KIO 1901/16 KIO 1903/16 KIO 1904/16 WYROK dnia 31 października 2016 r.

KIO 1904/16 

WYROK 

z dnia 31 października 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący:    Piotr Kozłowski 

Protokolant: Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  26  października  2016  r.  w  Warszawie  odwołań 

wniesionych  10 października  2016  r.  do Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  przez 
wykonawców: 

A.  Zakład  Bezpieczeństwa  Ruchu  Drogowego  „ZABERD”  S.A.  z  siedzibą 

we Wrocławiu (sygn. akt KIO 1901/16) 

B.  „Zakład Usługowo-Transportowy J. B.”, Marcelin (sygn. akt KIO 1903/16) 

C.  Maldrobud  sp.  z  o.o.  sp.  k.  z siedzibą  w  Myśliborzu  i  MDB  Utrzymanie  sp.  z  o.o. 

z siedzibą  w  Myśliborzu  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia  (sygn. 

akt 1904/16)     

w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zimowe utrzymanie dróg w latach 

2016-2020  /  cztery  sezony  zimowe  dla  części  1-21    oraz  jeden  sezon  dla  części  22-24  /  w 

administracji  GDDKiA  Oddział  w Szczecinie  –  24  części    (nr  postępowania  O/Sz.D-

prowadzonym  przez  zamawiającego:  Generalna  Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i  Autostrad 

Oddział w Szczecinie 

przy  udziale  wykonawców  zgłaszających  swoje  przystąpienia  do  postępowania 
odwoławczego po stronie zamawiającego: 

A.  „Saferoad Grawil” sp. z o.o. z siedzibą we Włocławku – w sprawach o sygn. akt KIO 

1901/16 i KIO 1903/16 

B.  Trans-Masz  Przedsiębiorstwo  Transportu  i  Maszyn  Drogowych  S.  A.  z  siedzibą 

w Stargardzie Szczecińskim – w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16 

C.  Usługi  Budowalno-Transportowe  P.  D.,  Dzwonowo  –  w sprawie  o  sygn.  akt  KIO 

orzeka: 

1.  Uwzględnia  odwołanie  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1901/16  i  nakazuje 

KIO 1904/16 

zamawiającemu  –  Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziałowi 

w Szczecinie w zadaniu nr 16: unieważnienie wyboru najkorzystniejszej oferty oraz 

odrzucenia  oferty  złożonej  przez  Zakład  Bezpieczeństwa  Ruchu  Drogowego 

„ZABERD"  S.A.  z  siedzibą  we  Wrocławiu,  a  także  powtórzenie  badania  i  oceny 

ofert. 

2.  Uwzględnia  odwołanie  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1903/16  i  nakazuje 

zamawiającemu  –  Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziałowi 

w Szczecinie  w  zadaniach  nr  17  i  18:  unieważnienie  wyboru  najkorzystniejszej 

oferty  oraz  odrzucenia  oferty  złożonej  przez  „Zakład  Usługowo-Transportowy  J. 

B.” w Marcelinie, a także powtórzenie badania i oceny ofert. 

3.  Uwzględnia  odwołanie  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1904/16  i  nakazuje 

zamawiającemu  –  Generalnej  Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziałowi 

w Szczecinie w zadaniach nr 19, 20 i 21: unieważnienie wyboru najkorzystniejszej 

oferty oraz odrzucenia oferty złożonej przez Maldrobud sp. z o.o. sp. k. z siedzibą 

w  Myśliborzu  i  MDB  Utrzymanie  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Myśliborzu  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia,  a  także  powtórzenie  badania  i  oceny 

ofert. Oddala odwołanie w odniesieniu do zadań nr 9, 10, 11 i 12. 

4.  Kosztami  postępowania  w  sprawach  o  sygn.  akt  KIO  1901/16  i  KIO  1903/16 

w całości, a sprawie o sygn. akt KIO 1904/16 w odniesieniu do zadań nr 19, 20 i 21, 

obciąża zamawiającego – Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział 

w Szczecinie oraz w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16 w odniesieniu do zadań nr 9, 

10,  11  i  12  obciąża  odwołującego  –  Maldrobud  sp.  z  o.o.  sp.  k.  z siedzibą 

w Myśliborzu  i  MDB  Utrzymanie  sp.  z  o.o.  z siedzibą  w  Myśliborzu  wspólnie 

ubiegających się o udzielenie zamówienia i: 

4.1.   zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  45000  zł  00  gr 

(słownie:  czterdzieści  pięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  łącznie  przez 
odwołujących:  Zakład  Bezpieczeństwa  Ruchu  Drogowego  „ZABERD"  S.A. 

z siedzibą  we  Wrocławiu  (sygn.  akt  KIO  1901/16),  „Zakład  Usługowo-

Transportowy J. B. w Marcelinie” (sygn. akt KIO 1903/16) oraz Maldrobud sp. 

z o.o. sp. k. z siedzibą w Myśliborzu i MDB Utrzymanie sp. z o.o. z siedzibą w 

Myśliborzu  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  (sygn.  akt 

1904/16) – tytułem wpisów od odwołań,  

4.2.   zasądza  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1901/16  od  zamawiającego  –  Generalnej 

KIO 1904/16 

Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziału  w  Szczecinie  na  rzecz 

odwołującego – Zakładu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego „ZABERD" S.A. 

z  siedzibą  we  Wrocławiu  kwotę  18600  zł  00  gr  (słownie:  osiemnaście  tysięcy 

sześćset  złotych  zero  groszy)  –  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego 
poniesione z tytułu uiszczonego wpisu od odwołania oraz uzasadnionych kosztów 
strony w postaci wynagrodzenia pełnomocnika,  

4.3.   zasądza  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1903/16  od  zamawiającego  –  Generalnej 

Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziału  w  Szczecinie  na  rzecz 

odwołującego  –  „Zakładu  Usługowo-Transportowego  J.  B.”  w Marcelinie 

kwotę 18600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) 
– stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uiszczonego 
wpisu od odwołania oraz uzasadnionych kosztów strony w postaci wynagrodzenia 
pełnomocnika,  

4.4.   zasądza  w  sprawie  o  sygn.  akt  KIO  1904/16  od  zamawiającego  –  Generalnej 

Dyrekcji  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  Oddziału  w  Szczecinie  na  rzecz 

odwołującego  –  Maldrobudu  sp.  z  o.o.  sp.  k.  z  siedzibą  w  Myśliborzu,  MDB 

Utrzymania  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Myśliborzu  wspólnie  ubiegających  się 

o udzielenie  zamówienia  kwotę  8492,28  zł  (słownie:  osiem  tysięcy  czterysta 

dziewięćdziesiąt  dwa  złote,  dwadzieścia  osiem  groszy)  –  stanowiącą  koszty 
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uiszczonego wpisu od odwołania 
oraz uzasadnionych kosztów strony w postaci wynagrodzenia pełnomocnika oraz 
kosztów stawienia się na wyznaczone posiedzenie w odniesieniu do liczby zadań, 
w których zostało uwzględnione odwołanie. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  –  Prawo  zamówień 
publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  2015  r.  poz.  2164  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  –  w  terminie  7  dni 
od dnia  jego  doręczenia  –  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

KIO 1904/16 

Uzasadnienie 

{KIO 1901/16, KIO 1903/16, KIO 1904/16} 

Zamawiający – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Szczecinie 

{dalej  również:  „GDDKiA”}  –  prowadzi  na  podstawie  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  – 
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) {dalej również: „ustawa 
pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia 
publicznego  na  usługi  pn.  Zimowe  utrzymanie  dróg  w  latach  2016-2020  /  cztery  sezony 

zimowe dla części 1-21  oraz jeden sezon dla części 22-24 / w administracji GDDKiA Oddział 

w Szczecinie – 24 części  (nr postępowania O/Sz.D-3.2413.14.2016). 

Ogłoszenie  o  tym  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii 

Europejskiej  20  kwietnia  2016  r.  pod  nr  2016/S_077-136943,  z  tym  że  15  kwietnia  2016  r. 
Zamawiający  przekazał  to  ogłoszenie  Urzędowi  Publikacji  Unii  Europejskiej,  a  także 
zamieścił  ogłoszenie  o  zamówieniu  w  swojej  siedzibie  na  tablicy  ogłoszeń  oraz  na  swojej 
stronie  internetowej,  na  której  również  od  20  kwietnia  2016  r.  udostępnił  specyfikację 
istotnych warunków zamówienia {dalej również: „specyfikacja”, „SIWZ” lub „s.i.w.z.}. 
 

Ustalona  przez  Zamawiającego  wartość    zamówienia  przekracza  kwoty  określone 

w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.  
 
 

30  września  2016  r.  Zamawiający  przesłał  wykonawcom  drogą  elektroniczną 

zawiadomienie  o  rozstrzygnięciu  postępowania  w  częściach  zamówienia  nr  {dalej  również; 
„zadania  nr”}  4-24,  w  tym  m.in.  o  wyborze  jako  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez: 
w zadaniach  nr  9  i  12  –  Przedsiębiorstwo  Transportu  i  Maszyn  Drogowych  TRANS-MASZ 
S.A. z siedzibą w Starogardzie {dalej również: „Trans-Masz”}, w zadaniach nr 10 i 11 – POL-
DRÓG  Drawsko  Pomorskie  S.A.  z  siedzibą  w Drawsku  Pomorskim  {dalej  również:  „Pol-
Dróg}, w zadaniach nr 16 i 17 – „Saferoad Grawil” sp. z o.o. z siedzibą we Włocławku {dalej 
również: „Saferoad”}, w zadaniu nr 18 – Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowe WEKTRA W. 
Ł. ze Szczecinka {dalej również: „Wektra”}, w zadaniach nr 19, 20 i 21 – Usługi Budowalno-
Transportowe  P.  D.  z  Dzwonowa  {dalej  również:  „Paweł  Drab}.  Zamawiający  poinformował 
równocześnie  o  wykonawcach  wykluczonych  i  ofertach  odrzuconych,  w  tym  m.in.  o 
odrzuceniu  ofert  złożonych  przez:  Zakład  Bezpieczeństwa  Ruchu Drogowego  „ZABERD” 
S.A. z siedzibą we Wrocławiu {dalej również: „Zaberd”} – w  zadaniach nr 16, 17 i 18, Zakład 
Usługowo-Transportowy J. B. z Marcelina – w zadaniach nr 17 i 18, Maldrobud sp. z o.o. sp. 
k.  z siedzibą  w  Myśliborzu  i  MDB  Utrzymanie  sp.  z  o.o.  z siedzibą  w  Myśliborzu  wspólnie 

KIO 1904/16 

ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia  {dalej  również:  „Konsorcjum  Maldrobud”}  –  w 
zadaniach nr 19, 20 i 21.  
 
{KIO 1901/16} 
 

10  października  2016  r.  Odwołujący  –  Zakład  Bezpieczeństwa  Ruchu  Drogowego 

„ZABERD” S.A. z siedzibą we Wrocławiu {dalej również: „Zaberd”) wniósł w formie pisemnej 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie dotyczące części nr 16 zamówienia. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp 

{lista zarzutów}: 
1.  Art. 7 ust 1 i 3 – zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 
2.  Art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 1 i 3 oraz art. 90 ust. 1 – przez dokonanie błędnej oceny 

złożonych  przez  Odwołującego  wyjaśnień  w  związku  z  podejrzeniem  przez 
Zamawiającego zaoferowania wykonania przedmiotu zamówienia za rażąco niską cenę, 
a w związku z tym odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji, gdy zaoferowana przez 
niego cena jest wiarygodna, realistyczna w porównaniu z cenami rynkowymi podobnych 
zamówień,  co  Odwołujący  potwierdził  wyjaśnieniami  oraz  załączonymi  do  wyjaśnień 
dowodami,  a  także  niewybranie  oferty  Odwołującego  jako  najkorzystniejszej  oferty 
na podstawie  ustalonych  kryteriów  oceny  ofert,  pomimo  tego,  że  oferta  Odwołującego 
nie  podlega  odrzuceniu  w  postępowaniu,  spełnia  wszystkie  wymogi  zawarte  w  SIWZ 
oraz jest ofertą najkorzystniejszą w świetle zawartych w niej kryteriów oceny ofert. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu  {lista 

żą

dań}:  

1.  Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty. 
2.  Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego. 
3.  Rozstrzygnięcia  postępowania  oraz  dokonania  wyboru  oferty  z  uwzględnieniem  oferty 

Odwołującego oraz zgodnie z zachowaniem zasad określonych w pzp, w szczególności 
uczciwej konkurencji. 

Odwołujący  sprecyzował  powyższą  listę  zarzutów  w  szczególności  podnosząc 

następujące okoliczności faktyczne i prawne jako uzasadniające wniesienie odwołania. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  pismem  z  9  września  2016  r.  (znak  GDDKiA  O.Sz.D-

KIO 1904/16 

3.2413.14.2016.64.ek) Zamawiający zwrócił się o wyjaśnienie, czy  w ofercie Odwołującego 
nie  znajduje  się  rażąco  niska  cena.  Zamawiający  powziął  podejrzenie  rażącego  zaniżenia 
ceny  ogółem  w  odniesieniu  do  ustalonej  przez  siebie  wartości  szacunkowej  przedmiotu 
zamówienia określonego w SIWZ, OPZ i SST. Zamawiający stwierdził, że jego wątpliwości, 
wymagające  wyjaśnienia,  budzi  cena  oferty,  jak  i  możliwość  wykonania  zamówienia  za 
zaoferowaną  cenę.  Wskazał,  że  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  jest  o  44,55% 
niższa od wartości zamówienia. 

 W odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  w  piśmie  z 15  września  2016  r. (znak: 

ZBP/HOan/203/09/16_2)  wyjaśnił  podstawy  zaoferowanej  ceny  oraz  przedstawił  dowód, 
którym  jest  szczegółowa  kalkulacja  –  kosztorys  (zastrzeżony  jako  tajemnica 
przedsiębiorstwa). 

Odwołujący wyjaśnił Zamawiającemu m.in., że: 

– jego oferta jest pierwszą w kolejności i chociaż procentowo jej wartość w stosunku do kwot 
jakie przeznaczył Zamawiający na realizację zadań w częściach nr 15 i 17 jest zbliżona, to 
w tamtych przypadkach byłaby zbyt wysoka, żeby uzyskać analogiczną pierwszą pozycję, 
– najniższe ceny ofert złożonych w przetargu w ramach poszczególnych zadań są średnio na 
poziomie o ok. 54% niższym niż wartość zamówienia. 

Odwołujący podał następnie, że w ramach części nr 16 zamówienia złożono 4 oferty: 

najniższą  cenę  miała  oferta    Odwołującego  –  3.484.259,02  zł,  cena  najdroższej  oferty 
wyniosła  6.446.651,16  zł,  kwota  przeznaczona  przez  Zamawiającego  na  realizację 
zamówienia  to  7.821.007,90  zł.  W postępowaniu  zaoferowano  dwie  ceny,  które  oscylowały 
pomiędzy wartościami ok. 3,5 a 3,8 mln zł i dwie o wartościach w przedziale ok. 5,7  a 6,4 
mln  zł.  Średnia  arytmetyczna  cen  ofert  wynosi  4.860.889,99  zł.  Odejmując  od  niej  30% 
otrzymujemy wartość 3.402.622,90 zł, niższą od ceny oferty Odwołującego, która z kolei jest 
niższa od ceny kolejnej oferty o 8,5%,  a jednocześnie wyższa od średniej cen o 2,4%. Cena 
najdroższej oferty jest niższa o 17,64% od wartości zamówienia. Odwołujący podkreślił, że 
na 24 części zamówienia tylko w 4 częściach wartość złożonych ofert jest wyższa niż 70% 
wartości zamówienia (ubruttowionej). 

Odwołujący wywiódł, że pomimo złożenia przez niego oferty z najniższą ceną, nie jest 

ona niższa o ponad 30% od średniej cen zaoferowanych w postępowaniu i jest ceną realną, 
za którą można zrealizować zamówienia należycie i zgodnie z wymaganiami SIWZ, a w tym 
opisem  przedmiotu  zamówienia  {dalej  również:  „OPZ”}  i  szczegółową  specyfikacją 
techniczną {dalej również: „SST”}. Co więcej, według Odwołującego udowodnił on, że może 
za nią zrealizować zamówienie z zyskiem. 

Odwołujący  zrelacjonował,  że  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  Zamawiający 

KIO 1904/16 

wskazał, że Odwołujący złożył tożsame wyjaśnienia w odniesieniu do 13. części zamówienia 
i skupił  się  na  analizie  i  wskaźnikach  swoich  cen  ofertowych  w stosunku  do  innych  ofert 
złożonych w postępowaniu. Wyjaśnienia złożone przez Odwołującego ocenione zostały jako 
uniwersalne,  a  nie  takie,  które  przedstawiają  szczególnie  korzystne  warunki  dostępne 
Odwołującemu  w  odniesieniu  do  wykonania  zamówienia  w  części  nr  16.  Ponadto 
Zamawiający  powołał  się  na  bliżej  nieokreślone,  bo  –  bez  żadnego  doprecyzowania 
 i konkretów – różnice terytorialno-klimatyczne występujące pomiędzy rejonami. 

Według Odwołującego ten ostatni zarzut nie powinien być w ogóle nie rozpatrywany 

przez Izbę, gdyż nie został on wyjaśniony i uzasadniony przez Zamawiającego. Nie możliwe 
jest  zatem  odniesienie  się  do  niego  przez  Odwołującego  (por.:  orzeczenie  z  28  stycznia 
2010  r. w sprawie C-406/08 Uniplex). 

