Sygn. akt: KIO 729/17
WYROK
z dnia 8 maja 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Paweł Trojan
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 maja 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 kwietnia 2017 r. przez wykonawcę
Rosenbauer International A.G., Paschinger Str. 90, 4060 Leonding Austria w
postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego –
Komenda Wojewódzka Państwowej
Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita Stwosza 36, 40-042 Katowice w trybie przetargu
nieograniczonego pn.: „Dostawa samochodów pożarniczych z drabiną mechaniczną o
wysokości ratowniczej min. 30 m" – (postępowanie znak WT.2370.2.2017)
przy udziale wykonawcy
Fire-Max Spółka z o.o., Al. Jerozolimskie 224, 02-495 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania wszczętego wskutek wniesienia
odwołania po stronie Zamawiającego.
orzeka:
1. umarza postępowania odwoławcze w zakresie zarzutu dotyczącego pkt 3 części IV
załącznika nr 4 do SIWZ ze względu na uwzględnienie tego zarzutu przez
Zamawiającego;
2. oddala odwołanie w pozostałym zakresie;
3. kosztami postępowania w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych i
zero groszy) obciąża Odwołującego -
Rosenbauer International A.G., Paschinger Str. 90,
4060 Leonding Austria i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście
tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Rosenbauer
International A.G., Paschinger Str. 90, 4060 Leonding Austria tytułem wpisu od
odwołania,
4. Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 22 grudnia 2015 r., poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy
wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
……………………
U z a s a d n i e n i e
do wyroku z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt KIO 729/17
Zamawiający – Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, ul. Wita
Stwosza 36, 40-042 Katowice prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego pn.: „Dostawa samochodów pożarniczych z drabiną
mechaniczną o wysokości ratowniczej min. 30 m" – (postępowanie znak WT.2370.2.2017).
Postępowanie prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego o wartości powyżej kwot
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W dniu 01.04.2017 r. ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w suplemencie do Dz.
U. UE pod numerem 2017/S 065 – 123094.
W dniu
03.04.2017 r. Zamawiający zamieścił na stronie internetowej treść SIWZ.
Odwołanie zostało wniesione do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
13.04.2017 r. w
formie pisemnej przez wykonawcę
Rosenbauer International A.G., Paschinger Str. 90,
4060 Leonding Austria
polegających na:
1) Opisaniu przedmiotu zamówienia oraz kryteriów oceny technicznej ofert w sposób
naruszający przepis art. 29 ust. 1 i 2 oraz przepis art 30 ust. 1 Ustawy, co zostanie wykazane
w uzasadnieniu poniżej,
2) Naruszeniu przepisu art. 91 ust. 1 i 2 Ustawy poprzez opisanie kryterium oceny
parametrów technicznych oferty w sposób nie odnoszący się do przedmiotu zamówienia
rozumianego jako opis zobiektywizowanych potrzeb Zamawiającego i w konsekwencji
uniemożliwiający wybór oferty faktycznie najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu zmiany
postanowień Specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ”) w sposób
wykazany w treści odwołania.
II. Termin do złożenia odwołania
Ogłoszenie o postępowaniu zostało opublikowane na stronie internetowej Zamawiającego w
dniu 31 marca 2017 roku, a w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 1 kwietnia
2017 roku, ogłoszenie nr 2017/S 065-123094. Podstawą odwołania są postanowienia SIWZ,
z którymi Odwołujący mógł zapoznać się w dniu ich zamieszczenia na stronie internetowej
Zamawiającego. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia została zamieszczona przez
Zamawiającego na jego stronie internetowej w dniu 3 kwietnia 2017 roku. Odwołanie jest
składane w dniu 12 kwietnia 2017 roku, zatem termin wniesienia odwołania zgodnie z art.
182 ust. 2 pkt. 1) Ustawy został zachowany.
Wartość przedmiotu zamówienia wynosi około 32.000.000,00 zł (16 samochodów
ratowniczych z drabiną, o wartości około 2.000.000,00 zł netto każdy).
(II. Interes prawny Odwołującego
W związku z naruszeniem przez Zamawiającego przepisów Ustawy Odwołujący poniósł
uszczerbek prawny w rozumieniu art. 179 ust. 1 Ustawy. Zgodnie z przywołanym przepisem,
ś
rodki ochrony prawnej przysługują tym wykonawcom, którzy mają lub mieli interes w
uzyskaniu zamówienia oraz ponieśli lub mogą ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów Ustawy. Orzecznictwo stoi na stanowisku, że naruszenie interesu
prawnego, na gruncie przepisów Ustawy, polega na utracie możliwości ubiegania się o
zamówienie bądź też utraty możliwości jego uzyskania (wyrok Sądu Okręgowego w
Warszawie z dnia 4 października 2005 roku, sygn. akt V Ca 1136/05).
Odwołujący jest wiodącym na rynku światowym producentem i dostawcą pojazdów i sprzętu
do celów ochrony przeciwpożarowej, w tym również pojazdów pożarniczych z drabina
mechaniczną, które są przedmiotem niniejszego postępowania, i w konsekwencji posiada
potencjalną możliwość uzyskania przedmiotowego zamówienia, czym jest realnie
zainteresowany. Jednak Sformułowanie przez Zamawiającego postanowień SIWZ oraz
kryteriów oceny parametrów technicznych praktycznie uniemożliwia Odwołującemu złożenie
konkurencyjnej oferty.
IV. Wniosek, dotyczący rozstrzygnięcia odwołania
Mając na uwadze naruszenia wskazane w pkt. I powyżej, Odwołujący wnosi o uwzględnienie
odwołania, a tym samym nakazanie Zamawiającemu zmiany skarżonych postanowień SIWZ
poprzez:
1) zmianę pkt. 3 w części IV załącznika nr 4 do SIWZ poprzez opisane przedmiotowego
rozwiązania technicznego w sposób bardziej ogólny, niepreferujący konkretnego
rozwiązania, tj. w następujący sposób:
„Zespół drabiny musi mieć zapewnione swobodne przejście od 1 do ostatniego przęsła.
Zespół drabiny wyposażony w boczne bariery ochronne. Minimalna wysokość bocznej
bariery ochronnej na najwyższym przęśle musi wynosić 340 mm. Zespół drabiny
zabezpieczony przed korozją. Szczeble drabiny w wykonaniu anty poślizgowym.”
2) zmianę pkt. 5 w części IV załącznika nr 4 do SIWZ poprzez wykreślenie dodatkowej
punktacji za boczne podpory stabilizacyjne wysuwane skośnie,
3) zmianę pkt. 25 w części IV załącznika nr 4 do SIWZ poprzez określenie przedmiotu
zamówienia zgodnie z obowiązującą normą, tj. w następujący sposób:
„Czas sprawiania mierzony zgodnie z normą PN-EN 14043:2014, p. 3.25."
4) zmianę pkt. 2 w części V załącznika nr 4 do SIWZ poprzez opisane przedmiotowego
rozwiązania technicznego w sposób bardziej ogólny, niepreferujący konkretnego
rozwiązania, tj. w następujący sposób:
„Układ poziomowania kosza niezależny od systemu hydraulicznego drabiny.
W przypadku awarii układu elektrycznego musi być zapewniona możliwość wypoziomowania
kosza z wnętrza kosza lub z głównego stanowiska sterowania, w trybie awaryjnym
5) zmianę pkt. 1 w części IX załącznika nr 4 do SIWZ poprzez wykreślenie dodatkowej
punktacji za większą ilość punktów serwisowych i wprowadzenie dodatkowych punktów za
skrócenie czasu reakcji serwisu, tj. w następujący sposób:
„Wymagany czas reakcji serwisu: min. 72 h.
Dodatkowe punkty za skrócenie czasu reakcji serwisu - 1 punkt za każde 6 h, maksymalnie 4
punkty (czas reakcji 48 h).”
6) zmianę podziału przyznawanych punktów dodatkowych w kryterium „Ocena Techniczna"
poprzez usunięcie dodatkowych punktów za zastosowanie konkretnego systemu podpór
bocznych, a zamiennie przyznanie 5 dodatkowych punktów za większą powierzchnie kosza,
umożliwiającą jednoczesne przebywanie w koszu min. 5 osób oraz przyznanie większej ilości
dodatkowych punktów za maksymalny udźwig kosza ratowniczego, tj. 5 punktów.
