Sygn. akt: KIO 641/17
WYROK
z dnia 20 kwietnia 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Sylwia Muniak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2017 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 kwietnia 2017 r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Montażowe M. Sp. z o.o. (…) w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego
Z. U. K. Spółka z o.o. (…)
przy udziale:
- wykonawcy zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego:
1) Przedsiębiorstwo Budowlane E. W. W. (…),
- wykonawców zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego.
F. J. P. Sp. z o.o. (…)
2) I. Sp. z o.o. (…)
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu:
a) dokonanie zmiany opisu przedmiotu zamówienia poprzez usunięcie wskazania
znaków towarowych,
b) sformułowanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny, w tym
także przedstawienie precyzyjnej, i jednakowej dla wszystkich wykonawców
oceny spełnienia wymagań dla zastosowanych (przez wykonawców) urządzeń i
konstrukcji, w tym jednoznaczne określenie parametrów i ich wartości granicznych
dla poszczególnych urządzeń i konstrukcji, w jakich Zamawiający uzna spełnienie
równoważności (na etapie badania i oceny ofert)
c) uzupełnienie opisu przedmiotu zamówienia o projekt wykonawczy w branży
technologia, w tym projektów wykonawczych obejmujących: konstrukcje nośne,
instalacje urządzeń i wyposażenia, konstrukcje nośne pomostów obsługowych,
rysunki balustrad, schodów, zadaszenia i mocowania,
1.2 umarza postępowanie w zakresie zarzutu dotyczącego postanowienia o możliwości
odrzucenia oferty po dokonaniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i w konsekwencji
zatrzymania wniesionego przez wykonawcę wadium
2. kosztami postępowania obciąża
Zamawiającego Z. U. K. Spółka z o.o. (…) i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr (słownie:
dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
Przedsiębiorstwo
Produkcyjno-Montażowe M. Sp. z o.o. (….),
2.2. zasądza od
Zamawiającego Z. U. K. Spółka z o.o. (…) na rzecz Odwołującego
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Montażowe M. Sp. z o.o. (…) kwotę 13600 zł 00 gr
(słownie: trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Lublinie.
Przewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 641/17
UZASADNIENIE
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest
„Modernizacja oczyszczalni ścieków
wraz z budową sieci kanalizacji sanitarnej w m. P.". Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych pod nr 51769 - 2017 w dniu 27 marca
2017 r.
Odwołujący Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Montażowe M. Sp. z o.o. zarzucił naruszenie
następujących przepisów:
art. 29 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
- poprzez dokonanie opisu
przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, w sposób
utrudniający uczciwą konkurencję oraz poprzez niezasadne posłużenie się w ramach opisu
przedmiotu zamówienia odwołaniem się do znaków towarowych jednego z wykonawców, a
także poprzez przewidzenie możliwości odrzucenia oferty po dokonaniu czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i w konsekwencji zatrzymanie wniesionego przez wykonawcę
wadium;
art. 31 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z § 4 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5
rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy
dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. 2013, poz. 1129) poprzez pominięcie
w ramach opisu przedmiotu zamówienia projektu wykonawczego branża technologia;
art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
- poprzez
określenie warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej
w zakresie części 1 określonego w Specyfikacji istotnych warunków zamówienia w pkt VI.
3.1. lit. c) w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia i naruszający uczciwą
konkurencję;
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
- poprzez prowadzenie postępowania z naruszeniem
zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: dokonania
zmiany opisu przedmiotu zamówienia poprzez usunięcie odwołań do znaków towarowych
jednego z wykonawców oraz pozostałych postanowień utrudniających uczciwą konkurencję
prowadzących do uprzywilejowania wykonawcy B.-T. Sp. z o.o., a także uzupełnienie opisu
przedmiotu zamówienia o projekt wykonawczy branża technologia, jak również usunięcie
zapisu o możliwości odrzucenia oferty po dokonaniu czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty i w konsekwencji zatrzymania wniesionego przez wykonawcę wadium; dokonanie
zmiany określenia warunku udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub
zawodowej w zakresie części 1 określonego w Specyfikacji istotnych warunków zamówienia
w pkt VI. 3.1. lit. c) poprzez usunięcie wyrazu: „pionowego" w odniesieniu do osadnika
wtórnego i określenie tego osadnika poprzez odwołanie się do funkcji, jaką ma on spełniać.
