Sygn. akt: KIO 624/18, KIO 645/18
WYROK
z dnia 24 kwietnia 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Anna Wojciechowska
Członkowie:
Agnieszka Trojanowska
Renata Tubisz
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 18 i 19 kwietnia 2018 r. w
Warszawie odwołań
skierowanych w drodze zarządzenia Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do łącznego
rozpoznania, wniesionych do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 3 kwietnia 2018 r. przez wykonawc
ę Budimex S.A. z siedzibą
w Warszawie,
B. w dniu 3 kwietnia 2018 r. przez wykonaw
ców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud
S.A. z
siedzibą w Warszawie
w post
ępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Muzeum Historii Polski
w Warszawie,
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A. z siedzibą w Warszawie
zgłaszających swoje przystąpienie w sprawie o sygn. akt KIO 624/18 po stronie
zamawiającego,
przy udziale
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum Firm: IDS-BUD S.A. oraz Mar-
Bud sp. z o.o. Budownictwo spółka
komandytowa
z siedzibą w Warszawie, zgłaszających swoje przystąpienie w sprawie
o sygn. akt KIO 624/18 oraz o sygn. akt KIO 645/18 po stronie
zamawiającego,
przy udziale wykonawcy Budimex S.A. z sied
zibą w Warszawie, zgłaszającego swoje
przystąpienie w sprawie o sygn. akt KIO 645/18 po stronie odwołującego
orzeka:
Uwzględnia oba odwołania i nakazuje zamawiającemu:
w zakresie sprawy o sygn. akt KIO 624/18
: unieważnienie czynności wyboru
oferty
najkorzystniejszej,
unieważnienie
czynności
odrzucenia
oferty
odwołującego wykonawcy Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie, poprawienie
w
ofercie odwołującego (w załączniku nr 4 do SIWZ) oczywistych omyłek
rachunkowych w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, 2018) oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
odwołującego, a także wezwanie wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: IDS-BUD S.A. oraz Mar-Bud sp. z o.o.
Bud
ownictwo spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie w trybie art. 26 ust. 3
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z
2017 r., poz. 1579, 2018) do uzupełnienia dokumentu zobowiązania podmiotu
trzeciego,
z którego treści wynikałoby realne udostępnienie zasobu tego
podmiotu przez wskazanie jaki zasób zostaje udostępniony oraz przez określenie
przez podmiot udostępniający zakresu realizacji części zamówienia, do którego
wykonania się zobowiązuje odpowiednio do zakresu udostępnianych zasobów
oraz
powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem wyniku
dokonanej oceny złożonego uzupełnienia,
w zakresie sprawy o sygn. akt KIO 645/18
: unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, wezwanie wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: IDS-BUD S.A. oraz Mar-Bud sp. z
o.o. Budownictwo spółka komandytowa z siedzibą w Warszawie w trybie art. 26
ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz.
U. z
2017 r., poz. 1579, 2018) do uzupełnienia dokumentu zobowiązania
podmiotu trzeciego,
z którego treści wynikałoby realne udostępnienie zasobu
tego podmiotu przez wskazanie jaki zasób zostaje udostępniony oraz przez
określenie przez podmiot udostępniający zakresu realizacji części zamówienia,
do którego wykonania się zobowiązuje odpowiednio do zakresu udostępnianych
zasobów oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem
wyniku dokonanej oceny złożonego uzupełnienia,
Pozostałe zarzuty zawarte w złożonych odwołaniach uznaje za niezasadne;
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Muzeum Historii Polski
w Warszawie i
Zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 40 000 zł 00 gr
(słownie: czterdzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołujących
się, w tym:
A.
kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie,
B.
kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A.
z
siedzibą w Warszawie
Zasądza od zamawiającego Muzeum Historii Polski w Warszawie, na rzecz
odwołujących się kwotę 43 600 zł 00 gr (słownie: czterdzieści trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy), w tym:
A.
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) na rzecz wykonawcy Budimex
S.A. z siedzibą w Warszawie,
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika;
B.
kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
na rzecz
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A.
z siedzibą w Warszawie, stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesi
one z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, 2018) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………
Członkowie:
……………
……………
Sygn. akt KIO 624/18, KIO 645/18
Uzasadnienie
Zamawiający – Muzeum Historii Polski w Warszawie – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie robót
budowlanych związanych z realizacją zadania inwestycyjnego pt. „Budowa Muzeum Historii
Polski w Warszawie”. Postępowanie zostało wszczęte ogłoszeniem opublikowanym
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 11 października 2017 r. za numerem
2017/S 195-401593
. Szacunkowa wartość zamówienia, którego przedmiotem są roboty
budowlane
, jest wyższa od kwot wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t.
j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1579, 2018
zwanej dalej „ustawą pzp”).
KIO 624/18
W dniu 3 kwietnia 2018
r. odwołanie wniósł wykonawca Budimex S.A. z siedzibą
w Warszawie
– dalej Odwołujący Budimex.
Odwołujący wniósł odwołanie wobec niezgodnych z przepisami ustawy czynności
i
zaniechań Zamawiającego podjętych w postępowaniu polegających na:
1. o
drzuceniu oferty Odwołującego, a w konsekwencji zaniechaniu wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu;
2. d
okonaniu wyboru oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
- IDS-BUD SA (lider konsorcjum] i Mar-Bud Sp. z o.o. Budownictwo sp. k. (partner
konsorcjum] -
zwanymi dalej łącznie „Konsorcjum IDS-BUD", jako najkorzystniejszej w
p
ostępowaniu;
3. zaniechaniu wykluczenia z p
ostępowania wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia - Konsorcjum IDS-BUD;
4. z
aniechaniu zwrócenia się bezpośrednio do podmiotu, na rzecz którego realizowane były
roboty budowlane polegające na budowie nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy
Port Lotniczy Lwów" (poz. 1 „wykazu robót budowlanych"), o dodatkowe informacje
i
dokumenty z których jednoznacznie wynikałoby, iż wykonawcy wspólnie ubiegający się
o
udzielenie zamówienia - Konsorcjum IDS-BUD spełniają warunek udziału w postępowaniu
polegający na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia,
którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
Zaskarżanym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego zarzucił naruszenie:
I. w
zakresie czynności odrzucenia oferty Odwołującego:
1. art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy pzp
poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że oferta
Odwołującego podlega odrzuceniu pomimo, iż nie zaistniały określone w tym przepisie
przesłanki do odrzucenia - w szczególności poprzez błędne i nieuzasadnione przyjęcie, iż
omyłkowe wypełnienie formularza stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ w sposób
nieodpowiadający narzuconemu przez Zamawiającego sposobowi prezentacji cen
cząstkowych stanowi błąd w obliczeniu ceny;
2. art. 87 ust. 2 pkt. 2 ustawy pzp
poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy omyłka
polegająca na niedokonaniu prezentacji cen cząstkowych z uwzględnieniem narzuconego
przez Zamawiającego wskaźnika procentowego, określonego w kolumnie 2 formularza
cenowego (załącznik nr 4 do SIWZ), ma charakter oczywistej omyłki rachunkowej, co
obligowało Zamawiającego do jej poprawienia;
oraz -
z ostrożności procesowej - na wypadek nieuwzględnienia zarzutu naruszenia art. 87
ust. 2 pkt. 2 ustawy pzp
, zarzucił również naruszenie:
3. art. 87 ust. 2 pkt. 3 ustawy pzp
poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy omyłka
polegająca na niedokonaniu prezentacji cen cząstkowych z uwzględnieniem narzuconego
przez Zamawiającego wskaźnika procentowego, określonego w kolumnie 2 formularza
c
enowego (załącznik nr 4 do SIWZ), ma charakter innej omyłki polegającej na niezgodności
oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, a której skorygowanie nie
powodowałoby istotnych zmian w treści oferty, co obligowało Zamawiającego do jej
poprawienia.
II. w zakresie czynno
ści wyboru oferty Konsorcjum IDS-BUD jako najkorzystniejszej
w p
ostępowaniu i zaniechania wykluczenia ww. wykonawcy:
1. art. 24 ust. 1 pkt. 12 w zw. z art. 22a ust. 2 i 4 ustawy pzp
poprzez błędne i
nieuzasadnione przyjęcie, iż zobowiązanie Korporacji Altis - Holding stanowi o realnym
udostępnieniu zasobu podmiotu trzeciego oraz błędne i nieuzasadnione przyjęcie, iż podmiot
trzeci wykona roboty budowlane, do realizacji których wymagane jest udostępniane
doświadczenie, a w konsekwencji zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawcy
Konsorcjum IDS-BUD
z uwagi na niewykazanie spełniania przez tego wykonawcę warunku
udziału w postępowaniu polegającego na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do
wykonania zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ,
ewentualnie, na wypadek nieuwz
ględnienia ww. zarzutu, zarzucił naruszenie:
art. 26 ust. 3 ustawy pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD
do przedłożenia Zamawiającemu zobowiązania podmiotu trzeciego, z którego treści
wynik
ałoby realne udostępnienie zasobu tego podmiotu oraz wykonanie zamówienia w
zakresie, dla którego udostępniane doświadczenie jest wymagane.
2. art. 24 ust. 1 pkt. 16 i 17 ustawy pzp poprzez zaniechanie wykluczenia z p
ostępowania
wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD
wobec przedstawienia przez tego wykonawcę informacji
wprowadzających Zamawiającego w błąd, że wykonawca ten spełnia warunek udziału
w
postępowaniu polegający na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania
zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ, w szczególności
poprzez przedstawienie następujących nieprawdziwych informacji:
1) Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż w ramach budowy nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów" została wykonana konstrukcja stalowa w klasie EXC
3, w szczególności dla elementów: kratownic stalowych, konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających
konstrukcję stropów oraz podkonstrukcji elewacji zewnętrznej;
Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż w ramach budowy budynku biurowego w Kijowie, p-
t Loba
novskoho (d. Czervonozorianyi) 44, została wykonana wielkoformatowa fasada
szklana na pełną wysokość budynku, o konstrukcji słupowo - ryglowej z elementami nośnymi
ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego
oraz
zespolonego z nim żebra szklanego;
3) Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż zamawiającym (inwestorem) w ramach zadania
obejmującego budowę nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów"
była Administracja Państwowa w Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa
Inwestycyjnego, oraz przedstawienia referencji uzyskanych od tego podmiotu, jako
dokumentów mających potwierdzać w sposób obiektywny należyte wykonanie robót
budowlanych;
ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia ww. zarzutu w ramach którejkolwiek z
określonych powyżej podstaw faktycznych, zarzucił naruszenie:
art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp
poprzez zaniechania wykluczenia z postępowania
wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu polegającego na
dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia, którego sposób
oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
3. art. 24 ust. 1 pkt. 17 ustawy pzp poprzez zaniechanie wykluczenia z p
ostępowania
wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD
wobec przedstawienia przez tego wykonawcę informacji
wprowadzających Zamawiającego w błąd, że zamawiającym (inwestorem) w ramach
zadania obejmującego budowę nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port
Lotniczy Lwów” była Administracja Państwowa w Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa
Inwestycyjnego co mogło mieść wpływ na decyzje Zamawiającego podejmowane w
p
ostępowaniu, w tym na decyzje o zaniechaniu wezwania do wyjaśnień lub uzupełnień
złożonych dokumentów,
ewentualnie, na wypadek nieuwzg
lędnienia ww. zarzutu, zarzucił naruszenie:
art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp
poprzez zaniechania wykluczenia z postępowania
wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu polegającego na
dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia, którego sposób
oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
4. art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp
w zw. z § 2 ust. 6 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z
dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016 r. poz. 1126) - dalej
jako „Rozporządzenie” poprzez zaniechanie zastosowania § 2 ust. 6 Rozporządzenia
w sytuacji, gdy wykonawca Konsorcjum IDS-BUD
nie udzielił wyjaśnień co do faktycznego
zakresu robót budowlanych polegających na budowie nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów” (poz. 1 „wykazu robót budowlanych"), co skutkowało
bezzasadnym i bezkrytycznym uznaniem, iż wykonawca Konsorcjum IDS-BUD spełnia
warunek udz
iału w postępowaniu polegający na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym
do wykonania zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ,
a w konsekwen
cji zaniechaniem wykluczenia tego wykonawcy z postępowania.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o nakazanie
Zamawiającemu:
- u
względnienia odwołania;
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
unieważnienia czynności wyboru oferty złożonej przez wykonawcę Konsorcjum IDS-BUD
jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu;
powtórzenia czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
- wykluczenia z p
ostępowania wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD na podstawie art. 24 ust. 1
pkt. 12 ustawy pzp
lub, ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia niniejszego wniosku,
wniósł o nakazanie Zamawiającemu wystosowania wezwania w trybie art. 26 ust. 3 ustawy
pzp
do przedłożenia zobowiązania podmiotu trzeciego, z którego treści wynikałoby realne
udostępnienie zasobu tego podmiotu oraz wykonanie zamówienia w zakresie, dla którego
udostępniane doświadczenie jest wymagane;
- wykluczenia z p
ostępowania wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD na podstawie art. 24 ust 1
pkt. 16 i 17 ustawy pzp
lub, ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia niniejszego
wniosku, wniósł o nakazanie Zamawiającemu wykluczenia ww. wykonawcy na podstawie art.
24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp;
zwrócenia się bezpośrednio do podmiotu, na rzecz którego realizowane były roboty
budowlane polegające na budowie nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port
Lotniczy Lwów" (poz. 1 „wykazu robót budowlanych"), o dodatkowe informacje i dokumenty
z
których jednoznacznie wynikałoby, iż wykonawca Konsorcjum IDS-BUD spełnia warunek
udziału w postępowaniu polegający na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do
wykonania zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
Odwołujący podkreślił, że odwołanie zostało złożone w terminie, zgodnie z art. 182
ust. 1 pkt 1
ustawy pzp, ponieważ informacja o czynności stanowiącej podstawę wniesienia
odwołania tj. zawiadomienie o odrzuceniu oferty Odwołującego oraz o wyborze
najkorzystniejszej oferty wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD
została mu przekazana w dniu
23 marca 2018 r.
Odwołujący wskazał, że na skutek niezgodnej z prawem czynności Zamawiającego
polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego, Odwołujący został pozbawiony możliwości
uzyskania przedmi
otowego zamówienia publicznego. Gdyby oferta Odwołującego nie została
odrzucona, uzyskałaby ona najwyższą liczbę punktów w oparciu o zastosowane kryteria
wyboru.
Konsekwencją powyższego jest pozbawienie Odwołującego zysku związanego
z
realizacją przedmiotowego zamówienia publicznego, co stanowi ewidentną szkodę.
Odwołujący posiada interes prawny tak w kwestionowaniu czynności odrzucenia swojej
oferty jak również kwestionowaniu prawidłowości wyboru oferty Konsorcjum IDS-BUD jako
najkorzystniejszej. Odwołujący złożył w postępowaniu ofertę i jest uczestnikiem
p
ostępowania. W przypadku nie uwzględnienia przez Krajową Izbę Odwoławczą zarzutu
Odwołującego w zakresie bezprawnego odrzucenia jego oferty Odwołujący jest uprawniony
do kontroli działań Zamawiającego polegających na wyborze najkorzystniejszej oferty w
p
ostępowaniu. Nie może się bowiem ostać decyzja Zamawiającego podjęta z błędem lub z
naruszeniem przepisów ustawy pzp. Zaznaczył, że oferta Konsorcjum IDS-BUD i oferta
Odwołującego jako jedyne mieszczą się w środkach przeznaczonych przez Zamawiającego
na sfinansowanie
zamówienia. Ostatnia ze złożonych ofert - oferta firmy Hochtief Polska S.A.
jest droższa o ok. 70 mln. zł w stosunku do oferty Odwołującego oraz oferty Konsorcjum
IDS-BUD i o ponad 150 mln. prze
kracza pierwotnie przewidziany przez Zamawiającego
budżet. Tym samym istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że w przypadku uznania przez
Krajową Izbę Odwoławczą, że oferta Budimex S.A. i Konsorcjum IDS-BUD zawierają
nieusuwalne błędy, Zamawiający unieważni postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4
ustawy pzp.
Wskazał, że interes wykonawcy w uzyskaniu zamówienia nie jest ograniczony
jedynie do uzyskania zamówienia w ramach danego postępowania, ale również do
uzyskania zamówienia w ramach postępowania wszczętego po skutecznym unieważnieniu
postępowania, w którym nie było możliwe wyłonienie oferty najkorzystniejszej. Podkreślił, że
w
orzecznictwie TSUE został utrwalony pogląd zgodnie, z którym wykonawca odrzucony jest
w pełni uprawniony do złożenia odwołania na obie decyzje Zamawiającego tak dotyczące
odrzucenia jego oferty jak również do wyboru oferty konkurencji.
Odnośnie poszczególnych zarzutów odwołania Odwołujący wskazał, co następuje:
I. Uzasadnienie zarzutów w zakresie czynności odrzucenia oferty Odwołującego.
Uzasadniając odrzucenie oferty Odwołującego, Zamawiający jako podstawę prawną
wskazał wyłącznie przepis art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy pzp. Uzasadnienie czynności
odrzucenia jest niezwykle lakoniczne, i sprowadza się wyłącznie do prostego stwierdzenia w
składanym wraz z ofertą formularzu (którego wzór stanowił załącznik nr 4 do SIWZ) błędu
„polegającego na pominięciu w obliczeniach ceny narzuconego przez Zamawiającego
wskaźnika procentowego dla poszczególnych robót określonych w kolumnie 2 wzoru
formularza cenowego”. Poza powyższym, sporządzone przez Zamawiającego uzasadnienie
nie wskazuje na jakiekolwiek inne okoliczności faktyczne mogące uzasadniać odrzucenie
oferty Odwołującego. Odwołujący zaznaczył, że Zamawiający nie posiada uprawnienia do
o
dwoływania się do innych okoliczności, niż wskazane w przesłanej Zamawiającemu
informacji o odrzuceniu. Konkretyzacja stanowiska Zamawiającego na etapie postępowania
odwoławczego powinna zostać uznana za spóźnioną.
Odwołujący podkreślił, iż w myśl rozdziału XIV ust. 1 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia (dalej: „SIWZ") - w brzmieniu ustalonym w informacji o zmianie treści SIWZ z
dnia 10 stycznia 2018 r. (str. 25 i nast.) -
wykonawcy zobowiązani byli obliczyć cenę oferty w
oparciu o zakres prac i robót przedstawionych w SIWZ wraz z załącznikami (w szczególności
załączniku nr 1 - dokumentacja projektowa opracowana przez WXCA Sp. z o.o. (komplet)).
Z
powyższego wynika jednoznacznie, iż jako podstawę do obliczenia ceny oferty wszyscy
wykonawcy zobowiązani byli przyjąć rzeczywisty zakres robót, ustalony na podstawie opisu
przedmiotu zamówienia, zawartego w dokumentacji postępowania, a nie treść zawartą
w
załączniku nr 4 do SIWZ. Zarówno więc powyższe jak i przyjęty ryczałtowy charakter
wynagrodzenia (co wyn
ika z pkt. 19.3.1 załączonego do SIWZ wzoru umowy) prowadzi do
jednoznacznego wniosku, iż w pkt. 1 formularza ofertowego, którego wzór stanowi załącznik
nr 2 do SIWZ, w polu „Oferujemy wykonanie całości robót objętych zamówieniem, o których
mowa w Specyfik
acji Istotnych Warunków Zamówienia, zgodnie ze wszystkimi wymogami,
o
których mowa w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia przedmiotowego
postępowania za cenę:” wykonawca zobowiązany był podać cenę całkowitą, którą
Zamawiający zobowiązany będzie zapłacić wykonawcy z tytułu realizacji umowy. Taką też
cenę wskazał w swojej ofercie Odwołujący. W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej
przyjmuje się jednolicie, iż w przypadku ustalenia ryczałtowego charakteru wynagrodzenia
wszelkie załączone do oferty kosztorysy mają charakter jedynie pomocniczy, i jako takie nie
mogą stanowić podstawy do stwierdzenia błędu w obliczeniu ceny (tak m.in. KIO 754/14 i
in.). Argumentacja ta była podnoszona we wniesionym przez Odwołującego w niniejszym
p
ostępowaniu odwołaniu od postanowień SIWZ, zarejestrowanym pod sygnaturą KIO
2219/17. Odwołujący wykazywał, iż z uwagi na ryczałtowy charakter wynagrodzenia,
przedkładanie kosztorysu wraz z ofertą stanowi wymóg jedynie formalny, całkowicie zbędny
z punktu widzenia weryfikacji zaof
erowanej ceny. Izba umorzyła postępowanie w zakresie
ww. zarzutu, z uwagi na jego uwzględnienie przez Zamawiającego. Dokonując odrzucenia
oferty Odwołującego w oparciu o treść formularza zawierającego ceny cząstkowe,
Zamawiający de facto podejmuje czynności w sposób niezgodny z uprzednio uwzględnionym
przez siebie zarzutem odwołania.
Odwołujący zaoferował realizację zamówienia za zryczałtowaną kwotę w wysokości
565.480.000,00 zł brutto. Zamawiający zobowiązał jednocześnie wykonawców do prostego
przeniesien
ia ceny całkowitej z pola cena oferty w formularzu ofertowym (załącznik nr 2 do
SIWZ) do pola „ogółem cena realizacji” w załączniku nr 4 do SIWZ (tak: rozdział XIV pkt. 3,
zdanie 5 SIWZ).
Rozdział XIV pkt. 3, zdanie 5 SIWZ wskazuje jednoznacznie kierunek,
w
którym wartość ta musi zostać przeniesiona, tj. z formularza oferty (załącznik nr 2) do
formularza cenowego (załącznik nr 4), a nie odwrotnie. Wykonawcy zobowiązani więc byli
podać w ofercie nie tylko cenę ryczałtową za realizację całości zamówienia (w formularzu
oferty), lecz również dokonać prezentacji tej samej ceny w rozbiciu na ceny cząstkowe,
ściśle według reguł formularza, którego wzór stanowił załącznik nr 4 do SIWZ (pkt. IX.3.2 i
XIV.5 SIWZ).
Odwołujący nie był uprawniony do dokonywania w treści załącznika nr 4 do
SIWZ jakichkolwiek zmian, ani też do kształtowania jego treści w sposób inny, niż zostało to
z góry narzucone przez Zamawiającego. Wynika to wprost z pkt. XIV.5 SIWZ, jak i również
wyjaśnień udzielanych w toku postępowania. W odpowiedzi na pytanie nr 176 (pismo z dnia
14 listopada 2017 r.) Zamawiający potwierdził, iż wykonawcy nie mogą zmienić ustalonych w
załączniku nr 4 wskaźników procentowych poprzez dostosowanie ich wysokości do
rzeczywistego udziału poszczególnych pozycji formularza w zaoferowanej cenie. Zarówno
powyższe, jak i analiza treści formularza stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ prowadzi do
wniosku, iż kolumna „cena netto", a w konsekwencji również i „cena brutto" załącznika nr 4
może być uzupełniona tylko i wyłącznie w jeden sposób, tj. poprzez wynik działania
arytmetycznego polegającego na obliczeniu od całkowitej ceny oferty (która musiała zostać
przeniesiona z formularza ofertowego -
załącznika nr 2) odsetka procentowego wskazanego
w kolumnie „wskaźnik %". Zamawiający wprost potwierdził prawidłowość takiego sposobu
działania również w treści uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego,
wskazując na obowiązek zastosowania tych wskaźników procentowych przy obliczaniu
wartości w poszczególnych pozycjach. Wszystkie argumenty działania arytmetycznego, o
którym mowa powyżej są argumentami pewnymi. Cena całkowita (o charakterze
ryczałtowym) wynika wprost z treści formularza ofertowego (załącznik nr 2 do SIWZ).
