KIO 2097/17 WYROK dnia 23 października 2017 r.

Sygn. akt: KIO 2097/17 

WYROK 

z dnia 23 

października 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Danuta Dziubińska   

Protokolant:            

Marcin Jakóbczyk 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  19  października  2017  r.  odwołania  wniesionego  do 

Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 października 2017 r. przez wykonawcę – P. D. 

Sp. z o.o. ul. (...), W. 

w postępowaniu prowadzonym przez P. A. Ż. P., ul. (...), W.  

przy  udziale  wykonawcy  S.  A.  P.  Sp.  k.  ul.  (...),  Z., 

zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego o sygn. akt:  KIO 2097/17 po stronie Odwołującego 

orzeka: 

oddala odwołanie   

2. kosztami postępowania obciąża Odwołującego - P. D. Sp. z o.o. i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15 000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście  tysięcy złotych 00 groszy) uiszczoną przez Odwołującego - 

P. D. Sp. z o.o. 

tytułem wpisu od odwołania 

2.2. zasądza od Odwołującego - P. D. Sp. z o.o. na rzecz Zamawiającego  - P. A. Ż. P. 

kwotę  3  600  zł  00  gr  (słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  00  groszy) 

stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia 

pełnomocnika Zamawiającego.

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r.  poz. 1579) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………………. 

Sygn. akt: KIO    2097 /17 

U z a s a d n i e n i e 

P.  A.  Ż.  P.  (dalej  „Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 29 styczeń 2004 Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 

2015 r. poz. 2164 ze zm.

), zwanej dalej „ustawą” , „Pzp” lub „ustawą Pzp”, postępowanie o 

udzieleni

e  zamówienia  publicznego  na:  „dostawę  multimedialnego  systemu  dydaktycznego 

dla Ośrodka Szkolenia P. A. Ż. P.” Numer referencyjny: (…) ( dalej „Postępowanie”). 

Szacunkowa  wartość  zamówienia  przewyższa  kwoty  wskazane  w  przepisach 

wykonawczych, wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. 

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE nr  (…) 

w dniu 14 lutego 2017 r. 

Pismem z dnia 27 

września 2017 r. Zamawiający poinformował Odwołującego – P. D. 

Sp.  z  o.o.  o 

unieważnieniu  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  z  dnia  31  sierpnia 

2017 r., odrzuceniu oferty uznanej za najkorzystniejszą, tj. oferty złożonej przez Wykonawcę 

T.  S.  Sp.  z  o.o.  oraz  o 

odrzuceniu  ofert  złożonych  przez  pozostałych  Wykonawców,  co 

skutkowało unieważnieniem przedmiotowego postępowania. 

W  dniu 

6  października  2017  r.  Odwołujący  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej odwołanie wobec odrzucenia jego oferty i unieważnienia przez Zamawiającego 

postępowania.  W  odwołaniu  Odwołujący  zarzucił,  iż  Zamawiający  bezpodstawnie  odrzucił 

ofertę  Odwołującego,  a  w  konsekwencji  dokonanego  odrzucenia  także  pozostałych  ofert, 

bezpodstawnie 

unieważnił  przedmiotowe postępowanie.   Wskutek  tych czynności,  zdaniem 

Odwołującego,   

w postępowaniu zostały naruszone przepisy art. 7 ust. 1, art. 89 ust. 1 pkt 8, art. 93 ust. 1 pkt 

1 ustawy, 

a także art. 5 k.c. w zw. z art. 14 ustawy. 

W

skazując  na  powyższe    Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  w  całości  

i nakazanie Zamawiającemu dokonania czynności: 

unieważnienia czynności unieważnienia postępowania, 

unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego, 

dokonania ponownej oceny ofert z udziałem oferty Odwołującego 

W  odwołaniu  zostało  wskazane,  iż    w  wyniku  naruszenia  przepisów  ustawy  interes 

Odwołującego  doznał  uszczerbku  w  rozumieniu  art  179  ust  1  ustawy,  gdyż  w  przypadku 

zaniechania  przez  Zamawiającego  bezpodstawnego  odrzucenia  oferty  Odwołującego,  

a w konsekwencji unieważnienia postępowania, to oferta Odwołującego zostałaby uznana za 

najkorzystniejszą w przedmiotowym postępowaniu. 

W  uzasadnieniu  odwołania  Odwołujący  podał,  iż    Zamawiający  słusznie  dokonał 

czynności  unieważnienia  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  z  dnia  31  sierpnia  2017  r.  oraz 

odrzucenia

,  jako  sprzecznej  z  treścią  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  

(  dalej:  „SIWZ”),  oferty  dotychczas  uznanej  za  najkorzystniejszą.  Jednakże  pozostałe 

czynności  Zamawiającego,  a  w  szczególności  odrzucenie  oferty  Odwołującego  oraz 

unieważnienie  postępowania,  dokonane  zostały  z  uchybieniem  przepisów  wskazanych  

w odwołaniu.  

Odwołujący  wskazał,  iż  Zamawiający,  uzasadniając  czynność  odrzucenia  oferty 

Odwołującego,  powołał  się  na  przepisy  art.  89  ust.  1  pkt  8  ustawy  oraz  art.  66  §  2  k.c., 

wywodząc  z  tych  przepisów,  iż  w  sytuacji  upływu  terminu  związania  ofertą,  złożona  przez 

Odwołującego  oferta  jest  nieważna  i  wygasła.    Odwołujący  nie  skorzystał  z  możliwości 

skorzystania z  art. 85 ust. 2 ustawy i nie p

rzedłużył samodzielnie terminu związania ofertą. 

W  konsekwencji  dokonanych  czynności  odrzucenia  ofert  złożonych  w  postępowaniu, 

Zamawiający  unieważnił  postępowanie  art.  93  ust.  1 pkt  1  ustawy.  Zgodnie z  ugruntowaną 

linią  orzeczniczą  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego 

upływ  terminu  związania  ofertą  nie  powoduje  utraty  przez  ofertę  waloru 

stanowczości,  polegającego  na  umożliwieniu  Zamawiającemu  doprowadzenia  do  zawarcia 

umowy w sprawie zamówienia publicznego, poprzez samo przyjęcie oferty. Z tego względu 

upływ terminu  związania  ofertą  nie  decyduje  o nieskuteczności  oferty,  ale  o  braku  istnienia 

po  stronie  Wykonawcy  obowiązku  zawarcia  umowy.  W  związku  z  powyższym  brak  jest 

podstaw do przyjęcia, że oferta, co do której upłynął termin związania ofertą, straciła cechy 

oferty  

i w związku z tym powinna być uznana za nieważną lub podlegającą odrzuceniu ( wyroki KIO 

z 02.04.2013 r. sygn. akt KIO 655/13, z 17.04.2013 r., sygn. akt KIO 719/13, z 21.05.2013 r. 

sygn. akt KIO 1007/13; KIO 1021/13; KIO 1050/13). 

Odwołujący dodał, iż w uzasadnieniu wyroku z dnia 07 marca 2017 r. sygn. akt KIO 

324/17  Izba  zwróciła  uwagę,  że  „w  żadnym  z  cytowanych  orzeczeń  sadów  nie  zostało 

stwierdzone, 

że  brak  terminu  związania  ofertą  jest  podstawą  do  wykluczenia  wykonawcy 

(obecnie  odrzucenia  oferty).

