KIO 399/18 WYROK dnia 15 marca 2018 roku

Stan prawny na dzień: 22.06.2018

Sygn. akt:  

KIO  399/18 

WYROK 

z dnia 15 marca 2018  roku 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Katarzyna Prowadzisz 

 Protokolant:            

Zuzanna Idźkowska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie,  w  Warszawie,  w  dniu  13  marca  2018  rok

u  odwołania 

wniesionego do Pr

ezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 1 marca 2018 roku przez 

wykonawcę  K.  J.  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  K.  J.  Zakład 

Projektowo-Produkcyjno-

Usługowy „Power” z siedzibą w Krakowie 

w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa – Generalna Dyrekcja 

Dróg Krajowych i Autostrad z siedzibą w Warszawie, Oddział w Krakowie  

przy udziale: 

A) 

wykonawcy  Dynniq  Poland  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  

w  Modlniczce 

zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  

o sygn. akt KIO 399/18 

po stronie Zamawiającego, 

B)  wykonawcy  A.  C. 

prowadzącej  działalność  gospodarczą  pod  nazwą  A.  C. 

Przedsiębiorstwo  Produkcyjno-Usługowe  „Altum”  z  siedzibą  w  Krakowie 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 399/18 

po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

1.  Oddala 

odwołanie.  


Kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  K.  J.  prowadzącego  działalność 

gospodarczą  pod  nazwą  K.  J.  Zakład  Projektowo-Produkcyjno-Usługowy  „Power”  z 

siedzibą w Krakowie i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15 000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę 

wyk

onawcę K. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą K. J. Zakład 

Projektowo-Produkcyjno-

Usługowy „Power” z siedzibą  w Krakowie tytułem wpisu 

od odwołania, 

zasądza od wykonawcy K. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą 

K. J. 

Zakład Projektowo-Produkcyjno-Usługowy „Power” z siedzibą w Krakowie na 

rzecz 

Zamawiającego  Skarb  Państwa  –  Generalna  Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i 

Autostrad  z  siedzibą  w  Warszawie,  Oddział  w  Krakowie  kwotę  3  600  gr  00 

(słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania odwoławczego poniesione tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (tj. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Krakowie. 

Przewodniczący:    ………………………………………… 


Sygn. akt:  

KIO  399/18 

U Z A S A D N I E N I E 

Zamawiający  –  Skarb  Państwa  –  Generalna  Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  

z  siedzibą  w  Warszawie,  Oddział  w  Krakowie  –  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  pod  nazwą  „Bieżące 

utrzymanie,  konserwacja  i  naprawy  awaryjne  urządzeń  sygnalizacji  świetlnych,  znaków 

podświetlanych,  aktywnych  znaków  i  aktywnych  urządzeń  brd  oraz  wymiana  sterowników 

sygnalizacji, zlokalizowanych na drogach krajowych województwa małopolskiego". 

Ogłoszenie o zamówieniu w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia 

publicznego 

opublikowane  zostało  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  

28 listopada 2017 roku pod numerem 2017/S 228-475231. 

1  marca  2018  roku 

Odwołujący,  działając  na  podstawie  art.  180  ust.  1  i  2  ustawy 

Prawo zamówień publicznych  (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579 ze zmianami; dalej: „Pzp” lub 

„ustawa”)  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  Zamawiającego  podjętych  w  toku 

postepowania w sposób niezgodny z ustawą. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 

naruszenie  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  przez  nieprawidłowe  odrzucenie  oferty 

Odwołującego, mimo że cena jego ofert nie ma charakteru rażąco niskiej i obejmuje 

wszystkie elementy wymaganego przedmi

otu zamówienia, 

naruszenie  art.  90  ust.  3  ustawy  przez  dokonanie  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień 

złożonych  przez  Odwołującego  w  zakresie  istnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku 

do przedmiotu zamówienia, 

3)  naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy przez prowadzenie pos

tępowania w sposób, który nie 

zapewnia  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  przez  odrzucenie  oferty  Odwołującego  z 

uwagi na sposób prezentacji kosztów realizacji zamówienia, 

ewentualnie: 

4)  naruszenie  art.  90  ust.  1  lub  art.  87  ust.  1  ustawy  przez  zaniechanie  ponownego 

wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień w zakresie ceny oferty, o ile złożone 

wyjaśnienia wciąż pozostawiały jakiekolwiek wątpliwości ze strony Zamawiającego. 


Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  w  zakresie  części  2,  5  i  6  Zamówienia  

i  n

akazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  Zamawiającego  w  zakresie 

odrzucenia  ofert  Odwołującego  dla  części  2,  5  i  6  oraz  ponownego  przeprowadzenia 

czynności  badania  i  oceny  ofert  dla  części  2,  5  i  6  z  uwzględnieniem  ofert  Odwołującego,  

oraz  ewentualnie, 

w  razie  nieuwzględnienia  powyższego  żądania  -  nakazanie 

Zamawiającemu  dokonania  ponownego  wezwania  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  w 

trybie art. 90 ust. 1 ustawy. 

Odwołujący  wniósł  o  przeprowadzenie  dowodów  z  dokumentów  powołanych  w  treści 

niniejszego  odwołania,  w  tym  znajdujących  się  w  aktach  postępowania  jak  i  dokumentów 

przedstawionych 

na rozprawie, na okoliczności wskazane w odwołaniu oraz zasądzenie na 

rzecz  Odwołującego  kosztów  postępowania,  w  tym  kosztów  zastępstwa  przez  radcę 

prawnego,  według  spisu  kosztów,  który  zostanie  złożony  na  rozprawie  przed  Krajową  Izbą 

Odwoławczą. 

Odwołujący powołał się posiadanie interesu w uzyskaniu trzech (3) z sześciu (6) części 

zamówienia oraz możliwość poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego 

przepisów ustawy, gdyż złożona przez Odwołującego oferta jest jedną z czterech złożonych 

w  przedmiotowym  postępowaniu  ofert,  co  oznacza,  że  odrzucenie  jego  oferty  w  sposób 

bezpośredni pozbawia go możliwości uzyskania tego zamówienia, czego konsekwencją jest 

poniesienie  przez  Odwołującego  szkody  z  tym  związanej,  w  tym  w  postaci  utraconych 

korzyści. 

Odwołujący następująco uzasadniał:  

Zamawiający w dniu 21 lutego 2018 r. przekazał Odwołującemu pocztą elektroniczną 

zawiadomienia o odrzuceniu jego oferty w zakresie części 2, 5 i 6 z postępowania, z którym 

to stanowiskiem nie zgodził się Odwołujący.  

Odwołujący wskazał, że zarówno w przepisach tzw. dyrektywy klasycznej, jak i ustawy brak 

jest  definicji  pojęcia  „rażąco  niskiej  ceny".  Przyjmuje  się  w  praktyce  i  w  orzecznictwie,  że 

„rażąco niska cena" oznacza ofertę z ceną niewiarygodnie niską, znacząco odbiegającą od 

cen rynkowych. Taka cena może wskazywać na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów 

ponoszonych przez wykonawcę. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 

28.04.2008 r. (Sygn. akt XIX Ga 128/08) 

„można przyjąć, że cena rażąco niska, to taka, która 

jest nierealistyczna, niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i 

ewentualnie  innych  ofert  złożonych  w  toku  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego". 

Odwołujący wskazał, że analizując treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia (pkt 15 


SIWZ)  - 

Wykonawca  zobowiązany  był  w  Formularzu  Cenowym,  w  kolumnie  „cena 

jednostkowa  netto",  ustalić  i  wpisać  w  każdym  z  działów  tego  Formularza  Cenowego 

zryczałtowane miesięczne koszty wykonania usługi (dział I), zryczałtowane koszty wymiany 

uszkodzonego elementu na nowy (dział II), zryczałtowane koszty wykonania wszystkich prac 

wyszczególnionych w tym dziale (dział III). Poza tym, z treści istotnych dla stron postanowień 

umowy (§ 6 IPU) wynikało, że: „łączne wynagrodzenie Wykonawcy strony ustalają, zgodnie z 

ofertą Wykonawcy (....). Wynagrodzenie (...)  zostanie wyliczone w  oparciu  o przewidywane 

ilości  prac  i  nie  stanowi  zobowiązania  dla  Zamawiającego  do  realizacji  Umowy  do  tej 

wartości.  Określone  przez  Wykonawcę:  ceny  jednostkowe  w  Formularzu  Cenowym  oraz 

stawki  roboczogodziny  i  maszynogodziny 

w  załączniku  do  Formularza  Cenowego,  są 

ryczałtowe  i  nie  podlegają  zmianie  w  okresie  trwania  Umowy  [pogrubienie  własne  autora 

odwołania], z wyjątkiem (...)". 

Zgodnie  z  §  7  IPU,  wynagrodzenie  Wykonawcy  rozliczne  będzie  według  następujących 

zasad: 

a) 

„Wynagrodzenie za wykonane usługi  z  zakresu konserwacji i bieżącego utrzymania 

obiektów  objętych  zamówieniem  rozliczane  będzie  miesięcznie,  w  wysokości 

stanowiącej  sumę  zryczałtowanych  [pogrubienie  własne  autora  odwołania]  cen 

jednostkowych określonych w dziale I Formularza Cenowego, (...). 

b) 

Wynagrodzenie za naprawy awaryjne i czynności wyszczególnione w działach II i III 

Formularza  Cenowego,  rozliczane  będzie  nie  częściej  niż  raz  w  miesiącu  w 

wysokości  stanowiącej  wynik  iloczynu  ilości  faktycznie  wykonanych  napraw  i 

ryczałtowych [pogrubienie własne autora odwołania] cen jednostkowych określonych 

w działach II i III Formularza Cenowego. 

c) 

Wynagrodzenie  za  inne  naprawy  awaryjne  urządzeń  objętych  niniejszą  Umową 

niewyszczególnione  w  dziale  II  Formularza  Cenowego,  rozliczane  będą  po  ich 

wykonaniu,  w  wysokości  wynikającej  z  kalkulacji  indywidualnej  sporządzonej  przez 

wykonawcę, zgodnie z procedurą określoną w §8. 

d) 

Wynagrodzenie za wymianę sterowników i niezbędnych elementów towarzyszących 

w  zakresie  sygnalizacji  objętych  niniejszą  Umową,  rozliczne  będzie  po  ich 

wykonaniu,  w  wysokości  stanowiącej  iloczyn  faktycznie  wykonanych  wymian  oraz 

ryczałtowych [pogrubienie własne autora odwołania] cen jednostkowych określonych 

w działach II i III Formularza Cenowego.". 

Powyższe  oznacza  w  ocenie  Odwołującego,  że  wszystkie  ceny  jednostkowe  wskazane  

w  Formularzu  Cenowym  mają  charakter  zryczałtowanych  cen  jednostkowych,  zaś 

wynagrodzenie  globalne  ma  charakter  obmiarowo-

ryczałtowy.  Mając  na  uwadze,  że  strony 

umowy umawiają się, że ceny jednostkowe za poszczególne pozycje Formularza Cenowego 

będą  stanowiły  zryczałtowane  ceny  jednostkowe,  w  celu  prawidłowego  zrozumienia  


tej sytuacji niezbędne jest odniesienie się do istoty samego ryczałtu. Przepisem normującym 

wynagrodzenie ryczałtowe jest art. 632 § 1 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, że jeżeli 

strony  umówiły  się  o  wynagrodzenie  ryczałtowe,  przyjmujący  zamówienie  nie  może  żądać 

podwyższenia  wynagrodzenia,  chociażby  w  czasie  zawarcia  umowy  nie  można  było 

przewidzieć  rozmiaru  lub  kosztów  prac  (wskazuje  orzeczenie  sygn.  akt  KIO  2361/17). 

Zamawiający  w  pkt  15.7  SIWZ  jednoznacznie  wskazał,  że  ceny  jednostkowe  i  stawki 

określone  w  ofercie  nie  będą  zmieniane  w  toku  realizacji  zamówienia.  Powyższe  stanowi 

więc, że nie można żądać ich podwyższenia. Stawki i ceny jednostkowe są stałe. Oznacza to 

nic  innego  jak  to,  że  wykonawca  w  danej  zryczałtowanej  cenie  jednostkowej  lub 

zryczałtowanej  stawce  globalnej  musi  wykonać  prace  zgodnie  z  opisem  przedmiotu 

zamówienia.  Przy  takim  ukształtowaniu  wynagrodzenia  oraz  zasadach  płatności  jak  w 

przedmiotowym  postępowaniu,  stwierdził  Odwołujący,  że  żądanie  przez  Zamawiającego 

podania  bardzo  szczegółowych  kalkulacji  dotyczących  elementów  składających  się  na 

zryczałtowane ceny jednostkowe było niezasadne - Zamawiający nie powinien był wchodzić 

w  szczegóły  każdego  elementu  zryczałtowanej  ceny  jednostkowej,  lecz  co  najwyżej  mógł 

żądać  wyjaśnień  dotyczących  czynników  (ogólnych)  składających  się  na  tę  zryczałtowaną 

jednostkową  cenę.  Treść  wezwania  Zamawiającego,  która  dotyczyła  podania  szczegółowej 

kalkulacji  elementów  składających  się  na  zryczałtowane  ceny  jednostkowe  już  na  wstępie 

była  chybiona,  bowiem  była  ona  sprzeczna  z  celem  oraz  istotą  ustalenia  cen  jako 

zryczałtowanych  cen  jednostkowych.  Wyjaśnienia  Odwołującego,  który  odwoływał  się  do 

ogólnych czynników składających się na zryczałtowane ceny jednostkowe były prawidłowe i 

zostały niewątpliwie Zamawiającemu przedłożone w formie zgodnej z ustawą. 

