/17. Zaznaczał, że
wykonawca nie musi wykazywać nowego taboru, może posługiwać się taborem używanym
spełniającym wymagania, jakkolwiek zamawiający nie stawia żadnych przeszkód żeby
wykonawca wykazał autobusy nowe spełniające normę Euro 6.
Stanowisko Izby
W powyższym zakresie Izba reprezentuje takie samo stanowisko jak przy
rozpatrzeniu zarzutu z punktu I odwołania sygn. akt KIO 745/17.
Zmawiający nie naruszył art. 36 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, który sprowadza się jedynie
do obowiązku podania terminu wykonania zamówienia, gdyż termin taki został podany.
Stawiany zarzut faktyczny znalazł potwierdzenie, jako naruszenie art. 29 ust. 2 i art. 7
ust. 1 ustawy Pzp. Zamawiający wymaga rozpoczęcia świadczenia usługi od 1 stycznia 2018
roku i wykonywania jej do 31 grudnia 2027 roku. Biorąc pod uwagę warunki zamówienia, w
tym konieczność:
a) zatrudnienia na umowę o pracę 350 kierowców, 18 pracowników obsługi technicznej, 6
dyspozytorów,
b) zgromadzenia na miejscu w Kielcach 123 autobusów wykonawcy o odpowiedniej
kolorystyce, wyposażonych w przystosowane urządzenia pokładowe.
c) ostatecznego przygotowania zadeklarowanej w ofercie bazy transportowej
- niezbędnym jest udzielenie wykonawcy, który dotychczas nie świadczył tej usługi na rzecz
zamawiającego odpowiedniego, gwarantowanego terminu po zawarciu umowy - na jej
wdrożenie.
Nawet, gdy uwzględni się, że zamawiający przewidział odległą obecnie datę
zawarcia umowy, tj. 1 stycznia 2018 r., to jednak nie da się wykluczyć takiej sytuacji, że
procedura przetargowa może ulec znacznemu wydłużeniu skutkiem korzystania przez
wykonawców z przysługującym im środków ochrony prawnej, tym bardziej, że ustawodawca
zrezygnował z zasady koncentracji oceny ofert, wnoszenia i rozpatrywania środków ochrony
prawnej. Umowa ma być zawarta aż na 10 lat, zatem zapewnia stabilność dochodów
wybranego wykonawcy w tym okresie, co czyni zamówienie szczególnie atrakcyjnym dla
przedsiębiorców z branży usług przewozowych, i jak zapowiadają sami odwołujący
rywalizacja o dane zamówienie będzie się odbywała z dużą determinacją.
Warunki zamówienia muszą gwarantować realny termin rozpoczęcia usługi po zawarciu
umowy, a więc w sposób umożliwiający wybranemu wykonawcy podjęcie działań na rzecz
przygotowania się do realizacji zamówienia, z zaangażowaniem finansowym i
organizacyjnym włącznie, i termin ten winien być tak określony, aby dawał możliwość
wywiązania się ze zobowiązania zarówno podmiotowi, który dotychczas świadczył tego
rodzaju usługi przewozowe na rzecz zamawiającego i z tej racji posiada pełną konieczną
infrastrukturę oraz dysponuje osobami, które realizują bieżące zamówienie, jak i tym
podmiotom, które dla realizacji zamówienia muszą przygotować cały potencjał osobowy i
techniczny. Wykonawca w warunkach tego zamówienia deklaruje, że posiada lub będzie
posiadał wyznaczone środki techniczne i osobowe.
Oczywistym jest, że przed uzyskaniem zamówienia wykonawca nie zatrudni
kierowców, nie zakupi autobusów nowych, czy używanych - na potrzeby danego
zamówienia. Wykonawca nie musi również zakupić, lub też wydzierżawić obiektów bazy
transportowej - wystarczającym jest przedłożenie zobowiązanie dysponenta, że w razie
uzyskania przez wykonawcę tego zamówienia, zostanie zawarta umowa dająca wykonawcy
tytuł prawny do władania odpowiednim do wymagań SIWZ obiektem do przystosowania i
wykorzystania na bazą transportową.
W przeciwnym bowiem wypadku zostałby naruszony art. 29 ust. 2 i art. 7 ust. 1 Pzp,
gwarantujący równe traktowanie wykonawców z przestrzeganiem zasad uczciwej między
nimi konkurencji i równego dostępu do zamówienia, gdyż z góry dawałby przewagę
dotychczasowemu wykonawcy zamówienia. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
ma być ukształtowana w ten sposób, aby złożenie ofert mogło się odbywać w
porównywalnych warunkach, z wyrównaniem szans wobec dotychczasowego wykonawcy
usługi, który z przyczyn obiektywnych znajduje się w najlepszej sytuacji, może zawrzeć nową
umowę bez specjalnych przygotowań i nakładów, o ile zamawiający nie zmienia radykalnie
warunków zamówienia.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że zgodnie z § 9 ust. 1 umowy, stanowiącej
załącznik nr 10 do SIWZ w przypadku nie rozpoczęcia świadczenia usług w terminie,
(Organizator) zamawiający rozwiąże umowę w trybie natychmiastowym, bez zachowania
okresu wypowiedzenia, Izba uznała, że zmiana zaskarżonego zapisu jest konieczna i
uzasadniona. Wykonawca musi zakupić autobusy, nowe lub używane, dostosować je do
wymaganej kolorystyki i wyposażyć w wyznaczone urządzenia pokładowe, przystosować
posiadane obiekty do szczegółowych wymagań bazy transportowej. Wykonawca musi
pozyskać, zatrudnić i przeszkolić wyznaczoną liczbę 350 kierowców, 18 pracowników
obsługi techniczne i 6 dyspozytorów, co wymaga odpowiedniego czasu i znacznych
wydatków, których wykonawca nie ma obowiązku ponosić, zanim nie zostanie z nim zawarta
umowa o realizację zamówienia.
Izba nie zgodziła się jednak z odwołującym, który postulował udzielenie okresu na
wdrożenie usługi wynoszącego 30 tygodni od dnia zawarcia umowy. W ocenie Izby
wystarczającym terminem będzie termin 5 miesięcy od daty zawarcia umowy.
Należało zauważyć, że zamawiający nie wymaga rozpoczęcia realizacji usługi nowo
zakupionymi na ten cel autobusami. Odwołujący natomiast wywodził, biorąc pod uwagę
swoje indywidualne możliwości, że zamierza nabyć nowe autobusy, na co potrzebuje czasu,
tj. na zamówienie pojazdów u producenta, ich sprowadzenie oraz rejestrację.
W załączniku nr 1 do SIWZ zamawiający przewidział, że: „2) W trakcie
obowiązywania umowy Wykonawca ma obowiązek dokonywać wymiany autobusów na
autobusy nowe lub używane z tym, że wprowadzany do eksploatacji autobus używany nie
może być starszy niż 5 lat. 3) Zamawiający nie dopuszcza możliwości realizowania usług
przewozowych, będących przedmiotem zamówienia, taborem starszym niż 20 lat. 4) Każdy
zakupiony przez Wykonawcę w trakcie realizacji zamówienia i zgłoszony Zamawiającemu do
realizacji nowo wyprodukowany autobus musi posiadać silnik spełniający maksymalną
obowiązującą w krajach Unii Europejskiej normę emisji spalin EURO, a w przypadku zakupu
autobusu używanego wymaganą przez Zamawiającego normą będzie norma o jedną niższa
od maksymalnej. (np. w krajach UE obowiązuje norma EURO-6 Wykonawca kupując nowy
autobus musi kupić go z silnikiem spełniającym normę EURO-6, jeżeli natomiast dokonuje
zakupu autobusu używanego, kilkuletniego to musi on posiadać silnik spełniający normę
emisji spalin min. EURO - 5).
Z powyższego wynika, że wykonawca ze strony zamawiającego nie jest ograniczany
ż
adnym terminem wprowadzania fabrycznie nowych autobusów i może to czynić
sukcesywnie po zawarciu umowy. Decyzja, czy zamówienie będzie realizowane taborem
nowym, czy używanym leży wyłącznie po stronie wykonawcy.
Izba podzieliła argumentację odwołującego, że pozostawienie takiego terminu,
jakiego żąda zamawiający od 01.01.2018 r. stanowi o obciążeniu ryzykiem wykonawcy, że
zamawiający nie zdoła przeprowadzić do końca bieżącego roku procedury wyboru
wykonawcy, albo że okres ten będzie za krótki żeby wybrany wykonawca inny niż Miejskie
Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kielcach mógł się przygotować do świadczenia usługi od
1 stycznia 2018 r.
Końcowy termin umowy wiążącej zamawiającego z dotychczasowym wykonawcą -
przypadający na 31 grudnia 2017 r., zdaniem Izby nie stoi na przeszkodzie w określeniu
czasu 5 miesięcy od daty zawarcia umowy - na przygotowanie się wykonawcy do
ś
wiadczenia usługi. Ryzyko przedłużającej się procedury przetargowej zawsze obciąża
zamawiającego. Wykonawca musi mieć gwarancje, że będzie mógł spełnić wszystkie
wymagania stawiane w SIWZ - przed rozpoczęciem usługi.
Jeżeli zamawiający, jak podnosił w odpowiedzi na odwołanie - racjonalnie założył, że
postępowanie zakończy się podpisaniem umowy przed 1 lipca 2017 r. - udzielenie
wykonawcy gwarantowanego terminu 5 miesięcy od zawarcia umowy na przygotowanie się
do świadczenia usługi nie koliduje z terminem rozpoczęcia przewozów od 1 stycznia 2018 r.
Wykonawca jest jedynie uprawniony, aby podnosić, że oznaczony warunek/warunki
naruszają przepisy ustawy Pzp i żądać wyeliminowania tych naruszeń. Nie jest uprawniony,
aby dyktować zamawiającemu w sposób literalny brzmienia poszczególnych zapisów
dokumentacji przetargowej. Także Izba, w przypadku, gdy zarzuty odwołania znajdują
potwierdzenie nie ma obowiązku wprowadzania korekt w dokumentacji postępowania.
Wykonując nakaz wyroku Izby, zamawiający będzie zobowiązany wprowadzić zapis,
ż
e termin rozpoczęcia realizacji usługi, nie będzie krótszy niż 5 miesięcy od daty zawarcia
umowy, i zamieścić go w sposób spójny w odpowiednich dokumentach przetargu.
Zarzut II.1. Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję
poprzez nieuzasadnione nałożenie na wykonawców obowiązku zatrudniania osób, które
uczestniczyłyby przy realizacji zamówienia (kierowców, pracowników zaplecza technicznego
oraz dyspozytorów), na podstawie umowy o prace na pełen etat (tj. pkt. 13.5. SIWZ (...)
„kierowcy, pracownicy zaplecza technicznego, dyspozytorzy muszą być zatrudnieni na
podstawie umowy o pracę (pełny etat)”, co uniemożliwia zatrudnienie przez wykonawców
takich osób na część etatu.
W uzasadnieniu odwołujący podał, że w pkt. 13.5. SIWZ zamawiający nałożył na
wykonawców szereg obowiązków związanych z personelem uczestniczącym w wykonywaniu
zamówienia (...) kierowcy, pracownicy zaplecza technicznego, dyspozytorzy muszą być
zatrudnieni na podstawie umowy o pracę (pełny etat)”, poprzez obowiązek zatrudnienia
osób, które mają uczestniczyć przy realizacji zamówienia na podstawie umowy o pracę na
pełen etat. Zdaniem odwołującego wyżej wskazane warunki są nieuzasadnione.
