KIO 115/18 WYROK dnia 2 lutego 2018 r.

Sygn. akt: KIO 115/18 

WYROK 

z dnia 2 lutego 2018 r.  

Krajowa  Izba  

Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Małgorzata Matecka 

Protokolant:   

Zuzanna Idźkowska 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2018 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  19  stycznia  2018  r.  przez  Odwołującego:  

Zakłady  Naprawcze  Taboru  Kolejowego  „Mińsk  Mazowiecki”  Spółka  Akcyjna  z siedzibą 

w 

Mińsku Mazowieckim w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: „PKP Intercity” 

Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie 

przy  udziale  wykonawcy 

Zakład  Elektromechaniczny  „Elrem”  Spółka  z  ograniczoną 

odpowiedzialnością z siedzibą w Bydgoszczy zgłaszającego przystąpienie do postępowania 

odwoławczego po stronie Zamawiającego, 

orzeka: 

1.  u

względnia  odwołanie  i  nakazuje  Zamawiającemu  unieważnienie  czynności  wyboru 

oferty najkorzystniejszej oraz nakazuje 

Zamawiającemu wezwanie wykonawcy Zakład 

Elektromechaniczny 

„Elrem”  Spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z siedzibą 

w Bydgoszczy,  w  trybie  art.  90 

ustawy  Prawo  zamówień  publicznych,  do  złożenia 

wyjaśnień wraz z dowodami, dotyczących wyliczenia ceny oferty w zakresie części nr 1 

–  5  przedmiotu  zamówienia,  uwzględniających  w  szczególności  wszystkie  istotne 

elementy 

składowe ceny oferty mające wpływ na jej wysokość (składniki cenotwórcze) 

i 

zawierających  konkretne  wartości  przyjęte  do  obliczenia  poszczególnych  istotnych 

składników cenotwórczych, 

2.  k

osztami postępowania obciąża Zamawiającego, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000  zł  00  gr 

(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego 

tytułem wpisu od odwołania, 

zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: 

piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo 

zamówień publicznych 

(Dz.  U.  z  2017  r.,  poz.  1579,  ze  zm.)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  7  dni  od  dnia  jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący:       ….……………………… 

Sygn. akt: KIO 115/18 

U z a s a d n i e n i e  

 
Zamawiający  –  „PKP  Intercity”  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Warszawie  (dalej  jako 

„Zamawiający”)  prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  na  naprawę  podzespołów  rezerwy  obiegowej  do  elektrycznych 

pojazdów  trakcyjnych;  nr  40/07/TUT/2017  (dalej  jako  „Postępowanie”).  Wartość 

ww. 

zamówienia  przekracza  kwoty  określone  w  przepisach  wydanych  na  podstawie  art.  11 

ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. 

– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 

1579, z

e zm.), dalej jako „ustawa Pzp”.  

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  dniu  23  września  2017  r.  w  Dzienniku 

Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2017/S 183-375953.  

W  dniu  19  stycznia  2018  r.  wykonawca  Zakłady  Naprawcze  Taboru  Kolejowego  „Mińsk 

Mazowiecki”  Spółka  Akcyjna  z siedzibą  w  Mińsku  Mazowieckim  (dalej  jako  „Odwołujący”) 

wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  odwołanie  zarzucając  Zamawiającemu 

zaniechanie  odrzucenia  oferty  wykonawcy  Zakład  Elektromechaniczny  „Elrem”  Spółka 

z 

ograniczoną  odpowiedzialnością  z siedzibą  w  Bydgoszczy  (dalej  jako  „Przystępujący),  co 

stanowi naruszenie przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 

3 ustawy Pzp. 

W  związku  z  podniesionym  zarzutem  Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania 

i 

nakazanie  Zamawiającemu  odrzucenie  oferty  Przystępującego,  a  następnie  powtórzenie 

czynności wyboru najkorzystniejszej oferty bez uwzględniania przy tym wyborze oferty tego 

wykonawcy.  

Uzasadniając  podniesione  zarzuty  Odwołujący  stwierdził,  iż  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

Zamawiającego  Przystępujący  nie  obalił  domniemania,  iż  jego  oferta  zawiera  rażąco  niską 

cenę.  Okoliczności  wskazane  przez  tego  wykonawcę  nie  zostały  poparte  dowodami 

i 

kalkulacjami  potwierdzającymi  możliwość  zaoferowania  niższej  ceny  niż  ceny  zawarte 

w 

ofertach pozostałych wykonawców.  

