KIO 641/18 WYROK dnia 24 kwietnia 2018 r.

Sygn. akt: KIO 641/18 

WYROK 

z dnia 24 kwietnia 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący:  Robert Skrzeszewski  

                                                                          Protokolant: 

Marta Słoma  

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  24  kwiet

nia  2018  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Kra

jowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  3  kwietnia  2018  r.  przez 

Odwołującego:  Rafako  Engineering  sp.  z  o.o.,  ul.  Łąkowa  33,  47-  400  Racibórz  w 
postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o., 

ul. M. Kasprzaka 25, 01-224 Warszawa 

przy  udziale  wykonawcy  R.  D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą 

Usługi  elektryczne  i  elektroenergetyczne  R.  D.,  Wysogotowo  zgłaszającego  swoje 
przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  o  sygn.  akt:  KIO  641/18  po  stronie 
Zamawiającego 

orzeka: 

1.    oddala odwołanie, 

2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego:  Rafako Engineering sp. z o.o., ul. 

Łąkowa 33, 47- 400 Racibórz i:  

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Odwołującego:  Rafako 

Engineering sp. 

z o.o., ul. Łąkowa 33, 47- 400 Racibórz tytułem wpisu od odwołania, 

2.2. zasądza od Odwołującego: Rafako Engineering sp. z o.o., ul. Łąkowa 33, 47- 400 

Racibórz na rzecz Zamawiającego: Polskiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o., ul. M. Kasprzaka 

25,  01-224  Warszawa 

kwotę  3  600  zł  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero 

groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu zwrotu kosztów 
wynagrodzenia pełnomocnika.  

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29 stycznia  2004  r.  - 

Prawo zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:…………………………….. 

Sygn. akt: KIO 641/18 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający:  Polska  Spółka  Gazownictwa  sp.  z  o.o.,  ul.  M.  Kasprzaka  25,  01-224 

Warszawa 

wszczął  postępowanie  prowadzone  w  trybie 

przetargu  nieograniczonego  na 

realizację zamówienia pn: 

„Eksploatacja gazociągów w/c w zakresie układów technologicznych, 

ochrony  antykorozyjnej  i  części  elektrycznej  oraz  usuwania  awarii  i  stanów  awaryjnych  na 
terenie  działania  PSG  sp.  z  o.o.  Oddział  Zakład  Gazowniczy  w  Koszalinie,  Szczecinie  i 
Gorzowie  Wielkopolskim  z  podziałem  na  8  zadań/części”, 

nr  referencyjny 

2017/WBOO/WP-

000479 - zadania 2, 4, 6. 

Ogłoszenie  o  Zamówieniu  ukazało  się  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  z 

dnia 2 grudnia 2017 r. r. pod numerem 2017/S 232-484393. 

W dniu 

23 marca 2018r. Odwołujący: Rafako Engineering sp. z o.o., Wysogotowo, ul. 

Łąkowa  33,  47-  400  Racibórz  powziął  wiadomość  o  wyborze  najkorzystniejszej  oferty 

wykonawcy:  R.  D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Usługi  elektryczne  i 

elektroenergetyczne R. D., zwanego dalej R. D. 

lub Przystępujący. 

Nie  zgadzając  się  z  powyższą  czynnością  Zamawiającego  Odwołujący  wniósł 

odwołanie wobec czynności i zaniechań w zadaniu 2, 4 i 6 polegających na: 

1)  wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy 

R. D.,

zaniechaniu odrzucenia oferty złożonej przez R. D. jako oferty zawierającej rażąco 

niską cenę lub koszt. 

Powyższym czynnościom zarzucił naruszenie: 

art. 89 ust. 1 pkt 4 

ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych 

(t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.), zwanej dalej ustawą 

Pzp 

i 

art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp 

poprzez błędną ocenę oferty R. D. i wyjaśnień złożonych przez tego wykonawcę w trybie art. 
90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp i zaniechanie odrzucenia jego oferty jako zawierającej rażąco niską 
cenę lub koszt, 

art. 91 ust. 1 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp 

poprzez wybór wykonawcy, 

którego oferta powinna zostać odrzucona. 