Niezrozumiały jest obowiązek zatrudniania kierowców, dyspozytorów i pracowników
zaplecza technicznego obligatoryjnie na pełen etat. Skoro ustawodawca przewidział
możliwość zawierania umów na części etatu, a potrzeba ta może leżeć zarówno po stronie
pracodawcy jak i pracownika, ograniczanie przez zamawiającego możliwości kreowania
umowy o pracę w zakresie zatrudnienia na cały bądź część etatu, uznał za nieuzasadnione
w szczególności w sytuacji, gdy wolą pracownika jest zawrzeć umowę na część etatu (np. na
pół etatu) i jest to uzasadnione okolicznościami osobistymi pracownika. Zakazywanie
zawierania tego typu umów w ocenie odwołującego jest nazbyt daleko idące i pozbawione
obiektywnych uzasadnionych podstaw. Z tych samych przyczyn w ocenie odwołującego
niezrozumiałym jest obowiązek zatrudnienia pracowników wyłącznie na podstawie umowy o
pracę. Praktyką powszechną i zrozumiałą (w szczególności w kontekście niewielkiej
dostępności na rynku kierowców autobusowych) jest zawieranie z pracownikami na tych
stanowiskach umów zlecenia, na część etatu, w sytuacjach, w których pracownicy ci są
zatrudnieni w innych podmiotach na podstawie umowy o pracę, a pracę w innych miejscach
traktują, jako pracę dodatkową (w niepełnym wymiarze czasu pracy). W ocenie
odwołującego, stosowanie wyżej wskazanych ograniczeń w zatrudnieniu w żaden sposób nie
wpływa na wykonanie zamówienia, a jedynie zmierza do ograniczenia lub uniemożliwienia
składania przez część wykonawców ofert konkurencyjnych. Skoro bowiem ogólnie
obowiązujące przepisy prawa, w tym w szczególności przepisy prawa pracy, są elastyczne w
wyżej wskazanym zakresie, nie sposób w ocenie odwołującego stwierdzić, w jaki sposób
praca pracowników na pełen etat i wyłącznie na podstawie umowy o pracę miałaby wpłynąć
na jakość wykonywanych usług przez wykonawcę, skoro ich istotą jest świadczenie usług
transportowych, co w praktyce (w celu płynnej i jak najlepszej realizacji zadań
przewozowych) wymusza na pracodawcy konieczność dostosowywania się do potrzeb
pracowników, w tym również w zakresie form zatrudnienia, jak i odpowiedniej etatyzacji.
Odwołujący żądał wykreślenia ppkt 13 w pkt 18.1 SIWZ oraz poprzez usunięcie
Załącznika nr 6 do SIWZ. Ponadto, zmiany ogłoszenia o zamówieniu - skreślenia tiretu IV w
sekcji III.1.3. Wyeliminowania w pkt. 13.5. SIWZ postanowienia: „kierowcy, pracownicy
zaplecza technicznego, dyspozytorzy muszą być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę
(pełny etat).”
Stanowisko zamawiającego:
Zamawiający oświadczył, że na str. 2 w pkt 4 modyfikacji SIWZ z dnia 19 kwietnia
2017 r. jest wprowadzony zapis pkt. 13.5. SIWZ: „kierowcy, pracownicy zaplecza
technicznego, dyspozytorzy muszą być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.”
Zamawiający wykreślił, że wymaga zatrudnienia na cały etat.
Stanowisko Izby
Odwołujący stwierdził, że nie neguje prawa zamawiającego wynikającego z art. 29
ust 3a ustawy Pzp do wymagania zatrudnienia przez wykonawcę na podstawie umowy o
prace osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności jeżeli czynności te
noszą cechy stosunku pracy.
Skoro zamawiający wykreślił z postanowień pkt. 13.5. SIWZ część kwestionowanego
warunku, żeby „kierowcy, pracownicy zaplecza technicznego, dyspozytorzy byli zatrudnieni
na (pełny etat), rozpatrywanie tego zarzutu odwołania stało się bezprzedmiotowe.
Zamawiający wyznaczył warunek udziału w zakresie potencjału wykonawcy (...) że o
zamówienie mogą ubiegać się tacy wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować
osobami 350 kierowców, 18 pracownikami zaplecza technicznego i 6 dyspozytorami -
„kierowcy, pracownicy zaplecza technicznego, dyspozytorzy muszą być zatrudnieni na
podstawie umowy o pracę.
Zgodnie z art. 29 ust. 3a ustawy Pzp w związku z art. 36 ust. 2 pkt 8a ustawy Pzp
zamawiający określa w opisie przedmiotu zamówienia na usługi (…) wymagania zatrudnienia
przez wykonawcę (…) na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez
zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonywanie tych
czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 Kodeksu pracy.
W ocenie Izby, nie ulega wątpliwości, że zatrudnienie kierowców regularnej
komunikacji miejskiej, pracowników zaplecza technicznego bazy transportowej oraz
dyspozytorów nosi cechy stosunku pracy. Z tych względów omawiany wymóg nie narusza
art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w
sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję, wynika wprost z imperatywnej dyspozycji art. 29
ust. 3a ustawy Pzp.
Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
Zarzut II. 2. Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję
poprzez nieuzasadnione zobligowanie wykonawców do wskazania imion i nazwisk co
najmniej 350 kierowców, 25 pracowników zaplecza technicznego [18-tu po zmianie SIWZ]
oraz 6 dyspozytorów jako osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia, (tj. pkt
13.5. SIWZ „Na potwierdzenie należy załączyć: Wykaz, osób, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia z podaniem ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia oraz
zakres wykonywanych przez nich czynności, na Załączniku Nr 6 do SIWZ”) tj. poprzez
nałożenie na wykonawców obowiązku wypełnienia Załącznika nr 6 do SIWZ, i jego
przedłożenia zamawiającemu w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w
postępowaniu (stosownie do pkt. 13 ujętego w pkt. 18.1. SIWZ).
W uzasadnieniu odwołujący podał, że w pkt. 13.5. SIWZ zamawiający nałożył na
wykonawców szereg obowiązków związanych z personelem uczestniczącym w wykonywaniu
zamówienia (...) kierowcy; pracownicy zaplecza technicznego, dyspozytorzy muszą być
zatrudnieni na podstawie umowy o pracę (pełny etat- [wymóg usunięty]), poprzez
zobligowanie wykonawców do wskazania imion i nazwisk co najmniej 350 kierowców, 25
pracowników zaplecza technicznego [18-tu po zmianie SIWZ] oraz 6 dyspozytorów (jako
osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia tj. poprzez nałożenie na wykonawców
obowiązku wypełnienia Załącznika nr 6 do SIWZ i jego przedłożenia zamawiającemu w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu (stosownie do pkt 13 ujętego w
pkt 18.1 SIWZ). W ocenie odwołującego niezrozumiały jest obowiązek wskazania (jeszcze
na etapie poprzedzającym wybór najkorzystniejszej oferty) wykazu wszystkich pracowników,
którzy będą uczestniczyć przy wykonywaniu zamówienia, albowiem nie sposób jest
uzasadnić konieczności imiennego wskazania tych osób w załączniku nr 6 do SIWZ. W
ocenie odwołującego oczywistym jest, że większość wykonawców nie dysponuje taką liczbą
pracowników (lub kandydatów na pracowników) mogących podjąć pracę przy realizacji
zamówienia na terenie miasta Kielce (i gmin sąsiadujących). Oczywistym jest również, że w
większości przypadków proces rekrutacji pracowników rozpocznie się po wyłonieniu
wykonawcy, któremu zostanie udzielone do realizacji zamówienie, zatem wskazywanie
imiennej listy osób, którymi wykonawcy posługiwać się będą przy realizacji zamówienia jest
warunkiem za daleko idącym, utrudniającym bądź nawet uniemożliwiającym złożenie
konkurencyjnych ofert przez wykonawców nie dysponujących zasobami ludzkimi (we
wskazanej wysokości) na dzień składania ofert i w sposób oczywisty faworyzujący
wykonawców, którzy dysponują wyżej wskazaną ilością pracowników na dzień publikacji
ogłoszenia o zamówieniu. Niemniej jednak, nawet jeśliby przyjąć, że któryś z wykonawców
spełnia powyższy warunek, i na wczesnym etapie postępowania dysponować będzie
imienną listą osób, którymi będzie posługiwał się przy realizacji zadania, to zapisy SIWZ w
tym zakresie, są tak skonstruowane, że obligują wykonawcę do „złożenia pisemnego
zobowiązania innych podmiotów o udostępnieniu” (Załącznik Nr 6 do SIWZ). W takim
wypadku w ocenie odwołującego, Zamawiający nakłada na wykonawców obowiązek
uzyskania od każdego przyszłego pracownika pisemnego oświadczenia w wymaganym
przez SIWZ zakresie. W ocenie odwołującego warunek ten jest z obiektywnych względów
niemożliwy do spełnienia albowiem trudno sobie wyobrazić, że możliwym będzie (w terminie
przewidzianym w SIWZ) pozyskanie ponad 350 osób, które zadeklarują się pisemnie, na
ś
wiadczenie pracy w celu obsługi danego zlecenia. Wskazując na niedorzeczność
przedmiotowych zapisów SIWZ, odwołujący zadawał pytanie, co w wypadku, w którym
wykonawcy uda się pozyskać taką liczbę osób i podpisze z nimi umowy o pracę (na etapie
składania ofert) oraz wskaże ich imiennie w Załączniku nr 6 do SIWZ, a w okresie od
wyłonienia wykonawcy, któremu zamawiający udzieli do realizacji zlecenie, do dnia
rozpoczęcia umowy (lub też w trakcie trwania umowy) któraś z tych osób przestanie
uczestniczyć w wykonywaniu zlecenia. W ocenie odwołującego, zapisy SIWZ umożliwiają
zamawiającemu rozwiązanie z takim wykonawcą umowy objętej zamówieniem. Zgodnie z §
1 Załącznika nr 10 do SIWZ (wzór umowy). „Organizator zleca, a Operator na podstawie
rozstrzygniętego przetargu nieograniczonego przyjmuje do opłatnego wykonania
ś
wiadczenie usług przewozowych na wszystkich liniach komunikacyjnych miejskich w
Kielcach oraz na terenie ościennych gmin, z którymi Gmina Kielce zawarła porozumienia o
organizowaniu wspólnej komunikacji, zgodnie z warunkami zawartymi w niniejszej umowie,
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, ofercie Wykonawcy. Z powyższego wynika
zdaniem odwołującego, że wykonawca jest zobligowany świadczyć usługi, poprzez osoby
wskazane w Załączniku nr 6 do SIWZ (albowiem załącznik ten stanowi część oferty
wykonawcy i jest zgodny z SIWZ), zatem świadczenie usług przy przez wykonawcę poprzez
osoby inne niż wskazane w Załączniku nr 6 do SIWZ, w ocenie odwołującego, należy uznać
za wykonywanie umowy w sposób nienależyty, a takie zachowanie zgodnie z § 9 ust. 2
Załącznika nr 10 do SIWZ („w przypadku nienależytego wykonania umowy Organizator
zastrzega sobie prawo rozwiązania umowy za uprzednim 1-miesięcznym wypowiedzeniem
na koniec miesiąca kalendarzowego.”) upoważnia zamawiającego do rozwiązania umowy z
wykonawcą. W związku z powyższym w zakresie zarzutu II.1 i zarzutu II.2. odwołujący
wnosił, aby zamawiający dokonał zmiany ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ, w następujący
sposób:
(Ogłoszenie o Zamówieniu) - skreślenie tiretu czwartego w sekcji III. 1.3)
(SIWZ) 13.5.dysponują lub będą dysponować osobami, które będą uczestniczyć w
wykonywaniu zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami posiadającymi uprawnienia do
kierowania autobusami, 25 (18 po zmianach) pracownikami zaplecza technicznego oraz 6
dyspozytorami
a)
kierowcy muszą posiadać znajomość układu komunikacyjnego oraz topografii miasta
w stopniu pozwalającym na prawidłową realizację zadania przewozowego,
b)
kierowcy muszą znać język polski co najmniej w stopniu średniozaawansowanym
(poziom BI)
- poprzez wykreślenie pkt 13 w pkt. 18.1 SIWZ oraz poprzez usunięcie Załącznika nr 6 do
SIWZ.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający uznawał, że ma obowiązek kontrolować czy wykonawca spełnił warunki
udziału w postępowaniu w zakresie dysponowania pracownikami, którzy będą realizować
zamówienie i w tym celu żąda w wykazie załącznika 6 podania nazwisk i imion wszystkich
pracowników (350 kierowców, 18 pracowników obsługi i 6 dyspozytorów). W wykazie tym ma
być napisane jaki rodzaj uprawnień do kierowania pojazdami ma dana osoba. Zamawiający
oświadczył, że na tej podstawie będzie weryfikował zdolność wykonawcy do realizacji
zamówienia.