”  Takie  stanowisko  prezentowane  jest  również  przez  Sądy 

Okręgowe. Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 16.07.2014 r., sygn. akt XXIII Ga 924/14 

wskazał, że  z uwagi na specyfikę postępowania o udzielenie  zamówienia publicznego oraz 

swoisty charakter oferty 

złożonej na gruncie przepisów p.z.p., należy uznać, iż upływ terminu 

związania  ofertą  nie  przesądza  o  nieskuteczności  oferty,  a  jedynie  o  braku  istnienia  po 

stronie Wykonawcy obowiązku zawarcia umowy. Podobnie Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku  

z 21.09.2012 r., sygn. akt XIII Ga 379/12 uznał, że celem związania ofertą jest umożliwienie 

dochodzenia  przez  zamawiającego  spełnienia  zobowiązania  zawartego  w  ofercie 

wykonawcy.  Służy  to  więc  głównie  zabezpieczeniu  interesów  zamawiającego,  a  nie 

wykonawcy.  Po  upływie  terminu  związania  ofertą  jest  ona  nadal  ważna,  z  tą  jednakże 

różnicą, 

że 

działania 

zgodne  

z  jej 

treścią  (czyli  zawarcie  umowy  na  warunkach  w  ofercie  oznaczonych)  zależne  jest  już 

wyłącznie od suwerennej decyzji wykonawcy. Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z dnia 17 

stycznia 2014 r., IX Ga 392/13 zwrócił natomiast uwagę,  że nie ma podstaw by przyjąć, że 

nieprzedłużenie terminu związania ofertą, w sytuacji braku wezwania przez zamawiającego, 

było równoznaczne z brakiem wyrażenia zgody na przedłużenie terminu związania ofertą na 

wezwanie  zamawiającego.  Dopiero  brak  zgody  wykonawcy  bądź  nieprzedłużenie  tego 

terminu  pr

zez  wykonawcę  na  wyraźne  wezwanie  zamawiającego  powoduje,  że  powstają 

przesłanki  do  jego  wykluczenia  z  postępowania.  W  ocenie  Sądu,  wykładnia  językowa  i 

systemowa  omawianego  przepisu  nie  pozostawia  wątpliwości  i  jest  ugruntowana  w 

orzecznictwie  sądów  powszechnych,  co  potwierdza  orzeczenie  Sądu  Okręgowego  w 

Rzeszowie z dnia 16 lutego 2011 r., sygn. akt VI Ga 192/10, w którym Sąd uznał, że upływ 

terminu 

związania 

ofertą  

w  żadnym  przypadku,  sam  przez  się,  nie  może  stanowić  podstawy  do  wykluczenia  

z  postępowania  wykonawcy  na  podstawie  art  24  ust  2  pkt  2  ustawy  (aktualnie  odrzucenia 

oferty  na  podstawie  art.  89  ust  1  pkt  7a  ustawy),  ponieważ  nie  stanowi  przeszkody  do 

badania oferty, jej 

wyboru i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego. 

 O

ferta Odwołującego, który samodzielnie nie przedłużył terminu związania ofertą nie 

będąc proszony o to przez Zamawiającego, nie podlega, zdaniem Odwołującego, odrzuceniu 

i  możliwy  jest  jej  wybór  przez  Zamawiającego,  jako  najkorzystniejszej.    Odwołujący 

zaznaczył  również,  iż  znaczenie  ma  także  to,  iż  na  wezwanie  Zamawiającego  do 

przedłużenia  terminu  związania  ofertą,  co  nastąpiło  za  pismem  z  dnia  11  lipca  2017  r., 

zareagował  pozytywnie,  składając  w  dniu  12  lipca  2017  r.  pismo  zawierające  zgodę  na 

przedłużenie terminu o kolejne 60 dni tj. do dnia 15 września 2017 r. Wyrażenie ww. zgody 

przez  Odwołującego  wyklucza,  jego  zdaniem,  również  ewentualną  tezę  co  do  możliwości 

odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a) ustawy. 

Pismem  z  dnia  11  października  2017  r.  przystąpienie  do  postępowania  po  stronie 

Odwołującego  złożył  Wykonawca  S.  A.  P.  Sp.  k.  (  dalej:  „Przystępujący”).  Przystępujący 

podał,  iż  zakwestionowane  w  odwołaniu  czynności  Zamawiającego  są  rażąco  sprzeczne  z 

ustawą  Pzp.  Jego  oferta  została  odrzucona  na  takiej  samej  podstawie  jak  oferta 

Odwołującego.  W  razie  uwzględnienia  zarzutów  odwołania,  podjęte  przez  Zamawiającego 

czynności  będą  miały  także  wpływ  na  ofertę  Przystępującego.  W  związku  z  tym 

Przystępujący ma interes w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść Odwołującego. 

Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której  podał m.in. iż instytucja związania 

ofertą  służy  temu,  aby  wykonawca,  który  złoży  ofertę,  nie  mógł  się  z  niej  wycofać.  

W  przeciwnym  wypadku  działania  zamawiającego  są  obdarzone  dużą  dozą  ryzyka,  że 

wybrany  wykonawca  nie  tylko  uchyli  się  od  zawarcia  umowy,  ale  także  z  tego  tytułu  nie 

poniesie  żadnych  materialnych  konsekwencji.  Taka  sytuacja  może  doprowadzić  

u  zamawiającego  do  np.  niewykonania  zamówienia,  możliwości  utraty  uzyskanych  na 

realizację  przedmiotu  zamówienia  środków  finansowych,  bądź  potrzebę  wyboru  droższej 

oferty,  a nie  tej  wybranej  pierwotnie,  jako  najkorzystniejszej. 

Odwołujący, na podstawie art. 

85 ust. 2  Pzp, 

posiadał uprawnienie do przedłużenia okresu związania ofertą, lecz tego nie 

uczynił.  Jeżeli  wykonawca  chce  dalej  ubiegać  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego, 

powinien  złożyć  w  tym  zakresie  jednoznaczne  oświadczenie  zamawiającemu.  Jeżeli 

natomiast wykonawca nie wyraża takiej woli, może to wyraźnie zamawiającemu oświadczyć 

lub powstrzymać się od podejmowania jakichkolwiek działań. W tym przypadku Odwołujący 

nie  wyraził  woli  dalszego  związania  ofertą,  a  więc  w  ten  sposób  dał  wyraz,  iż  nie  chce 

zawierać  umowy  opartej  o  złożoną  ofertę.  Tym  samym  zwolnił  się  z  zobowiązania, 

odmawiając  dalszego  uczestniczenia  w  Postępowaniu.  Zamawiający  dodał,  iż  w  kwestii 

zawarcia 

umowy  

z wykonawcą po okresie związania ofertą należy rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza z nich to 

zawarcie  umowy  z  wykonawcą,  którego  oferta  została  wybrana,  ale  nie  jest  już  związany 

ofertą,  a  druga  to możliwość wyboru oferty  i  zawarcia  umowy  z  wykonawcą, którego  okres 

związania  ofertą  już  minął.  Zdaniem  Zamawiającego  w  pierwszym  przypadku  istnieje 

możliwość zawarcia umowy, natomiast w drugim już nie.  

W 

ocenie  Zamawiającego  skutki  wygaśnięcia  związania  ofertą  nie  powinny  być  tylko 

rozpatrywane na gruncie przepisów ustawy Pzp, ale również na podstawie przepisów prawa 

cywilnego, w tym przypadku art. 66 

§ 2 k.c. Interpretacja art. 85 ustawy Pzp oraz art. 66 § 2 

k.c.  prowadzi  do  wniosków,  iż  wybór  oferty  najkorzystniejszej  powinien  nastąpić  w  okresie 

związania ofertą  (w którym  wykonawca  oczekuje odpowiedzi  zamawiającego,  czyli  samego 

wyboru).  Upływ  okresu  związania  powoduje,  że  oferta  przestaje  wiązać  wykonawcę,  

a  w  konsekwencji  uprawniony  jest  wniosek,  że  oferta  wygasa.  Stan  związania  ofertą  jest 

bowiem  konstruktywnym  elementem  oświadczenia  woli  zawarcia  umowy  w  sprawie 

zamówienia  publicznego.  Wobec  tego,  jeśli  zamawiający  publiczny  dokona  wyboru  oferty  

w  ok

resie  związania  ofertą  wówczas  umowa  z  tym  wykonawcą,  nawet  jeśli  minął  okres 

związania, może być zawarta. Wybór oferty powoduje, że w pewnym sensie stan związania 

trwa  nadal  już  do  momentu  zawarcia  samego  dokumentu  umowy.  Należy  przyjmować,  iż 

sam wybór powinien być traktowany już jako zawarcie umowy, a samo złożenie podpisów na 

dokumencie  umownym  jest  dalszą  częścią  czynności  udzielenia  zamówienia,  która  składa 

się właśnie z wyboru oferty i zawarcia umowy. Brak dokonania wyboru oferty w okresie nią 

związania powoduje, iż oferta ta wygasa i nie może być  wybrana. Nawet jeśli zamawiający 

dokonał wyboru jednej z ofert, a następnie był zmuszony odstąpić od tego wyboru, nie może 

wybrać  jednej  z  pozostałych  ofert,  gdyż  one  wygasły.  Gdyby  dokonał  tego  wyboru  to 

po

djąłby taką czynność w istocie w stosunku do wygasłej (nieistniejącej) oferty. 

