KIO 2399/18 WYROK dnia 5 grudnia 2018 r.

WYROK 

z dnia 5 grudnia 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:  Przewodniczący: Piotr Kozłowski 

  Protokolant: 

Piotr Cegłowski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  30  listopada  2018  r.  w  Warszawie  odw

ołania  wniesionego 

19 listopada 2018 r. do Prezesa Krajowej Iz

by Odwoławczej  

przez 

wykonawcę:  Przedsiębiorstwo  Spółdzielcze  BUDOPROJEKT  z  siedzibą 

w Katowicach 

w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  Wykonanie  usług  projektowych 

wraz z nadzorem autorskim pn.: Przebudowa budynku siedziby „Katowice Miasto Ogrodów – 

Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018) 

p

rowadzonym przez zamawiającego: Miasto Katowice 

przy  udziale  wykonawcy: 

TPF  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  –  zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

1.  Oddala 

odwołanie.  

Kosztami  postępowania  obciąża  odwołującego  Przedsiębiorstwo  Spółdzielcze 

BUDOPROJEKT z 

siedzibą w Katowicach i 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  7500  zł  00  gr 

(słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

powyższego odwołującego tytułem wpisu od odwołania. 

zasądza  od  odwołującego  Przedsiębiorstwa  Spółdzielczego  BUDOPROJEKT 

z siedzibą w Katowicach na rzecz przystępującego TPF sp. z o.o. z  siedzibą 

w  Warszawie 

kwotę 3600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych) tytułem 

uzasadnionych 

kosztów 

strony 

obejmujących 

wynagrodzenie 

pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r. 

–  Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2017  r.  poz.  1579  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok 

–  w  terminie  7  dni 

od 

dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  Miasto  Katowice  prowadzi  nap  odstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia 

2004 r. 

– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) {dalej również: 

„ustawa  pzp”  lub  „pzp”}  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  na  usługi  pn.  Wykonanie  usług  projektowych  wraz  z  nadzorem  autorskim  pn.: 

Przebudowa budynku siedziby  „Katowice Miasto  Ogrodów  – Instytucja Kultury  im.  Krystyny 

Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018) 

Ogłoszenie o  tym  zamówieniu  4 kwietnia  2018  r.  zostało  opublikowane w  Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej nr 2018/S_065 pod poz. 145000. 

Wartość  przedmiotowego  zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach 

wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp. 

7  listopada  2018 

r.  Zamawiający  udostępnił  Odwołującemu  Przedsiębiorstwu 

Spółdzielczemu  BUDOPROJEKT  z  siedzibą  w  Katowicach  {dalej  również:  „Budoprojekt”} 

treść  wyjaśnień  zawartych  przez  TPF  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Warszawie  {dalej  również: 

„TPF”} w piśmie z 21 sierpnia 2018 r. 

19 listopada 2018 

r. Odwołujący wniósł w formie pisemnej do Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej odwołanie od zaniechania odrzucenia oferty TPF. 

Odwołujący  zarzucił  Zamawiającemu  naruszenie  art.  93  ust.  3  pzp  –  przez  jego 

niezastosowanie w

zględem oferty TPF.: 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

Odrzucenia  oferty  wykonawcy  TPF  z  powodu  nieudzielenia  wyjaśnień  dotyczących 

wyliczenia ceny oferty na potwierdzenie jej prawidłowej i rzetelnej kalkulacji. 

2.  W  przypadku  dokonania  ponownego  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  przed 

rozstrzygnięciem  niniejszego  odwołania  –  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej. 

Ponadto 

Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów wskazanie następujących 

okoliczności prawnych i faktycznych dla uzasadnienia wniesienia odwołania. 

W  odwołaniu  w  następujący  sposób  przedstawiono  dotychczasowy  przebieg 

postępowania o udzielenie zamówienia. 

Po  otwarciu  ofert  Zamawiający  powziął  wątpliwości  odnośnie  rzetelności  kalkulacji 

ce

ny w ofercie wykonawcy TPF, w związku z czym na podstawie art. 90 ust. 1 pzp  wezwał 

tego wykonawcę pismem z 28 maja 2018 r. do udzielenia wyjaśnień oraz złożenia dowodów 

wskazujących na prawidłowość wyliczenia ceny. 

Wykonawca TPF udzielił 4 czerwca 2018 r. pisemne wyjaśnienia, do których dołączył 

dowody  ukazujące  przyjęty  sposób  kalkulacji  części  ceny  (bez  uwzględnienia  kosztów 

sporządzenia studium wykonalności). 

W związku z niepełnymi wyjaśnieniami Zamawiający wezwał ponownie TPF pismem 

z 16 sierpnia 2018 r. 

do uzupełnienia pierwotnych wyjaśnień, wskazując jako żądany zakres 

wyjaśnień:  1)  sposób  i  wysokość  wyceny  w  ramach  kosztorysu  projektu,  oraz  2)  koszty 

wykonania opracowania pn. 

„Elementy Studium Wykonalności”. 

Wykonawca  TPF  złożył  21  sierpnia  2018  roku  wyjaśnienia  uzupełniające,  które 

w 

całości  zastrzegł  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa,  co  Zamawiający  podtrzymał,  nie 

udostępniając ich na wniosek Odwołującego z 10 października 2018 r.  

4  października  2018  roku  Zamawiający  dokonał  wyboru  oferty  TPF  jako 

najkorzystniejszej. 

Odwołujący  wniósł  na  powyższą  czynność  Zamawiającego  odwołanie,  jednocześnie 

domagając się odtajnienia wyjaśnień, co do których wykonawca TPF nie podjął właściwych 

środków  celem  wykazania  tajemnicy  przedsiębiorstwa.  Jednocześnie  na  wypadek 

nieuwzględnienia  powyższego  zarzutu  i  wniosku  o  odtajnienie  wyjaśnień  Odwołujący 

sformułował zarzut ewentualny,  zarzucając nierzetelność kalkulacji cenowej.  

Wyrokiem  z 

26 października 2018 r. w sprawie sygn. akt KIO 2132/18 Krajowa Izba 

Odwoławcza uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty 

najkorzystniejszej oraz odtajn

ienie wyjaśnień uzupełniających. 

30 października 2018 r. Odwołujący złożył Zamawiającemu wniosek o udostępnienie 

odtajnionych  wyjaśnień  uzupełniających  TPF,  któremu  Zamawiający  uczynił  zadość  7 

listopada 2018 r.  

Odwołujący  (jako  podsumowanie  przywołanego  w  odwołaniu  orzecznictwa  Izby) 

podniósł,  że  jedynie  złożenie  szczegółowych  rzeczywistych  wyjaśnień  obala  domniemanie 

istnienia  w 

ofercie  ceny  rażąco  niskiej.  Powyższego  nie  wypełnią  złożenie  jakichkolwiek 

wyjaśnień,  w  szczególności  zaś  złożenie  wyjaśnień  oderwanych  od  wcześniejszych 

oświadczeń (w tym złożonych w ofercie). 

Zdaniem  Odwołującego  analiza  uzupełniających  wyjaśnień  wskazuje,  że  TPF 

obowiązkowi  temu  nie  podołał,  gdyż  był  wzywany  w  zakresie:  1)  sposobu  i  wysokości 

wyceny  w  ramach  kosztorysu  projektu,  2) 

kosztów  wykonania  opracowania  pn.:  „Elementy 

Studium  Wykonalności”,  a  podjął  próbę  wyjaśnień  jedynie  w  zakresie  sposobu  wyceny  z 

pierwszego  zakre

su  i  kosztów  z  drugiego  zakresu,  pomijając  wyjaśnienia  dla  części 

wysokości  wyceny  z  pierwszego zakresu,  w  tym  pomijając wyjaśnienia z  zakresu kwoty  za 

nadzory autorskie. 

Ponadto  według  Odwołującego  nawet  pobieżna  analiza  uzupełniających  wyjaśnień 

TPF  wska

zuje,  że  suma  poszczególnych  pozycji  wskazanych  w  tabelach  nie  odpowiada 

wartościom  wskazanym  w  ofercie  TPF.  Wyjaśnienia  ceny  oferty  dotyczą  ceny 

zaproponowanej  przez  danego  wykonawcę  w  postępowaniu,  a  nie  jakiejkolwiek  ceny.  Bez 

znaczenia  pozostają  wyjaśnienia,  które  miałyby  wywoływać  wrażenie,  że  zamówienie 

możliwe jest do wykonania również za niższą cenę. Wyjaśnienia nie mają na celu wykazanie 

najniższej ceny, za jaką da się zrealizować zamówienie, a muszą odnosić się do konkretnej 

ceny  wskazanej  w  oferc

ie  w  połączeniu  z  dostępnymi  danemu  wykonawcy  szczególnymi 

warunkami, które gwarantują prawidłowe wykonanie zamówienia za zaproponowane stawki. 

Cena wykazywana w wyjaśnieniach nie może być więc ceną oderwaną od ceny wskazanej w 

ofercie. Kalkulując ofertę wykonawcy bardzo dokładnie weryfikują dokumentację i następnie 

dokładnie cenę wyliczają, przez co podana cena nie jest zaokrąglona do pełnych tysięcy czy 

setek,  ale  jest  podana  z  dokładnością  do  1  grosza  (w  ofercie  TPF  z  dokładnością  do  50 

groszy).  Nie  jest 

więc  to  cena  oderwana  od  rzeczywistości,  ale  cena  skalkulowana  przy 

pomocy  dostępnych  wykonawcy  środków.  Wyjaśnienia  ceny  powinny  więc  polegać 

na 

wykazaniu  Zamawiającemu  sposobu  zbudowania  ceny  oraz  powinny  być  złożone  przy 

zastosowaniu  dowodów,  które  potwierdzają  rzetelność  przyjętych  i  zaoferowanych  stawek. 

Dla  profesjonalnego  wykonawcy,  który  rzetelnie  buduje  cenę  swojej  oferty,  nie  powinno 

stanowić  najmniejszego  problemu  wyjaśnienie  Zamawiającemu  w  jaki  sposób  skalkulował 

cenę  oferty,  jakie  przyjął  wartości  i  z  czego  one  wynikały.  W  sytuacji  gdy  wynikają  one 

z 

dodatkowych  dokumentów  (oferty  podwykonawców,  umowy  z  personelem,  umowy 

handlowe,  itp.)  powinien  on  te  dokumenty  przedstawić  dla  wykazania  rzetelności  ceny.  Nie 

jest wystarczające li tylko wskazanie, że prawdopodobne jest zawarcie umowy o określonej 

wartości. Konieczne jest przedstawienie umowy lub oferty z której dana wartość 

Odwołujący  sprecyzował,  że  szczegółowa  analiza  wyjaśnień  uzupełniających  TPF 

wskazuje  na  następujące  błędy  i  nierzetelności,  które  winny  skutkować odrzuceniem  oferty 

ze względu na nieobalenie domniemania istnienia rażąco niskiej ceny w ofercie: 

Odwołujący zrelacjonował, że w ofercie TPF (patrz tabela z pkt 10 formularza oferty 

na str. 

7 oferty) podano cztery przedsiębiorstwa jako podwykonawców tj.: Cendos.pl S. S. – 

w  zakresie  audytu  energetycznego, Asagna 

– w zakresie środowiskowym, Geo-Surucy – w 

zakresie geodezji, Geostudio 

– w zakresie geologii. 

Z  kolei  w 

wykazie  osób,  które  będą  uczestniczyć  w  wykonaniu  zamówienia  (patrz 

wykaz  z  pkt  7 

„Oświadczeń  i  dokumentów”  TPF  z  7.09.2018  r.  oraz  uzupełnienie  wykazu 

osób  w  piśmie  TPF  z  24.09.2018  r.  podano  następujące  osoby:  D.L.  –  projektant  w 

specjalności  architektonicznej,  M.K.  –  projektant  w  specjalności  instalacyjnej  w  zakresie 

sieci,  instalacji  i  urządzeń  elektrycznych  i  elektroenergetycznych,  M.R.  –  projektant  w 

specjalności  instalacyjnej  w  zakresie  sieci,  instalacji  i urządzeń  cieplnych,  wentylacyjnych, 

gazowych,  w

odociągowych  i  kanalizacyjnych,  M.K.  –  projektant  w  specjalności 

konstrukcyjno-budowlanej,  G.G. 

–  projektant  w  specjalności  telekomunikacyjnej,  P.C.  – 

proj

ektant  w  specjalności  drogowej,  L.J.  –  projektant  w  specjalności  telekomunikacyjnej 

radiowej. 

Odwołujący  podniósł,  że  wszyscy  powyżej  wymienieni  projektanci  prowadzą  albo 

działalności  gospodarcze  albo  przedsiębiorstwa  w  zakresie  projektowania:  D.L.  pracownię 

„Eurytmia  Pracownia  Architektury  P.  P.-L.,  D.L.”,    M.K.  –  jako  prezes  zarządu  w 

PROMONTEL sp. z o.o. (KRS 0000139478), M.R. i M.K.

– jako członkowie zarządu w RWK 

Inżynierowie  sp.  z  o.o.  (KRS  0000452994),  G.G.  –    pod  firmą  „G.G.  GMG  System  mgr  inż. 

G.G.

”  (REGON  141172000),  P.C.  –  jako  członek  zarządu  w  CertusVia  sp.  z  o.o.  (KRS 

0000476932), L.J. 

–pod firmą „MALS L.J.” (REGON 360056817). 

Odwołujący  wywiódł,  że    ponieważ  powyżej  wymienione  osoby  jako  przedsiębiorcy 

lub  osoby  prowadzące  przedsiębiorstwo  nie  pozostają  z  TPF  w  stosunku  pracy  (zgodnie 

z Kodeksem  pracy), 

przyjęte  w  uzupełniających  wyjaśnieniach  TPF  koszty  miesięcznego 

wynagrodzenia  są  niewłaściwe,  gdyż  dotyczą  pracowników  zatrudnionych  na  podstawie 

kodeksu pracy. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  w  wyjaśnieniach  uzupełniających TPF  (pkt  3  tabeli  3) 

podano następujący skład projektantów: 

- architekt 

– 67878,72 zł 

- architekt 

– 67878,72 zł 

- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych 

– 52284,96 zł  

- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych 

– 91728,00 zł 

- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych 

– 52284,96 zł 

- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych 

– 91728,00 zł 

projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 52 284,96 zł 

- projektant w specja

lności konstrukcyjno-budowlanej – 91 728,00 zł 

- projektant teletechniczny 

– 91728,00 zł 

- projektant drogowy 

– 52284,96 zł 

Razem wartość pracy projektantów – 711.809,28 zł 

Odwołujący  podniósł,  że  w  zw.  z  art.  20  ust.  2  Prawa  budowlanego  przedmiotowy 

projekt  budowlany  będzie  musiał  być  sprawdzony  przez  osoby  posiadające  uprawnienia 

budowlane  do  projektowania  bez  ograniczeń  w  odpowiednich  specjalnościach,  a  zatem 

przewidzieć  należy  w  każdej  branży  co  najmniej  dwie  osoby  z  uprawnieniami 

do p

rojektowania (projektanta i sprawdzającego). 

