podpis elektroniczny

O walidacji podpisu elektronicznego – możliwe komunikaty i rozwiązania

Pytanie:

Wykonawca złożył dokument JEDZ, który podpisał kwalifikowanym podpisem elektronicznym, jednak przy podpisie widnieje adnotacja „Podpis jest nieprawidłowy” – dokument został zmieniony lub uszkodzony po zastosowaniu podpisu. Tożsamość autora podpisu jest poprawna.

Dodam, że formularz oferty oraz potwierdzenie wpłaty wadium zostały podpisane w sposób prawidłowy. Przeprowadzono dodatkową weryfikację dokumentu JEDZ przez stronę weryfikacjapodpisu.pl. Elektroniczne Potwierdzenie Weryfikacji pobrane z tej strony w formacie .pdf wskazuje, że dokument JEDZ został podpisany poprawnie. Zastanawia nas natomiast, co oznacza informacja „Znacznik czasu zweryfikowano warunkowo pozytywnie”. Czy należy uznać, że dokument JEDZ złożono w prawidłowy sposób czy wezwać do jego uzupełnienia?

Zamawiający może uznać oświadczenie JEDZ za złożone prawidłowo tj. opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, o ile z dokonanego sprawdzenia wynika, że certyfikat podpisu elektronicznego jest kwalifikowany i podpis został złożony w okresie jego ważności.

Zamawiający powinien zweryfikować przede wszystkim, czy wykonawca użył kwalifikowanego podpisu elektronicznego, tj. wystawionego przez dostawcę kwalifikowanej usługi zaufania, będącego podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne, czyli podpisem elektronicznym spełniającym wymogi bezpieczeństwa określone w ustawie z 5 września 2016 r. o usługach zaufania i identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 162 ze zm.).

Ponadto trzeba mieć na uwadze, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. ustawy o usługach zaufania i identyfikacji elektronicznej, podpis elektroniczny lub pieczęć elektroniczna weryfikowane za pomocą certyfikatu wywołują skutki prawne, jeżeli zostały złożone w okresie ważności tego certyfikatu. Znacznik czasu nie jest wymagany do ważności kwalifikowanego podpisu elektronicznego, ale może wystąpić np. sytuacja, że certyfikat podpisu w chwili walidacji już wygasł itd.

Czy dokumenty składane przez ePUAP muszą być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym?

Pytanie:

W postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości powyżej progów unijnych zamawiający, działając na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp, wzywa wykonawcę do złożenia wykazu wykonanych usług. Zgodnie z § 14 rozporządzenia w sprawie dokumentów zamawiający wskazał, że wykaz należy złożyć w oryginale w postaci dokumentu elektronicznego lub w elektronicznej kopii tego dokumentu poświadczonej za zgodność z oryginałem przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Zamawiający dopuścił porozumiewanie się stron w postępowaniu również przy pomocy poczty elektronicznej. Wykonawca przysłał wypełniony formularz wykazu (w formacie doc., w którym zamawiający zamieścił go na swojej stronie internetowej) pocztą elektroniczną, na wskazany przez zamawiającego adres e-mail w postaci załącznika. Na formularzu tym wykonawca podpisał się (na klawiaturze) imieniem i nazwiskiem osoby, która reprezentuje wykonawcę. Czy tak przesłany dokument należy potraktować jako złożony prawidłowo w rozumieniu przepisów rozporządzenia (tzn. oryginał w postaci dokumentu elektronicznego)?

Czy wykonawca wybierając komunikację za pośrednictwem skrzynki ePUAP i dostępnego tam formularza do komunikacji, ma obowiązek podpisywania dokumentów składanych na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu i niepodleganiu wykluczeniu? Czy musi to robić za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego?

podpisanie skanu oferty

Podpisanie skanu oferty podpisem elektronicznym − przegląd orzecznictwa

Kwestia przygotowania oferty w postaci elektronicznej zgodnie z art. 10a ust. 5 ustawy Pzp, a w zasadzie „techniki” jej przygotowania, to przedmiot wielu wyroków KIO. Spory sprowadzają się głównie do oceny sytuacji, w której wykonawca:

  • sporządza ofertę „na papierze”,
  • podpisuje ją własnoręcznie, a następnie
  • skanuje i podpisuje kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Zdarza się, że zamawiający odrzucają wówczas ofertę, traktując ją jak kopię. Sprawdź aktualną linię orzeczniczą KIO w tym temacie.