Zarzut naruszenia art. 29 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp oraz 2. zarzut
naruszenia art. 31 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z § 4 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5 rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy
dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
oraz programu funkcjonalno-użytkowego.
Zgodnie z opisem równoważności zawartym przez Zamawiającego na str. 4-5 SIWZ:
„1. Zamawiający dopuszcza możliwość złożenia ofert równoważnych w zakresie
zaproponowanych materiałów i urządzeń wskazanych w dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót oraz w przedmiarach robót. Zamawiający
dopuszcza ujęcie w ofercie, a następnie zastosowanie innych materiałów i urządzeń niż
podane w dokumentacji projektowej pod warunkiem zapewnienia parametrów nie gorszych
niż określonych w dokumentacji projektowej. W takiej sytuacji Zamawiający wymaga złożenia
stosownych dokumentów potwierdzających parametry tych materiałów lub urządzeń oraz
przedłożenia listy referencyjnej z obiektami, gdzie wbudowane zostały zaproponowane
zamienniki. Na trzy dni przed podpisaniem umowy Wykonawca przedkłada Zamawiającemu
zestawienie oferowanych urządzeń z podaniem nazwy urządzenia oraz dołącza stosowne
dokumenty zawierające parametry techniczne zaproponowanych równoważnych materiałów i
urządzeń. W przypadku wątpliwości Zamawiający może raz zwrócić się do oferenta o
wyjaśnienia. Oferent w terminie 3 dni składa wyjaśnienia do złożonej pod rygorem
odrzucenia oferty jako niezgodnej z SIWZ i zatrzymania wadium. Zestawienie
proponowanych urządzeń stanowi załącznik nr 12a do SIWZ. (...)
4. Ocena możliwości zastosowania proponowanego urządzenia lub rozwiązania
równoważnego powinna zawierać dla każdego urządzenia minimum analizę: parametrów
technologicznych proponowanych urządzeń lub rozwiązań równoważnych,
•
zgodność parametrów technologicznych proponowanych urządzeń lub rozwiązań
równoważnych z pozostałymi zaprojektowanymi urządzeniami lub rozwiązaniami
technologicznymi oraz zaprojektowanymi instalacjami technologicznymi,
•
gabarytów, kształtów i rozwiązań konstrukcyjnych proponowanych urządzeń
równoważnych w stosunku do gabarytów zaprojektowanych pomieszczeń oraz przestrzeni
na ich montaż w komorach zbiorników, w tym możliwość ich montażu, demontażu i podejść
do czynności obsługowych i serwisowych, szerokości przejść dla pracowników obsługi,
wielkości otworów drzwiowych, włazów technologicznych itp.,
•
rozwiązań materiałowych,
•
podejść i połączeń z instalacjami technologicznymi,
•
ciężaru urządzeń, sprawdzenia obliczeń wytrzymałości stropów, udźwigu urządzeń
do czynności obsługowych itp.,
•
innych informacji potwierdzających równoważność proponowanego urządzenia lub
rozwiązania."
Na str. 60 - 70 Projektu budowlanego i wykonawczego Tom III - Projekt technologiczny
Zamawiający
zawarł
charakterystykę
przykładowego
wyposażenia
spełniającego
podstawowe i szczegółowe parametry równoważności. Zgodnie z zawartą adnotacją:
„Wszystkie urządzenia, układy i podzespoły technologiczne stosowane w niniejszym
projekcie są przykładowymi. Stosując urządzenia równoważne należy uzyskać zgodę
Inwestora i akceptację Projektanta na ich zamianę oraz ich jakość i parametry techniczno -
użytkowe nie mogą być gorsze od podstawowych i szczegółowych parametrów
równoważności. Za parametry równoważne uznaje się parametry techniczne i jakościowe
urządzeń i wyposażenia podane w punktach 4, 6, 7, 9, 10 z rysunkami technicznymi projektu
technicznego - branża technologia". Ww. charakterystyka przykładowego wyposażenia
spełniającego podstawowe i szczegółowe parametry równoważności została również
zawarta dokumencie Opis i wykaz wymaganych parametrów urządzeń i materiałów
równoważnych /str. 61 - 71/.