Odwołujący  zarzucił,  że  w  wycenie  nie  uwzględniono  kosztów  pracy  osób 

sprawdzających,  które  powinny  wynosić  10-20%  wartości  prac  projektantów  (biorąc  pod 

uwagę  argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających TPF o dysponowaniu  wysokiej klasy 

specjalistami,  należy  przyjąć  maksymalny  wskaźnik  procentowy),  co  daje  niedoszacowanie 

wartości wykonania dokumentacji projektowej  o 142.361.86 zł, co stanowi 7,6% łącznej ceny 

ofertowej. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  w  wyjaśnieniach  uzupełniających  TPF  (w  tabeli  1) 

podano  następujące  koszty  roboczogodziny  personelu  projektowego:  dla  architekta, 

projektanta  w  zakresie  sieci  (...)  elektroenergetycznych,  projektanta  w  zakresie  sieci  (...) 

kanalizacyjnych, 

projektant  w  specjalności  konstrukcyjno-budowlanej  oraz  projektanta 

drogowego 

– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g. 

Ponadto  zgod

nie  z  tabelą  2  pisma  TPF  w  wycenie  przyjęto  zaangażowanie  dwóch 

architektów  oraz  łącznie  czterech  asystentów  (dwóch  asystentów  do  opracowania 

„Elementów  Studium  ...”  i  dwóch  asystentów  do  wykonania  kompleksowej  dokumentacji 

projektowej…). Obaj architekci zaangażowani przez 13 miesięcy przy studium w stopniu 26% 

i przez 13 miesięcy przy dokumentacji w 74%, co łącznie daje 100% zaangażowania przez 

13 miesięcy. Z kolei zaangażowanie każdego z czterech asystentów przyjęto 100% przez 13 

miesięcy. 

Odwołujący  podniósł,  że  zgodnie  z  „Regulaminem  honorarium  architekta”, 

publikowanego przez  Izbę Architektów  Rzeczypospolitej  Polskiej  (strona  internetowa Izby  > 

regulacje  prawne  >  honoraria  architekta),  przy  kalkulacji  w  oparciu  o  stawki  godzinowe 

należy przyjmować: 

za  usługi,  dla  których  świadczenia  niezbędna  jest  wiedza  architekta  –  standardowo 

świadczona przez architekta szefa projektu – 100+400 zł/r-g 

-  z

a  usługi,  dla  których  świadczenia  niezbędna  jest  wiedza  architekta  –  standardowo 

świadczone przez asystenta projektanta – 75+300 zł/r-g 

Odwołujący stwierdził, że z uwagi na argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających 

TPF  o  dysponowaniu  wysokiej  klasy  specjalistami, 

należy  przyjąć  maksymalne  stawki 

godzinowe wg przywołanego wyżej regulaminu. 

Odwołujący  zarzucił,  że  niedoszacowanie  wynagrodzenia  architektów  i  ich 

asystentów  w  wycenie  TPF  wynosi  odpowiednio  89,5%  i  92,7%.  A  przyjmując    minimalne 

stawki wg przywołanego regulaminu – odpowiednio 58% i 70,7%. 

A o

statecznie niedoszacowanie kosztów związanych z pracą architektów i asystentów 

wynosi: 

- dla archite

któw: 2 osoby x (89,5% x 183456 zł) = 328386,24 zł (gdzie 183456 zł jest sumą 

kosztów pracy architektów i asystentów z tabeli 2 pisma TPF); 

dla  asystentów:  4  osoby  x  (92,7%  x  192192,00  zł)  =  712647,93  zł  (gdzie  192192  zł  jest 

sumą kosztów pracy asystentów z tabeli 2 TPF).  ‘ 

-  p

owyższe  daje  niedoszacowanie  wartości  wykonania  dokumentacji  projektowej  aż 

o 

1041034,17 zł, co stanowi aż 55,9% łącznej ceny ofertowej. 

Zdaniem  Odwołującego  powołane  w  wyjaśnieniach  uzupełniających  średnie  zarobki 

architektów  wg  raportu  Sedlak@Sedlak  zostały  błędnie  zinterpretowane  przez  TPF,  gdyż 

wskazane 

4660  zł  brutto  to  w  istocie  średnie  zarobki  architektów,  a  nie  projektantów 

architektów. Różnica pomiędzy tymi osobami sprowadza się do stwierdzenia, że architekt to 

osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku architektura, z kolei projektant architekt to 

osoba, która uzyskała dodatkowe uprawnienia budowlane (w tym celu musi odbyć praktykę 

i 

złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy). 

Dodatkowo 

Odwołujący  podniósł  ponownie,  że  osoby  realizujące  zamówienie  nie 

będą zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a ponadto zarzucił, że  raport ten nie odnosi 

się  do  zaoferowanej  ceny,  gdyż  nie  odzwierciedla  rzeczywistych  zarobków  osób 

zatrudnionych  przez  TPF,  ani  do  dostępnych  TPF  okoliczności  pozwalających  na 

zmniejszenie ceny.  

Odwołujący zrelacjonował, że w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu 

zamówienia  (patrz  wykaz  z  punktu  7  „Oświadczeń  i  dokumentów” TPF  z  7.09.2018  r.  oraz 

uzupełnienie  wykazu  osób  z  pisma TPF  z    24.09.2018  r.)  podano,  że  przewidziano  dwóch 

projektantów  branży  teletechnicznej:  G.G.  i  L.J.,  a w wyjaśnieniach  uzupełniających TPF  (w 

tabeli  1)  uwzględniono  jedynie  jednego  projektanta  w  branży  teletechnicznej,  zakładając 

koszt jego pracy 

w wysokości 91.728,00 zł.  

Zdaniem  Odwołującego  należy  zatem  uznać,  że  nie  uwzględniono  kosztu  pracy 

drugiego  projektanta,  co  przy  analogicznych  kwalifikacjach  (uprawnieniach)  i  analogicznym 

zakresie pracy daje niedoszacowanie ceny o 91728,

00 zł. Dodatkowo tym bardziej pominięto 

koszt pracy spr

awdzającego (w kontekście pkt 2 powyżej), co daje kolejne niedoszacowanie 

rzędu 18.345,60 zł (liczone jako 20% wartości pracy projektanta) – łącznie niedoszacowanie 

wartości wykonania dokumentacji projektowej wynosi 110073,60 zł, co stanowi 5,9% łącznej 

ceny ofertowej. 

Odwołujący  podał,  że  w  pkt  I  „Przedmiot  zamówienia  „Specyfikacji  technicznej  dla 

opracowania  pn.  Elementy  Studium  Wykona

lności”  (załącznik  12  do  SIWZ)  Zamawiający 

określił:  Wykonanie  dla  zadania  inwestycyjnego  (...)  opracowania  pn.  Elementy  Studium 

Wykonalności” dla każdego z następujących zakresów osobno: 1) usuwanie azbestu (...), 

2)  termomodernizacja  budynku  (...),  3) 

rewitalizacja  (roboty  budowlane  i  prace  związane 

z 

przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach KFS) 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  w  tabeli  nr  2  z  wyjaśnień  uzupełniających  TPF, 

w 

kalkulacji dotyczącej „Elementów studium...)” (patrz wiersze nr 2 tabeli), wyszczególniono 

kolejno koszty: architekt 

– 23849,00 zł, architekt – 23849,28 zł,  projektant w zakresie sieci 

(...) elektroenergetycznych 

– 39443,04  zł,  projektant  w  zakresie  sieci  (...)  kanalizacyjnych  –

39443,04  zł,  projektant  w  specjalności  konstrukcyjno-budowlanej  –  39443,04  zł,  projektant 

drogowy 

–  39  443,04  zł,  asystent  –  48048,00  zł,  asystent  –  48048,00  zł,  dokumentacja 

geologiczno-geotechniczna 

–  4000  zł,  wizja  lokalna  z  wstępną  inwentaryzacją  –10000  zł, 

opracowania  geodezyjne 

–  4500  zł,  opinia  BHP/sanitarna  –  5004,30  zł,  dokumentacja 

środowiskowa – 13250,00 zł, warunki techniczne, uzgodnienia – 5368,78 zł 

Odwołujący  zarzucił,  że  w  powyższych  kosztach  opracowania  „Elementów  studium 

” pominięto udział dwóch projektantów w branży teletechnicznej (G.G. i L.T.),. których udział 

w  wykonaniu  zamówienia  TPF  zadeklarował  w  wykazie  osób  (patrz  pisma  przywołane  już 

powyżej). Co więcej, ponieważ TPF podczas rozprawy w sprawach sygn. akt KIO 1435/18 i 

KIO 1440/18 wskazywał, że to właśnie ci sami projektanci, którzy będą opracowywali projekt, 

będą  jednocześnie  opracowywali  elementy  studium  wykonalności,  Brak  spójności  oraz 

rzetelności w wyjaśnieniach. 

Odwołujący  dodał,  że  zgodnie  z  „Koncepcją  Programowo  Przestrzenną” 

udostępnioną przez Zamawiającego (załącznik nr 7 do SIWZ) zakres przebudowy i ulepszeń 

w  branży  teletechnicznej,  zarówno  przewodowej  (pierwszy  z  pominiętych  projektantów), 

jak i 

radiowej (drugi z pominiętych projektantów) będzie znaczny. Przykładowo przewidziano 

cyfrową sieć audio-wideo, system interkomowy, system rejestracji dźwięku i nagłośnienia itd. 

Co  więcej  przedmiotem  projektu  będzie  przebudowa  i  ulepszenie  wyposażenia  Centrum 

Kultury,  czyli  obiektu, 

w  którym  głównym  (zasadniczym)  pomieszczeniem  jest  sala 

widowiskowa,  inne  mniejsze  sale  np.  sala  teatralna  Teatru  Korez 

itd.  Stąd  właśnie  branża 

telet

echniczna będzie stanowiła zasadniczą część tworzącą koszty opracowania.  

Zatem 

według  Odwołującego  TPF  nie  skalkulował  kosztów  wykonania  elementów 

studium  w  zakresie  branży  teletechnicznej.  Ponieważ  TPF  nie  różnicuje  kosztów  pracy 

proje

ktantów w zakresie opracowania studium tj. każdy z projektantów poszczególnych branż 

ma  przypisane  koszty  39443,04  zł,  pominięcie  kosztów  pracy  dwóch  projektantów  daje 

niedoszacowanie wartości opracowania elementów studium o 78886,08 zł. 

Ponadto 

Odwołujący  zarzucił,  że  w  tabeli  2  w  pozycji  „Wartości  wykonania 

opracowania  Elementów  Studium  Wykonalności  zgodnie  z  wytycznymi  zawartymi 

w 

załączniku  nr  12”  TPF  nie  uwzględniło  elementów  kosztowych  związanych 

z termomodernizacj

ą  budynku,  przenosząc  do  osobnej  pozycji  (do  wiersza  1  tabeli),  czyli 

kompleksowej  termomodernizacji 

nie objęto  Elementami studium,  co jest  wprost  niezgodne 

z 

wymaganiami Zamawiającego. 

Odwołujący  zarzucił,  że  podana  w  wierszu  nr  7  w  części  B  formularza  cenowego 

oferty 

TPF cena jednostkowa za jeden nadzór autorski z pobytem projektanta na budowie tj. 

kwota 150 zł netto (184,50 zł brutto) jest rażąco niedoszacowana w odniesieniu do realnych 

kosztów  z  tym  związanych,  a  ponadto  jest  niezgodna  z  kosztami  podanymi  w  „Kosztorysie 

projektu” z pierwszych wyjaśnień TPF z 4.06.2018 r. 

Zdaniem Odwołującego ponieważ  większość z  projektantów  wskazanych przez TPF 

w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia (patrz wykazy, o których 

była  mowa  powyżej)  zamieszkuje  i  pracuje  w  Warszawie,  nawet  zakładając  wykorzystanie 

samochodu  służbowego  (którego  posiadanie  wspomina  TPF  w  pierwszych  wyjaśnieniach) 

na  trasie Warszawa-Katowice-

Warszawa rzędu 600 km, przy minimalnym realnym spalaniu 

6 l/100 km, i obecnych 

kosztach paliwa rzędu 5 zł/l, koszt jednego przejazdu wynosi 180 zł 

(liczone  jako  6x6  l/100  km  x  5  zł/l).  Jest  to  więcej  o  20%  od  ceny  wskazanej  przez  TPF, 

a 

należy  jeszcze  uwzględnić  wynagrodzenie  za  godziny  pracy  projektanta  i  inne  koszty 

eksploatacyjne  pojazdu.  Koszt  przejazdu  środkami  komunikacji  zbiorowej  jest  jeszcze 

wyższy, bo rzędu 300 zł za przejazd tam i z powrotem. 

Według  Odwołującego  uwzględniając  stawkę  wynagrodzenia  architekta  300  zł/r-g, 

(zgodnie z pkt 

3 powyżej), czas potrzebny na przejazd ok. 6 godzin (tam i z powrotem) oraz 

2 godziny pracy na miejscu budowy, 

koszt pracy projektanta w związku z jednym nadzorem 

autorskim 

wynosi  1800  zł,  a  po  dodaniu  wyliczonych  powyżej  kosztów  przejazdu,  koszt 

jednego nadzoru wynosi około 1980 zł. 

Odwołujący  podsumował,  że  ponieważ  zgodnie  z  SIWZ  należało  przewidzieć  100 

nadzorów  autorskich  z  pobytem  projektanta  na  budowie,  podana  przez  TPF  kwota  za  te 

nadzory  tj.  15  000  zł  jest  rażąco  niedoszacowana  w  stosunku  do  rynkowej  wynoszącej 

000 zł, co daje niedoszacowanie wartości wykonania umowy aż o 183000,00 zł i stanowi 

aż 9,8% łącznej ceny ofertowej.  

Nie

zależnie  od  powyższego  Odwołujący  odwołał  się  do  kalkulacji  zgodnie  ze 

wspomnianym   

„Regulaminem  honorarium  architekta”,  gdzie  wynagrodzenie  za  nadzór 

autorski  przyjmuje  się  średnio  jako  15%  wartości  prac  projektowych.  Ponieważ  według 

uzupełniających wyjaśnień TPF wartość prac projektowych wynosi 1258112,80 zł (suma na 

dole  tabeli  nr  2  na  str.  5),  oszacowanie 

wartości  nadzoru  autorskiego jako  średnio  18%  tej 

kwoty  daje  226

460,30  zł.  Natomiast  wg  formularza  ofertowego  TPF  wartość  nadzorów 

autorskich wynosi 34920 zł (suma trzech kwot z formularza cenowego oferty część B, wiersz 

7,  8  i  9). 