Stanowisko Izby
W pkt 13.5. SIWZ zamawiający w odniesieniu do warunku udziału w postępowaniu -
postawił warunek, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy
dysponują lub będą dysponować osobami, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia
„Na potwierdzenie należy załączyć: Wykaz, osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu
zamówienia z podaniem ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia oraz zakres
wykonywanych przez nich czynności, na Załączniku Nr 6 do SIWZ”.
Zgodnie z pkt 13.5. SIWZ postanowienie - dysponują lub będą dysponować osobami,
które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia tj. co najmniej 350 kierowcami
posiadającymi uprawnienia do kierowania autobusami, 18 pracownikami zaplecza
technicznego oraz 6 dyspozytorami, odnosi się w wszystkich ww. osób.
Zdaniem Izby postawiony warunek spełnia dyspozycję normy art. 22 ust. 1a ustawy
Pzp w związku z art. 22d ust. 1 i 3 ustawy Pzp, na podstawie których zamawiający może
postawić minimalne warunki kwalifikacji osób skierowanych przez wykonawcę do realizacji
zamówienia, umożliwiające wykonanie zamówienia na odpowiednim poziomie jakości,
jednakże środki dowodowe - aby z imienia i nazwiska oznaczyć w Załączniku 6 wszystkich
350 kierowców, 18 pracowników obsługi technicznej na etapie składania ofert- w ocenie Izby
są nadmierne.
Przepisy rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o
udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126) w § 2 ust. 4 upoważniają zamawiającego do
żą
dania:
- pkt 9) oświadczenia na temat wykształcenia i kwalifikacji zawodowych wykonawcy lub
kadry kierowniczej wykonawcy
- pkt 10) wykazu, osób, skierowanych do realizacji zamówienia, w szczególności
odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę jakości (…) wraz z informacjami na temat
ich kwalifikacji zawodowych, uprawnień, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do
wykonania zamówienia oraz zakres wykonywanych przez nich czynności oraz informację o
podstawie dysponowania tymi osobami.
Przywołane wyżej przepisy odnoszą się do osób „odpowiedzialnych za świadczenie
usług, kontrolę jakości (…)”, a nie do wszystkich pracowników wykonawcy, których musi on
zatrudnić aby zrealizować zamówienie.
Z tych względów wymagania zamawiającego, tj. poprzez nałożenie na wykonawców
obowiązku wypełnienia Załącznika nr 6 do SIWZ, i jego przedłożenia zamawiającemu w celu
potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu (stosownie do pkt. 13 ujętego w
pkt. 18.1. SIWZ), Izba uznała za nadmierne.
Zamawiający powinien ograniczyć stawiane wymaganie podania imion i nazwisk,
funkcji przy realizacji zamówienia i rodzaju kwalifikacji w odniesieniu do osób pełniących u
wykonawcy zadania kierownicze, nadzorcze, odpowiedzialnych za świadczenie usług,
kontrolę jakości, czy dyspozytorów.
Po stronie wykonawcy leży obowiązek zatrudnienia kierowców posilających
odpowiednie uprawnienia do kierowania autobusami i za to wykonawca ponosi wszelką
odpowiedzialność.
Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że nie jest zasadne żądanie nazwisk i imion
pracowników, w tym szeregowych pracowników zatrudnionych jako kierowcy i pracownicy
obsługi technicznej - w momencie złożenia oferty, nawet jeżeli zamawiający zakłada, że w
sytuacji gdy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Kielcach nie uzyska tego
zamówienia, to kierowcy i inni pracownicy mogliby znaleźć zatrudnienie u nowego
wykonawcy przedmiotowego zamówienia. Wykonawca nie zna na moment składania oferty
nazwisk tych pracowników, ani takich, których pozyska z rynku pracy i nie może ich podać w
załączniku do oferty. Nie została dookreślona w SIWZ sytuacja dopuszczalnej zmiany
pracowników, z czym zawsze należy się liczyć.
W ocenie Izby wystarczającym będzie wymaganie umieszczenia w wykazie
Załącznika nr 6 osób, skierowanych do realizacji zamówienia - odpowiedzialnych za
ś
wiadczenie usług, kontrolę jakości (…) wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji
zawodowych, uprawnień, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania
zamówienia oraz zakresu wykonywanych przez nich czynności oraz informację o podstawie
dysponowania tymi osobami.
Wykonując powyższy nakaz wyroku Izby, zamawiający będzie zobowiązany w
sposób spójny z całością dokumentacji przetargu, wprowadzić zapis korygujący w
postanowieniach punktu 13.5 SIWZ oraz w Załączniku nr 6 do SIWZ - precyzując zakres
funkcji osób, który wykonawca ma z imienia i nazwiska zamieścić w wymienionym wykazie z
wyeliminowaniem kierowców i pracowników obsługi technicznej.
Zarzut II.3. Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję
poprzez uniemożliwienie wykonawcom złożenia oferty zgodnie z którą „wykonawcy
zadeklarowaliby realizację przedmiotu zamówienia przy wykorzystaniu fabrycznie nowych
autobusów tzn. autobusów nie wyprodukowanych (nieistniejących) jeszcze na etapie upływu
terminu składania ofert (tj. pkt 13.6. SIWZ „dysponują lub będą dysponować autobusami w
okresie trwania kontraktu w następujących rodzajach i ilościach; 31 MEGA, 87 MAXI i 5
MIDI, z czego co najmniej połowa z nich powinna spełniać normę emisji spalin minimum
Euro 5, a średni wiek nie może przekraczać 8 lat w okresie trwania kontraktu, spełniającymi
wymagania określone w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu
drogowym ( Dz. U. z 2017, poz. 128) i przepisach wykonawczych do niej dla autobusów
miejskiej regularnej komunikacji publicznej w tym, wymagania określone w Rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 27 października 2016 r. w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016r. poz. 2022). Na
potwierdzenie należy załączyć: Wykaz autobusów, które znajdują się lub będą się znajdować
w dyspozycji Wykonawcy, którymi będzie on wykonywał przedmiot umowy, na Załączniku Nr
8. ’’) tj. poprzez konieczność wskazania przez wykonawców roku produkcji oraz numeru
rejestracyjnego każdego z autobusów (które miałyby być wykorzystywane do realizacji
przedmiotu Zamówienia) w treści wykazu autobusów (według wzoru stanowiącego załącznik
nr 8 do SIWZ) i jego przedłożenia zamawiającemu w celu potwierdzenia spełnienia
warunków udziału w postępowaniu (stosownie do pkt 15 ujętego w pkt 18.1. SIWZ).
Powyższe według odwołującego stawia, w sposób niczym nieuzasadniony, w
uprzywilejowanej pozycji wykonawców, którzy dysponują używanymi pojazdami już na etapie
składania ofert.
W uzasadnieniu odwołujący podał, że w pkt 13.6. SIWZ, zamawiający wskazał
następujące warunki, które muszą spełnić wykonawcy: „dysponują lub będą dysponować
autobusami w okresie trwania kontraktu w następujących rodzajach i ilościach: 31 MEGA, 87
MAXI i 5 MIDI z czego co najmniej połowa z nich powinna spełniać normę emisji spalin
minimum Euro 5, a średni wiek nie może przekraczać 8 lat w okresie trwania kontraktu,
spełniającymi wymagania określone w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo
o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017, poz. 128) i przepisach wykonawczych do niej dla
autobusów miejskiej regularnej komunikacji publicznej w tym, wymagania określone w
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27 października 2016 r. w sprawie warunków
technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016r . poz.
2022). Na potwierdzenie należy załączyć: Wykaz autobusów, które znajdują się lub będą się
znajdować w dyspozycji Wykonawcy, którymi będzie on wykonywał przedmiot umowy, na
Załączniku Nr 8.”) tj. poprzez konieczność wskazania przez wykonawców roku produkcji oraz
numeru rejestracyjnego każdego z autobusów (które miałyby być wykorzystywane do
realizacji przedmiotu Zamówienia) w treści wykazu autobusów (według wzoru stanowiącego
załącznik nr 8 do SIWZ) i jego przedłożenia zamawiającemu w celu potwierdzenia spełnienia
warunków udziału w postępowaniu (stosownie do pkt 15 ujętego w pkt 18.1. SIWZ).
Powyższe w ocenie odwołującego, w sposób niczym nieuzasadniony, w
uprzywilejowanej pozycji stawia wykonawców, którzy dysponują używanymi pojazdami już
na etapie składania ofert. Zgodnie z interpretacją powyższych zapisów SIWZ, wykonawcy są
zobligowani bądź to do posiadania pojazdów używanych, bądź to do dokonania zakupu (i
rejestracji) pojazdów nowych jeszcze przed etapem wyboru najkorzystniejszej oferty. Z
powyższego odwołujący wywiódł, że zamawiający promuje wykonawców dysponujących
taborem używanym i takich wykonawców zapisy SIWZ faworyzują, przy czym w ocenie
odwołującego powinno być zgoła odmiennie, albowiem to właśnie wykonawcy
przedstawiający oferty gdzie realizacja zamówienia następowałaby przy wykorzystaniu
fabrycznie nowych pojazdów (tj. pojazdów, które zostałyby wyprodukowane po wyborze
najkorzystniejszej oferty) winni być promowani (choćby z uwagi na zapewnienie większego
komfortu dla pasażerów i aspekty ekologiczne związane z mniejszą emisją spalin).