Odwołujący wskazał, że ww. zestawienia zawierają 188 pozycji
przykładowych urządzeń,
materiałów i rozwiązań technicznych, z czego 59
pochodzi z oferty spółki B.-T. Sp. z o.o. Co
więcej, część z tych urządzeń stanowią powszechnie dostępne na rynku proste instalacje
(składające się z np. rur, pomp mamut, zaworów, rusztów napowietrzających, dyfuzorów,
itp.), do których została dodana nazwa typu zawierająca określenie producenta (litery „BT").
W ocenie Odwołującego, posłużenie się poszczególnymi typami urządzeń odwołujących się
do nazwy jednego z wykonawców jest tym bardziej dyskusyjne, iż nie można tu mówić o
typach uniwersalnych, posiadających stałe właściwości. Właściwości i parametry
poszczególnych typów różnią się w przypadku różnych zamówień.
Odwołujący wskazał, że wielokrotnie zwracał się do B.-T. Sp. z o.o. w sprawie zakupu
poszczególnych urządzeń czy materiałów, jednakże firma ta konsekwentnie odmawiała. B.-
T. Sp. z o.o. oferuje jedynie dostawę całej technologii, co w praktyce pozbawiałoby
Odwołującego możliwości konkurowania cenowego z B.-T. Sp. z o.o. na rynku zamówień
publicznych.
Ponadto, Odwołujący zauważył, że zgodnie z przytoczonym powyżej zapisem Opisu
Przedmiotu Zamówienia „Stosując urządzenia równoważne należy uzyskać zgodę Inwestora
i akceptację Projektanta na ich zamianę.” Projektantem technologii jest natomiast Pan L. Ż.,
który jednocześnie jest jednym z trzech wspólników B.-T. Sp. z o.o. Okoliczność ta
powoduje, iż zachowanie zasady uczciwej konkurencji w przedmiotowym postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego staje się iluzoryczne.
Zdaniem Odwołującego, powyższe postanowienia Opisu Przedmiotu Zamówienia stawiają
B.-T. Sp. z o.o. w pozycji monopolisty mającego decydujący wpływ na wynik postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, co pozostaje w sprzeczności z przepisami art. 29 ust. 2
w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający w przedmiotowej sprawie nie był uprawniony do
posłużenia się metodą sporządzania opisu przedmiotu zamówienia określoną w art. 29 ust. 3
ustawy Pzp.
W myśl art. 29 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający może zastosować określoną w tym przepisie
metodę opisywania przedmiotu zamówienia jedynie w sytuacji, w której jest to uzasadnione
specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za
pomocą dostatecznie dokładnych określeń.
W ocenie Odwołującego wskazane powyżej przesłanki nie zaistniały w przedmiotowej
sprawie, a posłużenie się nazwami urządzeń odwołujących się do jednego z wykonawców
skutkuje sytuacją, o której mowa w ww. unormowaniu, tj. uprzywilejowaniem jednego
wykonawcy i wyeliminowaniem innych wykonawców.
Odwołujący wskazał na brak projektu wykonawczego dla branży technologia. W zakresie
technologii umieszczono konstrukcję nośną instalacji technologicznej, jednakże do
dokumentacji składającej się na Opis Przedmiotu Zamówienia nie dołączono projektów
wykonawczych, dokonując jedynie wskazania producenta - B.-T. Sp. z o.o. Okoliczność
braku projektu wykonawczego dotyczy również przykrycia reaktora. Brak projektów
wykonawczych potwierdzają również zapisy Specyfikacji technicznych wykonania i odbioru
robót /str. 14 pkt 1.7.2/, zgodnie z którymi Zamawiający zobowiązuje wykonawcę do
opracowania projektów wykonawczych.
Zdaniem Odwołującego, brak projektu wykonawczego w ramach dokumentacji składającej
się na Opis przedmiotu zamówienia stanowi naruszenie art. 31 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z § 4
ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U.
2013, poz. 1129).