Na  potwierdzenie 

swojego  stanowiska  Zamawiający    przytoczył  wyrok  Krajowej  Izby 

O

dwoławczej  z  dnia  5  września  2011  roku  (sygn.  akt  KIO  1815/11),  w  którym  KIO  nie 

zgodziła  się  ze  stanowiskiem  „iż  możliwy  jest  wybór  jako  najkorzystniejszej  oferty 

wykonawcy,  której  termin  związania  upłynął”.  Twierdzenie  takie  w  istocie  prowadzi  do 

podważenia instytucji terminu związania ofertą, którą przewiduje m.in. art. 85 ustany Prawo 

zamówień  publicznych. Biorąc  pod uwagę wykładnię systemową oraz  zasadę racjonalnego 

ustawodawcy  nie  sposób  uznać,  że  istnienie  tej  instytucji  nie  wywołuje  żadnych  skutków 

prawnych.  Gdyby  twierdzenie  odwołującego  było  prawidłowe,  instytucja  terminu  związania 

ofertą  byłaby  w  ustawie  zbędna,  gdyż  z  jej  istnieniem  nie  byłyby  powiązane  żadne  skutki 

prawne.  Jednakże  instytucja  ta  istnieje  w  ustawie,  w  związku  z  tym  w  ocenie  Izby  skutek 

prawny jej istnienia polega na tym, że nie jest możliwy wybór oferty najkorzystniejszej, której 

termin  związania  upłynął.”.    Zamawiający  wskazał  także,  iż    inne  wyroki  KIO  potwierdzają 

powyższą  zasadę.  Dla  przykładu  wskazał  tezy  wyroku  z  dnia  27  sierpnia  2014  roku  (sygn. 

akt KIO 1669/14) „ Wykonawca - nie będąc związany ofertą w dacie złożenia środka ochrony 

prawnej  - 

nie ma  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia,  a w  konsekwencji  -  nie  może  ponieść 

szkody  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  p.z.p.  wskazywanych  w 

odwołaniu. W następstwie uwzględnienia odwołania i dokonania - zgodnie z jego żądaniami - 

powtórnej oceny ofert- zamawiający nie będzie miał możliwości wyboru oferty odwołującego i 

zawarcia z nim niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia. Wybór oferty 

najkorzystniejszej  nastąpić  musi  w  dacie  związania  ofertą.  Upływ  terminu  związania  ofertą 

powoduje 

jej wygaśnięcie, wobec czego nie sposób w takiej sytuacji mówić w ogóle o ofercie 

jako wiążącym oferenta oświadczeniu woli o gotowości do zawarcia umowy na określonych 

w ofercie warunkach. Należy mieć na względzie także ten skutek, że dopuszczenie do oceny 

ofert  wykonawców,  którzy  nie  są  już  nimi  związani,  jak  i  tych,  którzy  są  nimi  związani  nie 

tylko  sankjonowałoby  ich  nierówne  traktowanie,  ale  również  doprowadziłoby  w  efekcie  do 

nieuzasadnionego  uprzywilejowania  wykonawcy, 

którego  ofertę  -  pomimo  wygaśnięcia 

terminu  związania  -  wybrano.  Taki  wykonawca  mógłby,  bez  ujemnych  konsekwencji, 

odmówić 

zawarcia 

umowy 

w  prawie  z

amówienia  publicznego,  w  przeciwieństwie  do  wykonawcy,  którego  ofertę 

wybrano  przed  upływem  ww.  terminu.”.  Zamawiający  przywołał  także  tezy  wyroku  KIO    z 

dnia  31  stycznia  2013  roku  (sygn.  akt  KIO  109/13) 

„Należy  odróżnić  zawarcie  umowy  w 

sprawie  zamówienia  publicznego,  od  czynności  wyboru  najkorzystniejszej  oferty 

poprzedzającej  udzielenie  zamówienia.  Wybór  oferty  najkorzystniejszej  musi  nastąpić  w 

terminie  związania  ofertą,  a wykonawca  winien  być  związany  złożoną  ofertą  nieprzerwanie 

od  dnia  otwarcia  ofert.  Przyjęcie  oferty,  która  wygasła,  nie  będzie  zgodne  z,  warunkami 

przetargu determinowanymi przez przepisy p.z.p., 

ale będzie przyjęciem nowej, innej oferty. 

Sprzecznym  z  zasadami 

równego  traktowania  wykonawców  i  uczciwej  konkurencji  byłoby 

jednakowe  traktowanie  wykonawców  związanych  złożoną  ofertą  (wobec  których 

zamawiający  zachowywałby  wszelkie  roszenia  wynikające  ze  związania  ofertą)  oraz 

wykonawców  ofertą  swoją  niezwiązanych,  którzy  mogą  zawrzeć  umowę  wyłącznie  na 

zasadzie 

dobrowolności,  co  do  których  zamawiający  nie  ma  żądnej  pewności,  że  ofertą  są 

związani, i którzy mogą w tym przedmiocie wielokrotnie zmieniać zdanie. O ile p.z.p. dopuszcza 

możliwość zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego po upływie terminu związania ofertą, to wybranie 

oferty, którą wykonawca nie jest związany, nie jest możliwe”. 

Według  Zamawiającego  odrębnym  przepisem,  o  którym  mowa  w  art.  89  ust.  1  pkt  8 

ustawy Pzp jest  art. 66 

§ 2 k.c., stosowany w związku z art. 14 ustawy Pzp, bowiem  stanowi 

on  podstawę,  interpretując  go  łącznie  z  przepisami  ustawy  Pzp,  w  tym  art.  85  ustawy,  do 

uznania,  iż  brak  przedłużenia  związania  ofertą  powoduje  wygaśnięcie  oferty.  Zamawiający 

wskazał,  iż  w  sytuacji  odrzucenia  ofert,  w  tym  oferty  Odwołującego,  nie  pozostały  żadne 

oferty mogące podlegać wyborowi, a zatem Zamawiający był zobligowany do unieważnienia 

postępowania  na  podstawie  art.  93  ust.  1  pkt  ustawy  Pzp.  Zamawiający  stwierdził,  iż 

Odwołujący  nie  wskazał  w  uzasadnieniu odwołania wyjaśnienia dla postawionych  zarzutów 

naruszenia przepisów art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, a także art. 5 k.c. w związku z art. 14 ustawy 

Pzp, w związku z czym Zamawiający nie ma możliwości ustosunkowania się do nich. 

Odwołujący złożył pismo procesowe, w którym wskazał m.in., iż zmiana ustawy z dnia 29 

stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych dokonana 22 czerwca 2016 r. uchyliła art. 24 

ust.  2  pkt  2  ustawy  Pzp,  który  w  poprzednim  stanie  prawnym  przewidywał  sankcję 

wykluczenia wykonawcy z postępowania w przypadku braku zgody na przedłużenie terminu 

związania  ofertą.  Po  ww.  zmianie  ustawy  przesłanka  ta  została  przeniesiona  do  katalogu 

obligatoryjnych przesłanek odrzucenia oferty i jest wymieniona w  art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy 

Pzp.  Biorąc  pod  uwagę  podobieństwo  obu  ww.  przepisów  zasadne  jest  w  sytuacjach 

objętych  sankcją  z  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy  Pzp  przywoływanie  orzeczeń,  wydanych  w 

stanie  prawnym  przed  zmianą  ustawy  Pzp.,  a  dotyczących  możliwości  wykluczenia 

wykonawcy  z  postępowania  z  powodu  nie  wyrażenia  zgody  na  przedłużenie  terminu 

związania  ofertą.  Tożsamość  sytuacji  wynika  także  z  faktu,  iż  zarówno  przesłanki 

wykluczenia jak i odrzucenia oferty stanowią katalog zamknięty, a ze względu na charakter 

zawartego w nim uregulowania wykluczona jest jakakolwiek rozszerzająca  ich interpretacja. 