Według  tej  metody  niedoszacowanie  wartości  nadzorów  wynosi  191540,30  zł, 

ponieważ  jest to kwota zbliżona do  wyliczonej  powyżej,  zdaniem Odwołującego  potwierdza 

to poprawność wyliczenia niedoszacowania za nadzory autorskie. 

Odwołujący zwrócił uwagę, że w „Kosztorysie projektu” w pierwszych wyjaśnieniach, 

w 

części  zatytułowanej  „Etap  IV  –  nadzór  autorski,  prawo  opcji”  podano:  w  wierszu  „ilość 

w

izyt w trakcie projektu” – 100 wizyt i ich koszt 13500,00 zł, w wierszu „czas trwania budowy 

(tygodnie) 

– nadzory” – 112 (ale nie podano kosztów), w wierszu „ilość przejazdów’ – 262 i 

ich koszt 15

720,00 zł, co w sumie daje 29220,00 zł, co nie koresponduje z kwotą 15000,00 zł 

podaną  przez  TPF  w  formularzu  cenowymi  oferty  (w  wierszu  nr  7  części  B  formularza 

cenowego  z  oferty  TPF),  co  według  Odwołującego  potwierdza  niedoszacowanie  ceny 

w ofercie. 

Od

wołujący  zarzucił,  że  w  TPF  w  wyjaśnieniach  uzupełniających  nie  wyjaśnił  ani 

wysokości  wyceny  nadzorów  autorskich,  ani  nie  przedstawił  dowodów  na  poparcie 

zaproponowanych  cen  (czy  to  z 

oferty  czy  to  z  pierwszych  wyjaśnień  ceny),  ani  nie 

przedstawił  żadnych  okoliczności  sprzyjających  i  dostępnych  tylko  dla  niego,  które 

pozwoliłyby mu na skalkulowanie ceny w takiej wysokości ( a siedziba tego wykonawcy oraz 

adresy  osób  skierowanych  do  realizacji  przeczą  możliwości  realizacji  zamówienia  za  cenę 

wskazaną w ofercie wykonawcy TPF). 

Odwołujący  podał,  że  przyjęte  w  pkt  3  tabeli  2  z  wyjaśnień  uzupełniających  TPF 

czasy prac projektowych dla wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej przyjęto dla 

architektów,  projektantów,  asystentów,  personelu  pomocniczego  i  pozostałych  specjalistów 

czas  pracy  13  miesięcy,  podczas  gdy  zgodnie  z  pkt  12  ppkt  1)  SIWZ  zakres  ten  należy 

zrealizować do 12 miesięcy od daty podpisania umowy.  

Odwołujący  zarzucił,  że  potwierdza  to  nierzetelność  sporządzenia  kalkulacji  ceny, 

gdyż  realizacja  dokumentacji  projektowej  przez  13  miesięcy,  jak  przyjął  w  wycenie  TPF, 

stanowiłoby  naruszenie  umowy  i  skutkowałoby  naliczeniem  kar  umownych  w  wysokości 

634,00  zł  [liczonej  zgodnie  z  §  17  ust.  1  pkt  1  lit.  a)  projekt  umowy  jako  0,1%  wartości 

zamówienia brutto za każdy dzień, czyli 0,1% x 2 287 800,00 zł x 30 dni - 68 634,00 zł)]. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że podana  w  pkt  1 tabeli  2 z  wyjaśnień  uzupełniających 

TPF  wartość  wykonania  audytu  energetycznego  uwzględniającego  kompleksową 

termomodern

izację  budynku  tj.  kwota  50043,00  zł  nie  jest  tożsama  z  kwotą  93000,00  zł 

podaną za ten sam zakres w pierwszym wierszu części A formularza cenowego oferty TPF. 

Zgodnie z kosztorysem projektu TPF  (patrz  żółty  wiersz  na  dole tabeli kosztorysu projektu) 

marża przyjęta dla omawianego zadania to 5% (czyli mnożnik 1,05 podany w tabeli), zatem 

powyższej  różnicy,  wynoszącej  42957  zł  czyli  aż  85,8%  nie  można  w  żaden  sposób 

utożsamiać  z  zyskiem. I  nie ma wskazania,  aby  pozycja ta zawierała jakieś inne elementy, 

zgodnie z wezwaniem Zama

wiającego do złożenia wyjaśnień. 

Odwołujący  zarzucił,  że  TPF  wskazując  w  wyjaśnieniach  uzupełniających  odmienne 

wartości  od  cen  podanych  w  ofercie  przedstawia  wyliczenie  nierealne,  oderwane  od 

skalkulowanych  na  etapie  ofertowania,    przez  co  nie 

wyjaśnia  ceny  oferty,  ale  próbuje 

wykazywać, że dane prace można wykonać za tak naprawdę dowolną wartość, co stanowi o 

nierzetelności wyjaśnień uzupełniających TPF. 

Odwołujący zrelacjonował, że Tabela 2 zawarta w wyjaśnieniach uzupełniających TPF 

zawiera  ceny  składowe  trzech  elementów:  audytu  energetycznego  (...)  –  wiersz  nr  1, 

elementy studium (...) 

– wiersze nr 2, oraz kompleksową dokumentację (...) – wiersze nr 3, 

a koszt 

grup  wierszy  związanych  z  audytem  energetycznym  i  elementami  studium  jest  na 

dole  str.  4  podsumowany  na  kwotę  402073,30  zł,  podobnie  na  dole  str.  5  podsumowano 

koszty z grupy wierszy nr 3 na kwotę 1258112,80 zł.  

Odwołujący  podniósł,  że  TPF  nawet  w  sumowaniu  nie  zachował  staranności,  gdyż 

suma kosztów z pierwszego sumowania, tj. zaczynając od kwoty 50 043,00 zł i kończąc na 

kwocie  536

8,78  zł  daje  393732,80  zł  (a  nie  402073,30  zł),  a  błąd  w  sumowaniu  stanowi 

pomyłkę o 2,1% z wartości poprawnej. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  zarówno  w  „Kosztorysie  projektu”  z  wyjaśnień  TPF 

z 4.06.2018, jak i w wyj

aśnieniach uzupełniających TPF w wierszach części 2 i 3 tabeli nr 1 

pojawia się pozycja kosztowa odpowiednio „wizualizacja, inwentaryzacja” oraz „wizja lokalna 

wraz  z  wstępną  inwentaryzacją”.  Zamawiający  wraz  z  ogłoszeniem  przetargu  udostępnił 

wielobranżową inwentaryzację obiektu, sporządzoną  specjalnie pod kątem przedmiotowego 

zamówienia,  a  w  SIWZ  nie  oczekiwał  jakichkolwiek  dodatkowych  (niepotrzebnych) 

inwentaryzacji.  Informacja  o  tym,  że  Zamawiający  już  wykonał  i  dysponuje  inwentaryzacją 

wielobranżową  jest  podana  w  kilku  miejscach  SIWZ,  np.  spis  załączników  (str.  25  SIWZ, 

patrz  załącznik  8),  specyfikacja  techniczna  stanowiąca  załącznik  nr  5  do  SIWZ  (patrz 

w 

dolnej części strony nr 56 STWZ).  

Odwołujący zarzucił, że skalkulowanie przez TPF niepotrzebnych kosztów potwierdza 

nierzetelność sporządzenia kalkulacji ceny ofertowej. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  w  tabeli  2  uzupełniających  wyjaśnień  TPF  podano 

w wierszach 

nr  2  dotyczących  „Elementów  Studium  (...):  dokumentację  geologiczno-

inżynierską,  wizję  lokalną  z  wstępną  inwentaryzacją,  opracowania  geodezyjne,  opinię 

BHP/sanitarną oraz warunki techniczne, uzgodnienia. 

Odwołujący  stwierdził,  że  powyższe  pięć  elementów  nie  stanowi  opracowań 

twórczych  czy  projektowych,  gdyż  są  to  opracowania  określające  stan  faktyczny  (inaczej: 

badania,  materiały  do  projektowania). A  studium  wykonalności  nie  może  oceniać,  czy  stan 

faktyczny  jest  prawidłowo  zaprojektowany,  bo  ten  nie  jest  projektowany.  Dopiero  na 

podstawie tych materiałów projektanci sporządzają projekt, który jako opracowanie kreujące 

nowy  stan  może  być  oceniane.  Nie  ma  zatem  logicznego  uzasadnienia,  aby  w  kosztach 

wykonania  elementów  studium  wykonalności  zawarte  były  materiały  (badania)  do 

projektowania, bo te nic podlegają ocenie.  

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  wynika  to  również  ze  specyfikacji  technicznej  dla 

opracowania 

elementów studium wykonalności (załącznik 12 do SIWZ), gdzie Zamawiający 

wyraźnie  wskazuje  w  pkt  I  co  jest  zakresem  objętym  przez  studium  –  usuwanie  azbestu, 

termomodernizacja  budynku 

i  rewitalizacja  (roboty  budowlane  i  prace  związane 

z 

przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach EFS). 

Wszystkie te elementy są zadaniami związanymi z planowanymi (projektowanymi) pracami, 

a  nic  stanem  istniejącym.  Zamawiający  nie  oczekuje  analiz  studialnych  dotyczących 

materiałów,  jakie  wykonawca  ma  uzyskać,  aby  prawidłowo  wykonać  projekt,  a  oczekuje 

analiz studialnych projektów i rozwiązań w nich zawartych. 

Odwołujący zarzucił, że powyższe dowodzi nierzetelności wyjaśnień uzupełniających 

TPF.  

Odwołujący zarzucił, że zgodnie z załącznikiem 5 do SIWZ tj. Specyfikacją techniczną 

(patrz punkt III ppkt 17) w ofercie należało skalkulować opracowanie „opinii ornitologicznej”, 

natomiast  TPF  w  kosztorysie  projektu  skalkulował  jedynie  .inwentaryzacje  przyrodniczo-

chipterologiczno-

ornitologiczną” (patrz jeden z niebieskich wierszy w kosztorysie projektu, na 

kwotę  5000  zł).  Inwentaryzacja  jest  opracowaniem  nieporównywalnym  zakresowo 

(i 

oczywiście  kosztowo)  do  opinii.  Opinia  jest  opracowaniem  eksperckim,  wymagającym 

wiedzy  specjalistycznej,  a  inwentaryzacja  nie.  W  grupie  skalkulowanych  opinii  (patrz  trzy 

kolejne  niebieskie  wiersze  w  kosztorysie  projektu)  nie  ma  opinii  ornitologicznej, jest jedynie 

opinia: BHP, sanitarno-higie

niczna, pożarowa. 

Odwołujący podsumował, że łącznie powyższe (pkt 2-6) daje niedoszacowanie oferty 

TPF na kwotę 155355,71 zł.  

Odwołujący  zauważył,  że  powyższa  kwota  niedoszacowania  jest  zbliżona  do  kwoty 

niedoszacowania  wyznaczonej  wg  r

ozporządzenia  Ministra  Infrastruktury  z  dnia  18  maja 

2004  r.  w  sprawie  (

...)  obliczania  planowanych  kosztów  prac  projektowych  (Dz.  U.  Nr  130, 

poz.  1389)  oraz  wg  „Zasad  wyceny  prac  projektowych  Stowarzyszenia  Architektów 

Rzeczypospolitej Polskiej” (zastrzegając, że ponieważ źródła te podają analogiczną metodę, 

poniżej  podano  wyliczenia  odniesione  do  rozporządzenia).  Zgodnie  z  §  10  rozporządzenia 

planowane koszty prac projektowych 

oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego W%, 

wynoszącego  w  zaokrągleniu  4,3%,  i  planowanych  kosztów  robót  budowlanych  WRB. 

Zamawiający  podał  planowane  koszty  robót  budowlanych  w  Koncepcji  programowo-

przestrzennej (p

atrz załącznik 7 do SIWZ pkt 10 na str. 110) w wysokości 76425000 zł netto. 

Obliczając koszt sporządzenia projektu koncepcyjnego, który zgodnie z §10 rozporządzenia 

wynosi  15%,  planowan

y koszt prac projektowych objętych przedmiotowym zamówieniem to 

275 zł (liczone jako (4,3% x 76 425 000 zł) minus 15% za już opracowaną koncepcję i 

plus  15%  za  przypa

dek  przebudowy  =  3  286  275  zł).  Niedoszacowanie  ceny  TPF  wg 

powyższego  wyliczenia  wynosi  1  426  275  zł  (liczone  jako  koszt  wg  rozporządzenia  minus 

cena z oferty TPF-

u, tj. 3 286 275 zł - 1 426 275 zł = 1 426 275 zł). 

Odwołujący  podniósł,  że  kolejnym  potwierdzeniem  niedoszacowania  jest  to, 

iż Zamawiający w ogłoszeniu o przetargu podał szacunkową wartość zamówienia na kwotę 

413,39  zł  netto,  co  po  odjęciu  ceny  ofertowej  TPF-u  czyli  kwoty  1860000  zł,  daje 

niedoszacowanie 1261

413,39 zł. 

Z  odpowiedzi  na  odwołanie  wynika,  że  Zamawiający  uznał  za  zasadne  zarzuty 

dotyczące  sposobu  i  wysokości  wyceny  w  ramach  kosztorysu  projektu  kosztów  wykonania 

elementów studium wykonalności z pkt 5 i 11 uzasadnienia odwołania. 

Zamawiający  zgodził  się  z  zarzutem,  że  projektant  branży  teletechnicznej  powinien 

być wpisany w koszty wykonania opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności”, gdyż 

wg 

„Koncepcji programowo-przestrzennej” (załącznik nr 7 do SIWZ) projekty teletechniczne 

są  niezbędne  dla  wykonania  kompleksowej  dokumentacji  projektowej  dla  budynku  siedziby 

„Katowic Miasta Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek”. Projekt ma obejmować 

również  wykonanie  dokumentacji  projektowej  teletechnicznej  m.in.  instalacji  SAP  (system 

sygnalizacji pożarowej), instalacji SSWiN (system alarmowy sygnalizacji włamania i napadu), 

instalacji  ETHERNET,  instalacji  oddymiania,  instalacji  RTV/SAT,  instalacji  monitoringu, 

systemu 

infrastruktury sieci dźwiękowej, systemu rejestracji nagrań, systemu podglądu wideo 

oraz systemu interkomowego. 