W  treści  odwołania  Odwołujący  odniósł  się  do  poszczególnych  okoliczności  wymienionych 

w 

wyjaśnieniach  Przystępującego,  wskazując  dlaczego  jego  zdaniem  nie  mają  one  na  tyle 

indywidualnego charakteru, aby umożliwiały wyłącznie temu wykonawcy znaczne obniżenie 

ceny oferty.  

W  szczególności  Odwołujący  stwierdził,  iż  wykonywanie  samodzielnie  podzespołów  nie 

stanowi  żadnej  indywidualnej  cechy  Przystępującego  w  stosunku  do  innych  wykonawców. 

Odwołujący również w pełni samodzielnie wykonuje podzespoły do silników i prądnic i nie płaci 

w  tym  zakresie  marży  podwykonawcom.  Z  drugiej  strony  jest  możliwe,  że  podwykonawca 

wąsko  wyspecjalizowany  w  produkcji  konkretnych  podzespołów  wykonałby  je  taniej. 

Możliwość  skrócenia  czasu  pracy  i  oszczędności  na  kosztach  w  związku  z wykonywaniem 

podzespołów  w  długich  seriach  będzie  miał  każdy  wykonawca  zamówienia  –  a  więc  ta 

okoliczność  nie  dowodzi  możliwości  oferowania  przez  Przystępującego  niższej  ceny  niż 

konkurenci. Odwołujący zauważył, iż Przystępujący wskazuje na możliwość skrócenia czasu 

napraw dzięki wykonywaniu prac przy długiej serii silników – a jednocześnie w swojej ofercie 

oferuje wykonanie naprawy jednego urządzenia w 20 dni robocze, podczas gdy Odwołujący 

zaoferował wykonanie naprawy jednego urządzenia w 16 dni roboczych. 

Przystępujący  w  żaden  sposób  nie  wykazał,  że  dzięki  posiadaniu  nowoczesnych  maszyn 

może  oferować  ceny  niższe  niż  konkurenci.  Ponadto  skracając  w  ten  sposób  czas  pracy 

Przystępujący oferuje naprawę jednego urządzenia w czasie dłuższym o 4 dni niż Odwołujący. 

Odwołujący  również  dysponuje  nowoczesnymi  maszynami.  Odnosząc  się  do  posiadanego 

przez  Przystępującego  doświadczenia  Odwołujący  wskazał,  iż  również  posiada  certyfikaty 

jakości w zakresie swojej działalności, a działalność w zakresie naprawy pojazdów szynowych 

oraz silników i prądnic do nich prowadzi od wczesnych lat 50-tych.  

W 

odniesieniu do posiadania przez Przystępującego w swoich zasobach części zamiennych 

służących  do  naprawy  do  silników  i  prądnic,  które  zostały  nabyte  w  okazjonalnej  cenie  od 

upadającego Zakładu Naprawczego Odwołujący zaznaczył, iż twierdzenia tego Przystępujący 

w żaden sposób nie udowodnił, choć załączenie dowodu w tym zakresie nie wydaje się trudne 

–  wystarczyło  załączyć  umowę  nabycia  tych  części  lub  dokumenty  potwierdzające 

utrzymywanie takich zapasów w magazynie.  

Posiadanie  własnych  maszyn  dotyczy  prawie  każdego  podmiotu  działającego  w  branży 

napraw  maszyn  elektrycznych.  W  szczególności  takimi  maszynami  dysponuje  Odwołujący. 

Odwołujący  zauważył,  iż  zdaniem  Przystępującego  oferuje  on  niską  cenę,  gdyż  ma  niskie 

koszty  stałe,  ale  nie  podaje  jaki  ma  obrót  i  rentowność.  Ponadto  Przystępujący  nigdzie  nie 

podaje  kalkulacji  wskazującej  na  to,  w  jakim  stopniu  jego  niskie  koszty  stałe  wpływają  na 

możliwość  obniżenia  ceny  jednostkowej  naprawy  urządzenia  i  w  następstwie  tego  na 

możliwość  zaoferowania  ceny  wykonania  przedmiotu  zamówienia  o  ponad  50%  niższej  od 

Odwołującego.  