Jest 

bowiem 

zasadą, 

iż 

cel 

postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  sprowadza  się  do  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  

i  zawarcia  z  wybranym  wykonawcą  umowy.  W  świetle  przepisów  ustawy  Pzp  nie  zostało 

wyraźnie  rozstrzygnięte,  jaka  czynność  Zamawiającego  będzie  właściwa  w  sytuacji 

nieprzedłużenia  terminu  związania  ofertą  i  jakie  są  skutki  wynikające  z  bezskutecznego 

upływu terminu związania ofertą w toku postępowania o udzielenie zamówienia. W praktyce 

możliwe jest rozpatrywanie powyższej sytuacji przez pryzmat podstawy do odrzucenia oferty. 

Można  zastanawiać  się  także,  czy  oferta,  co  do  której  upłynął  bezskutecznie  termin 

związania  ofertą,  nadal  jest  ofertą,  a  także  czy  po  upływie  tego  terminu  jest  ofertą  ważną. 

Ustawa  nie  rozstrz

yga  wyraźnie  tej  kwestii,  przewidując  w  art.  89  ust.  1  pkt  7a  Pzp  w 

powiązaniu  z  wymogiem  określonym  w  art.  85  ust.2  Pzp,  podstawę  do  odrzucenia  oferty 

wykonawcy,  który  nie  zgodził  się  na  przedłużenie  terminu  związania  ofertą.  Odwołujący 

wskazał,  iż  ten  dualizm  znajduje  także  odzwierciedlenie  w  licznych  wyrokach  Sądów 

Okręgowych i przytoczył tezy wyroków wskazanych w odwołaniu. Odwołujący stwierdził, iż  w 

przeważającej  linii  orzeczniczej  KIO  prezentowane  jest  stanowisko,  że  w  postępowaniu  o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  upływ  terminu  związania  ofertą  nie  powoduje  utraty 

przez  ofertę  waloru  stanowczości,  polegającego  na  umożliwieniu  Zamawiającemu 

doprowadzenia  do  zawarcia  umowy  w  sprawie  zamówienia  publicznego  poprzez  samo 

przyjęcie oferty i wskazał na wyroki wymienione w odwołaniu. 

Odwołujący  przywołał  również  Uchwałę  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  24  maja 

2011 r. o sygn. akt KIO/KD 44/11 

i podał, że jest w niej wskazane, iż  " Wyrażany jest pogląd, 

iż  upływ  terminu  związania  ofertą  bez  jego  przedłużenia  na  dalszy  czas  trwania 

postępowania,  może  być  rozpatrywany  jako  nie  skutkujący  dyskwalifikacją  wykonawcy  z 

postępowania,  jeśli  okoliczności  sprawy  pozwalają  na  uznanie,  że  wykonawca  jest 

zainteresowany 

udziałem  

w postępowaniu, w tym wyraża intencję uzyskania zamówienia podtrzymując zabezpieczenie 

oferty  wadium,  czy  też  realizując  wolę  swojego udziału  w  postępowaniu  poprzez  składanie 

środków ochrony prawnej na czynności eliminujące go z tego postępowania. Wskazuje się, 

że  po  upływie  terminu  związania  oferta,  oferta  nadaI  pozostaje  ofertą,  a  to  nie  uprawnia 

zamawiającego  do  automatycznego  nierozpatrywania  takiej  oferty  i  uważa,  że  brak 

związania  ofertą  oznacza  tylko  brak  obowiązku  zrealizowania  treści  oferty  po  stronie 

wykonawcy,  ale  nie  oznacza  braku  praw

a  tegoż  wykonawcy  do  zrealizowania treści  oferty. 

Skoro zatem żaden przepis prawa nie zakazuje wyboru oferty wykonawcy, który swoją ofertą 

związany  już  nie  jest,  nie  ma  podstaw,  aby  nie  dokonywać  oceny  tej  oferty.  W  związku  z 

powyższym  Zamawiający,  na  którym  ciąży  obowiązek  wybrania  oferty  najkorzystniej  wg 

kryteriów 

określonych  

w  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia  i  ogłoszeniu,  powinien  zwrócić  się  do 

wykonawcy  niezwiązanego  ofertą  z  pytaniem,  czy  ten  jest  gotowy  mimo  braku  związania 

oferta, zawrz

eć umowę na warunkach wskazanych w tej ofercie. Gotowość wyrażona przez 

wykonawcę  obliguje  Zamawiającego  do  zawarcia  umowy  z  wykonawcą,  który  złożył 

najkorzystniejsza  ofertę".    Przy  przyjęciu  zasady  elastycznego  podejścia  do  momentu 

zmaterializowania  się  w  toku  postępowania  konieczności  wyrażenia  woli  zawarcia  umowy, 

przez  czynność  przedłużenia  okresu  związania  oferta,  Izba  widzi  konieczność 

indywidualnego  podejścia  do  tego  zagadnienia.  Dynamika  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  może  wszakże  prowadzić  do  zmiany  sytuacji  poszczególnych 

wykonawców.  Tym  samym  wykonawca,  który  nie  widział  szansy  uzyskania  zamówienia 

może na skutek działań innych uczestników postępowania taka szanse uzyskać. Powyższa 

okoliczność została zasygnalizowana w dalszej części uzasadnienia przedmiotowej uchwały, 

gdzie zostało wskazane, że: "Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że istotne dla dalszego 

udziału  

w  postępowaniu  danego  wykonawcy  czynności,  takie  jak  oświadczenie  o  związaniu  ofertą 

oraz  terminie  tego  związania,  jak  również  zadbanie  o  zabezpieczenie  oferty  wadium  przez 

okres  trwania  postępowania  są,  co  do  zasady,  czynnościami  podlegającymi  dyspozycji 

wykonawcy, bowiem to on ma interes w wyrażaniu i podtrzymywaniu woli  zawarcia umowy  

z  zamawiającym,  przy  czym  intencja  ta  może  ulec  zmianie  wraz  z  upływem  czasu,  co 

pozostaje tylko w gestii zainteresowanego wykonawcy". 

Odwołujący wskazał, iż z powyższej  Uchwały wynika, iż w obecnym stanie prawnym 

brak  jest  przepisu,  który  nakazywałby  zawarcie  umowy  przed  upływem  terminu  związania 

ofertą.  Zatem  wyrażenie  przez  wykonawcę woli  w  przedmiocie związania ofertą  po  upływie 

okresu związania nie stoi na przeszkodzie do zawarcia umowy i tym samym nie uprawnia do 

uznania,  że  oferta  przestała  istnieć.  Powyższe  nie  uprawnia  również  Zamawiającego  do 

pominięcia  takiego  oświadczenia  w  toku  trwającego  nadal  postępowania.  Ponadto 

ustawodawca  możliwość  odrzucenia  oferty  wiąże  jedynie  z  brakiem  zgody  na  przedłużenie 

terminu  związania  ofertą  -  a  więc  wiąże  jedynie  z  negatywnym  oświadczeniem  w  tym 

zakresie.  W  takim  bowiem  wypadku  wykonawca  oświadcza  pro  futuro,  iż  nie  posiada  woli 

zawarcia  z  zamawiającym  umowy  -  a  więc  nie  czuje  się  ofertą  związany.  Złożenie  przez 

wykonawcę,  na  którymkolwiek  etapie  postępowania,  oświadczenia  akceptującego  (nie  zaś 

negatywnego) powoduje, iż istnieje możliwość zawarcia umowy, gdyż istnieje w tym zakresie 

po  jego  stronie  wola  jej  podpisania  oraz  wykonania.  Powyższe  stanowisko  potwierdza 

również postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 roku, sygn. akt SK 

22/08, który na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale 

Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 

r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz.1417 ora

z z 2009 r. Nr 56, poz. 459) postanowił 

umorzyć  postępowanie ze względu na  utratę mocy  obowiązującej  przez  art.  94  ust.  1  i  art. 