Odwołujący, uznawał za nieracjonalny obowiązek podania przez wykonawców numerów
rejestracyjnych pojazdów, którymi będzie wykonywał usługi. W ocenie odwołującego, jeśliby
przyjąć, że zamówienie ma być realizowane przy użyciu pojazdów nowych (a tego typu
zamówienia stanowią przeważającą większość zamówień w zakresie transportu
publicznego), to powyższy warunek jest niemożliwy do spełnienia ergo, jeśliby powyższe
zapisy utrzymały się w treści SIWZ, niemożliwym byłoby składanie ofert w przedmiotowym
postępowaniu w oparciu o pojazdy fabrycznie nowe. Nawet jeśliby przyjąć, że wykonawcy
zdecydują się na składanie ofert w oparciu o tabor używany, to należy stwierdzić, że
pozyskanie takiej liczby pojazdów używanych i dostosowanie ich do wymogów zamówienia,
w tym również dokonanie procedury rejestracji, jest procesem żmudnym i czasochłonnym.
Poza tym z doświadczenia odwołującego wynika, że pozyskanie w tak krótkim okresie czasu
tak znacznej ilości używanych pojazdów spełniających wymagania SIWZ jest w ocenie
odwołującego istotnym ograniczeniem zasady konkurencyjności i może preferować te
podmioty, które już dysponują tego typu taborem.
Odwołujący na rozprawie podtrzymał zarzut. Zdaniem odwołującego wykazałaby on
swój potencjał, jeżeli by tylko oświadczył, że zakupi nowe autobusy w wymaganej ilości i
typie i nie podałby numerów rejestracyjnych, gdyż ich nie zna, ani roku produkcji. Nie
negował, że w pkt 18.1 SIWZ wykaz oświadczeń i dokumentów jakie mają dostarczyć
wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu w pkt 15 -
zawiera wykaz autobusów według Załącznika 8. Podtrzymał, że zamawiający faworyzuje
MPK w Kielcach.
W związku z powyższym odwołujący wnosił, aby zamawiający dokonał zmiany
ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ, poprzez usuniecie Załącznika nr 8 do SIWZ i
wykreślenie pkt 15 w pkt 18.1 SIWZ, lub poprzez takie sformułowanie treści SIWZ, aby
wymóg uzupełnienia Załącznika 8 do SIWZ i przedłożenia go zamawiającemu, nie dotyczył
wykonawców, którzy zdecydują sie na wykonywanie zamówienia przy użyciu autobusów
fabrycznie nowych, tj. wykonanych po terminie do złożenia ofert w okresie przypadającym po
zawarciu umowy w sprawie realizacji zamówienia a datą rozpoczęcia świadczenia usług
przewozowych objętych zamówieniem.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający stwierdził, że dopuszcza autobusy nowe ale pod warunkiem, że one
fizycznie istnieją, są wyprodukowane, zarejestrowane. W wykazie żąda podania roku
produkcji ponieważ musi zweryfikować czy zdolność techniczna wykonawcy jest spełniona w
oparciu o podane warunki. Do tego jest potrzebny numer rejestracyjny pojazdu, co daje
możliwość weryfikacji danych przedstawianych przez wykonawców w odniesieniu do
wyznaczonych warunków średniego wieku pojazdów nie większego niż 8 lat. Zamawiający
potwierdził, że w tym przypadku o ile wykonawca posiada autobusy spełniający wymagania
nawet jeśli aktualnie są one wykorzystane do innych kontraktów, to wykonawca może je
wpisać w Wykazie autobusów. Zamawiający opisał procedurę zmiany Załącznika nr 8 i nie
stawia ograniczeń żeby wykonawca zastąpił autobusy umieszczone w wykazie - nowo
zakupionymi w dowolnym czasie.
Stanowisko Izby
Odwołujący pominął, że zgodnie z pkt 13 SIWZ o zamówienie mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy, między innymi pkt 13.6. dysponują lub będą dysponować autobusami w
okresie trwania kontraktu w następujących rodzajach i ilościach: 31 MEGA, 87 MAXI i 5
MIDI, z czego co najmniej połowa z nich powinna spełniać normę emisji spalin minimum
Euro 5, a średni wiek nie może przekraczać 8 lat w okresie trwania kontraktu, spełniającymi
wymagania określone w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu
drogowym ( Dz. U. z 2017, poz. 128) i przepisach wykonawczych do niej dla autobusów
miejskiej regularnej komunikacji publicznej w tym, wymagania określone w Rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 27 października 2016 r. w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2022). Na
potwierdzenie należy załączyć: Wykaz autobusów, które znajdują się lub będą się znajdować
w dyspozycji Wykonawcy, którymi będzie on wykonywał przedmiot umowy, według wzoru
Załącznika nr 8 do SIWZ.
Przepisy rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia (Dz. U. poz. 1126) w § 2 ust. 4 pkt 3 upoważniają zamawiającego do żądania
wykazu narzędzi, wyposażenia zakładu lub urządzeń technicznych dostępnych wykonawcy
w celu wykonania zamówienia, wraz z informacją o podstawie dysponowania tymi zasobami.
Skoro odwołujący uznaje się za znaczący podmiot na rynku usług przewozów
pasażerskich, oznacza to, że jest w stanie wykazać swój potencjał techniczny w zakresie
dysponowania konieczną liczbą autobusów o wyznaczonych parametrach, z oznaczeniem
numerów rejestracyjnych tych pojazdów. Użyty przez ustawodawcę i powtórzony w SIWZ
zwrot „lub będą dysponować” - odnosi się do potencjału udostępnianego przez podmioty
trzecie na zasadach art. 22a ust. 1 ustawy Pzp - z którego wykonawcy mają prawo
korzystać. Błędnie odwołujący interpretuje przepisy ustawy Pzp, że w zakresie wykazania
zdolności do realizacji zamówienia - mógłby jedynie zadeklarować w ofercie, że na potrzeby
tego zamówienia zakupi 123 nowe autobusy po zawarciu umowy. Zamawiający jest
zobowiązany zweryfikować zdolność wykonawcy do realizacji umowy przed udzieleniem
zamówienia w oparciu o realnie istniejące zasoby, tj. autobusy, ich dane techniczne oraz
identyfikacyjne.
Na etapie przygotowania się do realizacji zamówienia - po zawarciu umowy, mimo,
wymogu SIWZ - złożenia Wykazu autobusów, które znajdują się lub będą się znajdować w
dyspozycji wykonawcy, którymi będzie on wykonywał przedmiot umowy - wykonawca będzie
mógł uaktualnić ten wykaz, tzn. skierować do wykonywania zamówienia inne jednostki
używane, lub przedstawić nowo zakupione, gdyż takie upoważnienie wynika z
przywoływanych wcześniej postanowień Załącznika Nr 1 do SIWZ.
„6)
Wykonawca do dnia 31 grudnia każdego roku trwania umowy oraz przy każdej
zmianie przedkładał będzie Zleceniodawcy uaktualniony wykaz autobusów, którymi będzie
realizował przedmiot zamówienia wg Załącznika Nr 2 do umowy.
W trakcie obowiązywania umowy Wykonawca ma obowiązek dokonywać
wymiany autobusów na autobusy nowe lub używane z tym, że wprowadzany do eksploatacji
autobus używany nie może być starszy niż 5 lat.
Zamawiający nie dopuszcza możliwości realizowania usług przewozowych,
będących przedmiotem zamówienia, taborem starszym niż 20 lat.
9) Każdy zakupiony przez Wykonawcę w trakcie realizacji zamówienia i zgłoszony
Zamawiającemu do realizacji nowo wyprodukowany autobus musi posiadać silnik spełniający
maksymalną obowiązującą w krajach Unii Europejskiej normę emisji spalin EURO, a w
przypadku zakupu autobusu używanego wymaganą przez Zamawiającego normą będzie
norma o jedną niższa od maksymalnej. (np. w krajach UE obowiązuje norma EURO-6
Wykonawca kupując nowy autobus musi kupić go z silnikiem spełniającym normę EURO-6,
jeżeli natomiast dokonuje zakupu autobusu używanego, kilkuletniego to musi on posiadać
silnik spełniający normę emisji spalin min. EURO - 5).”
Obowiązkiem zamawiającego jest zweryfikowanie zdolności wykonawcy do realizacji
zamówienia, stosownie do wyznaczonych warunków, nakazanych w ustawie Pzp oraz w
rozporządzeniu w sprawie dokumentów. Zamawiający nie może zatem polegać jedynie na
zapewnieniu wykonawcy, że w całości jednorazowo zakupi cały wymagany tabor - jako nowy
od producenta, oraz że z tej przyczyny chciałby zostać zwolniony od obowiązku
wskazywania w Wykazie według załącznika nr 8 do SIWZ danych dotyczących numerów
rejestracyjnych, roku produkcji, itp.
Zamawiający poszerzając konkurencję dopuścił do wykonania zamówienia
wykonawców dysponujących autobusami używanymi, własnymi lub takimi, którymi
wykonawca będzie dysponował na zasadzie udostępnienia potencjału przez podmioty
trzecie.
Izba podzieliła stanowisko zamawiający, że wykonawca może wskazać autobusy
nowe ale pod warunkiem, że one fizycznie istnieją, są wyprodukowane, zarejestrowane. W
wykazie zamawiający zasadnie żąda podania roku produkcji, ponieważ musi zweryfikować
czy zdolność techniczna wykonawcy jest spełniona w oparciu o podane warunki, zatem jest
potrzebny numer rejestracyjny pojazdu, co daje możliwość sprawdzenia, średniego wieku
pojazdów nie większego niż 8 lat. Zamawiający potwierdził, że w tym przypadku, o ile
wykonawca posiada autobusy spełniający wymagania nawet jeśli aktualnie są one
wykorzystane do innych kontraktów, to wykonawca może je wpisać w Wykazie autobusów.
Zamawiający opisał procedurę zmiany Załącznika nr 8 i nie stawia ograniczeń, żeby
wykonawca zastąpił autobusy umieszczone w wykazie - nowo zakupionymi od producenta,
czy z rynku wtórnego - w dowolnym czasie, lub alokował jednostki aktualnie zaangażowane
w inne przedsięwzięcia.
Warunki ubiegania się o zamówienie muszą zostać podane jednolicie dla
wykonawców zdolnych wykonać zamówienie i w taki sam sposób egzekwowane od
wszystkich wykonawców.
Odwołujący starał się ukształtować warunki tego przetargu w sposób dostosowany do
swoich indywidualnych możliwości - deklarowanego zakupu nowych autobusów. Środki
ochrony prawnej nie mogą być wykorzystywane do takich celów.
Zarzut nie znalazł potwierdzenia.
Zarzut II.4 Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp poprzez
opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję
poprzez:
II.4.a) Określenie wymogu dysponowania przez wykonawców odpowiednim potencjałem
technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ dysponują lub będą dysponować
bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25
000 m i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały naprawcze)
[po modyfikacji 6 kanałów lub podnośniki] wraz z niezbędnym wyposażeniem
umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw, zlokalizowaną w granicach
administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią.”) tj. poprzez nieuzasadnione wskazanie
minimalnej powierzchni bazy (nie mniejszej niż 25 000 m).
II.4. b) Określenie wymogu dysponowania przez wykonawców odpowiednim potencjałem
technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ dysponują lub będą dysponować
bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25
000 m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały
naprawcze) [po zmianie 6 kanałów naprawczych lub podnośników] wraz z niezbędnym
wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w
granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią.”) tj. poprzez nieuzasadnione
wskazanie parametrów budynku warsztatowego usytuowanego na terenie bazy tj. wskazanie
minimalnej ilości stanowisk naprawczych (kanałów naprawczych) oraz poprzez brak
możliwości aby zamiast kanałów naprawczych w budynku warsztatowym znajdowały się
zestawy podnośników.