Z uwagi na powyższe zarzuty wnosił o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia 
czynności oceny ofert dokonanej w postępowaniu w zakresie zadania 2,4 i 6 i: 

a.  dokonanie ponownej oceny ofert i odrzucenie oferty R. D., 

b. 

zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania, w 

tym kosztów reprezentacji wg przedstawionych na rozprawie rachunków. 

Odwołujący  przyznał,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu  przetargowym  nie  ma 

wątpliwości  co  do  tego,  że  Zamawiający  miał  prawo  i  słusznie  skorzystał  z  instytucji 
wyjaśnienia elementów oferty mających wpływ na cenę (art. 90 ust. 1 ustawy Pzp),  bowiem 
cena zaoferowana przez wykonawcę R. D. na zadaniu 2, 4 i 6 - 

jest niższa o ponad 30% 

- od 

warto

ści  zamówienia  i  o  30%  niższa  od  średniej  pozostałych  ofert  złożonych  w  niniejszym 

postępowaniu.   

W konsekwencji, podniósł, że w świetle art. 90 ust. 1 ustawy Pzp Zamawiający miał 

nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek zastosować procedurę wyjaśnienia ceny.  

Zauważył przy tym, że Zamawiający nie może korzystać z tej procedury niejako tylko 

dla  formalizmu,  tj.  wówczas  gdy  ma  uzasadnione  przekonanie,  że  złożona  oferta  jest 
prawidłowo wyceniona, ale dla zwykłej formalności, ze względu na obowiązek z art. 90 ust. 1 
Pzp, wzywa do tych wyjaśnień, w istocie ich wcale nie oczekując.  

Wskazał  także,  że  zastosowanie  procedury  z  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp,  tworzy 

domniemanie,  że  zaproponowana  w  ofercie  cena  nosi  znamiona  ceny  rażąco  niskiej,  a 
dowód na twierdzenie przeciwne spoczywa na wykonawcy.

Zatem  powstanie  tego  domniemania  skutkuje  tym,  że  wykonawca  wezwany  do 

złożenia  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp,  jeżeli  chce  je  obalić,  musi  wykazać,  iż 
zaoferowana przez niego cena nie jest ceną rażąco niską. W tym też celu wykonawca musi 
złożyć  takie  wyjaśnienia,  które  jednoznacznie  wykażą,  że  możliwe  i  realne  jest  rzetelne 
wykonanie  zamówienia  za  zaproponowaną  cenę.  Stąd  też  w  orzecznictwie  utrwalił  się  już 
jednolity  w  tym  zakresie  pogląd,  że  owe  wyjaśnienia  muszą  być  konkretne,  odpowiednio 
umotywowane i odnoszące się do danego zamówienia. 

Zwrócił także uwagę, że domniemanie rażąco niskiej ceny powoduje dla wykonawcy 

taki skutek, że musi on je obalić w wyjaśnieniach składanych zamawiającemu w trybie art. 90 

ust. 1 ustawy Pzp, tj. w ramach procedury oceny ofert.  

W konsekwencji w razie złożenia odwołania na ewentualny wybór podmiotu wcześniej 

wezwanego do wyjaśnień ocenie podlegać powinno to, czy zamawiający dysponując takimi, 
a nie innymi wyjaśnieniami prawidłowo je ocenił i wybrał ofertę danego wykonawcy. 

Dodatkowo  podkreślił,  że  sam  brak  wyjaśnień  lub  ich  niewystarczająca  jakość  (np. 

zbytnia  ogólnikowość)  stanowi  podstawę  do  uznania,  że  spełniona  została  przesłanka  do 

odrzucenia oferty na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp jak i na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 

4 ustawy Pzp.  