W  odniesieniu  do  wskazywanych  przez  Przystępującego  okoliczności  określonych  jako 

„zminimalizowanie czynnika ludzkiego” (usprawnienie dzięki nowym urządzeniom procesów 

technologicznych  oraz  diagnos

tycznych,  co  pozwoliło zminimalizować udział  pracy  ludzkiej) 

Odwołujący  stwierdził,  iż  nie  są  to  specyficzne  okoliczności  z  założenia  dające 

Przystępującemu przewagę konkurencyjną nad pozostałymi konkurentami. 

Podsumowując  Odwołujący  podkreślił,  iż  wyjaśnienia  złożone  przez  Przystępującego  nie 

zawierają  żadnych  wyliczeń,  a  ponadto  nie  zostały  poparte  dowodami  i  nie  wskazują  na 

istnienie po stronie ww. wykonawcy indywidualnych cech i okoliczności umożliwiających temu 

podmiotowi oferowanie cen znacznie niższych niż konkurenci. 

Zamawiający stanowisko w sprawie przedstawił w piśmie z dnia 30 stycznia 2018 r. wnosząc 

o oddalenie odwołania w całości. 

W  terminie  przewidzianym  przepisami  ustawy  Pzp  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  zgłosił  wykonawca  Zakład  Elektromechaniczny 

„Elrem” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Bydgoszczy. Swoje stanowisko 

w sprawie Przystępujący przedstawił w piśmie z dnia 30 stycznia 2018 r.  

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  stron  i  uczestnika  postępowania,  na 

podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz oświadczeń i stanowisk 

stron  oraz  uczestnika postępowania,  Krajowa Izba Odwoławcza  ustaliła i  zważyła,  co 

następuje. 

Izba ustaliła, co następuje: 

Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2 

ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. 

Izba stwierdziła, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy 

Pzp, do wniesienia odwołania. Zgodnie z tym przepisem wykonawcy przysługuje legitymacja 

do  wniesienia  odwołania,  jeżeli  ma  (lub  miał)  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może 

ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp. W ocenie 

Izby Odwołujący wykazał spełnienie powyższych przesłanek, co nie było też sporne. 

Izba  dopuściła  i  przeprowadziła  dowody  z  dokumentacji  Postępowania oraz  z  dokumentów 

złożonych  przez  strony  i  uczestnika  postępowania  (załączonych  do  pism  i  złożonych  na 

rozprawie). 

Izba  ustaliła,  iż  przedmiot  Postępowania  (naprawa  podzespołów  rezerwy  obiegowej  do 

elektrycznych pojazdów trakcyjnych) został podzielony na 5 części, na sfinansowanie których 

Zamawiający przeznaczył następujące kwoty (tzw. budżet Zamawiającego): 

Część 1 (naprawa 96 szt. silników trakcyjnych EE541 b/f do lokomotyw EU/EP07) – 2 652 

735,69 zł; 

Część  2  (naprawa  8  szt.  silników  trakcyjnych  EE541  c/g  do  lokomotyw  EP08)  – 

719,39 zł; 

Część  3  (naprawa  16  szt.  silników  napędu  prądnicy  LKPa-368  do  lokomotyw  EP09)  – 

936,61 zł; 

Część 4 (naprawa 24 szt. prądnic LKPa-220 do lokomotyw EP09) – 85 853,90 zł; 

Część 5 (naprawa 16 szt. silników sprężarki głównej AY26, WL1-010020 do lokomotyw 

EU/EP07, EP08) 

– 60 024,00 zł. 

Ww. kwoty są tożsame z kwotami stanowiącymi szacunkową wartością zamówienia ustaloną 

dla poszczególnych części przedmiotu zamówienia, powiększonymi o wartość podatku VAT. 

Wartości  te  (szacunkowa  wartość  zamówienia)  wynoszą:  2 156 695,68  zł  (część  1), 

820,64 zł (część 2), 113 769,60 zł (część 3), 69 799,92 zł (część 4), 48 800,00 (część 5). 

W postępowaniu zostały złożone trzy oferty: Odwołującego, Przystępującego oraz wykonawcy 

Dąbrowska Fabryka Maszyn Elektrycznych „Damel” Spółka Akcyjna (na część 2, 3 i 4). 

Zgodnie  z  ustaleniami  dokonanymi  przez  Zamawiającego  ceny  zaoferowane  przez 

Przystępującego wyniosły w stosunku do kwoty budżetu Zamawiającego odpowiednio: 67,33 

% (część 1), 71,95% (część 2), 99,82% (część 3), 46,50% (część 4) oraz 77,05% (część 5).  

