wadium

Wniosek o zwrot wadium można potraktować jako odmowę przedłużenia TZO

Pytanie:

Prowadzę postępowanie krajowe, w którym wymagałem złożenia wadium. W terminie związania ofertą nie uda nam się wybrać najkorzystniejszej oferty, dlatego na podstawie art. 307 ust. 2 ustawy Pzp zwróciliśmy się do wykonawców o przedłużenie terminu związania ofertą. Jeden z wykonawców nie złożył pisemnego oświadczenia, czy wyraża czy nie wyraża zgody na przedłużenie terminu, ale przesłał wniosek o zwrot wadium. Jak należy teraz postąpić? Artykuł 98 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp mówi o zwrocie wadium na podstawie wniosku dla wykonawcy, którego oferta została odrzucona. Natomiast o odrzuceniu oferty wykonawca zostanie poinformowany dopiero wraz z wyborem najkorzystniejszej oferty.

Czy wadium przepada, jeśli nie wyjaśnisz rażąco niskiej ceny?

Pytanie:

Czy wykonawcy grozi przepadek wadium, w przypadku, gdy zamawiający zwróci się do niego o wyjaśnienie rażąco niskiej ceny zgodnie z art. 224 ustawy Pzp a wykonawca nie udzieli mu żadnej odpowiedzi?

Sąd Zamówień Publicznych o wymaganiach zamawiającego nieważnych z mocy prawa

W poprzednim wydaniu opisywaliśmy wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 17 grudnia 2021 r., sygn. akt KIO 3482/21. Orzeczenie dotyczyło ważności wadium wniesionego w formie gwarancji i wadliwości decyzji podjętej przez zamawiającego. Gwarancja została uznana za nieprawidłową, ponieważ obowiązywała równo w okresie terminu związania ofertą. Zamawiający natomiast zapisał w SWZ, że gwarancja musi być ważna dłużej, tak aby umożliwić instytucji zamawiającej skuteczne dochodzenie roszczeń. Skład orzekający przyznał rację odwołującemu się wykonawcy i wskazał, że gwarancja obowiązująca równo w terminie związania ofertą jest prawidłowa. Druga strona sporu – Zamawiający – wniósł skargę. W konsekwencji zagadnieniu przyjrzał się Sąd Zamówień Publicznych. Dnia 22 kwietnia 2022 r. wydał niezwykle istotne dla systemu zamówień publicznych w Polsce orzeczenie . Rozpoznający skargę, sąd okręgowy w całości podzielił ustalenia faktyczne dokonane przez Krajową Izbę Odwoławczą oraz wywody zawarte w uzasadnieniu jej wyroku. Uznał, że wywody zawarte w części merytorycznej skargi sprowadziły się do prezentowania przez Skarżącego własnej, a konkurencyjnej wobec KIO oceny faktycznej i prawnej sprawy. Natomiast w ocenie sądu okręgowego Krajowa Izba Odwoławcza w sposób staranny, wyczerpujący i wszechstronny rozważyła wszystkie dowody przeprowadzone w toku rozprawy (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy i Zamówień Publicznych z 22 kwietnia 2022 r., sygn. akt XXIII Zs 13/22).

wadium

Wadium oraz zabezpieczenie należytego wykonania umowy w procedurach zamówienia publicznego

Co to jest wadium? Mówiąc prostym językiem wadium zabezpiecza zamawiającego przed wykonawcami, którzy z różnych przyczyn po przeprowadzonym przetargu nie będą chcieli podpisać z nim umowy. Jest to kwota pieniędzy albo gwarancja ich wypłaty na wypadek okoliczności określonych w Prawie zamówień publicznych. Jakie są formy wadium, czy wadium jest zwrotne, kiedy zamawiający zatrzyma wadium – m.in. o tym usłyszysz w nagraniu.