Ponadto Odwołujący wniósł o:
1) dopuszczenie dowodów z dokumentów: specyfikacja istotnych warunków zamówienia
wraz z Załącznikiem nr 4, ogłoszenie o zamówieniu, certyfikaty europejskie oraz Świadectwa
Dopuszczenia CNBOP w Józefowie Odwołującego, opis techniczny samochodów
pożarniczych oferowanych przez Odwołującego w zakresie kwestionowanych postanowień
SIWZ, lista dostaw pojazdów podobnych od opisanych w SIWZ w czasie ostatnich 5 lat.
2) zasądzenie na rzecz Odwołującego od Zamawiającego kosztów postępowania
odwoławczego.
V. Uzasadnienie
Zarzut nr 1
Zgodnie z art 29 ust. 2 Ustawy przedmiotu zamówienia nie można opisywać w sposób, który
mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Opis przedmiotu zamówiona powinien umożliwiać wykonawcom jednakowy dostęp do
zamówienia i nie może powodować nieuzasadnionych przeszkód w ubieganiu się o
udzielenie zamówienia. Zdaniem Odwołującego Zamawiający naruszył zasadę uczciwej
konkurencji z uwagi na niezgodne z Ustawą opisanie przedmiotu zamówienia poprzez
zbytnie dookreślenie pewnych szczegółów technicznych przedmiotu zamówienia powodujące
wskazanie na konkretny produkt konkretnego producenta oraz przyznanie dodatkowej
punktacji za pewne rozwiązania techniczne, które nie znajduje uzasadnienia ani w
technicznym, ani w funkcjonalnym uregulowaniu potrzeb Zamawiającego. Opisane niżej
szczegółowe wymagania techniczne Zamawiającego są zbyt rygorystyczne, przy czym nie są
uzasadnione obiektywnymi potrzebami Zamawiającego i uniemożliwiają niektórym
wykonawcom udział w postępowaniu, ograniczając w ten sposób krąg podmiotów zdolnych
do wykonania zamówienia.
Zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy Zamawiający ma obowiązek opisać przedmiot zamówienia w
sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty.
Opis przedmiotu zamówienia jest jedną z najważniejszych czynności związanych z
przygotowaniem postępowania o udzielenie zamówienia, gdyż jest niezbędny dla ustalenia
wartości zamówienia i warunkuje prawidłowość przeprowadzenia postępowania, a także
warunkuje prawidłowość etapu realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego. Dlatego
opis przedmiotu zamówienia powinien odpowiadać rzeczywistym potrzebom zamawiającego.
potrzeby należy rozumieć jako potrzeby racjonalne i rzeczywiste, uzasadnione
okolicznościami natury obiektywnej.
Ponadto zgodnie z art, 30 ust. 1 Ustawy zamawiający jest zobowiązany do opisania
przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem przepisów technicznych, w tym przez odniesienie
się do Polskich Norm przenoszących normy europejskie.
W niniejszym postępowaniu Zamawiający naruszył przepisy art. 29 ust. 1 i 2 oraz art. 30 ust.
1 Ustawy poprzez wprowadzenie w SIWZ następujących wymagań technicznych i przyznanie
za nie dodatkowej punktacji.
Część IV, pkt. 3 - Zamawiający wprowadził wymóg podstawowy zespołu drabiny 4-
przęsłowej oraz minimalnej wysokości bocznej bartery ochronnej na najwyższym
przęśle min. 350 mm.
Ograniczenie przez Zamawiającego możliwej liczby przęseł zespołu drabiny (albo też
podanie jedynej słusznej) ogranicza uczciwą konkurencję.
Oferowane przez Zamawiającego zespoły składające się z 5 przęseł zostały zamontowane w
setkach samochodów pożarniczych z drabiną mechaniczną o wysokości ratowniczej min. 30
m i pozytywnie certyfikowane m.in. przez europejskie, niezależne i akredytowane centra
badawcze, włącznie z CNBOP w Józefowie. 5-przęsłowy zespół drabiny stanowi rozwiązanie
równoważne (a więc w myśl Ustawy konkurencyjne), zapewniając identyczny poziom
bezpieczeństwa, niezawodności oraz ergonomii pracy, a więc odpowiada technicznym i
funkcjonalnym potrzebom Zamawiającego. Co więcej nie wpływa on ujemnie na żaden z
parametrów określonych przez Zamawiającego, oferując odpowiednie parametry wysokości
ratowniczej, nośności kosza ratowniczego, wysięgu bocznego czy szybkości sprawiania,
umożliwiając jednocześnie krótszą długość zespołu drabiny, a co za tym idzie pojazdu, w
pozycji transportowej.
Oferowane przez Odwołującego rozwiązanie konstrukcyjne (5-przęsłowy zespół drabiny) jest
zgodne z wymogami obowiązującej aktualnie normy PN-EN 14043 „Samochody pożarnicze
specjalne - Drabiny obrotowe z ruchami kombinowanymi - Wymagania dotyczące
bezpieczeństwa, cech użytkowych oraz metody badań Także oferowana przez Odwołującego
minimalna wysokość bocznej bariery ochronnej na najwyższym przęśle wynosząca 340 mm
jest zgodna z wymogami ww. normy.
Zastosowany przez Zamawiającego opis tego rozwiązania jest bardzo rygorystyczny, przez
co bardzo mocno ogranicza liczbę możliwych producentów, wskazując na rozwiązanie
konkretnego producenta. Należy wskazać, że wymogi bazujące na doświadczeniu i
specjalistycznych testach są wystarczającym kryterium oceny minimalnej wysokości bocznej
bariery ochronnej na najwyższym przęśle zespołu drabiny. Należy zwrócić także uwagę na
nieznaczną różnicę wysokości bariery bocznej (10 mm) pomiędzy parametrem wymaganym
przez Zamawiającego, a oferowanym przez Odwołującego. Wartość dziesięciu mm nie ma
ż
adnego wpływu na znaczącą i mierzalną poprawę bezpieczeństwa osób znajdujących się na
drabinie.
Określenie konkretnej liczby przęseł zespołu drabiny przez Zamawiającego (bez możliwości
zastosowania równoważnego rozwiązania) stanowi wręcz blokadę dla innych podmiotów
chcących wziąć udział w przetargu, w tym Odwołującego. Zamawiający określając ten
parametr nie odniósł się do Polskiej Normy ani żadnych innych przepisów technicznych
dotyczących drabin mechanicznych. Obowiązujące obecnie i wiążące normy krajowe oraz
europejskie dotyczące drabin mechanicznych, w tym PN-EN 14043, PN-EN 1846-1,2 oraz
krajowe przepisy prawne, w szczególności Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 20 czerwca 2007 roku w sprawie wykazu wyrobów służących
zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także
zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. 2007 r, Nr 143, poz.
1002 ze zm.) w żadnym miejscu nie określają liczby przęseł, a jedynie parametry, które
pojazd oraz drabina mechaniczna musi spełniać. Posiadane przez Zamawiającego certyfikaty
europejskie oraz Świadectwa Dopuszczenia CNBOP w Józefowie dobitnie świadczą o
wysokiej jakości i bezpieczeństwie oferowanych pojazdów. Wprowadzenie przez
Zamawiającego zaskarżonego wymogu z pominięciem obowiązujących norm nie tylko
ogranicza uczciwą konkurencji i jest sprzeczne z przepisem art 29 ust. 2 Ustawy, ale narusza
również obowiązek opisania przez ^ Zamawiającego przedmiotu zamówienia z
uwzględnieniem przepisów technicznych, w tym przez odniesienie się do Polskich Norm
przenoszących normy europejskie zgodnie z art. 30 ust. 1 Ustawy.
W związku z powyższym Odwołujący wnosi o zmianę treści punktu na następujący:
„Zespól drabiny musi mieć zapewnione swobodne przejście od 1 do ostatniego przęsła.
Zespół drabiny wyposażony w boczne bariery ochronne. Minimalna wysokość bocznej
bariery ochronnej na najwyższym przęśle musi wynosić 340 mm. Zespół drabiny
zabezpieczony przed korozją. Szczeble drabiny w wykonaniu anty poślizgowym”.
Część IV, pkt 5 Załącznika nr 4 do SIWZ - Zamawiający wprowadził dodatkową
punktację za boczne podpory stabilizacyjne wysuwane skośnie.