Wartości procentowe, które należało przyjąć do obliczeń, zostały natomiast zawarte w
załączniku nr 4 do SIWZ, narzucone z góry, i Zamawiający nie dopuścił ich zmiany.
Nieprawidłowości w przedłożonym przez Odwołującego załączniku nr 4, mają więc charakter
oczywistych omyłek - niezamierzonego działania ze strony wykonawcy, co nasuwa się
automatycznie, samodzielnie, poprzez analizę samej oferty, bez konieczności stosowania
procedury wyjaśniającej. Zamawiający stwierdzając błędny wynik ww. działania
arytmetycznego w formularzu stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ był zobowiązany do
zastosowania art. 87 ust. 2 pkt. 2 ustawy pzp
poprzez wykonanie działania arytmetycznego
w sposób przez siebie ściśle określony w dokumentacji postępowania, i zawiadomienia o tym
fakcie Odwołującego. Należy zważyć, iż poprawienie oczywistych omyłek rachunkowych jest
obowiązkiem Zamawiającego, wynikającym wprost z ww. przepisu ustawy pzp, niezależnym
od jego arbitralnej decyzji.
Oczywistą omyłką rachunkową jest omyłka wynikająca z błędnej
operacji rachunkowej na liczbach. Stwierdzenie omyłki może mieć miejsce w sytuacji, w
której przebieg działania matematycznego może być prześledzony i na podstawie reguł
rządzących tym działaniem możliwe jest stwierdzenie błędu w jego wykonaniu.
Odwołujący zaznaczył, że ewentualne przypisywanie załącznikowi nr 4 do SIWZ
waloru kosztorysu, który miałby stanowić podstawę obliczenia całkowitej ceny oferty nie tylko
byłoby sprzeczne z postanowieniami SIWZ, lecz przede wszystkim przeczyłoby
elementarnym zasadom logiki. Argumentacja w tym kierunku musiałaby bowiem opierać się
na założeniu, iż poszczególne pozycje formularza stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ
zawierają ceny jednostkowe, na podstawie których należało wyliczyć cenę oferty, a w
konsekwencji założeniu, iż ceny te mogły być dowolnie kształtowane przez wykonawców.
Oba te założenia są błędne. Żadne z postanowień SIWZ czy też załączników nie przypisuje
wartościom w ww. formularzu charakteru cen jednostkowych/cząstkowych, ani też takich, na
podstawie których winna zostać obliczona cena całkowita. Pojęciem „cen jednostkowych" lub
„cen cząstkowych" w ogóle nie posługuje się rozdział XIV SIWZ („sposób obliczenia ceny").
Zamiast tego w pkt. 3 ww. rozdziału wskazano, iż załącznik nr 4 zawiera „wartości", a nie
ceny. Również wobec ryczałtowego charakteru wynagrodzenia wykonawcy, które nie opiera
się na jego obliczeniu na podstawie cen jednostkowych, przedstawianie tych cen
Zamawiaj
ącemu byłoby całkowicie zbędne. Próba obliczenia całkowitej ceny oferty w oparciu
o
wartości jednostkowe zawarte w formularzu stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ
musiałaby prowadzić do absurdalnej sytuacji, w której - z uwagi na przyjęcie sztywnych
odsetków procentowych dla poszczególnych pozycji - całkowita cena oferty musiałaby zostać
ustalona na podstawie tylko jednej wartości jednostkowej, co implikowałoby konieczność
dostosowania do niej pozostałych wartości jednostkowych, a w konsekwencji całkowitej ceny
oferty. Mogłoby więc dojść do sytuacji, w której cena oferty byłaby ustalona np. w oparciu o
odsetek procentow
y dla pozycji nr 10.5.3 „byliny” czy też pozycji nr 9 „pozostałe". Dlatego też
w pełni oczywistym jest, iż przypisywanie formularzowi stanowiącemu załącznik nr 4 do
SIWZ waloru
kosztorysu byłoby nie do przyjęcia.
Na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy pzp
Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera ona błędy w obliczeniu ceny. Ustalając wystąpienie tej przesłanki zamawiający
zobowiązany jest do sprawdzenia, czy cena oferty obliczona została w oparciu o prawidłowo
ustalony przez wykonawcę zakres wymagań, określony w postępowaniu, w szczególności,
czy uwzględnia wszystkie elementy cenotwórcze konieczne do prawidłowego wykonania
zamówienia. Weryfikacja prawidłowości wyliczenia ceny powinna dotyczyć również
prawidłowego rozumienia przez wykonawcę powszechnie obowiązujących przepisów prawa,
zwłaszcza mających wpływ na obliczenie ceny np. ustawy o VAT. Zatem z błędem w
obliczeniu ceny oferty będziemy mieli do czynienia w przypadku nieuwzględnienia (lub
uwzględnienia w sposób nieprawidłowy) w wyliczeniu ceny lub kosztu wszystkich elementów
ceno
twórczych, wynikających z przepisów prawa oraz cech przedmiotu zamówienia, jego
zakresu lub warunków realizacji. Do popełnienia błędu w obliczeniu ceny lub kosztu dochodzi
w wyniku błędnego rozpoznania stanu prawnego lub faktycznego przez wykonawcę,
wynika
jącego z przepisów prawa lub wymagań określonych w SIWZ i przyjęcia
nieprawidłowych lub nie znajdujących uzasadnienia podstaw dokonywanej kalkulacji.
Uzasadniając odrzucenie oferty Odwołującego Zamawiający nie wskazał na żadną
z
ww. okoliczności, ani też nie odwoływał się do zakreślonego w pkt XIV ust. 1 SIWZ
sposobu obliczenia ceny. Powołał się jedynie na kwestię czysto formalną, jaką jest
niezaprezentowanie ceny całkowitej w narzucony przez Zamawiającego z góry sposób. Brak
prezentacji ceny zgodnie z form
ularzem stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ nie może
stanowić podstawy odrzucenia oferty, a co najwyżej podstawę do zastosowania art. 87 ust. 2
pkt. 2 ustawy pzp
, poprzez przeprowadzenie z góry narzuconych przez Zamawiającego
działań arytmetycznych.
Zasadne
wydaje się również założenie, iż skoro treści formularza cenowego,
stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ Odwołujący nie mógł ukształtować inaczej, jak tylko
poprzez prezentację ceny całkowitej w sposób ściśle określony przez Zamawiającego, to
treść tego dokumentu nie może w ogóle stanowić podstawy do podjęcia decyzji o odrzuceniu
oferty. Trudno w tym zakresie mówić o jakimkolwiek elemencie wynikającej z decyzji czy
złożeniu oświadczenia woli przez Odwołującego. Odwołujący w sposób wyraźny
zaakceptował treść oferty i SIWZ, w tym warunki Umowy (oświadczenie 1, 4, 7 i 8 formularza
oferty), tym samym zaakceptował również zasady dotyczące sposobu prezentacji/rozbicia
ceny.
Rekapitulując powyższe, dokonując odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy pzp
, oraz nie dokonując poprawienia oczywistych omyłek
rachunkowych w załączniku nr 4, Zamawiający naruszył oba te przepisy. Czynność
odrzucenia oferty Odwołującego jest więc czynnością wadliwą, i nie może się ostać.
Niezależnie od powyższych argumentów, przemawiających w sposób jednoznaczny
za unieważnieniem czynności odrzucenia oferty Odwołującego, Odwołujący - z ostrożności
procesowej -
wyłącznie na okoliczność nieuwzględnienia przez Izbę zarzutu naruszenia art.
87 ust. 2 pkt 2 ustawy pzp,
sformułował również alternatywny zarzut naruszenia art. 87 ust. 2
pkt. 3 tejże ustawy. Przepis art. 87 ust. 2 pkt. 3 ustawy pzp znajduje szersze zastosowanie,
i
obejmuje swoją dyspozycją wszelkie inne omyłki (nie tylko te o charakterze działań na
liczbach)
. Jak wynika z rządowego uzasadnienia projektu ustawy wprowadzającej omawianą
regulację do systemu prawnego było umożliwienie poprawienia błędów, które mogą pojawić
się w trakcie sporządzania kosztorysu ofertowego. Intencją ustawodawcy było usprawnienie
p
rocedury udzielania zamówień publicznych, zmniejszenia liczby odrzuconych ofert
i
unieważnionych postępowań. Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej
punktem odniesienia przy ocenie dopuszczalności dokonania poprawy jest odniesienie
dokonanej popr
awy do całości oferowanego przez wykonawcę świadczenia. Okoliczność, że
zmiana miałaby dotyczyć elementów przedmiotowo istotnych umowy lub elementów
uznanych za istotne przez zamawiającego, a nawet fakt, że skutkiem dokonanej poprawy
miałaby być zmiana ceny oferty, nie stanowi okoliczności uniemożliwiających dokonanie
poprawy na postawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy pzp. Znaczenie ma bowiem, czy
poprawienie omyłki w sposób istotny zmienia treść oferty w znaczeniu treści oświadczenia
woli wykonawcy, a nie czy
tkwi w jej istotnych postanowieniach. Zamawiający jest
zobowiązany poprawić omyłkę w szczególności wtedy, gdy sposób, w jaki ma być dokonana
poprawa wynika z innych elementów składających się na ofertę, co w niniejszym stanie
faktycznym stanowi okoliczność oczywistą.
Powyższe przemawia za tym, iż w okolicznościach niniejszej sprawy możliwe byłoby
również w ocenie Odwołującego zastosowanie art. 87 ust. 3 pkt. 3 ustawy pzp i
skorygowanie treści formularza, stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ, poprzez wpisanie
wartości obliczonych na postawie wskaźników procentowych narzuconych przez
Zamawiającego. Ponieważ taka zmiana dotyczyłaby tylko prezentacji ceny całkowitej w
rozbiciu na narzucone „wartości", i jednocześnie nie prowadziłby do zmiany ceny całkowitej,
uzn
ać trzeba, iż nie spowodowałaby ona istotnej zmiany w treści oferty, o ile w ogóle
możemy w tym przypadku mówić o jakiejkolwiek zmianie treści oferty (tj. oświadczenia woli
Odwołującego).
II. Uzasadnienie zarzutów w zakresie czynności wyboru oferty Konsorcjum IDS-BUD jako
najkorzystniejszej w p
ostępowaniu.
1. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 w zw. z art. 22a ust. 2 i 4 ustawy pzp, ew. art. 26
ust. 3 ustawy pzp.
Wykonawca Konsorcjum IDS-BUD wykazuj
ąc spełnianie warunku udziału
w
postępowaniu w zakresie dysponowania doświadczeniem niezbędnym do wykonania
zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ (w brzmieniu ustalonym
w piśmie Zamawiającego z dnia 10 stycznia 2018 r.), w całości powołuje się na potencjał
podmiotu trzeciego -
Korporacji „Altis-Holding” z siedzibą na Ukrainie.
Sposób wykazywania spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego
doświadczenia, z którego korzysta Konsorcjum IDS-BUD, został przez ustawodawcę
dopuszczony jedynie w sytuacji, gdy podmiot trzec
i udostępniający potencjał faktycznie
zrealizuje roboty budowlane, do realizacji których konieczne jest doświadczenie wymagane
przez Zamawiającego (art. 22a ust. 4 ustawy pzp). Ponadto, wykonawca powołujący się na
potencjał podmiotu trzeciego, zobowiązany jest wykazać zamawiającemu, że realizując
zamówienie będzie faktycznie dysponował niezbędnymi zasobami tego podmiotu,
w
szczególności przedstawiając jego pisemne zobowiązanie do oddania mu do dyspozycji
zasobów niezbędnych na okres realizacji zamówienia (art. 22a ust. 2 ustawy pzp).
Jak wynika z treści zobowiązania Altis-Holding przedłożonego wraz z ofertą, podmiot
trzeci zobowiązał się do udostępnienia „dwóch z czterech” wymienionych zakresów robót.
Nie wskazano jednak, których konkretnie, co stanowi treść kluczową z punktu widzenia
oceny, czy zakres zobowiązania podmiotu trzeciego odpowiada zakresowi przedmiotowemu
pozostałych dokumentów składanych na potwierdzenie spełniania przez wykonawcę
warunku zdolności technicznej lub zawodowej (doświadczenia). Na podstawie tak
sformułowanego zobowiązania nie sposób ustalić, co jest przedmiotem udostępnienia.
Ponadto, z treści przedstawionego przez wykonawcę Konsorcjum IDS-BUD wykazu
robót budowlanych wynika, że udostępnione winny być co najmniej trzy zakresy robót- tj.
konstrukcja stalowa w klasie EXC3 (dworzec lotniczy we Lwowie), fasada szklana (biurowiec
w Kijowie) i płyta fundamentowa z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej (wspólne dla
dworca lotniczego we Lwowie i biurowca w Kijowie).
W zakresie „sposobu wykorzystania udostępnionych zasobów"' treść zobowiązania
jest równie nieprecyzyjna. Wskazano bowiem, iż wykorzystanie zasobów nastąpi poprzez
wykonanie przez podmiot trzeci „dwóch z czterech" zakresów robót. Na podstawie takiego
sformułowania nie sposób stwierdzić, w jakim rzeczywiście zakresie podmiot udostępniający
zasób weźmie udział w realizacji zamówienia oraz na czym, dokładnie ten udział ma
polegać. Jest to o tyle istotne, iż przepis art. 22a ust 4 ustawy pzp wprost formułuje wymóg
zrealizowania prze
z podmiot udostępniający zasób tych robót, do realizacji których
udostępniane doświadczenie jest wymagane. Na podstawie złożonego zobowiązania
weryfikacja tego wymogu w ogóle nie jest możliwa - może bowiem wystąpić sytuacja, w
której doświadczenie w zakresie dwóch zakresów z czterech będzie udostępnione, a inne
„dwa z czterech" będą faktycznie wykonane. Odwołujący zauważył także, iż zobowiązanie
się do wykonania „dwóch z czterech" zakresów robót nie jest wystarczające do wykazania, iż
podmiot trzeci wykona
prace w zakresie, w którym powinien udostępnić zasób zgodnie z
wykazem robót budowlanych. Podmiot trzeci powinien był zobowiązać się do realizacji co
najmniej trzech zakresów.
Zamawiający - pismem z dnia 23 lutego 2018 r. - wezwał na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy pzp
wykonawcę Konsorcjum IDS-BUD do uzupełnienia zobowiązania Korporacji Altis
Holding w przedmiocie udostępnienia potencjału, wymagając „przedstawienia zobowiązania
jednoznacznie precyzującego zakres i sposób wykorzystanych zasobów”.
W odpowie
dzi na powyższe wezwanie, Konsorcjum IDS-BUD przedłożył nowe
zobowiązanie Altis-Holding, jednakże było ono obarczone dokładnie tymi samymi wadami,
o
których mowa powyżej. Nadal nie wiadomo, które z „dwóch z czterech” robót podlegają
udostępnieniu, które „dwa z czterech" zakresów podmiot trzeci wykona przy realizacji
zamówienia, ani też dlaczego udostępnione są „dwa z czterech" a nie „trzy z czterech"
zakresów, albowiem taka liczba wynika z treści wykazu robót budowlanych. Nie wiadomo
również, czy podmiot trzeci zobowiązał się wykonać te same roboty, w zakresie których
udostępnia własne doświadczenie, czy też inne. Zobowiązanie jest lakoniczne i ogólnikowe
i
sprowadza się jedynie do kopiowania warunków udziału w postępowaniu. Wykonawca
Konsorcjum IDS-BUD nie
sprostał zatem ciężarowi udowodnienia Zamawiającemu, że
realnie ma możliwość korzystania z potencjału podmiotu trzeciego, do czego był
zobowiązany na podstawie art. 22a ust. 2 ustawy pzp. Mając powyższe na względzie nie
sposób w ocenie Odwołującego stwierdzić, aby Konsorcjum IDS-BUD wykazał spełnienie
warunków udziału w postępowaniu.
W okolicznościach niniejszej sprawy nie jest możliwe ponowne wezwanie Konsorcjum
IDS-BUD do uzupe
łnienia art. 26 ust 3 ustawy pzp w celu uzyskania prawidłowego
zobowiązania podmiotu trzeciego do udostępnienia zasobów. Orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej potwierdza, iż wielokrotne wzywanie do uzupełnienia tego samego dokumentu
stanowi naruszenie jednej z podstawowych zasad postępowania tj. zasady równego
traktowania wykonawców, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy pzp.
Dokonując wyboru oferty Konsorcjum IDS-BUD jako najkorzystniejszej, Zamawiający
całkowicie pominął więc ustalenie, czy udostępnienie zasobów jest wystarczające do
wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu, a przy tym ma charakter realny, oraz
ustalenie, czy podmiot trzeci faktycznie wykona roboty budowlane, dla których udostępniane
doświadczenie jest wymagane. Dokonany wybór jest więc czynnością wadliwą, która nie
może się ostać. Wykonawca Konsorcjum IDS-BUD winien zostać wykluczony z
postępowania, z uwagi na niewykazanie spełniania warunku udziału w postępowaniu,
polegającego na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do realizacji zamówienia.
2. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 16 i 17 ustawy pzp ew. art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy
pzp -
wprowadzenie w błąd w zakresie cech konstrukcji stalowej.
Odwołujący wskazał, że na potwierdzenie spełniania warunku udziału w
postępowaniu odnoszącego się do doświadczenia, którego sposób oceny został zawarty w
pkt. 2.2.1 SIWZ, wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD przedłożył Zamawiającemu „wykaz robót
budowlanych”. W treści ww. wykazu oświadczył, iż w ramach zadania „Budowa nowego
dworca lotniczego PP Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów” podmiot trzeci, na potencjał
którego się powołuje, wykonał należycie „konstrukcję stalową w klasie co najmniej EXC3 w
szczególności dla elementów: kratownic stalowych - konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych
o znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających
konstrukcję stropów oraz podkonstrukcję elewacji zewnętrznej.
Powyższa informacja ma kluczowe znaczenie dla oceny, czy wykonawca Konsorcjum
IDS-
BUD spełniał warunek udziału w postępowaniu, którego sposób oceny został opisany
w pkt. 2.2.1 SIWZ. Informacja ta jest
w ocenie Odwołującego nieprawdziwa i została
przedstawiona w celu wprowadzenia Zamawiającego w błąd co do przedmiotu wykonanych
robót, co miało służyć wywołaniu u Zamawiającego mylnego przeświadczenia, iż wykonawca
Konsorcjum IDS-
BUD spełnia warunek udziału w postępowaniu w zakresie wymaganego
doświadczenia. Wykonawcą konstrukcji stalowej na budowie przedmiotowego dworca
lot
niczego było przedsiębiorstwo Zakład Konstrukcji Stalowych Ukrstal Żytomierz (dalej:
„Ukrstal"). Przedsiębiorstwo to zajmuje się w zasadzie wyłącznie produkcją i montażem
konstrukcji stalowych. J
ak oświadczył wykonawca Konsorcjum IDS-BUD w treści „wykazu
r
obót budowlanych", dworzec lotniczy realizowany został w okresie od grudnia 2009 r. do
grudnia 2012 r. Wykonawca konstrukcji stalowej -
przedsiębiorstwo Ukrstal uzyskało
uprawnienia do realizacji konstrukcji stalowych w klasie EXC 3 dopiero z dniem 21 września
2012 r. C
hoć certyfikat został uzyskany jeszcze przed zakończeniem budowy dworca
lotniczego, to miało to miejsce już w końcowej jej fazie, niewiele ponad trzy miesiące przed
jej zakończeniem. Faktem notoryjnym jest, iż w fazie tej wykonuje się co do zasady już tylko
roboty wykończeniowe, a nie konstrukcję stalową obiektu, które to zadanie należy
umiejscowić na jednym z początkowych etapów realizacji inwestycji. Odwołujący podkreślił
również, iż na terenie Ukrainy wprowadzono nakaz stosowania normy DSTU B EN 1090-
1:2009+A1:2011 (określającej wymogi dla klasy EXC3) rozporządzeniem nr 355 z dnia 18
grudnia 2014 r., a
więc niemal dwa lata po zakończeniu realizacji dworca lotniczego we
Lwowie.
Z powyższego wynika, iż przedsiębiorstwo Ukrstal nie mogło wykonać konstrukcji
stalowej przedmiotowego dworca lotniczego w klasie EXC 3, albowiem w momencie jej
realizacji nie posiadało ono formalnego potwierdzenia zdolności do wykonywania konstrukcji
w tej klasie, ani też na terenie Ukrainy nie obowiązywała w tym czasie norma określająca
standardy dla tej klasy. Tym samym konstrukcje stalowe wykonane w ramach budowy
przedmiotowego dworca lotniczego nie mogły być konstrukcjami ani wykonanymi ani też
choćby zaprojektowanymi co najmniej w klasie EXC 3.
Odwołujący wskazał, że Wykonawca poświadczył, iż w ramach budowy dworca
lotniczego we Lwowie wykonane zostały dźwigary stalowe o rozpiętościach co najmniej 30
m. Jest to w ocenie O
dwołującego informacja nieprawdziwa, albowiem dźwigary stalowe w
tym obiekcie mają rozpiętość nieprzekraczającą 22 m. Wykonawca Konsorcjum IDS-BUD
poświadczył również, iż konstrukcja dachu dworca lotniczego została wykonana w
technologii kratownic stalowych. Nie jest to informacja prawdziwa -
konstrukcja ta została
wykonana jako konstrukcja ramowa, z blachownic spawanych o przekroju dwuteowym.
Niezależnie od powyższego Odwołujący zaznaczył, iż wykonawca Konsorcjum IDS-BUD
został przez Zamawiającego wezwany w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp do jednoznacznego
wyjaśnienia zakresu robót budowlanych wykonanych w ramach roboty wskazanej w poz. 1
wykazu robót budowlanych (dworzec lotniczy we Lwowie) przedstawionego przy piśmie z
dnia 6 marca 2018 r, pismem z dnia 13 marca 2018 r.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie
(pismo wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD z dnia 21 marca 2018 r.), wykonawca de facto
odmówił udzielenia wyjaśnień twierdząc, iż zakres robót został opisany dostatecznie
precyzyjnie, po czym skopiował przedmiot robót z przedłożonego pierwotnie wykazu robót
budowlanych i potwierdził prawidłowość jego opisu. Do wyjaśnień wykonawca załączył,
„czyniąc zadość wezwaniu Zamawiającego do uzupełnienia dokumentu", wykaz robót
budowlanych w brzmieniu tożsamym do przedłożonego pierwotnie. W orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej przyjmuje się, iż Zamawiający nie ma podstawy prawnej do
zwrotu wykonawcy dokumentu lub oświadczenia złożonego bez wezwania, nie ma także
podstawy do odmowy dokonania oceny złożonego dokumentu. Zaznaczyć jednak należy, że
wykonawca nie może wykorzystywać braku zakazu samodzielnego składania dokumentów w
celu uzyskania możliwości uzupełnienia tego samego dokumentu więcej niż jeden raz (tak:
m.in. KIO 9/15).