II.4.c) Określenie wymogu dysponowania przez wykonawców odpowiednim potencjałem
technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ dysponują lub będą dysponować
bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25
000 m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały
naprawcze) [po zmianie 6 kanałów naprawczych lub podnośników] wraz z niezbędnym
wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w
granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią”) poprzez nieuzasadnione
zobligowanie wykonawców do posiadania bazy transportowej położonej wyłącznie w
granicach administracyjnych Miasta Kielce.
II.4.d) Określenie wymogu dysponowania przez wykonawców odpowiednim potencjałem
technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ dysponują lub będą dysponować
bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25
000 m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały
naprawcze) [po zmianie 6 kanałów naprawczych lub podnośników] wraz z niezbędnym
wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w
granicach administracyjnych Miasta Kielce oraz myjnią”) poprzez uniemożliwienie (lub daleko
idące utrudnienie) ubiegania sie o udzielenie zamówienia wykonawcom, którzy - dla potrzeb
potwierdzenia warunków udziału w postępowaniu - wykazaliby, że dysponują lub będą
dysponować
samym
terenem,
który
zostałby
(po
udzieleniu
zamówienia
zabudowany/przystosowany jako baza transportowa.
W uzasadnieniu ww. zarzutów odwołujący podał, że w pkt. 13.4. SIWZ zamawiający
przewidział wymóg dysponowania przez wykonawców odpowiednim potencjałem
technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ „dysponują lub będą dysponować
bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25
000 m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały
naprawcze) wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów i
napraw zlokalizowaną w granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią,” gdzie
wskazał wymóg posiadania bazy transportowej o minimalnej powierzchni 25 000 m2. W
ocenie odwołującego, wymóg posiadania bazy transportowej o takiej powierzchni jest
nieuzasadniony warunkami zamówienia. Z doświadczenia odwołującego wynika, że
wystarczająca powierzchnia do komfortowej/bezkolizyjnej obsługi ilości autobusów
wskazanej w zamówieniu, wraz z zapewnieniem ich postoju, to obszar 13.000 m2 - 15.000
m2. Obszar ten może ulec zmianie, w zależności od wybranego rozwiązania związanego z
parkowaniem autobusów (np. parking piętrowy). W ocenie odwołującego, powierzchnia bazy
transportowej winna być adekwatna do obsłużenia przewidzianej ilości autobusów
wykonujących zamówienia, jednakże zdaniem odwołującego, nie ma żadnych obiektywnie
uzasadnionych uwarunkowań, aby minimalna powierzchnia bazy transportowej wynosiła 25
000 m2.
W pkt. 13.4. SIWZ zamawiający wskazał na wymóg dysponowania przez
wykonawców odpowiednim potencjałem technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt.
13.4. SIWZ „ - dysponują lub będą dysponować bazą transportową umożliwiającą postój 150
autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25 000 m2 i budynkiem warsztatowym z co
najmniej ośmioma stanowiskami (kanały naprawcze) wraz z niezbędnym wyposażeniem
umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w granicach
administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią,” poprzez wskazanie parametrów budynku
warsztatowego usytuowanego na terenie bazy transportowej tj. wskazanie minimalnej ilości
stanowisk naprawczych (kanałów naprawczych). W ocenie odwołującego, warunek ten jest
nazbyt szczegółowy i nieuzasadniony specyfiką zamówienia. W ocenie odwołującego,
konieczność posiadania na terenie bazy transportowej minimum 8 kanałów naprawczych,
jest warunkiem ograniczającym konkurencję. Do dokonywania większości napraw taboru
autobusowego, nie jest koniecznym wykorzystywanie kanałów naprawczych. W ocenie
odwołującego o wiele lepszym sposobem jest wykorzystywanie specjalistycznych
podnośników, które charakteryzują się wyższą funkcjonalnością niż kanały techniczne, w
szczególności jeśli chodzi o skomplikowane naprawy (np. wymiana silnika), a ich
rozlokowania na terenie bazy transportowej nie musi mieć charakteru stałego (tak jak w
przypadku kanałów naprawczych), zatem warunek związany z obowiązkową ilością kanałów
naprawczych w ocenie odwołującego preferuje wykonawców posiadających bazę
transportową z minimalną wymaganą już, stosownie do dotychczasowej treści SIWZ, liczbą
kanałów naprawczych.
W pkt. 13.4. SIWZ zamawiający określił wymóg dysponowania przez wykonawców
odpowiednim potencjałem technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt. 13.4. SIWZ „
dysponują lub będą dysponować bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o
powierzchni nie mniejszej niż 25 000 m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma
stanowiskami (kanały naprawcze) wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w granicach administracyjnych Miasta
Kielce, oraz myjnią,” poprzez zobligowanie wykonawców do posiadania bazy transportowej
wyłączenie w granicach administracyjnych Miasta Kielce. W ocenie odwołującego, zapis ten
jest niczym nie uzasadniony i w sposób bezpośredni ogranicza konkurencję faworyzując
wykonawców, którzy dysponują już bazą transportową, która znajduje się na terenie Miasta
Kielce (oraz posiada określoną powierzchnię - min. 25 000 m). Powyższy warunek w ocenie
odwołującego nie ma żadnych obiektywnie uzasadnionych podstaw. Zaznaczył, że
zamówienie nie dotyczy świadczenia usług transportu miejskiego wyłącznie na terenie
miasta Kielce. Jego zakresem objęte są również gminy sąsiadujące z miastem (i gminą)
Kielce, zatem w ocenie odwołującego niezrozumiałym jest dlaczego zakazem objęta jest
możliwość ulokowania bazy transportowej np. w obrębie przyległych gmin objętych
wspólnym transportem miejskim (Miasto i Gmina Chęciny, Miasto i Gmina Daleszyce, Gmina
Górno, Gmina Masłów, Gmina Miedziana Góra, Gmina Morawica, Gmina Piekoszów, Gmina
Sitkówka - Nowiny, Gmina Zagnańsk), w szczególności w sytuacji w której, zamawiający
zobligował wykonawców do wliczenia w cenę oferty tzw. „kilometrów dojazdowych” tj.
odległości od bazy transportowej do przystanku początkowego poszczególnych zadań
przewozowych, co potwierdza, że to samym wykonawcom powinna zostać pozostawiona
swoboda decyzyjna w zakresie miejsca lokalizacji bazy transportowej (kalkulując bowiem
ofertę muszą oni uwzględnić koszty wynikające z tzw. „ kilometrów dojazdowych”.)
W pkt. 13.4. SIWZ zamawiający przewidział wymóg dysponowania przez
wykonawców odpowiednim potencjałem technicznym do wykonania zamówienia (tj. pkt.
13.4. SIWZ „dysponują lub będą dysponować bazą transportową umożliwiającą postój 150
autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25 000 m2 i budynkiem warsztatowym z co
najmniej ośmioma stanowiskami (kanały naprawcze) wraz z niezbędnym wyposażeniem
umożliwiającym dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w granicach
administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią” poprzez zobligowanie wykonawców do
dysponowania gotową bazą (w chwili składania oferty lub też w momencie podpisania
umowy), która spełnia wszelkie (wskazane przez zamawiającego warunki), co w ocenie
odwołującego uniemożliwia ubieganie się o udzielenie zamówienia wykonawcom, którzy - dla
potrzeb potwierdzenia warunków udziału w postępowaniu - wykazaliby, że dysponują lub
będą dysponować samym terenem, który zostałby (po udzieleniu zamówienia)
zabudowany/przystosowany jako baza transportowa. W ocenie odwołującego, zobligowanie
wykonawców do przedstawienia konkretnej bazy transportowej (niezależnie czy znajdującej
się w posiadaniu na dzień złożenia oferty, czy też podpisania umowy) uniemożliwia
dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawców, którzy nie dysponują bazą
spełniającą wymogi wskazane w SIWZ, albowiem w ocenie odwołującego SIWZ wyklucza
możliwość samego dysponowania terenem pod bazę transportową, który w okresie od dnia
podpisania umowy, do rozpoczęcia realizacji zamówienia zostałby odpowiednio
przystosowany do wymagań SIWZ w zakresie warunków technicznych, które spełniać ma
baza transportowa.
Odwołujący zauważył, że w świetle art. 29 ust. 2 Pzp, zamawiający jest ograniczony
w swobodzie precyzowania swoich wymagań, co do przedmiotu zamówienia przez
szczegółowe określenia parametrów oczekiwanego towaru, a jego wymagania muszą mieć
uzasadnienie pozwalające na zrównoważeniu ograniczenia konkurencji (Wyrok Sądu
Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 lipca 2016 r., sygn. akt: I ACa 15/16). Wyrok Sądu
Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 25 stycznia 2006 r. (sygn. akt: II Ca 693/05) do
stwierdzenia nieprawidłowości w opisie przedmiotu zamówienia wystarczy jedynie zaistnienie
możliwości utrudniania uczciwej konkurencji poprzez zastosowanie określonych zapisów w
specyfikacji niekoniecznie zaś realnego uniemożliwienia takiej konkurencji. Zwrócił uwagę na
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 2014 r., (sygn. akt II GSK,
1980/12), w którym NSA wskazał, iż: „do stwierdzenia, że doszło do naruszenia wyrażonych
w art. 7 ust. 1 Pzp zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców nie
jest konieczne ani nawet potrzebne wykazanie, że do naruszenia konkurencyjności
faktycznie doszło”. Naczelny Sąd Administracyjny w zakresie wykładni art. 7 ust. 1 Pzp
przyjął, że z naruszeniem ww. przepisu będziemy mieli do czynienia już w sytuacji, w której
wystąpi potencjalna możliwość wpływu określonych zapisów specyfikacji istotnych warunków
zamówienia na konkurencję - nie jest wymagane ani potrzebne wykazanie, że do naruszenia
konkurencji faktycznie doszło. Odwołujący zaznaczał, że powyższy pogląd ugruntował się
także w orzecznictwie KIO tj. że zaistnienie co najmniej możliwości utrudniania uczciwej
konkurencji przez zastosowanie określonych zapisów w opisie przedmiotu zamówienia jest
wystarczające do uznania, że przepisy art. 29 ust. 2 ustawy Pzp oraz w art. 7 ust. 1 ustawy
Pzp zostały naruszone (wyrok KIO z dnia 26 kwietnia 2011 r., KIO 752/11).