Dodatkowe punktowanie tego parametru stanowi wyraźne wskazanie i preferencję na rzecz
jednego z producentów, oferującego samochody z podporami skośnymi. Ponadto
faworyzowany przez Zamawiającego sposób podparcia nie ma wpływu na parametry
taktyczno-techniczne samochodów pożarniczych z drabiną mechaniczną oraz nie poprawia
możliwości funkcjonowania pojazdu. Sposób podparcia (czy to w formie skośnej, ramy H, czy
każdej innej) nie powinien i nie ma wpływu na podstawowe parametry ratownicze, które
powinny być głównym elementem troski Zamawiającego. Powyższe rozwiązanie nie jest
zatem uzasadnione z punktu widzenia wydajności czy funkcjonalności.
Należy również wskazać, że Zamawiający nie odniósł się do Polskiej Normy określając
preferowany sposób podparcia. Natomiast najważniejsza norma opisująca wymagania dla
drabin mechanicznych (norma PN-EN 14043) nie wymaga zastosowania konkretnego typu
podpór hydraulicznych, bowiem ten parametr nie jest istotny z punktu widzenia
bezpieczeństwa tub taktyki prowadzonych działań.
Podpory powinny umożliwiać osiąganie maksymalnych parametrów ratowniczych (m in.
nośność kosza ratowniczego, wysięg boczny czy wysokość ratownicza) i tego typu parametry
powinny być podatkowo punktowane. Nie powinien mieć natomiast żadnego znaczenia
sposób podparcia.
Dodatkowa punktacja za zastosowany sposób podparcia - podpory stabilizacyjne wysuwane
skośnie, utrudnia uczciwą konkurencję, ponieważ wyklucza wykonawców, którzy stosują inny
sposób podparcia.
Odwołujący standardowo oferuje w swoich pojazdach z drabiną mechaniczną system podpór
pionowo/poziomych w układzie H, który jest równoważny, a w niektórych sytuacjach
przewyższający preferowane przez Zamawiającego rozwiązanie, tj. podpory wysuwane
skośnie. Podobne rozwiązanie jest wykorzystywane np. we wszystkich podnośnikach
hydraulicznych, zarówno przemysłowych jak i ratowniczych ze względu na doskonałą
stabilność oraz uniwersalność rozwiązania.
Należy zauważyć, iż w przypadku oferowanego przez Odwołującego rozwiązania, tj. systemu
ramy H, do całkowitego rozstawienia podpór hydraulicznych (i uzyskania maksymalnych
parametrów ratowniczych) potrzebne jest zaledwie 4850 mm względem maksymalnie 5200
mm akceptowanych przez Zamawiającego. Uzyskane w ten sposób 350 mm różnicy dla
podpór w systemie ramy H przewyższa rozwiązanie z użyciem podpór skośnych, spełniając
tym samym warunek równoważności technicznej proponowanego rozwiązania, umożliwiając
rozstawienie drabiny na mniejszej powierzchni.
Zdaniem Odwołującego dla pracy strażaków ważne jest, aby prawidłowo podparty pojazd
miał możliwość pracy w jak największym zakresie (np. kąty ujemne, jak największy wysięg
boczny, itp.) niezależnie od wybranego systemu podparcia. Preferowany przez
Zamawiającego system podparcia nie warunkuje lepszych parametrów pracy, a jedynie
utrudnia uzyskanie zamówienia przez firmy konkurencyjne.
Wprowadzenie przez Zamawiającego dodatkowych punktów za podpory skośne pozbawia
Odwołującego uzyskania jakichkolwiek punktów, mimo, że oferuje on rozwiązanie
równoważne, a nawet lepsze.
Mając na uwadze powyższe, preferowanie przez Zamawiającego rozwiązań technicznych z
pominięciem obowiązujących norm nie tylko ogranicza uczciwą konkurencji i jest sprzeczne z
przepisem art. 29 ust. 2 Ustawy, ale narusza również obowiązek opisania przez
Zamawiającego przedmiotu zamówienia z uwzględnieniem przepisów technicznych, w tym
przez odniesienie się do Polskich Norm przenoszących normy europejskie zgodnie z art. 30
ust. 1 Ustawy.
W związku z powyższym Odwołujący wnosi o wykreślenie dodatkowej punktacji za podpory
skośne.
Część IV, pkt 25 - Zamawiający określa wymagany czas sprawiania drabiny i opisuje
metodę pomiaru tego czasu pomijając obowiązujące w Polsce normy PN-EN
14043:2014, Załącznik 6 oraz przepisy prawa
Zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z
dnia 20 czerwca 2007 roku w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu
bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad
wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. 2007 r., Nr 143, poz. 1002 ze
zm.), pkt 4.3.3.3.1.
Wymagania ogólne
„Samochody z drabiną o wysokości ratowniczej większej niż 30 m powinny spełniać
wymagania normy PN-EN 14043 łub normy PN-EN 14044 w zakresie funkcjonalności
bezpieczeństwa i ergonomii użytkowania, stateczności statycznej i dynamicznej
wytrzymałości, próby użytkowej, wymiarów przęseł drabiny, krycia szczebli, zabezpieczenia
kosza przed uderzeniem o przeszkody; poziomowania kosza i niwelowania nierówności
gruntu. ”
Norma PN-EN 14043 dokładnie opisuje metodę pomiaru poszczególnych parametrów pracy
tego typu pojazdu, w tym również czasy sprawiania. Postanowienia ww. normy są podstawą
dopuszczenia wszelkich pojazdów z drabiną mechaniczną do użytkowania przez jednostki
Straży Pożarnej w Polsce, więc każdy tego typu pojazd musi spełnić te same wymogi.
W związku z powyższym, całkowicie niezasadne jest odstąpienie przez Zamawiającego od
procedur pomiarowych wynikających z normy PN-EN 14034 i opisanie własnej metody
pomiaru, co stanowi naruszenie zasad sporządzania opisu przedmiotu zamówienia. Zgodnie
bowiem z art. 30 ust. 1 Ustawy zamawiający jest zobowiązany do opisania przedmiotu
zamówienia z uwzględnieniem przepisów technicznych, w tym przez odniesienie się do
Polskich Norm przenoszących normy europejskie.
Ponadto Zamawiający odstępując od wymogu przeprowadzenia procedury pomiarowej w
zakresie czasu sprawiania drabiny zgodnie z normą PN-EN 14043 i wprowadzając własną
metodę pomiaru naruszył dodatkowo wymóg opisu przedmiotu zamówienia w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń
zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy. Dokonany przez Zamawiającego opis przedmiotu
zamówienia nie może być uznany za kompletny i wyczerpujący, gdyż Zamawiający pominął
istotne okoliczności natury obiektywnej, tj. powszechnie obowiązujące normy. Pomiar zgodny
z normą PN-EN 14043 dokonywany jest przez niezależny, akredytowany instytut badawczy i
musi być potwierdzony w certyfikacie. Pomiar zgody z ww. normą stanowi warunek
Odstąpienie przez Zamawiającego od wymogu procedury pomiarowej zgodnie z ww. normą,
podczas gdy spełnienie wymagań tej normy jest warunkiem koniecznym uzyskania
ś
wiadectwa dopuszczenia, jest rażącym naruszeniem obowiązków nałożonych na
Zamawiającego zgodnie z art. 30 ust. 1 Ustawy i może prowadzić do sytuacji, że przedmiot
zamówienia nie zostanie dopuszczony do użytkowania przez właściwą jednostkę.
W związku z powyższym Odwołujący wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez
określenie:
„Czas sprawiania mierzony zgodnie z normą PN-EN 14043:2014, p. 3.25."
Część V pkt. 2 - Zamawiający wprowadził wymóg zapewnienia, w przypadku awarii
układu elektrycznego, możliwości wy poziomowania kosza z wnętrza kosza
Określenie konkretnego typu i sposobu sterowania awaryjnym poziomowaniem kosza przez
Zamawiającego (bez opcji równoważności rozwiązań) stanowi kolejną blokadę dla innych
wykonawców chcących wziąć udział w przetargu. Obowiązujące obecnie i wiążące normy
oraz europejskie dotyczące drabin mechanicznych, w tym PN-EN 14043, PN-EN 1846- ,2
oraz przepisy prawne, w tym Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z
dnia 20 czerwca 2007 roku w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu
bezpieczeństwa publicznego łub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad
wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. 2007 r., Nr 143, poz. 1002 ze
zm.) w żadnym miejscu nie określają konkretnego typu i sposobu sterowania awaryjnym
poziomowaniem kosza, a jedynie parametry które pojazd oraz drabina mechaniczna musi
spełniać. Posiadane przez Odwołującego certyfikaty europejskie oraz Świadectwa
Dopuszczenia CNBOP w Józefowie dobitnie świadczą o wysokiej jakości i bezpieczeństwie
oferowanych pojazdów oraz spełnieniu wymogów określonych w/w normami.