Zdaniem Odwołującego nie przedstawił uniwersalnego uzasadnienia dla  swoich cen  

w 13 częściach zamówienia. W sytuacji, gdy Zamawiający narzucił schemat szczegółowych 
wyjaśnień  (por.:  załącznik  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny,),  Odwołujący  zastosował  taki 
sam  schemat  wyjaśnień  ogólnych.  Wszystkie  odpowiedzi  różnią  się  jednak  zdecydowanie 
liczbami, w szczególności przedstawionymi w kosztorysach. 

Odnosząc  się  do  sformułowanego  przez  Zamawiającego  zarzutu  braku  podania 

wysokości  stawki roboczogodziny  dla  poszczególnych  pracowników,  czy  też  braku  podania 
kwoty,  jaką  Odwołujący  przyjął  jako  koszt  personelu  biorącego  udział  w  wykonaniu 
zamówienia w ciągu 24 godzin odpowiednio dla części 16, Odwołujący stwierdził, że jest on 
bezpodstawny  gdyż  dane  te  znajdują  się  w  załączonym  jako  dowód  kosztorysie 
szczegółowym  w  pozycjach  lp.  37-40.  Dodatkowo  informacje  te  zostały  zamieszczone 
w „Załączniku  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny”  otrzymanym  od  Zamawiającego  wraz 
z pismem z 9 września 2016 r. w poz. lp. 1 pkt 2 i lp.5 pkt 3-6. 

Co  do  sformułowanego  również  przez  Zamawiającego  zarzutu  przyjęcia 

w pozostałych  przedstawionych  stawkach  i  wyliczeniach  zgodnie  z  OPZ  i  SST  zbyt  niskich 
kwot,  według  Odwołującego  jest  on  także  trudny  do  uwzględnienia  wobec  braku 
jakiegokolwiek  uzasadnienia.  Dodatkowo  biorąc  pod  uwagę  swoje  doświadczenie 
Odwołujący  nie  może  zaakceptować  stwierdzenia  Zamawiającego,  że  jako  wykonawca  nie 
może  prawidłowo  wykonać  zamówienia  bez  ryzyka  poniesienia  strat.  Odwołujący  dodał, 

ż

e ryzyko poniesienia strat występuję zawsze i jest zwykłym ryzykiem gospodarczym, a nie 

uzasadnieniem stwierdzenia niemożliwości wykonania zamówienia i konieczności odrzucenia 
oferty. 

Odwołujący  nie  zgodził  się  również  z  zarzutem  co  do  kosztów  materiału  oraz 

wynikami  dokonanej  przez  Zamawiającego  analizy  kwot,  którą  według  Zamawiającego 

KIO 1904/16 

Odwołujący przyjął jako średnią liczbę wyjazdów w Rejonie Szczecinek z 5 lat. Odwołujący 
podniósł, że założenie średnio 3 wyjazdów w tym rejonie nie znajduje potwierdzenia w OPZ 
i SST, na co powołuje się Zamawiający.  

Odwołujący  zarzucił,  że  w  swoich  wyliczeniach  Zamawiający  nie  uwzględnił 

zależności  oraz  sekwencji  i  częstotliwości  prac  wykonywanych  w  ramach  realizacji 
zamówienia,  określonych  wg  definicji  OPZ,  takich  jak  zawarte  w  pkt  7.1.1  OPZ,  gdzie  
Zamawiający wskazał, że : 
– Zaliczenie gotowości do ZUD nastąpi w przypadku wprowadzonego przez Zamawiającego 

stanu  gotowości  i  nie  podejmowania robót w  zakresie  zimowego  utrzymania  tj.  odśnieżania 

lub  zwalczania  śliskości  na  drogach  przy  100%  obsadzie  sprzętu  i  obsługi  w  miejscu 

wskazanym  przez  Zamawiającego  w  okresie  doby  rozliczeniowej  oraz  wykonywanie 

objazdów dróg przez dyżurnych Wykonawcy (załączone do faktury zestawienie pracy sprzętu 

z Systemem GPS). 

–  Zapobieganie  śliskości  –  posypywanie  przy  ustabilizowanych  warunkach  pogodowych, 

długość  posypywania  maksymalnie  do  długości  odcinka  drogi  wydzielonego  w  TER  przy 

jednokrotnej pracy sprzętu na drodze – [km/doba] 

– Usuwanie śliskości – odcinki dróg w kilometrach na których został osiągnięty standard ZUD 

w  ciągu  jednego  dnia  bez  względu  na  krotność  wykonywanych  czynności  przez  sprzęt 

niezbędnej do utrzymania drogi w wymaganym standardzie — [km/doba] 

–  Odśnieżanie  jednokrotne  –  odśnieżanie  przy  ustabilizowanych  warunkach  pogodowych, 

długość  odśnieżania  maksymalnie  do  długości  odcinka  drogi  wydzielonego  w  TER  przy 

jednokrotnej pracy sprzętu na drodze – [km/doba] 

–  Odśnieżanie  –  odcinki  dróg  w  kilometrach  na  których  został  osiągnięty  standard  ZUD  w 

ciągu  jednego  dnia  bez  względu  na  krotność  wykonywanych  czynności  przez  sprzęt 

niezbędnej do utrzymania drogi w wymaganym standardzie - [km/doba] 

Wywóz  śniegu  (chodniki,  przejścia  dla  pieszych,  przełączki,  obiekty  mostowe,  ciągi  piesze, 

itp.) – [m

–  Obiekty  mostowe  nad  drogą,  oraz  drogi  wspomagające  utrzymywane  na  polecenie 

Inspektora – [szt.] 

Obmiar robót polega na określeniu faktycznego zakresu wykonywanych prac przy ZUD oraz 

udokumentowaniu  ilości  dni  występowania  zjawisk  opadów  śniegu  i  dni  w  których 

występowała  potrzeba  usuwania  śliskości  zimowej.  Przy  jednoczesnej  pracy  przy  usuwaniu 

ś

liskości  oraz  odśnieżania  koszt  stanowi  suma  ceny  przy  100%  zaangażowaniu  sprzętu 

podstawowego  do  wykonania  zadania.  Obmiar  robót  obejmuje  również  prace  dodatkowe  i 

nieprzewidziane  których  potrzebę  uzgodniono  pomiędzy  Wykonawcą,  a  Inspektorem. 

KIO 1904/16 

Podejmowanie prac w trybie natychmiastowym przy ZUD o których mowa w pkt 5.3 i 5.4 SST 

Wymagania Szczegółowe nie są pracami dodatkowymi i nieprzewidywalnymi. 

Odwołujący  dodał,  że  w  OPZ  Zamawiający  wymagał  (pkt  5.2  „Sposób  prowadzenia 

akcji zimowej”) {podkreślenia Odwołującego}:Baza sprzętu winna być położona maksymalnie 

10 km od utrzymywanej drogi i winna zapewnić rozpoczęcie pracy sprzętu na drodze w ciągu 

zadeklarowanego  w  ofercie,  czasu  rozpoczęcia  pracy  na  utrzymywanym  odcinku  drogi  od 

wezwania  przez  Inspektora  lub  po  ustaniu  opadów  śniegu  bądź  po  uzyskaniu  informacji  o 

wystąpieniu  śliskości  Wykonawca  ma  obowiązek  dostosować  sposób  prowadzenia  akcji 

zimowej do sytuacji panującej na drogach dokonując odpowiednich zapisów uzasadniających 

wydane  dyspozycje  /zapobieganie  śliskości.  usuwanie  śliskości.  odśnieżanie  1-krotne. 

odśnieżanie/. 

Odwołujący  podniósł,  że  wykonanie  każdej  z  ww.  dyspozycji,  które  wzajemnie  się 

wykluczają, wycenione zostało inaczej, gdyż nie można ich traktować i wyceniać jednolicie, 
w   uśredniony  sposób  –  co  założył  Zamawiający  –  nie  biorąc  pod  uwagę  postanowień  pkt 
5.4-5.5  OPZ  opisujących  w  szczególności  sposób  wykonywania  odśnieżania,  zwalczania 

ś

liskości  zimowej,  zapobiegania  powstawaniu  śliskości  zimowej,  czy  usuwania  śliskości 

zimowej. 

Według  Odwołującego  biorąc  pod  uwagę  powyższe  postanowienia  argumentacja 

podana jako powód odrzucenia jego oferty Odwołującego nie ma uzasadnienia. 

Odwołujący podniósł również, że: 

–  Problem rażąco niskiej ceny nie jest zagadnieniem nowym. Pomimo wprowadzenia progu 
30%  różnicy  nie  uległo  zmianie,  że  zamawiający  musi  wykazać  na  tyle  istotną  różnicę 
w stosunku do kolejnych ofert, aby można było powiedzieć, że jest ona rażąca, a tym samym 
rażąco niska jest cena oferty.  
– Ustalenie poziomu rażąco niskiej ceny nie może odbywać się przez porównanie wartości 
zamówienia  oszacowanej  przez  Zamawiającego,  a  także  powinno  mieć  na  względzie  ceny 
zaproponowane w innych ofertach oraz zmiany sytuacji na tynku. 
–  Pomimo  że  art.  90  pzp  odsyła  w  celu  porównania  zarówno  do  wartości  szacunkowej 
zamówienia, jak i średniej cen rynkowych, Zamawiający całkowicie pominął ten fakt, co jest 
o tyle istotne, że ceny rynkowe wskazują, że zaoferowana cena jest bliższa tym cenom, a nie 
wartości oszacowanej przez Zamawiającego. 

Odwołujący podsumował, że z ogólnikowej treści informacji o wyniku postępowania, 

braku uzasadnienia zarzutów ani także z treści innych czynności Zamawiającego nie można 
wywieźć  żadnego  uzasadnienia  dla  nieuwzględnienia  wyjaśnień  Odwołującego,  a  także 
dokonania negatywnej oceny jego oferty i jej odrzucenia. W szczególności Zamawiający nie 

KIO 1904/16 

wykazał, że w zamian za zaoferowaną przez Odwołującego cenę nie jest możliwe wykonanie 
zamówienia opisanego w SIWZ zgodnie z wymaganiami Zamawiającego. 
 

{KIO 1903/16} 
 

10  października  2016  r.  Odwołujący  –  „Zakład  Usługowo-Transportowy  J.  B.”  z 

Marcelina  {dalej  również:  „ZUT  J.  B.”  lub  „ZUT”}  wniósł  w  formie  pisemnej  do  Prezesa 
Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  rozstrzygnięcia  postępowania  w  częściach  nr  17 
i 18 zamówienia. 
 

Odwołujący  zarzucił  Zamawiającemu  naruszenia  następujących  przepisów  ustawy  pzp 

{lista zarzutów}: 
1.  Art. 7 ust. 1.  
2.  Art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3. 
3.  Art. 91 ust. 1.     
 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu  {lista 

żą

dań}:  

1.  Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego.  
2.  Ponowienia wyboru oferty najkorzystniejszej i uznanie za taką oferty Odwołującego.  
 

Odwołujący  sprecyzował  powyższą  listę  zarzutów  w  szczególności  podnosząc 

następujące okoliczności prawne i faktyczne jako uzasadniające wniesienie odwołania. 
 
 

Odwołujący zrelacjonował, że w SIWZ określono szczegółowe wymagania w zakresie 

sprzętu, materiałów i ich ilości, a także wymaganych do wykonania prac w ramach zimowego 
utrzymania  dróg  („ZUD”)  w  szczególności  w  ramach  Opisu  przedmiotu  zamówienia 
stanowiącego  załącznik  nr  1  do  SIWZ  („OPZ”)  oraz  w  ramach  Szczegółowej  specyfikacji 
technicznej („SST”) załączonej do OPZ. 

Zamawiający  opisał  przedmiot  zamówienia  w  pkt  1.3  OPZ  „Zakres  robót  objętych 

Specyfikacjami Technicznymi”: 

Zimowe  utrzymanie  dróg  (ZUD)  są  to  prace  mające  na  celu  zmniejszenie  lub  ograniczenie 

zakłóceń  ruchu  drogowego  wywoływanych  takimi  czynnikami  atmosferycznymi,  jak  śliskość 

zimowa oraz opady śniegu. Do zimowego utrzymania dróg zalicza się między innymi: 

–  działania  organizacyjno-techniczne  realizowane  przez  drogową  służbę  liniową  lub 

KIO 1904/16 

przedsiębiorstwa wykonawcze, 

–  przygotowanie  materiałów  do  usuwania  śliskości  (przez  usuwanie  rozumie  się  również 

zapobieganie), 

– działania profilaktyczne, w tym sprawność działania urządzeń GPS na sprzęcie itp. 

– usuwanie śniegu z dróg, chodników i ścieżek rowerowych, 

– usuwanie śliskości zimowej poprzez stosowanie topników do odladzania jezdni, chodników 

i ścieżek rowerowych lub materiałów uszorstniających, 

W OPZ pkt 1.4.33. Zamawiający zdefiniował termin „Gotowość do ZUD” {podkreślenia 

Odwołującego} – Gotowość do ZUD to utrzymanie w stałej gotowości technicznej sprzętu w 

miejscu wskazanym przez Zamawiającego oraz wykonywanie objazdów dróg min. wg. stanu 

na  godz.  5  i  19  Personel  obsługi  sprzętu  oraz  sprzęt  powinien  podjąć  prace  na  drodze  w 

ciągu zadeklarowanego w ofercie czasu rozpoczęcia pracy na utrzymywanym odcinku drogi 

od wezwania przez Inspektora lub po ustaniu opadów śniegu bądź po uzyskaniu informacji o 

wystąpieniu  śliskości.  Zaliczenie  gotowości  do  ZUD  nastąpi  w  przypadku  wprowadzonego 

przez  Zamawiającego  stanu  gotowości  i  nie  podejmowania  robót  w  zakresie  zimowego 

utrzymania tj. odśnieżania lub zwalczania śliskości na drogach przy 100% obsadzie sprzętu i 

obsługi  w  miejscu  wskazanym  przez  Zamawiającego  w  okresie  doby  rozliczeniowej  oraz 

wykonywanie objazdów dróg przez dyżurnych Wykonawcy (załączone do faktury zestawienie 

pracy sprzętu z Systemem GPS). 

W  odniesieniu  do  lokalizacji  bazy  Zamawiający  określił  następujące  warunki  w  SST  

w  pkt „Sposób prowadzenia akcji zimowej”: Baza sprzętu winna być położona maksymalnie 

10 km od utrzymywanej drogi i winna zapewnić rozpoczęcie pracy sprzętu na drodze w ciągu 

zadeklarowanego  w  ofercie,  czasu  rozpoczęcia  pracy  na  utrzymywanym  odcinku  drogi  od 

wezwania  przez  Inspektora  lub  po  ustaniu  opadów  śniegu  bądź  po  uzyskaniu  informacji 

o wystąpieniu śliskości. 

Odwołujący  zaznaczył  w  tym  miejscu,  że  z  dokumentacji  postępowania  nie  wynika 

jednak, aby Zamawiający zawarł jakiekolwiek ograniczenia w odniesieniu do podejmowania 
przez  personel  wykonawcy  zatrudniony  przy  realizacji  tego  zamówienia  innych  czynności 
również w ramach dyżurów w bazie sprzętu. 

Ponadto zgodnie z pkt 14.1 SIWZ przy dokonywaniu wyboru najkorzystniejszej oferty 

Zamawiający  stosować  kryteria:  a)  cena  –  90%,  b)  Skrócenie  czasu  rozpoczęcia  pracy 
sprzętu podstawowego (solarki, polewarka solanki, pługi) na utrzymywanym odcinku drogi – 
10%.  Wykonawcy  w  składanych  ofertach  musieli  deklarować  czas  rozpoczęcia  pracy 
sprzętu. 

Zgodnie z pkt. 10.1. SIWZ Cena oferty (w PLN) zostanie wyliczona przez Wykonawcę 

KIO 1904/16 

w oparciu o Kosztorys ofertowy (odpowiedni dla części, na którą Wykonawca składa ofertę) 

sporządzony na formularzu 2.2., którego wzór został dołączony do SIWZ – osobny załącznik. 

Suma  wartości  brutto  stanowić  będzie  cenę  ofertową  brutto  Wykonawcy.  Wyliczoną  cenę 

oferty  brutto  należy  przenieść  do  formularza  oferty  (odpowiednio  dla  części,  na  którą 

Wykonawca składa ofertę), stanowiącego załącznik do SIWZ. 

Odwołujący  stwierdził,  że  wykonawca  obowiązany  był  więc  obliczyć  cenę  oferty 

na podstawie  wypełnionych  kosztorysów  ofertowych,  które  powinien  załączyć  do  oferty 
odpowiednio  dla  każdej  części,  w  ramach  której  składał  ofertę  tj.  Tabeli  Elementów 
Rozliczeniowych („TER”) – formularze załącznika do oferty nr 2.2.  

W  każdym  z  formularzy  Zamawiający  narzucił  {w  treści  odwołania  wklejono 

opisywane poniżej TER-y}:  

Po pierwsze – „średnie ilości dni występowania” (referencyjna liczba dni świadczenia 

usługi),  liczbę  kilometrów,  jak  i  sposób  obliczania  wartości  zadania.  Każdy  wiersz  dotyczył 
innego  odcinka  drogi  w  ramach  zadania. W  kolumnie  „H”  Zamawiający  wskazał  liczbę  km, 
którą  należało  brać  pod  uwagę  przy  obliczaniu  wartości  zadania  za  1  sezon  zimowy 
(kolumna „s”), a także w konsekwencji za cały okres umowny tj.. 4 sezony zimowe (kolumna 
„t).  Przy  czym  formularz  udostępniony  przez  Zamawiającego  został  tak  skonstruowany, 

ż

e wykonawcy  mogli  określić  tylko  ceny  jednostkowe  za  każdą  z  usług  w  przeliczeniu 

na 1km/dzień w kolumnach od „l” do „m”. Pozostałe wartości były  wyliczane automatycznie 
wg algorytmu istniejącego w formularzu. 

