WYROK
z dnia 22 sierpnia 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie
16 sierpnia 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego
1 sierpnia 2017 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: SUNTAR sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Dostawa sprzętu informatycznego
oraz oprogramowania (nr postępowania 17/4/423/17)
prowadzonym przez zamawiającego
Resortowe Centrum Zarządzania Sieciami
i Usługami Teleinformatycznymi z siedzibą w Warszawie
przy udziale wykonawców zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego:
A. INTARIS sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
B. Egida IT Solutions sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu Resortowemu Centrum
Zarządzania Sieciami i Usługami Teleinformatycznymi z siedzibą w Warszawie
dokonania następujących zmian specyfikacji istotnych warunków zamówienia:
drukarki typów A3 DL1, A4 DLCt oraz A4 DLt – dopuszczenie technologii
druku LED [zarzut I.2.];
drukarki typów A3 DL1, A4 DLCt oraz A4 DLt – skreślenie wymagania, aby
zapełnienie tacy odbiorczej odbywało się przez ciągłe (bez zatrzymań
drukowanie aż do osiągnięcia minimalnej pojemności [zarzuty I.4., I.7.,
I.10.];
drukarka typu A3 DL1 – określenie wchodzących w zakres dostawy
materiałów
eksploatacyjnych
w
sposób
niedyskryminacyjny
dla
funkcjonujących na rynku rozwiązań technicznych odnośnie wydajności
i rozdzielności bębnów i tonerów, z uwzględnieniem rzeczywistego kosztu
wydruku jednej strony dla zakładanego wolumenu wydruku [zarzut I.5];
prawo opcji – określenie, że stanowić będzie nie więcej niż 20% liczby
drukarek danego typu objętych przedmiotem tego zamówienia.
2. Pozostałe zarzuty odwołania uznaje za niezasadne.
3. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego Resortowe Centrum Zarządzania
Sieciami i Usługami Teleinformatycznymi z siedzibą w Warszawie i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
odwołującego
SUNTAR sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od
zamawiającego Resortowego Centrum Zarządzania Sieciami
i Usługami Teleinformatycznymi z siedzibą w Warszawie na rzecz
odwołującego SUNTAR sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie kwotę 18600 zł 00 gr
(słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty
postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
uzasadnionych kosztów strony obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Resortowe
Centrum
Zarządzania
Sieciami
i
Usługami
Teleinformatycznymi z siedzibą w Warszawie prowadzi na podstawie ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp”, „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego na dostawy pn. Dostawa sprzętu informatycznego oraz
oprogramowania (nr postępowania 17/4/423/17).
Ogłoszenie o tym zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej nr 2017/S_139 pod poz. 285011 22 lipca 2017 r.
Wartość tego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
1 sierpnia 2017 r. Odwołujący wniósł w formie pisemnej do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie (zachowując wymóg przekazania jego kopii Zamawiającemu) wobec
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia {dalej również: „specyfikacja”, „SIWZ” lub
„s.i.w.z.”} w zakresie objętym zarzutami sprecyzowanymi w uzasadnieniu odwołania.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
I.
Art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 w zw. z art. 34 ust. 5 – przez określenie w przedmiocie
zamówienia prawa opcji w sposób stanowiący obejście przepisów ustawy pzp, tj. przez
określenie, że część podstawowa (gwarantowana) zamówienia jest trzykrotnie mniejsza
(dotyczy drukarki A3 DLI oraz drukarki A4 DLt) oraz mniejsza o ponad 31% (dotyczy
drukarki A4 DLCt) niż zakres zamówienia objęty prawem opcji, co stanowi rażące
naruszenie zasady przygotowywania postępowania o udzielnie zamówienia i uczciwej
konkurencji.
II.
Art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 7 ust. 1 w zw. z art. 34 ust. 5 – przez określenie w przedmiocie
zamówienia prawa opcji w sposób niepełny, tj. bez wskazania warunków, w których
Zamawiający z niego skorzysta, co uniemożliwia najkorzystniejszą dla Zamawiającego
wycenę oferty oraz powoduje rażące naruszenie zasady uczciwej konkurencji.
III.
Art. 7 ust. 1 w zw. z art. 22a ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1b pkt 3 – przez wskazanie w
Rozdziale 6 pkt 6.13. SIWZ, że w przypadku, gdy wykonawca dla danej części
zamówienia będzie polegał na zasobach określonych w art. 22a ustawy pzp, warunek
dotyczący zdolności technicznej lub zawodowej opisany w ust. 6.2 pkt 3) SIWZ nie
podlega sumowaniu, tj. spełnienie tego warunku musi wykazać przynajmniej jeden
podmiot – zgodnie z wymaganiami opisanymi w ust. 6.2 pkt 3) SIWZ dla wybranej
części, co stanowi naruszenie przepisów ustawy pzp polegające na wyłączeniu
postanowieniami SIWZ powszechnie obowiązującej normy prawnej pozwalającej
wykonawcy polegać na zasobach podmiotu trzeciego w celu wykazania spełniania
warunków udziału w postępowaniu, a wobec tego nie może stanowić wiążącego
postanowienia SIWZ.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
1. Zmiany postanowień SIWZ w sposób wskazany w uzasadnieniu odwołania.
2. Niezwłocznego przekazania tej zmiany SIWZ wszystkim wykonawcom, którym
przekazano SIWZ, oraz zamieszczenia tej zmiany na stronie internetowej, na której jest
udostępniana SIWZ.
3. Przekazania Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszenia dodatkowych informacji,
informacji o niekompletnej procedurze lub sprostowania drogą elektroniczną, zgodnie z
formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej w dyrektywie.
4. Przedłużenia terminu składania ofert o czas niezbędny na wprowadzenie zmian w
ofertach zgodnie z art. 12a ust. 2 pkt 1 ustawy pzp.
Odwołujący sprecyzował powyższe zarzuty w szczególności przez podanie
następujących okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie odwołania.
{ad pkt I. listy zarzutów}
Zarzuty dotyczą treści załącznika nr 1 do SIWZ odnoszącego się do części nr 2 –
dostawy drukarek w zakresie następujących parametrów:
{1.}
Wymagania dotyczące wszystkich drukarek – pkt 1 (str. 45 SIWZ): Zamawiający
wymaga dostarczenia sprzętu realizującego tylko i wyłącznie funkcję drukowania,
pozyskiwanie urządzeń wielofunkcyjnych w oparciu o specyfikacje drukarek jest
niedopuszczalne.
Odwołujący zarzucił, że powyższe zastrzeżenie ma na celu wyłącznie ograniczenie
konkurencji,
tj.
wykluczenie
możliwości
zaoferowania
Zamawiającemu
urządzeń
wielofunkcyjnych na wypadek gdyby okazało się, że jakieś urządzenie wielofunkcyjne spełnia
pozostałe wymagania dla drukarek zamawianych w ramach części nr 2
Odwołujący stwierdził, że według jego najlepszej wiedzy takie wymaganie nie
występuje w innych postępowaniach na dostawy sprzętu drukującego. Co więcej, nie ma
ż
adnego racjonalnego uzasadnienia. Gdyby Zamawiający w ramach części nr 2 otrzymał
ofertę na urządzenia wielofunkcyjne w tej samej cenie i na tych samych warunkach co na
drukarki (albo nawet korzystniejszą), byłoby to wyłącznie z korzyścią dla Zamawiającego,
gdyż urządzenia wielofunkcyjne realizują funkcję drukowania nie gorzej niż zwykłe drukarki.
Odwołujący dodał, jeżeli Zamawiający nie będzie chciał korzystać z dodatkowych
funkcji urządzeń wielofunkcyjnych, nie będzie musiał tego robić.
Odwołujący zwrócił uwagę, że ponieważ zasadniczym kryterium oceny ofert jest
cena, wykonawcy będą chcieli zaoferować Zamawiającemu jak najniższe ceny, nawet
w przypadku oferowania urządzeń wielofunkcyjnych.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę SIWZ polegającą
na wykreśleniu zaskarżonego postanowienia w całości.