Odwołujący wskazał także, że w ramach opisu przedmiotu zamówienia w zakresie opisu
równoważności Zamawiający zawarł postanowienie (cytowane powyżej), zgodnie z którym
przewidział możliwość odrzucenia oferty wykonawcy już po dokonaniu wyboru oferty
najkorzystniejszej (przed podpisaniem umowy), co pozostaje w sprzeczności z
podstawowymi regulacjami ustawy Pzp i założeniami procedury udzielania zamówień
publicznych, zgodnie z którymi czynność odrzucenia oferty dokonywana jest w ramach
czynności badania i oceny ofert, zatem przed wyborem najkorzystniejszej oferty.
Zdaniem
Odwołującego,
za
niezasadne
należy
uznać
zakwalifikowanie
przez
Zamawiającego ww. sytuacji jako przesłanki zatrzymania wadium. W tych bowiem
okolicznościach może wprawdzie nie dojść do zawarcia umowy z wykonawcą, którego oferta
została wybrana jako najkorzystniejsza, ale nie z przyczyn leżących po stronie wykonawcy -
lecz Zamawiającego, skoro przewidział przeprowadzenie badania oferty w zakresie
spełniania parametrów równoważności nie w ramach czynności badania i oceny ofert, lecz
po dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej (tuż przed podpisaniem umowy w sprawie
zamówienia publicznego).
Zarzut naruszenia art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Zdaniem Odwołującego, jest rzeczą oczywistą, iż każda oczyszczalnia ścieków przepływowa
zgodnie z przyjętą praktyką powinna posiadać osadnik wtórny, jednakże w praktyce stosuje
się w tym zakresie bardzo zróżnicowane nazewnictwo. Pionowy osadnik wtórny
to nazwa
charakterystyczna dla B.-T. Sp. z o.o. Na rynku można spotkać osadniki wtórne o takiej
nazwie jak: osadnik wtórny radialny, wzdłużny, okrągły, poziomy, kwadratowy, które
spełniają tą samą funkcje. W ocenie Odwołującego, Zamawiający, określając warunek udział
w postępowaniu powinien ograniczyć się do funkcji, jaką spełnia osadnik, a nie wskazywać
nazwę, która jest charakterystyczna dla jednego wykonawcy. Taki sposób określenia
warunku udziału w postępowaniu w sposób nieuzasadniony faworyzuje jednego z
wykonawców, jednocześnie ograniczając czy wręcz uniemożliwiając innym wykonawcom
wzięcie udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zdaniem
Odwołującego, opisane powyżej określenie warunku udziału w postępowaniu pozostaje w
sprzeczności z zasadą proporcjonalności oraz zasadą zachowania uczciwej konkurencji.
Izba ustaliła, że brak jest podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia, stanowiska i
dowody Stron oraz uczestnika postępowania złożone w trakcie rozprawy, Izba ustaliła
i zważyła, co następuje.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do wniesienia odwołania,
zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Izba uznała za uzasadniony zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 29 ust. 1, 2 i 3 w
zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
- poprzez dokonanie opisu
przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący, w sposób
utrudniający uczciwą konkurencję oraz poprzez niezasadne posłużenie się w ramach opisu
przedmiotu zamówienia odwołaniem się do znaków towarowych jednego z wykonawców, a
także poprzez przewidzenie możliwości odrzucenia oferty po dokonaniu czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i w konsekwencji zatrzymanie wniesionego przez wykonawcę
wadium.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, przedmiot zamówienia opisuje
się w sposób jasny, jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i
zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć
wpływ na sporządzenie oferty.
Art. 29 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, ze przedmiotu zamówienia nie
można opisywać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, przedmiotu zamówienia nie
można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła
lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez
konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub
wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów, chyba że jest to uzasadnione
specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za
pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub
równoważny”.