Podstawą do obliczenia wartości jednostkowych zgodnie z uwagami pod tabelą było: 

Cena  za  jednostkę  obejmuje  wszystkie  składniki  kosztów  {m.in.  KP,  KZ,  Zysk,  itp.)  a 

także inne czynności opisane w SST 

Ceny jednostkowe i wartość robót należy podawać w złotych z dokładnością do jednego 

grosza  

Cena jedn. – za 1 km ZUD dziennie 

Cena  zawiera  koszt  utrzymania  drogi  na  całej  szerokości  jezdni  wraz  z  jej  wszystkimi 

elementami  i  węzłaml  drogowymi  (Ilość  i  długość  łącznic  podane  w  załączniku  nr  1c, 

Ilość Zaliczenie gotowości do ZUD zgodnie z opisem w SST 

Po  drugie  –  ilość  śniegu.  Odpowiednio  w  przypadku  TER  dla  wywozu  śniegu 

Zamawiający narzucił w kolumnie „h” wielkość śniegu do wywozu. Wykonawca mógł jedynie 
wskazać  cenę  jednostkową  za  tę  czynność.  Pozostałe  wartości  odpowiednio  dla  zadania 
i dla umowy wyliczane były automatycznie. 

Po  trzecie  –  wykaz  obiektów  mostowych  wraz  z  „ilością  dni”  tj.  referencyjną  liczbą  dni 

ś

wiadczenia  usługi.  Analogicznie  w  przypadku  obiektów  mostowych  Zamawiający  narzucił 

KIO 1904/16 

liczbę dni, a wykonawca mógł wpisać jedynie wartości jednostkowe za utrzymanie obiektów. 
Pozostałe wartości wyliczane były w sposób automatyczny. 

Odwołujący  ponadto  zrelacjonował,  że  zgodnie  z  SIWZ  rozliczenie  za  wykonywane 

usługi  ma  się  odbywać  na  podstawie  rzeczywistego  zapotrzebowania  na  ZUD  wg  stawek 
jednostkowych zaoferowanych przez wykonawcę. 

I tak zgodnie z SIWZ Tom II „Projekt Umowy” § 4: 

2.  Podstawą  do  rozliczenia  wykonanej  usługi  będą  ceny  zawarte  w  Kosztorysach 

ofertowych/Tabelach Elementów Rozliczeniowych. 

3. Wynagrodzenie Wykonawcy za usługi, o których mowa w § 4 ust. 1, stanowić będzie cena 

kosztorysowa  za  dobowe  utrzymanie  odcinka  drogi  w  wyznaczonym  standardzie  lub 

gotowość  do  ZUD  wg  Tabel  Elementów  Rozliczeniowych  stanowiących  załącznik  nr  1  do 

niniejszej umowy. 

Odwołujący podsumował, że jak wynika z dokumentacji postępowania, Zamawiający 

szczegółowo  określił  wymagania  odnośnie  sprzętu,  materiałów,  gotowości  personelu 
do pracy,  a  także  określił  w  TER,  przez  podanie  konkretnych  wartości,  dane  referencyjne 
wymagane do uwzględnienia przy sporządzaniu oferty przez wykonawców, a rozliczenie ma 
się odbywać na zasadach kosztorysowych. 

Następnie  Odwołujący  zrelacjonował,  że  zostało  złożonych  odpowiednio  dla  części 

nr  17 – 3 oferty, a dla części nr 18 – 5 ofert, przy czym z zestawień ofert dla części nr 17 i 18 
wynika  następujący  rozkład  cen  ofert  poszczególnych  wykonawców  {w  treści  odwołania 
zamieszczono  tabelaryczne  zestawienie  obejmujące  nr  oferty,  nazwę  oferenta,  cenę  oferty, 

ś

rednią  arytmetyczną  złożonych  ofert  i  różnicę  (wartościowo  i  %)  do  tej  średniej  cen  ofert 

oraz wartość zamówienia (brutto) i różnicę (wartościowo i %) do niej cen ofert }. Wg. danych 
z  otwarcia  ofert  kwota,  jaką  Zamawiający  zamierzał  przeznaczyć  na  sfinansowanie 
zamówienia, wynosiła dla zad.17 ok. 7.700 000,00 zł, a dla zad.18 – ok. 7 400 000,00 zł. 

Odwołujący  podniósł,  że  jak  wynika  z  powyższych  zestawień,  żadna  ze  złożonych 

ofert  nie  była  znacząco  niższa  od  średniej  arytmetycznej  złożonych  ofert,  w  tym  oferta 
Odwołującego była niższa o zaledwie ok. 16%. Wszystkie oferty odrzucone w części 17 (nr 2 
i  3),  a  także  w  części  18  (nr  2,  3,  5  i  6)  zawierały  ceny  ofertowe  na  poziomie  rynkowym, 
a były  poddane  badaniu  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  jedynie  w  odniesieniu  do  wartości 
szacunkowej zamówienia sporządzonej przez Zamawiającego. 

Odwołujący  stwierdził  na  podstawie  treści  zawiadomienia  o  wyborze  oferty 

najkorzystniejszej,  że  Zamawiający  dokonując  oceny  ofert  odrzucił  oferty  wszystkich 
wykonawców,  którzy  określili  ceny  na  poziomie  rynkowym,  ale  odbiegające  od  zawyżonej 
wyceny wartości zamówienia dokonanej przez Zamawiającego. 

KIO 1904/16 

Następnie  Odwołujący  przytoczył  brzmienie  uzasadnienia  decyzji  Zamawiającego  o 

odrzuceniu  jego  oferty:  Zamawiający  pismem  nr  GDDKiA  O.Sz.D-3.2413.14.2016.57.ek  z 

dnia  23.08.2016  r.  zwrócił  się  do  Wykonawcy  o  złożenia  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1 

ustawy Prawo zamówień publicznych w celu ustalenia czy oferta zawiera rażąco niską cenę 

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  określonego  w  SIWZ.  Wykonawca  pismem  z  dnia 

30.08.2016r.  w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  w  terminie  wyznaczonym  przez 

Zamawiającego  złożył  wyjaśnienia,  którymi  nie  udowodnił,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco 

niskiej  ceny.  Wykonawca  złożył  tożsame  wyjaśnienia  na  2  części  na,  które  złożył  oferty  w 

prowadzonym  postępowaniu.  To  dowodzi  uniwersalności  prezentowanych  tez  (skoro  mogą 

być  one  użyte  w  innych  częściach),  niż  przemawia  za  przedstawieniem  szczególnie 

korzystnych  warunków  dostępnych  jedynie  Wykonawcy  dla  części  17.  Przedstawione 

wyjaśnienia  winny  być  nie  tylko  konkretne  i  przekonywujące,  ale  również  W  sytuacji,  gdy 

same  wyjaśnienia  nie  są  wystarczające  –  poparte  stosownymi  dowodami.  Wykonawca  nie 

przedstawił  innych  dowodów  potwierdzających  jego  tezy  takie  jak:  wyjątkowo  sprzyjające 

warunki  wykonania  zamówienia  nie  dostępne  dla  innych  wykonawców  dla  części  17. 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  nie  wskazał  wysokość  stawki  roboczogodziny  dla 

poszczególnych  pracowników  tylko  przedstawił  kwoty  jakie  przyjął  jako  koszt  personelu 

biorącego  udział  w  wykonaniu  zamówienia  w  ciągu  24  godzin  dla  części  17.  Do  analizy 

przyjęto  minimalną  stawkę  roboczogodziny  dla  wszystkich  pracowników  biorących  udział 

w zamówieniu  i  wyliczono  zgodnie  z  OPZ  i  SST,  że  Wykonawca  powinien  przyjąć  dużo 

większe  stawki  aby  wykonać  prawidłowo  zamówienie  bez  ryzyka  poniesienia  strat. 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  przedstawił  kwoty  jakie  przyjął  jako  koszt  materiału,  które 

należy  zużyć  do  wykonania  zamówienia  w  ciągu  24  godzin  odpowiednio  dla  części  17.  Po 

analizie  przedstawionych  stawek  i  wyliczeń  zgodnie  z  OPZ  i  SST  oraz  średnią  ilością 

wyjazdów  w  Rejonie  Szczecinek  z  5  lat  (średnio  3  wyjazdy)  Wykonawca  powinien  przyjąć 

dużo większe stawki aby wykonać prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. 

Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny swojej oferty zobowiązany jest 

do  złożenia  wyjaśnień  szczegółowych,  odpowiednio  umotywowanych,  przekonujących,  że 

cena złożonej przez niego oferty nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia Wykonawcy powinny być 

szczegółowe  i  powinny  zawierać  wszystkie  aspekty  mające  wpływ  na  cenę,  tak  aby  nie 

pozostawiały  wątpliwości  co  do  prawidłowego  jej  wyliczenia.  Za  ofertę  z  rażąco  niską  ceną 

uznaje  się  ofertę  z  ceną  niewiarygodną,  nierealistyczną  w  porównaniu  do  cen  rynkowych 

podobnych  zamówień,  tj.  cenę  wskazującą  na  fakt  wykonania  zamówienia  poniżej  kosztów 

wytworzenia  przedmiotu  zamówienia.  Zamawiający  po  przeanalizowaniu  wyjaśnień 

złożonych  przez  Wykonawcę  uznał  wyjaśnienia  za  niewystarczające.  W  związku 

KIO 1904/16 

z powyższym oferta podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp. 

Odwołujący  podał,  że  według  treści  wezwania  Zamawiającego  do  wyjaśnień  rażąco 

niskiej  ceny  skierowanego  do  Odwołującego  23.08.2016  r.  wątpliwości  Zamawiającego 
wzbudziła zaoferowana cena całkowita oferty brutto z uwagi na to, iż: 
– dla części 17 – cena oferty ogółem 3 .948 819,55 zł (brutto), wydaje się być rażąco niska 

w   stosunku  do  wartości  przedmiotu  zamówienia  I  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

Zamawiającego. Cena oferty jest o 45,14% niższa od wartości zamówienia; 

– dla części 18 – cena  oferty ogółem 3 494 190,27 zł (brutto) wydaje się być rażąco niska 

w stosunku  do  wartości  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do 

możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia,  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

Zamawiającego. Cena oferty jest o-49,22% niższa od wartości zamówienia.  

W konsekwencji Zamawiający działając w trybie art. 90 ust 1 pzp wezwał Wykonawcę 

do udzielenia wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, dotyczących elementów oferty mających 
wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie: {zacytowaną treść wezwania podano 
poniżej w ramach okoliczności faktycznych wspólnych dla odwołań}. 

Odwołujący  zrelacjonował  ponadto,  że  Zamawiający  przekazał  również  bardzo 

szczegółowy formularz do złożenia wyjaśnień na rażąco niska cenę, który Odwołujący miał 
wypełnić  wg  wskazanego  wzoru.  Formularz  zawierał  rozbicie  każdej  z  zaoferowanych  cen 
jednostkowych za usługę na elementy cenotwórcze wraz z materiałami i zyskiem. 

Odwołujący ocenił, że wezwanie Zamawiającego nie było więc lakoniczne, a bardzo 

sprecyzowane, zarówno co do formy, jak i szczegółowo określonego zakresu wyjaśnień. 

Wreszcie Odwołujący zrelacjonował, że w odpowiedzi na powyższe wezwanie złożył 

zarówno wyjaśnienia, jak również przedstawił oczekiwany przez Zamawiającego wypełniony 
formularz  zawierający  szczegółowe  dane,  z których  w  jego  ocenie  wynika,  że zaoferowana 
cena  jest  realna  ceną  rynkową.  W  wyjaśnieniach  zaś  potwierdził,  że  oferta  była 
przygotowana  rzetelnie  w  oparciu  o  właściwy  rachunek  ekonomiczny  z  uwzględnieniem 
kosztów oraz założonej do osiągnięcia dodatniej marży handlowej. 

Ponadto wskazał w wyjaśnieniach, że: 

– Punkt kierowania pracami ZUD oraz baza sprzętowa znajdować się będzie w miejscowości 
Marcelin 19, 78-422 Gwda Wielka położona bezpośrednio przy DK nr 20, co jest korzystne 
dla  wykonywania  zadań  w  części  17  i  części  18  zamówienia.  A  zadeklarowany  czas 
rozpoczęcia pracy sprzętu jest realny i możliwy, gdyż położenie bazy sprzętowej oraz ogólne 
warunki terenu pozwalają na natychmiastową reakcję od wezwania inspektora lub po ustaniu 
opadów śniegu, bądź po uzyskaniu informacji o wystąpieniu śliskości. 

KIO 1904/16 

–  Materiały  składowane  będą  na  terenie  zakładu.  Środki  chemiczne  głównie  chlorek  sodu 
składowane  będą  w  stanie  luźnym  w  magazynach  zamkniętych  w pryzmach  o  wysokości 
ponad  2,5  m.  Chlorki  wapnia  i  magnezu  przechowywane  będą  w workach  foliowych 
ustawionych na pryzmach w magazynie zamkniętym zgodnie z instrukcją magazynową. 
–  Pracownicy  uczestniczący  przy  zimowym  utrzymaniu  dróg  są  zatrudnieni  na podstawie 
umowy o pracę i ich wynagrodzenie miesięczne jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia 
za pracę. 
– Firma od wielu lat współpracuje ze stałymi dostawcami paliw i środków chemicznych stąd 
posiada niskie ceny powyższych towarów. 
–  Nie  ponosi  kosztów  związanych  z  zakupem  soli  w  celu  zgromadzenia  minimalnych 
zapasów, ponieważ współpracuje z firmą K+S Polska sp. z o.o. ul. Czerwca 1956 r. nr 404, 
61-441  Poznań,  która  na  terenie  zakładu  posiada  magazyn  soli  w  ilości  ok.  4000  Mg 
i w momencie podpisania umowy z Zamawiającym ma zagwarantowane na wyłączność 2000 
Mg soli. 
–  Jest  firmą  rodzinną  działającą  na  rynku  od  dziewięćdziesiątego  roku.  Osoby  te  fizycznie 
uczestniczą  przy  wykonywaniu  zamówienia,  co ma  znaczny  wpływ  na  jakość,  terminowość 
oraz  dużą  oszczędność  w  wykonywaniu  zadania.  Baza  materiałowa  w  Marcelinie  19  jest 
własnością  Odwołującego.  Zimowe  utrzymanie  dróg  jest  dla  Odwołującego  jednym 
z najważniejszych  zamówień.  Koszty  związane  z  utworzeniem,  utrzymaniem  punktów 
kierowania  pracami  ZUD  wraz  z  bazą  sprzętową,  składowaniem  materiałów,  utrzymaniem 
kierowców,  operatorów  i  innych  osób  biorących udział  w  ZUD firma  częściowo  ponosi  przy 
bieżącej działalności firmy, dlatego też ceny przedstawione w naszej ofercie są mniejsze. 

Odwołujący  podniósł  w  odwołaniu  brak  zastrzeżenia  przez  Zamawiającego, 

ż

e w trakcie świadczenia usług ZUD działalność wykonawcy ma się odbywać na wyłączność 

na  rzecz  Zamawiającego.  Poza  wykonywaniem  wymienionych  w  ramach  OPZ  i  SST 
czynności,  wykonywanie  usługi  ZUD  dla  Zamawiającego  ma  polegać  również  na  tzw. 
„Gotowości  do  ZUD”.  Zarówno  w  tym  czasie,  jak  i  pozostałym,  gdy  gotowość  do  ZUD  jest 
zawieszona, 

wykonawca  może  prowadzić  pozostałą  działalność  niekolidującą 

z postanowieniami SIWZ. 

Odwołujący  podał,  że  w  wyjaśnieniach  wskazał  również  na  swoje  doświadczenie 

w świadczeniu  usług  ZUD  w  tym  samym  rejonie  i  dla  tego  samego  Zamawiającego, 
wynikające z faktu, że e ostatnich trzech latach brał udział w zimowym utrzymaniu dróg jako 
podwykonawca Pol-Dróg Gdańsk na rzecz Zamawiającego w zadaniach nr 19 i 20. 

Odwołujący dodał, że wówczas, jak wynika z oferty złożonej przez Pol-Dróg Gdańsk 

w ramach postępowania „Zimowe utrzymanie dróg w latach 2013-2016 /trzy sezony zimowe 

KIO 1904/16 

w administracji GDDKiA Oddział w Szczecinie – 24 zadania” w ramach zadań nr 19 i 20, dla 
którego założenia zawarte w SIWZ, sposób sporządzenia oferty, w tym formularze TER były 
tożsame z obecnie toczącym się postępowaniem, ceny jednostkowe zawierały niższe stawki 
niż w obecnym postępowaniu, a zostały uznane za odpowiednie. Przy czym realizacja tych 
usług  też  przebiegała  prawidłowo,  co  potwierdza,  że  nawet  przy  wówczas  zaoferowanych 
stawkach możliwym było świadczenie usług ZUD w rzeczywistości. 