Wprowadzenie przez Zamawiającego opisanych wyżej konkretnych rozwiązań, które nie
znajdują uzasadnienia ani w technicznym, ani w funkcjonalnym uregulowaniu potrzeb
Zamawiającego i mogą być zastąpione rozwiązaniem równoważnym przy zapewnieniu tych
samych wymogów funkcjonalnych i bezpieczeństwa, stanowi istotne ograniczenie uczciwej
konkurencji i uniemożliwia Odwołującemu, który oferuje rozwiązania równoważne, ubieganie
się o zamówienie.
Oferowane przez Odwołującego rozwiązanie polega na umieszczeniu układu awaryjnego
sterowania poziomowaniem kosza ratowniczego na głównym stanowisku sterowania drabiną
na wieńcu obrotowym, gdzie zawsze znajduje się wyszkolony operator, którego w przypadku
niedyspozycji można szybko i bezpiecznie zastąpić.
Należy zauważyć, iż rozwiązanie to zapewnia identyczną możliwość awaryjnego
wypoziomowania kosza, działając, zgodnie z wymogiem Zamawiającego, niezależnie od
systemu hydraulicznego drabiny. Identyczny poziom bezpieczeństwa jest uzyskany poprzez
dźwignie sterowania awaryjnego umieszczone przy głównym stanowisku operatora drabiny.
Głównym celem oferowanego przez Odwołującego rozwiązania jest bezpieczeństwo osób
znajdujących się w koszu.
W pewnych sytuacjach w koszu ratowniczym może:
- znajdować się osoba/osoby bez odpowiedniego wyszkolenia operatorskiego pozwalającego
na bezpieczne, zamierzone i odpowiednie wypoziomowanie kosza ratowniczego w trybie
awaryjnym,
- ilość osób znajdujących się w koszu (ograniczone miejsce wewnątrz) może ograniczyć
przeprowadzenie prawidłowej procedury poziomowania,
- dojść do zasłabnięcia (udar termiczny przy dużym wysiłku fizycznym, na który bez wątpienia
narażeni są strażacy podczas akcji ratowniczo-gaśniczych, nagłe zatrzymanie krążenia),
urazu mechanicznego czy zranienia strażaka znajdującego się w koszu - w takim wypadku
operator zmuszony będzie wspinać się po drabinie w celu wypoziomowania kosza, przy nie
zawsze sprzyjających warunkach akcji,
- duży element stresu osób już znajdujących się w koszu, w przypadku nieprawidłowej pracy
kosza (pochył do przodu, efekt i wrażenie „wypadania”) może powodować niepoprawną
ocenę i w konsekwencji błędy podczas sterowania awaryjnego mogące prowadzić do
pogłębienia się stanu awaryjnego.
Filozofia firmy Odwołującego bazuje na scentralizowaniu systemu awaryjnego sterowania
(zarówno zespołem drabiny jak i poziomowaniem kosza) z głównego stanowiska sterowania.
Nawet Zamawiający uznaje takie rozwiązanie za najbardziej optymalne i słuszne, gdzie
choćby w części IV, pkt. 16 Załącznika nr 4 SIWZ w bazowych wymaganiach opisuje wymóg
możliwości przejęcia (w każdym momencie) kontrolni nad drabiną przez główne stanowisko
sterownicze - funkcja nadrzędna nad stanowiskiem górnym.
Wprowadzenie przez Zamawiającego zaskarżonego wymogu z pominięciem obowiązujących
norm nie tylko ogranicza uczciwą konkurencję i jest sprzeczne z przepisem art 29 ust. 2
Ustawy, ale narusza również obowiązek opisania przez Zamawiającego przedmiotu
zamówienia z uwzględnieniem przepisów technicznych, w tym przez odniesienie się do
Polskich Norm przenoszących normy europejskie zgodnie z art. 30 ust. 1 Ustawy.
W związku z powyższym Odwołujący wnosi o zmianę treści zaskarżonego punktu na
następujący:
„Układ poziomowania kosza niezależny od systemu hydraulicznego drabiny. W przypadku
awarii układu elektrycznego musi być zapewniona możliwość wypoziomowania kosza z
wnętrza kosza lub z głównego stanowiska sterowania, w trybie awaryjnym
Część IX, pkt 1 - Zamawiający wprowadził dodatkową punktację za większą ilość
punktów serwisowych zabudowy pożarniczej.
W przeciwieństwie do przeglądów serwisowych podwozia, przeglądy zabudowy pożarniczej
wykonywane są na miejscu u użytkownika końcowego, zatem preferowanie przez
Zamawiającego posiadania dodatkowych punktów serwisowych zabudowy pożarniczej nie
jest uzasadnione potrzebami Zamawiającego. Parametr istotny z punktu widzenia obsługi
serwisowej został zawarty przez Zamawiającego w części IX pkt. 2 Załącznika nr 4, gdzie
określono maksymalny czas reakcji serwisu drabiny (72 godziny). Bezproblemowa możliwość
spełnienia powyższego warunku czasu reakcji nie wymaga więcej niż jednego punktu
serwisowego na terenie Polski, a dodatkowa punktacja w tym zakresie - większa ilość
punktów serwisowych, nie wnosi żadnej wartości dodanej dla użytkowników końcowych. W
tym miejscu należy zauważyć, iż Odwołujący posiada główną polską bazę serwisową w
Warszawie, która umożliwia dotarcie serwisantów w dowolne miejsce na terenie kraju w
czasie nieprzekraczającym 10 godzin. Wymóg dotarcia do użytkownika w ciągu 72 godzin
jest zatem spełniony. Dodatkowo, główna baza serwisowa na Europę zlokalizowana jest w
okolicach Berlina (Niemcy), co przy obecnie istniejącej w Polsce sieci dróg ekspresowych i
autostrad pozwala na dotarcie do najdalej wysuniętych miast Polski w czasie znacznie
poniżej 24 godzin i w obu przypadkach podjęcie interwencji serwisowej nawet w 48 godzin.
Wprowadzenie dodatkowej punktacji za większą ilość punktów serwisowych w sposób istotny
ogranicza uczciwą konkurencję, w szczególności ogranicza możliwość uzyskania
zamówienia przez podmioty zagraniczne i nie jest uzasadnione potrzebami Zamawiającego,
przy założeniu, że spełniony będzie wymóg maksymalnego czasu reakcji serwisu — 72
godziny.
Przyznanie dodatkowych punktów za większą ilość punktów serwisowych pozbawia
Odwołującego możliwości uzyskania dodatkowych punktów, mimo, że Odwołujący oferuje
maksymalny czas serwisu poniżej 72 godzin, zgodnie z wymogami Zamawiającego.
W związku z powyższym Odwołujący o wykreślenie dodatkowej punktacji za większą ilość
punktów serwisowych i wprowadzenie dodatkowej punktacji za czas reakcji serwisu, co jest
znacznie bardziej miarodajnym parametrem, jeśli chodzi o możliwość utrzymania przedmiotu
zamówienia w ciągłej sprawności, w sposób następujący:
„Wymagany czas reakcji serwisu: min. 72 h.
Dodatkowe punkty za skrócenie czasu reakcji serwisu - 1 punkt za każde 6 h, maksymalnie 4
punkty (czas reakcji 48 h).”
Zarzut nr 2
Odwołujący wskazuje, że przewidziany przez Zamawiającego sposób naliczania punktów
dodatkowych w kryterium „Ocena Techniczna”, prowadzi do naruszenia Ustawy poprzez
wprowadzenie punktacji nie bazującej na zobiektywizowanych potrzebach Zamawiającego, a
na parametrach technicznych możliwych do zaoferowania przez jednego konkretnego
oferenta. Zgodnie natomiast z art. 91 ust 1 Ustawy kryteria oceny ofert określone w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia powinny być skonkretyzowane, wymierne i
zobiektyzowane, gwarantujące urzeczywistnienie interesu publicznego, a nie promujące
konkretnego wykonawcę.
Przyjęty przez Zamawiającego sposób wyboru składników, za które przyznawane są
dodatkowe punkty jest nieobiektywny i niezrozumiały. Zamawiający przyjął następujący
system naliczania punktów dodatkowych za parametry techniczne w poszczególnych
ofertach: do 10 punktów za zwiększoną wysokość ratowniczą, do 5 punków za zastosowanie
przegubowego (łamanego) ostatniego przęsła, dodatkowe 5 punktów za zastosowanie
podpór skośnych, do 10 punków za zwiększony wysięg boczny, do 5 punków za czas
sprawiania drabiny i do 2 punków za wyższy udźwig kosza ratowniczego.