W przypadku tych części, w których cena oferty Przystępującego nie odbiegała znacząco od 

kwoty budżetu Zamawiającego, wezwanie w sprawie wyjaśnienia ceny oferty zostało do niego 

wystosowane  z  uwagi  na  jej  stosunek  procentowy  do  średniej  ceny  ofert  złożonych 

w 

Postępowaniu („średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert” – art. 90 ust. 1a pkt 

1 ustawy Pzp). Zgodnie z ustaleniami Zamawiającego ceny zaoferowane przez Odwołującego 

wyniosły  w  stosunku  do  kwoty  budżetu  Zamawiającego  odpowiednio:  110,03%  (część  1), 

106,57% (część 2), 207,35% (część 3), 109,17% (część 4) oraz 195,08% (część 5). Natomiast 

ceny  zaoferowane  przez  wykonawcę  Dąbrowska  Fabryka  Maszyn  Elektrycznych  „Damel” 

Spółka Akcyjna wyniosły w stosunku do kwoty budżetu Zamawiającego odpowiednio: 270% 

(część 2), 308% (część 3), 314% (część 4). 

Przedmiotem  postępowania  objętych  jest  pięć  części,  w  zakresie  których  zostało  przez 

Zamawiającego  unieważnione  poprzednie  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  - 

(28/02/TUT/17)  /przedmiot  zamówienia  w  ramach  tych  części  jest  tożsamy/. 

Ceny  zaoferowane  przez  Przystępującego  w  ramach  poprzedniego  jak  i  obecnego 

postępowania  są  bardzo  zbliżone,  natomiast  znacznemu  zwiększeniu  uległa  szacunkowa 

wartość  zamówienia.  Jak  wynika  z  wyjaśnień  Zamawiającego  spowodowane  to  jest  stałym 

aktualizowaniem tej w kwoty w oparciu o dane 

zbierane w związku z udzielaniem podobnych 

zamówień,  nie  tylko  w  trybie  przepisów  ustawy  Pzp.  W  poprzednim  postępowaniu 

(28/02/TUT/17) w przypadku części 1 i 2 kwota ta stanowiła ok. 50% ceny oferty złożonej przez 

Przystępującego. 

Pismem  z  dnia  7  listopada 

2017  r.  Zamawiający  wezwał  Przystępującego  do  złożenia 

wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny oferty. Wezwanie miało charakter ogólny (odnosiło się 

do regulacji przepisu art. 90 ustawy Pzp). 

Jak  wynika  z  wyjaśnień  Zamawiającego  nie  miał  on  wątpliwości  co  do  tego,  iż  ceny 

zaoferowane przez Przystępującego nie stanowią cen rażąco niskich. Wezwanie do złożenia 

wyjaśnień zostało do Przystępującego wystosowane wyłącznie z uwagi na fakt, iż wymagają 

tego przepisy ustawy Pzp w sytuacji wystąpienia określonego poziomu różnicy pomiędzy ceną 

danej oferty a szacunkową wartością zamówienia lub kwotą stanowiącą średnią arytmetyczną 

cen ofert złożonych w postępowaniu. Zamawiający wyjaśnił, iż nie wymagał złożenia kalkulacji 

ceny  oferty,  gdyż  nie  byłby  on  w  stanie  dokonać  jej  prawidłowej  oceny  z uwagi  na  fakt,  iż 

sposób  ustalania  przez  niego  szacunkowej  wartości  zamówienia  różni  się  od  sposobu 

kalkulacji ceny oferty przez wykonawców. 

W odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 7 listopada 2017 r. Przystępujący udzielił 

wyjaśnień pismem z dnia 13 listopada 2017 r. W treści ww. pisma Przystępujący wskazał na 

następujące  okoliczności  umożliwiające  mu  zaoferowanie  niższej  ceny:  (1)  wykonywanie 

samodzielnie  podzespołów,  (2)  wykonywanie  podzespołów  w  długich  seriach,  (3)  użycie 

nowoczesnych technologii, (4) doświadczenie wykonawcy, (5) posiadanie części zamiennych, 

(6)  posiadanie  własnych  maszyn,  narzędzi  i  urządzeń,  (7)  niskie  koszty  stałe,  (8) 

zminimalizowanie czynnika ludzkiego, (9) minimalna ilość pracowników biurowych. 