{2.}
Parametr minimalny określony dla drukarek: A3 DL1 (drukarka laserowa kolorowa A3
(str. 46 SIWZ), A4 DLCt (drukarka laserowa kolorowa A4) (str. 47 SIWZ) oraz A4 DLt
(drukarka laserowa monochromatyczna A4)z(str. 48 SIWZ) – laserowa technologia
drukowania
Odwołujący zarzucił, że wykluczenie przez Zamawiającego drukarek laserowych
wykorzystujących technologię LED nie ma żadnego uzasadnienia, gdyż zgodnie z najlepszą
wiedzą Odwołującego technologia laserowa i technologia LED są równoważne,
a z pewnością technologii LED nie można uznać za technologię gorszą. Stąd zarówno
drukarki laserowe, jak i drukarki LED zaliczane są do tej samej grupy urządzeń, czyli
wykorzystujących technologię laserową,
Odwołujący podkreślił, że w obu przypadkach:
– drukarka umieszcza na papierze, foli czy nalepkach (materiałach, które wytrzymają wysoką
temperaturę) małe cząsteczki tonera, które następnie są rozgrzewane i wtapiane do użytego
materiału;
– światło poddawane jest obróbce optycznej (w drukarkach laserowych promień światła
przechodzi przez soczewki i odbijając się od wirujących zwierciadeł wielobocznych
kierowany jest na bęben światłoczuły, a w drukarkach laserowych LED światło przechodząc
przez ogniskujące soczewki bezpośrednio kierowane jest na bęben światłoczuły);
– źródłem światła są elementy półprzewodnikowe, diody laserowe – elektroluminescencyjne
(LED) są wykonane w postaci złącza p-n z materiału, którym jest arsenek galu (GaAs), przy
czym zarówno pojedyncza dioda laserowa, jak i diody LED wchodzące w skład listwy LED
emitują taką samą falę elektromagnetyczną w zakresie widzialnym od 400 nm do 660 nm
(jedyną różnicą jest moc emitowanego światła, znacznie mniejsza dla pojedynczej diody
będącej składnikiem listwy LED).
Na marginesie Odwołujący zauważył, że zastosowana w drukarkach LED technologia
LED posiada szereg zalet w stosunku do drukarek laserowych wykorzystujących diodę
laserową, z których najważniejsze to:
– niewiele elementów ruchomych, prosta konstrukcja, a przez to większa niezawodność;
– obraz jest ostry i równomiernie naświetlony na całej szerokości;
– mniejsze rozmiary.
W związku z powyższym Odwołujący wnosi o zmianę zaskarżonych postanowień
w talki sposób, aby dopuszczona była również technologia druku LED.
{3.}
Parametr minimalny dla drukarki A3 DL1 (str. 46 SIWZ): taca odbiorcza z czujnikiem
przepełnienia umiejscowiona na górze drukarki na min. 500 arkuszy A4 80 g/m2;"
Odwołujący założył, że powyższe wymaganie jest powiązane z innym parametrem
dotyczącym drukarki A3 DL1: 2 podajniki w formie kasety zamkniętej na min. 500 arkuszy A4
80 g/m2
W ocenie Odwołującego nie ma uzasadnienia wymaganie, aby wyłącznie jedna taca
odbiorcza drukarki musiała pozwolić na przyjęcie min. 500 arkuszy A4 80 g/m2, gdyż na
rynku powszechnie spotykane są rozwiązania polegające na zastosowaniu dwóch tac
odbiorczych drukarki, których łączna pojemność pozwala na przyjęcie odpowiedniej liczby
arkuszy Takie rozwiązanie nie jest w niczym gorsze od rozwiązania z jedną tacą, a znacząco
zwiększa konkurencję w postępowaniu.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia
przez dodanie: … albo dwie tace odbiorcze z czujnikiem przepełnienia umiejscowione
na górze drukarki na łącznie min. 500 arkuszy A4 80 g/m2.
{4.}
Parametr minimalny dla drukarki A3 DL1(str. 46 SIWZ): zapełnienie tacy odbiorczej
powinno odbywać się poprzez ciągłe {bez zatrzymań) drukowanie aż do osiągnięcia
minimalnej pojemności.
W ocenie Odwołującego powyższe wymaganie nie ma żadnego obiektywnego
uzasadnienia i służy jedynie ograniczeniu uczciwej konkurencji. Odwołujący oświadczył,
ż
e chce zaoferować Zamawiającemu urządzenie, które w trakcie zapełniania tacy odbiorczej
robi krótkie przerwy w celu autokalibracji, przy czym nie wymaga to udziału użytkownika.
Takie rozwiązanie nie jest w niczym gorsze od rozwiązania wymaganego przez
Zamawiającego a znacząco zwiększa konkurencję w postępowaniu.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia
przez dodanie zdania: Zamawiający dopuszcza również zapełnienie tacy odbiorczej
w jednym zadaniu z krótkimi przerwami w druku celem przeprowadzenia autokalibracji (bez
udziału użytkownika).
{5.}
Parametry minimalne dla drukarki A3 DL1 (str. 46 SIWZ):
– ilość wszystkich bębnów w komplecie z drukarką, która zapewni wydrukowanie minimum
500 000 stron kolorowych A4 CMYK (po 5% pokrycia każdej składowej CMYK) – należy
wyszczególnić wszystkie materiały eksploatacyjne potrzebne do wydrukowania minimum 500
000 stron kolorowych A4 CMYK (po 5% pokrycia każdej składowej CMYK) podając numer
partii materiału eksploatacyjnego wraz z jego wydajnością oraz ilość potrzebną
do wydrukowania 500 000 stron;
– ilość wszystkich tonerów w komplecie z drukarką, która zapewni wydrukowanie minimum
50 000 stron kolorowych A4 CMYK (po 5% pokrycia każdej składowej CMYK) – należy
wyszczególnić wszystkie materiały eksploatacyjne potrzebne do wydrukowania minimum 50
000 stron kolorowych A4 CMYK (po 5% pokrycia każdej składowej CMYK) podając numer
partii materiału eksploatacyjnego wraz z jego wydajnością oraz ilość potrzebną
do wydrukowania 50 000 stron.
Odwołujący zarzucił, że wymóg dotyczący wydajności bębnów (500 tys. stron) jest
nieproporcjonalny do wymogu dotyczącego wydajności tonerów (50 tys.stron, czyli 10 razy
mniej). Odwołujący dodał, że może jeszcze zrozumieć, gdy Zamawiający, chcąc odpowiednio
zabezpieczyć swój interes, określa wydajność bębnów na dwu albo trzykrotnie większą
liczbę stron niż wydajność tonerów, gdyż taki jest też rynkowy standard w tym zakresie.
Odwołujący zarzucił, że wymóg dotyczący wydajności bębnów służy wyłącznie
ograniczeniu uczciwej konkurencji – pozbawieniu możliwości uzyskania zamówienia tych
wykonawców, którzy będą musieli zaoferować wraz z drukarką dodatkowe materiały
eksploatacyjne (dodatkowe bębny), przez co ich oferta przestanie być konkurencyjna, gdyż
zakup dodatkowych bębnów istotnie podwyższy cenę oferty.
Odwołujący podkreślił, że w przypadku innej drukarki – A4 DLCt Zamawiający
wymaga tonerów na 7500 stron i bębnów na 20000 stron, uwzględniając standardy rynkowe
w tym zakresie.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia
dotyczącego bębnów w następujący sposób: ilość wszystkich bębnów w komplecie
z drukarką, która zapewni wydrukowanie minimum 115 000 stron kolorowych A4 CMYK (po
5% pokrycia każdej składowej CMYK) – należy wyszczególnić wszystkie materiały
eksploatacyjne potrzebne do wydrukowania minimum 115 000 stron kolorowych A4 CMYK
(po 5% pokrycia każdej składowej CMYK) podając numer partii materiału eksploatacyjnego
wraz z jego wydajnością oraz ilość potrzebną do wydrukowania 115 000 stron.
{6.}
Odwołujący zarzucił, że jedynymi drukarkami spełniającymi wszystkie wymagania
SIWZ dotyczące drukarki A3 DL1 są drukarki produkcji Kyocera Document Solutions Inc.,
a każda inna drukarka innych producentów nie spełnia przynajmniej jednego spośród
wymagań SIWZ.
{7.}
Parametr minimalny dla drukarki A4 DLCt (str. 47 SIWZ):
Podajniki (wbudowane) – 1 podajnik w formie kasety zamkniętej na minimum 500 arkuszy A4
80 g/m2; 1 podajnik ręczny (wielofunkcyjny) na minimum 50 arkuszy A4 80 g/m2.
Taca odbiorcza z czujnikiem przepełnienia umiejscowiona na górze drukarki – Na minimum
250 arkuszy A4 80 g/m2; zapełnienie tacy odbiorczej powinno odbywać się poprzez ciągłe
(bez zatrzymań) drukowanie aż do osiągnięcia minimalnej pojemności.
Odwołujący zarzucił, że takie zróżnicowanie pojemności podajnika i tacy odbiorczej
jest nieuzasadnione, gdyż pojemność podajnika i tak nie może być w pełni wykorzystana.
Stąd w najlepszym przypadku drukarka i tak przerwie drukowanie po zapełnieniu tacy
odbiorczej (250 arkuszy), czyli już w połowie pojemności podajnika, a kontynuowanie
drukowania będzie wymagało ingerencji użytkownika, tj. zabrania zadrukowanych arkuszy z
tacy odbiorczej.
Odwołujący podniósł, że obniżenie wymagań przełoży się również na większą
konkurencyjność w postępowaniu i niższe ceny oferowanych Zamawiającemu urządzeń.
Odwołujący wniósł o taką zmianę zaskarżonego postanowienia, aby zarówno
pojemność podajnika automatycznego, jak i tacy odbiorczej została obniżona o połowę do
odpowiednio 250 i 125 arkuszy.