Zamawiający zamierza przyznać taką samą dodatkową punktację za zaoferowanie
przegubowego (łamanego) ostatniego przęsła drabiny (część IV, pkt. 3-5 punktów), który jest
elementem stricte ratowniczym, stanowiącym znaczne ułatwienie
w przypadku
prowadzonych działań ratowniczo-gaśniczych oraz za podpory skośne (Część IV, pkt. 5-5
punktów), czyli parametr bez większego wpływu na bezpieczeństwo i parametry ratownicze,
jednak od wielu lat forsowany przez jednego z producentów posiadającego praktycznie
monopol na dostawę tego typu pojazdów do kraju. Podobnie 5 punktów przyzwane jest za
krótszy czas sprawiania drabiny, co ma bezpośrednie przełożenie na możliwości ratownicze
samochodu.
Zatem Zamawiający tak samo ocenia rozwiązania, które nie powodują żadnej mierzalnej
poprawy parametrów bezpieczeństwa, stabilności ani prędkości (podpory skośnie), jak
rozwiązania, które w ogromny sposób zwiększają możliwości operacyjne drabiny
mechanicznej (przegubowe ostatnie przęsło drabiny, krótszy czas sprawiania drabiny).
Ponadto za parametr dopuszczalnego obciążenia kosza (maksymalny udźwig kosza
ratowniczego, Część V, pkt. 1), które jest kluczowym parametrem podczas działań
ratowniczych, gdzie każdy dodatkowy kilogram dostępnego obciążenia w koszu może
oznaczać różnice między życiem a śmiercią ratowanych ludzi, w ocenie Zamawiającego
zasługuje jedynie na maksymalnie 2 dodatkowe punkty.
Dodatkowo oceniany jest jedynie parametr obciążenia kosza, natomiast nie jest brana pod
uwagę powierzchnia kosza, która faktycznie umożliwia zwiększenie możliwości ratowniczych.
Przez ostatnie lata widoczny jest trend na zwiększanie obciążenia dopuszczalnego kosza
ratowniczego, co zwiększa możliwości ratownicze samochodów z drabiną mechaniczną,
jednak nie jest brana pod uwagę kwestia dostępnego miejsca w koszu, co powoduje
niemożliwość rzeczywistego wykorzystania dostępnego zwiększonego obciążenia. Od wielu
lat na rynku stosowane są kosze 4-osobowe - podobne jak wymagany przez Zamawiającego
w Części V, pkt 1, które ze względu na swoją powierzchnię, niezależnie od dopuszczalnego
obciążenia kosza, umożliwiają na ewakuację jedynie 3 osób (plus 1 strażak w koszu).
Zdaniem Odwołującego zwiększenie dopuszczalnego obciążenia w koszu bez zwiększenia
jego powierzchni użytkowej powoduje, że dodatkowe obciążenie kosza tak naprawdę
pozostaje niewykorzystane.
Obecnie dostępne są już na rynku rozwiązania, gdzie kosz ratowniczy, poza zwiększonym
dopuszczalnym obciążeniem oferuje również większą powierzchnię, umożliwiającą
jednoczesne przebywanie w koszu 5 osób. Tego typu rozwiązanie w ogromny sposób
zwiększa potencjał ratowniczy samochodu z drabiną mechaniczną, gdyż umożliwia
jednoczesną ewakuację 4 osób, w odróżnieniu do 3 w starszych rozwiązaniach.
Przyjęty system punktacji dodatkowej i jego rozłożenie wagowe pozwalają domniemywać, iż
został on przyjęty i dopasowany do uprzednio już wybranego, konkurencyjnego produktu.
Sposób naliczania punktów dodatkowych w kryterium oceny technicznej nie odnosi się do
przedmiotu zamówienia rozumianego jako opis zobiektywizowanych potrzeb Zamawiającego
i w konsekwencji nie prowadzi do wyboru oferty faktycznie najkorzystniejszej, a prowadzi do
wyboru oferty konkretnego wykonawcy.
W związku z powyższym Odwołujący domaga się zmiany podziału przyznawanych punktów
dodatkowych w kryterium „Ocena Techniczna" poprzez usunięcie dodatkowych punktów za
zastosowanie konkretnego systemu podpór bocznych, a zamiennie przyznanie 5
dodatkowych punktów za większą powierzchnię kosza, umożliwiającą jednoczesne
przebywanie w koszu min. 5 osób oraz przyznanie większej ilości dodatkowych punktów za
maksymalny udźwig kosza ratowniczego, tj. 5 punktów.
Należy zaznaczyć, iż w dotychczasowej praktyce nigdy nie wystąpiło tak silne
nagromadzenie i wyszczególnienie zarówno wymogów podstawowych jak i punktacji
dodatkowej rażąco preferujących wybór jednego z wykonawców. Tak bezprecedensowe
działanie Zamawiającego budzi obawę, iż wykonawca przedmiotu przetargu mógł zostać
wskazany jeszcze przed ogłoszeniem zamówienia. Takie działania bez wątpienia stanowią
ograniczenie uczciwej konkurencji i są sprzeczne z Ustawą. Zarówno w przypadku
wykorzystywania funduszy unijnych publicznych troską Zamawiającego powinno być opisanie
przedmiotu zamówienia w by w praktyce (a nie tylko w teorii) umożliwić innym podmiotom
złożenie konkurencyjnej technicznie i handlowo oferty, oraz promować rozwiązania
nowoczesne i zgodne z obowiązującymi normami technicznymi, minimalizując przy tym
możliwość monopolu oraz nie narażając się na ryzyko, że przedmiot zamówienia nie zostanie
dopuszczony do użytkowania z uwagi na niespełnienie wymogów Polskich Norm związku z
powyższym niniejsze odwołanie jest w pełni uzasadnione.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, Specyfikacją Istotnych
Warunków Zamówienia i załącznikami do niej, jak również po zapoznaniu się z
odwołaniem, po wysłuchaniu oświadczeń, jak też stanowisk stron złożonych ustnie do
protokołu w toku rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek,
o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania o
zamówienie
publiczne,
nadesłanej
przez
Zamawiającego
do
akt
sprawy
w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem, w tym w szczególności z treści ogłoszenia o
zamówieniu, treści SIWZ wraz z załącznikami, jak również korespondencji prowadzonej
pomiędzy Zamawiającym a wykonawcami ubiegającymi się o udzielenie Zamówienia
publicznego.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów zawnioskowane i przedłożone
przez Odwołującego w postaci:
- Specyfikacja istotnych warunków zamówienia wraz z Załącznikiem nr 4,
- Kopie certyfikatów oraz Świadectwa Dopuszczenia CNBOP w Józefowie,
- Przykładowa specyfikacja pojazdu zgodnego z wymogami SIWZ, opisująca rozwiązania
oferowane przez Odwołującego,
- Specyfikacja samochodu pożarniczego z drabina mechaniczną;
- Lista referencyjna pojazdów tożsamych z przedmiotem zamówienia (z drabina mechaniczną
o wysokości ratowniczej min. 30 m) dostarczonych w ciągu ostatnich 5 lat (2012 – 2017).
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z dokumentów zawnioskowane i przedłożone
przez Przystępującego w postaci:
- specyfikacji technicznych w języku angielskim wskazujących na dopuszczalną ładowność
koszy pojazdów ratowniczych produkcji Magirus, Gimaex, Volkan oraz Morita;
- Fotografii poglądowych obrazujących możliwości pojazdów wyposażonych w podpory
skośne;
- Fotografii poglądowych obrazujących wychylenie kosza oraz możliwe warunki jego pracy w
trakcie akcji gaśniczej;
- Fotografii poglądowych wskazujących producentów wozów pożarniczych z drabina
mechaniczną wyposażonych w podpory skośne (Gimaex, , Volkan oraz Magirus;
- Fragmentu broszury firmy Rosenbauer wskazującej na rozmieszczenie sieci serwisowej;
- Strony oferty Rosenbauer złożonej w postępowaniu WT-2370/6/2015 gdzie zadeklarowano
spełnianie wymagań technicznych;
- wykazu odbiorców i użytkowników – załącznik nr 1 do umowy.
Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz zakres zarzutów
podniesionych w odwołaniu Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, iż postępowanie jest prowadzone w trybie
przetargu nieograniczonego o wartości powyżej kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Izba ustaliła, iż w ramach przedmiotowego postępowania przedmiotem zamówienia
jest dostawa 16 szt. Samochodów pożarniczych z drabiną mechaniczną o wysokości
ratowniczej min. 30 m.
Zgodnie z pkt 4 SIWZ termin wykonania zamówienia określono w przedziale: 03.04.2018
– 31.10.2018 r.
W pkt 17 SIWZ zatytułowanym „Kryteria oraz sposób oceny ofert” zamawiający
przewidział następujące kryteria oceny:
1. cena – 60%;
2/ ocena techniczna – 30%;
3. warunki gwarancji i serwisu – 10%, gdzie w zakresie tego kryterium Zamawiający
przewidział przyznanie dodatkowych punktów za dodatkowe punktu serwisowe na terenie
Polski.
Zamawiający pismem w załączniku nr 4 do SIWZ zatytułowanym „wymagania
techniczne” określił wymagania dla samochodu z drabiną mechaniczną o wysokości
ratowniczej min. 30 m.
Zamawiający wskazał m.in.:
I.1. Pojazd fabrycznie nowy – rok produkcji podwozia i zabudowy oraz wyposażenia nie
wcześniej niż 2017 r.
IV. Zespół drabiny ratowniczej:
3. Zespół drabiny 4-przęsłowy. Musi być zapewnione swobodne przejście od 1 do ostatniego
przęsła. Zespół drabiny wyposażony w boczne bariery ochronne. Minimalna wysokość
bocznej bariery ochronnej na najwyższym przęśle musi wynosić 350 mm. Zespół drabiny
zabezpieczony przed korozją. Szczeble drabiny w wykonaniu antypoślizgowym. Dodatkowa
punktacja za zastosowanie przegubowego (łamanego) ostatniego przęsła – 5 pkt;
5. Cztery boczne podpory stabilizacyjne wysuwane hydrauliczne – Dodatkowa punktacja za
podpory skośne – 5 pkt. Inne rozwiązanie techniczne podpór nie eliminuje oferty, lecz nie
powoduje przyznania dodatkowych punktów;
25. Czas sprawiania drabiny max 80 s Należy podać czas sprawiania drabiny. – Dodatkowe
punkty za krótszy czas sprawiania – 1 punkt za każdą 1 sekundę poniżej czasu
maksymalnego, jednak nie więcej niż 5 pkt. Czas sprawiania krótszy niż 75 s nie eliminuje
oferty, lecz nie powoduje przyznania dodatkowych punktów.
V. Kosz ratowniczy:
2. Układ poziomowania kosza niezależny od systemu hydraulicznego drabiny. W przypadku
awarii układu elektrycznego musi być zapewniona możliwość wypoziomowania kosza z
wnętrza kosza w trybie awaryjnym.
Na powyższą czynność Odwołujący wniósł odwołanie.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Izba zwraca również uwagę na fakt, iż Zamawiający uwzględnił zarzut z pkt 1
odwołania (dotyczący ilości przęseł drabiny), a zatem zmodyfikował treść SIWZ w jedynym z
istotnych elementów mogącym mieć wpływ na złożenie konkurencyjnej oferty w
postępowaniu.
Izba wskazuje, że z urzędu jest zobligowana do oceny spełnienia przesłanek ujętych
w treści przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W tym zakresie Izba przychyliła się do argumentacji Przystępującego, który na
rozprawie wskazał, że: (…) Odwołujący nie wykazał interesu z uzyskaniu zamówienia, tj. nie
wskazał, że nie jest w stanie złożyć ważnej oferty, a więc brak spełnienia przesłanek z art.
179 ust. 1 w tym przypadku może skutkować oddaleniem odwołania. Wskazuje ponadto, że
we wcześniejszym postępowaniu prowadzonym przez tego samego Zamawiającego
(WT2370/6/2015) złożył ważną ofertę, która nie podległa odrzuceniu. Zatem na skutek
działań Zamawiającego nie może ponieść szkody.
W odniesieniu do powyższych ustaleń Izba wskazuje, iż nowelizacją ustawy Prawo
zamówień publicznych z dnia 2 grudnia 2009 r. dokonano implementacji dyrektywy
odwoławczej 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r.
zmieniającej dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności
procedur odwoławczych w zakresie zamówień publicznych. W świetle art. 1 ust. 3 ww.
dyrektywy Państwa Członkowskie zapewniają dostępność procedur odwoławczych, w
ramach szczegółowych przepisów, które państwa członkowskie mogą ustanowić,
przynajmniej dla każdego podmiotu, który ma lub miał interes w uzyskaniu danego
zamówienia i który poniósł szkodę lub może ponieść szkodę w wyniku domniemanego
naruszenia.
Krajowa Izba Odwoławcza wskazuje, iż ustawodawca posługuje się pojęciem
„interesu w uzyskaniu danego zamówienia”, co oznacza że Odwołujący zobowiązany jest do
wykazania, że obiektywnie w konkretnym postępowaniu jest zainteresowany uzyskaniem
danego zamówienia, zaś na skutek bezprawnych działań lub zaniechań podmiotu
zamawiającego został tej możliwości pozbawiony. Interes w uzyskaniu zamówienia musi
odnosić się do konkretnego postępowania w konkretnym stanie faktycznym. Ponadto, na co
wskazuje treść art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych Odwołujący jednocześnie
zobowiązany jest do wykazania, że poniósł lub może ponieść szkodę, a poniesiona lub
ewentualna szkoda jest wynikiem naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
Izba stwierdziła, że w odwołaniach od treści SIWZ wykonawca nie tyle wskazuje na
brak bezpośredniej możliwości uzyskania zamówienia, co na wadliwe i niekonkurencyjne
postanowienia SIWZ, które utrudniają mu złożenie prawidłowej i zgodnej z przepisami Pzp
oferty. W ocenie Izby zgodzić się należy z argumentacją Przystępującego, że Odwołujący nie
wykazał aby postanowienia SIWZ uniemożliwiały wykonawcy złożenie ważnej oferty. W tym
zakresie Izba uwzględniła argument powołania się na wcześniej prowadzone przez
Zamawiającego postępowanie obejmujące analogiczny przedmiot zamówienia. W ramach
oceny zasadności zarzutów zawartych w odwołaniu nakierowanym na zmianę treści
ogłoszenia oraz postanowień SIWZ oraz w ramach badania spełnienia przesłanek
materialnych ujętych w treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp istota jest również treść żądań
sformułowanych w odwołaniu.
W przedmiotowym postępowaniu, niezależnie od zasadności zarzutów wskazanych w
odwołaniu, Odwołujący nie wykazał również możliwości poniesienia szkody na skutek
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Przez szkodę w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp nie należy rozumieć braku
możliwości zaoferowania przedmiotu konkurencyjnego cenowo, lecz brak możliwości udziału
danego wykonawcy w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Tylko
sytuacja w której wykonawca zostaje niejako z góry wyeliminowany z postępowania wpływa
na możliwość wykazania, że poniósł on lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez
zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Wszakże założenia Odwołującego opierają się jedynie
na domniemaniach, że opis przedmiotu zamówienia oraz ustalenie kryteriów oceny ofert mogą
doprowadzić do konieczności zaoferowania przez niego urządzenia niekonkurencyjnego
cenowo lub otrzymania zbyt niskiej liczby punktów. Oznacza to, iż produkt oferowany przez
Odwołującego spełnia minimalne warunki techniczne określone przez Zamawiającego i tym
samym Odwołujący ma możliwość złożenia ważnej oferty w niniejszym postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego. Okoliczności te bowiem zostały wykazane przez
Przystępującego, zaś sam Odwołujący pośrednio potwierdził tą okoliczność. Zatem, w ocenie
Izby, Odwołujący nie wykazał na moment wniesienia środka ochrony prawnej, że nawet
ewentualne naruszenie przez Zamawiającego określonych przepisów ustawy Pzp
spowodowało powstanie u niego szkody.
Izba wskazuje, iż na tym etapie postępowania, tj. przed momentem składnia ofert,
gdzie nie są znane oferty innych wykonawców (w zakresie oferowanych pojazdów oraz ich
cen) Odwołujący miał również możliwość wykazania możliwości poniesienia szkody.