Wskazanie przez zamawiającego minimalnej powierzchni bazy (tj. nie mniejszej niż
25 000 m2), minimalnej ilości stanowisk naprawczych w postaci wyłącznie kanałów
naprawczych, czy też zobligowanie wykonawców do posiadania bazy transportowej
wyłącznie w granicach administracyjnych Miasta Kielce uznał odwołujący za wprowadzenie
do opisu przedmiotu zamówienia sformułowań i warunków naruszających zasady uczciwej
konkurencji i poprzez nieuzasadnione uprzywilejowanie niektórych wykonawców i
ograniczanie konkurencji tym bardziej, iż ww. wymagania w ocenie odwołującego nie
wpływają na należyte i terminowe wykonanie zamówienia przez wykonawców. Przywołał
dalsze orzecznictwie KIO - uchwałę Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 maja 2016 r.,
(sygn. akt: KIO/KD 32/16), że: „z mocy przepisu art. 29 ust. 2 ustawy Pzp, Zamawiający nie
może opisywać przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą
konkurencje. Naruszenie zasady uczciwej konkurencji zachodzi m.in. w sytuacji, gdy
zamawiający opisze przedmiot zamówienia przez zbytnie dookreślenie przedmiotu
powodujące, bez uzasadnienia, wskazanie na konkretny produkt. Naruszenie to polega
również na dookreśleniu opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, który nie znajduje
uzasadnienia w realizacji potrzeb zamawiającego. Przejawem naruszenia zasady uczciwej
konkurencji jest nie tylko opisanie przedmiotu zamówienia z użyciem oznaczeń
wskazujących na konkretnego producenta lub konkretny produkt albo z użyciem parametrów
wskazujących na konkretnego producenta, dostawce albo konkretny wyrób, ale także
określenie rygorystycznych wymagań, co do parametrów technicznych, które nie są
uzasadnione obiektywnymi potrzebami zamawiającego i które uniemożliwiają niektórym
wykonawcom udział w postępowaniu, ograniczając w ten sposób krąg podmiotów zdolnych
do wykonania zamówienia.” Z kolei w wyroku KIO z dnia 21 kwietnia 2009 r., (sygn. akt
KIO/UZP 434/09), wskazano, że: „Określenie przedmiotu zamówienia powinno byt poparte
obiektywnymi i uzasadnionymi potrzebami Zamawiającego. Ograniczenie w swobodzie
określenia przedmiotu zamówienia wskazuje norma art. 29 Pzp, która zakazuje takiego opisu
przedmiotu zamówienia, który utrudnia uczciwą konkurencją poprzez użycie takich
sformułowań,
które
powoduję
uprzywilejowanie
określonych
wykonawców
lub
dyskryminowanie innych, uniemożliwiając im złożenie oferty.”
W związku z powyższym, odwołujący wnosił, aby zamawiający dokonał zmiany
ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ, w następujący sposób:
(SIWZ) 13.4. dysponują odpowiednim potencjałem technicznym do wykonania zamówienia:
- dysponują lub będą dysponować bazą transportową (lub terenem przeznaczonym na bazę
transportową) umożliwiającą postój 150 autobusów i budynkiem warsztatowym z
niezbędnym
wyposażeniem
umożliwiającym
dokonywanie
przeglądów
i
napraw,
zlokalizowaną w granicach administracyjnych gminy Kielce (lub gmin przyległych objętych
wspólną komunikacją zbiorową), oraz myjnią.
Na potwierdzenie należy załączyć: Oświadczenie na Załączniku Nr 7 do SIWZ
Zmiany Załącznika Nr 7 do SIWZ, poprzez bądź to jego wykreślenie bądź to dostosowanie
go przez Zamawiającego do powyższej (zmienionej) treści SIWZ tj. poprzez nadanie
poniższemu fragmentowi Załącznika Nr 7 do SIWZ (w dotychczasowym brzmieniu):
„ dysponuje*/będzie dysponować* bazą transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o
powierzchni … m2 , myjnią i budynkiem warsztatowym, w którym znajdują się (podać liczbę)
stanowiska (kanały) naprawcze wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw gwarancyjnych zlokalizowaną w Kielcach pod adresem:
(...) ”
następującego nowego brzmienia: „ dysponuje*/będzie dysponować* bazą transportową (lub
terenem przeznaczonym na bazę transportową), umożliwiającą postój 150 autobusów,
myjnią i budynkiem warsztatowym wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw gwarancyjnych, zlokalizowaną w Kielcach (lub w
granicach administracyjnych gmin przyległych objętych wspólną komunikacją zbiorową) pod
adresem: (...). ”
Tytułem podsumowania odwołujący dodał, że zapisy SIWZ w jego ocenie są
częściowo sprzeczne z obowiązującym na terenie gminy Kielce oraz gmin przyległych
(tworzących wspólną komunikację zbiorową) planem transportowym („Plan Transportowy”).
Odwołujący pouczał, że jednym z założeń Planu Transportowego jest zwiększanie wygody
podróżowania poprzez wymianę taboru i poprawę infrastruktury przystankowej. W ocenie
odwołującego, trudno założyć realizację tego postulatu przy tak dużym nacisku na
wykorzystywanie przy realizacji zamówienia pojazdów używanych (średni wiek taboru 8 lat).
Wyżej wskazane w treści odwołania zarzuty, zdaniem odwołującego wskazują, że zamiarem
zamawiającego jest udzielenie zamówienia podmiotowi, który przedstawi ofertę na pojazdy
używane (co od razu dyskwalifikuje oferty oparte o nowy tabor), albowiem jedynymi
kryteriami wyboru jest cena oraz termin płatności (stanowiący wyłącznie pochodną ceny), a
oczywistym jest że oferty oparte o pojazdy używane (tańsze) będą bardziej korzystne, niż te
oparte o pojazdy nowe.
Na marginesie wskazał, że w przekonaniu odwołującego, zamawiający wykazuje się
dużą niekonsekwencją przy układaniu treści SIWZ (w szczególności jeśli chodzi o zapisy
załącznika nr 10 do SIWZ - wzoru Umowy). Z jednej strony zamawiający wskazuje bardzo
szeroki zakres sytuacji (często opisywanych w sposób nieostry np. § 9 ust 4 wzoru Umowy),
w którym może dojść do rozwiązania umowy z wykonawcą, co wprowadza element dużej
niepewności, w zakresie realizacji zamówienia, przez cały okres trwania umowy, a z drugiej
strony pomimo istotnie wysokiej wartości wadium oraz zakresu zamówienia, nie wprowadza
ż
adnych przepisów dotyczących gwarancji dobrego wykonania.
Odwołujący dodał, że dokonana modyfikacja w zakresie ilości 6 kanałów lub też
zastąpienia ich podnośnikami - wyczerpuje jego żądania. W pozostałym zakresie nie zgadzał
się z zamawiającym. Zdaniem odwołującego usytuowanie bazy nie w granicach
administracyjnych Kielc byłoby dla wykonawcy tańsze. Adaptacje istniejących obiektów na
terenie miasta mogą być utrudnione z uwagi na ograniczenia budowlane. Odwołujący
podnosił, że zamawiający nieściśle wyliczył konieczne powierzchnie, do tego zamawiający
oczekuje gotowej bazy, wiec nawet gdyby miał udzielony odpowiedni termin na
dostosowanie nadającego się do tego celu obiektu, którego promesę dysponowania ze
strony podmiotu trzeciego by załączył - to nie będzie to gotowa baza. Musiałby ją dopiero
dostosować np. przez zamontowanie podnośników.
Stanowisko zamawiającego
Zamawiający podtrzymał swoją argumentację, którą przedstawił przy rozpatrywaniu
odwołania sygn. akt: KIO 745/17 wniesionego przez firmę M. Sp. z o.o. - odnośnie
zlokalizowania bazy transportowej w Kielcach. Co do wyznaczonej wielkości tej bazy 25 000
m2 zamawiający stwierdził, że posiłkował się normami wynikającymi z przepisów
budowlanych § 64 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 16.01.2002 r. w sprawie
przepisów techniczno-budowlanych dotyczących autostrad płatnych (Dz. U. nr 12 poz. 116),
gdzie na teren pod postój jednego autobusu ma być powierzchnia 19m na 3,5 m co przy tej
ilości autobusów tj. 123 +25 + ewentualna rezerwa na podmiany pojazdów, które uległy
awarii, na same miejsce parkowania należałoby przeznaczyć 10 tys. m.2, na jezdnie
manewrowe 4 tys.m2, a pozostałe powierzchnie na: budynek warsztatowy, drogi pożarowe,
myjnie oraz dyspozytornię. Co do stanowisk wyposażenia bazy zamawiający podtrzymał, że
dopuścił podnośniki i dokonał modyfikacji co do ilości kanałów lub podnośników z 8 na 6.
Oświadczył, że nie widzi możliwości żeby wykonawca jako potencjał techniczny bazy
transportowej podał „puste pole” na którym ewentualnie zbuduje bazę jak uzyska
zamówienie.
Dyrektor ZTM w Kielcach Pan M.S. zapewnił w protokole rozprawy, że jeżeli
wykonawca złoży oświadczenie według załącznika 7 do SIWZ o dysponowaniu bazą
transportową, że: dysponuje lub będzie dysponować bazą transportową umożliwiającą postój
150 autobusów o pow. co najmniej 25 000 m2, z myjnią i budynkiem warsztatowym z
dostosowaniem obiektu do wymagań SIWZ, stanowisk naprawczych kanałów lub
podnośników w ilości 6 sztuk wraz z niezbędnym wyposażeniem dla dokonywania
przeglądów i napraw autobusów, zlokalizowaną w Kielcach pod wskazanym adresem -
poparte zobowiązaniem (promesą) podmiotu trzeciego o udostępnieniu tego zasobu -
zamawiający uzna takie zobowiązania za odpowiednie.
Stanowisko Izby
Przedmiotem zarzutu jest to samo postanowienie pkt. 13.4. SIWZ, że o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: „dysponują lub będą dysponować bazą
transportową umożliwiającą postój 150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25 000
m2 i budynkiem warsztatowym z co najmniej ośmioma stanowiskami (kanały naprawcze)[ po
modyfikacji 6 lub podnośniki] wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw zlokalizowaną w granicach administracyjnych Miasta
Kielce, oraz myjnią.”). Na potwierdzenie należy załączyć Oświadczenie na Załączniku nr 7
do SIWZ. „W przypadku oświadczenia, że firma będzie dysponowała bazą transportową
należy załączyć pisemne upoważnienie o jej udostępnieniu.”
Odwołujący mając na uwadze dokonaną przez zamawiającego w dniu 19 kwietnia
2017 r. modyfikację przez dopuszczenie wyposażenia bazy transportowej w 6 kanałów lub
podnośników, nie podtrzymał zarzutu o nadmierności wymagań w tym zakresie.
Omawiany zarzut jest tożsamy z zarzutem rozpatrzonego pod sygn. akt: KIO 745/17
odwołania wykonawcy M. Sp. z o.o., wobec takiego stanu rzeczy Izba zajmuje analogiczne
stanowisko.
Z treści odwołania oraz przytaczanego wyżej orzecznictwa wynika, że odwołujący
zdaje się nie rozróżniać warunków udziału w postępowaniu od opisu przedmiotu
zamówienia, do którego warunki muszą być proporcjonalne.
Przedmiotem zamówienia nie jest budowa bazy transportowej dla zamawiającego, ze
zobowiązaniem się wykonawcy do wybudowania takiej bazy od podstaw w oznaczonym
terminie, ale świadczenie usług transportowych, dla których baza ta jest potrzebna.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone w
ogłoszeniu o zamówieniu, w tym dotyczące w myśl postanowień ust. 1b pkt 3 zdolności
technicznej.
Zgodnie z art. 22 ust. 1a ustawy Pzp zamawiający określa warunki udziału w
postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny
do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego
wykonania zamówienia.
Zakres przedmiotu zamówienia SIWZ stanowią:
CPV 60.11.20.00 - 6 - Usługi w zakresie publicznego transportu drogowego
CPV 50.11.30.00 - 0 - Usługi w zakresie napraw i konserwacji autobusów.
Szczegółowe określenie przedmiotu zamówienia, według Załącznika Nr 1 obejmuje,
między innymi:
Usługi przewozowe mają być wykonywane na określonych przez Zamawiającego
trasach, według ściśle określonych czasowych rozkładów jazdy w dni powszednie, soboty
oraz niedziele i święta. (…)
średnia roczna ilość kilometrów: 10 297 000 km,
a)
w tym autobusami będącymi własnością Wykonawcy:
MEGA - 2 270 000 km
MAXI + MIDI - 6 102 000 km
b)
w tym autobusami będącymi własnością Zamawiającego:
MEGA - 550 000 km
MAXI - 1 375 000 km
Wymagania dotyczące zasad świadczenia usług przewozowych.