Odwołujący  podniósł,  że  z  zestawienia  ofert  {w  treści  odwołania  zamieszczono 

tabelaryczne  zestawienie  obejmujące  stawki  jednostkowe  za  1km/  dzień  za  gotowość  do 
ZUD,  zapobieganie  śliskości,  usuwanie  śliskości,  odśnieżanie  1-krotne  oraz  odśnieżanie 
wynikające  z  oferty  ZUT  na  zdanie  nr  17  i  18  w  porównaniu  do  stawek  za  te  czynności 
wynikających  z  oferty  Pol-Dróg  na  lata  2013-2016}  wynika,  że  główne  cenotwórcze  stawki 
jednostkowe mające zasadnicze znaczenie w ostatecznej cenie za sezon ZUD są znacznie 
wyższe niż w ofercie Pol-Dróg składanej w poprzednim postępowaniu (gotowość do ZUD o 
ok 210% do 270%, zapobieganie śliskości o ok. 150% i usuwanie śliskości o ok. 100-110%). 

W ocenie Odwołującego w świetle powyższych faktów, które wprost mają oparcie w 

przesłanych  już  30.08.2016  r.  Zamawiającemu  wyjaśnieniach  wraz  z  dowodami,  decyzja  o 
odrzuceniu jego oferty nie jest uzasadniona i jako taka jest wadliwa, gdyż Odwołujący: 
–  Przedstawił  zarówno  uzasadnienie  powodu  ujawnionych  przez  Zamawiającego  różnic 
cenowych  w  ofertach,  a  także  relacji  pomiędzy  ceną  oferty  Odwołującego  a  szacunkiem 
wartości zamówienia, jak również zgodnie z oczekiwaniem Zamawiającego przedłożył wraz z 
wyjaśnieniami  szczegółowe  wyliczenie  składowych  wszystkich  pozycji  cen  jednostkowych. 
Stąd  cena  ofertowa  Odwołującego  jest  rynkowa  i  umożliwia  wykonanie  zamówienia 
gwarantując  jednocześnie,  co  wprost  wynika  z  przeprowadzonego  postępowania 
wyjaśniającego  w  trybie  art.  90  ust  1  pzp,  uzyskanie  znaczącego  dodatniego  wyniku 
finansowego zamówienia. 
–  Wykazał  realność  ceny  oraz  źródło  i  podstawę  jej  ustalenia,  a  dodatkowo  szczegółowe 
zestawienie  cen  w  tym  postępowaniu  wskazuje  wprost  na  podstawę  różnic  cenowych 
w ofertach, w tym oferty Odwołującego w stosunku do wartości zamówienia. 
–  Powołał  się  na  liczne  okoliczności  dotyczące  dostępnych  mu  wyjątkowo  sprzyjających 
warunków wykonania zamówienia,  w tym w szczególności możliwość zaoferowania niższych 
stawek ze względu na niższe koszty pozyskania soli. 

Odwołujący  podniósł,  że  nie  można  zgodzić  się  z  przyjętymi  przez  Zamawiającego 

założeniami  co  do  kalkulacji  kosztów  w  stosunku  do  pracowników,  gdyż  Zmawiający  nie 
wymagał,  aby  pracownicy  byli  zatrudnieni  na  wyłączność  przy  realizacji  tego  zamówienia. 
Odwołujący wyjaśnił, że pracownicy są zatrudniani na umowy o pracę, natomiast w ramach 

KIO 1904/16 

zawartych  umów  wykonują  jeszcze  inne  świadczenia  na  rzecz  Odwołującego,  co  nie  jest 
niezgodne z SIWZ. 

Odwołujący zarzucił, że Zamawiający w uzasadnieniu swojej decyzji  po raz kolejny 

przyjął  założenia  niewynikające  z   SIWZ  tj.  OPZ  i  SST,  gdyż  dodatkowo  wziął  pod  uwagę 
inne parametry, tj. średnią ilość wyjazdów  w całym Rejonie Szczecinek w okresie 5 lat, niż 
wynikające  z  SIWZ  dla  odcinka  nr  17  i  odcinka  nr  18,  a  także  inne,  niż  wskazane  jako 
podstawa wyliczenia w formularzach TER. 

Odwołujący podniósł, że Zamawiający uznając wyjaśnienia za niewystarczające, nie 

wykazał  jednak  w  uzasadnieniu,  że  ocena  wyjaśnień  potwierdza  rażąco  niską  cenę  oferty 
w stosunku do przedmiotu zamówienia a, jedynie wówczas wolno mu odrzucić ofertę zgodnie 
z art. 90 ust 3. 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  stwierdził,  że  gdyby,  mimo  tak 

szczegółowych wyjaśnień złożonych przez niego, Zamawiający nadal miałby wątpliwości co 
do  nich,  w  tym  kalkulacji  ceny,  winien  był  skorzystać  z  możliwości  pogłębiania  wyjaśnień 
pytaniami  dodatkowymi,  a  nie  odrzucać  ofertę.  Odwołujący  powołał  się  na  to,  że  taką 
możliwość jednoznacznie potwierdza orzecznictwo Izby w wielu wyrokach. 
 
{KIO 1904/16} 
 

10  października  2016  r.  Odwołujący  –  Maldrobud  sp.  z  o.o.  sp.  k.  z  siedzibą 

w Myśliborzu, MDB Utrzymanie sp. z o.o. z siedzibą w Myśliborzu wspólnie ubiegający się o 
udzielenie  zamówienia  {„Konsorcjum  Maldrobud”}  wniósł  w  formie  pisemnej  do  Prezesa 
Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  od  rozstrzygnięcia  postępowania  w  częściach  nr  9, 
10, 11, 12, 19, 20 i 21 w zakresie objętym zarzutami odwołania. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp 

{lista zarzutów}:   
1.  Art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  1,  2  i  3  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  i  3  –  przez 

nieprawidłową  ocenę  wyjaśnień  dotyczących  części  9,  10,  11  i  12  w  konsekwencji 
zaniechanie  odrzucenia  ofert  Trans-Masz  lub  Pol-Dróg  w  sytuacji,  gdy  nie  obalili  oni 
domniemania, że zaproponowane w ich ofertach częściowych ceny nie są rażąco niskie 
w stosunku do przedmiotu zamówienia, co świadczy o przeprowadzeniu postępowania 
w sposób  niezapewniający  poszanowania  zasad  uczciwej  konkurencji  oraz  równego 
traktowania wykonawców. 

2.  Art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  1,  2  i  3  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  i  3  –  przez 

KIO 1904/16 

nieprawidłową  ocenę  wyjaśnień  Odwołującego  złożonych  dla  części  nr  19,  20  i  21 
zamówienia i w konsekwencji nieuprawnione odrzucenie oferty Odwołującego w sytuacji, 
gdy  wykazał  i  udowodnił  w  złożonych  wyjaśnieniach,  że  ceny  w  jego  ofercie  nie  są 
rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  co  świadczy  o  przeprowadzeniu 
postępowania  w  sposób  niezapewniający  poszanowania  zasad  uczciwej  konkurencji 
oraz równego traktowania wykonawców. 

3.  Art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 5 – przez wybór ofert złożonych przez 

Trans-Masz lub Pol-Dróg i zaniechaniu wyboru oferty Odwołującego dla części nr 9, 10, 
11 i 12 zamówienia, mimo że jest ona najkorzystniejsza spośród ofert niepodlegających 
odrzuceniu,  a  tym  samym  naruszenie  obowiązku  udzielenia  zamówienia  publicznego 
wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy pzp. 

4.  Art. 7 ust. 3 w zw. z art. 91 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 5 – przez zaniechanie wyboru oferty 

Odwołującego dla części nr 19, 20 i 21 zamówienia, mimo że jest ona najkorzystniejsza 
spośród  ofert  niepodlegających  odrzuceniu,  a  tym  samym  naruszenie  obowiązku 
udzielenia  zamówienia  publicznego  wyłącznie  wykonawcy  wybranemu  zgodnie 
z przepisami ustawy pzp. 
 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie  Zamawiającemu  {lista 

żą

dań}:  

1.  Unieważnienia  wyboru  oferty  dla  części  nr  9,  10,  11,  12,  19,  20  i  21  zamówienia  jako 

najkorzystniejszych. 

2.  Unieważnienia odrzucenia oferty Odwołującego dla części nr 19, 20 i 21 zamówienia. 
3.  Przeprowadzenia ponownej oceny i badania ofert dla części nr 9, 10, 11, 12, 19, 20 i 21 

zamówienia,  odrzucenia  ofert  złożonych  przez  Trans-Masz  lub  Pol-Dróg,  z  uwagi 
na zaproponowaną  przez  tych  wykonawców  rażąco  niską  cenę  dla  części  nr  9,  10,  11 
i 12  zamówienia,  oraz  dokonania  wyboru  oferty  Odwołującego  jako  najkorzystniejszej 
spośród  ofert  niepodlegających  odrzuceniu  dla  części  nr  9,  10,  11,  12,  19,  20  i  21 
zamówienia. 

 
Odwołujący  sprecyzował  powyższą  listę  zarzutów  w  szczególności  podnosząc 

następujące okoliczności prawne i faktyczne jako uzasadniające wniesienie odwołania. 

{ad pkt 2 i 4 listy zarzutów} 

Odwołujący zrelacjonował, że Zamawiający 23.08.2016 r. wezwał w trybie art. 90 ust. 

KIO 1904/16 

1 pzp wykonawców, w tym Odwołującego, do udzielenia wyjaśnień dotyczących elementów 
ofert mających wpływ na wysokość ceny.  

Odwołujący  podniósł,  że  30  sierpnia  2016  r.  złożył  kompletne  i  wyczerpujące 

wyjaśnienia  cen  ofertowych  przyjętych  dla  części  nr  9,  10,  11,  15,  19,  20,  21,  22,  23  i  24 
zamówienia,  które  odnosiły  się  do  wszystkich  czynników  wymienionych  przez 
Zamawiającego w wezwaniu. Dla każdej z części odwołujący przedstawił załącznik w postaci 
wypełnionego  formularza,  udowadniając,  że  zaoferowane  ceny  nie  noszą  znamion  rażąco 
niskich.  

Odwołujący  zwrócił  uwagę  na  niekonsekwencję  w  działaniu  Zamawiającego,  który 

wyjaśnienia  dla  części  nr  9,  10,  11,  15,  22,  23,  24  uznał  za  prawidłowe  i  wystarczające, 
natomiast w przypadku części nr 19, 20 i 21 uznał, że złożenie przez wykonawcę tożsamych 
wyjaśnień  na  każdą  z  10  części  dowodzi  raczej  uniwersalności  prezentowanych  tez  (skoro 
mogą  być  one  użyte  w  innych  częściach),  niż  przemawia  za  przedstawieniem  jakiś 
szczególnie korzystnych warunków dostępnych jedynie wykonawcy.  

Odwołujący  podkreślił,  że  wymienione  przez  niego  w  wyjaśnieniach  czynniki 

w zakresie  opisu  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań 
technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonania  zamówienia  dostępnych  dla 
wykonawcy,  oryginalności  projektu  czy  też  kosztów  pracy  wpływają  na  ceny  ofert  dla 
wszystkich części zamówienia, na które złożył ofertę. Przedmiotem zamówienia jest bowiem 
zimowe utrzymanie określonych odcinków dróg, z których każdy stanowi część zamówienia. 
W  konsekwencji  czynniki,  takie  jak:  doświadczona  kadra  realizująca  zadania  analogiczne 
bądź  bardzo  zbliżone  do  objętych  przedmiotem  zamówienia,  własne  zasoby  materiałowe, 
które mogą zostać przeznaczone na realizację zamówienia, możliwość zakupu niezbędnych 
do  realizacji  usługi  materiałów  po  preferencyjnych  cenach,  na  korzystnych, 
wynegocjowanych z dostawcami warunkach, posiadanie koncesji na obrót paliwami ciekłymi, 
oraz stacji paliw, pozwalające na korzystanie z własnych zasobów paliwowych – siłą rzeczy 
znajdują  zastosowanie  dla  wszystkich  części  zamówienia,  gdyż  charakter  czynności 
wykonywanych  dla  poszczególnych  części  zamówienia  (odcinków  dróg)  jest  bowiem 
tożsamy  Według  Odwołującego  zakwestionowanie  przez  Zamawiającego  możliwości 
posłużenia  się  przez  powyższymi  czynnikami  dla  wszystkich  części  zamówienia  dla 
wykazania  braku  rażąco  niskiej  ceny  należy  uznać  za  nielogiczne  i  nieuzasadnione.  Jak 
orzekła  Krajowa  Izba  Odwoławcza  w  wyroku  z  20  kwietnia  2016  r.  (sygn.  akt  KIO  499/16) 
przepis  art.  90  ust.  1  pzp  nie  zobowiązuje  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących 
wszystkich  elementów  ceny,  ale  wskazuje  na  konieczność  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 
tych elementów, które mają wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. 

KIO 1904/16 

Odwołujący  zrelacjonował  następnie,  że  uzasadniając  odrzucenie  jego  ofert 

częściowych  dla  części  nr  19,  20  i  21  zamówienia,  Zamawiający  zarzucił,  że  Odwołujący 
w wyjaśnieniach  nie  wskazał  wysokości  stawki  roboczogodziny  dla  poszczególnych 
pracowników (poz. nr 5 tabeli załącznika do wyjaśnień rażąco niskiej ceny), tylko przedstawił 
kwoty jakie przyjął jako koszt personelu biorącego udział w wykonaniu zamówienia w ciągu 
24  godzin.  Zamawiający  na  skutek  przyjęcia  do  analizy  minimalnej  stawki  roboczogodziny 
dla  wszystkich  pracowników  biorących  udział  w  zamówieniu  doszedł  do  przekonania, 

ż

e zgodnie  z  OPZ  i  SST  wykonawca  powinien  przyjąć  dużo  większe  stawki,  aby  wykonać 

prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. Analogiczne rozważania Zamawiający 
poczynił  wobec  pozycji  prezentującej  koszt  materiałów,  które  zostaną  użyte  do  wykonania 
zamówienia (poz. nr 7 tabeli załącznika do wyjaśnień rażąco niskiej ceny), wskazując, że po 
analizie przedstawionych stawek i wyliczeń zgodnie z OPZ i SST oraz uwzględniając średnią 
ilość  wyjazdów  z  5  lat  w  Rejonie Wałcz  (średnio  3  wyjazdy),  wykonawca  powinien  przyjąć 
dużo większe stawki aby wykonać prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. 

Odwołujący  nie  zgodził  się  z  tymi  zarzutami.  Dla  potwierdzenia  prawidłowości 

przyjętych stawek, zarówno dla poz. nr 5, jak i pozycji nr 7 załączników do wyjaśnień rażąco 
niskiej ceny dla części nr 19, 20 i 21 zamówienia, Odwołujący przedstawił w załączeniu do 
odwołania wyliczenia poczynione zgodnie z OPZ i SST, które obalają powyższe twierdzenia 
Zamawiającego, zastrzegając je jednocześnie jako tajemnicę przedsiębiorstwa i wnosząc o 
ich nieujawnianie {załączniki nr 5, 6, 7, 8, 9, 10 do odwołania}.  

Odwołujący  podniósł  także,  że  takie  wyliczenia  Zamawiający  mógł  się  do  niego 

zwrócić  uzupełniająco  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp,  jak  uczynił  to  w  odniesieniu  do 
zorganizowania  punktów  kierowania  zimowym  utrzymaniem  dróg  dla  części  nr  19  i  20, 
wzywając  Konsorcjum  Maldrobud  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  13.09.2016  r.,  skoro 
kwoty przyjęte przez odwołującego dla poz. nr 5 i nr 7 załącznika do wyjaśnień rażąco niskiej 
ceny dla części nr 19, 20, 21 wzbudziły u Zamawiającego wątpliwości. Odwołujący stwierdził, 

ż

e  zaniechanie  takiej  czynności  uzasadnia  złożenie  tych  wyliczeń  na  obecnym  etapie 

postępowania,  zaznaczając,  że  stanowią  one  wyłącznie  rozwinięcie  uprzednio  złożonych 
wyjaśnień,  w  żaden  sposób  ich  nie  modyfikując,  a  jedynie  potwierdzając  zasadność 
przyjętych  stawek  oraz  dokumentując  nieprawidłową  ocenę  wyjaśnień  odwołującego  przez 
Zamawiającego. 

W  pierwszej  kolejności  według  Odwołującego  wyliczenia  te  potwierdzają  brak 

podstaw  dla  zakwestionowania  stawki  roboczogodziny  przyjętej  przez  niego  dla  personelu 
realizującego  zamówienie  dla  części  nr  19,  20,  21. W  szczególności  koszty  pracy,  których 
wartość przyjęta została do ustalenia ceny, nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za 

KIO 1904/16 

pracę.  Dlatego  też  nie  polega  na  prawdzie  twierdzenie  Zamawiającego,  zgodnie  z  którym 
przy  przyjęciu  minimalnej  stawki  roboczogodziny  dla  wszystkich  pracowników  biorących 
udział  w  zamówieniu  zgodnie  z  OPZ  i  SST,  wykonawca  powinien  przyjąć  dużo  większe 
stawki, aby wykonać prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. 