Zamawiający  zgodził  się  również  z  twierdzeniem  Odwołującego,  że  nie  ma 

uzasadnienia  logicznego,  aby  w  kosztach  wykonania 

elementów  studium  zawarte  byty 

materiały (badania) do projektowania, bo te nie podlegają ocenie. Zamawiający stwierdził, że 

tylko jeden z elementów wymienionych przez Odwołującego jest potrzebny do sporządzenia 

opracowan

ia.  Zdaniem  Zamawiającego  dla  prawidłowego  wykonania  opracowania 

e

lementów studium wykonalności niezbędne są uzgodnienia (które zostały wymienione w pkt 

2 tabeli 2 wyjaśnień, ostatnia rubryka „warunki techniczne i uzgodnienia”). 

Zamawiający zauważył, że cena ofertowa Odwołującego jest wyższa tylko o ok 11% 

od  ceny  oferty  TPF,  a  wykonanie  opracowania  elemen

tów  studium  wykonalności  zostało 

przez  Odwołującego wycenione na  kwotę  30.750 zł,  co stanowi  tylko pół  procenta ceny  za 

wykonanie tego opracowania podanej przez T

PF (549.072 zł). 

W  związku  z  powyższym  Zamawiający  stwierdził,  iż  wezwanie,  do  którego 

zobowiązała go Izba w poprzedniej sprawie dotyczy tylko wykazania, że cena za wykonanie 

elementów studium wykonalności została ujęta w całości ceny ofertowej. Jednak z uwagi na 

powyższe  braki  Zamawiający  stwierdził,  że  wyjaśnienia  dotyczące  zaproponowanej  ceny 

ofertowej zostały sporządzone nierzetelnie. 

Po czym Zamawiający przytoczył brzmienie art. 186 ust. 3 i 6 pkt 3 lit. b ustawy pzp. 

Na  pytanie  Izby,  czy  pow

yższe  stanowisko  należy  poczytać  za  uwzględnienie 

zarzutów odwołania w całości, Zamawiający odpowiedział twierdząco. 

W  toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby 

odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2 

pzp.  

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  i  Przystępujący  w  piśmie  z  27  listopada 

2018 r. zgłosili wniosek o odrzucenie odwołania (pozostawienia bez rozpoznania) w zakresie 

zarzutów dotyczących: 

1)  wyceny  prac  proje

ktantów  i  architektów  w  odniesieniu  do  wykonywania  prac 

projektowych (pkt 1, 2, 3, 4, 7 uzasadnienia 

odwołania), gdyż na sposób wyceny pracy 

projektantów Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu; 

usług  związanych  z  pełnieniem  nadzoru  autorskiego  nad realizacją  robót  budowlanych 

pkt 6 uzasadnienia odwołania), gdyż Odwołujący podniósł taki zarzut już w pierwszym 

odwołaniu, ale z uwagi na brak jego uzasadnienia, Izba nie odniosła się do niego, na co 

nie złożono skargi; 

wartości audytu energetycznego (pkt 8 i 9 uzasadnienia odwołania), gdyż niespójności w 

kosztorysie 

przedłożonym  w  odpowiedzi  na  wezwanie  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90 

ustawy pzp były omawiane na pierwszej rozprawie przez Izbą; 

ujęcia  w  kosztorysie  projektu  pozycji  wizualizacja,  inwentaryzacja  oraz  wizja  lokalna 

wraz  z  wstępną  inwentaryzacją,  które  zdaniem  Odwołującego  są  kosztami 

niepotrzebnymi  (pkt  10  uzasadnienia  odwołania),  gdyż  na  sposób  sporządzenia 

kosztorysu projektu, 

w tym na ujęcie tych pozycji w kosztorysie projektu (karcie projektu) 

można było wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu; 

5)  opracowania  opinii  ornitologicznej  (

pkt  12  odwołania),  gdyż  na  sposób  wyceny  tego 

opracowania Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu. 

Ponieważ  odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  wpis  od  niego  został 

uiszczony,  a 

Przystępujący zgłosił sprzeciw co do powyższej czynności Zamawiającego –  

– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.  

Z  uwagi  na  br

ak  podstaw  do  odrzucenia  odwołania  w  całości  lub  umorzenia 

postępowania  odwoławczego  ,  Izba  skierowała  sprawę  do  rozpoznania  na  rozprawie, 

podczas której Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe 

stanowiska. 

Po  przeprowadzeniu 

rozprawy  z  udziałem  Stron  (w  tym  Przystępującego) 

postępowania  odwoławczego,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy, 

jak 

również  biorąc  pod  uwagę  oświadczenia  i  stanowiska  zawarte  w  odwołaniu, 

odpowiedzi  na  odwołanie,  piśmie  Przystępującego  z  27  listopada  2018  r.,  a  także 

wyrażone  ustnie  na  rozprawie  i  odnotowane  w  protokole,  Izba  ustaliła  i  zważyła, 

co 

następuje: 

Zgodnie  z 

art.  179  ust.  1  pzp  odwołującemu  przysługuje  legitymacja  do  wniesienia 

odwołania,  gdy  ma  (lub  miał)  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę 

w 

wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.  

W  ocenie  Izby 

Odwołujący  ma  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego  zamówienia, 

w 

którym  złożył  ofertę.  Tym  samym  Odwołujący  może  ponieść  szkodę  w  związku 

z zarz

ucanym  Zamawiającemu  naruszeniem  przepisów  ustawy  pzp,  gdyż  zaniechanie 

odrzucenia  oferty 

Przystępującego  uniemożliwia Odwołującemu  uzyskanie przedmiotowego 

zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć. 

Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla sprawy 

W  poprzedniej  sprawie  (prowadzonej  pod  sygn.  akt  KIO  1435/18) 

między  tymi 

samymi  Stronami  i 

z  udziałem  tego  samego  Przystępującego  Izba  rozpoznała  zarzut 

Odwołującego naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 pzp 

– przez zaniechanie odrzucenia oferty TPF, pomimo że zawiera rażąco niską cenę z uwagi 

na  niewykazanie 

przez  Przystępującego  w  złożonych  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp 

wyjaśnieniach, że tak nie jest. 

Odwołujący  w  poprzednim  odwołaniu  podnosił  w  szczególności,  że  w  zawartym 

w wy

jaśnieniach  kosztorysie  projektu  uwzględniona  została  cena  dokumentacji  projektowej, 

audytu energetycznego oraz usług objętych prawem opcji, natomiast nie uwzględnia on ceny 

wykonania  elementów  studium  wykonalności.  Odwołujący  wywodził,  że  skoro  w  formularzu 

ofertowym TPF wykonania takiego opracowania została określona na 549.072,00 zł, na taką 

kwotę kosztorys projektu jest niedoszacowany, pomimo zbieżności ceny oferty z formularza 

ofertowego  i  podsumowania  kosztorysu  projektu  opiewających  na  2.287.800  zł 

(w kosztorysie o 1 gr mniej). 

Ponadto  Odwołujący  podnosił,  że  pomiędzy  kwotami  podanymi  w  formularzu 

cenowym  TPF  a  kwotami  podanymi 

następnie  w  kosztorysie  projektu  istnieje  szereg 

istotnych  różnic  w  odniesieniu  do:  po  pierwsze  –  audytu  energetycznego  (odpowiednio 

93.000,00  zł  i    50.043,00  zł,  po  drugie  –  usług  objętych  prawem  opcji  (odpowiednio 

55.800,00  zł  i  111.242,46  zł),  po  trzecie  –  dokumentacji  projektowej  (odpowiednio 

1.264.800,00 zł i 1.698.714,53 zł). 

Odwołujący  wspomniał  również,  że  kosztorys  zawiera  również  wiele  pozycji 

niepasujących do przedmiotu niniejszego postępowania jak na przykład projekt koncepcyjny, 

którego wykonanie nie jest konieczne albowiem został on wykonany przez zamawiającego. 

Odwołujący  stanął  na  stanowisku,  że  de  facto  nie  doszło  do  złożenia  wyjaśnień, 

albowiem są one pobieżne, a z przedłożonego wyliczenia w żaden sposób nie wynika, w jaki 

sposób  określona  została  cena  wykonania  elementów  studium  wykonalności.  Pominięcie 

tego  elementu  oznacza,  że  całą  kalkulację  należy  uznać  za  nierzetelną,  a  TPF  nie 

udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska. 

Izba 

ustaliła  wówczas,  że  w  Formularzu  cenowym  (str.  9-10  oferty),  sporządzonym 

według  opracowanego  przez  Zamawiającego  wzoru  (załącznik  nr  2  do  SIWZ)  TPF  wycenił 

poszczególne  elementy  w  następujący  sposób:  A.  Wykonanie  dokumentacji  projektowej, 

audytu energet

ycznego i opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności” – 2.219.166,00 

zł  brutto,  w  tym  wartość  opracowania  pn.  „Elementy  Studium  Wykonalności”  (zgodnie  z 

wytycznymi  zawartymi  w  załączniku  nr  12)  –  549.072,00  zł  brutto,  B.  Zamówienia  objęte 

prawem opcji 

– 68.634,00 zł brutto. 

Pismem z 28 maja 2018 r. Z

amawiający wezwał TPF na podstawie art. 90 ust. 1 pzp, 

wskazując  że  cena  oferty  jest  niższa  o  co  najmniej  30%  od  wartości  zamówienia 

powiększonej  od  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  do  złożenia  wyjaśnień,  w  tym  o 

złożenie  dowodów  dotyczących  wyliczenia  ceny,  określając  ich  zakres  przez  przywołanie 

wyliczenia zawartego w lit a)-e) wskazanego przepisu ustawy pzp.  

w szczególności w zakresie: 

W piśmie z 4 czerwca 2018 r. TPF złożył m.in. „Kosztorys projektu – Kartę Projektu” , 

wyszczególniając  pozycje  kosztorysowe  inwestycji  w  podziale  na  IV  etapy:  I  –  PK  (Prace 

koncepcyjne,  II 

–  PB  (Projekt  Budowlany),  III  –  PW  (Projekt  Wykonawczy),  IV  –  nadzór 

autorski,  prawo  opcji 

i  przypisując  koszt  w  odniesieniu  do  każdego  z  elementów  (pozycji). 

Łączny koszt to 1 859 999,99 zł netto, 2 287 799,99 zł brutto. 

W  tak  ustalonych  okolicznościach  Izba  rozpatrzyła  powyższy  zarzut  w  następujący 

sposób.  

Po pierwsze, 

Izba stwierdziła, że zbieżność ceny ofertowej w formularzu ofertowym i 

całkowitego  kosztu  wszystkich  elementów  projektu  z  kosztorysu  projektu  (różnica  1  gr) 

skłania  wręcz  do  wniosku,  że  w  kosztorysie  tym  ujęto  koszt  wykonania  całego  zakresu 

zamówienia, w tym wykonania elementów studium wykonalności. 

Po  drugie,  p

onieważ  w  wezwaniu  z  28  maja  2018  r.  Zamawiający  ograniczył  się  do 

powielenia brzmienia art. 90 ust. 1 ustawy pzp 

i nie sprecyzował, jakie elementy budzą jego 

wątpliwości, a także nie wyraził oczekiwania, aby wyjaśnienia ujmowały wycenę według czy 

ch

oćby  w nawiązaniu  do  pozycji  z  formularza  ofertowego,  według  Izby  przyjąć  należało, 

że pozostawił TPF swobodę co do sposobu wykazania braku rażąco niskiego poziomu ceny 

oferty.  

Po  trzecie,  Izba  stwierdziła,  że  ponieważ  ani  Zamawiający,  ani  Odwołujący  nie 

zakwestionowali  ani 

wysokości  żadnego  z  elementów  kosztowych  wycenionych  przez  TPF 

w  kosztorysie pro

jektu (a składających się na cenę oferty), ani wyjaśnień TPF w pozostałym 

zakresie 

– nie sposób uznać tych wyjaśnień za potwierdzające rażąco niską cenę oferty.  

Po  czw

arte,  Izba  uznała  jednak,  że  świetle  złożonych  wyjaśnień  –  porównania 

wyceny  w  kosztorysie  projektu  oraz  wyceny  w  formularzu  cenowym 

–  może  budzić 

wątpliwości, czy TPF rzeczywiście uwzględnił w cenie ofertowej koszt wykonania elementów 

studium  wykonalności.  Stąd  Izba  –  uwzględniając,  że  orzecznictwo  i  doktryna  dopuszcza 

możliwość  zwrócenia  się  do  wykonawcy,  który  złożył  wyjaśnienia  niepotwierdzające, 

że zaoferowana cena jest rażąco niska, o dalsze wyjaśnienia kosztów czy założeń przyjętych 

do  kalkulacji,  kt

óre  wzbudzają  wątpliwości  zamawiającego  –  nakazała  Zamawiającemu  dla 

rozwiania wątpliwości w ramach powtórzonych czynności skierowanie do TPF dodatkowego 

wezwania  na  podstawie  art.  90  ust.  1  ustawy  pzp, 

biorąc  również  pod  uwagę,  że  koszt 

wątpliwego elementu określono na 549.072,00 zł, co stanowi 24% ceny  ofertowej, a zatem 

istotną wartościowo część przedmiotu zamówienia. W pkt 1B sentencji wyroku z 6 sierpnia 

2018 r. zostało to sformułowane jako nakazanie wezwania TPF na podstawie art. 90 ust. 1 

pzp 

do złożenia dodatkowych wyjaśnień dotyczących sposobu i wysokości wyceny w ramach 

Kosztorysu  projektu  kosztów  wykonania  elementów  studium  wykonalności  w  wysokości 

072,00 zł brutto ujętych w Formularzu cenowym. 

Po piąte, w odniesieniu do dostrzeżonych przez Odwołującego różnic wysokości kwot 

pomiędzy  formularzem  cenowym  a  kosztorysem  projektu,  Izba  uznała  za  błędne 

automatyczne  przyjmowanie,  jak  uczynił  to  Odwołujący,  że  pozycjom  tak  samo  nazwanym 

w obu  dokumentach  (nawe

t  obejmującym  ten  sam  zakres)  jako  audyt  energetyczny  winny 

być  przypisane  te  same  wartości.  Izba  podzieliła  stanowisko  Przystępującego, 

że rozbieżności te mogą wynikać z różnic pomiędzy kosztami, jakie ma ponieść wykonawca 

w odniesieniu  do  danej  pozycji, 

a  kwotą,  jaką  chce  uzyskać  za  zrealizowanie  przedmiotu 

zamówienia w danym zakresie, odzwierciedloną w formularzu cenowym. 