W  zakresie  części  2,5  i  6  zamówienia  Odwołujący  ustosunkował  się  do  poszczególnych 

twi

erdzeń zawartych w informacjach o odrzuceniu oferty Odwołującego w zakresie części 2, 

5  i  6  zamówienia  -  treść  informacji  o  odrzuceniu  oferty  w  odniesieniu  do  części  2,  5  i  6 

zamówienia  w  zdecydowanej  części  zawierała  tożsame  twierdzenia  Zamawiającego, 

Odw

ołujący  ustosunkował  się  do  tych  twierdzeń  zbiorczo.  Odwołujący  nie  wyszczególniał 

m.in. numerów pozycji Formularza Cenowego dotyczących informacji o odrzuceniu oferty w 

zakresie części 5 i 6 zamówienia, a jedynie przytaczał numery pozycji Formularza Cenowego 

z  informacji  o  odrzuceniu  oferty  w  zakresie  części  2,  celem  niepowielania  trzykrotnie takiej 

samej argumentacji. 

W zakresie pkt 1 twierdzeń Zamawiającego:  

Zamawiający  wezwał  Odwołującego  do  wyjaśnienia  w  zakresie  części  2  zamówienia 

kalkulacji elemen

tów dla pozycji od 1-13 oraz 35-40 działu I oraz pozycji działu II Formularza 

Cenowego.  Zamawiający  żądał  podania  szczegółowej  kalkulacji  cenowej  dla  miesięcznej 

zryczałtowanej ceny jednostkowej w ramach poszczególnych pozycji Formularza Cenowego. 


Pozycje 

opisane były jako: poz. 1. sygnalizacja świetlna na skrzyżowaniu DK 7 z ul.(...) itd. - 

dział I, dział II dotyczył natomiast poz. 1 montażu i wymiany wskazanych tam urządzeń (...) 

itd. 

Zamawiający  w  treści  wezwania  wskazał,  że  kalkulacja  powinna  określać  zakres 

czynności opisanych w pkt 5.1.1. i 5.1.2. OPZ - którymi to czynnościami były zdarzenia tam 

opisane,  w  tym  m.in.:  całodobowa  dyspozycyjność,  prowadzenie  w  formie  elektronicznej 

rejestru  zgłoszonych  usterek  itp.  oraz  ceny  robót  przygotowawczych,  cotygodniowych 

objazdów, pełnej obsługi i kontroli technicznej i innych kosztów wskazanych w OPZ. 

Odwołujący  podał,  że  tak  ukształtowana  treść  wezwania  wskazywała  jednoznacznie,  że 

wyjaśnienia mają potwierdzać, że w zryczałtowanej cenie jednostkowej wykonywanej usługi 

koszty  te  winny  były  być  uwzględnione.  Zarówno  z  treści  SIWZ,  OPZ  jak  i  wezwania 

wynikało, że katalog czynności, jakie ma wykonać wykonawca, jest katalogiem otwartym i to 

na  wykonawcy  spoczywa  ryzyko  prawidłowego  oszacowania  zryczałtowanej  ceny 

jednostkowej  danej  pozycj

i  Formularza  Cenowego.  Zamawiający  nawet  nie  udostępnił  w 

postepowaniu, choc

iażby informacyjnie, żadnych tabeli wyceny, w oparciu o które należałoby 

dokonywać  oszacowania  poszczególnych  elementów  składających  się  na  zryczałtowaną 

cenę  jednostkową  danej  pozycji.  W  postępowaniu  przetargowym  wyodrębnione  jedynie 

zostały  pozycje  wraz  z  miesięcznymi  cenami  ryczałtowymi  za  ich  wykonanie  (Formularz 

Cenowy). 

Zdaniem  Odwołującego,  gdyby  Zamawiający  zamierzał  wprowadzić  konkretne 

wymogi  dotyczące  sposobu  prezentacji  kalkulacji  cenowej  w  ramach  poszczególnych 

pozycji

,  z  pewnością  zrobiłby  to  analogicznie  jak  w  przypadku  ceny  za  wykonanie  całości 

z

amówienia  tj.  wskazanie  że  jest  to  suma  wszystkich  pozycji.  Skoro  nie  wprowadzono 

żadnych ograniczeń, należało uznać, że wykonawcy biorący udział w postępowaniu mają w 

tym zakresie pełną swobodę (swobodę przy kalkulowaniu poszczególnych pozycji zgodnie z 

wymaganiami  SIWZ).

Z

powyższego  wynika,  że  kalkulacja  w  ramach  danej  pozycji  nie  ma 

żadnego  realnego  znaczenia,  bowiem  po  wyborze  oferty  oraz  w  trakcie  realizacji  umowy, 

wybrany wykonawca rozlicza się w oparciu o poszczególne pozycje w Formularzu Cenowym 

(zryczałtowane ceny jednostkowe), a nie w oparciu o ceny jednostkowe składające się na te 

pozycje.

Ponadt

o,  Zamawiający  tak  bardzo  skupia  się  na  analizie  wybranych  przez  siebie 

elementów w ramach danej pozycji - których w przypadku ryczałtu nie powinien żądać - że 

nie wskazuje przy  tym,  jak rzekome  niedoszacowanie przekładać  ma  się na  cenę  ofertową 

jako taką. Przy jednostkowej cenie ryczałtowej załączone do oferty kalkulacje cenowe mają 

tylko  charakter  informacyjny  i  jeśli  nic  innego  nie  wynika  z  treści  SIWZ,  wykonawcy  mogą 

swobodnie przenosić koszty pomiędzy poszczególnymi pozycjami kalkulacji cenowej. 

Zamawi

ający  żądał  wyjaśnień  w  zakresie  elementów,  które  składają  się  na  zryczałtowane 

ceny  jednostkowe  wyodrębnionych  usług  (pozycji).  Zakres  oczekiwanych  przez 

Zamawiającego wyjaśnień w rzeczywistości ma się nijak do wyceny całkowitej danej pozycji, 

bowiem kosz

ty te mogą być w jej obrębie przenoszone. Poza tym, zgodnie z treścią § 6 ust. 


2  IPU,  Zamawiający  wskazuje  wprost,  że  wynagrodzenie  w  ofercie  zostało  wyliczone  w 

oparciu  o  przewidywaną  ilość  prac  i  nie  stanowi  zobowiązania  do  realizacji  umowy  w  tej 

wartości, co dodatkowo potwierdza, że w aspekcie globalnym wskazane w poszczególnych 

pozycjach  elementy  nie  mają  znaczenia,  bowiem  zakres  prac  może  zostać  znacznie 

pomniejszony. Odwołujący podniósł, że aby Zamawiający mógł mówić o cenie rażąco niskiej, 

należy brać pod uwagę całkowitą cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia, a nie cenę za 

wykonanie  wybiórczych  elementów  tego  zamówienia.  Zamawiający,  opierając  odrzucenie 

oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy

, musiał uznać, że oferta „zawiera rażąco niską 

c

enę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia". Ten sposób definicji jest szczególnie 

istotny  przy  por

ównaniu  z  art.  90  ust.  1  ustawy,  gdzie  Zamawiający  może  wezwać 

wykonawcę do złożenia wyjaśnień, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części 

składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający ma 

prawo  wezwać  wykonawcę  m.in.  do  wyjaśnienia  wątpliwości  odnoszących  się  do  cen 

jednostkowych,  ale  ustawodawca  nie  nadał  mu  kompetencji  do  odrzucania  oferty  tylko  z 

p

owodu  rażąco  niskiego,  w  przeczuciu  Zamawiającego,  sposobu  wyceny  jednego  z  tych 

elementów.  Powyższe  zachowanie  z  pewnością  wykracza  ponad  treść  ustawy. 

Ustawodawca w art. 90 ust. 3 ustawy 

celowo nie posłużył się pojęciem części składowej przy 

ocenie wyjaśnień. W związku z powyższym Zamawiający nie może dokonywać interpretacji 

rozszerzającej tego przepisu. 

Zamawiający nie wprowadził w SIWZ żadnego zakazu przenoszenia kwot w ramach pozycji 

Formularza  Cenowego,  a  więc  należy  uznać  taką  możliwość  za  dozwoloną,  co  potwierdza 

orzecznictwo,  w  tym  np.  wyrok  Sądu Okręgowego  w  Poznaniu  z  dnia  19.03.2015  r.  (X  Ga 

76/15).  W  przywołanym  powyżej  wyroku  Sąd  trafnie  wskazuje  na  problemy  związane  z 

przygotowywaniem  przez  wykonawców  -  wprawdzie  -  kosztorysów  ofertowych,  uznając 

jednocześnie,  że  dzielenie  i  łączenie  przez  wykonawcę  w  ramach  poszczególnych  pozycji 

kosztorysowych kosztów czy uzyskanych upustów nie jest przejawem manipulowania ceną, 

a  działaniem  jak  najbardziej  dozwolonym  i  racjonalnym.  Sytuację  tę  można  na  zasadzie 

analogii o

dnieść do niniejszego przypadku. Skoro więc orzecznictwo akcentuje taką sytuację, 

że  przy  wynagrodzeniu  kosztorysowym  występują  istotne  różnice  pomiędzy  sposobem 

wyceny  tych  samych  pozycji  kosztorysowych  przez  różnych  wykonawców,  będące  właśnie 

wynikiem  odmiennego  grupowania  przez  nich  kosztów,  to  tym  bardziej  sytuacja  ta 

akceptowalna  jest  przy  zryczałtowanych  cenach  jednostkowych,  gdzie  wykonawca, 

dokonując kalkulacji zryczałtowanej ceny jednostkowej, musi dbać o jej rynkowy charakter, a 

podz

iał kosztów między poszczególne elementy jej wyceny ma dla niego charakter wtórny i - 

podobnie jak dla Zamawiającego - informacyjny. 

O

dwołujący wskazał, że pkt 15.2 SIWZ wymagano, że wykonawca w cenie oferty powinien 

uwzględnić wszystkie wymogi, o których mowa w SIWZ, oraz ująć wszelkie koszty związane 


z  wykonanie  niniejszego  zamówienia,  w  tym  koszty  towarzyszące,  niezbędne  dla  jego 

prawidłowego  i  pełnego  wykonania.  Z  kolei  pkt  15.7  SIWZ  określa,  że  stawki  i  ceny 

jednostkowe  określone  przez  Wykonawcę  w  ofercie  nie  będą  zmieniane  w  toku  realizacji 

przedmiotu  zamówienia.  Wykonawca  ponosi  więc  ryzyko  co  do  poprawności  kalkulacji 

poszczególnych pozycji wyceny, co po raz kolejny wskazuje, że elementy wchodzące w ich 

skład  mają  charakter  jedynie  informacyjny.  W  przypadku  ceny  ryczałtowej  (oraz  - 

analogicznie  - 

ceny  jednostkowej  zryczałtowanej)  wykonawca  zobowiązany  jest  tylko  ująć 

wszystkie  koszty  związane  z  realizacją  zamówienia,  a  ustalona  kwota  wynagrodzenia  za 

wykonanie  zamówienia  jest  niezmienna.  Ponadto,  jak  wskazała  KIO  w  wyroku  z  dnia 

12.02.2016  r.  (KIO  93/16),  przy  wynagrodzeniu  ryczałtowym  (analogicznie  -  przy 

zryczałtowanej cenie jednostkowej) w kontekście wymogów wynikających z legalnej definicji 

ceny,  nie  jest  ważna  struktura  wewnętrzna  ceny  jednostkowej  (gdyż  zryczałtowana  cena 

jednostkowa  jest  jedną  i  z  góry  określoną  wartością,  którą  zamawiający  ma  zapłacić 

wykonawcy). 

Zamawiający w SIWZ nie zawarł zakazu odnośnie do możliwości przenoszenia 

kosztów  w  ramach  pozycji  w  Formularzu  Cenowym.  Uwzględniając  powyższe  stwierdzić 

należy, że przy tak skonstruowanej SIWZ wykonawcy mieli pełną dowolność w kształtowaniu 

pozycji  cenowych.  Mogli  oni  dowolnie  przenosić  koszty  pomiędzy  poszczególnymi 

elementami  w  ramach  pozycji,  bowiem  powyższe  nie  zostało  zabronione  ani  w  jakikolwiek 

sposób  ograniczone  przez  Zamawiającego.  Ponadto  płatności  za  zrealizowane  etapy 

(części)  Zamówienia  nie  są  w  jakikolwiek  sposób  powiązane  z  elementami  wyceny 

poszczególnych pozycji, których Zamawiający żąda, lecz z samymi pozycjami. 