Wszakże, jak wskazano w toku rozprawy, rynek tego typu pojazdu ogranicza się jedynie do 4
głównych producentów, których oferta rynkowa jest z pewnością Odwołującemu doskonale
znana. Odwołujący w odniesieniu do powyższego potwierdził, iż ewentualne naruszenie przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp nie uniemożliwia mu złożenia oferty, co stanowiłoby
już na etapie wniesienia środka ochrony prawnej spełnienie przesłanki poniesienia szkody w
rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, zaś w zakresie przesłanki możliwości poniesienia
szkody nie udowodnił i nie wykazał, iż w istniejących realiach rynkowych działanie
Zamawiającego uniemożliwia mu złożenie konkurencyjnej oferty i tym samym odbiera mu
szansę na uzyskanie przedmiotowego zamówienia. Odwołujący w zakreślonym przez siebie
przedmiocie sporu nie wykazał również, które urządzenia i jakich producentów zostały w
sposób bezpośredni lub pośredni uprzywilejowane przez Zamawiającego, jak również nie
wykazał na czym to uprzywilejowanie polega.
W związku z powyższym należy stwierdzić, iż Odwołujący nie wykazał tym samym
istnienia przesłanki poniesienia lub możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów ustawy.
Odwołujący bowiem ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, lecz
wobec potwierdzenia faktu, iż ma on możliwość złożenia oferty w niniejszym postępowaniu
tym samym nie ma możliwości wykazania przesłanki szkody będącej skutkiem naruszenia
przez Zamawiającego przepisów ustawy albowiem ewentualna szkoda, którą mógłby ponieść
Odwołujący nie byłaby skutkiem naruszenia tych przepisów, lecz istnieniem określonych
realiów rynkowych.
Zgodzić się należy z Przystępującym, że na etapie skarżenia postanowień ogłoszenia
o zamówieniu oraz treści SIWZ wykonawca wnoszący środek ochrony prawnej winien
wykazać, iż przy określonym ukształtowaniu postanowień ogłoszenia oraz SIWZ nie może
złożyć ważnej oferty. W niniejszym przypadku nie mamy do czynienia z takim ograniczeniem,
gdyż po pierwsze zaskarżone postanowienia (oprócz odnoszącego się do sterowania
koszem) nie są bezwzględnymi wymogami, których niespełnienie spowoduje odrzucenie
oferty. Po drugie Przystępujący wykazał złożonymi dowodami, że Odwołujący złożył w
ubiegłych latach ofertę na analogiczny przedmiot zamówienia, która to oferta była zgodna z
opisem przedmiotu zamówienia. Odwołujący potwierdził ten fakt wskazując, że jego oferta
została niżej oceniona i z tego względu nie uzyskał zamówienia.
Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż w opisanym stanie faktycznym skład
orzekający Izby ustalił, że Odwołujący nie wykazał swojego prawa do skorzystania ze
ś
rodków ochrony prawnej, o których stanowi treść art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Izba jedynie na marginesie, wobec uznania nie spełnienia warunków ujętych w treści
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, wskazuje na braki w procesie dowodzenia stwierdzających
zasadność podniesionych zarzutów.
Co do systemu sterowania koszem Izba wskazuje, iż w jej ocenie wymóg ten może
być wynikiem uzasadnionych i obiektywnych potrzeb Zamawiającego. Złożone przez
Zamawiającego wyjaśnienia w tym zakresie, jak również dowody i argumentacja
Przystępującego są wiarygodne, spójne oraz logiczne. Jak wskazał sam Odwołujący oba
istniejące na rynku rozwiązania techniczne odnoszące się do miejsca sterowania koszem w
sytuacji awaryjnej mają swoje zalety oraz wady i trudno jest wskazać na przeważające
rozwiązanie. Tym samym Izba za usprawiedliwione uznała preferowanie przez
Zamawiającego rozwiązania, które w jego ocenie jest rozwiązaniem optymalniejszym i
gwarantującym większe bezpieczeństwo użytkowania. W ocenie Izby ponadto na
uwzględnienie zasługuje również argumentacja Przystępującego, że ze względu na
planowany termin dostawy (2018 r.) istnieje możliwość wprowadzenie przez wykonawców
tego rozwiązania i niejako dostosowania oferowanych produktów do indywidualnych
oczekiwań Zamawiającego. Izba uznała, że umiejscowienie sterowania kosza w jego wnętrzu
jest bowiem modyfikacją możliwą do przeprowadzenia dla podmiotu profesjonalnie
zajmującego się obrotem tego rodzaju pojazdami.
Również jedynie na marginesie Izba pragnie wskazać, iż zgromadzony w sprawie
materiał dowodowy przywołany na potwierdzenie twierdzeń zawartych w odwołaniu oraz
podniesionych w toku rozprawy, wskazuje w kontekście żądań sformułowanych przez
Odwołującego, że wniesienie przez tego ostatniego środka ochrony prawnej należy uznać za
próbę wpływu wykonawcy na treść SIWZ, a w szczególności na opis przedmiotu zamówienia
oraz sposób ustalenia kryteriów oceny ofert. Celem wniesienia środka ochrony prawnej w
zakresie postanowień SIWZ zawierających opis przedmiotu zamówienia nie jest
doprowadzenie do sytuacji, w której nastąpi niejako „dopasowanie” opisu przedmiotu
zamówienia do posiadanego przez określonego wykonawcę rozwiązania technicznego lub
urządzenia. Tym bardziej nie jest nim umożliwienie wykonawcy zaoferowania urządzenia
najbardziej konkurencyjnego cenowo wśród urządzeń znajdujących się w jego rynkowej
ofercie. Wszakże każdy z producentów posiada w swojej ofercie urządzenia niższej, jak
również wyższej klasy, którymi konkuruje z dostępnymi na rynku urządzeniami oferowanymi
przez innych producentów lub dystrybutorów. W tym zakresie Izba podziela pogląd
reprezentowany przez Przystępującego, iż Odwołujący nie wykazał, że nie może złożyć oferty
w niniejszym postępowaniu, lecz w ocenie Izby posłużył się jedynie pojęciem „oferty
konkurencyjnej”, które to pojęcie nie zostało zdefiniowane w ustawie Pzp. Odwołujący bowiem
wskazywał na etapie rozprawy, że w poprzednio prowadzonym postępowania, co prawda
złożył ważną ofertę, lecz znacznie odbiegającą od najkorzystniejszej oferty liczbą uzyskanych
punktów. Biorąc pod uwagę argumentację Odwołującego zawartą w odwołaniu oraz
podniesioną w toku rozprawy należy wskazać, iż Odwołujący pod pojęciem oferty
konkurencyjnej rozumie ofertę konkurencyjną cenowo. Izba wskazuje, iż istotą postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego jest konkurowanie zainteresowanych zawarciem umowy
wykonawców, którego celem jest udzielenie jednemu z nich zamówienia, w tym konkurowanie
pod względem cenowym oraz na poziomie kryteriów pozacenowych.
Izba podkreśla również, art. 29 ust. 2 Pzp nie zmienia generalnej zasady wyrażanej w
art. 190 ust. 1 Pzp i stanowiącej, że strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są
obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.
Dyspozycja art. 29 ust. 2 mówi o możliwości naruszenia konkurencji. Brak jednak w przepisie
tym domniemania faktycznego lub prawnego sprowadzającego się do twierdzenia, że każdy
opis przedmiotu zamówienia winien być uznawany za opis naruszający dyspozycję ww.
przepisu dopóki zamawiający nie udowodni, że jest inaczej. To na odwołującym nadal
spoczywa ciężaru dowodzenia. Przepis art. 29 ust. 2 Pzp nie wymaga pełnego udowodnienia
naruszenia konkurencji, ale wystarczające jest udowodnienie możliwości wystąpienia takiego
naruszenia, a więc jakiegoś realnego stopnia prawdopodobieństwa jego wystąpienia.
Powyższe znaczące osłabienie „celu dowodowego” nie oznacza jednak w ogóle braku
obowiązku udowodnienia okoliczności, do których hipoteza przepisu referuje – powołane
prawdopodobieństwo niedozwolonego ograniczenia uczciwej konkurencji musi więc być
rzeczowe, realne i przede wszystkim wykazane. Wobec zawartych w treści odwołania
twierdzeń, że opis przedmiotu zamówienia oraz ustalone kryteria pozacenowe naruszają
konkurencję oraz wskazują na konkretny produkt lub, że doszło do uprzywilejowania tego
produktu, nie znalazły żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale
dowodowym.