Po  szóste,  Izba  podzieliła  także  stanowisko  Przystępującego,  że  błędne 

i nieuzasa

dnione  jest  porównywanie  kwoty  55.800,00  zł  netto  z  formularza  ofertowego, 

odnoszącej  się  do  zamówień  objętych  prawem  opcji,  do  kwoty  111.242,46  zł  z  kosztorysu 

projektu  w  sytuacji, gdy  ta  druga 

obejmuje szerszy zakres niż ta pierwsza, bo także koszty 

okołokontraktowe, rezerwę na ryzyka i koszty nieprzewidziane, co wynika z wyjaśnień. 

Po  siódme,  Izby  podzieliła  nadto  stanowisko  Przystępującego,  że  błędne 

i nieuzasadn

ione  jest  porównanie  wartości  1.264.800,00  zł  netto  z  formularza  cenowego 

przypisanej  do  wykonania  kompleksowej  dokume

ntacji  projektowej  do  wartości  1.698,53  zł 

(netto ?, brutto ?), skoro nie wiadomo

, jak wartość ta została obliczona przez Odwołującego, 

tj.  jakiego  zakresu  rzeczowego  dotyczy

,  bo  Odwołujący  dokonał  obliczeń  własnych,  nie 

wskazując  według  jakich  założeń,  a  w  kosztorysie  projektu  pozycji  o  takiej  nazwie  jak 

w formularzu cenow

ym w ogóle nie ma. 

Reasumując,  Izba  w  poprzedniej  sprawie  de  facto  jedynie  częściowo  uwzględniła 

zarzut  dotyczący  rażąco  niskiej  ceny  oferty  TPF  sformułowany  w  poprzednim  odwołaniu 

Budoprojektu. 

Z kolei ponieważ wezwanie skierowane przez Zamawiającego w piśmie z 16 sierpnia 

2018 r. odzwierciedla treść sentencji wyroku Izby z 6 sierpnia 2018 r., co zostało dodatkowo 

potwierdz

one  w  odpowiedzi  na  odwołanie,  nie  ma  podstaw  do  przyjęcia,  że  Zamawiający 

domagał się również dodatkowych wyjaśnień w szerszym zakresie.  

W  piśmie  z  21  sierpnia  2018  r.  TPF  wyjaśnił,  że  metodyka  wyceny  kosztów 

wykonania przedmiotu zamówienia została oparta na szacowaniu wielkości zaangażowania 

zasobów  ludzkich  niezbędnych  do  zrealizowania  przedmiotu  zamówienia,  gdyż    właśnie 

koszty osobowe są najistotniejszym elementem kosztowym projektu. Jednocześnie szacując 

cenę oferty, wziął pod uwagę etapy realizacji projektu zgodnie z metodyką prowadzenia tego 

typu  projektów,  niezależnie  od  tego,  jakie  pozycje  Zamawiający  wskazał  w  SIWZ 

w formularzu cenowym.  

Następnie  TPF  wyjaśnił,  że  zaangażowanie  zasobu  projektowego  mierzone  jest 

w jednostkach  FTE  (full  time  equivalent).  Jedna  jednostka  FTE  = 

zaangażowanie  jednego 

zasobu  ludzkiego  w  projekcie  przez  jeden 

pełny miesiąc  w  standardowym  wymiarze  pracy, 

a 

więc  8  godzin  dziennie.  Stąd  z  punktu  widzenia  obliczenia  kosztów  projektu  istotne  jest 

określenie czasu, jaki każdy członek zespołu musi przeznaczyć na realizację swoich zadań. 

W dużym uproszczeniu koszty zasobów ludzkich są proporcjonalne do sumarycznego czasu, 

jaki  będą  musieli  poświęcić  podczas  realizacji  projektu  i  można  ja  pomnożyć  przez 

roboczogodzinę. 

TPF  wyjaśnił  również,  że  przedmiot  zamówienia  będzie  realizowany  przez  jeden 

zespół  projektowy,  co  według  niego  wynika  z  SIWZ,  gdzie  Zamawiający  wymagał  jednego 

zespołu projektowego dla całej inwestycji. 

Odnośnie  okres  realizacji  przedmiotu  zamówienia  TPF  wyjaśnił,  że  zarówno 

rozpoczęcie  wykonywania  dokumentacji  projektowej  jak  i  opracowania  „Elementy  Studium 

Wykonalności”  realizowane  jest  równocześnie  od  podpisania  umowy  przez  okres  kolejnych 

12  lub  13  miesięcy,  zgodnie  z  §  3  umowy  {którego  postanowienia  w  zakresie  pkt  1  i  2 

przytoczył} – stąd należało przyjąć 13 miesięcy zaangażowania na wykonanie dokumentacji 

projektowej  wraz  ze  studium  wykonalności  i  dokonać  odpowiedniego  szacowania  zasobem 

ludzkim. 

W  tabeli  nr  1  przedstawiono  zbiorcze 

zestawienie  pracowników  „zobrazowanych 

w 

ramach współczynnika 1 FTE (100%)”  

P

odano  następujące  koszty  roboczogodziny  personelu  projektowego:  dla  architekta, 

projektanta  w  zakresie  sieci  (...)  elektroenergetycznych,  projektanta  w  zakresie  sieci  (...) 

kanalizacyjnych, 

projektant  w  specjalności  konstrukcyjno-budowlanej  oraz  projektanta 

drogowego 

– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g, co dało koszt 

dziennego pełnego zaangażowania odpowiednio w  wysokości po 336 zł i 176 zł oraz koszt 

miesięczny  pełnego  zaangażowania  odpowiednio  w  wysokości  po  7056  zł  i  3696  zł,  przy 

czym wskazano 13 miesięcy, co dało w podsumowaniu 42672 zł. 

TPF  zaznaczył  pod tabelą,  że takie  wynagrodzenie inżynierów  jest  dużo wyższe niż 

średnie stawki panujące na rynku, gdyż według raportu Sedlak@Sedlak ze stycznia 2018 r. 

średnie zarobki architektów to 4660 zł brutto (i załączył stosowny wyciąg z tego raportu).  

W  tabeli  nr  2  pisma  TPF 

TPF  przedstawił  zestawienie  pracowników  według 

współczynnika  FTE  w  rozbiciu  na  „Wartość  wykonania  opracowania  Elementy  Studium 

Wykonalności zgodnie z wytycznymi zawartymi w załączniku nr 12” (pkt 2 tabeli) i „Wartość 

wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej z uwzględnieniem wszystkich czynności 

określonych w Specyfikacji Technicznej oraz uzyskanie decyzji i pozwoleniu na budowę” (pkt 

3  tabeli). 

Przed  tym  w  pkt  1  wyszczególniono  „Wartość  wykonania  audytu  energetycznego 

uwzględniającego  kompleksową  termomodernizację  budynku”  z  kosztem  jednostkowym 

wynoszącym 50043,00 zł 

W  ramach  2  pkt 

wskazano odpowiednio „%  zaangażowanie miesięczne  [FTE]”  oraz 

„koszt  jednostkowy”  przy  założeniu  13-miesięcznego  okresu  dla  odpowiednio:  dwóch 

architektów – po 26% i 23849,28 zł , projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych, 

projektanta  w  zakresie  sieci  (...)  kanalizacyjnych,  projektanta 

w  specjalności  konstrukcyjno-

budowlanej  oraz  projektanta  drogowego 

–  po  43  %  i  39443,04  zł,  a  dla  każdego  z  dwóch 

asystentów  –  po  100%  i  48048 zł,  co po  zsumowaniu z  również  wyszczególnionymi  w  tym 

pkt:  dokumentacją  geologiczno-geotechniczną  (4  tys.  zł),  wizją  lokalną  z  wstępną 

inwentaryzacją  (10  tys.  zł),  opracowaniem  geodezyjnym  (4,5  tys.  zł),  opinią  BHP/sanitarną 

(5004,30  zł),  dokumentacją  środowiskową  (13250  zł)  i  warunkami  technicznymi  – 

uzgodnieniami (5368,78 zł), dało w podsumowaniu 402073,30 zł. 

W ramach  3 pkt  wskazano odpowiednio „%  zaangażowanie miesięczne  [FTE]”  oraz 

„koszt  jednostkowy”  przy  założeniu  13-miesięcznego  okresu  dla  odpowiednio:  dwóch 

architektów  –  po  74%  i  67878,72  zł,  (pierwszego)  projektanta  w  zakresie  sieci  (...) 

elektroenergetycznych,  (pierwszego)  projektanta  w  zakresie  sieci  (...)  kanalizacyjnych, 

(pierwszego)  projektanta 

w  specjalności  konstrukcyjno-budowlanej  oraz  projektanta 

drogowego 

–  po  57  %  i  52284,96  zł,  (drugiego)  projektanta  w  zakresie  sieci  (...) 

elektroenergetycznych,  (drugiego)  projektanta  w  zakresie  sieci  (...)  kanalizacyjnych, 

(drugiego) 

projektanta 

w 

specjalności 

konstrukcyjno-budowlanej, 

projektanta 

teletechnicznego    oraz  personelu  pomocniczego/  pozostałych  specjalistów  –  po  100% 

i 

91728  zł,  dwóch  asystentów  –  po  100%  i  48048  zł,  a  dla  kosztorysanta  budowalnego 

założono 7- miesięczny okres i zaangażowanie na poziomie 70%, co dało koszt jednostkowy 

34574,40  zł,  co  po  zsumowaniu  z  również  wyszczególnionymi  w  tym  pkt:  wizją  lokalną 

z 

wstępną  inwentaryzacją  (4,5  tys.  zł),  opracowaniem  geodezyjnym  (11  tys.  zł), 

dokumentacją  geologiczno-geotechniczną  (11  tys.  zł),  dokumentacją  środowiskową  (52750 

zł),  ekspertyzami  technicznymi  pożarowymi,  instalacji,  systemów  p.poż,  opinią  pożarową 

(163473,80  zł),  analizą  akustyczną  (24600  zł),  opinią  BHP/sanitarną  (25021,50  zł)  i 

warunkami technicznymi 

– uzgodnieniami (31559,82 zł), dało w podsumowaniu 1258112,80 

zł.  

Jak  przekonująco  objaśnił  Przystępujący  na  rozprawie,  a  o  co  nie  był  uprzednio 

dopytywany  przez  Zamawiającego,  w  tabeli  nr  2  wyjaśnień  uzupełniających  nie  wskazano 

liczby  osób  przeznaczonych  do  realizacji  zamówienia,  a  jedynie  skład  zespołu,  który  TPF 

przeznaczył  do  realizacji  tego  zamówienia.  Przy  czym  kolumna  „%  zaangażowanie 

miesięczne”  wskazuje,  że  w  takim  stopniu  dane  stanowisko  będzie  zaangażowane 

w 

realizację  elementów  studium  wykonalności.  Stąd  nawet  w  przypadku  wskazania  100% 

za

angażowania  nie  oznacza  to,  że  jest  to  jedna  osoba,  gdyż  mogą  być  to  równie  dobrze 

dwie  osoby,  co  opisano  na  2  str.  wyjaśnień.  W  sumie  wykazuje  to  zaangażowanie 

w 

stosunku do każdego miesiąca. Wiąże się to z tym, ze ten zespól w okresie 13 miesięcy 

będzie  wykonywał  oba  wymagane  opracowania,  co  nie  oznacza,  że  osoby  wchodzące 

w 

skład  tego  zespołu  nie  będą  również  wykonywać  pracy  w  pozostałym  czasie.  Zgodnie 

z 

metodyką  FTE  w  przypadku,  gdy  zaangażowanie  danego  stanowiska  przekracza  100% 

(a 

tak  jest  w  przy  wzięciu  pod  uwagę  obu  opracowań  do  wykonania),  należy  wyodrębnić 

kolejną  pozycję  z  takim  stanowiskiem. Wskazanie  przy  projektancie  teletechnicznym  100% 

nie  oznacza,  że  to  będzie  jedna  osoba,  a  wskazuje jedynie  na  liczbę  godzin  konieczną  do 

wykonania  tego  zakresu  (1  etat  prz

eliczeniowy).  Stąd  bezprzedmiotowe  jest  twierdzenie, 

że skoro  konieczne  jest  zaangażowanie  dwóch  projektantów  z  uwagi  na  zakres  ich 

uprawnień, to według wyjaśnień obaj mają pracować na cały etat. 

W tyc

h okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Według art. 90 pzp: 

–  [ust.1]  jeżeli  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się 

rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co 

do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi 

przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  zamawiający  zwraca  się 

o 

udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  wyliczenia  ceny  lub  kosztu, 

w 

szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  albo  minimalnej  stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r. 

o 

minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.  

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

– [ust. 1a] w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa 

w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie  wymagają 

wyjaśnienia; 

2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej 

z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności 

istotnej  zmiany  cen  rynkowych,  zama

wiający  może  zwrócić  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  o 

których mowa w ust. 1. 

–  [ust.  2]  Obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  lub  kosztu 

spoczywa na wykonawcy. 

–  [ust.  3]  Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli 

dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera 

rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Jednocześnie  zgodnie  z  art.  89  ust.  1  pkt  4  pzp  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W  pierwszej  kolejności  należy  rozważyć  co  oznacza  termin  „rażąco  niska  cena” 

używany w powyżej przywołanych przepisach. 

Jak  trafnie  zauważono  w  wyroku  Sądu  Okręgowego  w  Katowicach  z  28  kwietnia 

r. (sygn. akt XIX Ga 128/08), przepisy ustawy pzp nie określają bowiem definicji pojęcia 

rażąco  niskiej  ceny.  Punktem  odniesienia  do  jej  określenia  jest  przedmiot  zamówienia 

i 

przyjąć  można,  że cena  rażąco  niska  to  taka,  która  jest  nierealistyczna,  niewiarygodna 

w 

porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych 

w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Przy  braku  takiej  legalnej  definicji  „rażąco  niskiej  ceny”  orzecznictwo  sądów 

okręgowych  oraz  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  a  wcześniej  orzecznictwo  arbitrażowe, 

wypracowało  pewne  cząstkowe  lub  opisowe  rozumienie  tego  pojęcia.  I  tak  w  wyroku  Izby 

z 

28  marca  2013  r.  (sygn.  akt  KIO  592/13)  zauważono,  że  o  cenie  rażąco  niskiej  można 

mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy 

przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto w wyroku Izby z 4 sierpnia 2011 r. 