Nie ulega
w ocenie Odwołującego wątpliwości, iż oba przedłożone wykazy
wykonanych robót budowlanych nie tylko zawierają informacje nieprawdziwe, lecz również
nie potwierdzają spełniania przez wykonawcę Konsorcjum IDS-BUD warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia. Wobec powyższego, gdyby
Zamawiający nie wykluczył wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD na podstawie art. 24 ust. 1 pkt.
16 lub 17 ustawy pzp
, to wykonawca ten powinien był zostać wykluczony na podstawie art.
24 ust. 1 pkt. 12 tejże ustawy, jako ten, który nie wykazał spełnienia warunków udziału w
postępowaniu. Nie jest bowiem możliwe wystosowanie kolejnego wezwania w trybie art. 26
ust. 3 ustawy pzp
do uzupełnienia wykazu robót budowlanych. Wystosowanie takiego
wezwania przez Zamawiającego stanowiłoby naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy pzp.
3. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 16 i 17 ustawy pzp ew. art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy
pzp -
wprowadzenie w błąd w zakresie cech fasady szklanej.
Odwołujący wskazał, że na potwierdzenie spełniania warunku udziału w
postępowaniu odnoszącego się do doświadczenia, którego sposób oceny został zawarty w
pkt. 2.2.1 SIWZ, wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD przedłożył Zamawiającemu „wykaz robót
budowlanych". W
treści ww. wykazu oświadczył, iż w ramach zadania „Projekt i budowa
budynku biurowego w standardzie dyplomatycznym w mieście Kijów; p-t Lobanovskoho
(dawny Czervonozorianyi)
, 44" wykonał należycie „wielkoformatową fasadę szklaną na pełną
wysokość budynku, o konstrukcji słupowo ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych
wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego.
Powyższa informacja ma kluczowe znaczenie dla oceny, czy wykonawca Konsorcjum
IDS-
BUD spełniał warunek udziału w postępowaniu, którego sposób oceny został opisany
w pkt. 2.2.1 SIWZ.
Informacja ta jest nieprawdziwa i została przedstawiona w celu
wprowadzenia Zamawiającego w błąd co do przedmiotu wykonanych robót, co miało służyć
wywołaniu u Zamawiającego mylnego przeświadczenia, iż wykonawca IDS-BUD spełnia
warunek udziału w postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia. Fasada budynku,
mieszczącego się pod wskazanym adresem w Kijowie, nie została wykonana ani w
technologii żebra szklanego ani też profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra
szklanego.
Cechą charakterystyczną fasad wykonanych w technologii żebra szklanego (jak i
również profilu stalowego zespolonego z żebrem szklanym) są wyraźnie widoczne na
zewnątrz połączenia paneli elewacyjnych z żebrem. Szklane panele przymocowane są do
szklanych żeber za pomocą uchwytów, zwanych rotulami. Oznacza to, że ciężar szklanych
paneli przenoszony jest na żebra stanowiące konstrukcję wsporczą przez widoczne
połączenie, znajdujące się przy narożnikach każdego panelu. Na fasadzie przedmiotowego
budynku brak jest widocznych połączeń paneli elewacyjnych z żebrem (uchwytów).
Przesądza to jednoznacznie o wykonaniu tej fasady w innej technologii, najprawdopodobniej
jest to konstrukcja słupowo - ryglowa, na ramie aluminiowej, a więc mniej zaawansowana
technologicznie, niż wymagana przez Zamawiającego w opisie sposobu oceny warunku
udziału w postępowaniu.
Niezależnie od powyższego Odwołujący wskazał, iż wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD przedłożył wykaz robót budowlanych zawierający ww. informację już dwukrotnie. Po raz
pierwszy -
w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego wystosowane w trybie art. 26 ust. 2f
ustawy pzp, a po raz drugi -
samodzielnie, jako załącznik do pisma z dnia 21 marca 2018 r.
W orzecznictwie Krajowej Izby Od
woławczej przyjmuje się, iż Zamawiający nie ma podstawy
prawnej do zwrotu wykonawcy dokumentu lub oświadczenia złożonego bez wezwania, nie
ma także podstawy do odmowy dokonania oceny złożonego dokumentu. Zaznaczyć jednak
należy, że wykonawca nie może wykorzystywać brak zakazu samodzielnego składania
dokumentów w celu uzyskania możliwości uzupełnienia tego samego dokumentu więcej niż
jeden raz (tak: m.in. KIO 9/15).
Nie ulega wątpliwości w ocenie Odwołującego, iż oba przedłożone wykazy
wykonanych robót budowlanych nie tylko zawierają informacje nieprawdziwe, lecz również
nie potwierdzają spełniania przez wykonawcę Konsorcjum IDS-BUD warunku udziału w
postępowaniu w zakresie doświadczenia. Wobec powyższego, gdyby Zamawiający nie
wykluczył wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD na podstawie art. 24 ust. 1 pkt. 16 lub 17
ustawy pzp
, to powinien on wykluczyć go na podstawie art. 24 ust. 1 pkt. 12 tejże ustawy,
jako tego, który nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Nie jest bowiem
możliwe wystosowanie kolejnego wezwania w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp do
uzupełnienia wykazu robót budowlanych. Wystosowanie takiego wezwania przez
Zamawiającego stanowiłoby naruszenie art. 7 ust 1 ustawy pzp.
4. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 16 i 17 ustawy pzp ew. art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy
pzp i zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 17 ew. art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp -
wprowadzające w błąd oznaczenie inwestora.
Zamawiający w pkt III.2.3 ogłoszenia i rozdz. VI pkt 2.2.1 SIWZ wymagał, aby
wykonawcy legitymowali się doświadczeniem obejmującym wykonanie w okresie ostatnich 8
lat przed upływem terminu składania ofert, robót budowlanych odpowiadających swoim
rodzajem i wartością robotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia tzn.
wykonaniem
co najmniej 1 roboty budowlanej polegającej na budowie budynku w którym
zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli
dostępu oraz wykonania co najmniej 2 z wymienionych poniżej zakresów robót: a)
wykonania elewacji wentylowanej i okładziny wewnętrznej z użyciem wielkoformatowych płyt
kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi ślizgowych, b) wykonania
wielkoformatowej fasady szklanej na pełną wysokość budynku, o konstrukcji słupowo-
ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub
element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego, c) wykonania
konstrukcji stalowej w klasie co najmniej EXC 3
w szczególności dla elementów: kratownic
stalowych -
konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej
30 m, elementów stalowych podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji
zewnętrznej, d) wykonania posadowienia budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem
rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.
Wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD na potwierdzenie spełniania ww. warunku
przedłożył wykaz robót, w którym powołał się na realizację przez firmę Altis-Holding
zamówienia na budowę nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy
Lwów” w celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt II
1.2.3 pkt c i d ogłoszenia o zamówieniu. W wykazie usług Konsorcjum IDS-BUD jako
zamawiającego/inwestora tej inwestycji oznaczyło Administrację Państwową w Obwodzie
Lwowskim, Zarząd Budownictwa Inwestycyjnego. Na potwierdzenie należytego wykonania
tej inwestycji Konsorcjum IDS-
BUD przedłożył dokument referencji wystawiony przez ww.
podmiot. Z informacji posi
adanych przez Odwołującego wynika, że Administracja Państwowa
w Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa Inwestycyjnego nie była inwestorem w trakcie
realizacji zamówienia na budowę portu lotniczego we Lwowie. W dniu 26 lipca 2010 r.,
zaledwie cztery miesiące po podpisaniu umowy z Grupą Kapitałową Altis - Holding
Administracja Państwowa Obwodu Lwowskiego zawarła umowę z Państwowym
Przedsiębiorstwem, „Dyrekcja do Spraw Budowy Obiektów na potrzeby EURO 2012 r.", który
wstąpił w prawa i obowiązki inwestora (umowa nr 26-07/10 o zmianie stron umowy). To
Dyrekcja do spraw Budowy Obiektów na potrzeby EURO 2012 r. pełniła rolę inwestora przy
tej inwestycji, dokonywała weryfikacji realizacji zamówienia przez wykonawcę oraz dokonała
ostatecznego odbioru inwestycji. Tym s
amym wyłącznie Dyrekcja do Spraw Budowy
Obiektów jest podmiotem, który był uprawniony wystawić referencje korporacji „Altis-Holding"
i powinien być wpisany jako inwestor w wykazie robót przedłożonym przez Konsorcjum IDS-
BUD. Odwołujący zakłada, że działanie Konsorcjum IDS-BUD polegające na wpisaniu jako
inwestora podmiotu, który de facto tej roli nie pełnił miało na celu jedynie umożliwienie
skorzystania z referencji, wystawionych przez ten podmiot. Nie można jednak uznać w tym
stanie faktycznym, aby tak dz
iałanie polegające na wskazaniu podmiotu niepełniącego roli
inwestora jak i posługiwanie się dokumentami wystawionymi przez ten podmiot za
prawidłowe i zgodne z ustawą pzp. Działanie Konsorcjum IDS-BUD wprowadziło
Zamawiającego w błąd co do podmiotu który powinien być wystawcą dokumentu referencji i
miało wpływ na podejmowane przez Zamawiającego decyzje w postępowaniu, w tym
zaniechanie wezwania do wyjaśnień lub uzupełnień w tym zakresie.
Rozwinięcie uzasadnienia zarzutów opisanych w ww. pkt. II.2 - II.4.
Odwołujący podkreślił, że w niniejszym stanie faktycznym będą miały zastosowanie
obie przesłanki wykluczenia uregulowane a art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17 ustawy pzp.
W przypadku art. 24 ust 1 pkt 17 ustawy nie ma już potrzeby wykazywania zamiaru
wykonawcy.
Dla zastosowania tego przepisu wystarczy bowiem jego wina nieumyślna.
Zgodnie z przytoczonym przepisem, zamawiający wyklucza wykonawcę, który w wyniku
lekkomyślności (kiedy jest świadomy, że może podać informacje nieprawdziwe, ale
bezpodstawnie sądzi, że do tego jednak nie dojdzie) lub niedbalstwa (podaje nieprawdziwe
informacje nawet
nie zdając sobie z tego sprawy) przedstawił informacje wprowadzające
w
błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Tym samym nawet błąd
nieświadomy, wywołany z przyczyn niezależnych od wykonawcy, stanowi podstawę do
wykluczenia tego wykonawcy z postępowania, o ile błąd ten może mieć istotny wpływ na
decyzje podejmowane przez zamawiającego.
Odwo
łujący podkreślił, że ocena, czy zachowanie miało cechy lekkomyślności lub
niedbalstwa musi być dokonywana w odniesieniu do treści art. 355 § 2 kc, a więc
z
uwzględnieniem profesjonalnego charakteru wykonawcy. W tym przypadku wzorzec
należytej staranności musi uwzględniać zwiększone oczekiwania, co do zawodowych
kwalifikacji profesjonalisty, jego fachowej wiedzy oraz sumienności (por wyrok SN z 22
września 2005 r., sygn. IV CK 100/05). Należyta staranność profesjonalisty nakłada na
wykonawcę, który składa ofertę, dokumenty i oświadczenia we własnym imieniu lub jako
pełnomocnik, aby upewnił się, czy deklarowany w nich stan rzeczy odpowiada
rzeczywistości. Powyższe stanowisko było prezentowane m.in w uzasadnieniach wyroków
wydanych przez Krajowa Izbę Odwoławczą w sprawach: 11 lutego 2015 r. (sygn. akt KIO
177/15), 27 marca 2015 r. (sygn. akt KIO 491/15), 13 stycznia 2016 r. (sygn. akt KIO
2809/15), 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt KIO 1/16), 17 maja 2016 r. (sygn. akt KIO 673/15)
czy 24 czerwca 2016 r. (sygn. akt KIO 1010/16).
Bez znaczenia dla oceny możliwości zastosowania przesłanki wykluczenia z art. 24
ust. 1 pkt 17 ustawy pzp
jest zamiar w jakim działał wykonawca wprowadzając
Zamawiającego w błąd lecz efekt tego niedbałego działania. W niniejszym postępowaniu
efektem działania Konsorcjum IDS-BUD było wprowadzenie Zamawiającego w błąd w
zakresie spełniania warunku udziału w postępowaniu, co miało istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez Zamawiającego gdyż doprowadziło do wyboru oferty Konsorcjum IDS-
BUD jako najkorzystniejszej. Gdyby nie nieprawdziwe informacje wykonawca Konsorcjum
IDS-
BUD musiałby zostać wykluczony jako podmiot niespełniający warunków udziału w
postępowaniu.
W okolicznościach niniejszej sprawy spełnione zostały również przesłanki
wykluczenia wykonawcy wskazane w art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy pzp. W trakcie weryfikacji
dokumentów złożonych na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu
Zamawiający powziął wątpliwości dot. realizacji w ramach inwestycji pn. Budowa nowego
dworca lotn
iczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów. Świadczy o tym fakt, że w dniu
13 marca 2018 r. wezwał Konsorcjum IDS-BUD do „jednoznacznego wyjaśnienia zakresu
robót wykonanych w ramach roboty wskazanej w poz. 1". W odpowiedzi na to wezwanie
Konsorcjum IDS-
BUD wystosował pismo doręczone Zamawiającemu w dniu 22 marca 2018
r., w którym wyjaśniając zakres robót wykonanych w ramach inwestycji pn. Budowa nowego
dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów" powtórzył jedynie informacje
zawarta pierwotnie w
wykazie robót, co do treści którego Zamawiający powziął wątpliwości.
W wyjaśnieniach i uzupełnionym wykazie robót Konsorcjum IDS-BUD nie zawarł żadnych
szczegółowych informacji odnoszących się wprost do sposobu realizacji inwestycji, uchylając
się tym samym od zadośćuczynienia wezwaniu Zamawiającego. W ocenie Odwołującego
wyjaśnienia wprost wskazują bądź na rażące niedbalstwo po stronie wykonawcy Konsorcjum
IDS-
BUD lub na intencjonalne działanie. Niezależnie od tego czy Konsorcjum IDS-BUD
zaniechał dodatkowych wyjaśnień z uwagi na brak podstawowej wiedzy na temat inwestycji,
na którą się powoływał czy celowo nie chciał przekazać informacji prawdziwych (ale nie
potwierdzających spełnienia warunku informacji) jego działanie skutkowało wprowadzeniem
Zamawia
jącego w błąd co do informacji o sposobie spełnienia warunku udziału w
postępowaniu.
Należy również podkreślić, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby
Odwoławczej, w pełni aktualnym po nowelizacjach (por. wyrok z dnia 24 października 2008 r.
KIO/UZP 1098/08, wyrok z 20 maja 2016 r. KIO 780/16, wyrok z 15 grudnia 2015 r., KIO
2653/15, wyrok z 11 lutego 2015 r. KIO 177/15, wyrok z 15 lipca 2014 r. KIO 1343/14, wyrok
z 25 lipca 2013 r. KIO 1637/13) złożenie dokumentu zawierającego nieprawdziwe informacje
nie podlega uzupełnieniu nawet w sytuacji, gdy dokument ten jest dokumentem co do zasady
podlegającym uzupełnieniu na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy pzp. Podanie informacji
wprowadzających w błąd w okolicznościach art. 24 ust. 1 pkt 16 lub 17 ustawy pzp wywołuje
nieodwracalne skutki i nie może zostać konwalidowane poprzez następcze działanie
wykonawcy.
Na marginesie
Odwołujący dodał, że Konsorcjum IDS-BUD de facto zrezygnowało
z
prawa do wezwania do uzupełnienia wykazu - uzupełniając go z własnej woli w dniu
marca 2018 r. Przeważające stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej uznaje czynność
„samouzupełnienia” za prawnie dopuszczalną i skuteczną, lecz wywołującą skutek
polegający na pozbawieniu Zamawiającego prawa do ponownego wezwania do uzupełnienia
w tym samym zakresie.
6. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp
w zw. z § 2 ust. 6 Rozporządzenia
Wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD został przez Zamawiającego wezwany w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy pzp
do „jednoznacznego wyjaśnienia zakresu robót budowlanych
wykonanych w ramach roboty wskazanej w p
oz. 1 wykazu robót budowlanych (dworzec
lotniczy we Lwowie) przedstawionego prz
y piśmie z dnia 6 marca 2018 r., pismem z dnia 13
marca 2018 r.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie (pismo wykonawcy Konsorcjum IDS-
BUD z dnia 21 marca 2018 r.), wykonawca de facto odmówił udzielenia wyjaśnień twierdząc,
iż zakres robót został opisany dostatecznie precyzyjnie, po czym skopiował przedmiot robót
z
przedłożonego pierwotnie wykazu robót budowlanych i potwierdził prawidłowość jego
opisu. Do wyjaśnień wykonawca załączył, „czyniąc zadość wezwaniu Zamawiającego do
uzupełnienia dokumentu", wykaz robót budowlanych w brzmieniu tożsamym do
przedłożonego pierwotnie.
W ocenie Odwołującego złożone przez Konsorcjum IDS-BUD zdawkowe wyjaśnienia
powinny być katalizatorem do podjęcia przez Zamawiającego dodatkowych czynności
sprawdzających. Jeżeli by Zamawiający je podjął to ustaliłby, że złożone przez Konsorcjum
IDS-
BUD oświadczenia dot. zakresu prac wykonanych w ramach przedmiotowej inwestycji
są nieprawdziwe i wykluczyłby tego wykonawcę z postępowania. Zamawiający nie skorzystał
jednak z przysługującego mu na gruncie § 2 ust. 6 Rozporządzenia uprawnienia do
zwrócenia się bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty budowlane
były wykonane, o dodatkowe informacje lub dokumenty w tym zakresie. Co więcej,
następnego dnia po otrzymaniu wyjaśnień Zamawiający dokonał wyboru oferty Konsorcjum
IDS-BUD jako najkorzystniejszej w p
ostępowaniu. Działanie Zamawiającego należy uznać w
ocenie Odwołującego za wadliwe biorąc pod uwagę wartość i stopień skomplikowania
inwestycji będącej przedmiotem zamówienia.
KIO 645/18
W dniu 3 kwietnia
2018 r. odwołanie wnieśli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o
udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A. z
siedzibą w Warszawie – dalej Odwołujący Konsorcjum Hochtief.
Odwołujący wniósł odwołanie wobec niezgodnych z przepisami ustawy czynności
i
zaniechań Zamawiającego podjętych w postępowaniu, a mianowicie dokonania wyboru
oferty najkorzystniejszej z naruszeniem pr
zepisów ustawy pzp i zarzucił naruszenie
następujących przepisów:
1. art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 2 ustawy pzp poprzez
zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie
zamówienia zgodnie z art. 23 ustawy pzp, tj. Konsorcjum IDS-BUD S.A., pomimo,
iż Konsorcjum IDS-BUD nie wykazało spełniania warunków udziału w postępowaniu w
zakresie zdolności ekonomicznej i finansowej;
2. art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 3 ustawy pzp
oraz w związku
z art. 22a ust. 2-4 ustawy pzp,
poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania
Konsorcjum IDS-
BUD pomimo, iż Konsorcjum IDS-BUD nie wykazało spełniania warunków
udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej, w zakresie
wymaganego doświadczenia, tj. nie udowodniło, iż realizując zamówienie będzie
dysponowało zasobami podmiotu trzeciego, który udostępnił wiedzę i doświadczenie;
3. art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 3 ustawy pzp poprzez
zaniechanie wykluczenia z postępowania Konsorcjum IDS-BUD pomimo, iż Konsorcjum IDS-
BUD nie wykazało spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności
technicznej i
zawodowej, tj. dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia na
stanowisko Kierownika budowy i Kierownika robót konstrukcyjno — budowlanych;
4. art. 24 ust 1 pkt 16 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia Konsorcjum IDS-BUD
pomimo, iż wykonawca ten w wyniku rażącego niedbalstwa wprowadził Zamawiającego w
błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunki udziału w postępowaniu dotyczących
zdolności technicznej i zawodowej;
ewentualnie
art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia Konsorcjum IDS-BUD
pomimo, iż wykonawca ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje
wprowadzające w błąd Zamawiającego, mające istotny wpływ na decyzje podejmowane
przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia w zakresie spełniania przez
Konsorcjum IDS-
BUD warunków udziału w postępowaniu dotyczących zdolności technicznej
lub zawodowej;
5. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum IDS-
BUD,
pomimo, iż treść oferty jest niezgodna z treścią SIWZ w zakresie w jakim Konsorcjum
IDS-
BUD zamierza powierzyć realizację zamówienia podwykonawcom;
ewentualnie
6. art. 26 ust. 3 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wezwania Konsorcjum IDS-BUD do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu
w
zakresie zdolności ekonomicznej i finansowej oraz zdolności technicznej i zawodowej,
w
zakresie dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia na stanowisko
Kierownika budowy i
Kierownika robót konstrukcyjno — budowlanych.
Odwołujący w oparciu o wyżej wskazane zarzuty wniósł o uwzględnienie odwołania
w
całości i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert;
- wykluczenia Konsorcjum IDS-
BUD z postępowania oraz odrzucenia oferty złożonej przez
tego Wykonawcę;
ewentualnie:
- wezwania wykonawcy Konsorcjum IDS-
BUD do uzupełnienia dokumentów;
- dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej.
Odwo
łujący podkreślił, że odwołanie zostało złożone w terminie, zgodnie z art. 182
ust. 1 pkt 1
ustawy pzp, ponieważ informacja o czynności stanowiącej podstawę wniesienia
odwołania tj. zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty wykonawcy Konsorcjum
IDS-
BUD została mu przekazana w dniu 23 marca 2018 r.
Odwołujący wskazał, że ma interes we wniesieniu odwołania. W wyniku naruszenia
przez Zamawiającego ww. przepisów ustawy, interes Odwołującego w uzyskaniu
zamówienia doznał uszczerbku, gdyż w przypadku prawidłowego działania Zamawiającego i
potwierdzenia się zarzutów odwołania, oferta złożona przez Odwołującego zostałaby uznana
za ofertę najkorzystniejszą, a wykonawca Konsorcjum IDS-BUD zostałby wykluczony z
udziału w postępowaniu, a jego oferta odrzucona. Nie ulega wątpliwości, iż wskutek
niezgodnych z
przepisami ustawy działań i zaniechań Zamawiającego, Odwołujący może
ponieść szkodę, gdyż nie uzyska przedmiotowego zamówienia.
Na jawnej rozprawie w dniu 19 kwietnia 2018 r. Odwo
łujący wycofał zarzut zawarty
w
pkt V uzasadnienia wniesionego odwołania dotyczący niewykazania przez Konsorcjum
IDS - BUD
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej
i
zawodowej, tj. dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia na stanowisko
Kierownika robót konstrukcyjno — budowlanych. W związku z powyższym Izba przedstawia
uzasadnienie w zakresie pozostałych zarzutów i żądań odwołania, które podlegały
rozpoznaniu.
1. Zarzut dotyczący niespełnienia warunku zdolności ekonomicznej i finansowej.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt VI.2 ppkt 2.1.1. SIWZ, w zakresie zdolności
ekonomicznej i finansowej, Zamawiający wymagał, aby Wykonawca posiadał minimalny
roczny obrót w okresie ostatnich 3 lat obrotowych w wysokości nie mniejszej niż
.000,00 zł w każdym roku obrotowym. Jednocześnie, Zamawiający wymagał, aby
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie niniejszego zamówienia wykazali, że
warunki określone w pkt VI.2 SIWZ, spełniają łącznie wszyscy Wykonawcy. W ocenie
Odwołującego Konsorcjum IDS-BUD nie wykazało spełniania ww. warunku, bowiem warunku
tego nie spełnia samodzielnie żaden z członków konsorcjum, ani członkowie konsorcjum nie
spełniają go łącznie. Łączne spełnienie warunku miałoby miejsce wtedy, gdyby połączone
obroty obu wy
konawców podzielone przez liczbę tych wykonawców (w tym przypadku przez
dwa) przedstawiały minimalny poziom wymagany przez Zamawiającego.