Odwołujący  argumentował,  że  złożone  przez  Odwołującego  oświadczenie,  że  w  wycenie 

pozycji  uwzględnił  wszystkie  wymagania,  o  których  mowa  w  SIWZ  (str.  2  wyjaśnień  z  dnia 

01.02.2018 r. - 

w zakresie cz. 2) jak również oświadczenie, że przy dokonywaniu wyceny w 

tym  z

akresie  brał  pod  uwagę  uśrednienia  pozycji  oraz  średnie  odległości  wszystkich 

sygnalizacji  od  bazy  oraz  fakt,  że  wyceny  dokonał  w  oparciu  o  posiadane  długoletnie 

doświadczenie oraz potencjał kadrowy i techniczny, jest w pełni wystarczające i prawidłowe. 

Za

mówienie  dotyczy  wykonywania  usług  o  charakterze  ciągłym,  dlatego  też  trudno  jest 

odmówić  zasadności  wytłumaczeniu  Odwołującego  w  tym  względzie.  Odwołujący  posiada 

niezbędną wiedzę i umiejętności, aby szacowania tego rodzaju usługi w sposób prawidłowy 

doko

nać,  na  tę  okoliczność  przedłożył  bowiem  referencje  (zresztą  wydane  przez  samego 

Zamawiającego), potwierdzające fakt, że wykonuje tego rodzaju usługi w sposób prawidłowy, 

a  więc  dokonywane  przez  niego  szacowanie  jak  najbardziej  może  się  opierać  m.in.  na 

po

siadanym przez niego doświadczeniu.  

Trudno  jest  stwierdzić,  czy  na  tym  etapie  Zamawiający  oczekiwał  od  Wykonawcy,  że  ten 

przedstawi  mu  kalkulacje  będące  wynikiem  sumowania,  z  przeliczeniem  na  metry  lub  też 

będącą  iloczynem  godzin  pracy  poszczególnych  wyodrębnionych  do  wykonywania  danego 


rodzaju  usługi  osób,  ale  powyższe  z  pewnością  byłoby  żądaniem  nieuprawnionym  w 

aspekcie w

ymagań wynikających z ustawy oraz treści SIWZ. Podkreślenia wymaga przecież, 

że  Zamówienie  realizowane  jest  w  przypadku  faktycznego  zapotrzebowania  na  danego 

rodzaju  usługi,  a  nie  „pomimo  wszystko".  Trudno  jest  przewidzieć  Odwołującemu  i 

jakiemukolwiek innemu przedsiębiorcy, ile to przykładowo awarii wystąpi w trakcie realizacji 

z

amówienia, dlatego też w swoich wyjaśnieniach Odwołujący wskazał, że wycena obejmuje 

szacowanie  w  oparciu  o  uśrednienie,  w  tym  ceny  kształtują  się  na  wskazanym  w 

wyjaśnieniach  pewnym  poziomie.  Takie  szacowanie  jest  elementem  swego  rodzaju  ryzyka 

biznesowego  immanentnie  związanego  z  ryczałtem.  Przy  tak  ukształtowanym 

wynagrodzeniu, 

w  ocenie  Odwołującego,  złożone  informacje  były  wystarczające  i 

prawidłowe.  

W  przypadku,  gdy  Zamawiający  miał  jeszcze  wątpliwości  zobowiązany  był  wezwać 

Odwołującego do dalszych wyjaśnień, nie powinien zaś odrzucać jego oferty.  

Zgodnie 

z art. 90 ust. 3 ustawy Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy tylko w przypadku, 

gdy nie złożył on wyjaśnień oraz tylko w przypadku, gdy dokonana ocena wyjaśnień wraz z 

dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do 

prz

edmiotu  zamówienia.  Nieuprawniona  jest  interpretacja  Zamawiającego,  że  można 

odrzucić  ofertę  na  podstawie  braku  podania  (w  subiektywnej  ocenie  Zamawiającego) 

szczegółowej  kalkulacji  i  wyjaśnień  w  zakresie  elementów  wchodzących  w  skład 

zryczałtowanych  cen  jednostkowych,  których  zresztą  -  jak  się  okazuje  -  sam  Zamawiający 

nie zna, ani nie znał. 

Dowód:  (1)  Wezwanie  do  udostępnienia  treści  protokołu  ZP-PN  wraz  z  załącznikami  -  

na okoliczność potwierdzenia podstaw szacowania. (2) Informacja z badania ofert wstępnych 

udostępniona  przez  Zamawiającego,  zwana  dalej  „Informacją"  -  na  okoliczność 

potwierdzenia,  że  sam  Zamawiający  nie  oszacował  poszczególnych  elementów  i  pozycji  

wskazanych  w  Formularzach  Cenowych.  Zamawiający  w  udostępnionej  Odwołującemu  na 

jego wnios

ek Informacji wskazał, że wartość szacunkową zamówienia oszacował w dniu 13 

listopada  2017  r.  na  podstawie 

„uśrednionych  cen  obecnie  realizowanych  umów, 

uwzględniając  wzrost  wynagrodzeń  oraz  innych  kosztów  prowadzenia  działalności 

gospodarczej". 

Zamawiający  nie  udostępnił  jednak  Odwołującemu  protokołu  ZP-PN,  z 

którego  treści  jednoznacznie  by  wynikało,  jaka  była  podstawa  szacowania  (pkt  3  protokołu 

ZP-PN). Zgodnie z  art. 

34 ust. 1 ustawy podstawą ustalenia wartości zamówienia na usługi 

jest 

łączna  wartość  zamówień  tego  samego  rodzaje  nie  zaś  uśrednienie  cen  obecnie 

realizowanych  umów.  Fakt  ten  jest  o  tyle  istotny,  że  obecnie  realizowane  umowy  mogą 

dotyczyć  zupełnie  innego  zakresu,  tj.  np.  obejmować  większe  lub  mniejsze  ilości 

świadczonych  usług.  Przyjmuje  się,  że  istnieją  dwa  sposoby  obliczania  wartości  zamówień 

na  usługi.  Pierwszy  z  nich  przewiduje  uwzględnienie  zamówień  udzielonych  w  terminie 


poprzednich  12  miesięcy  lub  w  poprzednim  roku  budżetowym,  z  uwzględnieniem  zmian 

ilościowych  zamawianych!;  usług  oraz  prognozowanego  na  dany  rok  średniorocznego 

wskaźnika  cen  towarów  i  usług  konsumpcyjnych  ogółem.  Zamawiający  oblicza  więc 

szacunkową  wartość  na  podstawie  zamówień  udzielonych  w  ostatnim  roku  lub  roku 

budżetowym  z  zastosowaniem  waloryzacji.  Drugą  możliwością  jest  wzięcie  pod  uwagę 

zamówień,  których  Zamawiający  dopiero  zamierza  udzielić  w  terminie  12  miesięcy 

następujących  po  pierwszej  usłudze  lub  dostawie.  Oblicza  się  w  takim  wypadku  wartość 

zamówienia  na  podstawie  przewidywanej  wielkości  zamówienia  w  ciągu  roku.  Zarówno 

pierwszy  sposób  jak  i  drugi  sposób  szacowania  zamówienia,  nie  został  przez 

Zamawiającego  dokonany.  W  konsekwencji,  podstawa  i  sposób  szacowania  dokonanego 

przez  Zamawiającego  w  niniejszej  sprawie  były  w  sposób  oczywisty  nieprawidłowe. 

Niepraw

idłowe  szacowanie  (vide:  str.  1  Informacji)  doprowadziło  Zamawiającego  do 

nieprawidłowych wniosków. 

Ponadto z treści udostępnionej Odwołującemu Informacji wynika, że Zamawiający oszacował 

jedynie  poszczególne  części  zamówienia.  Stąd  pojawia  się  pytanie,  na  jakiej  podstawie 

Zamawiający  żądał  kalkulacji  poszczególnych  elementów  w  ramach  danych  pozycji 

Formularza  Ofertowego?  Zamawiający  nie  miał  bowiem  możliwości,  aby  takie  elementy 

porównać  z  jego  własnym  szacunkiem,  z  uwagi  na  to,  że  sam  po  prostu  nie  dysponował 

takimi  wielkościami.  Dlatego  też  wniosek  Zamawiającego,  jakoby  cena  poszczególnych 

pozycji 

wskazanych  w  Formularzu  Cenowym  była  rażąco  niska  jest  nieuprawniony. 

Zamawiający  przecież  sam  nie dysponował  stosowną  kalkulacją. W przeciwnym  przypadku 

bowiem 

stanowiłaby  ona  załącznik  do  protokołu  ZP-PN.  Zamawiający  sam  nie  dysponuje 

oraz nie dysponował szczegółową kalkulacją cenową dla poszczególnych pozycji Formularza 

Cenowego,  to  nie  miał  on  możliwości  porównania  wartości  w  Formularzu  Cenowym 

Odwołującego  ze  swoim  własnym  szacowaniem.  Poza  tym,  z  treści  Informacji  z  badania 

wstępnego ofert wynika, że „porównując złożone przez Odwołującego formularze cenowe dla 

części  2,  5  i  6  zamówienia  stwierdzono  analogiczność  cen  jednostkowych  w  działach  II 

formularzy,  co 

wzbudziło wątpliwości w zakresie zaniżenia ceny również w częściach 2 i 6. 

Mając na uwadze powyższe postanowiono zwrócić się do Wykonawcy o złożenie wyjaśnień 

w  zakresie  podejrzenia  rażąco  niskiej  ceny  także  w  zakresie  tych  części"  (str.  3 

Informacji).Pod

stawą  wezwania  Zamawiającego  o  udzielenie  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco 

niskiej  ceny  było  porównanie  zryczałtowanych  jednostkowych  cen  Wykonawcy  ze 

zryczałtowanymi  cenami  jednostkowymi  tego  samego  Wykonawcy  w  poszczególnych 

częściach  Zamówienia.  Gdyby  więc  Odwołujący  złożył  ofertę  jedynie  na  jedną  część 

Zamówienia, wnioskując per analogiam - do zaistnienia wątpliwości u Zamawiającego w tym 

zakresie w ogóle by nie doszło. W kontekście brzmienia art. 90 ust. la ustawy Zamawiający 

ma  wprawdzie  prawo  „mieć  wątpliwości",  ale  w  przypadku  gdy  cena  całkowita  oferty 


Wykonawcy jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia powiększonej o należny 

podatek  od  towarów  i  usług,  ustalonej  przed  wszczęciem  postępowania  lub  średniej 

arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. W takim wypadku Zamawiający zwraca się o 

udzielenie  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  danej  oferty,  chyba  że  rozbieżność 

wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. W przypadku natomiast, 

gdy  Zamawiający  sam  nie posiada żadnych kalkulacji  dotyczących pozycji  wyodrębnionych 

w  Formularzu  Cenowym  stanowiącym  de  facto  ofertę  na  daną  część  zamówienia,  w  tym 

również  szczegółowych  kalkulacji  w  zakresie  elementów  składających  się  na  ww.  pozycje 

Formularza Cenowego, to w rzeczyw

istości Zamawiający nie ma żadnych podstaw prawnych 

do żądania ich wyjaśniania, bowiem sam takimi informacjami nie dysponuje (i to jeszcze w 

oparciu  o  wątpliwości  wynikające  z  treści  trzech  różnych  niezależnych  ofert,  bowiem 

złożonych na trzy różne, niezależne części Zamówienia).  

Za  tym,  że  oferta  Odwołującego  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  przemawia  również 

porównanie cen w zakresie ww. części zamówienia z cenami ofert pozostałych Wykonawców 

biorących  udział  w  niniejszym  postępowaniu  oraz  fakt,  że  Zamawiający  zgodnie  z  pkt  5.3 

SIWZ  przewiduje  udzielanie  zamówień,  o  których  mowa  w  art.  67  ust.  1  pkt  6  ustawy. 

Zamawiający wezwał bowiem Odwołującego do wyjaśnienia rażąco niskiej ceny w stosunku 

do kwoty, jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia, która to kwota 

jest tożsama  z  wartością szacunkową zamówienia  (vide.  str.  1 Informacji  oraz  informacja z 

otwarcia  ofert  oraz treść  wezwań  w  zakresie  wyjaśnienia rażąco  niskiej  ceny  skierowanych 

do Odwołującego). Zamawiający więc całkowicie pomija wartość przewidywanych zamówień, 

o  których  mowa  w  art.  67  ust.  1  pkt  6  ustawy,  których  ewentualne  udzielenie  zależy 

wyłącznie  od  woli  Zamawiającego  i  których  wartość  nie  powinna  być  uwzględniana  przy 

porównywaniu ceny  oferty  Odwołującego z kwotą jaką  Zamawiający  zamierza przeznaczyć 

na realizację tego Zamówienia.  