W stanie faktycznym niniejszej sprawy, Zamawiający dokonując opisu przedmiotu
zamówienia wskazał znaki towarowe konkretnych urządzeń. Zamawiający twierdził, że
wskazał znaki towarowe jedynie przykładowo. W dalszej kolejności wskazał, że jest mu
wiadome, że urządzenia tych konkretnych, podanych jako przykładowe firm, spełniają
wymagania SIWZ. Nie podał jednocześnie przykładów innych firm, których urządzenia także
spełniają wymagania SIWZ. Zamawiający w treści tabeli używał sformułowania: „np. typ BT-
KBAL-1500 prod. B.-T. lub inny równoważny.” W ocenie Izby jest to sformułowanie niejasne,
nieprecyzyjne i jako takie nieprawidłowe – niezgodne z przepisami prawa. Takie
postanowienie może bowiem sugerować, że „lub równoważny” odnosi się do konkretnego
urządzenia i w związku z powyższym nie jest jasne, w jaki sposób Zamawiający będzie
dokonywał oceny tej równoważności – czy Zamawiający oceniał będzie równoważność w
stosunku do konkretnie wskazanych w opisie przedmiotu zamówienia urządzeń, czy też w
stosunku do wymogów SIWZ. W ocenie Izby, w świetle takie zapisu nie jest jasne, czego
dotyczy równoważność – czy wymaganych przez Zamawiającego parametrów urządzeń, czy
też urządzeń wprost wskazanych przez Zamawiającego w treści SIWZ.
Zamawiający może opisać przedmiot zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, ale
tylko w sytuacji, gdyby Zamawiający nie miał możliwości opisania przedmiotu zamówienia za
pomocą dokładnych określeń i gdy jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia. W
niniejszym postępowaniu Zamawiający ma możliwość opisania przedmiotu zamówienia w
inny sposób niż za pomocą znaków towarowych. Zamawiający nie wykazał okoliczności
przeciwnej. Na Zamawiającym ciążył ciężar wykazania braku możliwości innego opisania
przedmiotu zamówienia (niż za pomocą znaków towarowych).
Wskazywanie przez Zamawiającego, że na jego zlecenie opracowany został projekt
budowlany i wykonawczy, nie wpływa na możliwość dokonania opisu przedmiotu
zamówienia bez odwoływania się do konkretnych znaków towarowych w sytuacji, gdy
Zamawiający dopuszcza równoważność i twierdzi stanowczo, że jedynie przykładowo użył
wskazania producentów. Na str. 4 i 5 odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wskazał, że
użył wskazania producentów w sposób posiłkowy i przykładowy. Skoro tak, to Zamawiający
tym samym potwierdził, że istnieje możliwość dokonania opisu bez wskazania znaków
towarowych. Jeśli bowiem wskazane w treści SIWZ konkretne urządzenia konkretnych
producentów są jedynie przykładami, to możliwe jest opisanie przedmiotu zamówienia bez
odwoływania się do tych przykładów. Zamawiający zatem w sposób nieuprawniony używa
sfomułowań odnoszących się do określonego producenta (i określonych urządzeń
oferowanych przez tego producenta). Co więcej, wskazywanie znaków towarowych
uprzywilejowało określonych producentów. Tymczasem wszyscy wykonawcy powinni
podlegać takim samym prawom: wykonawcy mają te same prawa i obowiązki i jednakowe
powinny być warunki oceny ofert.
Należy także zauważyć, że Zamawiający nie dopuścił możliwości złożenia oferty
wariantowej. Zatem wykonawcy nie mogą przedstawiać innych rozwiązań. Tym bardziej
zatem, skoro Zamawiający dopuszcza równoważność, powinien precyzyjnie określić jej
zakres i sposób dokonywania jej oceny, ocena ta powinna być dokonywana w taki sam
sposób w odniesieniu do wszystkich wykonawców.
Skoro parametry dotyczą ogólnie urządzeń, to nie jest konieczne wskazywanie
przykładowych urządzeń, które w ocenie Zamawiającego parametry te spełniają.
Wyeliminowanie nazw znaków towarowych spowoduje, że wszyscy wykonawcy zostaną
potraktowani w ten sam sposób.
Co więcej, w dokumencie stanowiącym załącznik nr 7 – opis i wykaz wymaganych
parametrów urządzeń i materiałów równoważnych, pkt 6 (charakterystyka przykładowego
wyposażenia spełniającego podstawowe i szczegółowe parametry równoważności) znalazła
się uwaga Zamawiającego: „Wszystkie urządzenia, układy i podzespoły technologiczne
stosowane w niniejszym projekcie są przykładowymi. Stosując urządzenia równoważne
należy uzyskać zgodę Inwestora i akceptację Projektanta na ich zamianę oraz ich jakość i
parametry techniczno - użytkowe nie mogą być gorsze od podstawowych i szczegółowych
parametrach równoważności. Za parametry równoważne uznaje się parametry techniczne i
jakościowe urządzeń i wyposażenia podane w pkt 1, 2, 3, 4, 5 niniejszego opisu oraz
punktach 4, 6, 7, 9, 10 z rysunkami technicznymi projektu technicznego – branża
technologia”.