Usługi przewozowe wykonywane będą zgodnie z zawartą umową na świadczenie
usług przewozowych (wzór umowy stanowi załącznik Nr 10 do SIWZ).
W każdym autobusie ma znajdować się sprawny system łączności zewnętrznej
zapewniający kontakt kierowcy z przedstawicielem Wykonawcy oraz Zamawiającego.
Wykonawca przekaże Zamawiającemu 4 zestawy środków łączności do
bezpośredniego kontaktu.
Przy realizacji przedmiotu zamówienia, Wykonawca jest zobowiązany do:
b)
przestrzegania obowiązujących rozkładów jazdy na poszczególnych liniach
komunikacyjnych oraz realizowania wprowadzonych przez Zamawiającego zmian rozkładów
jazdy, trasy linii, przystanków i ilości planowanych do wykonania km,
c)
dopuszczania do eksploatacji tylko pojazdu sprawnego technicznie i o estetycznym
wyglądzie wewnętrznym i zewnętrznym,
d)
wyposażenia pojazdów w kasowniki, z jednakowym systemem kodowania, w liczbie
co najmniej równej liczbie drzwi dla pasażerów (sposób kodowania kasowników określa
Zamawiający),
e)
utrzymania sprawności techniczno - eksploatacyjnej kasowników, zaś w przypadku
powtarzających się usterek, wymiany kasowników na nowe, (tego samego typu lub nowsze)
f)
utrzymania w sprawności zainstalowanych w autobusach urządzeń w szczególności:
kasowników, tablic elektronicznych, systemu monitoringu, bramek liczących oraz urządzeń
do codziennej, automatycznej transmisji danych,
g)
prawidłowej obsługi urządzeń elektronicznych zainstalowanych w autobusach,
h)
uruchomienia na terenie zajezdni przekazanych przez Zamawiającego stanowisk do
odczytu i zapisu danych z/do autokomputerów zainstalowanych w autobusach (Podsystemu
Wymiany Informacji - PWI) oraz internetowego łącza stałego DSL, do którego podłączone
będzie w/w stanowisko (koszty utrzymania łącza ponosi Wykonawca),
i)
codziennego odczytu danych ze wszystkich autobusów po wykonaniu zadań
przewozowych,
j)
umożliwienia wgrywania do autokomputerów danych niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania systemów informatycznych autobusów, otrzymanych od Zamawiającego,
k)
umożliwienia Zamawiającemu serwisowanie automatów do sprzedaży biletów oraz
pobieranie utargów w miejscu i czasie wskazanym przez Zamawiającego.
l) wyposażenia autobusów w stały system łączności zapewniający stały kontakt kierowców z
dyspozytornią, przedstawicielami Zamawiającego oraz służbami ratowniczymi i policją
(Wykonawca przekaże 4 komplety środków łączności na okres kontraktu Zamawiającemu,
które będzie nieodpłatnie serwisował),
m)
zapewnienia obsługi autobusów przez kierowców ubranych w jednolite stroje
służbowe,
p)
umieszczania w autobusach informacji o przepisach porządkowych, regulaminach
oraz innych ulotek i materiałów informacyjnych, dostarczanych przez Zamawiającego,
q)
przestrzegania przepisów porządkowych określonych przez Radę Miasta w Kielcach,
r)
w razie awarii automatu do sprzedaży biletów prowadzenia w autobusach sprzedaży
biletów komunikacji miejskiej wg cennika i zasad określonych w Uchwale Rady Miasta w
Kielcach,
v)
niezwłocznego powiadomienia Zamawiającego o zaistniałych lub przewidywanych
przeszkodach w świadczeniu usług,
w)
ponoszenia pełnej odpowiedzialności za zawinione szkody wynikłe z ruchu pojazdu
oraz przewozu osób i bagażu, w tym o awarii automatu do sprzedaży biletów, oraz innych
urządzeń będących własnością Zamawiającego,
bb)
ochrona przed kradzieżą, uszkodzeniem lub zniszczeniem wszystkich urządzeń
będących własnością Zamawiającego zainstalowanych w autobusach będących w
dyspozycji Wykonawcy,
Obsługa systemów elektronicznych:
Wykonawca
zobowiązany
jest
umożliwić
wgrywanie
do
autokomputerów
przekazywanych przez Zamawiającego wszystkich danych sterujących poszczególnymi
urządzeniami wyposażenia autobusów.
5.2.) Wykonawca zobowiązany jest umożliwić zgrywanie z autokomputerów danych do
systemu PWI, o którym mowa w ppkt. 5.3).
5.3.) Zamawiający przekaże Wykonawcy urządzenia niezbędne do zapewnienia
przekazywania danych między autokomputerami, a serwerem zainstalowanym w siedzibie
Zamawiającego (router oraz Access Pointy w ilości wystarczającej do pokrycia zasięgiem
zajezdni).
5.4.) Wykonawca zobowiązany jest umieścić Access Pointy w miejscach umożliwiających
codzienną automatyczną wymianę danych między autokomputerami, a PWI (jeżeli dane z
siedziby Zamawiającego zostaną przesłane po zakończeniu wykonywania zadań
przewozowych muszą zostać wgrane do autokomputerów najpóźniej przed rozpoczęciem
realizacji kolejnego zadania).
5.5.) Router obsługujący Podsystem Wymiany Informacji Wykonawca zobowiązany jest
umieścić w zabezpieczonym pomieszczeniu, do którego dostęp będą miały tylko
upoważnione osoby (również upoważnieni przez Zamawiającego przedstawiciele).
5.7.) Wykonawca nie może ingerować w dane zgrane z autokomputerów.
5.8.) Część danych otrzymanych z autokomputerów (zwłaszcza dane eksploatacyjne
oraz informacje o nieprawidłowym działaniu poszczególnych podzespołów pojazdów)
Zamawiający może udostępnić Wykonawcy.
5.9.) System Informacji Pasażerskiej w autobusach: komunikaty na tablicach zewnętrznych
wewnętrznych oraz emitowane przez system zapowiedzi głosowe są prezentowane
automatycznie przez autokomputer.
5.10.) Wykonawca zobowiązany jest zapewnić prawidłową obsługę systemu informacji
pasażerskiej w czasie rzeczywistym oraz Kieleckiej Karty Miejskiej w szczególności poprzez:
codzienne zaprogramowanie autokomputerów oraz ich bieżącą obsługę (wymagana
łączność Wi - Fi i GSM),
po zjeździe z linii komunikacyjnej zapewnić transmisje zapisanych danych do punktu
wymiany informacji Wi-Fi i GSM,
5.11.) Dla potrzeb zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemów zakazuje
się:
wyjeżdżania autobusów na trasę z niewłączonym lub niesprawnym autokomputerem
oraz niezaprogramowanym bieżącym rozkładem jazdy;
wyłączania autokomputera przed przesłaniem i pobraniem potrzebnych danych,
wyjeżdżania autobusów na trasę z niewłączonym automatem do sprzedaży biletów,
5.12.) Wykonawca udostępni Zamawiającemu pomieszczenie na terenie zajezdni
przeznaczone do serwisowania i obsługi automatów mobilnych,
a)
lokalizacja powinna umożliwiać podjechanie pojazdu po zakończeniu kursu w celu
wymiany kasety końcowej (harmonogram wymiany kaset końcowych Zamawiający będzie
przekazywał Wykonawcy,
b)
minimalna powierzchnia: 25 m2,
c)
od strony zewnętrznej okien musi znajdować się krata zamocowana w ścianie,
d)
drzwi zewnętrzne metalowe zaopatrzone w minimum dwa zamki,
e)
lokal powinien być ogrzewany,
f)
oświetlenie: lampy zabezpieczone zgodnie z przepisami BHP i p.p.o.ż.,
g)
w pomieszczeniu powinny być minimum 3 gniazda elektryczne 230 V,
h)
pomieszczenie powinno być wyposażone w umywalkę,
i)
osoby przebywające w pomieszczeniu powinny mieć dostęp do węzła sanitarnego
Wykonawca przekaże Zamawiającemu upoważnienia w niezbędnej ilości umożliwiające
wjazd i parkowanie pojazdów w celach serwisowych i obsługowych.
Wymagania szczegółowe dla poszczególnych rodzajów autobusów należących do
Wykonawcy:
Autobusy przeznaczone do realizacji usług przewozowych powinny spełniać
wymagania polskich przepisów w sprawie dopuszczenia autobusu do ruchu (na dzień
sporządzania SIWZ określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 27
października 2016 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia - Dz. U. z 2016 poz. 2022 z późniejszymi zmianami).
Ponadto, uwzględniając Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia określony Załączniku Nr
1 do SIWZ, podający między innymi:
10. Warunki dotyczące obsługi i ochrony autobusów.
Wykonawca zobowiązany jest dysponować bazą transportową zlokalizowaną w
granicach administracyjnych miasta Kielce, umożliwiającą całodobowy postój autobusów.
Teren bazy powinien:
a)
posiadać co najmniej 25 000 m2 z przeznaczeniem na miejsca parkingowo -
postojowe dla autobusów,
b)
zapewniać ruch bezkolizyjny,
c)
być zorganizowany zgodnie z przepisami BHP i p. poż.,
d)
być ogrodzony i utwardzony,
e)
być chroniony i monitorowany całodobowo.
Na terenie bazy musi znajdować się:
a)
budynek warsztatowy z co najmniej [po zmianach sześcioma stanowiskami (kanały
naprawcze lub podnośniki)] wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym
dokonywanie przeglądów i napraw,
b)
dyspozytornia wyposażona w system łączności zapewniający stały kontakt z
kierowcami, z przedstawicielami Zamawiającego oraz służbami ratowniczymi i policją,
c)
myjnia umożliwiająca codzienne mycie autobusów.
Wykonawca w okresie realizacji zamówienia posiadać będzie ruchomy serwis
techniczny umożliwiający dokonywanie doraźnych napraw poza bazą transportową.
I.
Dodatkowe
warunki świadczenia usług autobusami będącymi własnością
Zamawiającego.
Dla potrzeb wykonywania usług przewozowych Zamawiający przekaże Wykonawcy
25 sztuk autobusów (specyfikacja techniczna autobusów - Załącznik nr 9 SIWZ).
2. Usługi przewozowe mają być wykonywane na określonych liniach komunikacyjnych: 34,
46, 50, 51, 54, na trasach według ściśle określonych czasowych rozkładów jazdy na dni
powszednie, soboty oraz niedziele i święta.
3. Planowana roczna ilość kilometrów:
Autobusy MEGA
Autobusy MAXI
Łącznie
4. Na podaną powyżej liczbę kilometrów składają się kilometry bezpośrednio wynikające z
obsługi linii (bez kilometrów dojazdowych, zjazdowych oraz technicznych) - aktualne
rozkłady jazdy dostępne do wglądu u Zmawiającego.