W  zakresie  części  2  Zamawiający  zamierzał  na  realizację  tego  Zamówienia  przeznaczyć 

kwotę  w  wysokości  1  338  916,18  zł.  Odwołujący  zaoferował  zrealizowanie  zamówienia  w 

kwocie 940 018,64 zł, zaś kolejny Wykonawca w kwocie 1 006 866,93 zł., a więc jedynie w 

kwocie  o  66  848,29  zł  wyższej  od  ceny  Odwołującego,  co  stanowi  przy  tym  zamówieniu 

różnicę w  stosunku  do konkurenta  rzędu około  6,64%.  Poza tym,  z  porównania wynika,  że 

cena Odwołującego jest  o 29,79%  niższa od  wartości  zmówienia oraz  o 10,32%  niższa od 

cen wszystkich złożonych w postępowaniu ofert. 

W  zakresie  części  5  Zamówienia  Zamawiający  zamierzał  na  realizację  tego  Zamówienia 

przeznaczyć  kwotę  w  wysokości  2  441  180,73  zł.  Odwołujący  zaoferował  zrealizowanie 

zamówienia w kwocie 1 648 187,09 zł, zaś kolejny Wykonawca w kwocie 1 773 045,00 żł, a 

więc jedynie w kwocie o 124 857,91 zł wyższej od ceny Odwołującego, co stanowi przy tym 

zamówieniu  różnicę  w  stosunku  do  konkurenta  rzędu  około  7%.  Jest  to  wielkość  znikoma. 


Poza  tym,  z  porównania  wynika,  że  cena  Odwołującego  jest  o  32,48%  niższa  od  wartości 

zmówienia oraz o 10,08 % niższa od cen wszystkich złożonych w postępowaniu ofert. 

W  zakresie  części  6  Zamówienia  Zamawiający  zamierzał  na  realizację  tego  Zamówienia 

przeznaczyć  kwotę  w  wysokości  1  548  519,47  zł.  Odwołujący  zaoferował  zrealizowanie 

zamówienia w kwocie 1 138 716,78 zł, zaś kolejny Wykonawca w kwocie 1 182 522,00 zł, a 

więc jedynie w kwocie o 43 805,22 zł wyższej od ceny Odwołującego, co stanowi przy tym 

zamówieniu różnicę w stosunku do konkurenta rzędu około 3,7 °/o. Ponownie należy uznać, 

że jest to wielkość znikoma. Poza tym, z porównania wynika, że cena Odwołującego jest o 

26,46% niższa od wartości zmówienia oraz o 4,27 % niższa od cen wszystkich złożonych w 

postępowaniu ofert. 

Odwołujący wskazał, że brak było obligatoryjnego obowiązku Zamawiającego do wyjaśniania 

rażąco niskiej ceny w zakresie części 2, 5 oraz 6 Zamówienia. W orzecznictwie wskazuje się, 

że dysproporcja cen zaoferowanych przez kilku wykonawców, nie daje jeszcze podstaw do 

założenia, że cena najniższa podana przez jednego z wykonawców jest ceną rażąco niską, 

gdyż  zależne  jest  to  od  efektywności  oraz  kosztów  prowadzenia  działalności  określonego 

podmiotu.  Po  drugie,  podstawą  odrzucenia  oferty  jest  zaoferowanie  ceny  „rażąco  niskiej", 

„tak  niskiej,  że  aż  razi  w  oczy",  a  nie  ceny  „niskiej".  Te  dwa  pojęcia  nie  są  tożsame.  W 

orzecznictwie  Trybunału  Sprawiedliwości  Unii  Europejskiej  podnoszono,  że  procedura 

wyjaśniania  jest  niezbędna  w  świetle  europejskiego  prawodawstwa  z  zakresu  zamówień 

publicznych,  gdyż  zabezpiecza  przed  arbitralnością  oceny  zamawiającego  co  do  rażąco 

niskiej wysokości ceny (por. wyrok z dnia 22 czerwca 1989 r. 103/88, wyrok z dnia z dnia 27 

listopada 2001 r. C-285/99, wyrok z dnia 15 maja 2008 r. C-147/06, wyrok z dnia 29 marca 

2012 r. C-599/10). Zamawia

jący naruszył art. 7 ustawy w zw. z art. 90 ust. 1 ustawy przez to, 

że w przedmiotowym postępowaniu wezwał do złożenia wyjaśnień wyłącznie Odwołującego, 

podczas  g

dy  znaczne  rozbieżności  pomiędzy  cenami  ofert  a  wartością  szacunkową 

zamówienia  występowały  również  w  pozostałych  jego  częściach.  Przykładem  może  być 

część  3  i  4  Zamówienia,  gdzie  różnica  pomiędzy  kwotą  na  sfinansowanie  Zamówienia 

wynosiła  odpowiednio  19,43%  dla  części  3  oraz  19,94%  dla  części  4  Zamówienia. 

Zamawiający  w  wymienionych  częściach  nie  wzywał  innych  wykonawców  do  wyjaśnień  w 

związku  z  podejrzeniem  wystąpienia  rażąco  niskiej  ceny,  co  jednoznacznie  wskazuje  na 

nierówne  traktowanie  wykonawców  przez  Zamawiającego,  którego  przejawem  było 

odrzucenie jedynie oferty Odwołującego. 

W zakresie pkt 2 twierdzeń Zamawiającego:  

Wykonawca został w treści wezwania poproszony o wskazanie ilości osób skierowanych do 

realizacji  usługi  wraz  z  określeniem  kosztów  ich  wynagrodzenia  o  pracę.  W  tym  zakresie, 

zdaniem  Zamawiającego,  Wykonawca  ograniczył  się  do  oświadczenia,  że  wszystkie 


skierowane osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę do realizacji zamówienia będą 

otrzymywały  wynagrodzenie  w  kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki  minimalnego 

wynagrodzenia.  Dodatkowo  Zamawiający  stwierdził,  że  odwoływanie  się  do  minimalnych 

stawek jest niezrozumiałe. Poza tym, zdaniem Zamawiającego, z wyjaśnień nie wynika, czy 

osoby  przewidziane  do  realizacji  usługi  posiadają  wymagane  certyfikaty  lub  zaświadczenia 

producentów,  o  których  mowa  w  pkt  4.1.1.lit.  b)  OPZ,  co  ma  bezpośredni  wpływ  na  ich 

wynagrodzenie.  W  ocenie  Odwołującego  uzasadnienie  podane  w  treści  odrzucenie  w  tym 

zakresie  jest  zupełnie  niezrozumiałe.  Przecież  zgodnie  z  art.  90  ust.  1  pkt  1  ustawy 

Zamawiający zwraca się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień również w zakresie przyjęcia 

przy  kalkulacji  ceny  kosztów  pracy,  które  nie  mogą  być  niższe  niż  ustawowe  stawki 

minimalnego  wynagrodzenia.  W  tym  też  kontekście  Odwołujący  oświadczył,  że  wszystkie 

osoby  realizujące  to  zamówienie  zatrudnione  na  umowę  o  pracę,  będą  otrzymywały 

wynagrodzenie  w  kwocie  nie  niższej  niż  ww.  stawka,  co  nie  jest  przecież  równoznaczne  z 

kwotą  równą  minimalnemu  wynagrodzeniu,  o  której  to  wartości  w  treści  swojego 

uzasadnienia  wspomina  Zamawiający.  W  aspekcie  wskazania  ilości  przeznaczonych  do 

realizacji  zamówienia  osób,  Odwołujący  w  załączeniu  oświadczył  oraz  przekazał  stosowne 

dokumenty  (zaświadczenia)  potwierdzające  fakt,  że  -  po  pierwsze  -  dysponuje  takimi 

osobami, po drugie - 

posiada wymagane uprawnienia oraz oświadczył, że spełnia wszystkie 

wymagania  SIWZ.  Co,  do  kwalifikacji  podmiotowej  dla  potencjału  Odwołującego, 

podkreślenia wymaga, że Zamawiający może odnieść się do warunków udziału w niniejszym 

postępowaniu osób dopiero w terminie późniejszym, na etapie oceny ofert, nie zaś na etapie 

badania rażąco niskiej ceny. Zdaniem Odwołującego, oświadczenie przez niego przedłożone 

w  omawianym  zakresie,  było  wystarczające,  jednoznaczne  i  potwierdzało,  że  Odwołujący 

wykona  to  zamówienie.  W  przypadku  zaś  wątpliwości  Zamawiający  mógł  skonkretyzować 

swoje  zapytanie  i  dopytać  Odwołującego.  Odwołujący  wskazał,  że  na  możliwość 

kilkukrotnego  wzywania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  dokonanej  przez 

wyk

onawcę  wyceny  oferty,  wskazuje  również  dotychczasowe  orzecznictwo  Krajowej  Izby 

Odwoławczej oraz sądów powszechnych ( wyrok Krajowej Izby Odwoławczej sygn. akt KIO 

1490/15,  KIO  1577/15,  KIO  1584/15,  wyrok  SO  w  Olsztynie  sygn.  akt  V  Ga  122/10). 

Odwołujący  podnosił,  ze  trudno  jest  na  tym  etapie  wyinterpretować,  czy  Zamawiający 

oczekiwał  podania  orientacyjnej  ilości  osób  przeznaczonych  do  realizacji  zamówienia  tj. 

przykładowo w liczbie od 2-10 (określenie przez liczbę), czy też podania, że będzie to ilość 

odpo

wiednia  i  zgodna  z  SIWZ  (określenie  poprzez  opis-  jak  uczynił  to  Odwołujący,  w 

złożonym przez siebie oświadczeniu). W aspekcie zaś podania kosztów posiadania przez te 

osoby  stosownych  certyfikatów  i  zaświadczeń  -  te  wymagania  Zamawiającego  uwidoczniły 

się  dopiero  na  etapie  odrzucenia  oferty  Odwołującego,  bowiem  brak  jest  jakichkolwiek 

informacji  w  treści  wezwaniu  Zamawiającego,  że  o  tego  rodzaju  wyjaśnienia  mu  chodziło. 


Wezwania  Zamawiającego,  które  okazały  się  niespójne  z  jego  subiektywnymi 

oczekiwaniami, 

wyartykułowanymi  w  informacji  o  odrzuceniu  oferty,  są  również 

nieadekwatne  do  treści  SIWZ,  gdzie  weryfikacja  w  zakresie  zdolności  technicznej  i 

zawodowej  następuje  dopiero  po  zbadaniu  podstaw  do  odrzucenia  oferty.  Zamawiający, 

pomimo  tego,  że  przewiduje  procedurę  odwróconą  w  niniejszym  postępowaniu  (pkt  9.6 

SIWZ)  dokonuje  weryfikacji  warunków  udziału  w  nim  łącznie  z  dokonaniem  oceny  oferty 

najkorzystniejszej, która to procedura nie została w tym postępowaniu przewidziana (pkt 9.7 

SIWZ). 

Nie  sposób  w  ocenie  Odwołującego  zgodzić  się  z  zasadnością  przyjętej  przez 

Zamawiającego konkluzji w uzasadnieniu podstawy odrzucenia oferty Odwołującego. 

W zakresie pkt 3 

twierdzeń Zamawiającego:  

Zamawiający wskazał, że złożone wraz z wyjaśnieniami zaświadczenia przez Odwołującego 

potwierdzają  kwalifikacje  do  wykonania  czynności  w  zakresie  obsługi  i  diagnostyki 

urządzenia A-STER U, którego obsługa nie jest przedmiotem części 2 Zamówienia. Ponadto 

Wykonawca  - 

w  ocenie  Zamawiającego  -  nie  udowodnił,  że  stawka  roboczogodziny  

w wysokości 25 złotych, była uwzględniona przy kalkulacji usługi, nie wykazał również jakie 

elementy wynagrodzenia stawka ta zawierała. 

Odnosząc  się  do  przestawionej  powyżej  argumentacji  odrzucenia  oferty  Odwołującego, 

podkreślenia  wymaga,  że  w  przypadku,  gdy  Odwołujący  przedłożył  dodatkowo  dokumenty 

nie objęte tą częścią Zamówienia, trudno jest mu w tym aspekcie stawiać jakikolwiek zarzut, 

bowiem jego działania miały na celu wykazanie, że ów dokumentami dysponuje. Dlatego też 

w  sytuacji, 

gdy  przykładowo  Zamawiający  żąda  przedłożenia  trzech  dokumentów,  a 

Odwołujący  przedkłada  cztery  dokumenty,  brak  jest  jakichkolwiek  podstaw  prawnych  do 

czynienia mu zarzutów z jego zapobiegliwości. Powyższe jedynie potwierdza, że Odwołujący 

ma  i  miał  na  celu  w  sposób  kompetentny  i  rzetelny  przedstawić  wszelkie  Informacje,  które 

pozwoliłyby Zamawiającemu na prawidłowe podjęcie decyzji.  