Zdaniem  Odwołującego  prawidłowo  oszacował  także  koszty  materiałów,  które 

zostaną  użyte  do  wykonania  zamówienia  dla  części  nr  19,  20,  21.  Odwołujący 
zakwestionował  przyjętą  przez  Zamawiającego  w  zawiadomieniu  o  rozstrzygnięciu 
postępowania  średnią  ilość  wyjazdów  z  5  lat  w  Rejonie  Wałcz  tj.  średnio  3  wyjazdy,  gdyż 
została  przyjęta  w  sposób  całkowicie  dowolny,  arbitralny,  a  w  szczególności  nie  wynika 
z zapisów  SIWZ,  OPZ  czy  SST.  Natomiast  z  wieloletniej  praktyki  Odwołującego  przy 
realizacji usług na analogicznych zadaniach wynika, że prawidłowa, średnia ilość wyjazdów 
wynosi  w  takim  przypadku  maksymalnie  2,5.  Takie  też  ilości  wyjazdów  zostały  przyjęte 
w kalkulacjach  odwołującego.  Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  wskazał,  że  nawet 
przy  przyjęciu  średniej  ilości  trzech  wyjazdów  ceny  Odwołującego  w  tym  zakresie  nie  są 
rażąco  niskie,  o  czym  świadczą  załączone  wyliczenia.  Kalkulując  koszty  materiałowe  dla 
przedmiotowej  pozycji  Odwołujący  uwzględnił  sprzyjające  mu  warunki  wykonania 
zamówienia,  sprowadzające  się  w  szczególności  do  posiadania  własnych  zasobów 
materiałowych,  które  mogą  zostać  przeznaczone  na  realizację  zamówienia.  Powyższe 
czynniki  zostały  już  wykazane  w  wyjaśnieniach  z  dnia  30  sierpnia  2016  r.  i  znajdują 
odzwierciedlenie  w  przedłożonych  w  załączeniu  do  odwołania  wyliczeniach,  które 
każdorazowo (tj. niezależnie od średniej ilości wyjazdów) wykazują zapasy materiałowe.  

Odwołujący  podkreślił,  że  z  wyłączeniem  poz.  nr  5  i  nr  7  załączników  do  wyjaśnień 

rażąco niskiej ceny, Zamawiający nie  wniósł  żadnych innych zastrzeżeń co do pozostałych 
pozycji  tego  załącznika  dla  części  nr  19,  20  i  21  zamówienia.  Skoro  zatem  z  wyjaśnień 
i wyliczeń Odwołującego jednoznacznie  wynika, iż kwoty przyjęte w spornych pozycjach są 
prawidłowe  i  adekwatne  do  zakresu  zamówienia,  brak  jest  także  podstaw  dla  uznania 
łącznych cen podanych za realizację przedmiotowych części za rażąco niskie tj. odbiegające 
od  cen  rynkowych  przyjętych  dla  zamówień  podobnych,  wskazujące  na  fakt  wykonania 
zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  przedmiotu  zamówienia,  a  tylko  w  przypadku 
wystąpienia  takich  cen  aktualizuje  się  podstawa  prawna  dla  odrzucenia  oferty  wykonawcy 
(wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 27 lipca 2015 r. sygn. akt: KIO 1463/15, KIO 1466/15; 
KIO 1476/15 ). 
 

{ad pkt 1 listy zarzutów} 

KIO 1904/16 

Odwołujący  podniósł,  że  nie  jest  w  stanie  bezpośrednio  odnieść  się  do  wyjaśnień 

Trans-Maszu  z  uwagi  na  objęcie  ich tajemnicą. Niemniej jednak,  biorąc pod  uwagę  rażącą 
dysproporcję  pomiędzy  cenami  tego  Wykonawcy  a  wartościami  za  realizację  zamówień 
częściowych podanymi przez Zamawiającego dla części nr 9, 10, 11, 12 –  ta pierwsza jest 
niższa  od  drugiej  odpowiednio  o  ponad  57%,  43%,  48%  i  52%,  zwrócił  uwagę  na  pozycje 
tabel  elementów  rozliczeniowych  prezentujących  przyjęte  stawki  za  odśnieżanie,  które 
zostały  ewidentnie  zaniżone  w  stosunku  do  zakresu  zamówień  częściowych, 
a w konsekwencji  rzutują  na  zaniżenie  łącznych  cen  ofert  dla  kwestionowanych  części 
zamówienia.  Wyliczenia  w  powyższym  zakresie  Odwołujący  przedstawił  w  załącznikach  nr 
12,  13,  14,  15  do  odwołania,  z  których  według  Odwołującego  jednoznacznie  wynika, 

ż

e suma  kosztów  przyjętych  dla  pozycji  odśnieżanie  zdecydowanie  przewyższa  kwotę 

przewidywanego przychodu przy zastosowaniu podanych stawek. 

Odwołujący wskazał, że w wyliczeniach przyjął wyłącznie te czynniki kosztotwórcze, 

które  zawsze  towarzyszą  czynności  odśnieżania  dróg  i to  na możliwie  niskim  poziomie,  tj.: 
koszt  wymiany  kompletu  gum  do  pługów  na  1  sezon  (przyjęto  kwotę  360  zł/komplet,  którą 
należy uznać za stosunkowo niską lecz możliwą do uzyskania na rynku, oferta – załącznik nr 
16 do odwołania); koszt zwiększenia spalania oleju napędowego (ON) przy płużeniu o 4l/km; 
koszt amortyzacji sprzętu (15 lat) na 1 sezon (wartość sprzętu przyjęto na podstawie oferty 
stanowiącej  załącznik  nr  17  do  odwołania);  koszt  pracy  operatorów  na  1  sezon;  koszt 
konserwacji  i  eksploatacji  sprzętu  na  1  sezon.  Odwołujący  wyjaśnił,  że  średnie 
ilości/krotności  występowania  czynności  odśnieżania  dla  1  sezonu  przyjęto  zgodnie 
ze wskazaniami  Zamawiającego  zawartymi  w  OPZ  i  SST.  Przychód  wykonawcy  z  tytułu 
zrealizowania  czynności  ośnieżania  w  jednym  sezonie  stanowi  iloczyn  kilometrów  danego 
odcinka  podlegającego  utrzymaniu  („g”),  stawki  za  odśnieżanie  jednego  kilometra  na  dobę 
(„i”)  oraz  średniej  ilości  dni  w  których  występuje  konieczność  odśnieżania  (odpowiednio  „j” 
i „k”). 

W  przypadku  Pol-Dróg  zastrzeżenia  Odwołującego  wzbudzają  pozycje  tabel 

elementów  rozliczeniowych  przedstawiające  stawki  za  wywóz  śniegu.  Odwołujący  zarzucił, 

ż

e  w  efekcie  ich  rażącego  zaniżenia  ceny  ofertowe  tego  wykonawcy  dla  części  nr  10  i  11 

również  należy  uznać  za  rażąco  niskie,  stwarzające  realne  ryzyko  niewykonania  lub 
nieprawidłowego wykonania zamówień częściowych. Odwołujący podał, że cena oferty tego 
Wykonawcy  jest  niższa  od  wartości  szacunkowej  zamówienia  o  ponad:  58%  dla  części  10 
i 64% dla części 11 od. Odwołujący dodał, że zaniżenie stawek dla tych pozycji potwierdzają 
dodatkowo  informacje  zawarte  w  załącznikach  do  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  Pol-Dróg, 
które  zostały  Odwołującemu  udostępnione.  Wyliczenia  w  tym  zakresie  Odwołujący 

KIO 1904/16 

przedstawił w załącznikach nr 18 i 19 do odwołania, z których według niego jednoznacznie 
wynika,  że łączna  wartość  zadania  dla  części  nr  10  i  11  zamówienia,  przy  przyjęciu 
obiektywnych  czynników  cenotwórczych  wynikających  z  wydawnictwa  Sekocendbud 
zdecydowanie  przewyższa  wartość,  jaką  przyjął  Wykonawca  przy  zastosowaniu  podanych 
stawek. (kalkulacje Sekocendbud właściwe dla przytoczonych pozycji zostały załączone jako 
załącznik  nr  20  do  odwołania).  Odwołujący  wyjaśnił,  że  przedłożony  kosztorys  został 
opracowany przy założeniu konieczności wywozu śniegu na odcinku 5 km, 10 km i 15 km. 
W zależności  od  tych  odległości  wyliczono  odpowiednio  stawki,  które  nawet  w  najtańszym 
wariancie  5  km  oscylują  na  poziomie  17,68  zł.  Tymczasem  wykonawca  przyjął  w  swojej 
ofercie cenę jednostkową w wysokości 5 zł. 

Przechodząc  do  argumentacji  prawnej  Odwołujący  podniósł,  że  wykonawca 

składający ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, mając na względzie 
dyspozycję  art.  art.  89  ust.  1  pkt  4  pzp,  zobowiązany  jest  do  zaoferowania  realnej  ceny 
za realizację poszczególnych czynności składających się na przedmiot zamówienia. Z kolei 
zamawiający  jest  zobowiązany  do  odrzucenia  oferty  zawierającej  rażąco  niską  cenę 
w stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  (por.  wyrok  z  2  marca  2010  r.,  sygn.  akt  KIO/UZP 
1984/09;  wyrok  z  16  listopada  2012  r.,  sygn.  akt:  KIO  2394/12,  KIO  2395/12,  2415/12). 
Ponadto Odwołujący podkreślił, że samo uruchomienie procedury wyjaśniającej z art. 90 pzp 
wiąże  się  z  obowiązkiem  wykonawcy  w  postaci  złożenia  wyczerpujących,  popartych 
dowodami wyjaśnień (por. wyrok z 24 czerwca 2013 r., sygn. akt KIO 1363/13). 

Po  analizie  tabel  elementów  rozliczeniowych  Trans-Maszu  i  Pol-Drogu  Odwołujący 

stwierdził, że choć zasadnie zostali on wezwani do wyjaśnień dotyczących zaproponowanych 
cen,  jednakże  niezasadnie  uznano  złożone  wyjaśnienia  za  wystarczające  i  wypełniające 
obowiązek  udowodnienia  zaoferowania  rzeczywistych,  odpowiadających  realnym  kosztom 
cen. 

Odwołujący  z  ostrożności  procesowej  wskazał, że  pomimo  braku  dostępu  do  pełnej 

korespondencji  wymienianej  pomiędzy  Zamawiającym  a  wskazanymi  Wykonawcami 
(dotyczącej wyjaśnienia elementów mających wpływ na cenę, ze względu na jej utajnienie), 
złożone  dokumenty  (wyjaśnienia)  nie  odpowiadają  wymaganiom  Zamawiającego,  gdyż  nie 
mają  charakteru  wyczerpującego  i  nie  potwierdzają,  że  złożona  oferta  nie  zawiera  rażąco 
niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia. 

Jednocześnie  Odwołujący  zauważył,  że  znane  jest  mu  orzecznictwo,  zgodnie 

z którym  ocena  rażąco  niskiej  ceny  odbywa  się  co  do  zasady  w  stosunku  do  globalnej, 
jednakże biorąc pod uwagę specyfikę przedmiotu zamówienia, gdzie prawidłowa kalkulacja 
cen  jednostkowych  ma  kluczowe  znaczenie,  Krajowa  Izba  Odwoławcza  niejednokrotnie 

KIO 1904/16 

dopuszczała analizę odnoszącą się do konkretnych cen składowych. Przykładowo w wyroku 
z 19 lutego 2014 r.: „ (...) w uzasadnionych przypadkach obowiązek badania w trybie art. 90 

ust.  1  ustawy  Pzp  dotyczy  poszczególnych  cen  jednostkowych  czy  tych  elementów,  które 

służyć  będą  do  ustalenia  ceny;  jeżeli  jest  to  uzasadnione  określonymi  w  SIWZ  kryteriami 

oceny  ofert,  specyfiką  przedmiotu  zamówienia  czy  też  ukształtowanego  sposobu 

wynagradzania wykonawcy. Podkreślenia wymaga, że pojęcie ceny, o którym mowa w art. 90 

ustawy  Pzp  należy  odnosić  do  okoliczności  danego  przypadku.  Przykładowo,  w  świetle  art. 

536 KC cenę można określić poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Taki charakter ma 

również  np.  każda  oferta  posługująca  się  obmiarowym  ustalaniem  ceny,  gdzie  mamy  do 

czynienia  z  szacowaną  ilością  jednostek  i  proponowana  przez  wykonawcę  cena  za  1 

jednostkę. Konkretyzacja ceny następuje dopiero po ustaleniu faktycznie zrealizowanej liczby 

jednostek.  

Odwołujący  podał,  że  stosownie  do  postanowień  §  4  wzoru  umowy  przyjętej  przez 

Zamawiającego i stanowiącej załącznik do SIWZ, podstawą do rozliczenia wykonanej usługi 
będą ceny zawarte w kosztorysach ofertowych / TER. Wynagrodzenie wykonawcy za usługi, 
o  których  mowa  w  §  4  ust.  1,  stanowić  będzie  cena  kosztorysowa  za  dobowe  utrzymanie 
odcinka  drogi  w  wyznaczonym  standardzie  lub  gotowość  do  ZUD  wg  TER  stanowiących 
załącznik  nr  1  do  umowy.  W  konsekwencji  zaniżenie  chociażby  jednej  z  pozycji  tabeli 
elementów  rozliczeniowych  skutkuje  w  przypadku  tego  zamówienia  zaniżeniem  ceny  za 
realizację  całego  zamówienia  w  danej  części  i  może  prowadzić  do  niewykonania  lub 
nienależytego wykonania zamówienia. 

W dalszej kolejności Odwołujący podniósł, że art. 90 ust. 1 pzp nie zawiera definicji 

rażąco  niskiej  ceny,  ale  wymienia  niektóre  okoliczności,  jakie  mogą  na  rażąco  niską  cenę 
wskazywać, w których procedura wyjaśniania oferty powinna mieć zastosowanie. O tym, czy 
cena  oferty  jest  rzeczywiście  rażąco  niska,  rozstrzyga  zamawiający  w  odniesieniu  do 
konkretnego  przypadku,  w  oparciu  o  posiadane  materiały,  w  szczególności  wyjaśnienia 
wykonawcy  i  załączone  przez  niego  dokumenty,  oceniane  w  kontekście  właściwości  
przedmiotu zamówienia będącego przedmiotem postępowania. 

Stosownie  do  art.  90  ust.  1  pkt  1  pzp  jednym  z  podstawowych  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny  są  koszty  pracy  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie 
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314). 
Wobec  powyższego,  niezależnie  od  wybranego  przez  wykonawców  stosunku 
zaangażowania  personelu  (umowa  o  pracę  czy  umowa  cywilnoprawna),  wartość  kosztów 

KIO 1904/16 

pracy  przyjętych  do  kalkulacji  ceny  oferty  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 
wynagrodzenia za pracę. Te z kolei, przy kalkulacjach kwestionowanych wykonawców budzą 
uzasadnioną  wątpliwość.  Ceny  zaoferowane  przez  tych  wykonawców  mogą  skłaniać  do 
przyjęcia,  że  nie  uwzględnili  oni  kosztów  pracy  na  poziomie,  co  najmniej  minimalnego 
wynagrodzenia za pracę, podobnie jak nie uwzględnili na wymaganym poziomie pozostałych 
kosztów  właściwych  dla  prawidłowego  wykonania  czynności  odśnieżania  czy  też  usuwania 

ś

niegu. 

Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z  6 sierpnia 2015 r. ( sygn. akt KIO 

1590/15) wykonawca w toku wyjaśniania rażąco niskiej ceny zobowiązany jest do wskazania 
dlaczego  jego  oferta  ma  cenę  niższą  niż  pozostałe  oferty  oraz  szacunki  zamawiającego. 
Wyjaśnienia  wykonawcy  powinny  wskazywać  indywidualne  dla  niego  czynniki,  które 
pozwoliły mu zaoferowanie ceny tak znacznie niższej niż ceny pozostałych wykonawców lub 
szacunki zamawiającego.  

Odwołujący  podsumował,  że  nie  zna  treści  kompletnych  wyjaśnień  wykonawców, 

których ceny kwestionuje z uwagi na zastrzeżenie ich w tajemnicy, dlatego też w przypadku 
ich nieodtajnienia niezwykle istotnym jest zbadanie przez Izbę, czy wykonawcy ci faktycznie 
wyjaśnili  i  udowodnili  okoliczności  pozwalające  na  zaoferowanie  cen  poniżej  danych 
rynkowych  i  czy  wyjaśnienia  te  są  zgodne  z  wymaganiami  art.  90  pzp  i  wytycznymi 
sformułowanymi w orzecznictwie Izby. 
 
{KIO 1901/15, KIO 1903/16, KIO 1904/16} 
 
` 

W  konsekwencji  {zrelacjonowanych  powyżej  za  odwołaniami  ustaleń,  co  do  relacji 

cen ofert do wartości zamówienia} Zamawiający, działając w trybie art. 90 ust 1 pzp, wzywał 
Odwołujących  do  udzielenia  wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów,  dotyczących  elementów 
oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w zakresie: 

– wskazania lokalizacji punktu kierowania pracami ZUD oraz bazy sprzętowej (max 10 km od 

utrzymywanej  drogi)  zapewniającego  rozpoczęcie  pracy  sprzętu  na  drodze  w  ciągu 

zadeklarowanego w ofercie (30 min), 

–  czasu  rozpoczęcia  pracy  na  utrzymywanym  odcinku  drogi  od  wezwania  przez  Inspektora 

lub po ustaniu opadów śniegu bądź po uzyskaniu informacji o wystąpieniu śliskości, 

– przedstawienie modelu utrzymywania chodników i ścieżek rowerowych na utrzymywanych 

odcinkach drogi w czasie prowadzenia prac zud, 

–  wskazanie  sposobu  składowania  materiałów  do  zud  (środki  chemiczne  głównie  chlorek 

sodu w stanie luźnym (niezbrylający się) musi być składowany w magazynach  zamkniętych 

KIO 1904/16 

w  pryzmach  o  wysokości  2,5  m,  szerokości  od  9-12  m  przy  długości  zależnej  od  długości 

magazynu  natomiast  materiały  uszorstniające  z  dodatkiem  środków  chemicznych  łub  same 

materiały uszorstniające powinny być składowane w pryzmach przykrytych plandeką), 

–  podanie  najważniejszych  składników  cenotwórczych  mających  istotny  wpływ  na  wartość 

zamówienia  tj.  wysokość  stawki  roboczogodziny,  podstawowa  praca  sprzętu  (m-g  pracy 

samochodu,  ładowarki,  równiarki,  pługa  wirnikowego,  it.)  ceny  materiałów,  które  zostaną 

użyte do wykonania zamówienia oraz koszty materiałów zgromadzonych do zabezpieczenia 

rezerwy miesięcznej, 

–  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 

oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny 

nie  może  być  niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  (...)  oraz  pomocy  publicznej 

udzielonej  na  podstawie  odrębnych  przepisów,  w  rozbiciu  na poszczególne  elementy 

rozliczeniowe za 1 km / doba (gotowość do ZUD, zapobieganie śliskości, usuwanie śliskości, 

odśnieżanie 1-krotne, odśnieżanie). 