182  ust.  2  pkt  3  lit.  a  i  b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo zamówień publicznych 

(Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163, 

ze zm.) oraz stwierdził zbędność orzekania w stosunku 

do  art.  181  ust.  1  tej  ustawy,  wyrażając  jednocześnie  stanowisko,  iż  „  W  aktualnie 

obowiązującym  stanie  prawnym  dopuszczalne  jest  zawarcie  umowy w  sprawie  zamówieniu 

publicznego 

no 

upływie 

terminu 

związania  

ofertą. (...). ”. 

W ocenie Odwołującego Zamawiający niezasadnie odrzucił jego ofertę, gdyż brak jest 

podstawy prawnej w tym zakresie. Jego zdaniem, z

a słuszny uznać należy pogląd, iż 

przesłanki odrzucenia ofert wymienione w art. 89 ust. 1 ustawy nie zawierają dyspozycji 

prawnej w tym zakresie

, nie można tego również wywieźć z treści art. 89 ust. 1 pkt 7a .  

Na  rozprawie  strony  p

odtrzymały  stanowisko.  Zamawiający  podał  uzupełniająco,  iż 

przytoczone  przez  Odwołującego  orzecznictwo  zostało  wydane  w oparciu  o  inny  stan 

faktyczny, niż w przedmiotowym postępowaniu. Większość wskazanych przez Odwołującego 

orzeczeń  dotyczyło  sytuacji,  kiedy  upływ  terminów  związania  ofertą  następował  po 

dokonaniu  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  przez  Zamawiającego.  W przedmiotowym 

postępowaniu nie nastąpił wybór oferty Odwołującego, ponieważ w czasie, kiedy miałoby to 

nastąpić, upłynął już termin związania ofertą. Odwołujący nie wniósł odwołania na czynność 

wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  wykonanej  dnia  31.08.2017  r.,  a  tak

ie  działanie  mogłoby 

być  uwzględniane,  zdaniem  Zamawiającego,  jako  sygnał  do  tego,  że  jest  zainteresowany 

udziałem  

w  postępowaniu.  Nadto,  z  mocy  ustawy  doszłoby  do  zawieszenia  biegu  terminu  związania 

ofertą.  Zdaniem  Zamawiającego,  Odwołujący  mógłby  dać  sobie  w ten  sposób  szansę,  aby 

pozostać  w  postępowaniu.  Pismo,  które  wpłynęło  w  dniu  13.09.2017  r.,  zdaniem 

Zamawiającego,  takiej  sytuacji  nie  wytworzyło.  W momencie,  kiedy  przystępując  do 

ponownego wyboru oferty stwierdził, iż wykonawcy nie są związani ofertami, to nawet gdyby 

chciał  podchodzić  do  tego  elastycznie,  to  musiałby  brać  pod  uwagę  zasadę  równego 

traktowania 

wykonawców. 

Zamawiający 

przywołał 

wyrok 

SN 

w 

Tarnowie  

o  sygnaturze  ICA  495/13  z  dnia  13  lutego  2014  r.,  z  kt

órego  wynika,  iż  aby  moc  być 

wybranym w 

postępowaniu trzeba być związanym ofertą. Nadto gdyby przyjąć, że powinien 

dokonać  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  pomimo  iż  żadną  z  nich  wykonawcy  nie  byli 

związani  w  dacie  wyboru,  to  poza  ofertą  Odwołującego  i  Przystępującego,  Zamawiający 

powi

nien  uwzględniać  jeszcze,  co  najmniej  jedną  inną  ofertę,  która  to  była  odrzucana  na 

podstawie  art.  89  ust.  1  pkt.  7a  Pzp,  z  uwagi  na  to  iż,  wykonawca  swoje  oświadczenie  w 

przedmiocie związania ofertą złożył dzień po upływie pierwotnego terminu związania ofertą. 

Co  oznacza,  że  nadal  wyrażał  wolę  uczestniczenia  w  postępowaniu.  Stosując  sposób 

argumentacji Odwołującego należałoby się liczyć z tym, iż również ten wykonawca musiałby 

być brany pod uwagę przy ocenie ofert i czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. Zdaniem 

Zamawiającego,  występowanie  w  ustawie  przepisów  odnoszących  się  do  terminów 

związania ofertą, oznacza, iż ten stan jest ważny także na gruncie zamówień publicznych, a 

nawet 

jest bardziej doniosły niż ten na gruncie kodeksu cywilnego.  

W  ocenie 

Zamawiającego,  brak  związania  ofertą  oznacza  wygaśniecie  tej  oferty,  a  to  

w skutkach jest równoznaczne z nieważnością tejże oferty. Z tych względów, jako podstawę 

odrzucenia oferty Odwołującego i pozostałych ofert, Zamawiający przyjął art. 89 ust. 1 pkt 8 

ustawy  Pzp, 

w  związku  z  art.  66  §  2  Kodeksu  cywilnego.  Dla  Zamawiającego  kluczowym 

było  to,  iż  w  dacie,  kiedy  postanowił  odrzucić  wybraną  wcześniej  ofertę  i  przystąpić  do 

drugiego  wyboru  najkorzystniejszej  oferty,  żaden  z  wykonawców  nie  był  związany  swoją 

ofertą. W związku z tym, zdaniem Zamawiającego, nie było ofert, z których mógłby wybierać 

najkorzystniejszą. Dlatego uznał, iż konsekwencją takiego stanu rzeczy musi być odrzucenie 

ofert oraz unieważnienie postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. 

Odwołujący  podał,  że  po  wysłaniu  przez  niego  pisma  z dnia  13  września  2017  r., 

informującego  o  niezgodności  oferty  wybranej  z  SIWZ,  nie  miał  żadnej  informacji  od 

Zamawiającego.  Do  15  września  2017  r.  był  jeszcze  związany  ofertą,  a po  tej  dacie  oferta 

przestała  być  ważna,  a  ponieważ,  na  stronie  internetowej  Zamawiającego  nie  było  żadnej 

informacji  w  tym  zakresie. Odwołujący  uznał,  że postępowanie jest  zamknięte  i  dlatego  nie 

składał oświadczenia o przedłużeniu terminu związania ofertą. 

Po  zapozna

niu  się  z  dokumentacją  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego,  w  tym  Specyfikacją  Istotnych  Warunków  Zamówienia,  ofertą  złożoną 

przez  Odwołującego  oraz  ofertami  pozostałych  wykonawców,  korespondencją 

prowadzoną  

w  toku  postępowania,  po  przeprowadzeniu  rozprawy  i  wysłuchaniu  stanowisk  

i  oświadczeń  Stron,  na  podstawie  zebranego  materiału  dowodowego,  Krajowa  Izba 

Odwoławcza, ustaliła i zważyła, co następuje: 

Izba  stwierdza,  iż  wpis  został  wniesiony  w  ustawowym  terminie.  Nie  wypełniły  się 

przesłanki do odrzucenia odwołania, wymienione w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp. Tym samym 

odwołanie podlegało merytorycznemu  rozpoznaniu.  

Izba  stwierdza,  iż  Odwołujący  jest  wykonawcą  w  rozumieniu  art.  2  pkt  11  ustawy  Pzp 

i   legitymu

je się uprawnieniem do skorzystania w przedmiotowym postępowaniu ze środków 

ochrony  prawnej.    Z

ostała  wypełniona  materialnoprawna  przesłanka,  o  której  mowa  w  art. 