W przypadku zaś zarzutu dotyczącego jedynie części 5 Zamówienia, a polegającego na tym 

że Odwołujący, zdaniem Zamawiającego, przedłożył jedynie kwalifikacje w zakresie obsługi 

urządzenia A-STER IT, bez uwzględnienia kwalifikacji co do drugiego urządzenia PEEK EC, 

podkreślam jeszcze raz, że (1) w treści SIWZ brak było takiego wymogu, aby dokumenty te 

na tym etapie postępowania przedłożyć, (2) wystarczające w tym zakresie było przedłożenie 

jedynie oświadczenia- co Odwołujący uczynił, (3) brak było w treści wezwania informacji, że 

Zamawiający  żąda  przedłożenia  ww.  dokumentów,  z  przedłożenia  których  w  aktualnej 

sytuacji czyni Odwołującemu zarzuty, pomimo, że przedłożył je „nadmiarowo", co świadczyć 

jedynie może o jego przezorności. 

W  kontekście  zarzutu,  że  Odwołujący  nie  załączył  do  wyjaśnień  żadnej  oferty  producenta 

dotyczącej wgrania i wykonania programu do sterowników sygnalizacji świetlnych, wskazuję, 


że  Odwołujący  nie  miał  obowiązku  zlecać  producentowi  wykonania  i  wgrania  tychże 

programów.  Odwołujący  wskazał,  że  może  to  wykonać  inna  firma  i  z  tej  możliwości 

Odwołujący chce skorzystać. Tak więc wystarczające było złożenie jedynie oświadczenia, że 

w

w.  usługi  Odwołujący  uwzględnił  w  swojej  wycenie,  czego  potwierdzeniem  jest  oferta 

handlowa w tym zakresie. 

Dowód:  Oferta  handlowa  -  Budinfo  Z.  S.  z  siedzibą  w  Krakowie  –  na  okoliczność 

potwierdzenia, że uwzględniono w ofercie zakres prac zgodnych z OPZ. 

Odwołujący  odnosząc  się  do  problemu  udowodnienia  jakie  elementy  wynagrodzenia 

zawierała  stawka  roboczogodziny  wskazana  przez  Zamawiającego  oświadczył,  że 

wynagrodzenie było wystarczające oraz prawidłowe z uwagi na jej informacyjny charakter, a 

wska

zana  wartość  nie  mogła  budzić  wątpliwości  Zamawiającego,  bowiem  była  zgodna  z 

wymaganiami ustawy. W

ezwanie do wyjaśnienia ceny ofertowej w trybie art. 90 ust. 1 ustawy 

z  uwagi  na  podejrzenie  rażąco  niskiej  ceny  odnosi  się  do  całej  ceny  ofertowej,  tj.  ceny  za 

wykonanie  całego  przedmiot  zamówienia.  W  przypadku  więc,  gdy  Zamawiający  miał 

wątpliwości  do  co  oświadczenia  w  zakresie  jednego  z  elementów  cenowych  oferty 

Odwołującego, winien on był skierować wezwanie w trybie art. 87 ust. 1 ustawy - jeżeli o taki 

zak

res  mu  chodzi  (element  zryczałtowanej  ceny  jednostkowej).  W  świetle  art.  90  ust.  1 

ustawy

,  nawet  gdyby  uznać,  że  wskazany  element  kalkulacyjny  ceny  oferty  został  przez 

wykonawcę zaniżony, nie można stwierdzić, że Odwołujący zaoferował rażąco niską cenę za 

cały przedmiot Zamówienia, a w konsekwencji brak jest podstaw do odrzucenia tej oferty na 

podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy. 

W zakresie pkt 4 twierdzeń Zamawiającego:  

Analogicznie- uzasadnienie jak 

pkt 1, dotyczy pkt 4 twierdzeń Zamawiającego  

W zak

resie pkt 5 twierdzeń Zamawiającego:  

Odwołujący wskazał, że złożył oferty handlowe dotyczące zakupu wymaganych do realizacji 

u

sługi  materiałów,  w  tym  jedna  z  nich  datowana  jest  na  dzień    1  luty  2018  roku,  po  dniu 

otwarcia  ofert.  Dodatkowo  dwie  z  trzech  bu

dzą wątpliwości Zamawiającego,  przez to, że w 

ich  treści  nie  podano  ani  modelu  ani  producenta  produktu.  Odwołujący  wskazał,  że  art.  90 

ust. 3 ustawy nie określa w sposób wyczerpujący co może stanowić dowód potwierdzający, 

że zaoferowana cena  nie jest  rażąco niska.  Stąd przyjąć należy,  że są to m.in.  dokumenty 

takie jak: oferty od kontrahentów czy dostawców pokazujące, że wykonawca może nabywać 

towary/materiały  na  korzystnych  warunkach,  informacje  o  otrzymanych  rabatach 

handlowych,  umowy  z  podwykonawcami,  op

racowania  lub  analizy  rynkowe,  z  których 

wynika,  że  zaoferowana  cena  lub  jej  elementy  odpowiadają  cenom  rynkowym.  Fakt 

datowania  pisma  na  dzień  1    lutego  2018  r.  nie  ma  w  niniejszym  przypadku  żadnego 


znaczenia,  bowiem  z  jego  treści  jednoznacznie  wynika,  że  Odwołujący  może  nabywać 

wskazane  w  jego  treści  towary/urządzenia  na  warunkach  zgodnych  z  ofertą  handlową.  W 

przypadku  zaś  zaistnienia  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  dwóch  pozostałych  ofert 

handlowych  przedłożonych  przez  Odwołującego,  w  takiej  sytuacji  obowiązkiem 

Zamawiającego  było  ich  wyjaśnienie  lub  też  uznanie  ich  za  wystarczające,  zgodnie  z 

procedurą o której była mowa powyżej. 

Niezrozumiałe  jest  również  w  ocenie  Odwołującego  wymaganie  Zamawiającego,  aby 

Odwołujący  podał  w  wyjaśnieniach  dotyczących  kalkulacji  ceny  nazwy  producenta,  modeli 

lub  parametry  materiałów  uwzględnionych przy  kalkulacji  oferty,  skoro  sam  Zamawiający  w 

treści  OPZ-u  ograniczył  się  jedynie  do  wyliczenia  urządzeń  mających  być  przedmiotem 

utrzymania  i  konserwacji,  nie  opisując  jednocześnie  ich  parametrów  oraz  wymagań 

technicznych  do  materiałów,  które  mają  mieć  zastosowanie  przy  ich  utrzymaniu  i 

konserwacji. 

Dalej  Odwołujący  podał,  że  Zamawiający  swoją  decyzję  o  odrzuceniu  oferty 

Odwołującego  oparł  na  niekorzystnej  interpretacji  wątpliwości,  jakie  pojawiły  się  po  stronie 

Zamawiającego  w  zakresie  sposobu  konstruowania  wyjaśnień  co  do  rażąco  niskiej  ceny, 

pomimo  tego,  że  wątpliwości  te  powinny  być  oczywiście  interpretowane  na  korzyść 

Odwołującego (sygn. akt KIO 958/17, KIO 1593/14). 

W zak

resie pkt 6 twierdzeń Zamawiającego:  

Wykonawca 

– Odwołujący wezwany do podania kosztów pracy sprzętu i kosztów robocizny, 

w tym ilości i stawek roboczogodziny  - zdaniem Zamawiającego - ograniczył się jedynie do 

złożenia  oświadczenia,  że  ujął  w  cenie  wszystkie  koszty  oraz  odwołał  się  do  oferty 

producenta Aster - 

do wyjaśnień nie dołączył żadnej oferty tej firmy. Odwołujący wskazał, że 

zarzut  ten 

jest  niezrozumiały  w  kontekście  rozumienia  pojęcia  zryczałtowanych  cen 

jednostkowych  (punkt  1  uzasadnienia)  Odnos

ząc  się  do  dołączenia  do  wyjaśnień  oferty 

producenta Aster - 

należy wskazać, że zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy obowiązek wykazania, 

że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa na wykonawcy. Wykonawca 

w  ramach  składanych  wyjaśnień  powinien  przedkładać  dowody,  które  w  jego  ocenie 

uzasadniają przyjętą wycenę przedmiotu zamówienia. Wobec powyższego w przypadku, gdy 

w  ocenie  Zamawiającego  zaistniały  wątpliwości  w  zakresie  przedłożonych  przez 

Odwołującego  wyjaśnień,  Zamawiający  mógł  żądać  ich  doprecyzowania  lub  szerszych 

informacji w tym zakresie, nie zaś od razu odrzucać ofertę Odwołującego. W treści wezwania 

Zamawiającego  nie  było  bowiem  żadnej  informacji,  że  Odwołujący  ma  dołączyć  oferty 

handlowe  producentów,  a  jedynie  widniała  treść,  że  powinien  dołączyć  te  dowody,  które  w 

jego ocenie uzna za istotne (str. 3 wezwania). 


Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  Stron  postępowania  na  podstawie 

zebranego  materiału  w  sprawie  oraz  oświadczeń  i  stanowisk  Stron  Krajowa  Izba 

Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje: 

I. 

Izba  ustaliła,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek,  o  których  stanowi  

art.  189  ust.  2  ustawy  Prawo  zamówień  publicznych    (Dz.  U.  z  2017  roku,  poz.  1579  ze 

zmianami

;  dalej:  „Pzp”  lub  „ustawa”),  skutkujących  odrzuceniem  odwołania.  Odwołanie 

zostało  złożone  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  1  marca  2018  roku  oraz  została 

przekazana 

w ustawowym terminie kopia odwołania Zamawiającemu, co Strony potwierdziły  

na posiedzeniu z ich udziałem.  

Izba ustaliła, że zostały wypełnione łącznie przesłanki z art. 179 ust 1 ustawy – Środki 

ochrony  prawnej  określone  w  niniejszym  dziale  przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi 

konkursu, 

także 

innemu 

podmiotowi 

jeżeli 

ma 

lub 

miał 

interes  

w  uzyskaniu  danego  zamówienia  oraz  poniósł  lub  może  ponieść  szkodę  w  wyniku 

naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  niniejszej  ustawy  -  to  jest  posiadania  interesu  

w uzyskaniu danego zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody. 

Zamawiający  w  dniu  5  marca  2018  roku  powiadomił  wykonawców  o  wniesionym 

odwołaniu.  Izba  dopuściła do  udziału w  postępowaniu  zgłaszającego w dniu  7 marca  2018 

roku 

przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  

tj.  wykonawcę  Dynniq  Poland  spółka  z  ograniczoną  odpowiedzialnością  z  siedzibą  w 

Modlniczce 

–  w  imieniu  tego  wykonawcy,  prawidłowo  zawiadomionego  o  terminie,  nikt  nie 

przybył  na  posiedzenie  i  rozprawę  z  udziałem  stron.  Izba  dopuściła  do  udziału  w 

postępowaniu  zgłaszającego  w  dniu  8  marca  2018  roku  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego  wykonawcę  A.  C.  prowadzącą  działalność 

gospodarczą pod nazwą A. C. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „Altum” z siedzibą w 

Krakowie 

–  w  imieniu  tego  wykonawcy,  prawidłowo  zawiadomionego  o  terminie,  nikt  nie 

przybył na posiedzenie i rozprawę z udziałem stron.  

Przy  rozpoznawaniu  przedmiotowej  sprawy  skład  orzekający  Izby  wziął  pod  uwagę 

dokumentację  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  przedmiotowej  sprawie,  a  także 

stanowiska i oświadczenia Stron złożone ustnie na rozprawie, do protokołu.  

Izba  uwzględniła  również  stanowiska  pisemne  zawarte  w  piśmie  Zamawiającego  z  dnia  12 

marca  2018  roku 

Odpowiedź  na  odwołanie  złożonym  w  oryginale  do  akt  sprawy  w  trakcie 


posiedzenia z udziałem Stron postępowania. Izba uwzględniła również stanowiska zawarte w 

zgłoszonych przystąpieniach do postępowania odwoławczego. 

II. 

Zgodnie z  brzmieniem  przepisu art.  192 ust  2 ustawy  Prawo zamówień  publicznych 

Izba uwzględnia odwołanie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ 

lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Izba 

dokonawszy  oceny  podniesionych 

w  odwołaniu  zarzutów,  biorąc  pod  uwagę  stanowiska 

Stron  i  uczestnika  postępowania  odwoławczego  przedstawione  na  rozprawie  stwierdziła,  

że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.  

III. 

Na wstępie Izba działając zgodnie z art. 196 ust. 4 ustawy, podaje podstawy prawne 

z  przytoczeniem  przepisów  prawa  odnośnie  rozstrzygnięcia  zarzutów  odwołania 

p

odnoszonych przez Odwołującego: 

art. 7 ust. 1 ustawy - Zam

awiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie 

zamówienia  w  sposób  zapewniający  zachowanie  uczciwej  konkurencji  i  równe  traktowanie 

wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. 

-  art.  87  ust.  1  ustawy 

–  W  toku  badania  i  oceny  ofert  zamawiający  może  żądać  

od  wykonawców  wyjaśnień  dotyczących  treści  złożonych  ofert.  Niedopuszczalne  jest 

prowadzenie  między  zamawiającym  a  wykonawcą  negocjacji  dotyczących  złożonej  oferty 

oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treści. 

art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy - 

Zamawiający odrzuca ofertęjeżeli: zawiera rażąco niską cenę 

lub koszt 

w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

- art. 90 ust. 3 ustawy -  

Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień 

lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta 

zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.   

art. 90 ust. 1 ustawy - 

Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, 

wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzą  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  

z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

zamawia

jący  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących 

wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie: 

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy, 


oryginalności  projektu  wykonawcy,  kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia 

ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki 

godzinowej,  ustalonych  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  

o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. 