Powyższa uwaga w ocenie Izby jest niejasna i nieprecyzyjna. Zamawiający nie uzasadnił,
dlaczego konieczne jest uzyskanie zgody projektanta na zastosowanie urządzeń
równoważnych, skoro – jak twierdzi Zamawiający - wskazane w treści SIWZ urządzenia są
urządzeniami jedynie przykładowymi. Jeśli wskazane przez Zamawiającego urządzenia są
jedynie przykładami, to postawienie tego wymogu nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.
Jeśli bowiem opisy urządzeń są obiektywne i niezależne od przykładowo (zdaniem
Zamawiającego) wskazanych urządzeń, to nie jest jasne, czemu miałby służyć wymóg
konieczności uzyskania zgody Inwestora na zmianę tych przykładowych urządzeń. Nie jest
także jasne, które wytyczne punktów 4, 6, 7, 9, 10 mają spełniać urządzenia równoważne.
Zamawiający nie wyjaśnił tej kwestii ani w odpowiedzi na odwołanie, ani w trakcie rozprawy.
Nadto Izba zauważa, że postawienie wymogu uzyskania zgody projektanta na zastosowanie
urządzeń równoważnych powoduje, że możliwa jest sytuacja, w której projektant niezasadnie
odmówi takiej zgody, co spowoduje, że wykonawcy zmuszeni będą do zastosowania
urządzeń wprost wymienionych w treści SIWZ – pomimo, że jak twierdzi Zamawiający,
wskazanie tych urządzeń ma charakter jedynie przykładowy.
Powyższe potwierdza, że opis przedmiotu zamówienia został dokonany w sposób niejasny i
nieprecyzyjny, a więc narusza art. 29 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Podkreślenia wymaga, że Zamawiający winien opisać przedmiot zamówienia w taki sposób,
aby wykonawcy nie mieli wątpliwości, jaki produkt i na jakich warunkach mogą zaoferować,
aby spełniał wymagania SIWZ. Niezbędne jest, aby opis przedmiotu zamówienia był
sporządzony w sposób jasny, zrozumiały i zawierający wszystkie elementy niezbędne do
prawidłowego sporządzenia oferty. Zamawiający, dopuszczając równoważność produktów,
winien sprecyzować zakres minimalnych parametrów, w oparciu o które dokona oceny
spełnienia wymagań określonych w SIWZ. Wymogi co do równoważności produktów winny
być podane w sposób przejrzysty i jasny, tak, aby z jednej strony Zamawiający mógł w
sposób jednoznaczny przesądzić kwestię równoważności zaoferowanych produktów, z
drugiej zaś strony, aby wykonawcy przystępujący do udziału w postępowaniu przetargowym
mieli jasność co do oczekiwań Zamawiającego w zakresie właściwości istotnych cech
charakteryzujących przedmiot zamówienia. Precyzyjne określenie wymogów co do
równoważności produktów pozwala prawidłowo ocenić i porównać złożone oferty. Brak
podania minimalnych wymagań w zakresie równoważności produktów stanowi naruszenie
art. 29 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych i równego dostępu do zamówienia
publicznego.
Wykonawca w chwili przystępowania do postępowania przetargowego powinien mieć
wiedzę, czy jego urządzenie lub oferowana przez niego konstrukcja spełnia wymagania
SIWZ, w tym wymagania w zakresie równoważności. Opis przedmiotu zamówienia musi być
bowiem jasny i jednoznaczny dla wszystkich w chwili wszczęcia postepowania.
Uwaga Zamawiającego, na którą powoływał się Odwołujący, jest zatem nieprecyzyjna.