  • Artykuł 10a ust. 5 ustawy Pzp jest sankcjonowany nieważnością czynności wykonawcy, tym samym oferta będąca oświadczeniem woli w rozumieniu art. 60 kc, sporządzona w postaci papierowej jest nieważna. W związku z tym nie może ona wywoływać żadnych skutków prawnych, w tym także być uznana za oryginał oferty.
  • Oryginał oferty zostaje sporządzony dopiero po spełnieniu wymogów określonych w art. 10a ust. 5 ustawy Pzp, tj. po nadaniu ofercie postaci elektronicznej i opatrzeniu jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
  • Żaden przepis prawa nie wskazuje, że oferta powinna stanowić formularz ofertowy uzupełniony za pomocą edytora tekstu oraz nie wyłącza możliwości konwertowania oświadczenia woli wyrażonego w formie pisemnej na formę elektroniczną.
  • Okoliczność, że oświadczenie woli wykonawcy zostało również złożone w wersji papierowej, nie może zabraniać wykonawcy złożenia go również w postaci elektronicznej. Brak jest przepisu prawa, który uniemożliwiłaby funkcjonowanie oświadczenia woli danego podmiotu w dwóch odmiennych formach.

Praktyczne wskazówki, jak dokonywać walidacji kwalifikowanego podpisu elektronicznego

Pytanie:

Zamawiający sprawdzając, czy złożona elektronicznie oferta wykonawcy została prawidłowo podpisana kwalifikowanym podpisem elektronicznym, musi dokonać walidacji podpisu przy użyciu odpowiedniego oprogramowania. Zgodnie z art. 33 rozporządzenia eIDAS usługę walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych może świadczyć wyłącznie kwalifikowany dostawca usług zaufania, który spełnia wymogi wskazane w tym artykule. KIO w wyroku z 13 sierpnia 2019 r. (sygn. akt 1479/19) wskazała iż „jak wynika z oficjalnej unijnej listy podmiotów zaufanych, jako kwalifikowany dostawca usług zaufania uprawniony do świadczenia usług walidacji kwalifikowanych podpisów wymieniony wymieniono m.in. podmiot Asseco Data Systems S.A. (https://webgate.ec.europa.eu/tl-browser/#/tl/PL/9). Asseco Data Systems S.A. okazał się zatem podmiotem, o którym mowa w art. 33 rozporządzenia elDAS”.

Na polskim rynku istnieje obecnie 5 podmiotów upoważnionych do wystawiania i odnawiania kwalifikowanych podpisów elektronicznych, które są wpisane do rejestru dostawców usług zaufania Ministerstwa Cyfryzacji prowadzonego przez Narodowe Centrum Cyfryzacji tj.:

1)      Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna (Sigillum),

2)      Krajowa Izba Rozliczeniowa Spółka Akcyjna (Szafir),

3)      Enigma Systemy Ochrony Informacji Sp. z. o.o. (CenCert),

4)      EuroCert Sp. z. o.o. (EuroCert),

5)      Asseco Data Systems Spółka Akcyjna (Certum).

Czy prawidłowy będzie proces walidacji podpisu przeprowadzony podczas badania ofert za pomocą programu udostępnianego przez ww. wystawców (kwalifikowanych dostawców usług zaufania), czy zmoże zamawiający jest zobligowany do prowadzenia walidacji wyłącznie za pomocą narzędzia wskazanego w ww. wyroku KIO? Jak powinna odbywać się walidacja kwalifikowanego podpisu elektronicznego podmiotu zagranicznego? Czy należy wówczas dokonywać walidacji podpisów za pomocą programów wskazanych na liście dostawców usług zaufania w danym kraju?