Odwołujący wskazał, że na zadaniach 2, 4 i 6 R. D. złożył następujące oferty: 

a) 

zadanie 2 - 

338.791,20 zł 

brutto (kwota jaką zamierzał przeznaczyć Zamawiający- 

611.700,89 zł 

brutto); 

b) 

zadanie 4 - 

212.236,50 zł 

brutto (kwota jaką zamierzał przeznaczyć Zamawiający- 

414.566,33 zł 

brutto); 

c) 

zadanie 6 - 

125.583,00 zł 

brutto (kwota jaką zamierzał przeznaczyć Zamawiający- 

247.951,21 zł 

brutto). 

Stwierdził przy tym, że już pobieżna analiza tych cen wskazuje, iż znacząco obiegają 

one  od  kwot  które  przeznaczył  Zamawiający  na  realizację  Zamówienia  (odpowiednio: 

zadanie 2 - ok. 45%, zadanie 4 - ok. 49%, zadanie 6 - ok. 49%). 

W ocenie Odwołującego - ceny zaoferowane przez R. D. na tych zadaniach są rażąco 

niskie. 

Analizując  treść  złożonych  przez  R.  D.  wyjaśnień  odnośnie  rażąco  niskiej  ceny  – 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  iż  jako  dowód  należytego  wyliczenia  ceny  R.  D.  przedstawił 
umowy przedwstępne z osobami, które zamierza zatrudnić.  

Zaznaczył  przy  tym,  iż  zgodnie  z  wymaganiami  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Zamówienia, zwanej dalej 

SIWZ, 

Zamawiający wymagał zatrudnienia tych osób na umowę o 

pracę (punkt 4.10 

i 

nast. SIWZ). 

Według  Odwołującego  treść  tych  umów  wskazuje,  iż  przyjęta  w  nich  wysokość 

wynagrodzenia jest nierealna, bowiem R. D. 

przyjął zatrudnienie tych osób w przeliczeniu na 

pełen  etat  za  kwotę  2.100  brutto,  co  stanowi  kwotę  niewiarygodną,  albowiem  średnia 
wynagrodzeń na tego typu stanowiskach jest co najmniej dwukrotnie wyższa. 

Odwołujący wskazał, iż na rozprawie w sprawie o sygn. akt KIO 397/18, która odbyła 

się  w  dniu  16  marca  2018  r.,  R.  D.  podnosił,  iż  utajnienie  wykazu  osób  oraz  wyjaśnień  w 
zakresie  rażąco  niskiej  ceny  spowodowane  było  m.in.  faktem,  iż  osoby  przedstawione  do 
realizacji  zamówienia  przez  R.  D.  mają  wyjątkowe  kwalifikacje,  a  takich  osób  jest  bardzo 
mało w skali kraju, stąd też konieczność chronienia ich danych.  

Zdaniem Odwołującego - wyjaśnienia te pozostają jednak w sprzeczności z przyjętym 

wynagrodzeniem  tych  osób,  o  stawce  bardzo  niskiej,  zasadnej  dla  osób  bez  żadnych 
kwalifikacji i doświadczenia.  

Według  Odwołującego  -  oparcie  swego  wyliczenia  dla  osób  z  doświadczeniem  i 

stosownymi uprawnieniami budzi poważne wątpliwości co do ich wiarygodności i rzetelności. 

Oprócz  przyjętej  stawki  wynagrodzenia  wątpliwości  Odwołującego  wzbudził  także 

przyjęty  czas  realizacji  w  warunkach,  gdy  oferty  składane  były  w  dniu  4  stycznia  2018r.,  a 
realizacja zamówienia na tych zadaniach trwać miała do 31 grudnia 2018r. 

Odwołujący zwrócił również uwagę, że poza samymi przeglądami, w zakres zadania 

wchodziło  usuwanie  awarii  i  stanów  awaryjnych,  co  oznaczało  konieczność  utrzymywania 
tych  osób  w  gotowości  przez  cały  okres  trwania  zamówienia,  podczas  gdy  w  swoich 

wyliczeniach R. D. 

przyjął okres rozliczenia pracowników za 7 miesięcy na całość zadań, co - 

zdaniem  Odwołującego  -  jest  zaniżone  i  nie  uwzględnia  specyfiki  zamówienia,  a  w 
szczególności  konieczności  utrzymania  całego  zespołu  przez  okres  blisko  12  -  miesięcy 
(czas na moment składania ofert).  