Odnośnie wymaganego sposobu zapełnienia tacy odbiorczej zarzut, żądanie i
argumentacja są identyczne jak dla drukarki A3 DL1.
{8.}
Parametr minimalny dla drukarki A4 DLCt (str. 47 SIWZ): Gramatura papieru – 60-220
g/m2.
Odwołujący zarzucił, że określenie obsługiwanej przez drukarkę gramatury papieru
w takim przedziale nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia i służy wyłącznie
ograniczeniu uczciwej konkurencji, gdyż oprócz urządzenia produkcji Kyocera Document
Solutions Inc. żadne inne urządzenie spełniające pozostałe wymagania SIWZ nie spełnia
tego parametru.
Zdaniem Odwołującego bezzasadność tego wymagania uwidocznia fakt, że dla
podajników i tacy odbiorczej Zamawiający wskazał na papier o gramaturze wyłącznie 80
g/m2, czyli standardową gramaturę papieru używanego w warunkach biurowych.
Prawdopodobieństwo, że Zamawiający będzie używać papieru o wyższej gramaturze,
zwłaszcza tak wysokiej jak 220 g/m2, jest niezwykle niskie, wręcz żadne.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w
taki sposób, aby obniżyć górną granicę zakresu do 176 g/m2.
{9}
Odwołujący zarzucił, że jedynymi drukarkami spełniającymi wszystkie wymagania
SIWZ dotyczące drukarki A4 DLCt są drukarki produkcji Kyocera Document Solutions Inc.,
gdyż każda inna drukarka innego producenta nie spełnia przynajmniej jednego spośród
wymagań SIWZ.
{10.}
Parametr minimalny dla drukarki A4 DLt (str. 48 SIWZ): (…) zapełnienie tacy
odbiorczej powinno odbywać się poprzez ciągłe (bez zatrzymań) drukowanie aż do
osiągnięcia minimalnej pojemności.
Odnośnie wymaganego sposobu zapełnienia tacy odbiorczej zarzut, żądanie
i argumentacja są identyczne jak dla drukarek A3 DL1 i A4DLCt.
{11.}
Parametr minimalny dla drukarki A4 DLt (str. 49 SIWZ): Gramatura papieru – 60-220
g/m2
Zarzut i argumentacja są identyczne jak dla drukarki A4DLCt, z tym że w tym
przypadku Odwołujący wniósł o obniżenie górnej granicy do 163 g/m2, ewentualnie do 200
g/m2.
Ponadto Odwołujący wyjaśnił, że gramaturę 200 g/m2 ma typowy karton, zatem
obsługa tak wysokiej gramatury papieru w normalnych warunkach biurowych jest całkowicie
wystarczająca.
{12.}
Odwołujący zarzucił, że jedynymi drukarkami spełniającymi wszystkie wymagania
SIWZ dotyczące drukarki A4 DLt są drukarki produkcji Kyocera Document Solutions Inc.,
gdyż każda inna drukarka innego producenta nie spełnia przynajmniej jednego spośród
wymagań SIWZ.
{13.}
Odwołujący ponadto zwrócił uwagę, że wszystkie drukarki zamawiane w ramach
części nr 2 są typowymi drukarkami biurowymi, przeznaczonymi do wykorzystania w
normalnej pracy biurowej. W rozdziale 4 pkt 4.3 SIWZ Zamawiający zastrzegł, że całość
dostarczanego sprzętu musi być dostępna na rynku, pochodzić z seryjnej produkcji oraz że
niedopuszczalne są produkty prototypowe. Skoro Zamawiający oczekuje produktów
standardowych, nie ma żadnych szczególnych potrzeb w zakresie urządzeń drukujących.
{14.}
Podsumowując sformułowane powyżej zarzuty Odwołujący wskazał, że wedle
utrwalonego stanowiska Krajowej Izby Odwoławczej działaniem wbrew zasadzie uczciwej
konkurencji jest na tyle rygorystyczne określenie wymagań, jakie powinien spełnić przedmiot
zamówienia, że nie jest to uzasadnione obiektywnymi potrzebami zamawiającego,
a jednocześnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do należytego
wykonania zamówienia, względnie stawia wybranych wykonawców w uprzywilejowanej
sytuacji wobec pozostałych {przywołując i cytując obszernie wypowiedzi judykatury}.
{ad pkt II. listy zarzutów}
Odwołujący zrelacjonował, że Zamawiający w Sekcji 11.2.11) ogłoszenia oraz
w Rozdziale 4 pkt 4.16. SIWZ postanowił:
1) Zamawiający na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy Pzp przewiduje prawo opcji.
2) Wykonawca nie może odmówić realizacji prawa opcji. Realizacja zamówienia objętego
prawem opcji jest wyłącznym uprawnieniem Zamawiającego.
3) Zastrzeżone na rzecz Zamawiającego prawo opcji polega na możliwości żądania realizacji
przedmiotu umowy w zakresie i ilości asortymentu wskazanego w zai. nr 1 do SIWZ - Opis
przedmiotu zamówienia w Rozdz. I Część ogólna, pkt. 6 „Zamawiający przewiduje prawo
opcji w zakresie".
4) Ilość wskazana w zał. nr 1 do SIWZ jest ilością maksymalną do której ilości Zamawiający
może żądać realizacji przedmiotu umowy w przypadku gdy skorzysta z prawa opcji.
5) Zasady dotyczące realizacji prawa opcji będą takie same jak te, które obowiązują przy
realizacji zamówienia podstawowego (gwarantowanego).
6) Wykonawca zobowiązuje się do realizacji opcji w terminie wskazanym przez Wykonawcę
dla zamówienia podstawowego w formularzu ofertowym dla danej części zamówienia Ucząc
od dnia wysiania do Wykonawcy pisemnej informacji (zamówienia) o potrzebie skorzystania
z prawa opcji. W przypadku zamówień objętych prawem opcji, termin realizacji przedmiotu
zamówienia odbywać się będzie sukcesywnie lub w całości zgodnie z żądaniem
Zamawiającego. Zamawiający ma możliwość żądania realizacji zamówienia opcjonalnego w
terminie do 6 miesięcy od daty podpisania Umowy, przy czym Zamawiający przekaże do
Wykonawcy żądanie uruchomienia prawa opcji w terminie nie krótszym niż 30 dni
kalendarzowych przed upływem terminu, o którym mowa wyżej. Termin ten może zostać
skrócony wyłącznie za zgodą Wykonawcy.
7) Zaoferowany przedmiot zamówienia objęty prawem opcji musi być taki sąm (identyczny)
jak zaproponowany przez Wykonawcę sprzęt w zamówieniu podstawowym.
8) Ceny jednostkowe podczas realizacji opcji będą takie same jak przy realizacji zamówienia
podstawowego.
9) W przypadku skorzystania z prawa opcji wynagrodzenie płatne będzie w wysokości
wynikającej z wartości dokonanej opcji, na zasadach przewidzianych w SIWZ oraz w
umowie.
10) Warunkiem uruchomienia opcji jest przekazanie przez Zamawiającego pisemnej
informacji (zamówienia) dla Wykonawcy o potrzebie skorzystania z prawa opcji.
11) Wykonawcy nie będą przysługiwały żadne roszczenia z tytułu nieskorzystania przez
Zamawiającego z prawa opcji albo skorzystania przez Zamawiającego z prawa opcji w
zakresie mniejszym niż maksymalna ilość asortymentu określona w załączniku nr 1 do
SIWZ.
12) Zakres przedmiotowy zamówień objętych opcją, warunki skorzystania z prawa opcji oraz
zasady realizacji opcji określone zostały w zał. nr 1 - Opis przedmiotu zamówienia oraz w
załączniku nr 9 do SIWZ- Istotne dla Stron Postanowienia Umowy."
Jednocześnie w Załączniku nr 1 do SIWZ stanowiącym Opis przedmiotu zamówienia,
w pkt 1, ppkt 6, Zamawiający wskazał, co następuje:
Zamawiający przewiduje prawo opcji w zakresie: (..)
4) Drukarka A3 DLI – 225 szt/
5) Drukarka A4 DLCt –1015 szt.
6) Drukarka A4 DLt – 3000 szt.(…)
Natomiast opisując część nr 2 zamówienia odnoszącą się do dostawy drukarek,
Zamawiający wskazał, że obejmuje ona:
– drukarka A3 DL1 –75 szt. (str. 46 SIWZ)
– drukarka A4 DLCt – 700 szt. (str. 47 SIWZ)
– drukarka A4 DLt – 1000 szt. (str. 48 SIWZ)
Odwołujący skonstatował, jak w liście zarzutów.
Odwołujący zarzucił, że Zamawiający dokonując opisu przedmiotu zamówienia
wypaczył podstawowe zasady prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia:
publicznego.