Odwołujący zaznaczył, że zgodnie z treścią art. 22 ust. 1a ustawy pzp, Zamawiający
ma obowiązek dokonania opisu warunków udziału w postępowaniu w sposób proporcjonalny
do przedmiotu zamówienia i umożliwiający dokonanie wyboru wykonawcy, który będzie
zdolny do jego wykonania. Jednak przepis ten stanowi nie tylko o obowiązku
Zamawiającego, na etapie tworzenia ogłoszenia i SIWZ, określenia opisu sposobu
dokonywania oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu w sposób umożliwiający
ocenę zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia i do niego
proporcjonalny, ale także jest ustawową wytyczną interpretacyjną dla rozumienia treści
warunku na etapie oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu przez wykonawców.
Warunek posiadania obrotu na poziomie 400.000.000 zł został opisany w celu wyłonienia
wykonawc
y, którego skala działalności w okresie trzech lat pozwalała na przyjęcie, iż ze
względu na poziom obrotów realizowanych przez wykonawcę, posiada on struktury
organizacyjne i procedury wewnętrzne pozwalające na wykonanie zamówienia o znacznej
wartości i złożoności. Zsumowanie przychodów poszczególnych członków konsorcjum nie
pozwoli na uzyskanie pewności, iż do udziału w postępowaniu dopuszczone zostaną
podmioty, które posiadają odpowiednie do skali przedsięwzięcia struktury organizacyjne,
procedury wewnętrzne i standardy organizacyjne, które cechują przedsiębiorstwa
prowadzące działalność budowlaną w skali pozwalającej na osiągnięcie przychodu rocznego
w wysokości co najmniej 400.000.000 zł. Rozumienie łącznego spełnienia warunku poprzez
proste zsumowanie obrotów wszystkich członków konsorcjum mogłoby, doprowadzić do
sytuacji, w której ofertę mogłoby złożyć 10 wykonawców, których łączne obroty osiągnęłyby
wymagany przez Zamawiającego poziom, jednak, żaden z tych Wykonawców nie byłby w
stanie wykonać zamówienia.
Konsorcjum IDS-
BUD wykazało następujące obroty: IDS BUD S.A.: 343.136.675,38 q
2016 r., 888.050.561,49 w 2015 r. oraz 660.020.812,74 w 2014 r., Mar-Bud sp. z o.o.
Budownictwo spółka komandytowa: 70.235.228,83 w 2016 r., 61.424.733,64 w 2015 r. oraz
58.809.784,60 w 2014 r.
Jak wynika z powyższego zestawienia, żaden z członków
konsorcjum nie spełnia warunku samodzielnie. Warunku tego nie spełnia również
Konsorcjum łącznie, bowiem suma obrotów za poszczególne lata, podzielona przez dwa nie
daje (z wyjątkiem roku 2015) kwoty 400.000.000 zł. Tym samym nie można uznać w ocenie
Odwołującego, że Konsorcjum IDS-BUD spełniło postawiony przez Zamawiającego warunek.
W konsekwencji Zamawiający zaniechał wykluczenia z postępowania Konsorcjum IDS-BUD.
Zarzut dotyczący niespełnienia warunku zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
wymaganej wiedzy i doświadczenia, w związku z nieudowodnieniem dysponowaniem
zasobami podmiotu trzeciego na etapie realizacji zamówienia.
Odwołujący wskazał, że w zakresie wiedzy i doświadczenia Zamawiający postawił
następujący warunek udziału w postępowaniu: „Wykonawca winien wykazać, że wykonał
w
okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy — w tym okresie, roboty budowlane odpowiadające swoim rodzajem
i wartością robotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia tzn. wykonał co
najmniej 1 robotę budowlaną polegającą na budowie budynku w którym zainstalowana
została klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz
wykonał co najmniej 2 z wymienionych poniżej zakresów robót: a) należycie została
wykonana elewacja wentylowana i okładziny wewnętrzne z użyciem wielkoformatowych płyt
kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi ślizgowych, lub b) należycie
została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość budynku, o
konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako
żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra
szklanego, lub c)
należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej
EXC3 w szczególności dla elementów: kratownic stalowych — konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej, d) należycie
zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w
konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.
W zakresie spełniania tego warunku Konsorcjum IDS-BUD posłużyło się
doświadczeniem udostępnionym przez podmiot trzeci, tj. Korporację „Altis Holding” z
siedzibą w Kijowe. Zgodnie z treścią art. 22a ust. 4 oraz 2 ustawy pzp w odniesieniu do
warunków dotyczących doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych
podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te
zdolności są wymagane. Natomiast Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji
innych podmiotów, musi udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie
dysponował niezbędnymi zasobami tych podmiotów.
W ocenie Odwołującego Konsorcjum IDS-BUD nie udowodniło, że podmiot
udostępniający wiedzę i doświadczenie faktycznie zrealizuje roboty budowlane, z realizacją
których związane jest udostępnione doświadczenie. Konsorcjum IDS-BUD wraz z ofertą
złożyło zobowiązanie do udostępnienia wiedzy i doświadczenia zgodnie z którym, podmiot
trzeci wskazał, iż jego udział będzie polegał na wykonaniu części zamówienia polegającej na
wykonaniu części robót w zakresie budowy budynku o parametrach wymienionych w pkt b)
powyżej, które będą realizowane przez okres realizacji tych prac dla przedmiotowego
zamówienia, na podstawie umowy o podwykonawstwo.
Pismem z dnia 23 lutego 2018 r. Zamawiający wezwał Konsorcjum IDS-BUD, w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy pzp
do uzupełnienia zobowiązania do udostepnienia zasobów, z
którego będzie wynikał jednoznacznie zakres i sposób wykorzystania udostępnionych
zasobów. W odpowiedzi Konsorcjum IDS-BUD złożyło kolejne zobowiązanie, z którego treści
nadal nie wynika w jakim zakresie Korporacja Altis - Holding zrealizuje przedmiotowe
zamówienie. W zobowiązaniu, zostało wskazane, iż zakres i okres udziału podmiotu
trzeciego, przy wykonywaniu zamówienia będzie polegał na wykonaniu części zamówienia
polegającej na wykonaniu części robót w zakresie budowy budynku o parametrach
wymienionych w pkt b) powyżej. Pkt b) zawiera parametry określone w warunku udziału, a
nie w opisie przedmiotu zamówienia. Ponadto zawiera alternatywę poprzez wskazanie „z
uwzględnieniem dwóch z czterech poniższych zakresów”. Tym samym ze zobowiązania
nadal nie wynika, do czego faktycznie zobowiązała się Korporacja Altis — Holding. Przede
wszystkim nie wiadomo jaki zakres zamówienia zamierza wykonać podmiot udostępniający
zasoby i czy rzeczywiście będzie to zakres obejmujący udostępnione doświadczenie.
Również Zamawiający słuszne powziął w tym zakresie wątpliwości, wzywając Konsorcjum
IDS-
BUD do uzupełnienia dokumentów w tym zakresie. Konsorcjum IDS-BUD nie uczyniło
zadość wezwaniu Zamawiającego. Odwołujący podkreślił również, że Konsorcjum IDS-BUD
w formularzu ofertowym wskazało zakresy robót, które zamierza powierzyć podwykonawcom
oraz podwykonawców, którym zamierza powierzyć ich wykonanie, wymieniając w sumie
ponad sto różnych podmiotów. Korporacja Altis — Holding została wymieniona zaledwie w
czterech z
jedenastu zakresów robót przewidzianych do powierzenia podwykonawcom, tj.
jako jeden z
26 podmiotów wykonujących roboty konstrukcyjne i murowe, jako jeden z 5
podmiotów wykonujących roboty elewacyjne, jako jeden z 10 podmiotów wykonujących
i
nstalacje sanitarne i mechaniczne, jako jeden z 19 podmiotów wykonujących instalacje
elektryczne i
teletechniczne. Powyższe zestawienie stanowi dowód na to, że rola, w realizacji
zamówienia, podmiotu udostępniającego zasoby w postaci wiedzy i doświadczenia będzie
marginalna. Odwołujący zaznaczył, że Korporacja Altis-Holding zobowiązała się jedynie do
wykonania bliżej nieokreślonych robót dotyczących części budynku. Tym samym możliwe
jest, że podmiot ten wykona jakiś nieznaczący fragment robót niezwiązany w żaden sposób z
udostępnionym doświadczeniem. Mając na uwadze fakt, iż Konsorcjum IDS-BUD S.A. w
zakresie warunku wiedzy i doświadczenia nie wykazało się spełnianiem warunku udziału w
postępowaniu samodzielnie, lecz posłużyło się wyłącznie doświadczeniem Korporacji Altis-
Holding, to w
wobec ww. okoliczności stwierdzić należy, iż Konsorcjum IDS-BUD nie
udowodniło, że faktycznie będzie dysponowało udostępnionymi zasobami. W konsekwencji
Konsorcjum IDS-
BUD winno być wykluczone z postępowania z uwagi na brak potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zarzut dotyczący niespełnienia warunku zdolności technicznej lub zawodowej w zakresie
dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia — Kierownika budowy.
Odwołujący wskazał, że w zakresie dysponowania osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia Zamawiający postawił następujący warunek udziału w postępowaniu: Kierownik
budowy: miał posiadać co najmniej 8-letnie doświadczenie zawodowe w nadzorowaniu robót
budowlanych w swojej specj
alności, w tym pełnienie funkcji (nieprzerwanie od daty
rozpoczęcia budowy do dnia zakończenia budowy) Kierownika Budowy przy budowie
przynajmniej jednego budynku w którym zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna
i system BIMS wraz z elementami kontro
li dostępu oraz wykonane co najmniej dwa
z wymie
nionych poniżej elementy robót: należycie została wykonana elewacja wentylowana
i
okładziny wewnętrzne z użyciem wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za
pomocą systemowych zawiesi ślizgowych, lub należycie została wykonana wielkoformatowa
fasada szklana na pełną wysokość wszystkich kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-
ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub
element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego, lub należycie
została wykonana konstrukcja stalowa w klasie EXC3 w szczególności dla elementów:
kratownic stalowych
— konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych rozpiętościach
co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających konstrukcje stropów,
podkonstr
ukcji elewacji zewnętrznej, lub należycie zostało wykonane posadowienie budynku
na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm;
Konsorcjum IDS-
BUD na ww. stanowisko wskazało Pana S. K., który zgodnie z
informacją zawartą w wykazie, posiada doświadczenie jako Kierownik budowy przy realizacji
budowy „Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie”. Zgodnie z informacją podaną przez
Konsorcjum IDS-
BUD w ramach ww. robót budowlanych zostały wykonane następujące
elementy:
należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość
wszystkich kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi
ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego
oraz zespo
lonego z nim żebra szklanego; należycie zostało wykonane posadowienie
budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.
Zgodnie z wiedzą Odwołującego, budynek MHŻP nie spełnia ww. warunków, tj. w budynku
nie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość wszystkich
kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian
osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz
zespolonego z nim żebra szklanego. Tym samym, osoba wskazana na stanowisko
Kierownika budowy nie spełnia postawionego przez Zamawiającego warunku posiadania
doświadczenia w pełnieniu funkcji Kierownika budowy.
Zarzuty dotyczące wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 lub 17
ustawy pzp.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy pzp
z
postępowania wyklucza się Wykonawcę, który w wyniku zamierzonego działania lub
rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że
spełnia warunki udziału w postępowaniu. Natomiast w świetle art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy
pzp
, z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się m.in. wykonawcę, który w wyniku
lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
W przedmiotowym przypadku mamy
w ocenie Odwołującego do czynienia, z rażącym
niedbalstwem Wykonawcy lub co najmniej, z jego lekkomyślnością lub niedbalstwem, przy
przedstawianiu informacji i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału
w
postępowaniu. Wykonawca przed podaniem informacji dotyczących doświadczenia osób
wskazanych na stanowisko
Kierownika budowy, winien był te informacje zweryfikować pod
kątem czy rzeczywiście potwierdzają spełnianie postawionych przez Zamawiającego
warunków. Ponieważ Zamawiający, opierając się na oświadczeniach Konsorcjum IDS-BUD
d
okonał wyboru oferty tego Wykonawcy jako najkorzystniejszej, to w ocenie Odwołującego
ziściły się przesłanki określone w art. 24 ust. 1 pkt 16 lub 17 ustawy pzp, skutkujące
koniecznością wykluczenia tego Wykonawcy z postępowania.
Zarzut dotyczący zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum IDS-BUD na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp.
Odwołujący zaznaczył, że zgodnie z treścią pkt III. 15 SIWZ Zamawiający nie
dopuścił powierzenia całości wykonania przedmiotu zamówienia podwykonawcom. Jak
wynika z oferty Konsorcjum IDS-
BUD, Wykonawca, wbrew zakazowi, wskazał w ofercie, iż
cały zakres zamówienia zamierza powierzyć podwykonawcom. Konsorcjum IDS-BUD
wskazało bowiem, iż powierzy podwykonawcom następujące roboty: roboty konstrukcyjne i
murowe, roboty rozbi
órkowe, demontażowe i wyburzeniowe, roboty ziemne, drogowe i
zieleniarskie, roboty dekarskie i izolacyjne, roboty elewacyjne, roboty wykończeniowe
wewnętrzne i zewnętrzne, roboty stolarskie i ślusarskie, dostawę i montaż wyposażenia,
instalacje sanitarne i
mechaniczne, instalacje elektryczne i teletechniczne, roboty i usługi
specjalistyczne. Ww. roboty wyczerpują swoim zakresem całość przedmiotu zamówienia, a
brak wskazania w ofercie wy
łączeń z tych zakresów, oznacza, że Wykonawca zamierza
powierzyć podwykonawcom realizację całości zamówienia. Tym samym, zgodnie z
oświadczeniem konsorcjum IDS-BUD, całość zamówienia zostanie powierzona
podwykonawcom, co powoduje, iż treść oferty jest niezgodna z treścią SIWZ i jako taka
powinna być odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Mając na uwadze okoliczność, iż Konsorcjum IDS-BUD było wzywane, w trybie art. 26 ust.
3 ustawy pzp
do uzupełnienia dokumentu zobowiązania do udostępnienia zasobów, oraz
dyspozycję art. 24 ust. 1 pkt 16 lub 17 ustawy pzp i art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp
Wykonawca ten winien być wykluczony z postępowania, a jego oferta odrzucona. Tym
samym brak jest podstaw do zastosowania wobec Konsorcjum IDS-BUD wezwania do
uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp, a zarzut zaniechania wezwania
do uzupełnienia dokumentów został postawiony jedynie z ostrożności i mógłby ewentualnie
dotyczyć wyłącznie potwierdzenia posiadania zdolności ekonomicznej i finansowej oraz
dysponowania osobami zdolnymi do wykona
nia zamówienia.
W dniu 18 kwietnia 2018 r. Przystępujący po stronie Zamawiającego Konsorcjum IDS
BUD w sprawie KIO 624/18 wniósł pismo procesowe i wskazał, że zarzuty Odwołującego
winny ograniczać się jedynie do czynności Zamawiającego, polegającej na odrzuceniu oferty
Budimex S.A., gdyż tylko ich uwzględnienie zmieni sytuację Odwołującego w postępowaniu
i
umożliwi mu uzyskanie przedmiotowego zamówienia. W przypadku nie uwzględnienia
przez Krajową Izbę Odwoławczą zarzutu w zakresie bezprawnego odrzucenia jego oferty,
Odw
ołujący nie jest uprawniony do kontroli działań Zamawiającego polegających na wyborze
najkorzystniejszej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Żaden
przepis ustawy pzp uprawnienia takiego wykonawcom nie daje.
Wskazał na orzeczenia
Kraj
owej Izby Odwoławczej które precyzują, co należy rozumieć przez takie pojęcia jak:
interes we wniesieniu odwołania; szkodę, którą może ponieść odwołujący oraz wpływ na
wynik postępowania i które w tym zakresie wydają się być jednoznaczne. Zaznaczył, że
uwz
ględnienie odwołania może spowodować wybór jako najkorzystniejszej oferty
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego Hochtief
Polska S.A. oraz Warbud S.A, a zatem b
ez znaczenia w tym kontekście jest fakt, że cena
oferty tych w
ykonawców o ok. 70 mln przekracza kwotę, którą obecnie Zamawiający
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie inwestycji. Nie oznacza to wcale w ocenie
Przystępującego, znacznego prawdopodobieństwa, iż Zamawiający unieważni postępowanie
na podstawie art. 93 ust
. 1 pkt 4 ustawy pzp. Podkreślił, iż Odwołujący nie kwestionuje oferty
w/w wykonawców, nie stawia w stosunku do niej żadnych zarzutów, co oznacza, że w jego
ocenie j
est prawidłowa. Powołując się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
z dnia 11 maja 2017r. (C-
131/16), wskazał że dopiero w przypadku podjęcia czynności
zmierzających do wykluczenia wszystkich pozostałych wykonawców lub odrzucenia
złożonych przez nich ofert można rozważać istnienie uprawnienia do kwestionowania w
drodze odwołania czynności dotyczących pozostałych oferentów. W ocenie Przystępującego,
Odwołujący nie wykazał i nie ma interesu w kwestionowaniu wyłącznie oferty
Przystępującego, nie może też ponieść żadnej szkody, gdyż nawet hipotetyczne
uwzględnienie zarzutów dotyczących oferty Przystępującego, nie zmieni sytuacji
Odwołującego w postępowaniu. Powyższe powoduje, iż odwołanie w tej części winno być
oddalone bez merytorycznego rozpatrywania zarzutów.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie zaistniały przesłanki określone w art. 189 ust. 2 ustawy pzp, które
skutkowałyby odrzuceniem złożonych odwołań.
Iz
ba stwierdziła, że przystąpienia zgłoszone przez: wykonawców wspólnie ubiegających się
o
udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A. z
siedzibą w Warszawie zgłaszających swoje przystąpienie w sprawie o sygn. akt KIO 624/18
po stronie zamawiającego, przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum Firm: IDS-BUD S.A. oraz Mar-Bud sp. z o.o. Budownictwo spółka
komandytowa
z siedzibą w Warszawie zgłaszających swoje przystąpienie w sprawie o sygn.
akt KIO 624/18 oraz o sygn. akt KIO 645/18 po stronie zamawiającego oraz przez
wykonawcę BUDIMEX S.A. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego swoje przystąpienie w
sprawie o sygn. akt KIO 645/18 po stronie odwołującego spełniały wymogi formalne
określone w art. 185 ust. 2 ustawy pzp i jako takie były skuteczne. Izba postanowiła dopuścić
wyżej wskazanych Wykonawców do postępowania odwoławczego w charakterze
uczestników postępowania w poszczególnych sprawach.
Izb
a oceniła, że Odwołujący wykazali interes w uzyskaniu zamówienia, jak również
możliwość poniesienia szkody, o których mowa w art. 179 ust. 1 ustawy.
Odnośnie odwołania wykonawcy Budimex S.A. w przypadku uwzględnienia odwołania
w
zakresie odrzucenia oferty Budimex S.A. to oferta ta będzie potencjalnie ofertą
najkorzystniejszą. Izba nie podzieliła stanowiska Przystępującego, że Wykonawca nie ma
interesu w kwestionowaniu wyboru jako najkorzystniejszej oferty Przystępującego, czy też że
nie może wykazać szkody. Zgodnie z orzecznictwem TSUE interes w uzyskaniu zamówienia
należy rozumieć szeroko i może dotyczyć również potencjalnego uzyskania zamówienia
w
postępowaniu wszczętym po unieważnieniu przedmiotowego postępowania. Wszystkie
ofer
ty złożone w niniejszym postępowaniu przekraczają środki przeznaczone przez
Zamawiającego na sfinansowanie zamówienia, a zatem w przypadku uwzględnienia
odwołania w części dotyczącej zarzutów sformułowanych względem oferty Przystępującego
może zaistnieć przesłanka do unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4
ustawy pzp. W świetle powyższego odwołujący Budimex S.A. posiada interes we wniesieniu
odwołania również w tej części i może ponieść szkodę przejawiającą się w nieuzyskaniu
zamówienia.
Konsorcjum Hochtief również posiada interes we wniesieniu odwołania. W sytuacji
nieuwzględnienia zarzutu Odwołującego Budimex S.A. dotyczącego odrzucenia oferty tegoż
Wykonawcy i jednocześnie uwzględnienia odwołania Konsorcjum Hochtief oferta
Odwołującego Konsorcjum Hochtief będzie potencjalne ofertą najkorzystniejszą, a zatem
Odwołujący może ponieść szkodę, przejawiającą się ostatecznie w nieuzyskaniu
zamówienia.
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. ogłoszenia o zamówieniu, SIWZ
wraz z załącznikami, wyjaśnień treści SIWZ i modyfikacji treści SIWZ, informacji z otwarcia
ofert, zawiadomienia o odrzuceniu oferty
Odwołującego Budimex S.A., oferty Odwołującego
Budimex S.A., informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty, oferty Konsorcjum IDS - BUD,
wezwania Zamawiającego z dnia 23 i 27 lutego 2018 r., 13 marca 2018 r., odpowiedzi
Konsorcjum IDS - BUD z dnia 6 marca 2018 r. oraz z dnia 21 marca 2018 r.
Ponadto Izba dopuściła dowody złożone na rozprawie przez Odwołującego Budimex
w sprawie o sygn. akt: KIO 624/18:
wyciąg ze strony internetowej o zrealizowanych
projektach przez Żytomierski Zakład Konstrukcji Stalowych, kopię certyfikatu udzielonego
Żytomierskiemu Zakładowi Konstrukcji Stalowych odnośnie normy EN 1090, raport z
wyjazdu służbowego z dnia 30 marca 2018 r., notę techniczną dotyczącą referencji w
zakresie wykonania konstrukcji stalowej dworca lotniczego PP
Międzynarodowy Port
Lotniczy w L
wowie, wyciąg z rejestru wyroków - wyrok Sądu Gospodarczego w Kijowie z
dnia 2 lutego 2015 r. sprawa nr 910/27238/14 wraz z tłumaczeniem (zgodnie z wnioskiem
również Przystępującego Konsorcjum IDS - BUD), ocenę prawidłowości oświadczenia
oferenta w
postępowaniu MHP; przez Przystępującego Konsorcjum IDS - BUD w sprawie o
sygn. akt:
KIO 624/18: dwa oświadczenia projektanta z dnia 11 kwietnia 2018 r. wraz z
tłumaczeniem potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, fragment rysunku dot. Budowy
nowego dworca lotnic
zego PP Międzynarodowy Port Lotniczy w Lwowie wraz z częściowym
tłumaczeniem potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, oświadczenie „ALTIS ENERGO” z
dnia 12
kwietnia 2018 r. wraz z tłumaczeniem potwierdzone przez tłumacza przysięgłego
i
dokumentacją zdjęciową, oświadczenie projektanta z dnia 12 kwietnia 2018 r. wraz
z
tłumaczeniem potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, porozumienie z dnia 23 stycznia
2018 r., fragment dokumentu Krajowa Norma Ukrainy wraz z tłumaczeniem, fragment strony
internetowej dotyczącej Kategorii Złożoności Obiektów wraz z tłumaczeniem, fragment
dokumentu Państwowe Normy Budowlane Ukrainy wraz z tłumaczeniem, protokół gotowości
obiektu do eksploatacji
wraz z tłumaczeniem (wszystkie dokumenty potwierdzone przez
tłumacza przysięgłego), opinię prawną z dnia 17 kwietnia 2018 r., a także w sprawie o sygn.
akt KIO 645/18:
dokumentację zdjęciową oraz projektową dotyczącą Muzeum Historii Żydów
Polskich w Warszawie;
przez Odwołującego Konsorcjum Hochtief w sprawie o sygn. akt KIO
645/18: opinię techniczną z dnia 11 kwietnia 2018 r., pismo K. i Associates sp. z o.o. z dnia
11 kwietnia 2018 r. wraz dokumentacją zdjęciową, a także zestawienie zakresu robót
wymienionych w ofercie Przystępującego Konsorcjum IDS - BUD z dokumentacją projektową
oraz ogłoszeniem o zamówieniu. Izba dopuściła również w poczet materiału dowodowego w
sprawie o sygn. akt: KIO 645/18 na wniosek Przystępującego: ocenę prawidłowości
oświadczenia oferenta w postępowaniu MHP oraz porozumienie z dnia 23 stycznia 2018 r.