Wskazuje szereg punktów w miejsce dokładnych wytycznych równoważności. Tym właśnie
charakteryzuje się równoważność, że Zamawiający szczegółowo wskazuje parametry,
których spełnienia oczekuje. W niniejszej sytuacji Zamawiający, poza parametrami urządzeń,
dopuścił opisy (także rysunki), które wymagania w zakresie tych parametrów rozszerzają.
Tym samym niejasny pozostaje zakres oceny Zamawiającego.
Istotę niniejszego sporu stanowi brak jednoznacznego dokonania przez Zamawiającego
wyznaczników i sposobu sprawdzenia równoważności zaoferowanych urządzeń.
Zamawiający miał możliwość dokonania ogólnego opisu przedmiotu zamówienia, a więc tym
bardziej nie ma powodu do wskazywania znaków towarowych, które dodatkowo powodują
uprzywilejowywanie poszczególnych wykonawców oferujących określone rozwiązania. Prace
w zakresie wykazania spełnienia parametrów określonych przez Zamawiającego powinni
wykonać wszyscy wykonawcy. Jeśli opis przedmiotu zamówienia nie wskazuje konkretnych
urządzeń, to każdy z wykonawców ma te same prawa i obowiązki, a zatem możliwość i
obowiązek wykazania, że oferowane przez niego urządzenie spełnia wymagania
zamawiającego. Tymczasem w niniejszej sprawie wykonawcy, którzy zaoferowaliby
wyłącznie urządzenia wprost wskazane w treści SIWZ, zwolnieni byliby z obowiązku
wykazywania, że zaoferowane przez nich urządzenia spełniają wymogi Zamawiającego.
Uprzywilejowałoby to tych wykonawców w stosunku do wykonawców, którzy zdecydowaliby
się na zaproponowanie urządzeń innych niż wskazane wprost w treści SIWZ. Narusza to
zatem zasadę równości wykonawców.
Izba za zasadny uznała także zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 31 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych w zw. z § 4 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 5
rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy
dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. 2013, poz. 1129), poprzez pominięcie w
ramach opisu przedmiotu zamówienia projektu wykonawczego branża technologia.
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 2 września 2004 roku w
sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno – użytkowego,
dokumentacja projektowa, służąca do opisu przedmiotu zamówienia na wykonanie robót
budowlanych, dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, składa się w
szczególności z projektów wykonawczych w zakresie, o którym mowa w § 5 rozporządzenia.
Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, projekty wykonawcze powinny uzupełniać i
uszczegóławiać projekt budowlany w zakresie i stopniu dokładności niezbędnym do
sporządzenia przedmiaru robót, kosztorysu inwestorskiego, przygotowania ofert przez
wykonawcę realizacji robót.
Odwołujący wskazał, że w dokumentacji projektowej brakuje projektu wykonawczego w
branży technologia. Doprecyzował, że dotyczy to projektów wykonawczych obejmujących:
konstrukcje nośne, instalacje urządzeń i wyposażenia, konstrukcje nośne pomostów
obsługowych, rysunki balustrad, schodów, zadaszenia i mocowania.
Zamawiający w trakcie rozprawy okazał przed Izbą rysunki pokrycia dachowego konstrukcji
oraz wymiaru pomostu, schodów. Zamawiający nie wykazał jednak, aby sporządzony został
projekt wykonawczy dla wszystkich obiektów objętych postępowaniem. Nie wykazał, aby
został sporządzony projekt wykonawczy dla budynku 3a i 3b, w którym znalazłyby się
dokładne dane ww. elementów. Odwołujący wskazywał, że szczegółowe dane dotyczące
projektu wykonawczego w branży technologia, w tym projektów wykonawczych
obejmujących konstrukcje nośne, instalacje urządzeń i wyposażenia, konstrukcje nośne
pomostów obsługowych, rysunki balustrad, schodów, zadaszenia i mocowania, są niezbędne
do realizacji budowy, aby można było wykonać te elementy. Wyjaśnił, że projekt budowlany
nie zawiera szczegółowych danych, co uniemożliwia realizację i wykonanie przedmiotu
zamówienia.
Zamawiający wskazywał, że z przepisów prawa nie wynika, jak szczegółowe mają być
rysunki. W jego ocenie, w dokumentacji znalazły się wszystkie elementy potrzebne do
wykonania przedmiotu zamówienia.