Odwołujący stwierdził, że prawo opcji nie zostało zdefiniowane ani w ustawie pzp,
ani w dyrektywach, jednak powszechnie przyjmuje się, że jest to uprawnienie do wskazania
dodatkowego w stosunku do gwarantowanego zakresu, którego realizacja jest uzależniona
od wskazanych w kontrakcie okoliczności, a zatem może nie nastąpić. Prawo opcji
w przypadku dostaw zakłada dokupienie marginalnej w stosunku do zamówienia
podstawowego liczby urządzeń, przy czym okoliczności warunkujące skorzystanie
z opcjonalnego zakresu zamówienia powinny zostać określone w treści dokumentacji
postępowania. Prawo opcji to jednostronne uprawnienie kształtujące po stronie
zamawiającego, z którego może on, ale nie musi skorzystać, a wykonawca nie ma
roszczenia do zamawiającego o skorzystanie z prawa opcji.
Ponieważ prawo opcji musi być uwzględnione w wartości szacunkowej zamówienia
(art. 34 ust. 5 pzp), co do zasady zamawiający powinien mieć środki na realizację
zamówienia w pełnym maksymalnym zakresie, a więc w zakresie zamówienia
gwarantowanego oraz wynikającego z prawa opcji.
Odwołujący zarzucił że Zamawiający nadużywa prawo opcji, gdyż objęty nim zakres
zamówienia nie jest marginalny w stosunku do zakresu gwarantowanego i świadczy
o obejściu przepisów ustawy pzp i naruszeniu zasad uczciwej konkurencji. Zdaniem
Odwołującego Zamawiający zapewnił sobie możliwość udzielania zamówień w ramach
prawa opcji w zależności od tego, kto wygra przedmiotowy przetarg.
Odwołujący zarzucił również, że ponieważ postanowienie, do którego odesłano
odnośnie warunków i sposobu skorzystania z prawa opcji ma charakter wyłącznie
blankietowy, gdyż nie określa żadnych konkretów co do tego kiedy (w jakich okolicznościach)
Zamawiający skorzysta z tego uprawnienia. nr 2, taki opis nie spełnia wymagań art. 29 ust. 1
i 2 w zw. z art. 34 ust. 5 ustawy pzp.
Odwołujący podkreślił, że obowiązek precyzyjnego opisania zakresu, jakiego prawo
opcji dotyczy, oznacza obowiązek precyzyjnego opisania, nie zaś jedynie zasygnalizowania
bliżej niezidentyfikowanej możliwości.
Odwołujący dodał, że dla zapewnienie uczciwej konkurencji przy kalkulowaniu ceny
oferty konieczne jest określenie w sposób precyzyjny zakresu, jakiego prawo opcji dotyczy,
na jakich zasadach i w jakim rozmiarze, co w tym postępowaniu nie zostało uczynione. Nie
zasługuje zatem na aprobatę próba przeniesienia przez Zamawiającego ryzyk
gospodarczych na niektórych wykonawców, polegająca na nieprzekazaniu informacji, którymi
Zamawiający z całą pewnością dysponuje. Nikt tak dobrze nie zna specyfiki przedmiotowych
dostaw jak Zamawiający, dysponuje on bowiem wiedzą co do ilości wykorzystywanych
dostaw, wynikającą z dotychczasowego doświadczenia i praktyki, wreszcie co do planów na
przyszłość. Zamawiający limituje tę istotną wiedzę, czym narusza zasady uczciwej
konkurencji.
Jeżeli Zamawiający przewiduje, że będzie potrzebował zwiększyć zakres zamówienia
o aż tak dużą liczbę sztuk, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że opcja powinna de facto
zostać zawarta w zamówieniu podstawowym. Tym bardziej, że Zamawiający musiał
uwzględnić ilości wynikające z prawa opcji w wartości szacunkowej zamówienia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu zmiany treści ogłoszenia
o zamówieniu oraz SIWZ polegającej na:
– usunięciu prawa opcji i włączenie liczby sztuk urządzeń objętych opcją do zakresu
zamówienia podstawowego;
– alternatywnie urealnieniu zakresu zamówienia podstawowego (gwarantowanego) oraz
zamówienia w zakresie prawa opcji oraz równoczesne jednoznaczne opisanie kiedy (tj.
w jakich konkretnie sytuacjach) Zamawiający skorzysta z prawa opcji, przy czym według
Odwołującego zakres prawa opcji nie powinien przekraczać 10% zakresu całości
zamówienia, natomiast zakres prawa zamówienia podstawowego (gwarantowanego) nie
powinien być mniejszy niż 90% zakresu całości zamówienia.
{ad pkt III. listy zarzutów}
Odwołujący zrelacjonował, że w Sekcji 111.1.3) ogłoszenia o zamówieniu oraz
rozdziale 6 pkt 6.2 ppkt 3) SIWZ Zamawiający wskazał, że o udzielenie zamówienia mogą
ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki udziału w postępowaniu dotyczące
zdolności technicznej lub zawodowej. Zamawiający w sposób odrębny dla każdej z Części
opisał warunek udziału w postępowaniu dotyczący doświadczenia. W przypadku Części nr 2
wykonawca miał się wykazać realizacją co najmniej dwóch zamówień polegających na
dostawie urządzeń drukujących, każde z nich o wartości nie niższej niż 2 500 000,00 PLN
brutto. Następnie w Rozdziale 6 pkt 6.13. SIWZ Zamawiający postanowił, że w przypadku
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia oraz w przypadku,
gdy wykonawca dla danej części zamówienia będzie polegał na zasobach określonych w art.
22a pzp, warunek dotyczący zdolności technicznej lub zawodowej opisany w ust. 6.2 pkt 3)
SIWZ nie podlega sumowaniu. Spełnienie tego warunku musi wykazać przynajmniej jeden
podmiot - zgodnie z wymaganiami opisanymi w ust. 6.2 pkt 3) SIWZ dla wybranej części.
Odwołujący skonstatował, że Zamawiający nie dopuszcza sytuacji, w której
wykonawca posiada doświadczenie i wykazuje się realizacją jednego zamówienia
polegającego na dostawie urządzeń drukujących i jednocześnie korzysta z zasobów innego
podmiotu, który również posiada doświadczenie w realizacji jednego zamówienia
polegającego na dostawie urządzeń drukujących.
Odwołujący zarzucił, że zaskarżone postanowienia SIWZ narusza art. 22a ust. 1
ustawy
pzp,
pozwalający
wykonawcy
polegać
na
zdolnościach
technicznych
lub zawodowych innego podmiotu w celu potwierdzenia spełniania warunku udziału
w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia,
lub jego części, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków
prawnych, która to norma prawna ma charakter bezwzględnie obowiązującej (ius cogens)
i żadne odmienne postanowienie Zamawiającego nie może jej zmienić.
Zdaniem Odwołującego ustawodawca unijny, jak i krajowy (art. 22a ustawy pzp),
przyznał wykonawcy prawo do korzystania z zasobów innych podmiotów w stosownych
sytuacjach, w odniesieniu do konkretnego zamówienia. To, kiedy z taką sytuacją będziemy
mieli do czynienie i kiedy oraz w jakim zakresie wykonawca chce skorzystać z zasobów
podmiotu trzeciego, powinno zostać pozostawione gestii wykonawcy. Zamawiający nie ma
prawa decydować za wykonawcę, w jakim stosunku może on skorzystać z zasobów
podmiotu trzeciego, a w jakim nie. Jeżeli wykonawca dysponuje jednym własnym
zamówieniem
na
potwierdzenie
spełniania
warunku
udziału
w
przedmiotowym
postępowaniu, a w zakresie drugiego zamówienia chciałby polegać na zasobach podmiotu
trzeciego, na gruncie bezwzględnie obowiązującego art. 22a ust. 1 ustawy pzp nie sposób
mu takiej możliwości zabronić. W przeciwnym przypadku zniweczony zostałby cel art. 22a
ust. 1 ustawy pzp. Tym samym nie może ograniczyć swobody decyzji wykonawcy w zakresie
tego, czy będzie polegał na zasobach podmiotu trzeciego i w jakim zakresie (jedno
zamówienie referencyjne, dwa zamówienia referencyjne itp.). Jest to prawo wykonawcy
ubiegającego się o udzielenie zamówienia, tj. prawo do podjęcia swobodnej decyzji co do
sposobu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, do tego usankcjonowane
przez powszechnie obowiązujące przepisy ustawy pzp i dyrektyw.
Zdaniem Odwołującego nieracjonalne wydaje się żądanie, aby w takim przypadku
wykonawca pominął swoje własne doświadczenie i w celu wykazania spełniania
przywołanego warunku polegał w całości na zdolnościach technicznych lub zawodowych
innego podmiotu, gdyż taka konstrukcja przeczyłaby istocie dysponowania zasobami
podmiotu trzeciego.
Odwołujący zauważył również, że przedmiotem zamówienia są dostawy, w których
inny podmiot, na którego zasobach polega wykonawca, nie musi realizować zamówienia
w zakresie, w jakim jego zdolności są wymagane (art. 22a ust. 4 ustawy pzp). Wobec tego
doświadczenie innego podmiotu może zostać wykorzystane w trakcie wykonywania danego
zamówienia w inny sposób niż polegający na bezpośredniej realizacji przedmiotu
zamówienia: doradztwie, jak zrealizować zamówienie, konsultacji i porad, przekazaniu know
-how co do sposobu efektywnego wykonania zamówienia.