W  ocenie  Odwołującego  -  konieczność  utrzymania  całego  zespołu  potwierdza  także 

treść  umów  przedwstępnych,  z  których  wynika  czas  trwania  umowy  o  pracę  do  dnia  31 

grudnia 2018 r. 

O

dnosząc  się  do  wyliczonego  przez  R.  D.  nakładu  pracy,  Odwołujący  wskazał,  iż 

posiada  doświadczenie  w  realizacji  tego  typu  zamówienia,  gdyż  wykonywał  te  czynności 
wcześniej.  

Natomiast, zauważył, że doświadczenie R. D. sprowadza się do wykonania pewnych 

czynności  na  gazociągu  w  trakcie  budowy  oraz  wykonania  prac  serwisowych  na  krótkim 
odcinku gazociągu.  

Stąd też - zdaniem Odwołującego - wynika niedoszacowanie czasu pracy przez R. D. 

i tym samym zaniżenie przez niego kosztów. 

Odwołujący  zaznaczył  również,  że  R.  D.  założył  ilość  wyjazdów  związanych  z 

realizacją  zamówienia  w  oparciu  o  założenia,  iż  nie  wystąpią  jakiekolwiek  komplikacje,  co 
stanowi założenie nierealne, co dodatkowo potwierdza, że oferta jest niedoszacowana. 

Odwołujący  wskazał,  iż  według  harmonogramów  zeszłorocznych,  które  realizował  w 

tych  samych  terminach  należało  wykonywać  prace  w  różnych  zakładach,  a  wg 

przedstawionej  oferty  R.  D. 

na  każdym  z  zakładów  podane  zostały  te  same  osoby  (dwie 

brygady po dwie osoby).  

Odwołujący wyjaśnił również, że przez cały okres eksploatacji (2017) były przypadki, 

gdy  część instalacji  była  uszkodzona (uszkodzona Stacja Ochrony  Katodowej,  zwana dalej 

SOK), 

należało  stacje  zdemontować,  a  następnie  przekazać  do  serwisu  i  po  około 

tygodniowej  naprawie  należało  ponownie  zamontować  naprawioną  stację  i  wykonać 

ponownie pomiary wg harmonogramu. 

Zdarzały  się  przypadki,  że  w  trakcie  częściowo  wykonanych  pomiarów  w  ochronie 

przeciwkorozyjnej  następowała  usterka  i  pomiary  musiały  być  przerwane,  a  następnie  po 
usunięciu  usterki  ponownie  wykonane,  co  oznaczało,  iż  wyższa  ilość  wyjazdów  niż  była 

pierwotnie szacowana. 

Wskazał również, że zgodnie z harmonogramami przeglądy SOK były wykonywane w 

innych  terminach  niż  przeglądy  zasilania  SOK,  co  oznacza,  że  na  każdej  stacji  ochrony 
katodowej potrzeba być przynajmniej 2 razy, a zgodnie z harmonogramami było to 4 razy. 

Zauważył  również,  że  w  latach  poprzednich  Zamawiający  (PSG)  życzył  sobie,  aby 

przeglądy punktów wykonywać w innych terminach niż konserwację tych punktów (najpierw 
przegląd  punktów  i  wg  przeglądu  konserwacja  łącznie  z  naprawami  i  uzupełnieniem  np. 
drobnych braków zaciski itp.).  

Dlatego 

–  w  opinii  Odwołującego  -  w  wycenie  nie  można  ujmować  tylko  wyjazdu 

jednorazowego do danego punktu tylko minimum 2 razy. 

Dodatkowo  zaznaczył,  iż  zgodnie  z  SIWZ  szacowane  wynagrodzenie  uwzględniać 

powinno  kwoty  za  usuwanie  stanów  awaryjnych,  przy  czym  prace  dotyczące  usuwania 
stanów awaryjnych są 

pracami hipotetycznymi, 

których Zamawiający nie musi zlecić.  