179  ust.  1  ustawy  Pzp,  w  postaci  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia.  Odwołujący  złożył 

ofertę,  która  według  przyjętych  w  SIWZ  kryteriów  oceny  ofert,  mogłaby  zostać  uznana  za 

najkorzystniejszą.  Odrzucenie  oferty  Odwołującego  oraz  unieważnienie  postępowania, 

skutkuje pozbawieniem Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia, a w konsekwencji 

możliwością  poniesienia  szkody. W  ocenie  Izby  okoliczność,  iż  w  dniu  złożenia  odwołania, 

Odwołujący  nie  był  już  związany  ofertą,  w  okolicznościach  przedmiotowej  sprawy,  nie 

wpływa na powyższą ocenę.  

Izba  stwierdziła,  iż  stosownie  do  art.  185  ust.  3  ustawy  Pzp  Przystępujący  stał  się 

uczestnikiem postepowania odwoławczego.  Przystąpienie nastąpiło w ustawowym terminie,  

w  formie  przewidzianej  w  art.  185  ust.  2    ustawy  Pzp  i  z  wykazaniem  interesu 

Przystępującego w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść Odwołującego. Kopia przystąpienia 

została przekazana Zamawiającemu i Odwołującemu. 

Następnie Izba ustaliła, co następuje: 

Przedmiotem zamówienia jest dostawa multimedialnego systemu dydaktycznego dla 

Ośrodka Szkolenia P. A. Ż. P.. 

Zamawiający pismem z dnia 11 lipca 2017 r. wystąpił do wykonawców o przedłużenie 

terminu  związania  ofertą  do  dnia  31  sierpnia  2017  r.  Odwołujący  pismem  z  dnia  12  lipca  

2017 r. 

wyraził zgodę na przedłużenie terminu związania ofertą o kolejne 60 dni, tj. do dnia 

15  września  2017  r.  Inni  wykonawcy,  którzy  złożyli  oświadczenie  o  przedłużeniu  terminu 

związania  ofertą,  uczynili  to  zgodnie  z  żądaniem  Zamawiającego  tj.  do  dnia  31  sierpnia  

2017  r.   Zamawiający  odrzucił  ofertę wykonawcy, który  swoje oświadczenie o przedłużeniu 

terminu związania ofertą złożył już po upływie terminu związania ofertą. 

Wybór  najkorzystniejszej  oferty  nastąpił  w  dniu  31  sierpnia  2017  r.  W  dniu  13 

września 2017 r., a więc po upływie terminu na skorzystanie ze środków ochrony prawnej, na 

tę  czynność,  Odwołującego  zawiadomił  Zamawiającego  o  niezgodności  wybranej  oferty  z 

treścią SIWZ. Odwołujący nie złożył oświadczenia o dalszym przedłużeniu terminu związania 

ofertą.  Zamawiający  biorąc  pod  uwagę  przedstawione  w  tym  piśmie  informacje,  dokonał 

ponownej oceny 

wybranej oferty i stwierdził jej niezgodność z treścią SIWZ. W wyniku tego , 

Zamawiający  unieważnił  czynność  wyboru  najkorzystniejszej  oferty  i  wykonał  nowe 

czynności  w  postaci  odrzucenia  oferty  tego  wykonawcy  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2 

ustawy Pzp, jak 

również oferty tego wykonawcy i pozostałych wykonawców na podstawie art. 

89  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp,  a  w  konsekwencji 

unieważnił  przedmiotowe  postepowanie  na 

podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.  

 Po

stawą  faktyczną  decyzji  Zamawiającego  o    odrzuceniu  ofert    był  brak 

samodzielnego  przedłużenia  przez  wykonawców  terminu  związania  ofertą,  a  ten,  według 

twierdzeń  Zamawiającego,  na  dzień  odrzucenia  oferty  uprzednio  wybranej,  już  upłynął  

i w związku z tym oferty wygasły.  Jako podstawę prawną Zamawiający wskazał art. 89 ust. 1 

pkt 8 ustawy Pzp  w związku z art. 66 § 2  Kodeksu cywilnego. 

Izba zważyła, co następuje: 

Odwołanie jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu. 

W  pierwszej  kolejności  należy  wskazać,  iż,  zważywszy  na  treść  decyzji 

Zamawiającego  oraz  zarzuty  odwołania,  które,  stosownie  do  art.  192  ust.  7  ustawy  Pzp, 

wyznaczają  granice  rozpoznania  odwołania  przez  skład  orzekający  Krajowej  Izby 

Odwoławczej,  rozstrzygnięcia  wymaga,  czy  wobec  upływu  terminu  związania  ofertą,  oferta 

podlega odrzuceniu

, a jeśli tak, to na jakiej podstawie. 

Na  wstępie  należy  zauważyć,  iż  jakkolwiek  istnieją  pewne  różnice  w  uregulowaniu 

kwestii  doprowadzenia  do  zawarcia  umowy  w  Kodeksie  cywilnym  i  ustawie  Pzp,  to  jednak,  

w ocenie Izby, 

wspólny jest wymóg związania ofertą przez oferenta ( wykonawcę na gruncie 

Pzp)  na  dzień  jej  przyjęcia  przez  oblata  (  wyboru  przez  zamawiającego  na  gruncie  Pzp). 

Wynika  to  z  tego,  iż  Pzp  nie  zawiera  odrębnych  przepisów  w  tym  zakresie,  zawiera 

natomiast  przepisy  dotyczące  wydłużenia  terminu  związania  ofertą  w  toku  przedłużającego 

się postepowania, których celem jest utrzymanie stanu związania ofertą przez dłuższy czas 

niż  pierwotnie  zakładano.  W  związku  z  czym,  zdaniem  Izby,  w  tym  zakresie  nie  ma 

uzasadnienia  dla  odmiennego  traktowania  tej  kwestii  na  gruncie  Pzp,  tj.  w  ocenie  Izby  aby 

doszło do wyboru oferty, wykonawca musi być nią związany. Oferta bowiem musi być m.in. 

stanowcza,  a  skoro  tak,  to  musi  z  n

iej  płynąć  skuteczne  zobowiązanie  wykonawcy  do 

zawarcia umowy na podanych w niej warunkach, tj. warunkach określonych na gruncie Pzp 

przez zamawiającego.  

Tak,  w

ięc,  w  ocenie  Izby,  kwestia  będąca  przedmiotem  rozpoznania  niniejszej 

sprawy,  tj.  czy  wykonawca 

powinien  być  związany  ofertą  na  moment  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej, 

zważywszy,  iż  oświadczenie  wykonawcy  o  związaniu  ofertą  jest 

potwierdzeniem  jego  uczestnictwa  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  i  gotowości 

zawarcia umowy na warunkach określonych w złożonej ofercie,

jest istotna. Chodzi, bowiem 

o to, aby wybór dotyczył oferty, z której płynące zobowiązania, wykonawca jest obowiązany 

wypełnić.

Jakkolwiek  ustawa Pzp nie zawiera jednoznacznego przepisu wskazującego, iż na 

dzień  wyboru najkorzystniejszej oferty, wykonawcy muszą być związani swoimi ofertami, to 

jednak można to wywieźć m.in. z art. 85 ust. 2 Pzp i 182 ust. 6 Pzp. ustawy. W ocenie Izby, 

gdyby  to  czy  wykonawca  jest  związany  ofertą  nie  miało  znaczenia  dla  czynności  wyboru 

oferty  najkorzystniejszej

,  ustawa  nie  zawierałaby  uregulowań  dotyczących  przedłużania 

terminu  związania  ofertą  (art.  85  ust.  2  Pzp)  czy  zawieszenia  tego terminu  (art.  182  ust.  6 

Pzp).  

W  ocenie Izby,  na  gruncie  zamówień  publicznych,  nie jest  dopuszczalna  sytuacja,  w  której   

w chwili 

wyboru najkorzystniejszej oferty niektórzy z wykonawców byliby związani ofertą  i ich 

oferta  byłaby  zabezpieczona  wadium  (tam  gdzie  jest  to  przewidziane),  a  niektórzy  

z  wykonawców  nie  byliby  związani  ofertą  i  ich  oferta  nie  byłaby  zabezpieczona  wadium. 