Na podstawie tych dokumentów oraz stanowisk stron i uczestników postępowania
prezentowanych na rozprawie Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Mianowicie
Izba ustaliła, że w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
otwarcie
ofert odbyło się 31 stycznia 2018 r., a w postępowaniu oferty złożyło trzech
Wykonawców: wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Konsorcjum
Firm: Hochtief Polska S.A. oraz Warbud S.A. (cena ofertowa brutto: 635 654
631,09 zł),
wy
konawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Konsorcjum Firm: IDS-BUD
S.A. oraz Mar-Bud sp. z o.o.
Budownictwo spółka komandytowa (cena ofertowa brutto:
000,00 zł) oraz wykonawca Budimex S.A. (cena ofertowa brutto: 565 480 000,00 zł).
Kwota przeznaczona na realizację zamówienia, jaką Zamawiający podał bezpośrednio przed
otwarciem ofert wynosiła: 483 277 000,00 zł brutto. Pismem z dnia 23 marca 2018 r.
Zamawiający poinformował Wykonawców, iż jako najkorzystniejsza została wybrana oferta
wykonawcy Konsorcjum IDS-
BUD, która uzyskała maksymalną ilość punktów w przyjętych
kryt
eriach oceny ofert. Zamawiający poinformował również o odrzuceniu oferty
Odwołującego Budimex S.A. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy pzp z powodu błędu w
obliczeniu ceny, który wystąpił przy wypełnieniu treści formularza cenowego (załącznik nr 4
do SIWZ). W
uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy Zamawiający wskazał,
że: „poprzez modyfikację z dnia 10 stycznia 2018 r. ustalił obowiązujące zapisy Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ w zakresie sposobu obliczenia ceny (pkt. XIV
S
IWZ). Ponadto zgodnie z treścią SIWZ (pkt. IX 3.2.) Wykonawca zobowiązany był załączyć
do składanej oferty wypełniony Formularz cenowy, którego wzór stanowił Załącznik nr 4 do
SIWZ. Tymczasem załączony do oferty Budimex S.A. Formularz cenowy zawiera błędy w
obliczeniu każdego elementu ceny. Błąd polega na pominięciu w obliczeniach ceny
narzuconego przez Zamawiającego wskaźnika %, dla poszczególnych robót określonych w
kolumnie 2 wzoru Formularza cenowego. W konsekwencji zaistnienia przesłanki określonej
w art. 89 ust. 1
pkt. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych Zamawiający zobowiązany jest
do odrzucenia oferty Budimex S.A.”
W pkt XIV SIWZ po zmianie z dnia 10 stycznia 2018 r. Zamawiający określił:
„1. Cena oferty musi zostać wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o zakres prac i robót
przedstawiony w SIWZ wraz z Załącznikami (w szczególności w Załączniku nr 1).
Przedmiary robót opracowane przez Zamawiającego i przekazane Wykonawcy stanowią
jedynie podstawę informacyjną, tym samym mając jedynie znaczenie pomocnicze.
Wykonawca, którego oferta zostanie uznana za najkorzystniejszą będzie zobowiązany
w
terminie do 21 dni od daty podpisania umowy na wykonanie zamówienia publicznego
przedstawić na zasadach określonych w Umowie, kosztorys sporządzony metodą
up
roszczoną podając poziom cen zastosowanych stawek r-g; kosztów zakupu, ceny sprzętu,
koszty pośrednie liczone od R+S oraz zysk liczony od (R+S+Kp). Ceny jednostkowe
określone w kosztorysie załączonym do Umowy nie będą zmieniane w okresie jej
obow
iązywania z wyłączeniem sytuacji przewidzianych w postanowieniach Umowy.
Wszystkie składniki cenowe zawarte w kosztorysach powinny być liczone z dokładnością do
dwóch miejsc po przecinku. Wyliczone w kosztorysach załączonych do Umowy ogólne
wartości netto za wykonanie poszczególnych elementów robót po zsumowaniu muszą być
zgodne z
wartościami podanymi w Formularzu Cenowym stanowiącym Załącznik nr 4 do
SIWZ. Podana w Formularzu Cenowym kwota musi być zgodna z kwotą podaną w
Formularzu Oferty jako cena realizacji zamówienia (Załącznik nr 2 do SIWZ).
W przypadku nie uwzględnienia w kosztorysach opracowanych przez Wykonawcę
w
terminie wskazanym w pkt. 3 powyżej wszystkich robót i innych wydatków niezbędnych do
zrealizowania przedmiotu zamówienia na warunkach określonych w Umowie i wynikających
z
dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót, powstałe
różnice stanowią element ryzyka Wykonawcy i nie skutkują zwiększeniem ceny realizacji
zamówienia.
Wykonawca nie może samodzielnie wprowadzać zmian do Załącznika nr 4 do SIWZ ani
też pomijać lub wprowadzać w jego treści dodatkowych pozycji.”
W załączniku nr 4 do SIWZ - formularzu cenowym po zmianie z dnia 10 stycznia 2018
r. Zamawiający wskazał wartości poszczególnych wskaźników procentowych robót
budowlanych.
Punkt IX 3.2. SIWZ stanowił: „Ofertę stanowi wypełniony Formularz Oferty -
wypełniony Załącznik nr 2 do SWZ oraz niżej wymienione dokumenty:
Formularz cenowy
wy
pełniony Załącznik nr 4 do SIWZ”.
Odwołujący Budimex złożył wraz z ofertą formularz cenowy (załącznik nr 4 do SIWZ),
w którym podał ceny jednostkowe netto oraz brutto za wykonanie poszczególnych robót
budowlanych, a także cenę łączną netto i brutto. Odwołujący Budimex nie uwzględnił w
cenach jednostkowych wskaźnika procentowego podanego przez Zamawiającego wpisując
w
kolumnach: „cena netto” i „cena brutto” nieprawidłowe wartości. Odwołujący Budimex
złożył również formularz ofertowy (załącznik nr 2 do SIWZ), w którym wskazał cenę ofertową
netto i
brutto oraz VAT tożsame z podanymi w formularzu cenowym.
Punkt VI 2.1.1. SIWZ po zmianie z dnia 10 stycznia 2018 r. stanowił: „O udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają następujące warunki udziału
w
postępowaniu:
sytuacji ekonomicznej lub finansowej tj.:
2.1.1. W
ykonawca winien wykazać
minimalny roczny obrót w okresie ostatnich 3 lat obrotowych w wysokości nie mniejszej niż
400.000.000,00 zł w każdym roku obrotowym.”
Punkt VI.2.2.1.
SIWZ po zmianie z dnia 10 stycznia 2018 r. stanowił: „O udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają następujące warunki udziału
w
postępowaniu: zdolności technicznej lub zawodowej tj.: Wykonawca winien wykazać, że
wykonał w okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia d
ziałalności jest krótszy - w tym okresie, roboty budowlane odpowiadające
swoim rodzajem i wartością robotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia tzn.
wykonał co najmniej jedną robotę budowlaną polegającą na budowie budynku w którym
zainstalowana zos
tała klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli
dostępu oraz wykonał co najmniej dwa z wymienionych poniżej zakresów robót:
a)
należycie została wykonana elewacja wentylowana i okładziny wewnętrzne z użyciem
wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi
ślizgowych, lub
b)
należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość
budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych
wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego, lub
c)
należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej EXC3
w
szczególności dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o znacznych
rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej.”
d) n
ależycie zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej
z ograniczeniem rys w k
onstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.”
Punkt VI.2.2.2.lit. a) SIWZ
po zmianie z dnia 10 stycznia 2018 r. stanowił: „O
udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają następujące warunki
udziału w postępowaniu: zdolności technicznej lub zawodowej tj.: Wykonawca musi wskazać
osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, legitymujące się odpowiednim
do funkcji (jaka im zostanie powierzona) doświadczeniem oraz wykształceniem. Wykonawca
przedstawi kandydatów na poniższe stanowiska, którzy spełniają następujące wymagania:
a) minimum jedna osoba przewidziana do pełnienia funkcji Kierownika Budowy posiadająca
uprawnienia budowlane bez ograniczeń do kierowania robotami budowlanymi w specjalności
konstrukcyjno-
budowlanej, wraz z ważnym zaświadczeniem o przynależności do właściwej
izby samorządu zawodowego oraz posiadającą co najmniej 8-letnie doświadczenie
zawodowe w nadzorowaniu robót budowlanych w swojej specjalności, w tym pełnienie
funkcji (nieprzerwanie od daty rozpoczęcia budowy do dnia zakończenia budowy) Kierownika
Budowy przy budowie przynajmniej jednego budynku w którym zainstalowana została
klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementa
mi kontroli dostępu oraz wykonane co
najmniej dwa z wymienionych poniżej elementy robót:
) należycie została wykonana elewacja wentylowana i okładziny wewnętrzne z użyciem
wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi
ślizgowych, lub
należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość
wszystkich kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi
ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego
oraz zespolonego z nim żebra szklanego, lub
należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie EXC3 w szczególności dla
elementów: kratownic stalowych — konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych
rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających konstrukcje
stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej, lub
należycie zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej
z
ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.”
W pkt VI 2. SIWZ Zamawiający wskazał: „Wykonawcy wspólnie ubiegający się
o
udzielenie niniejszego zamówienia muszą wykazać, że warunki określone w pkt. VI.2
SIWZ, spełniają łącznie wszyscy Wykonawcy.”
W pkt X SIWZ Zamawiający zawarł informację dla wykonawców polegających na
zasobach innych
podmiotów, na zasadach określonych w art. 22a ustawy pzp oraz
zamierzających powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcom:
„1. Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu,
w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu
do zamówienia, lub jego części, polegać na
zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych
podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.
2. Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi udowodnić
Zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych
podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu
do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia — załącznik nr 6 do
SIWZ.
Zamawiający oceni, czy udostępniane Wykonawcy przez inne podmioty zdolności
techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na
wykazanie przez Wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz zbada, czy
nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których mowa w art. 24 ust. 1
pkt 13
—22 ustawy Pzp.
4. W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub
doświadczenia, Wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli
podmioty te zrealizują roboty budowlane, do realizacji których te zdolności są wymagane.
Wykonawca, który polega na sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów,
odpowiada solidarnie
z podmiotem, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów, za
szkodę poniesioną przez Zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych zasobów,
chyba że za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy.
6. Jeżeli zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuacja ekonomiczna lub finansowa,
podmiotu, na którego zdolnościach polega Wykonawca, nie potwierdzają spełnienia przez
Wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów
podstawy wykluczenia, Zamawiający zażąda, aby Wykonawca w terminie określonym przez
Zamawiającego: a) zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami lub b) zobowiązał
się do osobistego wykonania odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże zdolności
techniczne lub zawodowe lub sytuację finansową lub ekonomiczną, o których mowa w pkt. 1
powyżej.
Wykonawca, który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania braku
istnienia wobec nich podstaw wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim powołuje się
na ich zasoby, warunki udziału w postępowaniu składa także jednolite dokumenty, o których
mowa w pkt. 4 ppkt. 1) Rozdział IX SIWZ dotyczące tych podmiotów w zakresie dokumentów
o których mowa w Rozdziale VII pkt 2 SIWZ.
8. W celu oceny, czy Wykonawca polegając na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów
na zasadach okre
ślonych w art. 22a ustawy Pzp, będzie dysponował niezbędnymi zasobami
w stopniu umożliwiającym należyte wykonanie zamówienia publicznego oraz oceny, czy
stosunek łączący Wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich
zasobów, Zamawiający żąda dokumentów, które określają w szczególności: 1) zakres
dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu; 2) sposób wykorzystania zasobów
innego podmiotu, przez Wykonawcę, przy wykonywaniu zamówienia publicznego; 3) zakres i
okres udzi
ału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia publicznego; 4) czy podmiot,
na zdolnościach którego Wykonawca polega w odniesieniu do warunków udziału w
postępowaniu dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia,
zrealizuje roboty b
udowlane lub usługi, których wskazane zdolności dotyczą.”
Zgodnie z pkt III. 15 SIWZ: „Zamawiający nie dopuszcza powierzenia całości
wykonania przedmiotu zamówienia podwykonawcom.”
W myśl pkt III 9 i 10 SIWZ: „9. Wykonawca zobowiązany jest do podania w ofercie
części zamówienia, której wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcom oraz podania
firm podwykonawców. Niepodanie w ofercie części zamówienia, której wykonanie
Wykonawca powierzy podwykonawcom, Zamawiający uzna za zobowiązanie się
Wykonawcy do samod
zielnego wykonania zamówienia przez Wykonawcę. Zamawiający
żąda, aby przed przystąpieniem do wykonania zamówienia Wykonawca, o ile będą już
znane, podał nazwy albo imiona i nazwiska oraz dane kontaktowe podwykonawców i osób
do kontaktu z nimi, zaangażowanych w realizację przedmiotu zamówienia. Wykonawca
zobowiązany będzie do zawiadamiania zamawiającego o wszelkich zmianach danych, o
których mowa w zdaniu poprzednim, w trakcie realizacji przedmiotu zamówienia, a także
przekazywania informacji na temat nowych
podwykonawców, którym w późniejszym okresie
będzie powierzać realizację robót budowlanych lub usług objętych przedmiotowym
zamówieniem. 10. Jeżeli zmiana albo rezygnacja z podwykonawcy dotyczy podmiotu, na
którego zasoby Wykonawca powoływał się na zasadach w art. 22a ust. 1 ustawy Pzp, w celu
wykazani
a spełniania warunków udziału w postępowaniu, Wykonawca jest zobowiązany
wykazać Zamawiającemu, że proponowany inny podwykonawca lub Wykonawca
samodzielnie spełnia je w stopniu nie mniejszym niż podwykonawca, na którego zasoby
Wykonawca powoływał się w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia.”
We wzorze umowy (załącznik nr 3 do SIWZ) w pkt 1.4.5. wskazano: „podmiot trzeci
…………. na zasoby którego Wykonawca powoływał się składając Ofertę celem wykazania
spełniania warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, będzie
realizował przedmiot Umowy w zakresie …………………...” Ponadto w pkt 19.2.4 wskazano:
„19.2.4 W związku z art. 19.2.1 oraz 19.2.3 Umowy, dla potrzeb obliczenia stanu
zaawansowani
a Robót Budowlanych ustala się kwotowe wartości poszczególnych rodzajów
robót zawarte w zestawieniu stanowiącym Załącznik nr 14 do Umowy.” Punkt 19.3.1
stanowił: „Zapłata Wynagrodzenia stanowi całość świadczenia wzajemnego Zamawiającego
(o charakterze rycz
ałtowym) należnego na rzecz Wykonawcy z tytułu wykonania przez
Wykonawcę wszystkich zobowiązań wynikających z Umowy. Zobowiązanie Zamawiającego
zostanie zatem wykonane z momentem
zapłaty całości Wynagrodzenia, a Wykonawca nie
otrzyma żadnych dodatkowych świadczeń od Zamawiającego tytułem wynagrodzenia lub
zwrotu kosztów, chyba że Umowa jednoznacznie stanowi inaczej.” Załącznik nr 14 stanowił
„Kwotowe wartości poszczególnych rodzajów robót”, natomiast Załącznik nr 13 - „Regulamin
rozliczania
”. Punkt 16.2 - 16.5 stanowił: „16.2 Zamawiający oświadcza, że nie wyraża zgody
na powierzenie przez Wykonawcę osobie trzeciej wykonania całości zamówienia objętego
Umową. 16.3 Zamawiający oświadcza, że nie zastrzega, aby wykonanie którejkolwiek części
zamówienia nie mogło być powierzone podwykonawcom. 16.4 Strony ustalają, że w
przypadku zmiany albo rezygnacji z podwykonawcy, na
którego zasoby Wykonawca
powoływał się, na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b ustawy z dnia 29.01.2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity, Dz. U. z 2017 r., poz. 1579), w celu wykazania
spełniania warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1 tej ustawy,
Wykonawca zobowiązuje się wykazać Zamawiającemu, iż proponowany inny podwykonawca
lub Wykonawca samodzieln
ie spełnia je w stopniu nie mniejszym niż wymagany w trakcie
postępowania o udzielenie zamówienia. 16.5 Strony ustalają, że za uprzednią zgodą
Zamawiającego Wykonawca może powierzyć wykonanie dowolnej części zamówienia
podwykonawcom wskazanym w ofercie lub
innym podwykonawcom niż wskazani w ofercie,
z zachowaniem
odpowiednio postanowień art. 16 Umowy.”
Zamawiający w odpowiedzi na pytanie nr 64 do SIWZ wskazał w piśmie z dnia
listopada 2017 r.: „Przedmiary załączone do specyfikacji istotnych warunków zamówienia
mają jedynie rolę pomocniczą. Wykonawcy zobowiązani są do wyceny zakresu robót
określonych w Dokumentacji projektowej załączonej do specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Zamawiający wymaga wykonania pełnego zakresu przedmiotu zamówienia
opisanego Dokumentacją projektową.” Na pytanie nr 90 wskazał: „Należy rozpatrywać
dokumentację Projektu Wykonawczego całościowo — w tym w szczególności należy brać
pod uwagę: rzuty, widoki/elewacje, zestawienia oraz Specyfikację Materiałową. Przedmiary
maj
ą jedynie znaczenie pomocnicze w zakresie opisu przedmiotu zamówienia i nie stanowią
podstawy wyceny zakresu robót.” W odpowiedzi na pytanie nr 176 z prośbą o informację,
„czy można zmieniać podane wskaźniki procentowe w „Załączniku nr 4 do SIWZ Formularz
cenowy” tak aby dostosować ich wartość do rzeczywistego udziału wartości kosztorysów do
całości wyceny Wykonawcy?” Zamawiający nie wyraził zgody na zmianę opisaną w pytaniu.
W odpowiedzi na pytanie nr 391 w piśmie z dnia 29 grudnia 2017 r.: „Z uwagi na to, że w
załączniku nr 14 zostały przez Inwestora narzucone procentowo kwoty (% od kwoty
wynagrodzenia) za poszczególne rodzaje robót prosimy o informacje, który dokument będzie
wiążący do późniejszych rozliczeń czy uzgodnień (np. w zakresie rozwiązań zamiennych)
jeśli wypełnione kosztorysy uproszczone dla poszczególnych robót nie będą odpowiadać
kwotom z załącznika nr 14.” Zamawiający odwołał się do postanowień umowy: „Zgodnie
z
postanowieniami umowy która określa zasady rozliczeń za wykonane roboty.”
Konsorcjum IDS -
BUD złożyło wraz z ofertą zobowiązanie podmiotu : KORPORACJI
„ALTIS-HOLDING” z siedzibą w Kijowie do oddania do dyspozycji Wykonawcy IDS - BUD
S.A.
niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia, a mianowicie zasobów
zdolności technicznych i zawodowych (wiedzy i doświadczenia) przy wykonywaniu
zamówienia pod nazwą: Wykonanie robót budowlanych związanych z: realizacją zadania
inwestycyjnego pn. „Budowa Muzeum Historii Polski w Warszawie". Podmiot udostępniający
oświadczył, że udostępnia Wykonawcy ww. zasoby, w następującym zakresie: „a. zdolność
techniczna i zawodowa w zakresie zgodnym z punktem pkt. VI. 2.2. l. SIWZ tj. wykonaniem
w okresie ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert roboty budowlanej
odpowiadającej swoim rodzajem i wartością robotom budowlanym stanowiącym przedmiot
zamówienia tzn. wykonaniem co najmniej jednej roboty budowlanej polegającej na budowie
budynku w którym zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z
elementami kontroli dostępu oraz wykonaniem co najmniej dwa z wymienionych poniżej
zakresów robót: a) należycie została wykonana elewacja wentylowana i okładziny
wewnętrzne z użyciem wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą
systemowych zawiesi ślizgowych, lub b) należycie została wykonana wielkoformatowa
fasada szklana na pełną wysokość budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami
nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu
stołowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego, lub c) należycie została wykonana
konstrukcja stalowa w Hasie co najmniej EXC3 w
szczególności dla elementów: kratownic
stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej
elementów stalowych podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji, d) należycie
zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w
k
onstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.” Podmiot podał sposób wykorzystania udostępnionych
zasobów: „b. udział w realizacji przedmiotowego zamówienia poprzez wykonanie części
zamówienia polegającej na wykonaniu części robót w zakresie budowy budynku wraz z
instalacjami klimatyzacji precyzyjnej, systemów BMS i kontroli dostępu, z uwzględnieniem
wykonania dwóch z czterech poniższych zakresów: a) elewacji wentylowanej i okładzin
wewnętrznych z użyciem wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą
systemowych zawiesi ślizgowych, lub b) wielkoformatowej fasady szklanej na pełną
wysokość budynku, o konstrukcji słupowo- ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych
wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stołowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego, lub c) konstrukcji stalowej w klasie co najmniej EXC3 w szczególności
dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych
rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających konstrukcje
stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej, lub d) posadowienia budynku na płycie
fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji
żelbetowej do 0,2 mm.” Wskazał zakres i
okres
udziału przy wykonywaniu zamówienia: „c. wykonanie części zamówienia polegającej
na wykonaniu części robót w zakresie budowy budynku o parametrach wymienionych w pkt
b) powyżej, które będą realizowane przez okres realizacji tych prac dla przedmiotowego
zamówienia, na podstawie umowy o podwykonawstwo”. Zaznaczył, że będzie realizował nw.
roboty budowlane, których dotyczą udostępniane zasoby odnoszące się do warunków
udziału dot. wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, na których polega
Wykonawca:
„d. część zamówienia polegająca na wykonaniu części robót w zakresie
budowy budynku o parametrach wymienionych w pkt b) powyżej.”