Natomiast  w  kwocie  ryczałtowej  R.  D.  przyjął  te  kwoty  w  pełnej  wysokości  jako 

przychód:  zadanie  2  -  23.790,00  zł,  zadanie  4  -  61.650,00  zł,  zadanie  6-  28.900,00  zł 
(szczegółowy formularz ofertowy).  

Według Odwołującego - oparcie przychodu na tych kwotach jest 

dalej idącym ryzkiem i 

nie może stanowić podstawy kalkulacji pewnego przychodu.  

Odwołujący wskazał, iż suma wszystkich napraw stanów awaryjnych w 2017 roku, na 

wszystkich trzech zadaniach 

wynosiła 7.650,00 zł.  

Tymczasem R. D. 

wlicza do przychodu kwotę ponad 100.000,00 złotych wykazując, iż 

dzięki temu osiągnie dochód.  

Powyższe, wydaje się Odwołującemu zawyżone i  w związku z tym wskazał, iż cena 

jest rażąco niska, zwłaszcza, że wartość łączna ofert na zadania 2, 4 i 6 to ok. 600.000,00 zł, 
tj.  założona  wartość  100.000,00  zł  za  usuwanie  stanów  awaryjnych  stanowi,  aż  17%  tego 

wynagrodzenia. 

Odwołujący  zwrócił  przy  tym  uwagę,  iż  każdy  wykonawca  musi  przewidzieć  koszt 

wykonania takiej usługi i zapewnić zatrudnienie pracowników na wypadek wystąpienia takich 
zdarzeń, zwłaszcza, iż umowa przewiduje bardzo krótki czas na reakcję wynoszący 120 min. 
od daty zgłoszenia oraz kary umowne za opóźnienie w realizacji. 

Odwołujący  wskazał  również,  iż  w  ofercie  R.  D.  nie  ujął  kosztów  obsługi  przez 

specjalistę  ds.  BHP,  który  musi  być  brany  pod  uwagę  przy  uzgadnianiu  prac  gazo  - 
niebezpiecznych  w  danym  Zakładzie  PSG,  a  wymóg  ten  zawarty  jest  w  instrukcji 

eksploatacji. 

Pismem  z  dnia  4  kwietnia  2018r.  zgłosił  swoje  przystąpienie  do  postepowania 

odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  wykonawca  R.  D.  prowadzący  działalność 
gospodarczą pod firmą Usługi elektryczne i elektroenergetyczne R. D., Wysogotowo, zwany 
dalej Przystępującym. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje. 

Na  podstawie  zebranego  w  sprawie  materiału  dowodowego,  a  w  szczególności  w 

oparciu  o  treść  akt  sprawy  odwoławczej,  w  tym  treść  SIWZ,  oferty  Przystępującego, 
wezwania  Zamawiającego  do  wyjaśnienia  rażąco  niskiej  ceny  z  dnia  5  lutego  2018r., 
odpowiedzi  Przystępującego  na  powyższe  wezwanie  z  dnia  7  lutego  2018r.  wraz  z 
wyjaśnieniami do części II, IV i VI oraz kalkulacjami, protokołu postępowania, zawiadomienia 
Zamawiającego  o  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  z  dnia  23  marca  2018r.,  odpowiedzi 

Zama

wiającego  na  odwołanie  z  dnia  14  kwietnia  2018r.,  pisma  procesowego 

Przystępującego z dnia 17 kwietnia 2018r., jak również na podstawie złożonych na rozprawie 
wyjaśnień i pism Izba postanowiła odwołanie oddalić. 

Odwołanie  nie  zawierało  braków  formalnych,  wpis  został  przez  Odwołującego 

uiszczony, zatem odwołanie podlegało rozpoznaniu. Izba nie stwierdziła przesłanek do jego 

odrzucenia.  