Niezależnie od powyższego Odwołujący podniósł, że odmiennie kształtuje się zakaz
sumowania doświadczenia (zdolności technicznych lub zawodowych) w przypadku
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia (konsorcjum firm).
Możliwość żądania, aby co najmniej jeden z członków konsorcjum posiadał samodzielnie
doświadczenie niezbędne celem wykazania spełniana warunku udziału w postępowaniu,
została bowiem wprost zapisana w art. 23 ust. 5 pzp, zgodnie z którym zamawiający może
określić szczególny, obiektywnie uzasadniony, sposób spełniania przez wykonawców,
o których mowa w ust. 1, warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust.
1b pzp, o ile jest to uzasadnione charakterem zamówienia i proporcjonalne. Powyższej
możliwości Zamawiający nie może jednak rozciągać na inny podmiot, na którego zasobach
zamierza polegać wykonawca, gdyż ustawa pzp nie zawiera analogicznej regulacji
odnoszącej się do wykonawców polegających na zasobach innych podmiotów.
Dodatkowo Odwołujący podniósł, że wyjątku, który wynika z art. 23 ust. 5 pzp, nie
można interpretować rozszerzająco. Natomiast norma prawna zawarta w art. 22a ust. 1 pzp
ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej, która nie może zostać wyłączona przez
Zamawiającego.
Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia polegającą na wykreśleniu
fragmentu: oraz w sytuacji gdy Wykonawca będzie polegał na zasobach innych podmiotów
na zasadach określonych w art. 22a Pzp.
Do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęły w formie pisemnej zgłoszenia
przystąpień do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przez:
– INTARIS sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (7 sierpnia 2017 r.)
– Egidę IT Solutions sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (4 sierpnia 2017 r.)
Wobec dokonania tych zgłoszeń w odpowiedniej formie, z zachowaniem 3-dniowego
terminu oraz wymogu przekazania jego kopii Stronom postępowania (zgodnie z art. 185 ust.
2 pzp) – Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności przystąpień, co do których
nie zgłoszono również opozycji.
Przystępujący wnieśli o oddalenie odwołania.
11 sierpnia 2017 r. wpłynęła do Izby odpowiedź na odwołanie, w której Zamawiający
oświadczył, że uwzględnia część zarzutów, a w pozostałym zakresie wnosi o oddalenie
odwołania. Ponadto w treści pisma Zamawiający odniósł się do poszczególnych zarzutów
i poinformował o dokonanych w związku z niektórymi zarzutami zmianach postanowień
s.i.w.z.
Na rozprawie Zamawiający sprecyzował, że faktycznie w całości uwzględnił tylko
zarzut dotyczący liczby tac odbiorczych dla drukarki typu A3 DL1 {zarzut I.3}
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp. Nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
odwoławczego sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie {z wyjątkiem
zarzutu I.3 uwzględnionego w całości}, podczas której Strony i Przystępujący podtrzymali
dotychczasowe stanowiska, z tym że Zamawiający wyraził gotowość zmiany proporcji
gwarantowanej i opcjonalnej części zamówienia na 80 do 20.
Po
przeprowadzeniu
rozprawy
z
udziałem
Odwołującego,
Zamawiającego
i Przystępujących, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy, jak również biorąc
pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu, odpowiedzi
na odwołanie, zgłoszeniach przystąpień, a także wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Z art. 179 ust. 1 pzp wynika, że odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący jako wykonawca zainteresowany ubieganiem się
o przedmiotowe zamówienie w tym postępowaniu, którego warunki kwestionuje z uwagi ich
wpływ na możliwość faktycznego wzięcia udziału w tym postępowaniu, wykazał spełnienie
powyższych przesłanek, co nie było też sporne.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, poczynione ustalenia
faktyczne oraz orzekając w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła,
ż
e odwołanie zasługuje na uwzględnienie, gdyż potwierdziły się niektóre spośród tych
zarzutów.
W pierwszej kolejności konieczne stało się zaznaczenie, że zgodnie z art. 192 ust. 7
ustawy pzp sprawa została rozpoznana w granicach podniesionych w odwołaniu zarzutów.
Zgodnie z tym przepisem Izba nie może orzekać bowiem co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu. Przy czym stawianego przez wykonawcę zarzutu nie należy
rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale przede wszystkim jako
wskazane okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego i
mają wpływ na sytuację wykonawcy wnoszącego odwołanie {zob. wyrok Sądu Okręgowego
w Gdańsku z 25 maja 2012 r. (sygn. akt XII Ga 92/12)}.
W drugiej kolejności Izba stwierdziła, że ponieważ przedstawione w odwołaniu
okoliczności dotyczące treści zaskarżonych postanowień s.i.w.z. odpowiadają rzeczywistemu
stanowi rzeczy, nie ma potrzeby ich ponownego przytaczania.
{rozstrzygnięcie zarzutów z pkt I. listy zarzutów – pkt 1-2 oraz 4-14 uzasadnienia}
Spośród zarzutów dotyczących opisu przedmiotu zamówienia część Izba uznała za
zasadne {zarzuty z pkt 2, 4, 5, 6 (częściowo), 7 (częściowo), 9 (częściowo) 10 i 12
(częściowo)}.
Izba uznała poniższe okoliczności za istotne dla rozstrzygnięcia tych zarzutów:
Odnośnie zarzutu I.2 dot. zastrzeżenia laserowej technologii wydruku dla wszystkich
trzech typów drukarek:
– na rynku urządzeń drukujących równolegle do technologii laserowej funkcjonuje
technologia LED, która nie ma charakteru prototypowego lub eksperymentalnego, gdyż
urządzenia drukujące LED są sprzedawane od wielu lat i powszechnie zaliczane do tego
samego segmentu rynku co tradycyjne drukarki laserowe;
– Zamawiający potwierdził, że kwestionowane postanowienie s.i.w.z. wyłącza możliwość
zaoferowania drukarek wykorzystujących LED-ową technologię wydruku;
– powyższe wyłączenie nie stanowi parametru technicznego ani funkcjonalnego służącego
zapewnieniu odpowiedniej jakości wydruku, gdyż opis przedmiotu zamówienia zawiera lub
może zawierać inne parametry bezpośrednio odnoszące się do tej kwestii.
Odnośnie zarzutów I.4, I.7 i I.10 dot. zastrzeżenia, że zapełnienie tacy odbiorczej
wszystkich typów drukarek ma się odbywać w sposób ciągły (bez jakichkolwiek zatrzymań):
– Zamawiający potwierdził, że kwestionowane postanowienie s.i.w.z. wyłącza możliwość
zaoferowania drukarek, w których podczas zapełniania tacy odbiorczej następują krótkie
przerwy związane z kalibracją wydruku;
– powyższe wyłączenie nie stanowi parametru technicznego ani funkcjonalnego służącego
zapewnieniu odpowiedniej szybkości wydruku, gdyż opis przedmiotu zamówienia zawiera lub
może zawierać inne parametry bezpośrednio odnoszące się do tej kwestii;
– skoro można określić wymaganą szybkość druku, określenie sposobu zapełnienia tacy
odbiorczej (w tym długości dopuszczalnych przerw) jest zbędne i irrelewantne z punktu
widzenia okresu czasu koniecznego dla otrzymania kompletnego wydruku;
Odnośnie zarzutu I.2 dot. zastrzeżenia wymaganego zakresu materiałów
eksploatacyjnych dla drukarki typu A3 DL1:
– na rynku laserowych urządzeń drukujących funkcjonują równolegle różne rozwiązania
techniczne odnośnie wydajności, zintegrowania czy częstotliwość wymiany bębna i tonera;
– ustalone przez Zamawiającego wymaganie nie stanowi parametru technicznego ani
funkcjonalnego bezpośrednio odnoszącego się do kosztu wydruku 1 strony ani w okresie
2-letniej eksploatacji w okresie gwarancji, ani w okresie całego życia drukarki;
– wymaganie, aby bębny wystarczyły na wydruk co najmniej 500 tys. stron, a tonery na
wydruk co najmniej 50 tys. stron odzwierciedla specyfikę drukarek marki Kyocera i
pokrewnych.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Z przywołanego przepisu wynika, że dla stwierdzenia nieprawidłowości w opisie
przedmiotu zamówienia, a tym samym sprzeczności z prawem, wystarczy jedynie zaistnienie
możliwości utrudniania uczciwej konkurencji przez zastosowanie określonych zapisów
w specyfikacji, niekoniecznie zaś realnego uniemożliwienia takiej konkurencji {zob. wyrok
Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 25 stycznia 2006 r. (sygn. akt II Ca 693/05)}. Z kolei
dokonanie opisu przedmiotu zamówienia przez wskazanie rygorystycznych wymagań,
nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego będzie uprawdopodobniało naruszenie
uczciwej konkurencji {zob. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z 17 kwietnia 2009 r.,
(sygn. akt II Ca 137/09)}.