Zamawiający  11  października  2016  r.  przesłał  drogą  elektroniczną  kopie  odwołań 

pozostałym wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu.  
 

13  lub  14  października  2016  r.  do  Prezesa  Izby  wpłynęły  w  formie  pisemnej 

następujące  zgłoszenia  przystąpień  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie 
Zamawiającego: 
– „Saferoad Grawil sp. z o.o. z siedzibą we Włocławku Poddębicach – w sprawach o sygn. 
akt KIO 1901/16 i KIO 1903/16; 
–  Trans-Masz  Przedsiębiorstwo  Transportu  i  Maszyn  Drogowych  S.  A.  z  siedzibą 
w Stargardzie Szczecińskim – w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16 
– Usługi Budowalno-Transportowe P. D., Dzwonowo – w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16. 

Powyższe  przystąpienia  zostały  zgłoszone  w odpowiedniej  formie,  z zachowaniem 

3-dniowego  terminu  (od  przekazania  kopii  odwołania  przez  Zamawiającego)  i  wymogu 
przekazania  jego  kopii  stronom  danego  postępowania,  a  także  nie  zgłoszono,  co  do  nich 
opozycji.  
 
 

Zamawiający nie uznał zarzutów żadnego z odwołań na posiedzeniu z udziałem Stron 

i Przystępujących.  

KIO 1904/16 

Ponieważ żadne z odwołań nie zawierało braków formalnych, a wpisy od nich zostały 

uiszczone – podlegały rozpoznaniu przez Izbę. 
 

W  toku  czynności  formalnoprawnych  i  sprawdzających  Izba  nie  stwierdziła, 

aby którekolwiek  z  odwołań  podlegało  odrzuceniu  na  podstawie  przesłanek  określonych 
w art. 189 ust. 2 pzp. Na posiedzeniu z udziałem Stron i Przystępujących nie zostały również 
złożone w tym zakresie odmienne wnioski. 
 

Z  uwagi  na  brak  podstaw  do  odrzucenia  odwołania  lub  umorzenia  postępowania 

odwoławczego  wszystkie  odwołania  zostały  skierowane  do  rozpoznania  na  rozprawie, 
podczas  której  Odwołujący  i  Przystępujący  podtrzymali  dotychczasowe  stanowiska, 
a Zamawiający wniósł o oddalenie wszystkich odwołań. 

Po 

przeprowadzeniu 

rozprawy 

z 

udziałem 

Uczestników 

(Odwołujących, 

Zamawiającego  i  Przystępujących)  postępowania  odwoławczego  we  wszystkich 

sprawach,  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy,  jak również  biorąc  pod 

uwagę  oświadczenia  i stanowiska  zawarte  w  odwołaniach,  zgłoszeniach  przystąpień, 

piśmie Przystępującego Trans-Masz z 25 października 2016 r. a także wyrażone ustnie 

na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje: 

 
 
Odwołania zasługują na uwzględnienie w całości (KIO 1901/16 i KIO 1903/16) lub w części 
(KIO  1904/16),  gdyż  potwierdziły  się  zarzuty  nieprawidłowego  odrzucenia  przez 
Zamawiającego ofert złożonych przez Odwołujących. 
 

 
Zgodnie  z  art.  179  ust.  1  pzp  odwołującemu  przysługuje  legitymacja  do  wniesienia 

odwołania,  gdy  ma  (lub  miał)  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę 
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.  

W  ocenie  Izby  Odwołujący  legitymują  się  interesem  w  uzyskaniu  przedmiotowego 

zamówienia,  w  którym  złożyli  oferty,  które  są  najkorzystniejsze  lub  drugie  w  kolejności 
według  kryteriów  oceny  ofert.  Jednocześnie  objęte  zarzutami  odwołania  naruszenia  przez 
Zamawiającego  przepisów  ustawy  pzp  dotyczą  odrzucenia  ofert  Odwołujących  lub 
zaniechania  odrzucenia  wyżej  sklasyfikowanych  ofert,  co naraża  Odwołujących  na  szkodę, 
gdyż w przeciwnym razie mogliby liczyć na uzyskanie odpłatnego zamówienia publicznego. 

KIO 1904/16 

Izba zaznacza, że wszystkie sprawy zostały rozpoznane w granicach podniesionych 

w poszczególnych odwołaniach zarzutów. Z art. 192 ust. 7  pzp wynika bowiem, że Izba nie 
może  orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  były  zawarte  w odwołaniu.  Oznacza  to, 

ż

e niezależnie  od  wskazania  w  odwołaniu  przepisu,  którego  naruszenie  jest  zarzucane 

zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny prawidłowości zachowania zamawiającego 
(podjętych  czynności  lub  zaniechania  czynności)  jedynie  przez  pryzmat  sprecyzowanych 
w odwołaniu  okoliczności  faktycznych  uzasadniających  jego  wniesienie.  Mają  one 
decydujące  znaczenie  dla  ustalenia  granic  kognicji  Izby  przy  rozpoznaniu  sprawy,  gdyż 
konstytuują  zarzut  podlegający  rozpoznaniu.  Krajowa  Izba  Odwoławcza  wielokrotnie 
wypowiadała się w tym przedmiocie. W szczególności w wyroku z 1 grudnia 2009 r. (sygn. 
akt  KIO/UZP  1633/09)  Izba  wskazała:  Zarzut  protestu  lub  odwołania  stanowi  zatem 

wskazanie czynności lub  zaniechanej czynności zamawiającego (arg. z art. 180 ust. 1 Pzp) 

oraz  okoliczności  faktycznych  i prawnych  uzasadniających  wniesienie  protestu.    Z  kolei 

w wyroku  z  25  lipca  2013  r.  (sygn.  akt  KIO  1653/13)  Izba  stwierdziła:  O  treści  zarzutu 

decyduje  przytoczona  podstawa  faktyczna,  wskazane  przez  danego  odwołującego 

okoliczności  faktyczne,  wskazywane  uzasadnienie,  jak  i  przypisana  im  kwalifikacja  prawna, 

szczególnie,  że  ta  kwalifikacja  prawna  decyduje  o  uwzględnieniu  żądania  odwołania.  Przy 

czym  stawianego  przez  wykonawcę  zarzutu  nie  należy  rozpoznawać  wyłącznie  pod  kątem 
wskazanego  przepisu  prawa,  ale  przede  wszystkim  jako  wskazane  okoliczności  faktyczne, 
które  podważają  prawidłowość  czynności  zamawiającego  i mają  wpływ  na  sytuację 
wykonawcy  wnoszącego  odwołanie  {zob.  wyrok  Sądu  Okręgowego  w Gdańsku  z  25  maja 
2012  r.  (sygn.  akt  XII  Ga  92/12)}.  dotyczących  postępowania  o  udzielenie  zamówienia, 
którego dotyczy odwołanie.  
 

W okolicznościach  rozstrzyganej  sprawy  należy  również  przypomnieć,  że  zgodnie  z 

art.  92  ust.  1  pkt  2  pzp  niezwłocznie  po  wyborze  najkorzystniejszej  oferty  zamawiający 
zawiadamia jednocześnie wykonawców, którzy złożyli oferty, o wykonawcach, których oferty 
zostały  odrzucone,  podając  uzasadnienie  faktyczne  i  prawne.  Norma  ta  ma  znaczenie 
również w kontekście powyżej omówionej reguły wynikającej z art. 192 ust. 7 pzp, zgodnie z 
którą  Izba  nie  może  orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  były  zawarte  w  odwołaniu.  Skład 
orzekający  Izby  podziela  pogląd,  że  nałożony  na  zamawiającego  obowiązek  informacyjny 
podania uzasadnienia faktycznego i prawnego podjętej decyzji stanowi przejaw praktycznej 
realizacji  wyrażonej  w  art.  8  ust.  1  pzp  zasady  jawności  postępowania  o  udzielenie 
zamówienia  oraz  sformułowanej  w  art.  7  ust.  1  pzp  ustawy  zasady  równego  traktowania 
wykonawców  i  zachowania  uczciwej  konkurencji.  Biorąc  pod  uwagę  te  fundamentalne 

KIO 1904/16 

zasady  za  niedopuszczalne  uznać  należy,  aby  wykonawca,  który  chce  zakwestionować 
zasadność  podjętej  wobec  niego  czynności,  samodzielne  musiał  domniemywać 
rzeczywistych  przyczyn,  które  legły  u podjęcia  zakomunikowanej  mu  decyzji,  wykraczając 
poza  treść  otrzymanego  uzasadnienia.  Z  normy  wyrażonej  w  art.  92  ust.  1  pkt  2  i  3  pzp 
wynika,  że  zamawiający  ma  obowiązek  podać  wykonawcom  uzasadnienie  faktyczne 
podejmowanej  czynności  w  taki  sposób,  aby  zagwarantować  im  możliwość  skutecznej 
weryfikacji jej prawidłowości. Na konieczność podania pełnego i rzeczywistego uzasadnienia 
podjętej  przez  zamawiającego  decyzji  warunkującej  dalszy  udział  wykonawcy 
w postępowaniu  zwróciła  także  Izba  między  innymi  w  uzasadnieniach  wyroków  wydanych:  
17 sierpnia 2011 r. (sygn. akt KIO 1653/11), 19 września 2011 r. (sygn. akt KIO 1934/11) czy 
5  grudnia  2011  r.  (sygn.  akt  KIO  2503/11).  Ma  to  zasadnicze  znaczenie,  gdyż,  jak  to  już 
powyżej  wskazano,  niezależnie  od  wskazanego  w  odwołaniu  przepisu,  którego  naruszenie 
jest  zarzucane,  Izba  jest  uprawniona  do  oceny  prawidłowości  zachowania  zamawiającego 
(podjętej  czynności  lub  zaniechania  czynności)  jedynie  przez  pryzmat  sprecyzowanych 
w odwołaniu  okoliczności  faktycznych  uzasadniających  jego  wniesienie.  Reasumując, 
z rozpatrywanych  łącznie  norm  art.  93  ust.  3  pkt  2  i  art.  192  ust.  7  pzp wynika,  że  w razie 
wniesienia  odwołania  na  decyzję  zamawiającego  o  odrzuceniu  oferty  wykonawcy,  kognicja 
Izby  ogranicza  się  do  zbadania  jej  zasadności  w  kontekście  podanych  temu  wykonawcy 
w zawiadomieniu powodów faktycznych i prawnych jej podjęcia. 
 

Izba ustaliła, co następuje: 
Wszystkie  okoliczności  faktyczne  dotyczące  treści  s.i.w.z.,  w  tym  OPZ  i  SST,  treści 

pism kierowanych przez Zamawiającego i Odwołujących przedstawiają się tak, jak to opisano 
i zacytowano w odwołaniach, jeżeli poniżej nie wskazano inaczej.   

Zaberd złożył ofertę w zadaniach nr 4, 6, 7, 8, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 22, 23 i 24 i we 

wszystkich  zostało  wezwane  przez  Zamawiającego  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp  do  złożenia 
wyjaśnień.  Przy  analogicznej  treści  wyjaśnień  Zamawiający  uznał  je  za  wystarczające 
i przekonujące, aby nie odrzucić oferty Zaberdu w zadaniach nr 4, 6, 7, 8, 13, 14, 15, 22 i 23, 
przy czym w częściach nr 4, 6, 7 i 14 została ona wybrana jako najkorzystniejsza. 

 Konsorcjum Maldrobud złożyło ofertę w zadaniach nr 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 19, 

20, 21, 22, 23 i 24, w 10 spośród nich (z wyjątkiem zadań nr 12, 13 i 14) zostało wezwane 
przez  Zamawiającego  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp  do  wyjaśnień.  Przy  analogicznej  treści 
wyjaśnień  Zamawiający  zaakceptował  je  dla  zadań  nr  9,  10,  11,  15,  22,  23  i  24, 
a w zadaniach  nr  15,  22,  23  i  24  oferta  Konsorcjum  Maldrobud  została  wybrana  jako 
najkorzystniejsza. 

KIO 1904/16 

ZUT J. B. samodzielnie złożył ofertę w zadaniach nr 17 i 18, w obu był wezwany do 

wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp  przez  Zamawiającego,  Jednocześnie  ZUT  wspólnie  z 
Pol-Dróg  złożyli  ofertę  w  zadaniach  nr  4  i  16,  w  których  zostali  wezwani  do  złożenia 
wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp.  Przy  zbliżonej  treści  wyjaśnień  składanych 
w odniesieniu  do  każdego  z  tych  zadań,  Zamawiający  uznał  je  za  niewystarczające  w 
odniesieniu  do  zadań  nr  16,  17i  18  i  odrzucił  oferty  konsorcjum  ZUT  i  Pol-Dróg  lub  ZUT, 
natomiast  w  odniesieniu  do  zadania  4  Zamawiający  przyjął  je  i  sklasyfikował  ofertę 
konsorcjum ZUT i Pol-dróg na 2 miejscu, tuż za wybraną ofertą Zaberdu. Ponadto Pol-dróg 
złożył samodzielnie ofertę na zadania nr 9, 10, 11, 18, 19 i 20, z wyjątkiem zadania nr 9 był 
w nich  wzywany  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  pzp.  Po  złożeniu  analogicznych 
wyjaśnień  zostały  one  uznane  za  niewystarczające  w  odniesieniu  do  zadań  nr  19  i  20, 
natomiast  dla  pozostałych  zadań  przekonały  one  Zamawiającego, który  w  zadaniach  nr  10 
i 12 wybrał ofertę Pol-Dróg jako najkorzystniejszą. Przy czym wyjaśnienia złożone przez  Pol-
Dróg działający samodzielnie nie odbiegały na korzyść od treści wyjaśnień złożonych przez 
ZUT J. B. w odniesieniu do zadań, w których samodzielnie złożył ofertę. 

Analogiczna  treść  wyjaśnień  odnosi  się  do  treści  ogólnej  części  wyjaśnień,  układu 

i sposobu wypełnienia części szczególnej, co nie oznacza, że w załącznikach do wyjaśnień 
rażąco  niskiej  ceny  sporządzonych  odrębnie  dla  każdego  zadania  Wykonawcy  wskazywali 
identyczne dla każdego zadania stawki. 
 

We  wszystkich  przypadkach  kierowane  przez  Zamawiającego  wezwania  były 

sformułowane  analogicznie  {jak  to  przywołano  lub  zacytowano  powyżej  adekwatnie 
w odwołaniach}, opierały się wyłącznie o odbieganie o co najmniej 30% cen ofert od wartości 
zamówienia,  a  nie  od  średniej  arytmetycznej  cen  złożonych  ofert.  W  szczególności 
w odniesieniu do ostatniego pkt wezwania, które stricte odnosiło się do otwartego katalogu 
rodzaju  okoliczności,  które  wymieniono  w  art.  90  ust.  1  pzp,  z  treści  wezwań  wynikało,  że 
Zamawiający oczekuje podania najważniejszych składników cenotwórczych, które wymienił, 
uwzględniających  te  okoliczności,  według  załączonego  formularza,  który  należało  wypełnić 
zgodnie z jego opisem. 

Zamawiający uzasadnił odrzucenie ofert Odwołujących w analogiczny sposób: 

....Wykonawca  (...)  w  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiającego  (…)  złożył  wyjaśnienia, 

którymi nie udowodnił, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wykonawca złożył tożsame 

wyjaśnienia  na  [:]  13  części  [Zaberd]  2  części  [ZUT]  10  części  [Konsorcjum  Maldrobud]  na, 

które złożył oferty w prowadzonym postępowaniu. 

Na  poparcie  swej  wiarygodności  skupił  się  na  analizie  wskaźnikach  swoich  cen  ofertowych 

w stosunku do innych ofert Wykonawców biorących udział w postępowaniu. [Zaberd] 

KIO 1904/16 

To  raczej  {słowo  „raczej”  pojawia  w  niektórych  uzasadnieniach}  dowodzi  uniwersalności 

prezentowanych  tez  (skoro  mogą  być  one  użyte  w  innych  częściach),  niż  przemawia  za 

przedstawieniem  szczególnie  korzystnych  warunków  dostępnych  jedynie  Wykonawcy  dla 

części 16 [Zaberd] 17, 18 [ZUT] 19, 20, 27 [Konsorcjum Maldrobud] 

Tym  bardziej,  że  należało  wziąć  pod  uwagę  różnice  terytorialno-klimatyczne  występujące 

pomiędzy Rejonami. [Zaberd] 

Przedstawione  wyjaśnienia  winny  być  nie  tylko  konkretne  przekonywujące,  ale  również 

w sytuacji,  gdy  same  wyjaśnienia  nie  są  wystarczające  –  poparte  stosownymi  dowodami. 