Każda z ww. okoliczności została przez Przystępującego opisana. Żadnemu z tych opisów nie 

towarzyszyły szczegółowe wyliczenia, z których wynikałoby w jakim stopniu dana okoliczność 

skutkuje  możliwością  obniżenia  ceny  oferty.  Do  wyjaśnień  zostały  załączone  jako  dowody: 

faktury VAT oraz umowy o pracę. 

Izba zważyła, co następuje: 

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. 

Z przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp oraz art. 90 ust. 3 w związku z art. 90 ust. 1 – 2 

ustawy  Pzp  wynika,  iż  odrzucenie  oferty  może  nastąpić  wyłącznie  po  przeprowadzeniu 

postępowania  wyjaśniającego  dotyczącego  ceny  oferty.  Ponadto,  zamawiający  obowiązany 

jest odrzucić ofertę, jeżeli stwierdzi że zawiera ona rażąco niską cenę albo jeżeli wykonawca 

nie sprostał obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, w tym gdy 

w ogóle nie przedstawił wyjaśnień w tym zakresie. 

Przepisy  ustawy  Pzp  nie  zawierają  definicji  pojęcia  rażąco  niskiej  ceny,  jednakże 

w 

orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  pod  tym  pojęciem  rozumie  się  cenę 

nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot 

zamówienia,  zakładającą  wykonanie  zamówienia  poniżej  jego  rzeczywistych  kosztów 

i w 

takim  sensie  nie  będącą  ceną  rynkową,  tzn.  generalnie  nie  występującą  na  rynku,  na 

którym  ceny  wyznaczane są m.in.  poprzez  ogólną  sytuację gospodarczą panującą  w  danej 

branży  i  jej  otoczeniu  biznesowym,  postęp  technologiczno-organizacyjny  oraz  obecność 

i 

funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających etc. Cena 

rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia to cena odbiegająca od jego rzeczywistej 

wartości,  a  rzeczona  różnica  nie  jest  uzasadniona  obiektywnymi  względami  pozwalającymi 

danemu  wykonawcy  bez  strat  i  finansowania  wykonania  zamówienia  z  innych  źródeł  niż 

wynagrodzenie umowne, zamówienie to wykonać. 

Wyjaśnienia składane w trybie art. 90 ustawy Pzp mają na celu wykazanie, iż oferta znacząco 

odbiegająca od cen pozostałych ofert lub szacowanych przez Zamawiającego kosztów, nadal 

jest ceną realną, umożliwiającą wykonanie zamówienia w warunkach rynkowych i z zyskiem. 

W związku z tym zdawkowe, ogólne i uniwersalnej natury wyjaśnienia nie stanowią podstawy 

do obalenia 

domniemania rażąco niskiej ceny.  

Skład  orzekający  podziela  stanowisko  sformułowane  w  orzecznictwie  Izby,  iż  także  na 

zamawiającym  spoczywa  obowiązek  precyzyjnego  wskazania  zakresu  wyjaśnień 

wymaganych  od  wykonawcy  w  trybie  art.  90  ustawy  Pzp.  Jak  wskazała  Krajowa  Izba 

Odwoławcza w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r. (KIO 289/17), jeżeli „wezwanie do złożenia 

wyjaśnień  ma  charakter  ogólnikowy,  ograniczający  się,  przykładowo,  wyłącznie  do 

przytoczenia treści przepisu art. 90 ust. 1 Pzp, to zamawiający musi liczyć się z możliwością 

otrzymania równie ogólnikowych wyjaśnień.” 

Jak ponadto wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 marca 2017 r. (KIO 

425/17, KIO 426/17) „skierowanie przez Zamawiającego wezwania na podstawie art. 90 ust. 

1  Pzp  rodzi  dla  wyko

nawcy  daleko  idące  konsekwencje  w  zakresie  ciężaru  dowodu, 

polegające  na  tym,  że  wówczas  to  właśnie  wykonawca,  który  został  wezwany  do  złożenia 

wyjaśnień jest zobligowany do wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub 

kosztu. Wobec tego w 

ocenie Izby czynność wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień nie 

powinna być wykonywana „na wszelki wypadek” czy też „z ostrożności”, ale powinna opierać 

się na wystąpieniu okoliczności opisanych w art. 90 ust. 1 lub ust. 1a Pzp.”  