3)  wynikającym  z  przepisów  prawa  pracy  i  przepisów  o  zabezpieczeniu  społecznym, 

obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie; 

4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska; 

5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy. 

IV. 

Izba  wskazuje,  że  na  podstawie  art.  191  ust.  2  ustawy  wydając  wyrok,  Izba  bierze  

za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania. Na podstawie art. 190 ust. 1 ustawy 

–  Strony  i  uczestnicy  postępowania  odwoławczego  są  obowiązani  wskazywać  dowody  

do  stwierdzenia  faktów,  z  których  wywodzą  skutki  prawne.  Dowody  na  poparcie  swych 

twierdzeń  lub  odparcie  twierdzeń  strony  przeciwnej  strony  i  uczestnicy  postępowania 

odwoławczego  mogą  przedstawiać  aż  do  zamknięcia  rozprawy.  Przepis  ten  nakłada  

na  Strony  postępowania  obowiązek,  który  zarazem  jest  uprawnieniem  Stron,  wykazywania 

dowodów  na  stwierdzenie  faktów,  z  których  wywodzą  skutki  prawne.  Postępowanie  przed 

Izbą  stanowi  postępowanie  kontradyktoryjne,  czyli  sporne  a  z  istoty  tego  postępowania 

wynika, że spór toczą Strony postępowania i to one mają obowiązek wykazywania dowodów, 

z  których  wywodzą  określone  skutki  prawne.  Powołując  w  tym  miejscu  regulację  art.  14 

ustawy 

do czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu 

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  stosuje  się  przepisy  ustawy  z  dnia  23  kwietnia  1964 

roku 

–  Kodeks  cywilny,  jeżeli  przepisy  ustawy  nie  stanowią  inaczej  przechodząc  do  art.  6 

Kodeksu  cywilnego 

ciężar  udowodnienia  faktu  spoczywa  na  osobie,  która  z  faktu  tego 

wywodzi skutki prawne 

należy wskazać, iż właśnie z tej zasady wynika reguła art. 190 ust 1 

ustawy.  Przepis  art.  6  Kodeksu  cywilnego  wyraża  dwie  ogólne  reguły,  a  mianowicie 

wymaganie  udowodnienia  powoływanego  przez  stronę  faktu,  powodującego  powstanie 

określonych  skutków  prawnych  oraz  usytuowanie  ciężaru  dowodu  danego  faktu  po  stronie 

osoby, która z faktu tego wywodzi skutki prawne; ei incubit probatio qui dicit non qui negat 

(na tym ciąży dowód kto twierdzi a nie na tym kto zaprzecza).  

Ponadto,  co  dla  rozpoznania  tej  sprawy  jest  niewątpliwie  istotne,  zgodnie  z  przepisem  art. 

190 ust 1a ustawy dotyczącym postępowania odwoławczego, wprowadzającym szczególną 

regulację  dotyczącą  spraw  o  cenę  rażąco  niską  -  ciężar  dowodu,  że  oferta  nie  zawiera 


rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na:  1)  wykonawcy,  który  ją  złożył,  jeżeli  jest  stroną  albo 

uczestnikiem postępowania odwoławczego; 2) zamawiającym, jeżeli wykonawca, który złożył 

ofertę, nie jest uczestnikiem postępowania.  

V. 

Izba ustaliła: 

Odwołanie zostało złożone w zakresie:  

części 2 – Rejon Kraków, obszar 2, 

części 5 – Rejon Tarnów, 

cz

ęści 6 – Rejon Wadowice.  

Zamawiający działając na podstawie art. 90 ust. 1, ust. 1a pkt 1) ustawy oraz art. 87 

ust. 1 ustawy, za pismami z dnia 

26 stycznia 2018 roku, wezwał Odwołującego do udzielenia 

wyjaśnień,  w  zakresie  części  2,  5  i  6  zamówienia,  w  celu ustalenia,  czy  zaoferowana cena 

lub jej istotna część składowa w stosunku do przedmiotu zamówienia jest rażąco niska oraz 

czy  uwzględnia  wszystkie  wymagania  zawarte  w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Zamówienia (dalej: SIWZ) i zwrócił się o udzielenie informacji dotyczących elementów oferty 

mających wpływ na wysokość ceny oferty oraz wyjaśnień treści oferty.   

Dla  poszczególnych  części  zamówienia  Zamawiający  w  wezwaniach  określił  szczegółowo 

pozycje  Formularza  Cenowego  działu  I  w  zakresie  których  Zamawiający  wezwał  

do  przedstawienia szczegółowego wyjaśnienia i kalkulacji, z wyszczególnieniem elementów, 

które zostały uwzględnione w tych cenach, w tym (między innymi co wymienił Zamawiający) 

całodobowej dyspozycji i gotowości do usuwania usterek lub/i awarii niezależnie od przyczyn 

ich  powstania,  materiałów  koniecznych  do  zastosowania  w  ramach  bieżącego  utrzymania  i 

konserwacji  urządzeń,  pełnej  obsługi  i  kontroli  technicznej,  obsługi  i  eksploatacji  sprzętu  i 

pojazdów,  wszystkie  koszty  bezpośrednie,  pośrednie  oraz  zysk,  a  także  pozostałe  koszty 

wynikające z zakresu obowiązków wykonywanych w ramach bieżącego utrzymania urządzeń 

i  inne  wymienione  w  wezwaniu

.  Zamawiający  wskazując  wymagania  zawarte  

w  SWIZ  podał  również,  że  wyjaśnienia  i  kalkulacja  winny  określać  sposób  i  koszty 

zapewnienia  tych  wymagań.  Zamawiający  wymagał  również  podania  ilości  osób 

skierowanych  do  realizacji  zamówienia  ww.  zakresie  pozycji  oraz  określenia  kosztów  ich 

wynagrodzenia za pracę.  

W  zakresie  wskazanych  pozycji  z  Formularza  Cenowego 

działu  II  zamawiający  wezwał  

do podania między innymi (między innymi co wymienił Zamawiający) sposób kalkulacji cen i 

podania  kosztów  robót  przygotowawczych,  zakupu  nowego  elementu,  robót  rozbiórkowych 


przy  demontażu  elementu,  w  tym  innych  elementów  stanowiących  wyposażenie  lub 

zamontowanych  na  demontowanym  elemencie,  transportu  nowego  elementu,  transportu 

zdemontowanego elementu, koszty bezpośrednie, pośrednie oraz zysk i  inne wymienione w 

wezwaniu. 

Zamawiający  wymagał  również  podania  ilości  osób  skierowanych  do  realizacji 

zamówienia ww. zakresie pozycji oraz określenia kosztów ich wynagrodzenia za pracę.  

W  zakresie  wskazanych  pozycji  z  Formularza  Cenowego  działu  III  Zamawiający  wymagał 

podania  odpowiednio  w  zakresie  pozycji  3  (część  2  i  6),  dla  pozycji  nr  1,2,3  (część  5) 

wyjaśnienia w zakresie sposobu kalkulacji cen oraz podania kosztów pracy sprzętu, kosztów 

robocizny, w tym ilość i stawkę roboczogodziny.  

Zamawiający  wskazał  w  wezwaniu,  że  prosi  o  wyczerpującą  i  szczegółową  informację   

na  temat  sposo

bu  uwzględnienia  elementów  mających  wpływ  na  wartość  oferty,  mając  

na  uwadze  między  innymi  zaangażowanie  osobowe  i  rzeczowe  oraz  związane  z  tym 

niezbędne do poniesienia koszty, a także zakładany poziom zysku. Zamawiający wskazał na 

regulację  art.  90  ust.  2  ustawy  oraz  wskazała,  że  wyjaśnienia  muszą  być  merytoryczne,  

a  wykonawca  musi  dostarczyć  wystarczający  materiał  do  sformułowania  przez 

Zamawiającego  oceny  zaoferowanej  w  ofercie  kwoty,  za  którą  wykonawca  ma  zamiar 

wykonać  zamówienie,  dlatego  Zamawiający  prosił  o  przesłanie  wszelkich  informacji  

i  dowodów,  które  uzna  wykonawca  za  istotne,  a  których  Zamawiający  nie  wymienił  

w wezwaniu.  

Wykonawca  za  pismami  z  dnia  1  lutego  2018  roku  przedstawił  wyjaśnienia  dla 

poszczególnych  części  zamówienia,  wskazując  między  innymi,  że  zgodnie  z  SWIZ  był 

zobowiązany  wpisać,  w  Formularzy  Cenowym  w  dziale  I  ceny  ryczałtowe  za  wykonanie 

usług  utrzymaniowych  u  konserwacyjnych  (zryczałtowane  miesięczne  koszty  wykonania 

usług,  zgodnie  z  SWIZ  (pkt  5.1.1.i  pkt  4  i  10.1  OPZ/pkt  15.3.  SWIZ). Wykonawca  wskazał 

między  innymi  w  sowich  wyjaśnieniach,  że  ceny  zaoferowane  w  pozycjach  w  dziale  I 

Formularza  Cenowego,  o  określonych  wartościach  są  cenami  ryczałtowymi  i  uwzględniają 

wszystkie  wymagania,  o  których  mowa  w  SWIZ,  w  szczególności  te  wskazane  przez 

Zamawiającego  w  wezwaniu  (między  innymi:  koszt  całodobowej  dyspozycji  i  gotowości  do 

usuwania usterek lub/i awarii niezależnie od przyczyn ich powstania, materiałów koniecznych 

do  zastosowania  w  ramach  bieżącego  utrzymania  i  konserwacji  urządzeń,  pełnej  obsługi  i 

kontroli  technicznej,  obsługi  i  eksploatacji  sprzętu  i  pojazdów,  wszystkie  koszty 

bezpośrednie,  pośrednie  oraz  zysk,  a  także  pozostałe  koszty  wynikające  z  zakresu 

obowiązków  wykonywanych  w  ramach  bieżącego  utrzymania  urządzeń).  Wykonawca 

wskazał,  że  powyższe  pozycje  zostały  uśrednione,  a  w  kalkulacji  zostały  uwzględnione 

średnie odległości wszystkich lokalizacji od bazy wykonawcy. 


Wykonawca  wskazał,  że  w  kalkulacji  uwzględniono  fakt  posiadania  swoich  środków 

transportu  wraz  z  prz

yczepami  na  których  znajdują  się  strzałki,  3  zwyżek,  minikoparki, 

wywrotki, własnej bazy i magazynów, biura na terenie bazy – co powoduje zminimalizowanie 

kosztów  utrzymania  sprzętu  i  załogi.  Powołał  się  wykonawca  na  posiadane  długo  letnie 

doświadczenie w wykonywaniu tego typu prac (utrzymanie konserwacji oświetlenia ulicznego 

oraz  cotygodniowe  przeglądy  na  autostradzie  związane  z  utrzymaniem  oświetlenia 

ulicznego) i w ich szacowaniu oraz posiadanie kadry, co powoduje, że nie będą generowane 

dodatkowe koszt

y związane z jej utworzenie.  

W  zakresie  ilości  osób  –  wykonawca  oświadczył,  że  „na  chwilę  obecną  ilość  osób 

skierowanych  do  realizacji  przedmiotowego  zmówienia  jest  zgodna  z  treścią  SWIZ  (a  w 

szczególności  z  pkt  5.5  SWIZ  –  tj.  formularzem  –  wykaz  osób  skierowanych  do  realizacji 

zamówienia  publicznego).”  Wykonawca  wskazał,  że  wszystkie  osoby  skierowane  do 

realizacji  zamówienia  zatrudnione  na  umowę  o  pracę  „będą  otrzymywały  wynagrodzenie  w 

kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki  minimalnego  wynagrodzenia  –  zgodnie  z 

wymaganymi ustawy pzp.” 

Wykonawca  w

skazał, że powyższe usługi, w tym usługi wskazane w punkcie 5.1.1. i 5.1.2. 

OPZ  zawarte  i  skalkulowane  w  wycenie  przynoszą  zysk  w  granicach  2-3  %,  przy  koszcie 

roboczogodziny pracowników – 25 zł, sprzętu – 58 zł. 

W  zakresie  działu  II  Formularza  Cenowego  wykonawca  podał,  że  wszystkie  pozycje 

zawierają materiał i sprzęt, podał ceny za montaż dla poszczególnych pozycji oraz wartości 

robocizny  i  sprzętu  dla  poszczególnych  pozycji.  W  wyjaśnieniu  dotyczącym  jakie  koszty 

zawierają  wymienione  wyżej  pozycje  wskazał,  że  między  innymi  koszty  określone  przez 

Zamawiającego  w  wezwaniu  (sposób  kalkulacji  cen  i  podania  kosztów  robót 

przygotowawczych,  zakupu  nowego  elementu,  robót  rozbiórkowych  przy  demontażu 

elementu,  w  tym  innych  elementów  stanowiących  wyposażenie  lub  zamontowanych  na 

demontowanym  elemencie,  transportu  nowego  elementu,  transportu  zdemontowanego 

elementu,  koszty  bezpośrednie,  pośrednie  oraz  zysk  i    inne  wymienione  w  wezwaniu). 