(sygn.  akt  KIO  1562/11)  wskazano,  że  cena  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  będzie  ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  będzie 

uzasadniona  obiektywnymi  względami  pozwalającymi  danemu  wykonawcy,  bez  strat 

i 

finansowania  wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne, 

zamówienie  to  wykonać.  W  podsumowaniu  stwierdzono,  że  cena  rażąco  niska  jest  ceną 

nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot 

zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów 

i w 

takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym 

ceny  wyznaczane są m.in.  poprzez  ogólną  sytuację gospodarczą panującą w  danej  branży 

i 

jej  otoczeniu  biznesowym,  postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność 

i 

funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Podobnie 

według  powszechnie  przywoływanej  w  doktrynie  i  orzecznictwie  definicji  zawartej 

w 

uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX 

Ga  3/07)  o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  że  przy 

zachowaniu  reguł  rynkowych  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego 

nieopłacalne.  Rażąco  niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie 

od 

realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być  oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu 

lub  wytworzenia  albo  oferowanie  usług  za  symboliczną  kwotę.  Wreszcie  Sąd  Okręgowy 

w 

Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt XII Ga 88/09) wskazał 

następujące kryteria określające cenę rażąco niską: odbieganie całkowitej ceny oferty od cen 

obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia 

przy  założeniu  osiągnięcia  zysku;  zaoferowanie  ceny,  której  realizacja  nie  pozwala 

na 

utrzymanie  rentowności  wykonawcy  na  tym  zadaniu;  niewiarygodność  ceny  z  powodu 

oderwania jej od realiów rynkowych. 

Ponadto  w  opinii  prawnej  Urzędu  Zamówień  Publicznych  dotyczącej  ceny  rażąco 

niskiej [opublikowanej w serwisie internetowym UZP] zbieżnie z powyższym wskazano m.in., 

że ustawa pzp wprowadzając możliwość odrzucenia oferty  przez  zamawiającego  z powodu 

rażąco  niskiej  ceny,  nie  precyzuje  jednak  tego  pojęcia.  Nie  definiują  go  również  przepisy 

dyrektyw  Unii  Europejskiej  będące  u  podstaw  przedmiotowej  regulacji.  Znaczenia  tego 

wyrażenia  nie  wyjaśnia  również  orzecznictwo  Europejskiego  Trybunału  Sprawiedliwości 

[obecnie 

–  Trybunał  Sprawiedliwości  Unii  Europejskiej,  w  skrócie  „TSUE”].  Mając  na 

względzie  cel  przedmiotowej  regulacji  wydaje  się,  iż  za  ofertę  z rażąco  niską  ceną  można 

uznać  ofertę  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  w porównaniu  do  cen  rynkowych 

podobnych  zamówień.  Oznacza  to  cenę  znacząco  odbiegającą  od  cen  przyjętych, 

wskazującą  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  usługi,  dostawy, 

roboty budowlanej. 

Pomimo  generalnej  adek

watności  powyższych  definicji,  występowanie  w  nich,  po 

pierwsze 

–  nieostrych  terminów  definiujących  (takich  jak  „nierealistyczność”, 

„niewiarygodność”,  „nieadekwatność”,  „znaczne  odbieganie”  etc.),  po  drugie  –  terminów 

niewyraźnych  (takich  jak  „nieopłacalność”,  „koszt  wytworzenia”,  „rentowność  na  zadaniu”), 

powoduje,  że  mają  one  ograniczoną  przydatność  przy  rozstrzyganiu  konkretnych 

przypadków  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  W  szczególności  powyższe  definicje  nie 

wyjaśniają,  jakiego  rodzaju  koszty  przedsiębiorstwa  ma  pokrywać  cena  ofertowa  ani  nie 

wskazują  do  jakich  wskaźników  lub  progów  rentowności  postulat  opłacalności  ceny  się 

odnosi  (np.  w  jakim  stopniu  zaoferowana  cena  ma  wpływać  na  wynik  finansowy  całej 

jednostki  lub  jej  inne  wskaźniki  ekonomiczne,  chociażby  wskaźniki  płynności  finansowej). 

Wydaje  się,  że  co  do  zasady  rażąco  niską  będzie  cena  niepokrywająca  średniego 

jednostkowego  kosztu  zmiennego  wykonania,  czyli  pogarszająca  wynik  finansowy 

przedsiębiorstwa.  Zawsze  jednak  konieczne  jest,  aby  cena  oferty  była  rażąco  niska 

w stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  a  dokładniej  –  jak  wynika  z  przywołanych  powyżej 

wypowiedzi  orzecznictwa  i  opinii  UZP 

–  jego  wartości  rynkowej.  W  konsekwencji  wartość 

rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i  wszystkie  konieczne 

do 

jego  wykonania  nakłady  kosztowe,  ustalana  przez  porównanie  cen  występujących 

w 

danej  branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt  odniesienia  dla  ceny 

rażąco niskiej. 

W  tej  sprawie  zwraca  uwagę,  że  cena  oferty  Przystępującego  niewiele  odbiega  od 

ceny  oferty  Odwołującego.  Przede  wszystkim  wycena  kwestionowanego  elementu 

zamówienia  (wykonania  opracowania  pn.  „Elementy  studium  wykonalności)  w  ofercie  TPF 

jest na poziomie wielokrotnie wyższym niż w ofercie Budoprojektu.   

W 

drugiej kolejności Izba uznała za celowe rozważenie ciężaru dowodu w przypadku 

zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  w  kontekście  granic  kognicji  Izby,  a  więc  relacji 

przepisów art. 190 ust. 1 i 1a oraz art. 192 ust. 7 pzp. 

Według  art.  190  ust.  1  pzp  strony  i  uczestnicy  postępowania  odwoławczego  są 

obowiązani  wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, 

przy  czym  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń  lub  odparcie  twierdzeń  strony  przeciwnej 

można  przedstawiać  do  zamknięcia  rozprawy.  Jednakże    zgodnie  z  art.  190  ust.  1a  pzp 

ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją 

złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego (pkt 1), a jeżeli nie 

jest 

–  na  zamawiającym  (pkt  2).  Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  powyższa  regulacja 

wprowadzająca  szczególny  rozkładu  ciężaru  dowodu  w  toku  postępowania  odwoławczego 

w 

odniesieniu  do  rażąco  niskiej  ceny  oferty,  musi  być  odczytywana  w  powiązaniu 

z 

poprzedzającym art. 190 ust. 1 pzp, a także z uwzględnieniem normy art. 192 ust. 7 pzp. 

Zgodnie z tym ostatnim przepisem Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie 

były zawarte w odwołaniu. Oznacza to, że niezależnie od  wskazania w odwołaniu przepisu, 

którego  naruszenie  jest  zarzucane  zamawiającemu,  Izba  jest  uprawniona  do  oceny 

prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności), 

jedynie  przez  pryzmat  sprecyzowanych  w  odwołaniu  okoliczności  faktycznych  i  prawnych 

uzasadniających  jego  wniesienie.  Mają  one  decydujące  znaczenie  dla  ustalenia  granic 

kognicji  Izby  przy  rozpoznaniu  sprawy,  gdyż  konstytuują  zarzut  podlegający  rozpoznaniu. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  wielokrotnie  wypowiadała  się  w  tym  przedmiocie. 

W 

szczególności w wyroku z 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 1633/09) Izba wskazała, 

że zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego 

(arg.  z  art.  180  ust.  1  pzp)  oraz  okoliczności  faktycznych  i prawnych  uzasadniających  jego 

wniesienie.  Trafność  takiego  stanowiska  została  potwierdzona  w  orzecznictwie  sądów 

okręgowych,  w  szczególności  w  wyroku  z  25  maja  2012  r.  (sygn.  akt  XII  Ga  92/12)  Sąd 

Okręgowy  w  Gdańsku  wywiódł,  że  Izba  nie  może  orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  były 

zawarte  w  odwołaniu,  przy  czym  stawianego  przez  wykonawcę  zarzutu  nie  należy 

rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako wskazane 

okoliczności  faktyczne,  które  podważają  prawidłowość  czynności  zamawiającego  i  mają 

wpływ na sytuację wykonawcy. 

W  konsekwencji  o il

e  dowody  na  mocy  art.  190  ust.  1  pzp  odwołujący  może 

przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których chce wywodzić skutki 

prawne musi uprzednio zawrzeć w odwołaniu, pod rygorem ich nieuwzględnienia przez Izbę 

z  uwagi  na  art.  192  ust.  7  pzp. 

Należy  bowiem  rozgraniczyć  okoliczności  faktyczne 

konstytuujące zarzut, czyli określone twierdzenia o faktach, z których wywodzone są skutki 

prawne,  od  dowodów  na  ich  poparcie.  Wprowadzony  w  art.  190  ust.  1a  pzp  szczególny 

rozkład  ciężaru  dowodu,  nie  zmienia  tego,  że  wpierw  muszą  zaistnieć  w  postępowaniu 

odwoławczym  fakty,  z  których  wywodzone  są  skutki  prawne.  Stąd  odwołanie,  które  inicjuje 

postępowanie  odwoławcze,  zawsze  musi  zawierać  okoliczności  uzasadniające  zarzucenie 

zamawiającemu naruszenia przepisów ustawy pzp, również gdy chodzi o  art. 89 ust. 1 pkt 4 

lub art. 90 ust. 3 ustawy pzp. Przy czym nie może się to sprowadzać do samego twierdzenia, 

że cena oferty (nie) jest rażąco niska, czy też twierdzenia, że ocena wyjaśnień (nie) powinna 

prowadz

ić  do  takiej  oceny,  gdyż  należy  skonkretyzować  okoliczności  faktyczne,  które 

w 

danej sprawie pozwalają na wyprowadzenie takiego wniosku.  

W  tej  sprawie  w  odwołaniu,  jak  to  powyżej  zrelacjonowano,  w  12  pkt  uzasadnienia 

odwołania  opisano  okoliczności  faktyczne,  które  zdaniem  Odwołującego  świadczą  o  tym, 

że Zamawiający  nie  miał  podstaw,  aby  pozytywnie  ocenić  złożone  na  jego  żądanie 

dodatkowe 

wyjaśnienia TPF.  

Wobec tego rozpoznając sprawę w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba 

stwierdziła,  że  należy  uznać  je  za  bezzasadne,  podzielając  w  pełni  stanowisko 

Przystępującego wyrażone w złożonym w toku postępowania odwoławczego piśmie. 

Odnośnie  argumentacji  Odwołującego  dotyczącej  rzekomej  niedopuszczalności 

wezwania  przez 

Zamawiającego  TPF  do  złożenia  kolejnych  wyjaśnień,  wskazać  jedynie 

należy,  że  jak  to  powyżej  ustalono,  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  dnia  6  sierpnia 

2018  r. 

nakazała  Zamawiającemu  wystosowanie  takiego  wezwania.  Jeśli  Odwołujący  nie 

zgadzał  się  z  wyrokiem  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  powinien  wnieść  skargę  na 

przedmiotowy  wyrok,  czego  jednak  Odwołujący  nie  uczynił.  Obecne  twierdzenia 

Odwołującego  dotyczące  nieprawidłowości  działań  Zamawiającego  w  tym  zakresie  są 

jed

ynie polemiką z ostatecznym wyrokiem Izby 

W  ocenie  Izby  TPF 

w  obu  złożonych  wyjaśnieniach  odpowiedział  na  wszystkie 

pytania zadane przez Zamawiającego. Wbrew twierdzeniom Odwołującego nie było rolą TPF 

odpowiadać  na  pytania,  jakie  nie  zostały  zadane,  w  tym  domyślanie  się,  jakie  dodatkowe 

treści, o które Zamawiający wprost nie pytał, zawrzeć w wyjaśnieniach. 

O

dwołujący nie wykazał w odwołaniu, aby TPF nie ujął w cenie oferty jakiegoś kosztu 

wymaganego  przez  SIWZ,  a  niezbędnego  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia.  Jak  już 

powyżej wskazano z faktu, że ciężar dowodu ciąży na wykonawcy, który złożył wyjaśnienia, 

nie wynika zwolnienie Odwołującego z ogólnych zasad sporządzania i  wnoszenia odwołań. 

Odwołujący z całą pewnością zobowiązany jest prawidłowo sformułować zarzuty, wskazując 

ich  podstawę  prawną  i  faktyczną  oraz  przedstawić  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń. 

Odwołujący  wyliczył  w  sposób  zupełnie  dowolny  i  niewiarygodny,  biorąc  pod  uwagę  cenę 

jego  własnej  oferty,  w  tym  za  zakres  dotyczący  elementów  studium  wykonalności, 

że niedoszacowanie ceny oferty TPF wynosi ponad 1,5 mln złotych, przy czym wyliczenie to 

nie  zostało  poparte  ani  jednym  dowodem  wskazującym  na  adekwatność  tych  obliczeń  w 

kontekście stawianego zarzutu.  

{ad 

pkt 1 uzasadnienia odwołania} 

TPF  wyjaśnił,  że  przedstawił  w  ofercie  cztery  firmy  stanowiące  potencjalnych 

po

dwykonawców  przy  realizacji  zamówienia.  Podano  również  wskazanych  przez 

Odwołującego  projektantów.  Przy  czym  oba  te  elementy  nie  mają  ze  sobą  związku. 

W 

szczególności  żadna  ze  spółek  wskazanych  przez  Odwołującego  na  str.  8.  nie  była  na 

etapie składania oferty  planowanym  podwykonawcą TPF.  Nie jest  zrozumiałe,  w  jakim  celu 

Odwołujący  wskazał  listę  podwykonawców  w  kontekście  rzekomo  wskazanych  w 

wyjaśnieniach przez TPF umów o pracę. 

W 

żadnym  miejscu  wyjaśnień  TPF  nie  wskazał,  że  przy  szacowaniu  ceny  oferty 

prz

yjął  koszty  miesięczne  dotyczące  pracowników  zatrudnionych  na  podstawie  kodeksu 

pracy. Tym samym twierdzenia Odwołującego są oczywiście sprzeczne z treścią wyjaśnień.  

Na  str.  2. 

wyjaśnień  uzupełniających  TPF  porównał  jedynie  wynagrodzenia,  jakie 

płaci, do obowiązujących stawek rynkowych  

Niezależnie od powyższego Odwołujący i tak nie wskazał, dlaczego właściwie koszty 

wskazane  w  wyjaśnieniach  są  niewłaściwe.  Zarzut  nie  został  zatem  skonkretyzowany  w 

kierunku wykazania rażąco niskiego poziomu tych kosztów.  

{ad pkt 2 uzasadnienia odwołania} 

Zarzut  nie  został  wystarczająco  uargumentowany,  a  tym  bardziej  nie  został  poparty 

dowodami.  Po  pierwsze, 

nie  istnieją  normy  czy  też  przepisy  prawa  regulujące,  że  jest  to 

zakres  10-

20%. Należy to zatem potraktować jako twierdzenie Odwołującego przyjęte tylko 

i 

wyłącznie na potrzeby odwołania. Co więcej Odwołujący podał zakres od 10%do 20%, a na 

potrzeby  wyliczeń  w  odwołaniu  przyjął  wartość  20%,  nie  podając  żadnego  merytorycznego 

uzasadnienia. 