Wykonawca  nie  przedstawił  innych  dowodów  potwierdzających  jego  tezy  takie  jak: 

wyjątkowo sprzyjające warunki wykonania zamówienia nie dostępne dla innych wykonawców 

dla części 17 [i] 18. [ZUT] 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  w  poz.  Lp  5  załącznika  nr  2  nie  wskazał  wysokość  stawki 

roboczogodziny  dla  poszczególnych  pracowników  i  nie  przedstawił  kwoty  jakie  przyjął  jako 

koszt personelu biorącego udział w wykonaniu  zamówienia w ciągu 24 godzin odpowiednio 

dla  części  16.  Wysokość  stawki  roboczogodziny  jest  podstawą  do  wyliczenia  ceny 

jednostkowej  dla  wykonania  usługi.  Po  analizie  pozostałych  przedstawionych  stawek 

i wyliczeń  zgodnie  z  OPZ  i  SST  Wykonawca  powinien  przyjąć  dużo  większe  stawki  aby 

wykonać prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. [Zaberd] 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  nie  wskazał  wysokość  stawki  roboczogodziny  dla 

poszczególnych  pracowników  tylko  przedstawił  kwoty  jakie  przyjął  jako  koszt  personelu 

biorącego udział w wykonaniu zamówienia w ciągu 24 godzin dla części 17 [i] 18 [ZUT J. B.] 

19  [,]  20  [i]  21  [Konsorcjum  Maldrobud].  Do  analizy  przyjęto  minimalną  stawkę 

roboczogodziny  dla  wszystkich  pracowników  biorących  udział  w  zamówieniu  i  wyliczono 

zgodnie  z  OPZ  i  SST,  że  Wykonawca  powinien  przyjąć  dużo  większe  stawki  aby  wykonać 

prawidłowo zamówienie bez ryzyka poniesienia strat. [ZUT, Konsorcjum Malrobud] 

Wykonawca  w  wyjaśnieniach  przedstawił  kwoty  jakie  przyjął  jako  koszt  materiału,  które 

należy  zużyć  do  wykonania  zamówienia  w  ciągu  24  godzin  odpowiednio  dla  części  16 

[Zaberd] 17 [i] 18 [ZUT] 19 [,] 20 [i] 21 [Konsorcjum Maldrobud]. Po analizie przedstawionych 

stawek i wyliczeń zgodnie z OPZ i SST oraz średnią ilością wyjazdów w Rejonie Szczecinek 

[Zaberd,  ZUT]  Rejonie  Wałcz  [Konsorcjum  Maldrobud]  z  5  lat  (średnio  3  wyjazdy) 

Wykonawca powinien przyjąć dużo większe stawki aby wykonać prawidłowo zamówienie bez 

ryzyka poniesienia strat. 

Wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny swojej oferty zobowiązany jest 

do  złożenia  wyjaśnień  szczegółowych,  odpowiednio  umotywowanych,  przekonujących,  że 

cena złożonej przez niego oferty nie jest rażąco niska. Wyjaśnienia Wykonawcy powinny być 

KIO 1904/16 

szczegółowe  i  powinny  zawierać  wszystkie  aspekty  mające  wpływ  na  cenę,  tak  aby  nie 

pozostawały wątpliwości co do prawidłowego jej wyliczenia. 

Za ofertę z rażąco niską ceną uznaje się ofertę niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu 

do cen rynkowych podobnych zamówień, tj. cenę wskazującą na fakt wykonania zamówienia 

poniżej kosztów wytworzenia przedmiotu zamówienia.  

Zamawiający po przeanalizowaniu wyjaśnień złożonych przez Wykonawcę uznał wyjaśnienia 

za  niewystarczające. W związku  z  powyższym  oferta  podlega  odrzuceniu  na  podstawie  art. 

89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  pzp,  jeżeli  cena  oferty wydaje  się rażąco  niska  w  stosunku 

do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania 
przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 
wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości 
zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca 
się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  elementów  oferty 
mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  w  szczególności  w  zakresie:  1)  oszczędności  metody 
wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających 
warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu 
wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 
od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na  podstawie  art.  2  ust.  3-5  ustawy 
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U, Nr 200, poz. 
1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314); 2) pomocy publicznej 
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

Według  normy  zawartej  w  art.  90  ust.  2  pzp  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie 

zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy.  
 

Art. 90 ust. 3 pzp stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie złożył 

wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, 

ż

e oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Z kolei zgodnie 

z  art.  89  ust.  1  pkt  4  pzp  zamawiający  odrzuca  ofertę,  jeżeli  zawiera  rażąco  niską  cenę 
w stosunku do przedmiotu zamówienia. 
 

Ponadto  na  mocy  art.  190  ust.  1a  pkt  1  pzp  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera 

rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo 
uczestnikiem postępowania odwoławczego. 
 

W pierwszej kolejności należy rozważyć co oznacza „rażąco niska cena”. Jak trafnie 

wskazano  w  wyroku  Sądu Okręgowego  w  Katowicach  z  28 kwietnia  2008 r.  (sygn.  akt XIX 

KIO 1904/16 

Ga 128/08) przepisy ustawy pzp nie określają definicji pojęcia rażąco niskiej ceny. Punktem 
odniesienia  do  jej  określenia  jest  przedmiot  zamówienia  i  przyjąć  można,  że cena  rażąco 
niska  to  taka,  która  jest  nierealistyczna,  niewiarygodna  w  porównaniu  do  cen  rynkowych 
podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych w toku postępowania o udzielenie 
zamówienia publicznego. 
 

Przy  braku  takiej  legalnej  definicji  „rażąco  niskiej  ceny”  orzecznictwo  sądów 

okręgowych  oraz  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  a  wcześniej  orzecznictwo  arbitrażowe, 
wypracowało  pewne  cząstkowe  lub  opisowe  rozumienie  tego  pojęcia.  I  tak  w  wyroku  Izby 
z 28  marca  2013  r.  (sygn.  akt  KIO  592/13)  zauważono,  że  o  cenie  rażąco  niskiej  można 
mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy 
przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego  nieopłacalne.  Ponadto  w  wyroku  z  4  sierpnia  2011  r. 
(sygn.  akt  KIO  1562/11)  wskazano,  że  cena  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 
zamówienia  będzie  ceną  odbiegającą  od  jego  wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  będzie 
uzasadniona  obiektywnymi  względami  pozwalającymi  danemu  wykonawcy,  bez  strat 
i finansowania  wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  umowne, 
zamówienie  to  wykonać.  W  podsumowaniu  stwierdzono,  że  cena  rażąco  niska  jest  ceną 
nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot 
zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów 
i w takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym 
ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży 
i jej  otoczeniu  biznesowym,  postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność 
i funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Podobnie 
według  powszechnie  przywoływanej  w  doktrynie  i  orzecznictwie  definicji  zawartej 
w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX 
Ga  3/07)  o  cenie  rażąco  niskiej  można  mówić  wówczas,  gdy  oczywiste  jest,  że  przy 
zachowaniu  reguł  rynkowych  wykonanie  umowy  przez  wykonawcę  byłoby  dla  niego 
nieopłacalne.  Rażąco  niska  cena  jest  to  cena  niewiarygodna,  oderwana  całkowicie 
od realiów  rynkowych.  Przykładem  może  być  oferowanie  towarów  poniżej  kosztów  zakupu 
lub  wytworzenia  albo  oferowanie  usług  za  symboliczną  kwotę.  Natomiast  Sąd  Okręgowy 
w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt XII Ga 88/09) wskazał 
następujące kryteria określające cenę rażąco niską: odbieganie całkowitej ceny oferty od cen 
obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia 
przy  założeniu  osiągnięcia  zysku;  zaoferowanie  ceny,  której  realizacja  nie  pozwala 
na utrzymanie  rentowności  wykonawcy  na  tym  zadaniu;  niewiarygodność  ceny  z  powodu 
oderwania jej od realiów rynkowych. 

KIO 1904/16 

Ponadto  w  opinii  prawnej  Urzędu  Zamówień  Publicznych  dotyczącej  ceny  rażąco 

niskiej  (opublikowanej  w  serwisie  internetowym  UZP)  zbieżnie  z  powyższym  wskazano, 
m.in.,  że  ustawa  pzp  wprowadzając  możliwość  odrzucenia  oferty  przez  zamawiającego 
z powodu  rażąco  niskiej  ceny,  nie  precyzuje  jednak  tego  pojęcia.  Nie  definiują  go  również 
przepisy  dyrektyw  Unii  Europejskiej  będące  u  podstaw  przedmiotowej  regulacji.  Znaczenia 
tego wyrażenia nie wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. 
Mając na względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną 
można uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych 
podobnych  zamówień.  Oznacza  to  cenę  znacząco  odbiegającą  od  cen  przyjętych, 
wskazującą  na  fakt  realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  wytworzenia  usługi,  dostawy, 
roboty budowlanej. 
 

Pomimo  generalnej  adekwatności  powyższych  definicji,  występowanie  w  nich,  po 

pierwsze  –  nieostrych  terminów  definiujących  (takich  jak  „nierealistyczność”, 
„niewiarygodność”,  „nieadekwatność”,  „znaczne  odbieganie”  etc.),  po  drugie  –  terminów 
niewyraźnych  (takich  jak  „nieopłacalność”,  „koszt  wytworzenia”,  „rentowność  na  zadaniu”), 
powoduje,  że  mają  one  ograniczoną  przydatność  przy  rozstrzyganiu  konkretnych 
przypadków  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny.  W  szczególności  powyższe  definicje  nie 
wyjaśniają,  jakiego  rodzaju  koszty  przedsiębiorstwa  ma  pokrywać  cena  ofertowa  ani  nie 
wskazują  do  jakich  wskaźników  lub  progów  rentowności  postulat  opłacalności  ceny  się 
odnosi  (np.  w  jakim  stopniu  zaoferowana  cena  ma  wpływać  na  wynik  finansowy  całej 
jednostki  lub  jej  inne  wskaźniki  ekonomiczne,  chociażby  wskaźniki  płynności  finansowej). 
Wydaje  się,  że  co  do  zasady  rażąco  niską  będzie  cena  niepokrywająca  średniego 
jednostkowego  kosztu  zmiennego  wykonania,  czyli  pogarszająca  wynik  finansowy 
przedsiębiorstwa.  Nie  ma  normatywnych  podstaw  do  traktowania  przepisów  ustawy  pzp 
związanych  z  badaniem  ceny  oferty  jako  instrumentu  służącego  z  jednej  strony 
kompleksowej  weryfikacji  kondycji  ekonomicznej  wykonawcy,  a  z  drugiej    zabezpieczeniu 
zamawiającego  przed  niewykonaniem  zamówienia  z  powodu  jego  nieopłacalności  dla 
wykonawcy. Powyższe instytucja rażąco niskiej ceny zabezpiecz jedynie pośrednio oraz tylko 
na  poziomie  kosztów  wykonawcy  związanych  bezpośrednio  z  wykonaniem  danego 
zamówienia, a na dodatek górną granicę możliwości ich badania ogranicza rynkowa wartość 
przedmiotu zamówienia. Zawsze konieczne jest bowiem, aby cena oferty była rażąco niska 
w stosunku  do przedmiotu  zamówienia,  a dokładniej  –  jak  wynika  z  przywołanych  powyżej 
wypowiedzi  orzecznictwa  i  opinii  UZP  –  jego  wartości  rynkowej.  W  konsekwencji  wartość 
rynkowa  przedmiotu  zamówienia,  obejmująca  jego  pełny  zakres  i  wszystkie  konieczne 
do jego  wykonania  nakłady  kosztowe,  ustalana  przez  porównanie  cen  występujących 

KIO 1904/16 

w danej  branży  dla  określonego  asortymentu,  stanowić  będzie  punkt  odniesienia  dla  ceny 
rażąco niskiej. 
 

Podstawą i powodem wszczęcia procedury wyjaśniającej, o której mowa w art. 90 ust. 

1  pzp,  jest  uznanie  przez  zamawiającego,  że  dana  cena  ofertowa  jest  znacznie  niższa  niż 
wartość  przedmiotu  zamówienia. Wystąpienie  określonych  faktów,  czy  powzięcie  informacji 
wskazujących  na  możliwość  ziszczenia  się  przesłanki  odrzucenia  oferty  opisanej  w  art.  89 
ust. 1 pkt 4 pzp, prowadzi po stronie zamawiającego do obowiązku wezwania wykonawcy do 
złożenia  wyjaśnień.  W  konsekwencji  po  stronie  wykonawcy  powstaje  obowiązek  
przedstawienia wyjaśnień, sankcjonowany w art. 90 ust. 3 pzp, ustanawiającym samodzielną 
przesłankę  odrzucenia  oferty.  Zaznaczyć  przy  tym  należy,  że  zastosowanie  tej  przesłanki 
ogranicza się do sytuacji braku udzielenia jakiejkolwiek odpowiedzi na wezwanie, względnie 
polegającej  wyłącznie  na  kwestionowaniu  wezwania.  Natomiast  złożenie  wyjaśnień 
lakonicznych, 

niewystarczających 

merytorycznie 

czy 

z 

innych 

powodów 

niesatysfakcjonujących zamawiającego stanowi zakres zastosowania przesłanki z art. 89 ust. 
1 pkt 4 pzp, jeżeli rzeczywiście zaniżenie ceny ofertowej w stosunku do wartości przedmiotu 
zamówienia zaistniało.   

Skoro według z art. 180 ust. 1 pzp odwołanie przysługuje wyłącznie od czynności lub 

zaniechań  zamawiającego,  dokonując  oceny  czynności  zamawiającego  polegającej 
na wyborze oferty wykonawcy, który udzielił wyjaśnień elementów oferty mających wpływ na 
jej cenę, Izba zobligowana jest do zbadania, czy wyjaśnienia takie pozwalają na akceptację 
ceny oferty, zgodnie z kryteriami przykładowo  wskazanymi w art. 90 ust. 1 pzp. W ramach 
postępowania odwoławczego oceniana jest bowiem prawidłowość czynność zamawiającego, 
podjęta  w  oparciu  o  informacje,  które  zgodnie  z  przepisami  ustawy  pzp  mógł  i  powinien 
uzyskać. Instytucja wyjaśnień, o której mowa w art. 90 pzp, została przewidziana właśnie po 
to, aby wykonawca podał zamawiającemu stosowne informacje na temat własnych kalkulacji, 
cech i uwarunkowań etc., dowodzące możliwości zaoferowania cen obniżonej w stosunku do 
wartości  zamówienia,  a  zamawiający  mógł  te  informacje  ocenić  i  na  ich  podstawie  podjąć 
decyzję,  co  do  przyjęcia  bądź  odrzucenia  oferty.  Zamawiający  zazwyczaj  nie  ma  innej 
możliwości uzyskania informacji na temat kalkulacji cenowej wykonawcy oraz indywidualnie 
dostępnych mu okoliczności, które ją umożliwiły.  

Należy podkreślić, że nawet przed obarczeniem wykonawcy wezwanego w trybie art. 

90 ust. 1 pzp obowiązkiem uregulowanym aktualnie wprost w art. 90 ust. 2 pzp, wskazywano 
w  orzecznictwie,  że  dla  zakwalifikowania  oferty  do  dalszego  postępowania  nie  jest 
wystarczające 

złożenie 

jakichkolwiek 

wyjaśnień, 

lecz 

wyjaśnień 

odpowiednio 

umotywowanych, przekonujących, że zaproponowana oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny 

KIO 1904/16 

{por.  uzasadnienia  wyroków  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  wydane:  5  stycznia  2007  r. 
(sygn. akt V Ca 2214/06), 13 lutego 2014 r. (sygn. akt V Ca 3765/13), który dotyczył wyroku 
Izby z 22 października 2013 r. (sygn. akt KIO 2354/13), oraz 17 lutego 2014 r. (sygn. akt V 
Ca  3547/13), który  dotyczył  wyroku  Izby  z  7  października  2013 r.  (sygn.  akt:  KIO  2216/13, 
KIO  2221/13)}.  Sąd  Okręgowy  w  Warszawie  w  uzasadnieniu  wyroku  z  8  czerwca  2006  r. 
(sygn.  akt  V  Ca  459/06)  wskazał  ponadto,  że  postępowanie  wyjaśniające  ma  utwierdzić 
zamawiającego,  że  dokonana  przez  niego  wstępna  ocena  oferty  jest  prawidłowa  lub  nie. 
Jeśli lektura wyjaśnień pozostawia istotne wątpliwości, co do tego, że wykonanie przedmiotu 
zamówienia  za  cenę  wskazaną  w  ofercie  jest  możliwe,  zamawiający  jest  zobowiązany 
do odrzucenia  oferty. W aktualnym  stanie  prawnym  w  art.  90  ust.  2  pzp  wprost  wskazano, 

ż

e na wykonawcy spoczywa obowiązek wykazania, że cena oferty nie jest rażąco niska. 

Reasumując, zastosowanie art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp jako przesłanki odrzucenia oferty 

uwarunkowane  jest  oceną  całokształtu  okoliczności  sprawy  związanych  zarówno 
z ustaleniem wartości samego zamówienia, jak też wiarygodnością i rzeczowością wyjaśnień 
wykonawcy w przedmiocie jego indywidualnych możliwości i okoliczności zaoferowania ceny 
obniżonej w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia. 
 

W drugiej kolejności Izba uznała za celowe rozważenie ciężaru dowodu w przypadku 

zarzutu  dotyczącego  rażąco  niskiej  ceny  w  kontekście  granic  kognicji  Izby,  a  więc  relacji 
przepisów art. 190 ust. 1 i 1a oraz art. 192 ust. 7 pzp. 
 