Wskazał,  że  ceny  zakupu  nowych  elementów  są  wynikiem  długotrwałej  współpracy 

hand

lowej z dostawą (oferty dostawców załączone do wyjaśnień). Koszty pośrednie 35 % i 

zyska w granicach 

3 %, a prace rozliczane według kalkulacji indywidualnej – wykaz stawek 

godzinowych: robocizna 25 zł, sprzęt 58 zł.   

W  zakresie  działu  III  Formularza  Cenowego  wykonawca  podał,  że  kalkulacja  cenowa 

uwzględnia zryczałtowane koszty wykonania wszystkich wymaganych przez Zamawiającego 

prac 

–  w  tym  w  szczególności  związanych  z  montażem  sterowników  oraz  zryczałtowany 


koszt  za  wgranie  i  wykonanie  programu  do  jedne

go  sterowania  sygnalizacji  świetlnej. 

Wykonawca 

wskazał dla części 2, że jego oferta za wykonanie i wgranie programów wynosi 

800 zł i wskazał dowód – ofertę producenta. Podał że „ww. prace kształtują się w granicach 

kosztów pośrednich 35% i zysku co najmniej 3%. Wskazał na posiadane doświadczenie.  

Wykonawca 

wskazał dla części 5, prace rozliczane według kalkulacji indywidualnej – wykaz 

stawek:  robocizna  +  sprzęt  1500  zł,  materiał  –  sterownik  z  fundamentem  do  16  grup 

sygnalizacji 

– 23 000 zł i sterownik z fundamentem do 32 grup sygnalizacji 27 900 zł (według 

oferty firmy zewnętrznej), oferta wykonawcy za wykonanie i wgranie programów wynosi 810 

zł  i  wskazał  dowód  –  ofertę  producenta.  Podał  że  „ww.  prace  kształtują  się  w  granicach 

kosztów pośrednich 35% i zysku co najmniej 2%. Wskazał na posiadane doświadczenie.  

Wykonawca  wskazał  dla  części  6,  prace  rozliczane  według  kalkulacji  indywidualnej  –

robocizna  1500  zł,  sprzęt  500  zł,  materiał  –  sterownik  8000  zł  (według  oferty)  materiał  – 

fundament    1000  zł.    Podał  że  „ww.  prace  kształtują  się  w  granicach  kosztów  pośrednich 

35% i zysku co najmniej 10%. Wskazał na posiadane doświadczenie.  

Zamawiający za pismami z dnia 21 lutego 2018 roku, poinformował o wykonawcach, 

których oferty zostały odrzucone z postępowania podając uzasadnienie swojej decyzji.  

W zakresie części 2: 

Wykonawca nie przestawił szczegółowej kalkulacji i wyjaśnień dla pozycji od 1-13 oraz 35-40 

działu  I  Formularza  Cenowego.  W  tym  zakresie  ograniczył  się  jedynie  do  przytoczenia 

elementów z zapytania. Podana przez Wykonawcę informacja dotycząca uśrednienia pozycji 

oraz  uwzględnienia  w  wycenie  średniej  odległości  wszystkich  sygnalizacji  od  bazy 

wykonawcy,  bez  poparcia  jej  wyliczeniami  i  dowodami,  nie  stanowi  wiarygodnego 

argumentu. 

Wykonawca  nie  udowo

dnił  w  jaki  sposób  posiadane  doświadczenie  oraz 

potencjał kadrowy i techniczny – który wskazywał – pozwoliły zaoferowanie niższej ceny.  

Zamawiający podał, że wykonawca ograniczył się do oświadczenia, że wszystkie skierowane 

osoby zatrudnione na podstawie umowy

 o 

pracę do realizacji zamówienia będą otrzymywały 

wynagrodzenie  w  kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki  minimalnego  wynagrodzenia, 

które  jest  kolejnym  gołosłownym  twierdzeniem.  Zmawiający  podał,  że  odwoływanie  się  do 

minimalnych stawek jest niezr

ozumiałe, ponieważ do realizacji usługi wymagane są osoby o 

konkretnych  kwalifikacjach,  co  ma  bezpośrednie  przełożenie  na  ich  wynagrodzenie  –  a  z 

wyjaśnień  nie  wynika  czy  osoby  posiadają  wymagane  certyfikaty  lub  zaświadczenia 


producentów  lub  czy  w  cenie  oferty  uwzględniono  koszt  uzyskania  tych  certyfikatów  przed 

rozpoczęciem  pracy.  Zamawiający  podał,  że  wykonawca  nie  udowodnił,  że  stawka 

roboczogodziny  w  wysokości  25  złotych  była  uwzględniona  przy  kalkulacji  usługi,  nie 

wykazał również jakie elementy wynagrodzenia stawka ta zawierała. Wykonawca nie podał 

konkretnej ilości osób, odwołał się do postanowień SWIZ.  

Wykonawca  nie  przedstawił,  według  Zamawiającego,  szczegółowej  kalkulacji  wymaganych 

wyjaśnień dla pozycji 1, 2, 3, 5-10, 12, 23, 25, 28-32, 35 i 36 działu II Formularza Cenowego. 

Wykonawca 

przytoczył  zakres  zapytania  Zamawiającego,  a  wyjaśnienia  ograniczył  do 

podania łącznej wartości robocizny i sprzętu dla każdej pozycji, wskazując, że ze względu na 

własny  sprzęt  do  obliczeń  przyjęto  wartość  Sprzęt  =  0,1*  Robocizna.  Zamawiający  nie 

zgodził  się  z  takim  wyjaśnieniem,  ponieważ  każda  czynność/robota  określona  w  dziale  II 

wymaga  innego  nakładu  robocizny  oraz  innego zaangażowania sprzętu,  tym  samym  udział 

sprzętu  w  koszcie  robocizny  będzie  zróżnicowany.  Fakt,  że  sprzęt  jest  własnością 

wykonawcy  nie  oznacza  od  razu,  że  koszty  związane  z  wykorzystaniem  sprzętu  będą 

minimalne, chociażby z tej przyczyny, że sprzęt wymaga użycia materiałów eksploatacyjnych 

(jak np. paliwo). Wykonawca nie podał ani przewidywanych ilości roboczogodzin ani stawek 

przyjętych  do  kalkulacji.  Wysokość  tych  stawek  wynika  wyłączenie  z  załącznika  do 

Formularza Cenowego, który dotyczy napraw innych niż wymienione w dziale II Formularza 

Cenowego. 

Wykonawca  złożył  oferty  handlowe  dotyczące  zakupu  wymaganych  do  realizacji  usług 

materiałów,  jedna  z  nich  datowana  jest  na  dzień  01.02.2018  r.,  po  dniu  otwarcia  ofert. 

Dodatkowo  dwie  z  trzech  budz

ą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  merytorycznej  wartości 

zawartych  w  nich  informacji 

–  wskazano  nazwę  produktu  nie  podając  ani  producenta  ani 

modelu  ani  chociażby  parametrów  potwierdzających,  ze  dany  produkt  spełnia  wymagania 

Zamawiającego. Zamawiający nie ma pewności czy ceny oferowane za jednostkowy produkt 

są  adekwatne  do  cen  produktów  wymaganych  przez  Zamawiającego  (przykładowo  –  jest 

wiele  typów  kamer  wideodetekcji,  cena  konstrukcji  bramowej  (rurowej)  wraz  z  listwami 

łączeniowymi zależna jest od wymiarów takiej konstrukcji. Oferty nie mogą być potraktowane 

jako wiarygodny dowód w sprawie.  

Wykonawca, w z

akresie działu III ograniczył się do ogólnego oświadczenia, że ujął w cenie 

wszystkie  koszty  oraz  odwołał  się  do  oferty  producenta  Aster  na  wykonanie  i  wgranie 

programu,  nie załączył  oferty  tej firmy. Tak  sformułowane  wyjaśnienia,  niepoparte faktami  i 

dowo

dami, nie odpowiadają na wątpliwości Zamawiającego, które zostały w sposób czytelny 

zakomunikowane wykonawcy.  


W zakresie części 5: 

Wykonawca  nie  przestawił  szczegółowej  kalkulacji  i  wyjaśnień  dla  pozycji  od  1-63  działu  I 

Formularza Cenowego. W tym zakresi

e ograniczył się jedynie do przytoczenia elementów z 

zapytania.  Podana  przez  Wykonawcę  informacja  dotycząca  uśrednienia  pozycji  oraz 

uwzględnienia  w  wycenie  średniej  odległości  wszystkich  sygnalizacji  od  bazy  wykonawcy, 

bez  poparcia  jej  wyliczeniami  i  dowodami,  nie  stanowi  wiarygodnego  argumentu. 

Wykonawca nie udowodnił w jaki sposób posiadane doświadczenie oraz potencjał kadrowy i 

techniczny 

– który wskazywał – pozwoliły zaoferowanie niższej ceny.  

Zamawiający podał, że wykonawca ograniczył się do oświadczenia, że wszystkie skierowane 

osoby zatrudnione na podstawie umowy

 o 

pracę do realizacji zamówienia będą otrzymywały 

wynagrodzenie  w  kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki  minimalnego  wynagrodzenia, 

które  jest  kolejnym  gołosłownym  twierdzeniem.  Zmawiający  podał,  że  odwoływanie  się  do 

minimalnych stawek jest niezrozumiałe, ponieważ do realizacji usługi wymagane są osoby o 

konkretnych  kwalifikacjach,  co  ma  bezpośrednie  przełożenie  na  ich  wynagrodzenie  –  a  z 

wyjaśnień  nie  wynika  czy  osoby  posiadają  wymagane  certyfikaty  lub  zaświadczenia 

producentów  lub  czy  w  cenie  oferty  uwzględniono  koszt  uzyskania  tych  certyfikatów  przed 

rozpoczęciem  pracy.  Zamawiający  podał,  że  wykonawca  nie  udowodnił,  że  stawka 

roboczogodziny  w  wysokości  25  złotych  była  uwzględniona  przy  kalkulacji  usługi,  nie 

wykazał również jakie elementy wynagrodzenia stawka ta zawierała. Wykonawca nie podał 

konkretnej ilości osób, odwołał się do postanowień SWIZ.  

Wykonawca  nie  przedstawił,  według  Zamawiającego,  szczegółowej  kalkulacji  wymaganych 

wyj

aśnień  dla  pozycji  1,  2,  3,  5-10,  12,  13,  23,  25,  28  -  32,  34  -  38  działu  II  Formularza 

Cenowego.  Wykonawca  przytoczył  zakres  zapytania  Zamawiającego,  a  wyjaśnienia 

ograniczył do podania łącznej wartości robocizny i sprzętu dla każdej pozycji, wskazując, że 

ze  względu  na  własny  sprzęt  do  obliczeń  przyjęto  wartość  Sprzęt  =  0,1*  Robocizna. 

Zamawiający  nie  zgodził  się  z  takim  wyjaśnieniem,  ponieważ  każda  czynność/robota 

określona  w  dziale  II  wymaga  innego  nakładu  robocizny  oraz  innego  zaangażowania 

sprzętu,  tym  samym  udział  sprzętu  w  koszcie  robocizny  będzie  zróżnicowany.  Fakt,  że 

sprzęt  jest  własnością  wykonawcy  nie  oznacza  od  razu,  że  koszty  związane  z 

wykorzystaniem  sprzętu  będą  minimalne,  chociażby  z  tej  przyczyny,  że  sprzęt  wymaga 

użycia  materiałów  eksploatacyjnych  (jak  np.  paliwo).  Wykonawca  nie  podał  ani 

przewidywanych  ilości  roboczogodzin  ani  stawek  przyjętych  do  kalkulacji.  Wysokość  tych 

stawek  wynika  wyłączenie  z  załącznika  do  Formularza  Cenowego,  który  dotyczy  napraw 

innych niż wymienione w dziale II Formularza Cenowego. 


Wykonawca  złożył  oferty  handlowe  dotyczące  zakupu  wymaganych  do  realizacji  usług 

materiałów,  jedna  z  nich  datowana  jest  na  dzień  01.02.2018  r.,  po  dniu  otwarcia  ofert. 

Dodatkowo  dwie  z  trzech  budzą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  merytorycznej  wartości 

zawartych  w  nich  informacji 

–  wskazano  nazwę  produktu  nie  podając  ani  producenta  ani 

modelu  ani  chociażby  parametrów  potwierdzających,  ze  dany  produkt  spełnia  wymagania 

Zamawiającego. Zamawiający nie ma pewności czy ceny oferowane za jednostkowy produkt 

są  adekwatne  do  cen  produktów  wymaganych  przez  Zamawiającego  (przykładowo  –  jest 

wiele  typów  kamer  wideodetekcji,  cena  konstrukcji  bramowej  (rurowej)  wraz  z  listwami 

łączeniowymi zależna jest od wymiarów takiej konstrukcji. Oferty nie mogą być potraktowane 

jako wiarygodny dowód w sprawie.  