Odwołujący  z  art.  20  ust.  2  Prawa  budowlanego  wywodzi,  że  niezbędne  jest 

zatrudnienie  co  najmniej  2  osób  z  uprawnieniami  do  projektowania.  Prawo  budowalne  nie 

przewiduje  w  swojej  nomenklaturze  stanowiska  np.  sprawdzający  w  specjalności 

konstrukcyjno-

budowlanej.  Jednak  TPF  uwzględnił  dokonywanie  sprawdzania  projektów, 

dlatego  też  w  przedmiotowej  tabeli  umieszczeni  są  podwójni  projektanci  (tabela  ze  str.  5 

wyjaśnień). 

Do  tej  kwoty  należy  zgodnie  z  twierdzeniem  Odwołującego  dodać  20%  –  tj.  kwotę 

89526,52  zł  (447  632,64  zł  x  20%).  447632,64  zł  +  89  526,52  =  537159,17  zł.  TPF 

na przedmiotowe  prace 

przeznaczył  w  wyjaśnieniach  711.809,28  zł  (co  wskazał  również 

Odwołujący), a więc kwotę dużo wyższą niż  wynika z zawyżonych kalkulacji  Odwołującego 

wykonanej według dowolnie przyjętych założeń. 

{ad p

kt 3 uzasadnienia odwołania} 

Odwołujący  swoje  wywody  opiera  na  „Regulaminie  honorarium  architekta” 

opublikowanego  przez  Izbę  Architektów  Rzeczpospolitej  Polskiej.  W  pierwszej  kolejności 

wskazać  należy,  że  nie  jest  to  dokument  posiadający  rangę  przepisu  prawa,  określający 

wysokość wynagrodzenia (jak chociażby przepisy o minimalnym wynagrodzeniu). Już sama 

ta okoliczność wskazuje, że cała argumentacja oparta na takim dokumencie, jest  oparta na 

przewidywaniach,  prognozach  czy  też  raczej  aspiracjach  pewnej  grupy  zawodowej  co  do 

wysokości stawki godzinowej.  

Izba  nie  dała  wiary  (a  dowodów  żadnych  nie  przedłożono),  aby  stawki  wskazane 

w 

tym  dokumencie  były  stawkami  realnie  funkcjonującymi  na  rynku.  Gdyby  przyjąć 

wskazywaną przez Odwołującego stawkę 400 zł/godzinę, architekt powinien zarabiać 67200 

zł  miesięcznie  (21  dni  roboczych  x  8  godzin  x  400  zł).  Odwołujący,  jeśli  chciałby,  aby  jego 

argumentację traktować poważnie, powinien przedstawić umowy, z których wynika, że takie 

wynagrodzenie  płaci  swoim  architektom.  Oczywistym  jest,  że  takich  umów  Odwołujący  nie 

przedstawił, gdyż takie stawki w ogóle na rynku nie istnieją. 

Ponadto  Odwołujący  powoływany  przez  siebie  dokument  traktuje  wybiórczo, 

wskazując  jedynie  na  maksymalną  wskazaną  tam  stawkę,  w  ogóle  pomijając  cel  i  funkcję 

tego dokumentu. 

Po pierwsze, 

według przedmiotowego dokument przez pojęcie „architekt” rozumiane 

jest  jako 

„firma  projektowa,  jej  reprezentant  lub  osoba  fizyczna  posiadająca,  zgodnie 

z 

obowiązującym prawem, uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych 

w  budownictwie,  wpisana  na  listę  członków  właściwej  okręgowej  Izby  Architektów 

(Zleceniobiorca)

”. 

W Regulaminie rzeczywiście wskazano stawki godzinowe prezentuje się następująco: 

§ 8 HONORARIUM GODZINOWE 

1. Honoraria godzinowe są liczone na podstawie stawki godzinowej zgodnie z Tabelą 

nr 2 opierając się na szacunkowym planie wymaganego czasu, potrzebnego do wykonania 

świadczenia.  Jeżeli  ustalenie  wymaganego  czasu  jest  niemożliwe,  to  honorarium  liczy  się 

według  stawki  godzinowej  zgodnie  z  udokumentowanym  czasem,  odpowiednio  do 

wyznaczników podanych poniżej: 

TABELA nr 2 

Za  prace  standardowo  świadczone  przez  szefa  biura  architektonicznego  lub  wysoko 

kwalifikowanego projektanta 

– 320-600 PLN / godz. 

Z

a  prace,  dla  których  świadczenia  niezbędna  jest  wiedza  zawodowa  architekta  – 

standardowo świadczone przez architekta prowadzącego projekt – 160-300 PLN /godz. 

Z

a  prace,  dla  których  świadczenia  niezbędna  jest  wiedza  zawodowa  –  standardowo 

świadczone przez architekta asystenta prowadzącego projekt – 120-260 PLN 1/ godz. 

Za prace, dla których  niezbędne  są  kwalifikacje  kreślarza  lub  Innego  pracownika 

technicznego lub administracyjnego 

– 80-200 PLN / 1 godz. 

Natomiast  Odwołujący  pominął  już  zakres  tego,  co  mieści  się  w  wartości 

roboczogodziny,  a  według  w  §  9  WYKONANIE  PROJEKTÓW  WIELOBRANŻOWYCH  do 

takiej  stawki  należy  wliczyć  następujące  elementy:  ppkt.  1.  Honorarium  ARCHITEKTA 

obejmuje  wynagrodzenie  zaangażowanych  w  projekt  projektantów  branżowych.  Podział 

honorarium  na  poszczególne  branże  uzależniony  jest  od  indywidualnego  zaangażowania 

projektantów w pracach przy tworzeniu projektu. Tym samym stawka za 1 godzinę obejmuje 

pracę  więcej  niż  1  osoby.  Można  przyjąć,  że  stawka  taka  obejmuje  po  prostu  wykonanie 

projektu, niezależnie od liczby zatrudnionych osób. 

Odwołujący  przyjął  stawkę  za  roboczogodzinę:  400  zł  dla  architekta  oraz  300  zł  dla 

asystenta, co daje stawkę 700 zł/roboczogodzinę.  Przy  czym  absurdalne  jest  wskazywanie 

prz

ez  Odwołującego,  że  asystent  zarabia  100  zł  mniej  od  wysoko  wykwalifikowanego 

a

rchitekta.  Natomiast Odwołujący  nie odjął  z  kalkulacji  ceny  projektantów  branżowych  i  nie 

zrobił  tego  zapewne  z  powodu,  że  cena  oferty  nie  jest  w  tym  aspekcie  rażąco  niska. 

Odwołujący  dla  wszystkich  osób  wskazanych  w  tabeli  przyjął  wynagrodzenie  jak  dla 

architekta, podczas gdy akurat architekt to tylko 1 z wielu sp

ecjalistów wskazanych w tabeli 

niezbędnych do realizacji przedmiotu zamówienia. 

Nawet  jeśli  zgodnie  ze  wskazanym  przez  Odwołującego  Regulaminem  i  sposobem 

kal

kulacji odwołującego, przyjąć stawkę najwyższą, a więc 600zł/godzinę, przy wskazanym w 

tabeli  3  ze  strony  5  pisma  zaangażowaniu  specjalistów  74%  w  miesiącu  dla  architekta 

zaangażowanego na100% przez 13 miesięcy 998400 zł w stosunku do kwoty 934207,69 zł z 

podsumowania z pkt 3 tabeli nr 2 wyjaśnień uzupełniających 

Powyższe  potwierdza,  iż  niezależnie  od  przyjętej  metody,  jeśli  jest  ona  przyjęta  w 

sposób  prawidłowy,  kalkulacja  daje  zbliżone  wartości  dla  wykonania  dokumentacji 

projektowej. 

Odnosząc  się  do  twierdzeń  Odwołującego  o  błędnym  zinterpretowaniu  zarobków 

architektów podanych w raporcie Sedlak&Sedlak, Izba podziela stanowisko,. że opracowanie 

to  podaje  ceny  rynkowe  i  jest  jednym  z  bardziej  wiarygodnych  na  rynku,  powszechnie 

używanym  przez  przedsiębiorców  opracowaniem.  Co  więcej,  jest  ono  nierzadko 

przywoływane w toku postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą. 

Z  kolei  kwota,  jaką  podaje  Odwołujący,  a  więc  400  zł  za  roboczogodzinę,  nie  jest 

poparta żadnymi dowodami, które w szczególności wskazywałyby, że ma zastosowanie dla 

takiej inwestycji, jak 

objęta usługą w przedmiotowym postępowaniu. 

Natomiast 

Przystępujący 

dodatkowo 

wykazał 

załączonymi 

do 

pisma 

zanonimizowanymi  umowami,  oświadczeniem  architekta  oraz  asystenta  architekta 

potwierdzającymi ich wynagrodzenie. 

{ad. pkt 4 uzasadnienia odwołania} 

Izba  nie  znalazła  podstaw,  aby  zakwestionować,  że  TPF  uwzględniło  pracę  dwóch 

projektantów  branży  teletechnicznych,  a  więc  projektanta  oraz  sprawdzającego.  W  tabeli 

wyjaśnień  uzupełniających  jest  to  stanowisko  uwzględnione  w  charakterze  100% 

zaangażowania  dla  obu  projektantów  łącznie,  a  nie  –  jak  spekulował  Odwołujący  –  dla 

jednego. 

Zapotrzebowanie  na  pracę  projektantów  w  przedmiotowej  branży  została 

oszacowana  przez  TPF  czasochłonność  w  wymiarze  średnio  160  godzin  miesięcznie,  co 

przełożyło  się  na  uwzględnieniu  w  kosztorysie  jednego  etatu.  Zamawiający  nie  narzucił 

sposobu  prezentacji  kosztów,  nie  sposób  taki  nie  wynika  też  z  przepisów  prawa,  stąd  też 

TPF  wskazał  całość  kosztów  dla  usług  projektanta  teletechnicznego  w  jednej  w  pozycji. 

W odniesieniu  do  pozo

stałych  branż  projektanci  rozdzieleni  są  na  dwie  pozycję  ponieważ 

całkowite  zaangażowanie  przekracza  jedne  etat  i  nie  ma  możliwości  wykazania,  że  ktoś 

pracuje  np.  w  charakterze  157%  etatu,  jak  np.  w  przypadku  wykazanego  projektanta 

konstrukcyjno-budowlanego. 

Podkreślić  należy,  że  Odwołujący  nie  kwestionuje  samej  pracochłonności  pracy 

projektanta  teletechnicznego,  a  jedynie  stawkę.  W  szczególności  Odwołujący  nie  wskazał, 

że nie  jest  możliwe  wykonanie  przedmiotu  zamówienia  w  zakresie  usług  projektanta 

teletec

hnicznego w wymiarze średnio 160 godzin miesięcznie. 

{ad  

pkt 5 uzasadnienia odwołania} 

Izba  uznała  za  przekonujące  i  znajdujące  oparcie  w  dokumentacji  postępowania 

stanowisko  Przystępującego  TPF,  że  nie  pominięto  żadnego  ze  wskazanych  przez 

Odwołującego  kosztów.  Po  pierwsze,  zakres  teletechniczny,  na  który  powołuję  się 

Odwołujący,  znajduje  się  w  dokumentacji  projektowej,  a  nie  w  specyfikacji  technicznej  dla 

„Elementów Studium Wykonalności”, a po drugie, teletechnicy, o których mowa uwzględnieni 

są w ramach przedmiotowej usługi (o czym wspominał sam Odwołujący) jako jeden zespół 

i 

nie można postawić tezy ze ich koszt nie jest uwzględniany.. 

Zgodn

ie  z  załącznikiem  nr  5  do  SIWZ  –  Specyfikacją  Techniczną  w  ramach 

dokumentacji  projektowej  wycenionej  w  poz.  3  for

mularza  ofertowego „Wartość Wykonania 

kompleksowej  dokumentacji  projektowej  z  uwzględnieniem  wszystkich  czynności 

określonych  w  Specyfikacji  Technicznej  (załącznik  nr  5)  oraz  uzyskaniem  decyzji  o 

pozwoleniu na budowę” należy opracować (pkt 2.1.3 na str. 11 załącznika nr 5) w zakresie: 

instalacji  i  urządzeń  wewnętrznych  wszystkich  branż,  niezbędnych  do  prawidłowego 

funkcjonowania obiektu, w tym .in..: 

-  instalacji  elektrycznej  i  teletechnicznej  (m.in.  zasilania  i  gniazd  wtykowych, 

oświetlenie  podstawowe  i  awaryjne,  oddymianie,  systemy  sygnalizacji  pożarowej, 

sieci  telekomunikacyjne  i  LAN,  instalacje  RTV/SAT,  system  wewnętrznych  linii 

zasilających (WLZ), rozdzielnie, instalacje uziemienia i odgromowe); 

-  elektroakustyki  (w  tym  m.in.  system  infrastruktury  sie

ci  dźwiękowej,  systemy 

elektroakustyczne  poszczególnych  pomieszczeń,  systemy  rejestracji  nagrań,  system 

interkomowy,  system  podglądu  wideo,  system  tłumaczeń  symultanicznych,  system  Digital 

Signage,  dla  osób  niedosłyszących  zastosowanie  systemu  induktofonicznego  z  pętlą 

indukcyjną, systemy nagłośnieniowe poszczególnych 

Odwołujący powołuje się na załącznik nr 12 do SIWZ „Specyfikacja teletechniczna dla 

opracowania  Elementów  Studium  Wykonalności”  w  sposób  bardzo  wybiórczy.  Stwierdził 

jedynie, iż należy wykonać takie opracowanie osobno dla kolejno: 1. Usuwania azbestu (…), 

2.  Termomodernizacji  budynku  (...);  3. 

Rewitalizacji  (roboty  budowlane  i  prace  związane  z 

przebudową,  remontem,  ulepszeniem  i  wyposażeniem,  w  tym  rewitalizacji  w  ramach  EFS) 

(...). Nie odnosi 

się natomiast do szczegółowego zakresu, który jest stosunkowo ograniczony 

i nie zawiera nawet wszystkich elementów typowych dla dokumentacji studyjnej. 