Sąd zamówień publicznych o wadium wnoszonym przez konsorcjum

W praktyce zamówień publicznych problematyczna jest kwestia wnoszenia wadium, w formach innych niż pieniądz, przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Konsekwencją braku skutecznego zabezpieczenia oferty wadium jest konieczność jej odrzucenia przez zamawiającego. Nastąpi to przede wszystkim w przypadku, gdy konsorcjum w ogóle nie wniosło wadium. Przyczyną odrzucenia oferty może być również sytuacja, w której konsorcjum wniosło wadium, ale w sposób nieprawidłowy. Dzieje się tak, pomimo załączenia do oferty gwarancji wadialnej, gdy jej treść nie pozwala uznać, że oferta jest nią skutecznie zabezpieczona. Powodem tego może być m.in. nieprawidłowe określenie w treści gwarancji wadialnej wykonawców (podmiotów), których zaniechania mogą pozwolić zamawiającemu na skuteczne zaspokojenie swoich roszczeń z takiej gwarancji (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 lutego 2021 r., sygn. akt KIO 3493/20 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 24 maja 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 31/21).

Zeskanowana gwarancja wadialna nie odpowiada przepisom ustawy Pzp

Pytanie:

Wykonawca przedłożył gwarancję wadialną w postaci skanu, który następnie opatrzył swoim kwalifikowanym podpisem. Wadium pierwotnie wystawiono elektronicznie, gdyż widnieje na nim podpis gwaranta. Nie zostało jednak złożone w oryginale do postępowania z podpisem gwaranta ubezpieczeniowego. Czy dokument jest ważny?

Wadium jako zabezpieczenie interesów finansowych zamawiającego

Wadium jako zabezpieczenie interesów finansowych zamawiającego

Wadium w postaci dokumentu gwarancji musi mieć taką samą „płynność” jak wadium wnoszone w pieniądzu. Co to w praktyce oznacza? Zapisy gwarancji trzeba na pewno oceniać pod kątem tego, na ile realnie zabezpieczają zamawiającego, który będzie chciał wypłacić  środki z gwarancji. Należy bardzo formalistycznie podchodzić do warunków, jakie musi spełnić beneficjent, aby wypłacono mu świadczenie z gwarancji. Sprawdź krótkie przypomnienie zasad wnoszenia i zwrotu wadium, jakie określa ustawa Pzp. Poznaj zalecenia Polityki zakupowej państwa w tym obszarze. Przedstawiamy także wnioski z kontroli, w których wykryto nieprawidłowości związane z wadium.

W tym artykule
  • Zamawiający nie ma obecnie obowiązku żądać wadium w żadnym postępowaniu. Jest to jedynie jego uprawnienie.
  • To wykonawca decyduje w jakiej formie złoży wadium. Może wybierać spośród kilku postaci, które podaje ustawa Pzp. 
  • Jeśli wykonawca zdecyduje się złożyć wadium w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, przekazuje zamawiającemu oryginał gwarancji lub poręczenia w postaci elektronicznej.
  • Zamawiający ma obowiązek zwrócić wadium niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia wystąpienia jednej z sytuacji: upływu terminu związania ofertą, zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, unieważnienia postępowania, z wyjątkiem sytuacji, gdy nie rozstrzygnięto odwołania na czynność unieważnienia albo nie upłynął termin do jego wniesienia.

O wadium piszemy także tutaj:

>> Wadium w nowej ustawie Pzp – zasady wnoszenia i zwrotu

Wadium już w dniu składania ofert musi zabezpieczać ofertę na cały okres związania nią

Pytanie:

Dnia 21 kwietnia 2021 r. otwarto oferty w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego (procedura unijna). Zamawiający zażądał od wykonawców w SWZ, aby wraz z ofertą wnieśli wadium. Termin związania ofertą wynosił 90 dni od dnia składania ofert, tj. od 21 kwietnia 2021 r. do 19 lipca 2021 r. Jedna z ofert (najkorzystniejsza) została zabezpieczona wadium w sposób nieprawidłowy – w formie gwarancji ubezpieczeniowej na okres obowiązywania od 21 kwietnia 2021 r. do 21 maja 2021 r. W związku z tym, że wadium nie zabezpiecza oferty na pełny okres związania ofertą, ofertę należy odrzucić na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu „Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wykonawca nie wniósł wadium, lub wniósł w sposób nieprawidłowy lub nie utrzymywał wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą lub złożył wniosek o zwrot wadium w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp”. Jednak 21 maja 2021 r. wykonawca przesłał w wiadomości za pośrednictwem platformy zakupowej aneks nr 1 do ubezpieczeniowej gwarancji przetargowej ze wskazaniem terminu jej ważności od 21 kwietnia 2021 do 19 lipca 2021 r. Czy w tej sytuacji wadium wniesiono prawidłowo, czy oferta podlega odrzuceniu?