Z drugiej strony do naruszenia normy prawnej wyrażonej w powyższym przepisie
dochodzi już przypadku utrudnienia konkurencji, nie zaś jedynie wówczas, gdy opis
przedmiotu zamówienia prowadzi do jej całkowitego wyeliminowania. Utrudnianie
konkurencji nie oznacza wszakże całkowitej eliminacji wszystkich producentów, dostawców
lub dystrybutorów poza jednym, czy wszystkich urządzeń, technologii lub rozwiązań poza
jednym. Literalna wykładnia normy prawnej wyrażonej w powyższym przepisie wskazuje,
ż
e nieuzasadnione utrudnianie konkurencji (wobec określonego i równouprawnionego do
udziału w rynku wykonawcy lub oferowanego produktu) prowadzi do wypełnienia hipotezy
normy prawnej wyrażonej w art 29 ust 2 pzp {zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30
grudnia 2010 r. (sygn. akt KIO 2729/10)
Przedmiot zamówienia powinien być opisany w sposób neutralny i nieutrudniający
uczciwej konkurencji. Oznacza to konieczność eliminacji z opisu przedmiotu zamówienia
wszelkich sformułowań, które mogłyby wskazywać konkretnego wykonawcę, bądź które
eliminowałyby
konkretnych
wykonawców,
uniemożliwiając
im
złożenie
ofert
lub powodowałyby sytuację, w której jeden z zainteresowanych wykonawców byłby bardziej
uprzywilejowany od pozostałych {zob. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 9 listopada
2005 r. (sygn. akt II Ca 587/05), wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 25 stycznia
2006 r. (sygn. akt II Ca 693/05), wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 stycznia 2012
r. (sygn. akt VI ACa 965/11), podobnie w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 22 lipca 2013
r. (sygn. akt 1589/13) i wyroku z 20 czerwca 2013 r. (sygn. akt KIO 1314/13}.
Wedle utrwalonego stanowiska Krajowej Izby Odwoławczej działaniem wbrew
zasadzie uczciwej konkurencji jest na tyle rygorystyczne określenie wymagań, jakie powinien
spełnić przedmiot zamówienia, że nie jest to uzasadnione obiektywnymi potrzebami
zamawiającego, a jednocześnie ogranicza krąg potencjalnych wykonawców zdolnych do
należytego wykonania zamówienia. Zamawiający ma prawo wymagać pewnych standardów
technicznych i jakościowych, o ile nie są wymogami zbędnymi i wygórowanymi {tak np.
wyrok z 21 września 2010 r. (sygn. akt KIO 1954/10), podobnie w wyroku z 26 września
2011 r. (sygn. akt KIO 1995/11)}.
Przejawem naruszenia zasady uczciwej konkurencji jest nie tylko opisanie przedmiotu
zamówienia z użyciem oznaczeń wskazujących na konkretnego producenta lub konkretny
produkt albo z użyciem parametrów wskazujących na konkretnego producenta, dostawcę
albo konkretny wyrób ale także określenie na tyle rygorystycznych wymagań co do
parametrów
technicznych, które
nie
są
uzasadnione
obiektywnymi
potrzebami
zamawiającego, że uniemożliwiają one udział niektórym wykonawcom w postępowaniu,
ograniczając w ten sposób krąg podmiotów zdolnych do wykonania zamówienia {wyrok z 5
czerwca 2014 r. (sygn. akt KIO 938/14), wyrok z 27 stycznia 2014 r. (sygn. akt KIO 28/14)}.
Izba zważyła, że w ustalonych powyżej okolicznościach wymagania objęte
rozpatrywanymi zarzutami nie są podyktowane uzasadnionymi potrzebami Zamawiającego,
natomiast stanowią odzwierciedlenie jego preferencji co do określonych urządzeń, pomimo
istnienia innych drukarek, które równie dobrze mogą zaspokoić potrzeby Zamawiającego w
zakresie masowego wydruku. W konsekwencji powyższe wymagania należy uznać za
utrudniające konkurencję pomiędzy wykonawcami funkcjonującymi na rynku urządzeń
służących zaspokojeniu tego typu potrzeb.
Zamawiający nie był w stanie wskazać żadnego zobiektywizowanego uzasadnienia
dla niedopuszczenia drukarek LED-owych. Samo twierdzenie o mniejszej dokładności
wydruków z tych drukarek jest niewystarczające, gdyż Zamawiający nie uprawdopodobnił,
czy ewentualna różnica wynikła z innego sposobu naświetlenie bębna przekłada się
na obniżenie dokładności wydruku, która ma znaczenie z punktu widzenia zamierzonego
przeznaczenia zamawianych drukarek.
Przede wszystkim dla zabezpieczenia uzasadnionych oczekiwań Zamawiającego co
do jakości wydruku powinny posłużyć parametry wprost odnoszące się do tej kwestii, takie
jak np. rozdzielczość wydruku. Określenie takich parametrów jest wystarczające, gdyż jeżeli
rzeczywiście drukarki LED-owe obiektywnie nie będą mogły im sprostać, nie będą mogły
zostać zaoferowane.
Ustalenie wymagania eliminującego z założenia określoną technologię jest tym
bardziej nieuzasadnione, że Zamawiający zdaje się poruszać w sferze przypuszczeń
i spekulacji co do możliwości technicznych drukarek LED-owych, skoro domniemywa
w odpowiedzi na odwołanie, że „musi prawdopodobnie istnieć jakiś powód dlaczego
technologia LED nie uzyskała szerszej akceptacji i nie jest rozpowszechniona rynku”.
Zamawiający zdaje się również nie mieć orientacji co do powszechnej dostępności drukarek
LED-owych na rynku od wielu lat skoro uważa, że zakup tych drukarek uczyniłby z niego
testera nowych, niesprawdzonych technologii.
Zupełnie spekulatywny charakter ma twierdzenie Zamawiającego, jakoby producenci
drukarek LED mieli znajdować się w gorszej kondycji finansowej niż producenci drukarek
laserowych. Z kolei dla ewentualnego zaprzestania przez producenta wsparcia dla danej
drukarki nie ma znaczenia technologia druku, na której jest oparte dane urządzenie. Równie
dobrze przedwcześnie z punktu widzenia interesu Zamawiającego w utrzymaniu
bezpieczeństwa teleinformatycznego może zakończyć się wsparcie ze strony producenta
drukarki laserowej. I w niczym nie pomoże, że na rynku będzie funkcjonowało jeszcze wielu
innych producentów takich drukarek, gdyż sama laserowa technologia wydruku nie oznacza,
ż
e urządzenia różnych producentów mają wspólne i zastępowalne wzajemnie sterowniki czy
wewnętrzne oprogramowanie (firmware).
Z powyższych względów dla zachowania uczciwej konkurencji w postępowaniu
konieczne stało się nakazanie Zamawiającemu dopuszczenia drukarek drukujących
w technologii LED (a raczej wyeliminowanie generalnego wyłączenia możliwości ich
zaoferowania).
Za oczywiście prowadzący do nieuzasadnionego ograniczenia konkurencji należało
uznać regulowanie przez Zamawiającego takich szczegółów, jak sposób zapełnienia tacy
odbiorczej. Biorąc pod uwagę, że równolegle Zamawiający określił swoje wymagania co do
szybkości wydruku, które w ocenie Odwołującego nie są wygórowane, bezprzedmiotowa jest
cała argumentacja Zamawiającego przedstawiona w toku postępowania odwoławczego.
Z tego względu dla zachowania uczciwej konkurencji konieczne stało się nakazanie
Zamawiającemu wykreślenia tego zbędnego wymagania.
O ile samo wymaganie zabezpieczenia materiałów eksploatacyjnych koniecznych do
wydruku określonej liczby kopii może zostać za uzasadnione również w postępowaniu
dotyczącym zakupu drukarek, o tyle musi zostać opisane w taki sposób, aby nie naruszało
uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami funkcjonującymi na rynku drukarek
laserowych. Zamawiający może i powinien uwzględnić funkcjonujące na rynku rozwiązania
co do bębnów i tonerów i znaleźć taki wspólny mianownik, aby wykonawcy oferujący drukarki
różnych producentów danej klasy, różniące się wydajnością i ceną materiałów
eksploatacyjnych (bębna i tonera), mogli konkurować rzeczywistym kosztem wydruku strony
dla wolumenu wydruku założonego
przez Zamawiającego w określonym czasie.