Wymaga również zauważenia, iż przedmiotem oceny Krajowej Izby Odwoławczej jest co do 

zasady  treść  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawcę  w  odpowiedzi  na  wezwanie 

Zamawiającego,  a  nie  wyjaśnień  złożonych  uzupełniająco  w  ramach  postępowania 

odwoławczego. 

Odnosząc się do stanu faktycznego rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, iż okoliczności 

wskazane przez Przystępującego w treści wyjaśnień z dnia 13 listopada 2017 r. nie stanowią 

wystarczającego uzasadnienia dla obniżenia ceny oferty.  

W  pierwszej  kolejności  należy  wskazać,  iż  większość  tych  okoliczności  nie  ma  takiego 

charakteru,  aby  samo  ich  wystąpienie  uznać  za  cechę  przynależną  wyłącznie  temu 

wykonawcy, wyróżniającą go od konkurentów. Dotyczy to w zasadzie wszystkich okoliczności, 

ale w szczególności takich jak: wykonywanie podzespołów w długich seriach, doświadczenie 

wykonawcy, posiadanie własnych maszyn, narzędzi czy urządzeń, zminimalizowanie czynnika 

ludzkiego czy minimalna ilość pracowników biurowych. Z treści złożonych wyjaśnień wynika 

co najwyżej, iż okoliczności te występują po stronie Przystępującego, jednakże nie wynika, iż 

stanowią  one  cechy  charakterystyczne  wyłącznie  tego  wykonawcy.  Przykładowo,  z  faktu 

posiadania  przez  Przystępującego  na  własność  szeregu  maszyn,  narzędzi  i  urządzeń 

służących do wykonania przedmiotu zamówienia nie wynika, że inni wykonawcy nie posiadają 

takich maszyn i narzędzi na własność i w związku z tym muszą ponosić wyższe koszty z tego 

tytułu.  Z  samego  faktu  stosowania  przez  Przystępującego  określonych  rozwiązań 

organizacyjnych nie wynika, iż nie są one stosowane również przez pozostałych wykonawców 

lub że wykonawcy ci nie stosują wprawdzie odmiennych rozwiązań, ale w podobny sposób 

pozwalających  na  obniżenie  kosztów  realizacji  zamówienia.  Przede  wszystkim  jednak, 

Przystępujący  nie podał  wpływu  wystąpienia  ww.  okoliczności  na  zaoferowaną przez  niego 

cenę  –  nie  podał  realnych  wartości  obniżających  cenę  oferty.  Tymczasem  dla  wyjaśnienia 

elementów ceny mających wpływ na jej wysokość istotne są właśnie konkretne wartości i ich 

wpływ na cenę. 

Podsumowuj

ąc, z wyjaśnień Przystępującego wynika, iż wymienione przez niego okoliczności 

występują,  jednakże  po  pierwsze,  nie  wynika,  że  dotyczą  one  tylko  tego  wykonawcy,  a  po 

drugie 

(co należy uznać za najbardziej istotne) Przystępujący nie wykazał w jakim stopniu ich 

wystąpienie  wpływa  na  obniżenie  ceny  jego  oferty  (nie  podał  konkretnych  wartości 

ekonomicznych). 

Ponadto,  w  ocenie  składu  orzekającego  wystąpienie  określonych  okoliczności 

umożliwiających  danemu  wykonawcy  obniżenie  oferowanej  przez  niego  ceny  nie  jest 

konieczne do uznania, iż cena zaoferowana przez tego wykonawcę nie jest ceną rażąco niską. 

Żadne szczególne okoliczności mogą nie występować w odniesieniu do danego wykonawcy – 

jeżeli  jednak  cena  jego  oferty  pokrywa  wszystkiego  koszty  z  tytułu  realizacji  danego 

zamówienia i pozwala wykonawcy na uzyskanie choćby minimalnego zysku, to wyklucza to 

uznanie ceny jego oferty za rażąco niską. 

Tym  samym,  w  odniesieniu do  oferty  Przystępującego  istotne  jest  nie tyle wskazywanie na 

określone  okoliczności  stanowiące  korzystne  warunki  realizacji  zamówienia,  umożliwiające 

obniżenie ceny oferty, lecz konieczne jest wykazanie, że cena jego oferty pokryje wszystkie 

koszty  realizacji  zamówienia  i  zapewni  mu  osiągnięcie  chociażby  minimalnego  zysku. 