W ocenie Izby, każdy opis przedmiotu zamówienia niesie ze sobą ograniczenie
konkurencji, pośrednio lub bezpośrednio preferując jednych wykonawców obecnych na rynku
i dyskryminując innych. W zamówieniach publicznych, nie ma i nie będzie nigdy
konkurencyjności absolutnej. Jednym z najbardziej celnych i adekwatnych sposobów oceny
dopuszczalności stopnia danego ograniczenia konkurencji jest jego analiza w odniesieniu do
„uzasadnionych potrzeb zamawiającego”. Zamawiający jest uprawniony do wprowadzenia
wymogów, które zawężają potencjalnych wykonawców, jednakże zawężenie do następuje
nie w celu preferowania określonego wykonawcy i naruszenia zasad konkurencji, ale w celu
uzyskania produktu jak najbardziej odpowiadającego potrzebom Zamawiającego. Celem
bowiem opisu przedmiotu zamówienia jest umożliwienie zaspokojenia uzasadnionych
potrzeb zamawiającego w warunkach konkurencji, nie zaś umożliwienie wzięcia udziału w
postępowaniu wszystkim wykonawcom działającym w danym segmencie rynku.
Odnosząc się do sformułowanych przez Odwołującego zarzutów, Izba na marginesie
wskazuje ponadto, że Zamawiający, jak również Przystępujący wykazali istnienie
uzasadnionych potrzeb Zamawiającego w preferowaniu (w ramach punktacji) określonych
rozwiązań technicznych (podpór skośnych, miejsca sterowania awaryjnego poziomowania
kosza), jak również organizacyjnych i ekonomicznych (preferowana w ramach punktacji
liczba punktów serwisowych) dla których przewagi użytkowej i funkcjonalnej przedstawiono
stosowne argumenty (poparte dowodami). Rozwiązania te w ocenie Izby wydają się
uzasadnione potrzebami Zamawiającego oraz podmiotów na których rzecz prowadzi
przedmiotowe postępowanie. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika
jednoznacznie, że preferowane przez Zamawiającego podpory czynią przedmiot zamówienia
bardziej funkcjonalnym (w szczególności przy jego wykorzystaniu w trudnym miejskim
otoczeniu w trakcie akcji ratowniczej), gwarantują większe bezpieczeństwo ratowników i
strażaków, zaś w odniesieniu do miejsca sterowania awaryjnego poziomowania kosza
gwarantują w skrajnie niekorzystnych warunkach akcji ratowniczej przewagę tego
rozwiązania, w tym m.in. wskazywaną przez Zamawiającego i Przystępującego lepszą
orientację w jego położeniu oraz swego rodzaju dywersyfikację punktów kontroli w razie
awarii. Ze względu na brak sporu Stron, że każde z rozwiązań posiada zalety i wady (a
zatem w zakresie przewagi dwóch konkurencyjnych wobec siebie rozwiązań) preferowanie
przez Zamawiającego jednego z nich z uzasadnieniem tych preferencji nie może stanowić
podstawy do stwierdzenia zarzutu naruszenia art. 29 ust. 1 i 2, art. 30 ust. 1 oraz art. 90 ust.
1 i 2 ustawy Pzp.
W kontekście podniesionych zarzutów na uwagę również zasługuje fakt, iż
sformułowane przez Odwołującego żądania związane z wprowadzeniem punktacji za czas
reakcji serwisowej oraz powierzchnię i ładowność kosza, w związku z jego wyjaśnieniami
złożonymi na rozprawie o dysponowaniu mobilnymi punktami serwisowymi, jak również
wobec przedstawionych przez Przystępującego dowodów w postaci wskazania istniejących
na rynku rozwiązań i parametrów obciążeniowych (przy treści żądania: zamiennie przyznanie
5 dodatkowych punktów za większą powierzchnie kosza, umożliwiającą jednoczesne
przebywanie w koszu min. 5 osób oraz przyznanie większej ilości dodatkowych punktów za
maksymalny udźwig kosza ratowniczego, tj. 5 punktów) wskazuje na intencje Odwołującego
stojące za wniesionym środkiem ochrony prawnej. Jak słusznie wskazał Przystępujący
Odwołujący tak sformułowanym żądaniem zmierza do uzyskania przewagi nad wszystkimi
pozostałymi wykonawcami, w tym uzyskania znacznej przewagi punktowej za niemal ten sam
skorelowany ze sobą parametr ( po 5 dodatkowych punktów za większą powierzchnię kosza,
maksymalną liczbę osób w koszu oraz maksymalny udźwig kosza ratowniczego).
W ocenie Izby tak sformułowane żądania przemawiają zarówno za brakiem interesu w
skorzystaniu ze środka ochrony prawnej, jak również za bezzasadnością podniesionych
zarzutów. Wszakże Odwołujący tak sformułowanymi żądaniami stara się „dopasować” treść
SIWZ do posiadanych przez siebie rozwiązań technicznych.
Izba podziela argumentację zawartą w wyroku Izby wydanym w sprawie prowadzonej
pod sygn. akt KIO 2280/16, w ramach którego wskazano, że: „Z uwag natury ogólnej
dostrzeżenia wymaga w ślad za orzecznictwem aktualnym nadal po nowelizacji ustawy z
dnia 28 lipca 2016 roku, że: "(…) zasada wyrażona w przepisie art. 7 Pzp nie może być
interpretowana w taki sposób, że wymaga dopuszczenia wszystkich zainteresowanych
zamówieniem a wybór produktu, który należy zaoferować w ramach danego zamówienia,
pozostawiony jest wykonawcom" (tak wyrok KIO z 22.03.2012 r., sygn. akt: KIO 471/12). Zaś:
"Obowiązek przestrzegania reguł określonych w art. 29 ust. 1 i 2 Pzp nie oznacza, że
zamawiający nie ma prawa określić przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający jego
potrzeby i aby uzyskać oczekiwany efekt, nawet jeśli wyklucza to możliwość dopuszczenia do
realizacji
zamówienia wszystkich wykonawców działających na rynku. Prawem
zamawiającego jest takie opisanie przedmiotu zamówienia, którego realizacja zaspokoi w
najszerszym kontekście określone potrzeby społeczne" (tak wyrok KIO z 28.03.2014 r., sygn.
akt: KIO 486/14).
Izba podkreśla, że Zamawiający musi potrafić każdorazowo wykazać swoje
uzasadnione potrzeby, jeśli nie w ramach postanowień SIWZ, to w toku weryfikacji jego
decyzji, np. podczas rozpatrywania wniesionego odwołania. Należy przywołać za
orzecznictwem: <<Izba wielokrotnie wskazywała w orzecznictwie, (…) na kwestie:
"uzasadnionych potrzeb Zamawiającego" (przykładowo wyrok KIO z dnia 05.07.2012 r.,
sygn. akt: KIO 1307/11, wyrok KIO z dnia 12.07.2012 r., sygn. akt: KIO 1360/12), czy też
"obiektywnych okoliczności" (za wyrokiem z dnia 08.07.2011 r., sygn. akt: 1344/11),
Podobnie, w uchwale KIO z dnia 27.09.2012 r., sygn. akt: KIO/KD 80/12. Jednocześnie,
w tym miejscu zasadnym jest wskazanie, za orzecznictwem przykładowo wyrok KIO z dnia
17.10.2011 r., sygn. akt: KIO 2121/11, iż: "Izba zauważa, że ciężar dowodu, zgodnie z art.
6 k.c. spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, a Odwołujący w
opinii Izby takich dowodów w niniejszej sprawie nie przedstawił. Przypomnienia wymaga,
analogicznie jak to jest w procesie cywilnym, iż ów ciężar dowodu rozumieć należy z jednej
strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu (w tym przypadku
Krajowej Izby Odwoławczej) dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej
konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności, zaś tą
konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik postępowania (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt II CSK 293/07).".
Mając na uwadze zarzuty i twierdzenia ujęte w odwołaniu, jak również ciążący na
Odwołującym obowiązek dowodzenia faktów, z których wyciąga on korzystne dla siebie
skutki prawne, Izba ustaliła, że Odwołujący poza brakiem wykazania spełnienia przesłanek z
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp nie wykazał dodatkowo zasadności podniesionych zarzutów.
W związku z powyższym, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, orzeczono jak w
sentencji.
Zgodnie bowiem z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba uwzględnia odwołanie,
jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Brak wykazania naruszenia interesu
Odwołującego, jak również możliwości poniesienia przez niego szkody, w tym brak
potwierdzenia zarzutów wskazanych w odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie
faktycznym nie została wypełniona hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2
ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238) zmienionego
rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 2017 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2017 r.,
poz. 47), w tym w szczególności § 5 ust. 4.
Przewodniczący:
……………………