Izba zważyła, że Zamawiający bezpodstawnie powołuje się na to, że kierował się
kosztem wydruku w cyklu życia drukarki, gdyż nie ustanowił w tym zakresie stosownego
kryterium oceny ofert. Natomiast zaskarżone wymaganie nie służy osiągnięciu temu celowi,
a w oczywisty sposób preferuje drukarki, w których wydajność bębna jest bardzo duża, choć
wydajność tonerów już niekoniecznie. Gdyby Zamawiającemu rzeczywiście zależało na
ustaleniu parametru premiującego jak najniższy koszt wydruku jednej strony, wymagałby
zabezpieczenia zarówno bębnów, jak i tonerów niezbędnych dla określonego wolumenu
wydruku w danym czasie. Natomiast Zamawiający wymaga wydajności bębna na takim
poziomie, aby odpowiadało to charakterystyce urządzeń wywodzących się od producenta
Kyocera, jednocześnie nie oczekując na takim samym lub zbliżonym poziomie wydajności
od tonera, co wyrównałoby szanse producentów drukarek, w których bębny mają mniejszą
wydajność, ale z kolei tonery mają większą wydajność i niższą cenę.
Z powyższych względów konieczne stało się nakazanie Zamawiającemu, aby dla
zachowania
uczciwej
konkurencji
określił
zakres
objętych
dostawą
materiałów
eksploatacyjnych w sposób niedyskryminacyjny dla funkcjonujących na rynku rozwiązań
technicznych odnośnie wydajności i rozdzielności bębnów i tonerów, z uwzględnieniem
rzeczywistego kosztu wydruku jednej strony dla zakładanego wolumenu wydruku
Tym samym w powyższym zakresie potwierdziły się zarzuty nieuzasadnionego
preferowania przez Zamawiającego drukarek Kyocery i pokrewnych, co stanowi naruszenie
obowiązku prowadzenia postępowania z zachowaniem zasady uczciwej konkurencji.
Pozostałe zarzuty dotyczące opisu przedmiotu zamówienia Izba uznała
za niezasadne {zarzuty z pkt 1, 7 (częściowo), 8 i 11}.
Izba uznała poniższe okoliczności za istotne dla rozstrzygnięcia tych zarzutów:
Odnośnie zarzutu I.1 dot. wykluczenia możliwości zaoferowania urządzeń
wielofunkcyjnych dla wszystkich trzech typów drukarek:
– Zamawiający wyjaśnił, że ponad 90% zakupionego w tym postępowaniu sprzętu będzie
eksploatowane w resortowych niejawnych sieciach teleinformatycznych, dla których
wymagania bezpieczeństwa wykluczają dowolne instalowanie urządzeń umożliwiających
kopiowanie i wprowadzanie danych do systemu;
– w przypadku urządzeń wielofunkcyjnych, które są bardziej złożone niż drukarki, istnieje
większe ryzyko nieuprawionego wydobycia informacji, które powinny być chronione;
– żadna z tych okoliczności nie została zakwestionowana przez Odwołującego.
Odnośnie zarzutu I.7 w części odnoszącej się do wymagania, aby w drukarce typu A4
DLCt podajnik papieru miał pojemność 500 kartek, a taca odbiorcza przyjmowała 250 kartek:
– pojemność 500 kartek odpowiada typowej ryzie papieru;
– z zestawienia parametrów drukarek różnych producentów przygotowanego przez
Odwołującego wynika, że taka kombinacja pojemności podajnika i tacy odbiorczej jest
typowa w tym segmencie rynku;
– zawarta w odwołaniu argumentacja zarzutu wskazująca na konieczność zrównania w dół
pojemności podajnika i tacy odbiorczej jest niespójna z żądaniem, które zmierza do
dwukrotnego obniżenia pojemności zarówno podajnika, jak i tacy odbiorczej.
Odnośnie zarzutów I.8 i I.11 dotyczących maksymalnej gramatury papieru
akceptowanej przez drukarki odpowiednio typów A4 DLCt i A4 DLt:
– z zestawienia parametrów drukarek różnych producentów przygotowanego przez
Odwołującego nie wynika, aby możliwość drukowania na papierze o takiej gramaturze
stanowiła wyróżnik sprzętu konkretnego producenta i nie była standardowa na rynku;
– papier o gramaturze 220 g/m
jest powszechnie oferowany na rynku.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że powyższe zarzuty są niezasadne.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 pzp przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób,
który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Przepis ten stanowi uszczegółowienie
w odniesieniu do przedmiotu zamówienia jednej z naczelnych zasad udzielania zamówień
publicznych wyrażonej w art. 7 ust. 1 pzp, zgodnie z którą zamawiający przygotowuje
i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji.
Z orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej wynika, że zasada uczciwej konkurencji
nie oznacza obowiązku dokonania opisu przedmiotu zamówienia w taki sposób, aby
w postępowaniu mógł wziąć udział każdy wykonawca, który przejawia taką chęć.
Zamawiający ma prawo opisać przedmiot zamówienia adekwatnie do jego uzasadnionych
potrzeb, które mają zostać zaspokojone dzięki udzielonemu zamówieniu, przy czym nie
muszą być to potrzeby określone na minimalnym poziomie.
Udzielenie zamówienia służy zaspokojeniu zobiektywizowanych i racjonalnych
potrzeb zamawiającego, co może i powinno znaleźć odzwierciedlenie w opisie przedmiotu
zamówienia. Jeżeli dla osiągnięcia tego celu zastosowano proporcjonalne środki, opis
przedmiotu zamówienia może prowadzić do ograniczenia konkurencji wyłącznie do
wykonawców zdolnych do zaoferowania produktów odpowiadających uzasadnionym
potrzebom zamawiającego. W takim przypadku nie dochodzi do naruszenia art. 29 ust. 2
pzp, gdyż wyrażona w tym przepisie zasada nie ma charakteru absolutnego, w tym sensie,
ż
e zamawiający nie ma obowiązku dostosowania się do możliwości wszystkich
zainteresowanych wykonawców, którzy nie są w stanie sprostać wymaganiom takiego opisu
przedmiotu zamówienia {zob. wyrok Izby z 11 grudnia 2014 r. (sygn. akt KIO 2503/14)}
Fakt posiadania danego produktu przez danego wykonawcę nie oznacza że dany
zamawiający ma nabyć ten produkt tylko dlatego, że wykonawca go posiada. Zamawiający
ma prawo opisać swoje potrzeby, żądając produktu o cechach odpowiadających jego
potrzebom, w tym o najwyższych dostępnych standardach jakościowych, w oparciu o opinie
użytkowników produktów (wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 23 stycznia 2009 r., sygn.
akt XII Ga 431/09), jednocześnie dokonując tego z uwzględnieniem racjonalnego planowania
dokonywanych wydatków, zarówno pod względem finansowym, jak i użytkowym (wyrok
Naczelnego Sadu Administracyjnego z 4 lutego 2015 r., sygn. akt GSK 2203/13).
Zamawiający,
mając
na
uwadze
konieczność
zabezpieczenia
swoich
potrzeb
na odpowiednim poziomie, uprawniony jest do takiego opisu parametrów zamówienia, by
jego realizacja odpowiadała zarówno jego uzasadnionym potrzebom, jak i możliwościom
finansowym, nie naruszając przy tym zasady uczciwej konkurencji, czyli umożliwienia
złożenia ofert przez wykonawców będących w stanie podołać takim wymaganiom
zamawiającego. Zamawiający ma prawo sprecyzować przedmiot zamówienia w oparciu
o określone minimalne standardy poprzez wskazanie parametrów i może opisać przedmiot
zamówienia w taki sposób, który uzasadnia jego racjonalne i obiektywne potrzeby, przy czym
nie muszą być to potrzeby określone na poziomie minimalnym (wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Warszawie z 23 października 2015 r., sygn. akt VIII SA/Wa 311/15)
{zob. wyrok Izby z 22 marca 2016 r. (sygn. akt KIO 308/16)}
Izba zważyła, że w ustalonych powyżej okolicznościach wymagania objęte
rozpatrywanymi zarzutami należy ocenić za podyktowane uzasadnionymi potrzebami
Zamawiającego, które wskazał w odpowiedzi na odwołanie. Natomiast żądania zgłoszone w
związku z postawionymi zarzutami zmierzają do obniżenia wymaganych parametrów
technicznych do poziomu odpowiadającego specyfice urządzeń, które Odwołujący chciałby
zaoferować. Tymczasem skarżone parametry techniczne mają obiektywny charakter i służą
uzyskaniu drukarek zdolnych do wydrukowania dokumentów i materiałów odpowiadających
specyfice resortu obrony narodowej. Co więcej z zestawień przygotowanych przez
Odwołującego wynika, że żaden z tych parametrów nie odbiega od standardów
funkcjonujących na rynku drukarek laserowych.
Wymaganie, aby podajnik papieru mieścił standardową ryzę papieru nie sposób
uznać za nieuzasadniony. Izba nie ma również podstaw, aby nie dać wiary Zamawiającemu,
ż
e zamawiane drukarki będą wykorzystywane również do wydruku dokumentów, których
obszerność odpowiada ustalonemu rozmiarowi tacy odbiorczej. Przy czym parametry te
odpowiadają standardom funkcjonującym na rynku i wcale nie zawężają konkurencji
wyłącznie do drukarek Kyocery i pokrewnych urządzeń. Zestawienie urządzeń przygotowane
przez Odwołującego wskazuje ponadto, że typowo podajnik ma dwukrotnie większą
pojemność niż taca odbiorcza, co umożliwia wydrukowanie większej liczby dokumentów bez
ciągłego dokładania papieru.