Ustalenie powyższego możliwe jest w oparciu o kalkulację ceny oferty, która powinna zostać 

przedstawiona przez Przystępującego na wezwanie Zamawiającego. 

Wyjaśnienia złożone przez Przystępującego Izba uznała za niewystarczające, jednakże mając 

na  uwadze  ogólnikowy  charakter  wezwania  wystosowanego  przez  Zamawiającego, 

odrzucenie  oferty  złożonej  przez  tego  wykonawcę  byłoby  przedwczesne.  Jak  wskazano 

w 

jednym z przytoczonych powyżej wyroków Izby, jeżeli „wezwanie do złożenia wyjaśnień ma 

charakter  ogólnikowy,  ograniczający  się,  przykładowo,  wyłącznie  do  przytoczenia  treści 

przepisu art. 90 ust. 1 Pzp, to zamawiający musi liczyć się z możliwością otrzymania równie 

ogólnikowych wyjaśnień.” Izba wzięła również pod uwagę fakt, iż wyjaśnienia złożone przez 

Przystępującego były stosunkowo obszerne, jak i zostały do nich załączone konkretne dowody 

w postaci faktur VAT i umów o pracę. 

Mając  na  uwadze  powyższe  Izba  uznała  za  uzasadnione  wezwanie  Przystępującego  do 

wyjaśnienia  cen  zawartych  w  jego  ofercie  (w  odniesieniu  do  wszystkich  części  przedmiotu 

zamówienia)  poprzez  przedstawienie  ich  kalkulacji  uwzględniających  wszystkie  istotne 

składniki cenotwórcze i zawierających konkretne wartości ekonomiczne odnoszące się do tych 

składników. W sentencji wyroku Izba wskazała jedynie minimalną treść wezwania, która może 

zostać dowolnie uzupełniona przez Zamawiającego (np. poprzez sformułowanie konkretnych 

pyta

ń odnoszących się do wyliczenia ceny).  

Odnosząc  się  natomiast  do  okoliczności  wskazywanych  przez  Zamawiającego  jako 

uzasadniających  twierdzenie,  iż  cena  oferty  Przystępującego  nie  jest  ceną  rażąco  niską 

(znaczne zawyżenie szacunkowej wartości zamówienia w aktualnym Postępowaniu, znaczne 

zawyżenie  kwoty  stanowiącej  średnią  arytmetyczną  cen  ofert  złożonych  w  Postępowaniu, 

szacunkowa wartość zamówienia oraz ceny ofert z poprzedniego postępowania o udzielenie 

zamówienia publicznego, należyte wykonanie przez Przystępującego innych, przedmiotowo 

podobnych zamówień za zbliżoną cenę) należy stwierdzić, iż okoliczności te mogą mieć istotne 

znaczenie,  jednakże  nie  dla  oceny  wyjaśnień  wykonawcy,  lecz  dla  podjęcia  przez 

Zamawiającego decyzji czy do złożenia takich wyjaśnień wykonawca w ogóle powinien zostać 

wezwany. Z treści przepisu art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp nie wynika bowiem obowiązek 

wezwania do złożenia wyjaśnień w każdym przypadku, w którym cena oferty jest niższa o co 

najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług lub 

od  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert.  Obowiązek  taki  nie  powstaje 

bowiem  w  sytu

acji,  w  której  „rozbieżność  wynika  z  okoliczności  oczywistych,  które  nie 

wymagają  uzasadnienia”.  Natomiast  w  przypadku  wezwania  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień  obowiązek  wykazania,  że  cena  oferty  nie  została  rażąco  zaniżona,  obciąża 

wykonawcę, bez względu na przyczyny wezwania i okoliczności temu towarzyszące.  

Biorąc  pod  uwagę  powyższy  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak 

w sentencji.  

O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp 

oraz § 3 pkt 1 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 

r.  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów 

w 

postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238,  ze  zm.), 

stosownie do wyniku postępowania. 

Izba oddaliła wniosek pełnomocnika Odwołującego o zasądzenie kosztów zastępstwa przed 

Izbą, z uwagi na niezłożenie przez niego rachunku wykazującego koszty poniesione z tego 

tytułu.  Zgodnie  bowiem  z  §  3  pkt  2  ww.  rozporządzenia  uzasadnione  koszty  postępowania 

odwoławczego  podlegają  zasądzeniu  w  wysokości  określonej  na  podstawie  rachunków 

przedłożonych do akt. 

Przewodniczący:    …..……………………………