W dniu 23 lutego 2018 r. Zamawiający wezwał Konsorcjum IDS - BUD m.in. działając
na podstawie art. 26 ust 3 ustawy pzp, do
„przedstawienia jednoznacznego zobowiązania
dotyczącego udostępnienia zasobów określonych w pkt. 12 formularza oferty przez
Korporację „Altis Holding”.” W uzasadnieniu wezwania Zamawiający wskazał: „Załączone do
złożonej oferty zobowiązanie — str. 85, 86 oferty — dotyczy oddania zasobów Wykonawcy
IDS-
BUD S.A. Tymczasem oferta została złożona przez wyżej wskazane konsorcjum, które
będzie ponosić solidarną odpowiedzialność za realizację zamówienia. Wobec powyższego
wzywamy do przedstawienia zobowiązania obejmującego swoim zakresem konsorcjum,
które złożyło ofertę. Jednocześnie wskazujemy, że omawiane zobowiązanie zawiera w
swojej treści zapisy budzące wskazane poniżej wątpliwości Zamawiającego: treść
z
obowiązania zawarta na str. 86 oferty odnosi się w lit. c i lit. d do parametrów określonych w
pkt. b). Tymczasem na str. 86 oferty pkt. b) wymieniony jest dwukrotnie. W związku z
powyższym wzywamy do przedstawienia zobowiązania jednoznacznie precyzującego zakres
i sposób wykorzystania udostępnianych zasobów.”
W odpowiedzi Konsorcjum IDS -
BUD złożyło w dniu 6 marca 2018 r.
uszczegółowione zobowiązania podmiotu : KORPORACJI „ALTIS-HOLDING” z siedzibą w
Kijowie
w zakresie, że zobowiązanie dotyczy udostepnienia zasobów wykonawcom wspólnie
ubiegającym się o udzielenie zamówienia publicznego, Konsorcjum firm: IDS-BUD S.A. ul.
Grzybowska 87, 00-844 Warszawa (Lider Konsorcjum) Mar-
Bud spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Budownictwo Sp. K. ul. Pawła Włodkowica 2c, 03-262 Warszawa
(Partner Konsorcjum).
Doprecyzowano również zakres i okres udziału przy wykonywaniu
zamówienia: „c. wykonanie, na podstawie umowy o podwykonawstwo, części zamówienia
polegającej na wykonaniu robót w zakresie wskazanym w lit „b) sposób wykorzystania
udostępnionych przeze mnie zasobów będzie ” niniejszego zobowiązania, przez okres
real
izacji tych prac dla przedmiotowego zamówienia.”, a także wskazanie, że podmiot będzie
realizował nw. roboty budowlane, których dotyczą udostępniane zasoby odnoszące się do
warunków udziału dot. wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, na
których polega Wykonawca: „d. część zamówienia polegająca na wykonaniu robót w
zakresie wskazanym w lit „b) sposób wykorzystania udostępnionych przeze mnie zasobów
będzie następujący: (...) ” niniejszego zobowiązania”.
W odpowiedzi
na wezwanie Zamawiającego z dnia 23 lutego 2018 r. w trybie art. 26
ust. 2f ustawy pzp w dniu 6 marca 2018 r. Konsorcjum IDS -
BUD złożyło m.in.:
1. Rachunki zysków i strat za okres ostatnich 3 lat obrotowych członków Konsorcjum, z
których wynikają następujące obroty: IDS BUD S.A.: 343.136.675,38 q 2016 r.,
888.050.561,49 w 2015 r. oraz 660.020.812,74 w 2014 r., Mar-Bud sp. z o.o. Budownictwo
spółka komandytowa: 70.235.228,83 w 2016 r., 61.424.733,64 w 2015 r. oraz 58.809.784,60
w 2014 r.
Wykaz robót budowlanych, a mianowicie: 1. Budowa nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów”, na rzecz Inwestora: Administracja Państwowa
w
Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa Inwestycyjnego, termin: 12.2009 - 12.2012,
zakres robót obejmował m.in. budowę budynku w którym zainstalowana została klimatyzacja
precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz wykonaniem poniższych
z
akresów robót: należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej EXC3
w szczególności dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o znacznych
rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej; należycie
zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w
k
onstrukcji żelbetowej do 0,2 mm. 2. „Projekt i budowa budynku biurowego w standardzie
dyplomatycznym
w mieście Kyiv (Kijów), p-t Lobanovskoho (dawny Czervonozorianyri) 44”,
na rzecz Inwestora: „Altis Energo” sp. z o.o. z siedzibą w Kijowie, termin: 12.2009 - 11.2012,
zakres robót obejmował m.in. budowę budynku w którym zainstalowana została klimatyzacja
precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz wykonaniem poniższych
zakresów robót: należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną
wysokość wszystkich kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami
no
śnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu
stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego; należycie zostało wykonane
posadowienie budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji
żelbetowej do 0,2 mm.
3. Referencje na potwierdzenie należytego wykonania robót wskazanych w wykazie.
4. Wykaz osób, m.in. S. K., zakres wykonywanych czynności: Kierownik Budowy,
dysponowanie bezpośrednie, doświadczenie: „Posiada ponad 8 lat doświadczenia
zawo
dowego w nadzorowaniu robót budowlanych w swojej specjalności: 1. Kierownik Robót
Budowlanych 01.2016 -
01.2018 Budowa Bloków nr 5 i 6 w Elektrowni Opole - roboty
budowlane -
wykonanie zbiornika żelbetowego na wody techniczne oraz deszczowe, tunele
kablowe
, żelbetowe na placach węglowych - roboty żelbetowe, fundamenty estakad
kablowych 9UXY, 8UXY, 7UXY -
roboty żelbetowe, fundamenty pod konstrukcje stalowe
szynoprzewodów do maszynowni 5 i 6 - roboty żelbetowego, komory ciepłownicze - roboty
żelbetowe, podziemna sieć kablobloków i studni kablowych dla bloków i 6 Elektrowni Opole -
roboty żelbetowe. 2. Kierownik Budowy 06.2009 - 10.2013 (od daty rozpoczęcia budowy do
daty zakończenia budowy) Budowa Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, zakres
robót obejmował budowę budynku, w którym zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna
i
system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz wykonano poniższy zakres robót: a)
należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość wszystkich
kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian
osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz
zespolonego z
nim żebra szklanego, b) należycie zostało wykonane posadowienie budynku
na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm. 3.
Kierownik robót / Kierownik Budowy 04.2008 - 06.2009 Fabryka Bridgestone w Stargardzie
Szczecińskim - obiekt przemysłowy o powierzchni 110 000m2, kontrakt na podstawie
regulacji
FIDIC, wartość kontraktu 298 mln. PLN 4. Kierownik Budowy 03.2007 - 03.2008
Fabryka SHOBI CRAFT w
Łysomicach koło Torunia - obiekt przemysłowy o powierzchni
000m2, kontrakt komercyjny, wartość kontraktu 38 mln PLN netto 5. Kierownik Robót
007 Budowa fabryki telewizorów LCD SHARP Poland wraz z niezbędną
infrastrukturą i zagospodarowaniem terenów przyległych - obiekt przemysłowy o powierzchni
30 000m2, kontrakt komercyjny, warto
ść kontraktu 102 mln PLN netto.”
W dniu 13 marca 2018 r. Zamawiający wezwał Konsorcjum IDS - BUD w trybie art. 26
ust 3 ustawy pzp
, do jednoznacznego wyjaśnienia zakresu robót wykonywanych w ramach
roboty wskazanej w poz. 1
Wykazu robót budowlanych przedstawionego przy piśmie z dnia
06 marca 2018 r.
Zamawiający wskazał, że „dokument potwierdzający wykonanie roboty
wymienionej w pozycji 1 wykazu nie odnosi się do zakresu robót wymaganych
postanowieniami Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia przedmiotowego przetargu
odnośnie koniecznego doświadczenia wykonawcy. Ponadto wartość robót wskazana
w
złożonym wykazie jest o 20 mln USD wyższa niż kwota wymieniona w załączonej do
pisma referencji z dnia 07 stycznia 2013 r.
” W związku z powyższym Zamawiający wezwał
do przedstawienia dokumentów jednoznacznie potwierdzających zakres wykonanych robót
(z
uwzględnieniem wymogów odnośnie ich zakresu określonych w postanowieniach SIWZ)
oraz wy
jaśnienia rozbieżności odnośnie wartości robót.
W odpowiedzi z dnia 21 marca 2018 r. Konsorcjum IDS - BUD
wyjaśniło w zakresie
rozbieżności odnośnie wartości robót, iż wartość roboty budowlanej wskazanej w poz. 1
Wykazu robót budowlanych to wartość brutto uwzględniająca podatek VAT obowiązujący na
Ukrainie (20%), natomiast wartość wskazana w liście referencyjnym to wartość netto.
O
dnośnie zakresu robót wykonanych w ramach roboty wskazanej w poz. 1 Wykazu robót
budowlanych przedstawionego przy piśmie z dnia 6 marca 2018 roku wyjaśnił, iż zakres
robót wykonanych w ramach inwestycji pn. Budowa nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów” obejmował m.in. budowę budynku w którym
zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli
dostępu oraz wykonanie poniższych zakresów robót: a) konstrukcji stalowej w klasie co
najmniej EXC3 w szczególności dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu,
dźwigarów stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej, b) posadowienia
budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.
Jednocześnie zaznaczył, że powyższe informacje w sposób jednoznaczny i precyzyjny
wskazane zostały w przekazanym w dniu 6 marca 2018 roku Wykazie robót budowlanych.
Potwierdzają one spełnianie warunku udziału w postępowaniu określonego w pkt. VI.2.2.1
SIWZ, c
zyniąc jednakże zadość wezwaniu Zamawiającego do uzupełnienia dokumentu
jednoznacznie potwierdzającego zakres wykonanych robót (z uwzględnieniem wymogów
odnośnie ich zakresu określonych w postanowieniach SIWZ). Wykonawca ponownie
przedłożył Wykaz robót budowlanych, który jest jedynym dokumentem przedkładanym
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju w sprawie dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia w celu potwierdzenia
spełnienia warunku udziału w postępowaniu, tj. dokumentem, z którego ma wynikać zakres
wykonanych robót budowlanych. Nadmienił jednocześnie, iż żądanie uzupełnienia treści
referencji o zakres robót potwierdzających warunki udziału w przedmiotowym postępowaniu,
jest działaniem nieuprawnionym i nie znajdującym podstaw ani w ustawie pzp, ani
w
rozporządzeniu Ministra Rozwoju w sprawie dokumentów, jakich może żądać zamawiający
od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia ani też w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej.
W formularzu ofertowym Konsorcjum IDS -
BUD w pkt 11 poinformowało, że
zamierza
powierzyć podwykonawcom realizację części zamówienia obejmujące swoim
zakrese
m wykonanie następujących robót: roboty konstrukcyjne i murowe (m.in.
podwykonawca ALTIS HOLDING
), roboty rozbiórkowe, demontażowe i wyburzeniowe,
roboty ziemne, drogowe i zieleniarskie, roboty dekarskie i izolacyjne, roboty elewacyjne
(m.in. podwykonawca ALTIS HOLDING), robot
y wykończeniowe wewnętrzne i zewnętrzne,
roboty stolarskie i ślusarskie, dostawa i montaż wyposażenia, instalacje sanitarne i
mechaniczne
(m.in.
podwykonawca
ALTIS
HOLDING),
instalacje
elektryczne
i
teletechniczne (m.in. podwykonawca ALTIS HOLDING), roboty
i usługi specjalistyczne.
Ponadto w pkt 12 formularza oferty Konsorcjum IDS -
BUD wskazało: „informujemy,
że przy realizacji zamówienia będziemy polegali na zdolnościach technicznych lub
zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych
podmiotów, niezależnie od
charakteru prawnego łączących nas z nim stosunków prawnych: zdolność techniczna i
zawodowa w zakresie zgodnym z punktem pkt. VI.2.2.l. SIWZ tj. wykonaniem w okresie
ostatnich 8 lat przed upływem terminu składania ofert roboty budowlanej odpowiadającej
swoim rodzajem i
wartością robotom budowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia tzn.
wykonaniem co najmniej jednej roboty budowlanej polegającej na budowie budynku w
którym zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementarni
kontroli dostępu oraz wykonaniem co najmniej dwa z wymienionych poniżej zakresów robót:
a)
należycie została wykonana elewacja wentylowana i okładziny wewnętrzne z użyciem
wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi
ślizgowych, lub b) należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną
wysokość budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych
wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego, lub c) należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co
najmniej EXC3 w szczeg
ólności dla elementów: kratownic stalowych - konstrukcji dachu,
dźwigarów stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m , elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej, d) należycie
zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w
k
onstrukcji żelbetowej do 0,2 mm. KORPORACJA „ALTIS - HOLDING”.”
Z wy
ciągu ze strony internetowej o zrealizowanych projektach przez Żytomierski
Zakład Konstrukcji Stalowych wynika, że Zakład ten brał bezpośredni udział w realizacji
projektu „Terminal na lotnisku międzynarodowym, Lwów”.
Z kopii certyfikatu wynika, że Żytomierski Zakład Konstrukcji Stalowych uzyskał
certyfikat dla konstrukcji stalowych EXC 3 zgodnie z normą EN 1090 - Z 21 września 2012 r.
Z raportu z wyjazdu służbowego z dnia 30 marca 2018 r. wynika, że w dniu 29 marca
218 r. przedstawiciel firmy Mostostal K
raków S.A. M. G. wraz z Panem M. G.
przedstawicielem firmy Budimex S.A. dokonali wizji lokalnej Portu Lotniczego we Lwowie pod
względem zgodności budynku referencyjnego z pkt VI 2.2.1 SIWZ. Zgodnie z oświadczeniem
zawartym w raporcie wizji lokalnej
dokonano na całym obiekcie w obszarach od A do G.
Przedstawiciel Mostostal Kraków S.A. oświadczył, że według jego uznania i doświadczenia
konstrukcja dachu nie jest kratownicą, dach ma zupełnie odmienną konstrukcję (ramową
wykonaną z pełnościennych rygli o przekroju dwuetowym. Oświadczył również, że na
podstawie pomiarów dalmierzowych o tolerancji +/- 1.5 mm na obiekcie nie stwierdzono ani
jednego dźwigara, którego rozpiętość przekroczyłaby 22 metry. W jego ocenie oświadczenia
zawarte w tym zakresie w wykaz
ie robót złożone przez Konsorcjum IDS - BUD są niezgodne
z prawdą.
Z noty technicznej wynika, że Prof. dr hab. inż. M.G. oświadczył, że „przedstawione w
referencyjnym wykazie robót budowlanych oświadczenie dotyczące budowy nowego dworca
lotniczego PP Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów jest nieprawdziwe w/z rozwiązań
konstrukcyjnych (zrealizowano konstrukcję nośną ramową z ryglami pełnościennymi, a nie
kratownicami jak mylnie podano w wykazie robót).” Ponadto oświadczył, że „oświadczenie o
zrealizowaniu konstrukcji dachu w postaci kratownic stalowych, dźwigarów stalowych o
znacznych rozpiętościach co najmniej 30m jest nieprawdziwe, gdyż w zakresie konstrukcji
dachu powyższego obiektu nie występują kratownice stalowe. Konstrukcję dachu stanowi
konstrukcja nośna ramowa z ryglami pełnościennymi. Zgodnie z pomiarami dokonanymi w
dniu 29 marca 2018 r. przez M.G. oraz M.G. z Budimex
S.A. maksymalna rozpiętość przęseł
nie przekracza 22m.
”
Z
wyciągu z rejestru wyroków - wyrok Sądu Gospodarczego w Kijowie z dnia 2 lutego
2015 r. sprawa nr 91
0/27238/14 wraz z tłumaczeniem wynika, że pomiędzy Korporacją Altis -
Holding a Państwowym Przedsiębiorstwem Dyrekcją ds. Budownictwa Obiektów na EURO-
2012 toczył się spór sądowy o zapłatę wynagrodzenia za przeprowadzenie prac budowlano -
montażowych przy budowie nowego terminalu pasażerskiego Międzynarodowego Portu
Lotniczego Lwów. Ponadto w uzasadnieniu wyroku wskazano, że: „W dniu 3 marca 2010 r.
pomiędzy Korporacją Altis - Holding (zwana dalej Powodem) a Urzędem ds. Budownictwa
Kapitalnego Lwowskiej Obwodowej Administracji Państwowej została zawarta umowa
o
dzieło. Zgodnie z warunkami umowy Urząd ds. Budownictwa Kapitalnego Lwowskiej
Obwodowej Administracji Państwowej powierzył powodowi zgodnie z dokumentacją
projektową przeprowadzenie prac budowlano - montażowych przy budowie nowego
terminalu pasażerskiego Międzynarodowego Portu Lotniczego Lwów. Dnia 26 lipca 2010 r.
między powodem, Urzędem ds. Budownictwa Kapitalnego Lwowskiej Obwodowej
Administracji Państwowej oraz Państwowym Przedsiębiorstwem Dyrekcją ds. Budownictwa
Obiektów na EURO-2012 została zawarta umowa nr 26-07/10 o zmianie strony w
zobowi
ązaniach. Zgodnie z daną umową zleceniodawca Urząd ds. Budownictwa Kapitalnego
Lwowskiej Obwodowej Administracji Państwowej został zastąpiony przez zleceniodawcę
Państwowe Przedsiębiorstwo Dyrekcja ds. Budownictwa Obiektów na EURO-2012. W toku
rozpatrzenia
sprawy sąd ustalił, że powód wykonał prace w pełnym zakresie, co jest
potwierdzone na podstawie zaświadczenia o wartości wykonanych prac, protokołu gotowości
obiektu do eksploatacji nr 3 z dnia 19 grudnia 2012, certyfikatu serii IY nr 165130080923,
który poświadcza zgodność ukończonego budownictwa obiektu „Budowa nowego terminalu
Międzynarodowego Portu Lotniczego Lwów.”
Z oceny
prawidłowości oświadczenia oferenta w postępowaniu MHP wykonanej przez
Ekspertis Sp. z o.o. Sp. k. i opracowanej przez dr inż. P.S. oraz dr inż. M.P., że jako przykład
obiektów z fasadą szklaną z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro
szklane zostało wskazane Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie („od zewnątrz
obiektu widoczne zarówno żebra szklane jak również punktowe mocowanie fasady do żeber
szklanych za pomocą rotuli.”) Odnośnie budynku referencyjnego w Kojowie wskazano, że
„zarówno na elewacji jak i wewnątrz obiektu widoczny jest zastosowany profil aluminiowy
brak żebra szklanego; brak widocznych punktów mocowania fasady za pomocą rotuli; w
miejscach po
działu elementów fasady, tzn. w miejscach w których powinny znajdować się
żebra szklane, zamocowane są stalowe wsporniki podtrzymujące zewnętrzne pomosty oraz
zewnętrzną konstrukcję stalową, co wyklucza tym samym zastosowanie żeber szklanych.
Przedmiotowe stalowe wsporniki mogą być zamontowane albo do konstrukcji żelbetowej
budynku, albo do stalowej konst
rukcji wsporczej.” We wnioskach wskazano: „Analizując
powyższą dokumentację fotograficzną, mając na uwadze, iż na fasadzie szklanej budynku
biurowego firmy Altis - Holding w Kijowie: 1. Brak widocznych, charakterystycznych dla
fasady szklanej wykonanej na żebrach szklanych mocowań punktowych, 2. Brak ekspozycji
żeber szklanych jako elementu architektury o dużych walorach estetycznych, 3. Widoczne są
elementy konstrukcji słupowo - ryglowej bez elementów żebra szklanego, 4. W osiach
podziału elementów fasady, występują stalowe wsporniki zewnętrznych pomostów oraz
zewnętrznej żaluzji (brak możliwości zamontowania takich wsporników do żeber szklanych),
należy stwierdzić, że fasada szklana na północnej elewacji budynku biurowego
zlokalizowanego w Kijowie […] nie jest fasadą wykonaną na żebrach szklanych.”
Z oświadczenia projektanta nadzorującego realizację konstrukcji stalowej a także
sprawującego kontrolę nad zgodnością z normami pana A. E. P. wynika, że wymogi zawarte
w projekcie budowy konstrukcji stalowej nowego dworca lotniczego PP Międzynarodowy Port
Lotniczy Lwów odpowiadają wymogom normy dla kategorii wykonania konstrukcji EXC3.
Oświadczenie zostało potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, a osoba projektanta
została zamieszczona w dokumentacji projektowej referencyjnego budynku.
Z oświadczenia projektanta nadzorującego realizację konstrukcji stalowej
referencyjnego budynku
z poz. 1 wykazu robót wskazanych przez Konsorcjum IDS - BUD
pana A. E. P.
wynika, że zostały zaprojektowane dźwigary stalowe o całkowitej rozpiętości
72,26m, wchodzące w skład konstrukcji głównej dachu, a także że kratownice stalowe
zostały zaprojektowane jako konstrukcja dachu w części wejściowej do terminala.
Oświadczenie zostało potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, a osoba projektanta
została zamieszczona w dokumentacji projektowej.
Z oświadczenia właściciela budynku referencyjnego ALTIS - ENERGO wynika, że
w
ramach inwestycji z poz. 2 wykazu robót wskazanych przez Konsorcjum IDS - BUD
zaprojektowano i wykonano wieloformatową fasadę szklaną na pełną wysokość budynku -
na potwierdzenie przedłożono zdjęcia - o konstrukcji słupowo - ryglowej z elementami
nośnymi ścian osłonowych, wykonanymi w postaci żebra szklanego. Ponadto wskazano, że
projektantem budynku i osobą sprawującą nadzór autorski był pan p. P. I. syn A.
Z oświadczenia projektanta budynku z poz. 2 wykazu robót wskazanych przez
Konsorcjum IDS -
BUD i osoby sprawującej nadzór autorski nad realizacją inwestycji pana
I.A. P.
, potwierdzonego przez tłumacza przysięgłego wynika, że w ramach inwestycji
zaprojektowano i wykonano wieloformatową fasadę szklaną na pełną wysokość budynku
o ko
nstrukcji słupowo - ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych, wykonanymi
w
postaci żebra szklanego.
Z porozumienia z dnia 23 stycznia 2018 r. pomiędzy IDS - BUD S.A. a Korporacją
„ALTIS HOLDING” zawartego „w związku z zainteresowaniem Stron w uczestnictwie
w
realizacji Inwestycji pn. „Wykonanie robót budowlanych związanych z realizacją zadania
inwestycyjnego pn. „Budowa Historii Polski w Warszawie”, której Inwestorem jest Muzeum
Historii Polski w Warszawie”, z paragrafu 2 ust. 1 i 2 wynika, że: „1. W przypadku zawarcia
między IDS a Inwestorem Kontraktu, ALTIS zobowiązuje się do wykonania w ramach
Zamówienia robót określonych w przedłożonym zobowiązaniu do udostępnienia zasobów,
pozwalający na potwierdzenie realnego skorzystania przez IDS z tych zasobów,
w
szczególności w zakresie wykonania zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków
Zamówienia: I. części robót w zakresie budowy budynku wraz z instalacjami klimatyzacji
precyzyjnej, systemów BMS i kontroli dostępu II. posadowienia budynku III. a) konstrukcji
stalowej minimum w zakresie elementów: kratownic stalowych - konstrukcji dachu,
dźwigarów stalowych, elementów stalowych podwieszających konstrukcje stropów,
podkonstrukcji elewacji zewnętrznej lub b) fasady szklanej budynku, o konstrukcji zgodnej z
wym
aganiami SIWZ; 2. Jednocześnie Strony ustalają, iż ALTIS obligatoryjnie wykona roboty
określone w ust. 1 pkt I oraz II. Roboty określone w ust. 1 pkt III ALTIS wykona, w całości
bądź też jedynie w zakresie lit. a) albo b), według uznania IDS, jednakże w sposób
niezbędny do skorzystania przez IDS z zasobów w zakresie zdolności technicznej i
zawodowej, zgodnie z warunkiem określonym w pkt VI 2.2.1. SIWZ.”