Oznaczałoby  to,  bowiem  przyzwolenie  na  nierówne  traktowanie  wykonawców,  

a  w  konsekwencji  naruszałoby  podstawą  zasadę  zamówień  publicznych  wyrażoną  w  art.  7 

ust. 1 i 3 ustawy Pzp. Gdyby np. 

wybór dotyczył oferty, którą wykonawca nie jest związany i 

to  od  niego  ostatecznie  by  zależało,  czy  taki  wybór  uwzględni  i  czy  będzie  chciał  zawrzeć 

umowę,  czy  nie,  przy  czym  ta  druga  możliwość,  nie  będzie  się  dla  niego  wiązała  z  utratą 

wadium,  to taki 

wykonawca byłby w zdecydowanie korzystniejszej sytuacji, niż wykonawca, 

który jest związany ofertą. 

Przechodząc  od  tych  rozważań  na  grunt  przedmiotowej  sprawy,  należy  wskazać,  iż 

Zamawiający  wykorzystał  przewidzianą  w  ustawie  możliwość  jednokrotnego  wezwania 

wykonawców  do  przedłużenia  terminu  związania  ofertą.  Na  dzień  dokonanego  przez 

Zamawiającego  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  wykonawcy  byli  związani  ofertą.  Żaden  

z wykonawców nie skorzystał z możliwości skorzystania ze środków ochrony prawnej na tę 

czynność.  Odwołujący,  zawiadamiając  Zamawiającego  o  niezgodności  wybranej  oferty  

z treścią SIWZ, pomimo, iż nastąpiło to na dwa dni przed upływem terminu związania swoją 

ofert

ą,  nie  złożył  jednocześnie  oświadczenia  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą.   

W  przedmiotowym  postępowaniu,  Zamawiający  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7a  ustawy 

Pzp odrzucił  ofertę  wykonawcy,  który  na  wezwanie Zamawiającego o przedłużenie terminu 

związania  ofertą,  wyraził  taką  zgodę,  ale  uczynił  to  z  opóźnieniem,  już  po  upływie  terminu 

związania  ofertą.  W  tych  okolicznościach,  wobec  powtórzenia  czynności  oceny,  pod 

względem  jej  zgodności  z  treścią  SIWZ,  oferty  uprzednio  wybranej,  co  nastąpiło  po 

zawiadomieniu Odwołującego i stwierdzeniu podstaw odrzucenia tej oferty, jako niezgodnej z 

SIWZ, 

pozostały oferty, którymi wykonawcy nie byli związani.  

Stosownie do przepisu art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp Zamawiający odrzuca ofertę 

gdy 

wykonawca nie  wyraził  zgody,  o której  mowa w  art.  85 ust. 2  ustawy,  na  przedłużenie 

terminu związania ofertą.  Art. 85 ust. 2 ustawy Pzp stanowi, iż:  „Wykonawca samodzielnie 

lub  na  wniosek  zamawiającego  może  przedłużyć  termin  związania  ofertą,  z  tym,  że 

zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, 

zwrócić się do wykonawców o wyrażenie  zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony 

okres, 

nie dłuższy jednak niż 60 dni. „   

Przepis art. 85 ust. 2 ustawy 

przewiduje ograniczenie do jednokrotnego przedłużenia 

termin

u  związania  ofertą  do  60  dni  wyłącznie  dla    zamawiającego.  W  związku  z  tym 

wykonawca  może  złożyć  oświadczenie  o  przedłużeniu  terminu  związania  ofertą  więcej  niż 

jednokrotnie,  nadto  również  o  większą  liczbę  dni.  Oznacza  to,  iż  wykonawcy,  gdy  są 

zainteresowa

ni  pozyskaniem  zamówienia,  mają  instrument,  z  którego  mogą,  i  z  którego, 

zdaniem  Izby, 

powinni  korzystać  w  celu  utrzymywania  stanu  związania  ofertą  w  sytuacji 

przedłużającego  się  postępowania.  Jest  to  związane  z  celem  wprowadzenia  zasady 

związania  ofertą.  Gdyby    przyjąć,  iż  związanie  ofertą  jest  ważne  jedynie  na  moment  jej 

składania i jakiś jedynie czas od tej daty, to cel ten nie mógłby być osiągnięty w sytuacji, gdy 

po

stępowanie  ulegałoby  przedłużeniu,  zatem  w  zależności  od  czasu  trwania  postępowania 

wykonawcy  znajdowaliby  się  w  różnej  sytuacji  w  ramach  tego  samego  postępowania. 

Przeciwdziała takiemu zróżnicowaniu ww. przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp. Przepis 

ten sankcjonuje brak zg

ody wykonawcy na przedłużenie terminu związania ofertą.  

Z 

uwagi na użyty w art. 85 ust. 2 termin ”zgody” i występowanie tego wyrazu w art. 85 

ust. 2 w odniesieniu do wystąpienia zamawiającego, można by rozważać czy tę zgodę łączyć 

jedynie z sytuacją, gdy to zamawiający występuje z inicjatywą wydłużenia terminu związania 

ofert

ą, a w konsekwencji traktować ten przepis,  jako podstawę do odrzucenia oferty,  jedynie 

w  przypadku,  gdy  wykonawca  nie  złożył  oświadczenia  o  przedłużeniu  terminu  związana 

ofertą na wystąpienie zamawiającego.  W efekcie prowadziłoby to sytuacji,  w której, tak jak  

w  przedmiotowym  przypadku,    Z

amawiający  nie  mógłby  wybrać    oferty  najkorzystniejszej,  

ponieważ  w    dacie  wyboru  nie  było  ofert,  którymi  wykonawcy  byliby  związani,    a 

jednocze

śnie  nie  mógłby  odrzucić  ofert  którymi  wykonawcy  nie  są  związani  i  unieważnić 

post

ępowania.   

W ocenie Izby nie można przyjąć, iż taka sytuacja była zamierzona przez ustawodawcę.  

N

ależy zwrócić uwagę, iż w stanie prawnym przed nowelizacją ustawy Pzp z dnia 22 

czerwca  2016  r.,  sankcją  za  brak  przedłużenia  terminu  związania  ofertą  było  wykluczenie 

wykonawcy  z  postępowania.  Art.  24  ust.  2  pkt  2  ustawy  stanowił,  iż  wyklucza  się  

z postępowania wykonawców, którzy m.in. nie zgodzili się na przedłużenie okresu związania 

ofertą. Na tym gruncie ukształtowało się stanowisko, iż nie może dojść na tej podstawie do 

wykluczenia  z  post

ępowania  wykonawcy,  w  sytuacji  gdy  zamawiający  nie  wzywał 

wykonawcy 

do przedłużenia terminu związania ofertą.  

W  obecnym  stanie  prawnym  sankcj

ą  za  brak  zgody  na  przedłużenie  terminu 

związania  ofertą,  już  nie  jest  wykluczenie  wykonawcy  lecz  odrzucenie  oferty,  a  zatem 

czynność ta jest podejmowana z uwzględnieniem stanu związania ofertą, przy czym obecnie 

przepis w tym zakresie wskazuje na 

zgodę, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy. Przepis 

art.  85  ust.  2  ustawy  Pzp

,  jako  zasadę  przewiduje,  iż  wykonawca  samodzielnie  lub  na 

wniosek  zamawiającego  może  (  co  oznacza,  że  nie  musi)  przedłużyć  termin  związania 

ofertą.  Oznacza  to,  w  ocenie  Izby,    iż  w  każdym  przypadku,  składając  oświadczenie 

o 

przedłużeniu  terminu  związania  ofertą,  wykonawca  daje  wyraz  swojej  akceptacji  dla 

wydłużającego  się  postępowania  i  swojego  w  nim  uczestnictwa.  Z  tych  względów 

wprowadzenie  obecnie 

odesłania  do  art.  85  ust.  2  ustawy  może  być  rozumiane,  jako  wola 

ustawodawcy,  aby  termin  „zgody”  rozumieć  szerzej,  niż  w  poprzednim  stanie  prawnym.  W 

każdym,  bowiem  przypadku  musi  być  złożone  przez  wykonawcę  wyraźne  oświadczenie,  w 