Po  przeprowadzeniu  postępowania  odwoławczego  Izba  nie  doszukała  się  w 

działaniach Zamawiającego naruszenia przepisów art.7 ust.1 i 3, art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 

ust. 3, art.91 ust.1 ustawy Pzp

Odnosząc się do meritum przedmiotowej sprawy należy wskazać, że podstawowym, 

istotnym  zagadnieniem wymagającym  rozstrzygnięcia była kwestia  oceny  czy  Zamawiający 
miał dostateczne podstawy prawne do odrzucenia oferty Przystępującego z przedmiotowego 
przetargu z powodu rażąco niskiej ceny.  

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  że  zaoferowana  przez  Przystępującego  cena 

brutto wynosiła następujące kwoty: 

1)  zadanie 2 - 

338.791,20 zł 

brutto; 

2)  zadanie 4 - 

212.236,50 zł 

brutto; 

3)  zadanie 6 - 

125.583,00 zł 

brutto. 

Izba  ustaliła  również,  że  przed  otwarciem  ofert  Zamawiający  podał  kwotę  jaką 

zamierza przeznaczyć  na  sfinansowanie zamówienia w  wysokości  brutto  2 485 489,  83   zł, 

przy czy na zadanie nr 2 

– 611 700,89 zł brutto, na zadanie nr 4 – 414 566, 33 zł brutto oraz 

na zadanie nr 6 

– 247 951, 21 zł brutto. 

Przechodząc do rozpoznania zarzutu złożenia oferty zawierającej rażąco niską cenę 

Izba  stanęła  na  stanowisku,  że  powołane  na  wstępie  wyjaśnienia  Przystępującego 
odnoszące  się  do  rażąco  niskiej  ceny  nie  dawały  Zamawiającemu  podstawy  do 

potwierdzenia jej istnienia. 

Izba uznała działanie Zamawiającego odnoszące się do badania rażąco niskiej ceny 

w  stosunku  do  oferty  Pr

zystępującego  za  mieszczące  się  w  dyspozycji  przepisu  art.90 

ustawy Pzp.  

Należy wskazać, że zgodnie z art. 90 ust.1 cyt. wyżej ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana 

cena  lub  koszt,  lub  ich  istotne  części  składowe,  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do 

przedmio

tu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 
wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym 
złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 
oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 
godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o 

minimalnym wynagr

odzeniu za pracę (Dz.U. z 2017 r. poz. 847); 

pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.  

wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

1a.W przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od: 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  lub  średniej 
arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie 
wyjaśnień,  o  których  mowa  w  ust.  1,  chyba  że  rozbieżność  wynika  z  okoliczności 
oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia; 

wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług, 

zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, 
w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie 
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1. 

W  związku  z  tym,  że  wzbudziły  wątpliwości  Zamawiającego  pewne  elementy 

kosztowe zaofero

wanej przez Przystępującego ceny, a także wystąpiły powyższe przesłanki 

ustawowe  Zamawiający  miał  podstawę  prawną  do  przeprowadzenia  postępowania 
wyjaśniającego rażąco niską cenę.  

Jednocześnie, należy zaznaczyć, że w takim przypadku stosownie do przepisu art.90 

ust.2 ustawy Pzp 

obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu 

spoczywa na wykonawcy. 

Wymaga  również  wskazania,  że  w  myśl  przepisu  art.90  ust.  3  ustawy  Pzp 

Zamawiający  odrzuca  ofertę  wykonawcy,  który  nie  udzielił  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana 

ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską 
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W rozpoznawanej sprawie sytuacja braku udzielenia wyjaśnień w ogóle nie zaistniała. 

Natomias

t,  według  uznania  Izby  dokonana  przez  Zamawiającego  ocena  wyjaśnień 

wraz  ze  złożonymi  przez  Przystępującego  dowodami  potwierdziła,  że  oferta  nie  zawiera 
rażąco niskiej ceny, w tym także rażąco niskiego kosztu osobowego.  