Z opinii technicznej osoby opiniującej projekt konstrukcyjny, dokumentację
obliczeniową i rysunki warsztatowe oraz nadzorującej wykonanie i montaż na budowie
przeszklonych części elewacji zewnętrznych budynku MHŻP w Warszawie pana Wiesława
Kalety wynika,
że żadna z występujących w budynku fasad słupowo - ryglowych nie ma
elementów nośnych wykonanych jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego
i
zespolonego z nim żebra szklanego.
Z odpowiedzi na pismo współautora projektu wykonawczego MHŻP w Warszawie K.&
Associates
wynika, że jedyna ściana posiadająca szklane żebra z elementami złożonymi z
profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego nie jest o konstrukcji słupowo -
ryglowej.
W zestawieniu
zakresu robót wymienionych w ofercie Przystępującego Konsorcjum
IDS - BUD do zlecania podwykonawcom z dokumentacj
ą projektową oraz ogłoszeniem
o
zamówieniu, stanowiącym opracowanie własne Odwołującego wskazano w odniesieniu do
dokumentacji projektowej i oferty Konsorcjum IDS -
BUD: „TOM 1.1 Projekt
zagospodarowania terenu - 3. Roboty ziemne, drogowe i zieleniarskie, TOM 1.2. Architektura
krajobrazu - 3. Roboty ziemne, drogowe i zieleniarskie, TOM 1.3 Drogi - 3. Roboty ziemne,
drogowe i
zieleniarskie, TOM1.4. Przyłącza - 10. Instalacje elektryczne i teletechniczne, 9.
Instalacje sanitarne i mechaniczne, TOM 2.1. Projekt architektoniczny - 1. Roboty
konstrukcyjne i murowe, 4. Roboty dekarskie i izolacyjne, 5. Roboty elewacyjne, 6. Roboty
wykończeniowe wewnętrzne i zewnętrzne, 11. Roboty i usługi specjalistyczne, 2. Roboty
rozbiórkowe, demontażowe i wyburzeniowe, TOM 2.2. Projekt konstrukcji - 1. Roboty
konstrukcyjne i
murowe, 11. Roboty i usługi specjalistyczne, TOM 2.3. Instalacje sanitarne -
9. Instalacje sanitarne i mechaniczne, TOM 2.4. Instalacje elektryczne - 10. Instalacje
elektryczne i teletechniczne, TOM 2.5. Instalacje teletechniczne - 10. Instalacje elektryczne
i teletechniczne, TOM 2.6. Instalacje BAS i BMS - 10. Instalacje elektryczne i teletechniczne,
TOM 3.1. Projekt wnętrz - 7. Roboty stolarskie i ślusarskie, 8. Dostawa i montaż
wyposażenia.” Natomiast w odniesieniu do ogłoszenia o zamówieniu i oferty Konsorcjum IDS
BUD: „1. Roboty ziemne - 3. Roboty ziemne, drogowe i zieleniarskie, 2. Roboty
konstrukcyjne - 1. Roboty konstrukcyjne i murowe,
11. Roboty i usługi specjalistyczne, 3.
Roboty murowe -
1. Roboty konstrukcyjne i murowe, 4. Roboty wykończeniowe - 3. Roboty
ziemne, drogowe i
zieleniarskie, Roboty dekarskie i izolacyjne, 6. Roboty wykończeniowe
wewnętrzne i zewnętrzne, 7. Roboty stolarskie i ślusarskie, 8. Dostawa i montaż
wyposażenia, 11. Roboty i usługi specjalistyczne, 5. Roboty elewacyjne - 5. Roboty
elewacyjne, 6. Roboty elektryczne - 10. Instalacje elektryczne i teletechniczne, 7. Roboty
teletechniczne - 10. Instalacje elektryczne i teletechniczne, 8. Roboty sanitarne - 9. Instalacje
sanitarne i mechaniczne, 9. Roboty drogowe i zieleniarskie - 3. Roboty ziemne, drogowe i
zieleniarskie, 10. Roboty związane z zagospodarowaniem terenu - 3. Roboty ziemne,
drogowe i zieleniarskie, 11. Ro
boty rozbiórkowe, z wywiezieniem gruzu - Roboty
rozbiórkowe, demontażowe i wyburzeniowe.”
Izba zważyła, co następuje:
Izba dokonawszy oceny podniesionych w
odwołaniach zarzutów, biorąc pod uwagę
zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz stanowiska Stron i Uczestników
postępowania odwoławczego przedstawione na rozprawie stwierdziła, że odwołania
zasługują na częściowe uwzględnienie.
KIO 624/18
I. Zarzuty dotyczące oferty Odwołującego.
1. Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt. 6 ustawy pzp poprzez jego
błędne zastosowanie
i
uznanie, że oferta Odwołującego podlega odrzuceniu pomimo, iż nie zaistniały określone
w
tym przepisie przesłanki do odrzucenia - w szczególności poprzez błędne i
nieuzasadnione przyjęcie, iż omyłkowe wypełnienie formularza stanowiącego załącznik nr 4
do SIWZ w sposób nieodpowiadający narzuconemu przez Zamawiającego sposobowi
prezentacji cen cząstkowych stanowi błąd w obliczeniu ceny;
2. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt. 2 ustawy pzp poprzez jego niezastosowanie w
sytuacji, gdy omy
łka polegająca na niedokonaniu prezentacji cen cząstkowych z
uwzględnieniem narzuconego przez Zamawiającego wskaźnika procentowego, określonego
w kolumnie 2 formularza cenowego (załącznik nr 4 do SIWZ), ma charakter oczywistej omyłki
rachunkowej, co obligo
wało Zamawiającego do jej poprawienia;
z ostrożności procesowej:
3. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt. 3 ustawy pzp poprzez jego niezastosowanie w
sytuacji, gdy omyłka polegająca na niedokonaniu prezentacji cen cząstkowych z
uwzględnieniem narzuconego przez Zamawiającego wskaźnika procentowego, określonego
w kolumnie 2 formularza c
enowego (załącznik nr 4 do SIWZ), ma charakter innej omyłki
polegającej na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia, a której
skorygowanie nie powodowa
łoby istotnych zmian w treści oferty, co obligowało
Zamawiającego do jej poprawienia.
Zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 oraz art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy pzp
zasługują na
uwzględnienie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego z
uwagi na błąd w obliczeniu ceny (art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy pzp) uzasadniając swoją decyzję
nieuwzględnieniem przez Wykonawcę w załączniku nr 4 do SIWZ wartości procentowych
w
cenach jednostkowych. Okoliczność, że Odwołujący podał nieprawidłowe wartości
w
kolumnach: „cena netto” i „cena brutto” formularza cenowego (załącznik nr 4 do SIWZ)
była bezsporna między Stronami. W ocenie Izby błąd ten nie stanowi jednak błędu w
obliczeniu ceny w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy pzp.
Z błędem w obliczeniu ceny
mamy do czynienia, gdy nie jest możliwe odtworzenie rachunku matematycznego
przeprowadzonego przez wykonawcę, z uwagi na wpisane błędne wartości konieczne do
przeprowadze
nia tego rachunku. Przykładem błędu w obliczeniu ceny jest wskazanie błędnej
stawki podatku VAT w
ofercie, na co zwracał uwagę Przystępujący, jednak kwestia ta w
świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego ma odmienne znaczenie dla rozstrzygnięcia
postawionego z
arzutu niż wywodził Przystępujący. Mianowicie, jak podniósł Sąd Najwyższy
w uchwale z dnia 20 października 2011 r. (III CZP 53/11) jeśli zamawiający nie zawarł
żadnych wskazań dotyczących stawki podatku VAT, to oferta zawierająca stawkę niezgodną
o zobowiązującymi przepisami podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy
ergo jeśli zamawiający wskazał stawkę podatku VAT w SIWZ to błąd w ofercie powinien
zostać w tym zakresie poprawiony. Przenosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy Izba
zauważa, że Zamawiający podał w załączniku nr 4 do SIWZ wartości wskaźników
procentowych, w oparciu o które miały zostać wyliczone ceny jednostkowe, a wykonawcy nie
mogli
samodzielnie wprowadzać zmian w załączniku nr 4 (pkt XIV 5. SIWZ). Dodatkowo,
wykonawcy byl
i zobowiązani do podania w formularzu oferty ceny całkowitej za realizację
zamówienia, która miała charakter ceny ryczałtowej i miała zostać wyliczona przez
Wykonawcę w oparciu o zakres prac i robót przedstawiony w SIWZ wraz z załącznikami, w
szczególności w załączniku nr 1 (pkt XIV 1. SIWZ, pkt 19.3.1. wzoru umowy - załącznik nr 3
do SIWZ). Podana w formularzu cenowym kwota musiała być zgodna z kwotą podaną w
formularzu oferty jako cena realizacji zamówienia, załącznik nr 2 do SIWZ (pkt XIV 3 SIWZ) i
w ofe
rcie Odwołującego warunki te zostały zachowane. Skoro zatem Zamawiający podał
wskaźniki procentowe w formularzu oraz znał cenę całkowitą oferty Wykonawcy to mógł i
powinien odtworzyć rachunek matematyczny dotyczący nieprawidłowo wskazanych wartości
w załączniku nr 4 do SIWZ oferty Odwołującego. Wykonawcy nie mieli bowiem wpływu na
ceny netto i brutto w formularzu cenowym, które były determinowane wysokością
wskaźników procentowych narzuconych przez Zamawiającego.
Wskazać należy, że oczywiste omyłki rachunkowe to błędy wynikające z niewłaściwego
przeprowadzenia działań arytmetycznych, w szczególności błędne zsumowanie lub odjęcie
poszczególnych pozycji (post. SN z 21.06.1967 r., II CZ 48/67, LEX nr 616). Jak wskazano
w
opinii UZP: „Wykonawca dopuszcza się omyłki rachunkowej, gdy na podstawie działania
matematycznego można ją prześledzić i na podstawie reguł rządzących tym działaniem
możliwe jest stwierdzenie błędu w jego wykonaniu (...). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem
omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty, nie tylko wtedy, gdy jest widoczna na pierwszy
rzut oka. Tę cechę można przypisać wyłącznie omyłkom dotyczącym prostych działań na
małych liczbach. W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej dla uznania, że omyłka rachunkowa
ma charakter oczywisty, wystarcz
ający jest fakt jej ustalenia podczas sprawdzania obliczeń
zgodnie z podanym przez zamawiającego sposobem obliczenia ceny oferty oraz możliwość
jej jednoznacznego stwierdzenia (wyrok KIO z 1 września 2011 r., sygn. akt 1787/11, a także
w wyroku KIO z dnia
28 września 2010 r., sygn. akt KIO 1978/10). Nie stanowi przy tym
ograniczenia dla poprawy oczywistej omyłki rachunkowej na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2
ustawy p
zp ilość omyłek rachunkowych występujących w ofercie, ani też ich istotność.
Odnosząc się do argumentacji Zamawiającego dotyczącej braku możliwości poprawienia
nieprawidłowych wartości w ofercie Odwołującego z uwagi na istotność załącznika nr 4 do
SIWZ w procesie inwestycyjnym Izba zauważa, że załącznik ten miał służyć ustaleniu
kwotowych wartości poszczególnych rodzajów robót dla potrzeb obliczenia stanu
zaawansowania robót budowlanych (pkt 19.2.4. wzoru umowy - załącznik nr 3 do SIWZ).
Postanowienia SIWZ nie zawierają postanowień, które wskazywałyby, że na podstawie tego
formularza wykonawcy byli
by zobowiązani do obliczenia ceny. W SIWZ wskazuje się
również, że przedmiary robót miały wyłącznie charakter pomocniczy. W związku z
powyższym Zamawiający był zobligowany do poprawienia nieprawidłowych wartości w
ofercie Odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy pzp, a więc oczywistych
omyłek rachunkowych. O oczywistości tych omyłek świadczą niektóre pozycje formularza
przykładowo: 3.4.1.3.4., 3.4.1.4.5. czy 6.4., gdzie wskaźniki procentowe wynoszą: 0,0100%,
. Porównanie tych wskaźników z całkowitą ceną oferty powoduje, że
nieprawidłowe wartości w kolumnach „cena netto”, „cena brutto” w sposób oczywisty „rzucają
się w oczy”, nie budzą jakichkolwiek wątpliwości i wynikają z danych zawartych w samej
ofercie bez konieczności ich uzupełniania przez Wykonawcę. W ocenie Izby Zamawiający
był zobowiązany poprawić ofertę Odwołującego w oparciu o dyspozycję art. 87 ust. 2 pkt 2
ustawy pzp, co Izba nakazała.
Odnośnie podnoszonej przez Przystępujące Konsorcjum Hochtief argumentacji, że oferta
Odwołującego Budimex i tak w ponownej ocenie ofert powinna zostać odrzucona za
niezgodność z SIWZ z uwagi na wskazane powyżej błędy formularza cenowego Izba
wskazuje, że Odwołujący zastosował się do zapisów SIWZ. Mając na względzie, że omyłki
w
ofercie Odwołującego kwalifikują się jako oczywista omyłka rachunkowa Izba uznała za
niezasadny zarzut podniesiony
z ostrożności procesowej naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3
ustawy pzp, gdyż ma on zastosowanie gdy treść oferty wykonawcy jest niezgodna z SIWZ
ale
możliwe jest poprawienie w ofercie tych niezgodności pod warunkiem, że nie powodują
one jednak istotnych zmian w treści oferty.
II.
Zarzuty dotyczące oferty Konsorcjum IDS-BUD.
1. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 w zw. z art. 22a ust. 2 i 4 ustawy pzp poprzez
błędne i nieuzasadnione przyjęcie, iż zobowiązanie Korporacji Altis - Holding stanowi o
realnym udostępnieniu zasobu podmiotu trzeciego oraz błędne i nieuzasadnione przyjęcie, iż
podmiot trzeci wykona roboty budowlane, do realizacji których wymagane jest udostępniane
doświadczenie, a w konsekwencji zaniechanie wykluczenia z Postępowania wykonawcy
Konsorcjum IDS-
BUD z uwagi na niewykazanie spełniania przez tego wykonawcę warunku
udziału w postępowaniu polegającego na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do
wykonania zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ;
ewentualnie:
Zarzut naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy pzp poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy
Konsorcjum IDS-
BUD do przedłożenia Zamawiającemu zobowiązania podmiotu trzeciego,
z
którego treści wynikałoby realne udostępnienie zasobu tego podmiotu oraz wykonanie
zamówienia w zakresie, dla którego udostępniane doświadczenie jest wymagane.
Izba uznała, że na uwzględnienie zasługuje zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 w zw. art.
22a ust. 2 i 4 i w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy pzp.
Na wstępie wskazać należy, że zobowiązanie podmiotu trzeciego złożone przez Wykonawcę
Konsorcjum IDS - BUD
wraz z ofertą nie wskazywało w ocenie Izby w sposób precyzyjny jaki
zakres podlega udostępnieniu, a także czy Korporacja Altis Holding wykona roboty
budowlane objęte udostępnieniem celem spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Stwierdzenia zawarte w zobowiązaniu: „dwa z czterech zakresów” i powołanie na warunek
udziału w postępowaniu powodują, iż kwestie realności udostępnienia pozostają
nieudowodnione.
Co bowiem istotne warunek udziału w postępowaniu zawarty w pkt VI
2.2.1., na który powołuje się w treści zobowiązania podmiot udostępniający został
sformułowany w sposób alternatywny: „wykonał co najmniej jedną robotę budowlaną
polegającą na budowie budynku w którym zainstalowana została klimatyzacja precyzyjna i
system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz wykonał co najmniej dwa z
wymienio
nych poniżej zakresów robót: a) należycie została wykonana elewacja wentylowana
i okładziny wewnętrzne z użyciem wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za
pomocą systemowych zawiesi ślizgowych, lub b) należycie została wykonana
wielkoformatowa fasada
szklana na pełną wysokość budynku, o konstrukcji słupowo-
ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub
element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego, lub c)
należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej EXC3 w szczególności
dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o znacznych
rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających konstrukcje
stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej d) należycie zostało wykonane posadowienie
budynku na płycie fundamentowej z ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.”
4. W odniesieniu do warunków dotyczących doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na
zdolnościach innych podmiotów, jeśli podmioty te zrealizują roboty budowlane do realizacji
których te zdolności są wymagane (art. 22a ust. 4 ustawy pzp). Zgodnie z art. 22a ustawy
pzp
Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi
udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi
zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do
oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia. Z treści
takiego zobowiązania musi jednak wynikać w sposób nie budzący wątpliwości jaki zasób
zostaje udostępniony oraz zakres realizacji części zamówienia, do którego wykonania
z
obowiązuje się dany podmiot odpowiednio do zakresu udostępnianych zasobów.
Pr
zystępujący złożył na rozprawie porozumienie zawarte pomiędzy IDS - BUD S.A. a
podmiotem Korporacją Altis Holding, jednak również z jego treści nie wynika w sposób
jednoznaczny zakres udostępnienia i następnie realizacji zamówienia. Paragraf 2 ust. 2
tegoż porozumienia wskazuje, że odnośnie części udostępnionych zobowiązaniem robót
podmiot Altis Holding wykona je w całości bądź w pewnym zakresie, według uznania IDS -
BUD S.A.
, następnie po raz kolejny znajdujemy odesłanie do warunku udziału
w
postępowaniu, który został sformułowany w sposób alternatywny. Izba zauważa, że
w
zakresie złożonego przez Konsorcjum IDS - BUD zobowiązania podmiotu trzeciego
Zamawiający skierował do Wykonawcy wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp.
Wezwanie nie dotyczyło jednakże kwestii realnego udostępnienia zasobów, jak wywodził
Odwołujący, a objęcia wszystkich Członków Konsorcjum przedmiotem udostępnienia oraz
jednoznacznego określenia zakresu i sposobu udostępnienia zasobów w kontekście
dwukrotnie pojawiającej się w zobowiązaniu litery „b)”. Zamawiający sformułował wezwania
w sposób precyzyjny, a odpowiedź Konsorcjum IDS - BUD i przedstawione nowe
zobowiązanie wyjaśniało wątpliwości wskazane przez Zamawiającego. Wezwanie to nie
może być zatem potraktowane jako wyczerpujące procedurę objętą dyspozycją art. 26 ust. 3
ustawy pzp.
Mając na względzie, że kwestia realności udostępnionych zasobów nie była przedmiotem
wezwania w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp Izba nakazała skierowanie wezwania
Konsorcjum IDS -
BUD o treści przedstawionej w sentencji orzeczenia.
2. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 16 i 17 ustawy pzp poprzez zaniechanie wykluczenia
z p
ostępowania wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD wobec przedstawienia przez tego
wykonawcę informacji wprowadzających Zamawiającego w błąd, że wykonawca ten spełnia
warunek udziału w postępowaniu polegający na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym
do wykonania zamówienia, którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ,
w
szczególności poprzez przedstawienie następujących nieprawdziwych informacji:
1) Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż w ramach budowy nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów" została wykonana konstrukcja stalowa w klasie EXC
3, w szczególności dla elementów: kratownic stalowych, konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych podwieszających
konstrukcję stropów oraz podkonstrukcji elewacji zewnętrznej;
Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż w ramach budowy budynku biurowego w Kijowie, p-
t Lobanovskoho (d. Czervonozorianyi) 44, została wykonana wielkoformatowa fasada
szklana na pełną wysokość budynku, o konstrukcji słupowo - ryglowej z elementami nośnymi
ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stołowego
oraz zespolonego z nim żebra szklanego;
3) Poświadczenia w treści „wykazu robót budowlanych", składanego jako dowód spełniania
ww. warunku udziału w postępowaniu, iż zamawiającym (inwestorem) w ramach zadania
obejmującego budowę nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów"
była Administracja Państwowa w Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa
Inwestycyjnego, oraz przedstawienia referencji uzyskanych od tego podmiotu, jako
dokumentów mających potwierdzać w sposób obiektywny należyte wykonanie robót
budowlanych;
ewentualnie:
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp poprzez zaniechania wykluczenia
z
postępowania wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu
polegającego na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia,
którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
3. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 17 ustawy pzp poprzez zaniechanie wykluczenia
z
Postępowania wykonawcy Konsorcjum IDS-BUD wobec przedstawienia przez tego
wykonawcę informacji wprowadzających Zamawiającego w błąd, że zamawiającym
(inwestorem) w ramach zadania obejmującego budowę nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów” była Administracja Państwowa w Obwodzie
Lwowskim, Zarząd Budownictwa Inwestycyjnego co mogło mieść wpływ na decyzje
Zamawiającego podejmowane w Postępowaniu, w tym na decyzje o zaniechaniu wezwania
do wyjaśnień lub uzupełnień złożonych dokumentów,
ewentualnie:
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp poprzez zaniechania wykluczenia
z
postępowania wykonawcy, który nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu
polegającego na dysponowaniu doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia,
którego sposób oceny został opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ.
4. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt. 12 ustawy pzp
w zw. z § 2 ust. 6 Rozporządzenia
Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może
żądać zamawiający od wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z
2016 r. poz. 1126) -
dalej jako „Rozporządzenie” poprzez zaniechanie zastosowania § 2 ust.
6 Rozporządzenia w sytuacji, gdy wykonawca Konsorcjum IDS-BUD nie udzielił wyjaśnień co
do faktycznego zakresu robót budowlanych polegających na budowie nowego dworca
lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów” (poz. 1 „wykazu robót budowlanych"),
co skutkowało bezzasadnym i bezkrytycznym uznaniem, iż wykonawca Konsorcjum IDS-
BUD spełnia warunek udziału w postępowaniu polegającego na dysponowaniu
doświadczeniem niezbędnym do wykonania zamówienia, którego sposób oceny został
opisany w pkt. 2.2.1 SIWZ, a w konsekwencji zaniechaniem wykluczenia tego wykonawcy z
postępowania.
W ocenie Izby zarzuty te nie potwierdziły się w świetle zebranego materiału dowodowego.
Wykonawca
był zobowiązany w ramach warunku, którego spełnienie przez Konsorcjum IDS -
BUD kwestionuje
Odwołujący (pkt VI 2.2.1 SIWZ) wykazać, że „wykonał co najmniej jedną
robotę budowlaną polegającą na budowie budynku w którym zainstalowana została
klimatyzacja precyzyjna i system BMS wraz z elementami kontroli dostępu oraz wykonał co
najmniej dwa z wymienionych poniżej zakresów robót:
a) należycie została wykonana elewacja wentylowana i okładziny wewnętrzne z użyciem
wielkoformatowych płyt kamiennych mocowanych za pomocą systemowych zawiesi
ślizgowych, lub
b) należycie została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość
budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych
wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego, lub
c) należycie została wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej EXC3
w
szczególności dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów
stalowych o znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m, elementów stalowych
podwieszających konstrukcje stropów, podkonstrukcji elewacji zewnętrznej.
d) należycie zostało wykonane posadowienie budynku na płycie fundamentowej
z
ograniczeniem rys w konstrukcji żelbetowej do 0,2 mm.”