Izba podziela stanowisko Zamawiającego, że z przepisów prawa nie wynika, jak
szczegółowe mają być rysunki. Przepisy prawa nie są bowiem skonstruowane tak
szczegółowo. Zawierają jednak wyraźne wskazanie, że projekty wykonawcze powinny
uzupełniać i uszczegóławiać projekt budowlany w zakresie i stopniu dokładności niezbędnym
do przygotowania ofert przez wykonawcę, który realizować ma roboty. Dokumentacja
projektowa na potrzeby postępowania przetargowego nie jest zatem kompletna. W
dokumentacji projektowej przygotowanej dla potrzeb niniejszego postępowania znajduje się
także projekt wykonawczy dla innych obiektów. Fakt ten oznacza, że Zamawiający miał
ś
wiadomość, że niezbędne są jako osobne dokumenty projekty wykonawcze.
Projekt budowlany (na który wskazywał Zamawiający) nie zawiera wymaganych
szczegółowych danych, a tym samym nie pozwala na wykonanie wskazanych przez
Odwołującego elementów konstrukcyjnych.
W ocenie Izby, nazwa „projekt budowlano – wykonawczy” nie oznacza, że Zamawiający
wykonał w pełni nałożone na niego wymagania wynikające z przepisów prawa w zakresie
przekazania pełnej dokumentacji na potrzeby postępowania przetargowego. Ww.
rozporządzenie rozróżnia bowiem dokumenty w postaci projektu budowlanego oraz w
postaci projektu wykonawczego. Jako dokumentacja projektowa, powinien zostać
przekazany każdy z tych dokumentów. Co więcej, każdy z tych dokumentów stanowi
uzupełnienie dokumentacji i jest niezbędny dla wykonawców na czas realizacji zamówienia,
a więc także dla prawidłowego i pełnego sporządzenia oferty.
W ocenie Izby, skoro dokumenty w postaci projektów wykonawczych są wymagane
stosownie do przytoczonych przepisów prawa, a Zamawiający nie załączył wszystkich
projektów wykonawczych do dokumentacji przetargowej, to w ocenie Izby naruszył przepisy
prawa tj. ww. rozporządzenia. Izba miała na uwadze fakt, że Zamawiający ma świadomość,
ż
e projekty wykonawcze są niezbędne (jako oddzielne od projektu budowlanego
dokumenty), jednak takiego dokumentu nie załączył do dokumentacji projektowej dla obiektu
technologia. Co więcej, Zamawiający nie wykazał, aby wskazywane przez Odwołującego
dane można było wyczytać z innych części dokumentacji projektowej. W tym zakresie ciężar
dowodu leżał po stronie Zamawiającego.
W tych okolicznościach Izba nakazała Zamawiającemu uzupełnienie opisu przedmiotu
zamówienia o projekt wykonawczy w branży technologia, w tym projektów wykonawczych
obejmujących: konstrukcje nośne, instalacje urządzeń i wyposażenia, konstrukcje nośne
pomostów obsługowych, rysunki balustrad, schodów, zadaszenia i mocowania.
W trakcie posiedzenia z udziałem stron Odwołujący oświadczył, że cofa zarzut naruszenia
przez Zamawiającego art. 22 ust. 1a w zw. z art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych -
poprzez określenie warunku udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie części 1 określonego w
Specyfikacji istotnych warunków zamówienia w pkt VI. 3.1. lit. c) w sposób nieproporcjonalny
do przedmiotu zamówienia i naruszający uczciwą konkurencję.
W trakcie posiedzenia z udziałem Stron i uczestników postępowania Zamawiający
oświadczył, że uwzględnia odwołanie w zakresie podnoszonej przez Odwołującego
okoliczności dotyczącej możliwości odrzucenia oferty po dokonaniu czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i w konsekwencji zatrzymania wniesionego przez wykonawcę
wadium. Oświadczył, że w tym zakresie dokona zmian postanowień SIWZ. Przystępujący po
stronie Zamawiającego nie zgłosili sprzeciwu. Tym samym Izba orzekła o umorzeniu
postępowania w tym zakresie.
Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238 z późn. zm.) do
kosztów postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3
pkt 1 rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………