Zdaniem  Izby  - 

przedłożone  przez  Przystępującego  wyjaśnienia  wraz  dowodem  w 

postaci 

siedmiu  umów  przedwstępnych  o  pracę  z  dnia  2  stycznia  2018r.  przewidujących 

wynagrodzenie zasadnicze za pracę w wysokości 2100 zł brutto za etat (4 umowy), 1050 zł 
brutto  za  ½  etatu(2  umowy),  525,  00  zł  za  ¼  etatu(1  umowa)  na  czas  określony  do  31 

grudnia 2018r., kalkulacje kosztowe 2018

r., wykazały realność ceny w zakresie ceny/kosztu 

odnoszącego się do poszczególnych elementów przedmiotu zamówienia.  

Poza  tym  -  w  przekonaniu  Izby  - 

Przystępujący  udowodnił,  że  zaoferowana  przez 

niego  cena  ma  charakter  rynkowy,  bowiem  powołane  wyżej  wyjaśnienia  w  tym  zakresie 
zawierają  stosowną  kalkulację  poszczególnych  kosztów  za  wykonanie  przedmiotu 
zamówienia.  

Należy  wskazać,  że  Przystępujący  w  swojej  kalkulacji  podał  koszty  bezpośrednie 

uwzględniające wynagrodzenie 7 pracowników zatrudnionych na umowę o pracę stosownie 
do  wymagań  SIWZ  według  stawki  nie  niższej  niż  minimalne  wynagrodzenie  przewidziane 
obowiązującym  prawem,  koszt  utrzymania  pojazdów  wraz  z  podaniem  planowanej  liczby 
kilometrów, diety pobytowe na delegacji, koszty noclegów, wydatki związane z delegacjami, 
a także koszty materiałów związanych z usuwaniem awarii. 

Przedmiotowa kalkulacja zawierała również zestawienie kosztów pośrednich, które w 

szczególności obejmowały: 

amortyzację sprzętu pomiarowego, 

koszty prowadzenia biura, 

rezerwę na ryzyka, 

Jednocześnie,  w  swojej  kalkulacji  Przystępujący  pokazał  bilans  obejmujący  zysk 

brutto przed opodatkowaniem, a także przewidział premię motywacyjną dla pracowników. 

Os

tatecznie,  Przystępujący  wskazując  obciążenie  podatkowe  z  tytułu  wykonania 

usługi określił wysokość zysku netto. 

W  swoim  odwołaniu  Odwołujący  nie  podważał  powyższych  wyliczeń  kalkulacyjnych, 

poza kosztami 

wynagrodzenia pracowników. 

Odnosząc  się  do  powyższych  wyjaśnień(dowodów)  przedłożonych  przez 

Przystępującego - według zapatrywania Izby - celem postępowania wyjaśniającego, o którym 
mowa w art.90 ustawy Pzp, jest ustalenie faktów świadczących o tym, że zaoferowana przez 
wykonawców  cena  jest  nierealna,  niewiarygodna  i  nie  zapewni  prawidłowego  wykonania 
przedmiotu zamówienia. 

Izba  przyjęła,  że  powyższa  procedura  wyjaśniająca  musi  zmierzać  do  wyjaśnienia 

zaoferowanej ceny, a także wątpliwych jej istotnych kosztów.  

Według zapatrywania Izby – Odwołujący nie udowodnił, że koszty osobowe w ofercie 

Przystępującego są nierealne.  

W  powyższym  zakresie  Izba  oparła  się  o  powołane  wyżej  przedwstępne  umowy  o 

pracę. 

Jeżeli chodzi o przedstawione przez Odwołującego umowy o pracę w ramach dowodu 

nr  5

,  które  były  zawarte  w  dniu  20  czerwca  2007r.  na  kwotę  2 500  zł  brutto  miesięcznie  i 

aneksowane  w  dniu  1  stycznia  2018r. 

na  kwotę  4 400  zł,  Izba  stwierdziła,  że  aneksy  nie 

zawierały danych osób związanych umową o pracę, a także podpisu pracownika. 

Powyższe braki nie przekonały Izby, co do możliwości dojścia do skutku tych zmian 

umownych. 

Jednocześnie  -  w  ocenie  Izby  –  okoliczność  obowiązywania  określonej  stawki 

wynagrodzenia  z  tytułu  umowy  o  pracę  u  jednego  wykonawcy  nie  może  stanowić 

skutecznego przeciwdowodu wobec stawki wynagrodzenia u innego wykonawcy. 