Przystępujący Konsorcjum IDS - BUD wykazało się realizacją dwóch robót budowlanych
oraz
na potwierdzenie złożyło referencje. Obie roboty budowlane zostały podważone przez
Odwołującego jako spełniające wymagania zawarte w warunku.
W pierwszej kolejności Odwołujący wskazał, że w ramach budowy nowego dworca
lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów" nie mogła zostać wykonana
konstrukcja stalowa w
klasie EXC 3, a informacje w tym zakresie zawarte w wykazie robót są
nieprawdziwe, gdyż w latach kiedy realizowana była przedmiotowa robota budowlana - w
okresie od grudnia 2009 r. do grudnia 2012 r. - Wykonawca konstrukcji stalowej -
przedsiębiorstwo Ukrstal nie posiadało uprawnień do realizacji konstrukcji stalowych w klasie
EXC 3. Miało to miejsce dopiero z dniem 21 września 2012 r., a więc już w końcowej fazie
budowy kiedy wykonuje się roboty wykończeniowe, a nie konstrukcje stalowe. Odwołujący
podkreślił również, iż na terenie Ukrainy wprowadzono nakaz stosowania normy DSTU B EN
1:2009+A1:2011 (określającej wymogi dla klasy EXC3) rozporządzeniem nr 355 z dnia
18 grudnia 2014 r., a
więc niemal dwa lata po zakończeniu realizacji dworca lotniczego we
Lwowie.
Dowody złożone przez Odwołującego nie potwierdzają jednak w ocenie Izby
powyższych twierdzeń. Z wyciągu ze strony internetowej wynika, że Żytomierski Zakład
Konstrukcji Stalowych brał bezpośredni udział w realizacji projektu „Terminal na lotnisku
międzynarodowym, Lwów”, brak natomiast informacji w jakim okresie i jaki był zakres
wykonanych prac. Odnośnie posiadania przez Zakład możliwości realizacji konstrukcji
stalowych w klasie EXC 3, co prawda złożona kopia certyfikatu przetłumaczona w
ograniczonym zakresie przez Odwołującego wskazuje, że Żytomierski Zakład Konstrukcji
Stalowych uzyskał certyfikat dla konstrukcji stalowych EXC 3 zgodnie z normą EN 1090 - z
dnia 21 września 2012 r. jednakże rację ma Przystępujące Konsorcjum IDS - BUD, że
certyfikaty wydawane są na określony czas i niewykluczone, że w okresie realizacji
inwestycji podanej w wykazie Zakład legitymował się takim certyfikatem. Odwołujący nie
p
rzedstawił również dowodu - rozporządzenia nr 355 z dnia 18 grudnia 2014 r., na które się
powołuje. Izba dała wiarę dowodom przedstawionym przez Przystępującego IDS - BUD, a
więc oświadczeniu projektanta nadzorującego realizację konstrukcji stalowej, a także
sprawującego kontrolę nad zgodnością z normami, że wymogi zawarte w projekcie budowy
konstrukcji stalowej nowego dworca lotniczego PP Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów
odpowiadają wymogom normy dla kategorii wykonania konstrukcji EXC3. Oświadczenie
zost
ało potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, a osoba projektanta została
zamieszczona w dokumentacji projektowej referencyjnego budynku, co uwiarygadnia
prawdziwość złożonego oświadczenia. W świetle powyższego dalsze dowody złożone przez
Przystępującego określające kategorie złożoności czy odpowiedzialności Izba uznała za
niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Dokumenty te są niekompletne
i
nieopatrzone datą, stanowią jedynie fragmenty aktów prawnych obowiązujących na
Ukrainie.
Odwołujący podważył również, iż w ramach budowy dworca lotniczego we Lwowie wykonane
zostały dźwigary stalowe o rozpiętościach co najmniej 30 m co jest informacją nieprawdziwą,
gdyż dźwigary stalowe w tym obiekcie mają rozpiętość nieprzekraczającą 22 m. Ponadto
O
dwołujący zaznaczył, że konstrukcja dachu dworca lotniczego nie została wykonana
w technologii kratownic stalowych ale jako konstrukcja ramowa, z blachownic spawanych
o przekroju dwuteowym.
W tym zakresie Odwołujący przedłożył raport z wyjazdu
służbowego z dnia 30 marca 2018 r. i dokonanej wizji lokalnej Portu Lotniczego we Lwowie
pod względem zgodności budynku referencyjnego z pkt VI 2.2.1 SIWZ. W ocenie Izby dowód
ten nie potwierdza jednoznacznie argumentacji Odwołującego. Raport stanowi opracowanie
własne Odwołującego. Ponadto nie jest pewne, że fotografie przedstawiają wszystkie części
budynku, czy przedstawiciele Odwołującego sprawdzili rozpiętość wszystkich dźwigarów
stalowych budynku, bowiem pomiary były dokonywane w strefach. Pomiędzy Odwołującym
i Pr
zystępującym IDS-BUD sporny był także sposób liczenia rozpiętości dźwigarów,
a Z
amawiający nie zawarł w SIWZ sposobu weryfikacji oświadczeń o szerokości tej
rozpiętości. Nie zostało także wykazane, że istnieje wyłącznie jeden sposób obliczania
rozpiętości dźwigarów. Natomiast nota techniczna i oświadczenia w niej zawarte została
opracowana na podstawie przedstawionych przez Odwołującego fotografii i dokonanych
pomiarów. Co istotne, na co również zwracał uwagę Przystępujący warunek określał, że
miała zostać należycie wykonana konstrukcja stalowa w klasie co najmniej EXC 3 w
szczególności dla elementów: kratownic stalowych konstrukcji dachu, dźwigarów stalowych o
znacznych r
ozpiętościach co najmniej 30 m. Brak jest w warunku wymagania, że kratownice
stalowe m
iały być wykonane na całym dachu budynku, czy że nie mogą występować
dźwigary stalowe o mniejszych rozpiętościach. Wymagano jedynie wykonania kratownic
stalowych konstrukcji dachu w klasie co najmniej EXC
3 oraz dźwigarów stalowych o
znacznych rozpiętościach co najmniej 30 m w klasie co najmniej EXC 3. Izba dała wiarę
dowodom przedstawionym w tym zakresie przez Przystępującego Konsorcjum IDS - BUD, a
więc oświadczeniu projektanta nadzorującego realizację konstrukcji stalowej referencyjnego
budynku, że zostały zaprojektowane dźwigary stalowe o całkowitej rozpiętości 72,26m,
wchodzące w skład konstrukcji głównej dachu, a także że kratownice stalowe zostały
zaprojektowane jako konstrukcja dachu w części wejściowej do terminala. Oświadczenie
zostało potwierdzone przez tłumacza przysięgłego, a osoba projektanta została
zamieszczona w dokumentacji projektowej, co uwiarygadnia prawdziwość złożonego
oświadczenia.
Odwołujący kwestionował również wykonanie wielkoformatowej fasady szklanej na pełną
wysokość budynku, o konstrukcji słupowo - ryglowej z elementami nośnymi ścian
osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element złożony z profilu stołowego oraz
zespolonego z
nim żebra szklanego w ramach budowy budynku biurowego w Kijowie, p-t
Lobanovskoho (d. Czervonozori
anyi) 44. Przedstawił w tym zakresie opinię wykonaną przez
Ekspertis Sp. z o.o. Sp. k. i opracowaną przez dr inż. P.S. oraz dr inż. M.P.. Wskazać należy,
że została ona opracowana na podstawie przedłożonej przez Odwołującego dokumentacji
fotograficznej. Iz
ba dała wiarę dowodom przedstawionym przez Przystępującego IDS - BUD,
a więc oświadczeniu właściciela budynku referencyjnego ALTIS - ENERGO, że w ramach
przedmiotowej inwestycji zaprojektowano i wykonano wieloformatową fasadę szklaną na
pełną wysokość budynku - na potwierdzenie czego przedłożono zdjęcia - o konstrukcji
słupowo - ryglowej z elementami nośnymi ścian osłonowych, wykonanymi w postaci żebra
szklanego, a także oświadczeniu projektanta budynku i osoby sprawującej nadzór autorski,
potwierdzonemu pr
zez tłumacza przysięgłego.
Odwołujący podważał ponadto wartość referencji składanych jako dowód spełniania ww.
warunku udziału w postępowaniu, iż zamawiającym (inwestorem) w ramach zadania
obejmującego budowę nowego dworca lotniczego PP „Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów"
była Administracja Państwowa w Obwodzie Lwowskim, Zarząd Budownictwa
Inwestycyjnego, jako dokumentu mającego potwierdzać w sposób obiektywny należyte
wykonanie robót budowlanych. Odwołujący powołał się na wyrok Sądu Gospodarczego w
Kijowie z dnia 2
lutego 2015 r., sprawa nr 910/27238/14 twierdząc, że wyłącznie uprawionym
do wystawienia referencji było Państwowe Przedsiębiorstwo Dyrekcja ds. Budownictwa
Obiektów na EURO 2012 we Lwowie. Izba zauważa jednak, że w treści uzasadnienia wyroku
Sąd stwierdził należyte wykonanie inwestycji - budowa nowego dworca lotniczego PP
„Międzynarodowy Port Lotniczy Lwów". W tym kontekście dowód przedstawiony przez
Przystępującego IDS - BUD - opinia prawna dotycząca podmiotu uprawionego do
wystawienia referencji, nie ma znaczenia
dla rozstrzygnięcia sprawy.
W świetle powyższego należy podkreślić, że Odwołujący Budimex nie udowodnił, iż
Przystępujący Konsorcjum IDS - BUD nie spełniło warunku udziału w postępowaniu, o
którym mowa w pkt VI 2.2.1. W konsekwencji nie potwierdziły się również zarzuty dotyczące
wprowadzenia Zamawiającego w błąd bądź przedstawienia informacji wprowadzających
w
błąd. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy pzp z postępowania wyklucza się wykonawcę, który
w
wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego
w
błąd przy przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału
w
postępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami
selekcji”, lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych
dokumentów (ust. 16); wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ
na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(ust. 17).
Mając na względzie zebrany w sprawie materiał dowodowy sytuacje opisane w
dyspozycji powyższych artykułów nie miały miejsca w przedmiotowym postępowaniu.
Ponadto Izba wskazuje, że nie potwierdził się także zarzut naruszenia § 2 ust. 6
Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1126). Przepis ten jest przepisem fakultatywnym i
Zamawiający nie
miał obowiązku go zastosować. Zamawiający po wyjaśnieniach Konsorcjum IDS - BUD z
dnia 21
marca 2018 r. nie miał dalszych wątpliwości co do spełnienia przez Wykonawcę
warunku udziału w postępowaniu, co w dalszej kolejności doprowadziło do wyboru jego
oferty jako najkorzystniejszej.
Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
pzp, a także w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 5 ust. 2
pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41 poz. 238 oraz Dz. U. z 2017 r., poz. 47)
zaliczając na poczet niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania
uiszczony przez Odwołującego oraz zasądzając od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania w wysokości
000,00 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł na podstawie
faktury Vat złożonej przez Odwołującego na rozprawie.
KIO 645/18
1. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 2 ustawy pzp
poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie
zamówienia zgodnie z art. 23 ustawy pzp, tj. Konsorcjum IDS-BUD S.A.,
pomimo, iż Konsorcjum IDS-BUD nie wykazało spełniania warunków udziału w
postępowaniu w zakresie zdolności ekonomicznej i finansowej.
Izba stwierdziła, że zarzut nie potwierdził się.
Zamawiający postawił w postępowaniu warunek dotyczący zdolności ekonomicznej
i
finansowej aby wykonawca wykazał minimalny roczny obrót w okresie ostatnich 3 lat
obrotowych w wysokości nie mniejszej niż 400.000.000,00 zł w każdym roku obrotowym.
Przystępujący Konsorcjum IDS - BUD wykazał spełnienie powyższego warunku, poprzez
połączenie obrotów wszystkich Członków Konsorcjum w każdym roku obrotowym. Taki
sposób spełnienia warunku został podważony przez Odwołującego. W jego ocenie każdy
z
Konsorcjantów powinien wykazać roczny obrót na poziomie wymaganym przez
Zamawiającego bądź poprzez połączenie obrotów Członków Konsorcjum i podzielenie ich
przez ilość Członków.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że rozpatrując warunek udziału w postępowaniu
należy się odnieść do postanowień SIWZ. W niniejszym postępowaniu Zamawiający określił
w SIWZ w pkt VI.2, że wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie niniejszego
zamówienia muszą wykazać, że warunki określone w pkt. VI.2 SIWZ, spełniają „łącznie
wszyscy Wykonawcy
”. Zgodnie z art. 23 ust. 5 ustawy pzp zamawiający ma prawo określić
w
sposób odmienny opis sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu przez
podmioty występujące wspólnie o udzielenie zamówienia. Zamawiający z tego uprawnienia
skorzystał przewidując, że każdy ze wspólnie działających wykonawców może wykazać
spełnianie warunku udziału łącznie z innym wykonawcą z nim współdziałającym.
Zamawiający nie zróżnicował tego wymagania w zależności od rodzaju warunku udziału, jaki
miał być wykazany. Na obecnym etapie (po upływie terminu składania ofert) nie można
doprecyzowywać tak określonego sposobu spełniania warunku udziału w postępowaniu, czy
nadawać jemu odrębnego znaczenia, choćby w ocenie wykonawcy działającego
samod
zielnie wymóg postawiony przez Zamawiającego nie był logiczny czy równy dla
wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu. Sporny punkt odnosi się również
do warunku w zakresie zdolności ekonomicznej i finansowej, a w świetle tak określonych
postanowień Izba uznała, ze Wykonawca był uprawniony do połączenia potencjałów
Ko
nsorcjantów w sposób podważany przez Odwołującego. Postanowienia SIWZ są w tym
zakresie jednoznaczne.
Jakkolwiek rację przyznać należy Odwołującemu, że w przypadku
warunku do
tyczącego obrotu zasadnym było sformułowanie szczególnego sposobu
spełnienia tegoż warunku przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia.
W związku z powyższym Zamawiający był zobligowany uznać warunek za spełniony.
Działania Zamawiającego są w tym zakresie prawidłowe.
2. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 3 ustawy pzp
oraz w związku z art. 22a ust. 2-4 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia
z
postępowania Konsorcjum IDS-BUD pomimo, iż Konsorcjum IDS-BUD nie wykazało
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej,
w zakresie wymaganego doświadczenia, tj. nie udowodniło, iż realizując zamówienie będzie
dysponowało zasobami podmiotu trzeciego, który udostępnił wiedzę i doświadczenie.
Zarzut zasługuje na uwzględnienie. W zakresie tego zarzutu Izba przywołuje argumentację
przedstawioną w uzasadnieniu odnośnie tożsamego zarzutu zawartego w odwołaniu
Wykonawcy Budimex S.A. w sprawie KIO 624/18.
3. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy pzp w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 3 ustawy pzp
poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania Konsorcjum IDS-BUD pomimo, iż
Konsorcjum IDS-
BUD nie wykazało spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności technicznej i zawodowej, tj. dysponowania osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia na stanowisko Kierownika budowy.
W ocenie Izby zarzut nie potwierdził się.
W zakresie warunku dotyczącego zdolności technicznej i zawodowej, tj. dysponowania
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia na stanowisko Kierownika budowy
Zamawiający postawił warunek tożsamy jak dla doświadczenia wykonawcy. Konsorcjum IDS
BUD wskazał na stanowisko Kierownika budowy w wykazie przedłożonym Zamawiającemu
Pana S.K., jako Kierownika Budowy 06.2009 -
10.2013 (od daty rozpoczęcia budowy do daty
zakończenia budowy) przy Budowie Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.
Odwołujący podważył wiarygodność informacji podanej przez Konsorcjum IDS - BUD w
wykazie że w ramach inwestycji należycie została wykonana wielkoformatowa fasada
szklana na pełną wysokość wszystkich kondygnacji budynku, o konstrukcji słupowo-ryglowej
z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane lub element
złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego. Odwołujący zaznaczył
na rozprawie,
że warunek spełniałaby wyłącznie fasada o konstrukcji słupowo - ryglowej.
P
rzedłożył dowód w postaci opinii technicznej osoby opiniującej projekt konstrukcyjny,
dokumentację obliczeniową i rysunki warsztatowe oraz nadzorującej wykonanie i montaż na
budowie
przeszklonych części elewacji zewnętrznych budynku MHŻP w Warszawie, z której
wynika że żadna z występujących w budynku fasad słupowo - ryglowych nie ma elementów
nośnych wykonanych jako żebro szklane lub element złożony z profilu stalowego
i zespolonego
z nim żebra szklanego. Ponadto przedstawił odpowiedź na pismo współautora
projektu wykonawczego
MHŻP w Warszawie, z którego wynika, że jedyna ściana
posiadająca szklane żebra z elementami złożonymi z profilu stalowego oraz zespolonego z
nim żebra szklanego nie jest o konstrukcji słupowo - ryglowej wraz z dokumentacją
fotograficzną. Przystępujący Konsorcjum IDS - BUD przedstawił natomiast dokumentację
fotograficzną oraz fragment projektu wykonawczego dotyczącego fasady szklanej.
Przystępujący powołał się na treść odwołania Budimex i złożonego przez Budimex dowodu:
oceny prawidłowości oświadczenia oferenta w postępowaniu MHP wykonanej przez
Ekspertis Sp. z o.o. Sp. k. i
opracowanej przez dr inż. P.S. oraz dr inż. M.P. Jako przykład
obiektów z fasadą szklaną z elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro
szklane zostało wskazane Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie („od zewnątrz
obiektu widoczne zarówno żebra szklane jak również punktowe mocowanie fasady do żeber
szklanych za pomocą rotuli.”). Przystępujący wskazał, że nie było warunku wymagania aby
oba z wymienionych sposobów wykonania fasady szklanej miały być w konstrukcji słupowo -
ryglowej.
W świetle przedstawionych dowodów, jak również stanowisk Stron i Uczestników
Postępowania Izba uznała, że warunek dotyczący Kierownika Budowy pkt VI.2.2.2.lit. a)
SIWZ w zakresie fasady szklanej został sformułowany w sposób niejasny i nieprecyzyjny.
Warunek ten można było rozumieć dwojako: albo że należycie została wykonana
wielkoformatowa fasada szklana
na pełną wysokość wszystkich kondygnacji budynku, o
konstrukcji słupowo-ryglowej, a ta konstrukcja słupowo - ryglowa miała być albo 1. z
elementami nośnymi ścian osłonowych wykonanymi jako żebro szklane albo jako 2. element
złożony z profilu stalowego oraz zespolonego z nim żebra szklanego; albo że należycie
została wykonana wielkoformatowa fasada szklana na pełną wysokość wszystkich
kondygnacji budynku, 1. o
konstrukcji słupowo-ryglowej z elementami nośnymi ścian
osłonowych wykonanymi jako żebro szklane albo 2. jako element złożony z profilu stalowego
oraz zespolonego z nim żebra szklanego. Nieprecyzyjna interpunkcja zastosowana w treści
tegoż warunku jak się okazało doprowadziła do różnej interpretacji przez Oferentów. Mając
na względzie, iż niejasne i niejednoznaczne postanowienia SIWZ nie mogą rodzić
negatywnych konsekwencji dla wykonawców, Izba uznała że warunek został przez
Konsorcjum IDS - BUD
spełniony.
Na jawnej rozprawie w dniu 19 kwietnia 2018 r. Odwołujący wycofał zarzut zawarty w pkt V
uzasadni
enia wniesionego odwołania dotyczący niewykazania przez Konsorcjum IDS - BUD
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej,
tj. dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia na stanowisko Kierownika
robót konstrukcyjno — budowlanych. W związku z powyższym Izba nie rozpoznawała tego
zarzutu odwołania.
4. Zarzut naruszenia art. 24 ust 1 pkt 16 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia
Konsorcjum IDS-
BUD pomimo, iż wykonawca ten w wyniku rażącego niedbalstwa
wprowadził Zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że spełnia warunki
udziału w postępowaniu dotyczących zdolności technicznej i zawodowej;
ewentualnie:
Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wykluczenia
Konsorcjum IDS-
BUD pomimo, iż wykonawca ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające w błąd Zamawiającego, mające istotny wpływ na
decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia
w
zakresie spełniania przez Konsorcjum IDS-BUD warunków udziału w postępowaniu
dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej.
W konsekwencji nie potwierdziły się również zarzuty dotyczące wprowadzenia
Zamawiającego w błąd bądź przedstawienia informacji wprowadzających w błąd. Zgodnie z
art. 24 ust. 1 ustawy pzp z
postępowania wyklucza się wykonawcę, który w wyniku
zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału
w
postępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami
selekcji”, lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych
dokumentów (ust. 16); wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ
na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(ust. 17).
Mając na względzie zebrany w sprawie materiał dowodowy sytuacje opisane w
dyspozycji powyższych artykułów nie miały miejsca w przedmiotowym postępowaniu.
5. Zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
Konsorcjum IDS-
BUD, pomimo, iż treść oferty jest niezgodna z treścią SIWZ w zakresie
w jakim Konsorcjum IDS-
BUD zamierza powierzyć realizację zamówienia podwykonawcom.
Izba uznała, że zarzut nie potwierdził się.
Odnośnie tego zarzutu zaznaczać należy, że Zamawiający wprowadził w SIWZ ograniczenie,
iż wykonawcy nie mogą powierzyć wykonania całości zamówienia podwykonawcom (pkt
III.15 SIWZ). W ofercie Przystępujący wskazał szereg zakresów zamówienia i wiele
podmiotów, którym zamierza powierzyć wykonanie części zamówienia, jednak w ocenie Izby
Odwołujący nie udowodnił, że zakres podany przez Przystępującego w ofercie wyczerpuje
wykonanie zamówienia w całości. Odwołujący przedstawił Tabele porównawcze zakresów
robót wymienionych w ofercie IDS - BUD do zlecenia podwykonawcom z dokumentacją
projektową oraz ogłoszeniem o zamówieniu, jednak w grupach wymienionych przez
Odwołującego mieści się szereg dodatkowych robót budowlanych, na co wskazuje chociażby
treść załącznika nr 4 do SIWZ. Brak dokonania wyłączeń przez Konsorcjum IDS - BUD w
poszczególnych grupach robót budowlanych wskazanych w ofercie nie świadczy w ocenie
Izby o powierzeniu całości robót do wykonania podwykonawcom.
6. Zarzut naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy pzp, poprzez zaniechanie wezwania Konsorcjum
IDS-
BUD do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału
w
postępowaniu w zakresie zdolności ekonomicznej i finansowej oraz zdolności technicznej
i zawodowej, w zakresie dysponowania osobami
zdolnymi do wykonania zamówienia na
stanowisko Kierownika budowy
Mając na względzie, że wcześniejsze zarzuty odwołania nie potwierdziły się Izba nie
uwzględniła powyższego zarzutu.
Mając na względzie powyższe orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp, a także w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 oraz § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41 poz. 238 oraz Dz. U. z 2017 r., poz. 47)
zaliczając na poczet niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania
uiszczony przez Odwołującego oraz zasądzając od Zamawiającego na rzecz Odwołującego
koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania w wysokości
000,00 zł.
Przewodniczący: ……………
Członkowie:
……………
……………
Otrzymuj raz w tygodniu aktualne informacje
o zmianach w prawie oraz komentarzach ekspertów
Otrzymasz darmowy e-book w prezencie!
„6 pytań o znowelizowane przepisy Pzp"