 Według  art.  190  ust.  1  pzp  strony  i  uczestnicy  postępowania  odwoławczego  są 

obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, 
przy  czym  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń  lub  odparcie  twierdzeń  strony  przeciwnej 
można przedstawiać do zamknięcia rozprawy. Jednakże zgodnie z art. 190 ust. 1a pzp ciężar 
dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją złożył, 
jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego (pkt 1), a jeżeli nie jest – na 
zamawiającym  (pkt  2).  Zdaniem  składu  orzekającego  Izby  powyższa  regulacja 
wprowadzająca  szczególny  rozkładu  ciężaru  dowodu  w  toku  postępowania  odwoławczego 
w odniesieniu  do  rażąco  niskiej  ceny  oferty,  musi  być  odczytywana  w  powiązaniu 
z poprzedzającym art. 190 ust. 1 pzp, a także z uwzględnieniem normy art. 192 ust. 7 pzp, 
o której była mowa powyżej. 
 

W  konsekwencji  o ile  dowody  na  mocy  art.  190  ust.  1  pzp  odwołujący  może 

przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których chce wywodzić skutki 
prawne musi uprzednio zawrzeć w odwołaniu, pod rygorem ich nieuwzględnienia przez Izbę 
z  uwagi  na  art.  192  ust.  7  pzp.  Należy  zatem  rozgraniczyć  okoliczności  faktyczne 
konstytuujące zarzut, czyli określone twierdzenia o faktach, z których wywodzone są skutki 

KIO 1904/16 

prawne,  od  dowodów  na  ich  poparcie.  Wprowadzony  w  art.  190  ust.  1a  pzp  szczególny 
rozkład  ciężaru  dowodu  w  odniesieniu  do  rażąco  niskiej  ceny  oferty  nie  zmienia  reguły, 

ż

e wpierw  muszą  zaistnieć  w  postępowaniu  odwoławczym  fakty,  z  których  wywodzone  są 

skutki prawne. Stąd odwołanie, które inicjuje takie postępowanie odwoławcze, musi zawierać 
okoliczności  uzasadniające  zarzucenie  zamawiającemu  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  lub 
art.  90  ust.  3  ustawy  pzp.  Przy  czym  nie  może się  to sprowadzać  do  samego twierdzenia, 

ż

e cena oferty jest rażąco niska, czy też twierdzenia, że ocena wyjaśnień powinna prowadzić 

do takiej oceny, gdyż należy skonkretyzować okoliczności faktyczne, które w danej sprawie 
pozwalają na wyprowadzenie takiego wniosku.  
 

Niewątpliwie  podnoszenie  takich  okoliczności  jest  istotnie  utrudnione  w  odniesieniu 

do wyjaśnień, które zostały zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa. Z jednej strony nie 
można  obarczać  skarżącego  obowiązkiem  konkretyzacji  zastrzeżeń  w  stosunku 
do utajnionych  wyjaśnień,  których  treść  nie  jest  mu  znana.  Z  drugiej  strony  zarzut 
nieprawidłowej  oceny  przez  zamawiającego  wyjaśnień  nie  może  sprowadzać  się  do 
ogólnikowych  twierdzeń,  że  nie  mogły  one  być  wystarczające  dla  uzasadnienia  ceny 
wskazanej  w  ofercie.  Odwołujący,  jeżeli  chce  mieć  szansę  na  uwzględnienie  odwołania, 
powinien  sprecyzować,  jakimi  konkretnie  wadami  mogą  być  obarczone  wyjaśnienia,  w taki 
sposób,  aby  można  było  zweryfikować,  czy  takie  fakty  zaistniały,  czy  też  nie,  a  nie  tylko 
odsyłać  do  brzmienia  i  wykładni  przepisów  ustawy  pzp  dotyczących  problematyki  rażąco 
niskiej  ceny.  Przede  wszystkim  dla  wykonawcy  składającego  ofertę  w  tym  samym 
postępowaniu,  który  sam  musiał  skalkulować  jej  cenę,  nie  powinno  nastręczać  trudności 
zidentyfikowanie  potencjalnych  obszarów,  gdzie  kalkulacja  konkurenta  może  być 
nierealistyczna i niewiarygodna, a dowody na jej poparcie niewystarczające. 

Izba zważyła, że w odniesieniu do zarzutów dotyczących dokonanych odrzuceń ofert 

Odwołujących  podane  przez  Zamawiającego  uzasadnienie  sprowadza  się  głownie 
do zakwestionowania  udzielonych  wyjaśnień  z  uwagi  na  ich  uniwersalność,  która  miałaby 
być nieadekwatna dla rejonów Wałcz i Szczecinek. Jak trafnie podniesiono w odwołaniach,  
Zamawiający  ograniczył  się  przy  tym  do  enigmatycznego  powołania  się  na  występowanie 
różnic terytorialno-klimatycznych pomiędzy rejonami, nie konkretyzując, co dokładnie ma na 
myśli  i  jakie  miało  to  znaczenie  dla  zróżnicowanej  oceny  wyjaśnień,  biorąc  pod  uwagę,  że 
uprzednio  przygotował  analogiczne  wzory  TER-ów  i  wezwań  dla  wszystkich  zadań, 
niezależnie od tego, którego rejonu dotyczyły.  

Dopiero  ma  rozprawie  Zamawiający  sprecyzował,  że  chodziło  mu  o  specyfikę 

wynikającą  z  „Wytycznych  zimowego  utrzymania  dróg”,  stanowiących  załącznik 
do zarządzenia  nr  53  Generalnego  Dyrektora  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  z  dnia  13 

KIO 1904/16 

października  2015 r.,  a konkretnie  o  załącznik  nr  4  do  tych  wytycznych, którym  jest  „Mapa 
stref  rozpoczęcia  sezonu  zimowego  w  Polsce.  Wynika  z  niej, co  było  niesporne,  że  części 
zamówienia,  w  których  wybrane  lub  nieodrzucone  zostały  oferty  Odwołujących,  dotyczą 
rejonów  położonych  w  strefie  odpowiednio  VI  lub  V,  w  których  średnia  długość  sezonu 
zimowego  wynosi  średnio  odpowiednio  32  (średnio  od  1  stycznia  do  22  lutego)  i  55  dni 
(średnio  od  22  grudnia  do  23  lutego).  Natomiast  części  zamówienia,  w  których  oferty 
Odwołujących zostały odrzucone dotyczą rejonów Wałcz lub Szczecinek, znajdujących się w 
strefie IV, w której sezon zimowy trwa średnio 70 dni (średnio od 13 grudnia do 3 marca). 

Oprócz tego Zamawiający złożył zestawienie średniej liczby wyjazdów zaliczanych do 

zwalczania śliskości w sezonach od 2010/2011 do 2015/2016, z którego wynika, że średnia 
liczba  wyjazdów  przypadających  na  dzień  w  okresie  występowania  śliskości  wyciągnięta  z 
sezonów  wskazanych  w  tabelach  wynosi  dla  poszczególnych  rejonów:  Lipiany  –  1,43, 
Stargard – 2,02, Szczecin – 1,53, Szczecinek – od 2,47 do 2,59 (w zależności od zadania), 
Wałcz  –  od  2,72  do  3,11  (w  zależności  od  zadania).  Nie  w  pełni  zatem  znajduje 
potwierdzenie  okoliczność  wskazywana  uprzednio  przez  Zamawiającego,  że  zadania  w 
każdym  z  tych  dwóch  rejonów  cechowały  się  w  ostatnich  5  latach  częstotliwością  3 
wyjazdów.  W  tym  przypadku  Izba  uznała  za  istotną  okoliczność,  że  skoro  Zamawiający 
dysponował  konkretnymi  danymi,  na  których  chciał  oprzeć  czynności  w  prowadzonym 
postępowaniu,  winien  wpierw  zawrzeć  je  w  ramach  opisu  przedmiotu  zamówienia 
w ostateczności wskazać wykonawcom w wezwaniu do wyjaśnień, a nie dopiero podnosić na 
niekorzyść wykonawców w ramach oceny tych wyjaśnień. 

Przede  wszystkim  do  zamknięcia  rozprawy  Zamawiający,  poza  powyższymi 

informacjami, które mogłyby być uznane tylko z punkt wyjścia do wykazania czegokolwiek,  
nie  przedstawił  analizy  stawek  i  wyliczeń  wykonanej  zgodnie  z  OPZ  i  SST,  na  której 
podstawie wyciągnął wniosek, że Odwołujący powinni byli przyjąć w odniesieniu do zarówno 
robocizny,  jak  i  materiałów  znacznie  wyższe  stawki,  aby  wykonać  zamówienie  bez  ryzyka 
poniesienia  strat.  Stąd  zdaniem  Izby  Zamawiający  nawet  na  rozprawie  nie  wykazał,  że  
podnoszone  przez  niego  różnice  w  specyfice  rejonów  uzasadniały  odmienną  ocenę 
analogicznych  wyjaśnień  złożonych  przez  Odwołujących.  Z  uwagi  na  ogólnikowość 
argumentacji  Zamawiającego  i  brak  przedstawienia  jakichkolwiek  wyliczeń,  na  których 
przeprowadzenie  wskazywała  treść  uzasadnienia  przekazanego  Odwołującym,  nie  sposób 
stwierdzić, czy i w jaki sposób rzutowało to na przekroczenie kosztów realizacji zamówienia 
akurat w tych zadaniach, w których oferty Odwołujących zostały odrzucone, w stosunku do 
innych  zadań,  w  których  ich  oferty  (ewentualnie  składane  w  konsorcjum)  lub  oferty  innych 
wykonawców  o  zbliżonym  poziomie  cenowym  i  podobnym  zakresie  wyjaśnień,  nie  zostały 

KIO 1904/16 

odrzucone.  

Odwołujący  ZUT  wykazał  natomiast,  że  każda  z  18  osób,  którą  przewidział  do 

pełnienia  poszczególnych  funkcji  przy  realizacji  zamówienia  jest  przez  niego  zatrudniana 
na poszczególnych  stanowiskach  na  podstawie  umowy  o  pracę.  Umowy  o  pracę  wraz  z 
aneksami złożono, co prawda na rozprawie, ale okoliczność ta była uprzednio wskazywana 
w wyjaśnieniach i nie została zakwestionowana w uzasadnieniu odrzucenia. 

Odwołujący  ZUT  wykazał  również,  że  jako  podwykonawca  Pol-Dróg  Gdańsk  sp. 

z o.o. z siedzibą w Gdańsku w latach 2013- 2016 (trzy sezony zimowe) należycie wykonywał 
zimowe utrzymanie dróg w ramach dwóch zadań w rejonie Szczecinka {poświadczenia z 7 
czerwca  2016  r.  wystawione  przez  Pol-Dróg},  przy  czym  stosowane  wówczas  stawki  były 
niższe od tych, na których została oparta kalkulacja oferty złożonej w aktualnie prowadzonym 
postępowaniu  {vide  zestawienie  zamieszczone  w  odwołaniu,  które  nie było  kwestionowane 
przez  Zamawiającego}.  Również  na  tę  okoliczność  ZUT  powoływał  się  w  wyjaśnieniach 
złożonych  uprzednio  Zamawiającemu,  który  w  żaden  sposób  nie  odniósł  się  do  niej 
krytycznie w uzasadnieniu odrzucenia.   

Izba zważyła, że nowe okoliczności podnoszone przez Zamawiającego na rozprawie 

nie  zostały  uprzednio  zakomunikowane  jako  uzasadnienie  decyzji  o  odrzuceniu  ofert 
Odwołujących, co oznacza, że nie mogą być brane pod uwagę w ramach badania przez Izbę 
prawidłowości tych czynność. Zamawiający nie wskazywał na zbyt małą liczebność zespołu 
osób  przyjętą  do  wykonania  zamówienia  z  uwagi  na  opisany  w  s.i.w.z.  sposób 
wynagradzania  za  gotowość  do  ZUD,  a  jednocześnie  w  sprecyzowanym  przez  siebie 
wezwaniu nie żądał wprost jej podania, choć jeżeli była to dla niego istotna okoliczność mógł 
i  powinien  to  uczynić.  Co  więcej,  nowa  argumentacja,  jak  również  ogólnikowe 
zakwestionowanie w uzasadnieniu podanym uprzednio Wykonawcom stawek w odniesieniu 
do robocizny  i materiałów,  nie  są  przekonujące  w  zestawieniu  z  zachowaniem 
Zamawiającego,  który  dla  innych  części  zamówienia  uznał  analogiczne  wyjaśnienia 
za wystarczające,  a  tym  samym  za  adekwatne  wynikające  z  nich  założenia  przyjęte 
do kalkulacji.  

Reasumując, skoro Zamawiający nie był  w stanie skonkretyzować jak przekłada się 

wskazywana  przez  niego  specyfika  rejonów,  w  których  odrzucił  oferty  Odwołujących,  na 
kalkulację cen ofert, nie może się ostać decyzja o odrzuceniu ofert, gdyż byłoby to sprzeczne 
z  naczelnymi  zasadami  równego  traktowania  wykonawców  i  przestrzegania  uczciwej 
konkurencji,  o  których  mowa  w  art.  7  ust.  1  pzp,  gdyż  Wykonawcy  znajdujący  się  w 
analogicznej sytuacji zostali potraktowani odmiennie. 

KIO 1904/16 

Kierując  się  powyższymi  zasadami,  Izba  uznała  również  za  niezasadne  zarzuty 

Odwołującego  Konsorcjum  Maldrobud  dotyczące  zaniechania  przez  Zamawiającego 
odrzucenia  ofert  złożonych  przez  Trans-Masz  i  Pol-Dróg  w  częściach  nr  9,  10,  11  i  12 
zamówienia.  

Przede  wszystkim  Izba  wzięła  pod  uwagę,  że  sprecyzowane  w  odwołaniu 

okoliczności faktyczne nie pozwalają na wyprowadzenie opisanych tam wniosków prawnych. 
Ponieważ zarzuty dotyczą zaledwie pojedynczych czynności w ramach kompleksowej usługi, 
zupełnie  nieadekwatne,  a  z  pewnością  niedowiedzione,  jest  twierdzenie  przez 
Odwołującego,  że  zaniżenie  stawek  w  tym  zakresie,  jeżeli  nawet  miało  miejsce,  istotnie 
przekłada się na rażące zaniżenie cen ofert za realizację całości zadania. 

Z  kolei  Odwołujący  nie  może  domagać  się  od  Izby  sprawdzenia,  czy  w  utajnionych 

wyjaśnieniach nie zostały zaniżone koszty pracy jako takie, skoro nieudostępnienia mu tych 
wyjaśnień nie uczynił przedmiotem zarzutu, a jednocześnie doskonale zna zakres informacji, 
których  Zamawiający  oczekiwał  od  wykonawców  w  wyjaśnieniach,  co  umożliwiało  mu 
sprecyzowanie adekwatnego zarzutu. 

Mając  powyższe  na  uwadze,  rozpatrując  sprawy  w  granicach  zarzutów  zawartych 

w odwołaniach i działając na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy pzp Izba:  
– uwzględniła odwołania w sprawach o sygn. akt KIO 1901/16 i KIO 1903/16, a w sprawie 
o sygn.  akt KIO 1904/16 w odniesieniu do zadań nr 19,20 i 21, gdyż Zmawiający naruszył 
art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 pzp, co miało wpływ na wynik postępowania w tych 
częściach, orzekając, jak w pkt 1, 2 i 3 zd. 1. sentencji; 
– uznała za niezasadne zarzuty odwołania w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16, orzekając, jak 
w pkt 3 zd. 2. sentencji; 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  stosownie  do  jego  wyniku  w 

poszczególnych  sprawach,  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  pzp,  zaliczając 
w pierwszej kolejności do tych kosztów uiszczone przez Odwołujących wpisy – zgodnie z § 3 
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości 
i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 
odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238). W  sprawach  o  sygn.  akt 
KIO  1901/16  i  KIO  1903/16  kosztami  postępowania  odwoławczego  w  całości  obciążono 
Zamawiającego,  od  którego  –  zgodnie  z  §  5  ust.  2  pkt  1  w  zw.  z  §  3  pkt  2  lit.  b 
rozporządzenia  –  zasądzono  na  rzecz  Odwołujących  Zaberd  i  ZUT  poniesione  przez  nich 
koszty  z  tytułu  uiszczonego  wpisu  od  odwołania  oraz  uzasadnionych  kosztów  w postaci 
wynagrodzenia  pełnomocnika,  na  podstawie  przedłożonych  do  zamknięcia  rozprawy 

KIO 1904/16 

rachunków. Natomiast w sprawie o sygn. akt KIO 1904/16 kosztami postępowania obciążono 
Zamawiającego  i  Odwołującego  Konsorcjum  Maldrobud  stosownie  do  liczby  części 
zamówienia,  w  których  dana  strona  wygrała  spór,  tj.  4/7  wpisu  obciążono  Odwołującego, 
a 3/7  wpisu  –  Zamawiającego,  jednocześnie  w  takiej  samej  proporcji  obciążając  ich 
uzasadnionymi kosztami strony przeciwnej w postaci wynagrodzenia pełnomocnika i kosztów 
stawienia  się  na  wyznaczone  przez  Izbę  posiedzenie,  na  podstawie  rachunków  złożonych 
do zamknięcia rozprawy – zgodnie z § 5 ust. 4  w zw. z § 3 pkt 2 lit. a oraz b rozporządzenia. 

Przewodniczący: 

………………………………