Nadto, z treści samych umów nie wynika zakres obowiązków pracownika, który może 

być zupełnie inny u różnych pracodawców, a w związku z tym wycena danego wykonawcy 
nie musi być na poziomie takim, jak chce Odwołujący. 

Prz

edłożone  przez  Odwołującego  umowy  mogą,  co  najwyżej  dowodzić  możliwości  i 

zdolności  pozyskania  pracownika  za  określoną  wartość,  lecz  nie  przesądzają  o  tych 
możliwościach u Przystępującego. 

Odnosząc się do  zarzutu nie uwzględnienia w  kosztach  czasu  realizacji  zamówienia 

Izba 

stwierdziła,  że  harmonogram  wynikający  z  załącznika  nr  3.2  do  wzoru  umowy  będzie 

określał częstotliwość wykonywania poszczególnych czynności. 

Wymaga jednak zauważenia, że Zamawiający nie określił w SIWZ w jakim czasie w 

wymiarze miesięcznym nastąpi wykonanie czynności eksploatacyjnych. 

Izba  przy  tym  uznała,  że  Odwołujący  nie  udowodnił,  że  założenie  Przystępującego 

przyjmujące  za  wystarczający  na  realizację  tego  zadania  okres  7  miesięczny  do  dnia  31 

grudnia 2018r. jest wadliwe.  

Należy  również  zaznaczyć,  że  Przystępujący  wbrew  twierdzeniom  Odwołującego 

przewidział  możliwość  wystąpienia  komplikacji  przy  wyjazdach  na  realizację  usługi,  co 
potwierdza założona w kalkulacji rezerwa na ryzyka. 

Nadto,  Izba  postanowiła  nie  uwzględniać  dowodów  od  nr  1  do  nr  4  jako 

niezwiązanych  bezpośrednio  z  obecnie  realizowanym  przedmiotem  zamówienia,  a  także 
niezawierających  jakiejkolwiek  motywacji  poza  ogólnymi  tezami  dowodowymi,  nie 
odnoszącymi się do kalkulacji Przystępującego. 

W zakresie zarzutu  Odwołującego niedoszacowania przez  Przystępującego kosztów 

wynikających z obsługi stanów awaryjnych Izba doszła do przekonania, że szacunek w tym 
zakresie zawsze będzie miał charakter uznaniowy danego wykonawcy, bowiem ryzyko z tym 
związane wynika z okoliczności nieprzewidywalnych. 

Odwołujący nie wykazał przy tym, że stan techniczny instalacji będącej przedmiotem 

zamówienia przed złożeniem oferty był przedmiotem oględzin wykonawców, umożliwiając im 
lepszą ocenę ryzyka, co potwierdza istnienie ich ograniczonej wiedzy w tej materii, a wobec 
tego szacowane przez  Przystępującego koszty w  tym  zakresie  –  w  ocenie Izby  - mieszczą 
się w granicach ryzyka gospodarczego. 

W  związku  z  tym  Izba  przyjęła  za  wystarczającą  wskazaną  w  kalkulacji 

Przystępującego rezerwę na ryzyka.  

Ostatecznie, 

Izba  nie  uznała  zarzutu  Odwołującego  odnoszącego  się  do  obowiązku 

Przystępującego  poniesienia  dodatkowych  kosztów  obsługi  przez  specjalistę  BHP,  z  tego  
powodu, że nie uzasadnił istnienia takiego zobowiązania. 

Z  powyższych  względów  należało  przyjąć,  że  Zamawiający  nie  miał  podstawy  do 

odrzucenia oferty wykonawcy na zasadzie art. 89 ust.1 pkt. 4 ustawy Pzp, w warunkach, gdy 

dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami nie potwierdziła, że oferta zawiera 
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp postanowiła oddalić 

odwołanie.  

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.  192 

ust.  9  i  10  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z 
uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. 
w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w 
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

Przewodniczący:……………………………..