Wykonawca zobowiązany jest do:
a)
zapewnienia należytej dbałości o zewnętrzny i wewnętrzny wygląd autobusów oraz
zapewnienia ich czystości,
b)
zapewnienia pojazdu zastępczego w przypadku okresowego wycofania z eksploatacji
autobusu (przeglądy, remonty itp.), tj. pojazdu niskopodłogowego, wyposażonego
w kasowniki dwufunkcyjne, elektroniczne tablice kierunkowe, system monitoringu, automat i
inne wymagane urządzenia oraz podesty dla potrzeb osób niepełnosprawnych. System
elektroniczny musi być kompatybilny z funkcjonującym w pozostałych autobusach.
Wykonawca zobowiązany jest parkować autobusy na terenie bazy transportowej
zlokalizowanej w granicach administracyjnych miasta Kielce. Teren bazy powinien:
a)
być zorganizowany zgodnie z przepisami BHP i p.poż.,
b)
być ogrodzony i utwardzony,
c)
być chroniony i monitorowany całodobowo.
8. Wykonawca zobowiązany jest na własny koszt:
a)
wykonywać przeglądy techniczne, obsługę codzienną, okresową wymianę płynów
eksploatacyjnych, filtrów itd., oraz wykonywać wszelkie inne czynności przewidziane w
warunkach gwarancji i instrukcji obsługi określonej przez dostawcę autobusów,
b)
wykonywać badania techniczne autobusów,
c)
dbać o należytą eksploatację przekazanego taboru oraz wyposażenia,
d)
wykonywać naprawy, bieżące obsługi techniczne z użyciem oryginalnych, nowych
części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych zalecanych przez producenta,
e)
serwisować kasowniki, bramki liczące, tablice elektroniczne, autokomputery, oraz ich
części składowe zgodnie z zaleceniami producenta,
f)
co najmniej raz w roku wykonać czyszczenie układu klimatyzacji zgodnie z
zaleceniem producenta,
a)
Wykonawca zobowiązany jest utrzymywać w sprawności system monitoringu,
Ś
redni wiek taboru będącego w dyspozycji Wykonawcy nie może być wyższy niż 8 lat
(nie uwzględniając autobusów będących własnością Zamawiającego).
W trakcie obowiązywania umowy Wykonawca ma obowiązek dokonywać wymiany
autobusów na autobusy nowe lub używane z tym, że wprowadzany do eksploatacji autobus
używany nie może być starszy niż 5 lat.
Zamawiający nie dopuszcza możliwości realizowania usług przewozowych, będących
przedmiotem zamówienia, taborem starszym niż 20 lat.
Liczba autobusów wykonawcy (różnych typów) - 123
Liczba autobusów przekazanych do dyspozycji wykonawcy (różnych typów) - 25
Biorąc pod uwagę zakres przedmiotu zamówienia podany w SIWZ oraz sposób jego
wykonywania, Izba uznała wyznaczony warunek, że o zamówienie mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy dysponują lub będą dysponować bazą transportową umożliwiającą postój
150 autobusów o powierzchni nie mniejszej niż 25 000 m i budynkiem warsztatowym, z co
najmniej (po modyfikacji z dnia 19.04.2017 r.) sześcioma stanowiskami (kanały naprawcze)
lub podnośniki wraz z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym dokonywanie przeglądów
i napraw zlokalizowaną w granicach administracyjnych Miasta Kielce, oraz myjnią - za
adekwatny do przedmiotu zamówienia w rozumieniu przepisu art. 22 ust. 1a ustawy Pzp,
stanowiącego, że zamawiający określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od
wykonawców środki dowodowe w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia
umożliwiający ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w
szczególności wyrażając je jako minimalne poziomy zdolności.
Zamawiający dopuścił wykonywanie usług autobusami używanymi, z tym, że średni
wiek taboru będącego w dyspozycji wykonawcy nie może być wyższy niż 8 lat. Bez
znaczenia pozostawało, że odwołujący deklaruje wykonywanie usługi nowymi autobusami,
które będą serwisowane w ramach gwarancji producenta. Zamówienie jest przewidziane na
okres 10 lat, i przy zastosowaniu autobusów używanych, jak i nowych - konieczna jest baza
transportowa w granicach terytorialnych miasta Kielce, która musi być wyposażona w
niezbędną infrastrukturę techniczną, umożliwiającą wykonywanie czynności obsługowych,
serwisowych, napraw, obsługi serwisowej urządzeń pokładowych, sprzątania autobusów i
korzystania z myjni. Warunki danego zamówienia wymagają utrzymania łączności z
autobusami,
umożliwienia
transmisję
danych
z
autokomputerów
do
serwerów
zamawiającego oraz zachowania łączności autobusów z bazą transportową wykonawcy.
Codzienna kontrola funkcjonowania urządzeń zamontowanych w autobusach, tj.
biletomatów wykonywana ma być na terenie zajezdni Operatora. Właścicielem urządzeń jest
ZTM Kielce. Udostępnia również infrastrukturę do przekazywania danych, tj. router i Access
Pointy. Obsługa biletomatów/odbiór gotówki - odbywa się po zakończeniu kursów autobusów
w bazie wykonawcy. Wymaganie bazy na terenie administracyjnym Kielc wynika zatem z
uzasadnionych potrzeb zamawiającego i pozostaje proporcjonalne do przedmiotu
zamówienia. Zamawiający jest uprawniony, aby kontrolować autobusy wyjeżdżające z bazy
pod względem:
1) ich czystości,
2) sprawności,
3) prawidłowego działania urządzeń pokładowych i informacji pasażerskiej.
Potwierdza to istnienie uzasadnionej potrzeby istnienia bazy transportowej na terenie
Kielc, daje to bowiem zamawiającemu możliwość utrzymywania bieżącego kontaktu i
sprawowania czynności kontrolnych oraz obsługowych, leżących po jego stronie. Ustawa z
dnia 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1867 ze zm.)
w art. 8 nakłada na zamawiającego - organizowanie publicznego transportu zbiorowego, w
czym w ocenie Izby mieści się wyznaczenie siedziby bazy transportowej wykonawcy. Takie
samo upoważnienie wynika z art. 21 ust. 1 tej ustawy, że w SIWZ operator może uwzględnić
zaplecze techniczne wykonawcy, które przedsiębiorca będzie posiadał najpóźniej w chwili
rozpoczęcia świadczenia usługi.
Zamawiający nie żąda dysponowania bazą w momencie składania ofert, ale wymaga
złożenia oświadczenia, według wzoru załącznika Nr 7 do SIWZ, w którym podano: W
przypadku oświadczenia, że firma będzie dysponować bazą transportową należy załączyć
pisemne zobowiązanie innych podmiotów o jej udostępnieniu. Wykonawca, jeżeli nawet
uważa, że ilość 6 stanowisk naprawczych (kanałów lub podnośników ) jest nadmierna,
będzie mógł dostosować proponowany obiekt do postawionych jednolicie dla wszystkich
wykonawców wymagań określonych w SIWZ w odniesieniu do bazy transportowej.
Odwołujący nie uwzględnił, że w załączniku 5 do umowy Kary umowne „UWAGA” pkt
2- zamawiający podał, że Operator jest zobowiązany zapewnić podmianę autobusu
uszkodzonego, który wykona kurs z przerwanego zadania, od przystanku autobusowego, z
którego opóźnienie kursu może wynieść maksymalnie 4 minuty w stosunku do
przewidzianego rozkładem jazdy. Postanowienie powyższe nie zostało zaskarżone.
Ewentualne usytuowanie bazy transportowej wykonawcy w gminach ościennych, w ocenie
Izby, nie spełniłoby założeń SIWZ dla przedmiotowego zamówienia.
Co do możliwości wykazania się na moment złożenia oferty samym terenem o
powierzchni 25 000 m2, to postulat ten nie mógł podlegać uwzględnieniu, gdyż stanowiłby
jedynie gołosłowne stwierdzenie, nie poddające się żadnej weryfikacji, że w niewiadomej
przyszłości wykonawca zbuduje tam swoją bazę. Przedmiotem zamówienia nie jest budowa
bazy transportowej, ale realizacja usług transportowych, do których świadczenia taka baza
jest niezbędna.
Zamawiający w trakcie realizacji usług przewozowych zapewnił sobie prawo kontroli
autobusów zgodnie z art. 43 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wyjeżdżających z
bazy na wyznaczone trasy, czy spełniają wymagania Załącznika 1 do SIWZ.
Zdaniem Izby istnieją racjonalne i uzasadnione powody, dyktowane przedmiotem
tego zamówienia, aby zajezdnia autobusowa wykonawcy znajdowała się na terenie Kielc, a
warunek taki jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia w rozumienia art. 22 ust. 1a
ustawy Pzp. Odwołujący nie zaprzeczał, że znalezienie obiektów pod bazę transportową na
terenie Kielc jest możliwe, zatem siedziba zajezdni może być zlokalizowana w Kielcach.
Zamawiający ma uzasadnioną potrzebę utrzymywania bieżącego, bezpośredniego
kontaktu z bazą transportową wykonawcy, stąd warunek usytuowania bazy na terenie Kielc
należy uznać za prawidłowo umotywowany. Określając warunki dotyczące bazy
transportowej, jej powierzchni, usytuowania i wyposażenia w odpowiednie zaplecze
techniczne, zamawiający realizował swoje uprawnienia wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 1
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (tj. Dz. U. z 2016 r.,
poz. 1867 ze zm.). Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
W ocenie Izby, poza uwzględnionymi zarzutami odwołania, dotyczącymi
gwarantowanego terminu na rozpoczęcie usługi i wyeliminowania w Załączniku 6 do SIWZ -
Wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia - obowiązku podania
imion i nazwisk kierowców oraz pracowników obsługi technicznej, zamawiający sprostał
wymogom
ustawowym.
Żą
dania
odwołującego,
w
większości
nie
znajdowały
usprawiedliwionych racji, były wyrazem dążenia do ukształtowania opisu zamówienia w
sposób indywidualny - wyłącznie dogodny dla odwołującego, a nie dyktowany ogólnie
pojmowanym zapewnieniem otwartości zamówienia na konkurencję. Do tego zarzuty
odwołującego i zgłoszone żądania nie liczyły się z charakterem danego zamówienia i
usprawiedliwionymi potrzebami zamawiającego. Izba podzieliła stanowisko zamawiającego,
ż
e opisane wymagania, są możliwe do dotrzymania w oparciu o zawarte w SIWZ wytyczne i
nie naruszają zasad uczciwej konkurencji. Izba również nie stwierdziła, aby poprzez opisane
warunki udziału w postępowaniu, zamawiający uniemożliwiał lub utrudniał odwołującemu lub
innemu wykonawcy - ubieganie się o zamówienie.
Skoro jednak zamawiający zaniechał udzielenia wykonawcom gwarantowanego
terminu na rozpoczęcie usługi po zawarciu umowy i żądał w Załączniku 6 do SIWZ -Wykaz
osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia - podania imion i nazwisk
kierowców oraz pracowników obsługi technicznej, tym samym naruszył art. 29 ust. 2 ustawy
Pzp w związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Kontrolę zatrudnienia pracowników na umowę o
pracę zamawiający będzie przeprowadzał na etapie realizacji umowy.
W tym stanie rzeczy Izba uwzględniła odwołanie, o czym orzekła na podstawie art.
192 ust. 1, ust. 2 i 3 pkt 1 ustawy Pzp.
Zamawiający nie uwzględnił zarzutów odwołania uznanych przez Izbę za zasadne,
ani nie dokonał modyfikacji SIWZ w tym zakresie. Z tych względów Izba uwzględniła
odwołanie i orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238, Dz. U. z 2017 r. Nr 47).
Przewodniczący:
………………………