Podobnie określona przez Zamawiającego górna granica gramatury papieru
akceptowanego przez drukarki również odpowiada standardom funkcjonującym na rynku, nie
zawężając konkurencji wyłącznie do urządzeń Kyocery i pokrewnych urządzeń, co wynika z
zestawienia przygotowanego przez Odwołującego. Izba nie miała zatem podstaw, aby
nakazywać Zamawiającemu obniżenie oczekiwanego standardu do możliwości urządzeń
oferowanych przez Odwołującego.
Z kolei wyłączenie możliwości zaoferowania urządzeń wielofunkcyjnych w ramach
części zamówienia dotyczącej drukarek, choć nie stanowi parametru technicznego
dotyczącego wydruku, należy uznać za uzasadnione z uwagi na przeznaczenie większości
zamawianych drukarek do eksploatacji w niejawnych sieciach teleinformatycznych.
Oczywiste jest, że drukarki w stosunku do urządzeń wielofunkcyjnych zmniejszają ryzyko
nieuprawnionego
wycieku
informacji
niejawnych,
uniemożliwiając
jednocześnie
nieuprawnione wprowadzanie informacji do tych systemów.
Możliwość programowego wyłączenia dla urządzeń wielofunkcyjnych innych funkcji
niż wydruk nic w tym zakresie nie zmienia, skoro mogą być one ponownie aktywowane,
również przez osobę nieupoważnioną. Nie ma również znaczenia, że w innej części
zamówienia zamawiane są urządzenia wielofunkcyjne, gdyż ich przeznaczenie może być
inne. Ponadto trudno odmawiać Zamawiającemu prawa do zamówienia tam, gdzie jest to
konieczne z uwagi na wymagania ochrony informacji niejawnych, urządzeń, których
funkcjonalność ogranicza się do wydruku.
{rozstrzygnięcie zarzutów z pkt II. listy zarzutów }
Izba uznała następujące okoliczności za istotne dla sprawy:
Zamawiający wyraził gotowość zmiany proporcji gwarantowanej i opcjonalnej części
zamówienia na 80 do 20, jednak nie wprowadził takiej zmiany do specyfikacji.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że zarzut należy uznać za częściowo zasadny.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 pzp przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty.
Ponieważ Zamawiający nie uwzględnił powyższego zarzutu zgodnie z żądaniem
zawartym w odwołaniu, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, że proponowana przez
Zamawiającego zmianę zakresu zamówienia w taki sposób, że zakres gwarantowany
stanowi 80%, a opcjonalny 20% łącznej liczby drukarek danego typu, Izba uznała
za wystarczającą dla usunięcia zarzucanego naruszenia art. 29 ust. 1 pzp.
Zdaniem Izby przy takiej proporcji gwarantowanej i opcjonalnej części zamówienia
adekwatne
jest
stanowisko,
ż
e
obowiązkiem
wykonawcy
jest
wycena
oferty
z uwzględnieniem maksymalnego zakresu opcji, który jest wykonawcom znany i został
precyzyjnie przez zamawiającego określony. Prawo opcji jest instytucją, która stwarza po
stronie zamawiającego zobowiązanie do realizacji zamówienia jedynie w zakresie
zadeklarowanym, natomiast uprawnieniem zamawiającego jest żądanie realizacji
zamówienia w zakresie poszerzonym, z kolei obowiązkiem wykonawcy jest realizacja
zamówienia w całości, to jest w zakresie zadeklarowanym i poszerzonym. Wykonawcy nie
przysługuje natomiast prawo domagania się realizacji zamówienia w zakresie poszerzonym,
jeśli zamawiający nie skorzysta ze swego uprawnienia do opcji w toku realizacji umowy.
Z tego zatem względu brak określenia przez zamawiającego, w jakich okolicznościach i na
jakich warunkach będzie zmniejszał zakres opcji, nie stoi na przeszkodzie dla wyceny oferty,
gdyż wykonawca musi wycenić cały zakres zamówienia, w tym poszerzony, i nie utrudnia
uczciwej konkurencji {zob. wyrok Izby z 28 maja 2013 r. (sygn. akt 1168/13)}.
{rozstrzygnięcie zarzutów z pkt III. listy zarzutów}
Izba uznała następujące okoliczności za istotne dla sprawy:
Zarzut zawarty w odwołaniu ogranicza się do zakwestionowania wymagania, aby
wymaganą wiedzą i doświadczeniem wynikłą z należytego wykonania co najmniej dwóch
zamówień polegających na dostawie urządzeń drukujących (o wymaganej skali określonej
wartością kwotową), w przypadku polegania za zasobach podmiotu trzeciego, dysponował
jeden podmiot. Natomiast zarzutem odwołania nie jest objęte analogiczne wymaganie
stawiane w odniesieniu do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
przedmiotowego zamówienia. Z odwołania nie wynika również zakwestionowanie
proporcjonalności do przedmiotu zamówienia oraz adekwatności dla oceny zdolności
wykonawcy
do
należytego
wykonania
przedmiotowego
zamówienia
wymagania
dysponowania zdolnością wynikłą z uprzedniego dwukrotnego wykonania dostaw urządzeń
drukujących o określonej w treści warunku wartości.
W tych okolicznościach Izba stwierdziła, że zarzut jest niezasadny.
Z art. 22a. wynika w szczególności, że:
– Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu,
w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części,
polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej
lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go
z nim stosunków prawnych (ust. 1).
– Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi udowodnić
zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował niezbędnymi zasobami tych
podmiotów, w szczególności przedstawiając zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu
do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia (ust. 2).
– Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności
techniczne lub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają
na wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu (ust. 3).
– W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych
lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli
podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są
wymagane (ust. 4).
Umknęło uwadze Odwołującego, że ustanowienie wymagania dwukrotnego
uprzedniego wykonania podobnego zamówienia przez ten sam podmiot oznacza, że według
Zamawiającego dla nabycia odpowiedniej zdolności do wykonania przedmiotowego
zamówienia konieczne jest nabycie odpowiedniej wprawy w wykonaniu podobnych
zamówień. Tymczasem Odwołujący nie kwestionuje, że jest to uzasadnione charakterem
zamówienia i proporcjonalne. Skoro Odwołujący nie kwestionuje samego warunku ani
wymogu jego spełnienia przez jednego spośród wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia, przedmiotem rozstrzygnięcia jest jedynie kwestia, czy przepisy
ustawy pzp nakazują odmiennie traktować sytuację spełniania warunków udziału przez
konsorcjum wykonawców i wykonawcę, który polega na zdolnościach innych podmiotów.
Odwołujący bezzasadnie domaga się uprzywilejowania wykonawców polegających
na zasobach podmiotów trzecich w stosunku do wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia, gdyż naruszałoby to wprost zasady wynikające z art. 7 ust. 1 pzp.
Izba podziela ocenę Zamawiającego, że ponieważ w obydwu przypadkach celem jest
wykazanie spełniania warunków udziału w sytuacji, gdy pojedynczy wykonawca nie spełnia
tych warunków samodzielnie, nie ma podstaw, aby różnicować sytuację wykonawców
w zależności od tego, na którą z tych formuł się zdecydują.
Odwołujący bezpodstawnie powołuje się na art. 22a ust. 1 pzp, z którego wcale nie
wynika, że wykonawcy polegający na zasobach podmiotów trzecich mogą wykazywać
spełnienie warunków udziału w sposób dowolny, abstrahując od ustanowionych przez
zamawiającego sposobu spełnienia warunku udziału. Skoro w tym postępowaniu zarówno od
pojedynczego wykonawcy, jak i od konsorcjum wykonawców wymagane jest uprzednie
dwukrotne wykonanie podobnego zamówienia, nie sposób, aby dokonywana przez
Zamawiającego na mocy art. 22a ust. 3 pzp ocena dokonywała się według odmiennych
reguł.
Dopuszczalność ograniczenia sumowania doświadczenia podmiotów trzecich została
już uprzednio przesądzona w orzecznictwie Izby m.in. w wyroku z 29 września 2016 r. (sygn.
akt KIO 1714/17) czy uchwale z 23 lipca 2014 r. (sygn. akt KIO/KU 62/14).
Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego
art. 29 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych może mieć istotny
wpływ na wynik prowadzonego przez niego postępowania o udzielenie zamówienia, wobec
czego – działając na podstawie art. 192 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy pzp – orzekła, jak w pkt
1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
oraz § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) –
obciążając Zamawiającego tymi kosztami, na które złożył się wpis uiszczony przez
Odwołującego oraz jego uzasadnione koszty w postaci wynagrodzenia pełnomocnika,
na podstawie rachunku złożonego do zamknięcia rozprawy.
Przewodniczący:
………………………………