Czy wolno nie zwracać wadium wybranemu wykonawcy, nawet jeśli minął termin związania ofertą?

Pytanie:

Czy wadium należy zawsze bezwzględnie zwrócić po upływie terminu związania ofertą (art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp)? Rozsądne wydaje się niezwracanie wadium wykonawcy, którego ofertę wybrano, jeżeli umowa nie została jeszcze podpisana. I to nawet jeśli termin związania ofertą już upłynął (ale wybór oferty nastąpił w terminie związania ofertą). Inaczej nie można byłoby zastosować sankcji zatrzymania wadium, w sytuacji gdy wykonawca uchyli się od zawarcia umowy. Czy w przypadku, gdy podpisanie umowy ma nastąpić po upływie terminu związania ofertą, zamawiający traci uprawnienie, aby zatrzymać wadium, w przypadku gdy umowa nie zostanie zawarta z przyczyn leżących po stronie wykonawcy?

Upływ ważności wadium w ostatnim dniu TZO

Upływ ważności wadium w ostatnim dniu związania ofertą

Od 2020 roku w orzecznictwie KIO zaczęły pojawiać się rozbieżności co do tego, czy gwarancja wadialna, która wygasa w ostatnim dniu związania ofertą, skuteczne zabezpiecza interesy zamawiającego. Wadium, które nie daje zamawiającemu pewności, że będzie mógł zaspokoić z niego swoje ewentualne roszczenia, wniesiono w sposób nieprawidłowy. W konsekwencji zamawiający musi odrzucić ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy Pzp (art. 89 ust. 1 pkt 7a ustawy Pzp z 2004 roku). Sprawdź wyroki, w których prezentowane są różne poglądy w kwestii ważności wadium obowiązującego do ostatniego dnia terminu związania ofertą.

W tym artykule
  • Prawidłowe wniesienie wadium jest o tyle istotne, że wadliwego wadium nie wolno uzupełniać tak jak np. dokumentów podmiotowych. Jeśli zatem złożone wadium nie zabezpiecza właściwie oferty, zamawiający ma obowiązek ją odrzucić.
  • W doktrynie i orzecznictwie pojawiły się rozbieżne poglądy na temat tego, czy wadium złożone w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, którego termin ważności mija w ostatnim dniu terminu związania ofertą, skutecznie zabezpiecza ofertę.
  • Wątpliwości powstają z uwagi na sformułowania zawarte w treści gwarancji wadialnych, które wskazują, że gwarant będzie zobowiązany zrealizować roszczenie zamawiającego, jeśli ten przekaże je w czasie obowiązywania gwarancji. Jeśli roszczenie pojawi się w ostatnim dniu ważności gwarancji, wówczas może nie być możliwe przekazanie roszczenia gwarantowi w tym samym dniu.
  • W artykule prezentujemy wyroki, w których KIO wyraża pogląd, że gwarancja ważna do ostatniego dnia związania ofertą, nie zabezpiecza skutecznie oferty. Przedstawiamy także orzeczenia, w których składy orzekające przedstawiły przeciwne stanowiska.

O regułach wnoszenia wadium piszemy w artykule:

Wadium w nowej ustawie Pzp – zasady wnoszenia i zwrotu

Czy należy zatrzymać wadium wykonawcy, który odmawia podpisania umowy, powołując się na wojnę Rosja – Ukraina?

Pytanie:

W przetargu nieograniczonym na usługi wybranego wykonawcę zaproszono na 21 marca 2022 r. do podpisania umowy. Dnia 17 marca 2022 r. wykonawca przekazał zamawiającemu pismo, w którym odmówił zawarcia umowy. Jako powód podał aktualną sytuację polityczno-gospodarczą związaną z atakiem Rosji na Ukrainę. Okoliczności te mają zasadniczy wpływ na jego działalność i w związku z tym kalkulacja, którą sporządził do oferty na początku lutego br., jest już nieaktualna. Wykonawca prosi o odstąpienie od zatrzymania mu wadium i zrozumienie dla jego trudnej sytuacji. Czy w tym przypadku należy zatrzymać wadium na podstawie art. 98 ust. 6 pkt 2 lit. a ustawy Pzp?