Zgodnie  z  wymaganiami  wspo

mnianego  załącznika  12  do  SIZW  w  pkt  III  „Struktura 

Opracowania

” określono: 

Ka

żde z przedmiotowych opracowań powinno zawierać następujące rozdziały/dane: 

6. Zakres rzeczowo-finansowy projektu 

 6.1 Wariant bezinwestycyjny 

W tym wariancie należy przedstawić aktualny stan infrastruktury, wskazując przy tym 

dotychczasowe rozwiązania 

6.2 Wariant inwestycyjny 

W tym rozdziale należy: 

określić  stan  projektowy,  w  tym  zasadności  zaproponowanych  w  projekcie  rozwiązań 

technicznych  i  technologicznych,  należy  wykazać,  E  zaproponowane  rozwiązanie  jest 

wykonalne  pod  względem  technicznym/technologicznym  zgodnie  z  najlepszą  praktyką 

w 

danej  dziedzinie,  zgodnie  z  obowiązującymi  normami,  efektywnie  pod  względem 

energetycznym,  optymalnie  pod  względem  zaspokojenia  popytu,  przedstawiającego 

optymalny stosunek jakości do ceny, a także najbardziej odpowiednie spośród rozważanych 

opcji. Analiza  powinna  uwzględniać  również  informację  na  temat  wariantów  alternatywnych 

dla  projektu,  uwzględniając  ryzyko  związane  ze  skutkami  zmiany  klimatu  i  ekstremalnymi 

zderzeniami pogodowymi” 

Co  więcej  w  dalszej  części  załącznika  nr  12  Zamawiający  podał  w  pkt    IV 

p

odstawowe dokumenty w oparciu o które należy wykonać opracowanie: 

Opracowanie wykonane przez Wykonawcy powinny m.in.' 

a. 

Być zgodne z obowiązująca na dzień zlecenia wersją: 

- Regulaminu Konkursu; 

-  Przewodnikiem 

dla  beneficjantów  (...),  Szczegółowy  Opis  Osi  Priorytetowych  RPO  WSL 

wytycznych  programowych  w  zakresie  kwalifikowania  wydatków  z  EFRR  w  ramach  RPO 

Województwa Śląskiego lata 2014-2020, 

- W

ytycznych w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych 

w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020,  

Regulacji unijnych i krajowych dotyczących pomocy publicznych (...), 

Podręcznika  wnioskodawcy  i  beneficjenta  programów  polityki  spójności  2014-2020 

w zakresie informacji i promocji,   

wytycznych  w  zakresie  monitorowania  postępu  rzeczowego  realizacji  programów 

operacyjnych na lata 2014-2020, 

Uchwały Komitety Monitorującego RPO WSL 2014-2020 odnoszącego się do danego typu 

projektu, 

b. 

uwzględniać: 

wszystkie  pozostałe,  mające  zastosowanie  wymagania,  określone  prze  Instytucję 

Zarządzającą  Regionalnym  Programem  Operacyjnym  Województwa  Śląskiego  na  lata 

c. 

być  wykonanym  na  postawie  aktualnych  wytycznych  oraz  regionalnych,  krajowych 

i loka

lnych dokumentów strategicznych. 

Natomiast  w  za

łączniku  nr  5  do  SIWZ  –  „Specyfikacji  Technicznej  dla  opracowania 

kompleksowej  dokumentacji  projektowej  dla  przebudowy  budynku  dla  docelowego  jego 

funkcjonowania,  prac  remontowych,  ulepszeń,  które  dostosują  obiekt  do  aktualnie 

obowiązujących  przepisów  wraz  z  uzyskaniem  pozwolenia  na  budowę  zgodnie  z  Ustawą 

Prawo Budowla

ne z dnia 07.07.1994r. z późn. zm.” w zakresie realizacji inwestycji widnieje 

jednoznaczny zapis w pkt Il:  

Przedmiotową dokumentację należy wykonać na podstawie: 

- ekspertyz stanu technicznego (...) 

- Koncepcji programowo-przestrzennej opracowanej dla potrzeb budynku siedziby Katowice 

Miasto Ogrodów — Instytucja Kultury im. K. Bochenek, marzec 2017. 

Wedle  powyższego  zakres  opracowania  został  przez  Zamawiającego  jasno 

sprecyzowany  a  nadinterpretacja  Odwołującego  nie  ma  swojego  odzwierciedlenia 

w zapisach SIWZ. 

Odnosząc  się  z  kolei  do  kwestii  termomodernizacji  budynku,  sam  Odwołujący 

wskazał, że koszty z tym związane zostały wskazane w wyjaśnieniach – w pozycji 1 tabeli na 

stronie 4. Odwołujący kwestionuje jedynie miejsce ujęcia tych kosztów, zatem jest to zarzut 

co do formy wyjaśnień. Innych zarzutów w tym zakresie Odwołujący nie sformułował. 

{a

d. pkt 6 uzasadnienia odwołania} 

Izba podziela stanowi

sko Zamawiającego i Przystępującego. że przedmiotowy zarzut 

w  zakresie  nadzorów  autorskich  jest  spóźniony,  gdyż  jego  podstawą  faktyczną  jest  treść 

pierwszych  wyjaśnień  TPF  oraz  oferty  TPF.  tj.  okoliczności  znanych  Odwołującemu  od 

pierwotnej    oceny  ofert  or

az  od  zapoznania  się  z  pierwszymi  wyjaśnieniami  w  zakresie 

rażąco niskiej ceny. Stąd też zarzut należy pozostawić bez rozpoznania.  

Niezależnie  od  powyższego  Przystępujący  wyjaśnił,  że  łączny  koszt  nadzorów 

autorskich  na  budowie  wynosi  13500  zł,  a  pozostałe  zsumowane  przez  Odwołującego 

pozycje  nie  dotyczą  nadzorów  autorskich.  Wskazywana  ilość  przejazdów,  to  koszt,  jaki 

zakłada  TPF  w  związku  ze  spotkaniami  z  Zamawiającym  w  trakcie  realizacji,  zbieraniem 

uzgodnień z urzędów itp., a zatem pozycja ta nie ma nic wspólnego z nadzorami autorskimi, 

do których odnosi się Odwołujący. 

{ad 

pkt 7 uzasadnienia odwołania} 

Przedmiotowy  zarzut  jest  nieprzydatny  w  kontekście  wykazywania  rażąco  niskiej 

ceny,  gdyż  Odwołujący  zarzuca,  że  TPF  w  wyjaśnieniach  przyjął  zbyt  wysokie  koszty, 

obejmujące  aż  13  miesięcy  pracy  specjalistów,  podczas  gdy  według  Odwołującego  można 

przyjąć  tylko  12  miesięcy  pracy.  Zatem  zarzut  ten  w  ogóle  nie  dotyczy  rażąco  niskiej  ceny 

czy też zaniżenia kosztów lub ich nieujęcia w cenie oferty.  

Z  wyjaśnień  TPF  jednoznacznie  wynika,  że  oba  opracowania  są  wykonywane  tym 

samym  zespołem,  a  dla  wykonania  każdego  z  nich  przyjęto  terminy  określone  przez 

Zamawiającego we wzorze umowy, których postanowienia zostały wręcz przytoczone (str. 3 

wyjaśnień z  21 sierpnia 2018 r.). W wyjaśnieniach ustalono termin na 13 miesięcy, ponieważ 

dopiero po tym czasie skończy się opracowanie ostatniej dokumentacji, zaś 1 zespół będzie 

realizował obie dokumentacje. 

{ad  

pkt 8 uzasadnienia odwołania} 

Przedmiotowy zarzut jest niezrozumia

ły, właściwie nie wynika z niego, co Odwołujący 

zarzuca cenie oferty TPF,  

można z jego treści wręcz wnioskować, że zarzuca zbyt wysoką 

marżę. 

Przystępujący  przekonująco  wskazał,  że  zgodnie  z  tabelą  z  pierwszych  wyjaśnień 

marża  liczona  jest  od  całkowitych  kosztów,  a  nie  od  kosztów  każdej  osobnej  pozycji 

wskazanej  w  tabeli.  Sposób  kalkulacji  marży  jest  tylko  i  wyłącznie  strategią  danego 

wykonawcy. 

{ad 

pkt 9 uzasadnienia odwołania} 

Również  ten  zarzut  nie  wskazuje,  że  cena  jest  rażąco  niska  lub  też,  że  nie  ujęto 

w 

cenie  oferty  wszystkich  kosztów.  Błąd  w  sumowaniu  wynosi  mniej  niż  10  tysięcy  złotych 

i 

nie wpływa w żaden sposób na szacowanie ceny czy też na jej rzetelność i realność. 

Odwołujący  zarzuca,  że  TPF  wskazał  koszty  w  wysokości  niższej  niż  402.073,30 

złote. Jednak koszty niższe niż cena oferty to tylko argument przemawiający za tym, że cena 

nie jest rażąco niska. 

{ad 

pkt 10 uzasadnienia odwołania}: 

Kolejny raz Odwołujący nie wskazuje, w jaki sposób ujęcie przedmiotowych kosztów 

ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niska lub też nie obejmuje wszystkich 

kosztów  realizacji  przedmiotu  zamówienia.  Z  argumentacji  Odwołującego  wynika  co 

najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ. 

Nawet, gdyby tak było to nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 

pkt 4pzp. 

Zgodnie 

z  zapisami  SIWZ,  TOM  Il,  OPZ  pkt.  3.6  do  obowiązków  Wykonawcy  w 

ramach prac przedprojektowych należą: a) Wizja lokalna na obiekcie, b) Zakup i aktualizacja 

podkładów  geodezyjnych  z  zakresu  lokalizacji,  wysokości,  uzbrojenia  (…)  j)  Przygotowanie 

kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego 

Przekonuje  zatem  stanowisko  Przystępującego,  że  koszty  takie  jak  „wizualizacja, 

inwentaryzacja”  oraz  „wizja  lokalna  wraz  z  wstępną  inwentaryzacją”  wcale  nie  są  kosztami 

niepotrzebnymi  do  re

alizacji  przedmiotu  zamówienia  i  ujęte  są  właśnie  we  wskazywanych 

przez Odwołującego pozycjach.  

{ad pkt 11 uzasadnienia odwołania} 

Ponownie 

Odwołujący  nie  wskazuje,  w  jaki  sposób  ujęcie  przedmiotowych  kosztów 

ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niską lub też nie obejmuje wszystkich 

kosztów  realizacji  przedmiotu  zamówienia.  Z  argumentacji  Odwołującego  wynika  co 

najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ. 

Nawet, gdyby tak było, nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 

4 pzp. 

W odniesieniu do rzekomo niepot

rzebnych w wycenie elementów w tabeli dotyczącej 

„Elementów  Studium  Wykonalności”  wskazywanych  przez  Odwołującego:  dokumentacji 

geologiczno-

inżynierskiej,  wizji  lokalnej  z  wstępną  inwentaryzacją,  opracowania 

geodezyjne

go  i  opinii  BHP/sanitarna  zauważyć  należy,  że  aspekty  te  poruszone  zostały  w 

s.i.w.z. TOM Il, OPZ pkt. 3.6: 

a) Wizja lokalna na obiekcie 

b) 

Zakup i aktualizacja podkładów geodezyjnych z zakresu lokalizacji, wysokości, uzbrojenia 

(…) 

 j)

Przygotowanie kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego 

(…) 

n) Niezbędne dokumenty do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę (o ile zajdzie taka potrzeba), 

w  tym:  zgodę  właściciela  obiektu,  szkic  usytuowania  obiektu  budowlanego,  opis  zakresu  i 

sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych, opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi 

i mienia, projekt rozbiórki i pozwolenie, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne 

dokumenty wymagane przepisami szczególnymi;  

(…) 

r)  Rozeznanie  danych  dotyczących  zabezpieczenia  inwestycji  przed  wpływem  eksploatacji 

górniczej,  w  tym  przygotowanie  przedmiarów  różnicowych  dot.  zabezpieczenia  inwestycji 

przez wpływem eksploatacji górniczej (o ile zajdzie tka potrzeba) 

Skoro  wszystkie  wymienione 

przez  TPF  elementy  znajdują  się  w  postanowieniach 

SIWZ miał prawo rzetelnie je skalkulować. 

{ad pkt 12 uzasadnienia odwołania} 

Przystępujący 

wyjaśnił, 

że 

inwentaryzacja 

przyrodniczo-chipterologiczno-

ornitologiczna  jest  wykonywana  przez  osobę  o  specjalistycznej  wiedzy.  W  ramach 

inwentaryzacji mieści się również opinia, co jest elementem oczywistym z racji technicznego 

wykonania  tego  dokumentu.  Inw

entaryzacja  zawierająca  opinię  wykonywana  jest  przez 

przyrodnika, który najpierw stwierdza, jakie gatunki ptaków zasiedlają inwestycję (trudno aby 

osoba  nie  posiadająca  specjalistycznej  wiedzy  dokonało  takiego  szacunku  i  oceny), 

a 

następnie bada wpływ ewentualnego zniszczenia siedlisk, płoszenia i niepokojenia danych 

gatunków  w  ramach  prowadzonej  inwestycji.  Z  kolei  jako  oddzielne  opinie  zostały  ujęte: 

opinia BHP, sanitarno-

higieniczna, pożarowa, gdyż są to inwentaryzacje techniczne i TPF nie 

umieszcza ich 

w jednych pozycjach z inwentaryzacjami środowiskowymi. 

Odwołujący nie przedstawił żadnego faktu stwierdzającego braku takiej opinii, ani nie 

wykazał zaniżenia jej kosztu, stwierdzając tylko enigmatycznie, że jest ona nieporównywalna 

kosztowo. 

Jednocześnie  Izba  nie  ma  podstaw,  aby  odbierać  Zamawiającemu  prawo 

do 

wyjaśnienia  swoich  wątpliwości,  stąd  ma  on  w  pełni  możliwość  kontynuowania  badania, 

czy  cena  oferty  TPF 

nie  jest  rażąco  niska  pod  ich  kątem,  co  wymaga  ich  sprecyzowania 

w 

wezwaniu w taki sposób, aby Wykonawca mógł je rozwiać. 

Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy 

pzp 

– orzekła, jak w pkt 1 sentencji. 

O kosztach  postępowania odwoławczego orzeczono  w  pkt  2  sentencji  stosownie do 

wyniku  spraw,  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10    w  zw.  z  art.  186  ust.  4  pzp.  W  pierwszej 

kolejności zaliczono do tych kosztów uiszczony przez Odwołującego wpis – zgodnie z § 3 pkt 

1  r

ozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i sposobu  pobierani

a  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 272).  Ponadto stosownie 

do 

art. 186 ust. 4 pzp i § 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia zasądzono na 

rzecz  Przyst

ępującego  poniesione  przez  niego  koszty  z  tytułu  uzasadnionych  kosztów 

w postaci 

wynagrodzenia  pełnomocnika,  na  podstawie  rachunku  złożonego  do  zamknięcia 

rozprawy. 

Przewodniczący: 

………………………………