którym  daje  wyraz  swojej  aprobacie  związania  ofertą  przez  dłuższy  czas.  Jeśli  zatem 

przyjąć, że wolą ustawodawcy było szersze rozumienie terminu „zgody” i dlatego wprowadził 

obecnie odesłanie do art. 85 ust. 2 ustawy,  to przepis art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy, można 

uznać  za  kompletny.    Takie  rozumienie  tego  przepisu  pozwala  na  takie  samo  traktowanie 

wykonawców,  którzy  nie  są  związani  ofertą  i  pozwala  na  odrzucenie  ofert,  którymi 

wykonawcy  nie  są  związani.  Tym  samym  umożliwia  dokonanie  wyboru  najkorzystniejszej 

oferty 

spośród 

ofert, 

którymi 

wykonaw

cy 

są 

związani,  

a  w  razie  braku  takich  ofert  umożliwia  unieważnienie  postepowania.  W  ocenie  Izby  nie 

powinno  się  różnicować  ofert  w  zależności  od  tego  czy  brak  przedłużenia  związania  nią 

przez wykonawcę wynika z braku jego akceptacji (zgody) uczestniczenia w przedłużającym 

się  postępowaniu  na  wystąpienie  zamawiającego    czy    na  skutek  własnej  oceny 

postępowania. 

W  ocenie  Izby  należy,    zatem  przyjąć,  że  odesłanie  przepisie  art.  89  ust.  1  pkt  7a  

ustawy  Pzp 

do  zgody,  o  której  mowa  art.  85  ust.  2,    oznacza  intencję  ustawodawcy,  aby 

termin  „  zgoda”  rozumieć    jako  zgoda  wykonawcy  na  to,  co  wynika  z  żądania 

zamawi

ającego,  jak  również  na  to,  co  wynika  z  dokonanej  przez  wykonawcę  oceny  stanu,  

w  jakim  aktualnie  znajduje  się  postępowanie  i  własnych  możliwości  czy  potrzeb  z  tym 

związanych.  W  konsekwencji,      przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a    ustawy,  jeśli  cel  jego 

wprowadzenia miałby być osiągnięty,  winien znaleźć zastosowanie również do  oferty, którą 

wykonawca nie jest związany, bo np. tak, jak w przedmiotowym przypadku,  po wyczerpaniu 

przez  zamawiającego  uprawnienia  do  jednokrotnego    wezwania  wykonawców  w  tym 

zakresie,   

z własnej inicjatywy nie złożył  oświadczenia w przedmiocie przedłużenia terminu związania 

ofertą.  Inaczej,  należałoby  akceptować  sytuację,  w  której  w  danym  postępowaniu,  w 

pierwszej  fazie  występują  oferty  którymi  wszyscy  wykonawcy  są  związani,  

a  w  kolejnej,  np. 

po  wyczerpaniu  przez  zamawiającego  możliwości  do  jednokrotnego 

wezwania wykonawców do przedłużenia terminu związania ofertą, występują  jednocześnie 

oferty, 

którymi  wykonawcy  są  związani  i  takie,  którymi    wykonawcy  nie  są  związani,  co  by 

oznaczało sprzeczne z ustawą przyzwolenie na  nierówne traktowanie wykonawców.  

Stosownie  do  przepisu art.  89  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp  Zamawiający  odrzuca  ofertę 

gdy  jest  nieważna  na  podstawie  odrębnych  przepisów.  W  przeważającej  mierze  chodzi  o 

przepisy  Kodeksu  cywilnego,  np.  art.  58,  art.  73,  art.  83,  art.  104

,  tj.  te  w  których 

przewidziana 

jest sankcja nieważności czynności.      

Stosownie  do  art.  66   

§ 2 k.c. jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu 

którego  oczekiwać  będzie  odpowiedzi,  oferta  złożona  w  obecności  drugiej  strony  albo  za 

pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie 

zostanie  przyjęta  niezwłocznie;  złożona  w  inny  sposób  przestaje  wiązać  z  upływem  czasu,  

w  którym  składający  ofertę  mógł  w  zwykłym  toku  czynności  otrzymać  odpowiedź  wysłaną 

bez nieuzasadnionego opóźnienia.  Tak więc, w przypadku bezskutecznego upływu terminu 

związania ofertą ( braku przyjęcia oferty przez oblata), nie dochodzi do zawarcia umowy, co 

nie jest, w ocenie Izby,  równoznaczne z  nieważnością tej oferty.  

Należy  zgodzić  się  z  twierdzeniem  Zamawiającego,  iż  oferta,  którą  wykonawca 

przestał  być  związany,  wygasa.  Jednakże,  w  ocenie  Izby  nieskuteczność  oferty  nie  jest 

równoznaczna z nieważnością, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp.  W ocenie 

Izby  s

koro  ustawodawca  przewidział  w  ustawie  Pzp  odrębny  przepis  art.  89  ust.  1  pkt  7a, 

nakładający na zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty, gdy wykonawca nie przedłużył 

terminu  związania  ofertą,  to  dał  wyraz  temu,  iż  taka  oferta,  którą  wykonawca  nie  jest 

związany, podlega odrzuceniu na podstawie tego przepisu.  

Z  tych  względów  w  ocenie  Izby,  oferta,  którą  wykonawca  przestał  być  związany 

podlega  odrzuceniu,  jednak  nie  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  8  ustawy  Pzp,  lecz  na 

podstawie art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp.  W przedmiotowej sprawie Zamawiający wskazał 

właściwą  podstawę  faktyczną  podjętych  czynności  tj.  brak  związania  ofertą,  co  skutkowało 

odrzuceniem  ofert,  w  tym  oferty 

Odwołującego  oraz  unieważnieniem  postępowania. 

Wykonawca  miał  możliwość  zapoznania  się  ze  stanowiskiem  Zamawiającego  i  jego 

uzasadnieniem. T

ym samym Odwołujący miał możliwość odniesienia się do tego stanowiska 

i skorzystał z niej. Na uwagę w tym zakresie zasługuje to, iż Odwołujący wprawdzie stawia 

zarzut  naruszenia  przez  Zamawiającego  przepisów  ustawy  wskazanych  jako  podstawa 

odrzucenia ofert

, jednak swoją argumentację, zarówno w odwołaniu jak i w złożonym piśmie 

procesowym,  koncentruje  na  kwestii  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  7a 

ustawy Pzp. 

Stosownie do art. 192 ust. 2 ustawy Pzp 

Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi 

naruszenie  przepisów  ustawy,  które  miało  wpływ  lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

postępowania o udzielenie zamówienia. Przez istotny wpływ na wynik postępowania należy 

rozumieć  wpływ  na  wybór  najkorzystniejszej  oferty  (  por.    Wyrok  Sądu  Okręgowego  

w Warszawie z dnia  4 marca 2013  r. V Ca 3270/12 -LEX nr 1715001).  

Skoro 

oferta Odwołującego, zdaniem Izby, podlegała odrzuceniu na podstawie art. 89 

ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp, 

z uwagi na brak nią związania przez Odwołującego, to wskazanie 

przez Zamawiającego innej podstawy odrzucenia tej oferty z katalogu wymienionego w art. 

89  ust.  1  ustawy  Pzp,  tj.  art.  89  ust

.  1  pkt  8  w  związku  z  art.  66  §  2 k.c.,      pozostaje  bez 

wpływu na wynik postępowania.   

W ocenie Izby nie potwierdziły się pozostałe zarzuty odwołania. 

W tym stanie rzeczy Izba na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp orzekła jak w 

pkt 1 sentencji.  

O kosztach Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp stosownie do 

wyniku  postępowania  z  uwzględnieniem  uzasadnionych  kosztów  zastępstwa  prawnego 

Zamawiającego,  na  podstawie  rachunku,  złożonego  przed  zamknięciem  rozprawy   

w  wysokości  określonej  w  §  3  pkt  2  lit.  b    rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  

15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  oraz  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz 

rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania ( Dz.U. z 2010 r. 

Nr 41, poz. 238). 

Przewodniczący:      ………………………….