Nie wolno żądać dłuższego wadium, niż wynika to z przepisów prawa

Nie wolno żądać dłuższego wadium, niż wynika to z przepisów prawa

Zgodnie z art. 97 ust. 5 ustawy Pzp wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje nieprzerwanie do dnia upływu terminu związania ofertą, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 98 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2. Ze wskazanego przepisu jednoznacznie wynika, że graniczną datą, jaką ustawodawca określił jako końcowy termin ważności wadium, jest termin związania ofertą. Z żadnego z przepisów ustawy Pzp nie wynika, aby termin ważności wadium w formie m.in. gwarancji ubezpieczeniowej, by zapewnić możliwość realizacji uprawnień zamawiającego, miał być wydłużony o dodatkową, bliżej nieoznaczoną ilość dni. Nie można nakładać na wykonawców obowiązków, które nie wynikają z przepisów prawa (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 26 listopada 2021 r., sygn. akt KIO 3362/21).

Wskazówki, jak ocenić gwarancję wadialną

Pytanie:

Prowadzimy postępowanie krajowe na roboty budowlane. Analiza oferty konkurenta wskazuje, iż gwarancja ubezpieczeniowa (wadium) podpisana została przez przedstawiciela gwaranta, a następnie przez przedstawiciela wykonawcy (podpis zweryfikowany prawidłowo, złożony przez osobę upoważnioną do składania ofert i wszelkiej dokumentacji w postępowaniu). Czy gwarancję tę nadal uważać za oryginał? Czy jest to podstawa do odrzucenia oferty konkurenta?

Co robić, gdy gwarancja wadialna jest ważna jedynie w terminie związania z ofertą?

Oferta, która pomimo wymagań zamawiającego nie została zabezpieczona wadium, lub wadium wniesione jest nieprawidłowo, podlega odrzuceniu. Braków w wadium, na gruncie obowiązujących regulacji ustawy Pzp, nie można naprawić. Oznacza to, że wykonawca ma jedną szansę w tym zakresie. Wadium powinno zabezpieczać ofertę w całym okresie związania ofertą, a zapisy w dokumentach gwarancji wadialnych nie powinny utrudniać dochodzenia roszczeń. Termin obowiązywania dokumentu wadialnego był rozpoznawany przez Krajową Izbę Odwoławczą, a następnie przez sąd okręgowy. Sprawdź, do jakich wniosków doszły składy orzekające (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 3 marca 2020 r., sygn. akt  KIO 2486/20).

Czy wartość szacunkowa zamówienia ma wpływ na wysokość wadium?

Pytanie:

Na początku roku przeprowadzono przetarg na przebudowę budynku (art. 275 pkt 1). Dokumentacja obejmowała budowę szybu windy, jednak zrezygnowano z jego wykonania. Teraz zamawiający zdecydował się na wykonanie tego szybu. Jak oszacować wartość zamówienia? Moim zdaniem łącznie z poprzednią kwotą na przebudowę. Samo wykonanie szybu to około 70–80 tys. zł. Jak obliczyć kwotę wadium od 70 tys. zł? Czy od całości wartości szacunkowej, jeżeliby wartość miała być z przebudową budynku?

Kontakt

Napisz do nas »
  • Infolinia
  • Tel: 22 518 29 29
  • Faks: 22 617 60 10
  • Adres do korespondencji
  • Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
  • ul. Paderewskiego 167
  • 05-070 Sulejówek

Wiedza i Praktyka Sp. z o. o.

  • Siedziba
  • ul. Łotewska 9a
  • 03-918 Warszawa
  • NIP: 526-19-92-256
  • REGON: 011235225
  • KRS: 0000098264
  • Nr rejestrowy BDO: 000008579

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIV Wydział Gospodarczy Rejestrowy,
Kapitał Zakładowy: 200 000 zł.