Wykonawca, w zakresie działu III pozycja 1, 2, 3 ograniczył się do ogólnego oświadczenia, 

że  ujął  w  cenie  wszystkie  koszty,  oraz  że  prace  będą  rozliczane  według  kalkulacji 

indywidualnej.  Dodatkowo  podał  stawkę  „robocizna  +  sprzęt  1500  zł”  bez  dodatkowych 

wyliczeń oraz podał ceny za materiały odwołał się do oferty producenta Aster jako dowód w 

sprawie, ale 

nie załączył oferty tej firmy. Tak sformułowane wyjaśnienia, niepoparte faktami i 

dowodami, nie odpow

iadają na wątpliwości Zamawiającego, które zostały w sposób czytelny 

zakomunikowane wykonawcy.  

W zakresie części 6: 

Wykonawca nie przestawił szczegółowej kalkulacji i wyjaśnień dla pozycji od 1  – 7, 9 i 12 - 

16  działu  I  Formularza  Cenowego.  W  tym  zakresie  ograniczył  się  jedynie  do  przytoczenia 

elementów  z  zapytania,  które  to  elementy  winny  być  przedmiotem  wyjaśnienia.  Podana 

przez Wykonawcę informacja  dotycząca  uśrednienia pozycji  oraz  uwzględnienia w  wycenie 

średniej  odległości  wszystkich  sygnalizacji  od  bazy  wykonawcy,  bez  poparcia  jej 

wyliczeniami i dowodami, nie stanowi  wiarygodnego argumentu. 

Wykonawca nie udowodnił 

w  jaki  sposób  posiadane  doświadczenie  oraz  potencjał  kadrowy  i  techniczny  –  który 

wskazywał – pozwoliły zaoferowanie niższej ceny.  

Zama

wiający podał, że wykonawca ograniczył się do oświadczenia, że wszystkie skierowane 

osoby zatrudnione na podstawie umowy

 o 

pracę do realizacji zamówienia będą otrzymywały 

wynagrodzenie  w  kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki  minimalnego  wynagrodzenia, 

k

tóre  jest  kolejnym  gołosłownym  twierdzeniem.  Zmawiający  podał,  że  odwoływanie  się  do 

minimalnych stawek jest niezrozumiałe, ponieważ do realizacji usługi wymagane są osoby o 

konkretnych  kwalifikacjach,  co  ma  bezpośrednie  przełożenie  na  ich  wynagrodzenie  –  a  z 

wyjaśnień  nie  wynika  czy  osoby  posiadają  wymagane  certyfikaty  lub  zaświadczenia 

producentów  lub  czy  w  cenie  oferty  uwzględniono  koszt  uzyskania  tych  certyfikatów  przed 


rozpoczęciem  pracy.  Zamawiający  podał,  że  wykonawca  nie  udowodnił,  że  stawka 

roboczo

godziny  w  wysokości  18  złotych  była  uwzględniona  przy  kalkulacji  usługi,  nie 

wykazał również jakie elementy wynagrodzenia stawka ta zawierała. Wykonawca nie podał 

konkretnej ilości osób, odwołał się do postanowień SWIZ.  

Wykonawca  nie  przedstawił,  według  Zamawiającego,  szczegółowej  kalkulacji  wymaganych 

wyjaśnień  dla  pozycji  1,  2,  3,  5-10,  12,  13,  23,  25,  28  -  32,  34  i  35  działu  II  Formularza 

Cenowego.  Wykonawca  przytoczył  zakres  zapytania  Zamawiającego,  a  wyjaśnienia 

ograniczył do podania łącznej wartości robocizny i sprzętu dla każdej pozycji, wskazując, że 

ze  względu  na  własny  sprzęt  do  obliczeń  przyjęto  wartość  Sprzęt  =  0,1*  Robocizna. 

Zamawiający  nie  zgodził  się  z  takim  wyjaśnieniem,  ponieważ  każda  czynność/robota 

określona  w  dziale  II  wymaga  innego  nakładu  robocizny  oraz  innego  zaangażowania 

sprzętu,  tym  samym  udział  sprzętu  w  koszcie  robocizny  będzie  zróżnicowany.  Fakt,  że 

sprzęt  jest  własnością  wykonawcy  nie  oznacza  od  razu,  że  koszty  związane  z 

wykorzystaniem  sprzętu  będą  minimalne,  chociażby  z  tej  przyczyny,  że  sprzęt  wymaga 

użycia  materiałów  eksploatacyjnych  (jak  np.  paliwo).  Wykonawca  nie  podał  ani 

przewidywanych  ilości  roboczogodzin  ani  stawek  przyjętych  do  kalkulacji.  Wysokość  tych 

stawek  wynika  wyłączenie  z  załącznika  do  Formularza  Cenowego,  który  dotyczy  napraw 

innych niż wymienione w dziale II Formularza Cenowego. 

Wykonawca  złożył  oferty  handlowe  dotyczące  zakupu  wymaganych  do  realizacji  usług 

materiałów,  jedna  z  nich  datowana  jest  na  dzień  01.02.2018  r.,  po  dniu  otwarcia  ofert. 

Dodatkowo  dwi

e  z  trzech  budzą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  merytorycznej  wartości 

zawartych  w  nich  informacji 

–  wskazano  nazwę  produktu  nie  podając  ani  producenta  ani 

modelu  ani  chociażby  parametrów  potwierdzających,  ze  dany  produkt  spełnia  wymagania 

Zamawiającego. Zamawiający nie ma pewności czy ceny oferowane za jednostkowy produkt 

są  adekwatne  do  cen  produktów  wymaganych  przez  Zamawiającego  (przykładowo  –  jest 

wiele  typów  kamer  wideodetekcji,  cena  konstrukcji  bramowej  (rurowej)  wraz  z  listwami 

łączeniowymi zależna jest od wymiarów takiej konstrukcji. Oferty nie mogą być potraktowane 

jako wiarygodny dowód w sprawie.  

Wykonawca  został  wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  co  do  sposobu  kalkulacji  stawki 

roboczogodziny  wykwalifikowanego  pracownika,  gdyż  stawka  ta  jest  znacząco  zaniżona  w 

stosunku  do  stawki  przyjętej  przez  Zamawiającego  przy  ustalaniu  wartości  szacunkowej 

zamówienia – w tym zakresie wykonawca nie udzielił żadnych wyjaśnień.  


VI. 

Izba zważyła: 

Na 

wstępie  rozważań  Izba  wskazuje,  że  w  ramach  postępowania  odwoławczego 

oceniana  jest  prawidłowość  czynności  Zamawiającego,  tj.  dokonanej  oceny  złożonych  

w  postępowaniu  wyjaśnień  elementów  zaoferowanej  ceny  oferty.  Zamawiający  dokonuje 

czynności  oceny  zaoferowanej  w  postępowaniu  przez  wykonawcę  ceny  w  oparciu  

o  dostępne  mu  informacje,  które  uzyskuje  w  wyniku  przedstawienia  przez  wezwanego 

wykonawcę  wyjaśnień  –  temu  służy  procedura  wyjaśnienia  opisana  w  art.  90  ustawy. 

Wykonawca  winien  podać  Zamawiającemu  wszystkie  informacje  dotyczące  kalkulacji 

zaoferowanej  ceny,  w  t

ym  informacje  dotyczące  sposobu  kalkulacji  ceny  oferty, 

uwarunkowania  w  jakich  dokonywał  tej  kalkulacji,  szczególne  przesłanki  warunkujące 

przyjęty sposób kalkulacji i inne istotne elementy mające wpływ na wysokość zaoferowanej 

ceny  takie  jak  korzystne  upu

sty,  sprzyjające  w  oparciu  o  konkretne  informacje  warunki 

finansowe

, uzyskane specjalne oferty, a dowodzące możliwości zaoferowania cen obniżonej 

w stosunku do wartości zamówienia.  

Wyjaśnienia  złożone  przez  wykonawcę  –  informacje  jakie  przedstawił  wykonawca  

na  wezwanie  Zamawiającego  -  powinny  umożliwić  Zamawiającemu  podjęcie  decyzji,  

co do przyjęcia bądź odrzucenia oferty.  

Podkreślenia  wymaga,  że  Zamawiający  informacje  dotyczące  indywidualnych  elementów 

kalkulacji  danej  ceny  jak  również  okoliczności,  które  wpływają  na  daną  kalkulację  uzyskuje 

od  danego  wykonawcy  w  wyniku  wezwania  do  złożenia  wyjaśnień  w  określonym  przez 

Zamawiającego terminie. Tym samym wykonawca składający wyjaśnienia Zamawiającemu, 

już  w  ramach  swoich  wyjaśnień  zobowiązany  jest  wskazać  na  te  okoliczności,  które 

stanowiły podstawę dokonanej wyceny, bowiem  to na wykonawcy ciąży obowiązek (art. 90 

ust. 2 ustawy) wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. 

Nadal  aktualność  swą  zachowuje  stanowisko  wypracowane  w  dotychczasowym 

orzecznictwie  Izby  i  sądów  powszechnych  wskazujące,  że  Izba  może  ocenić  i  stwierdzić 

jedynie  czy  wyjaśnienia  w  przedmiocie  elementów  zaoferowanej  ceny  były  wystarczające,  

a  ich  ocena  dokonana  przez  Zamawiającego  prawidłowa.  Konsekwencją  utrzymywanej 

wykładni  przepisów  jest  słuszne  stanowisko  w  sprawie  odnoszące  się  do  konieczności 

odrzucenia  oferty,  w  przypadku, 

gdy  złożone  wyjaśnienia  cenowe  były  zbyt  niekonkretne, 

lakoniczne i generalnie nie wykazywały możliwości zaoferowania przez danego wykonawcę 

ceny 

tak niskiej. Mając na uwadze obecne brzmienie art. 90 ust. 2 ustawy zachowuje swoją 


aktualność  wyrok  Sądu Okręgowego  w Warszawie  z  dnia  30  lipca  2014  r.  (sygn.  akt  XXIII  

Ga  1293/14), 

w  którym  pokreślono  znaczenie  staranności  wykonawcy  w  składaniu 

wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90  ustawy,  a  także  wskazano  na  konieczność  uznania,  

że  cena  ofertowa  jest  ceną  rażąco  niską,  w  przypadku  braku  przedstawienia  przez 

wykonawcę  takich  wyjaśnień,  które  wykażą,  że  oferowana  przezeń  cena  rażąco  niska  nie 

jest.  

Podan

e  tezy  odnoszące  się  do  wymaganej  zawartości  i  "jakości"  wyjaśnień  składanych 

Zamawiającemu  zostały  sformułowane  przez  orzecznictwo  jeszcze  na  gruncie  uprzednio 

obowiązujących  przepisów,  natomiast  w  obecnie  obowiązującym  stanie  prawnym 

ustawodawca  właściwie  przesądził  ich  słuszność,  wprost  wskazując  ww.  przepisie  ustawy, 

że to wykonawca powinien wykazać Zamawiającemu, że cena jego oferty lub  cena istotnej 

części składowej oferty nie jest rażąco niska. Wymaga zaznaczenia również, że wykonawca 

powyższe musi wykazać to na etapie postępowania o udzielenie zamówienia.  

Tym  samym  jak  najbardziej  aktualna  i  wymaga

jąca  podkreślenia,  jest  wyrażana  

w  orzecznictwie 

Krajowej  Izby  Odwoławczej  i  sądów  powszechnych  teza  o  wymaganej 

staranności  wykonawcy  w  składaniu  wyjaśnień,  o  których  mowa  w  art.  90  ustawy,  a  tym 

samym  ryzyku  jakie  ponosi  wykonawca  w  przypadku  uznania, 

że  wyjaśnienia  są 

niewystarczające  do  wykazania  legalnego  charakteru  jego  ceny.  Izba  wskazuje,  

że  nie  istnieje  jeden  optymalny  i  powinny  kształt  czy  sposób  dowodzenia  okoliczności 

związanych  z  kalkulacją  ceny  dokonanej  przez  wykonawcę  i  sposobu  prezentowania 

okoliczności umożliwiających mu jej zaoferowanie. Sposób wykazania, że oferta nie zawiera 

rażąco  niskiej  ceny  zależy  od  indywidualnych  okoliczności  sprawy,  zwłaszcza  w  związku  

z  rodzajem  podawanych  informacji,  będzie  można  ocenić  i  przyjąć  konieczny  sposób  

i stopień uwiarygodnienia podawanych danych. Niewątpliwie można natomiast sformułować 

jeden  generalny  postulat,  który  przy  ocenie  wyjaśnień  wykonawców  powinien  być 

bezwzględnie egzekwowany - wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne, spójne i adekwatne 

do danego przedmiotu zamówienia, zawierać koniecznie odpowiedzi na wszystkie wskazane 

przez  Zamawiającego  wątpliwości  (np.  zadane  pytania  co  do  wyceny  poszczególnych 

elementów)  oraz  odnosić  się  do  pozostałych  elementów  wpływających  na  wycenę  oferty. 

Stosowana  powszechnie  w  dokumentach  tego  typu  beletrystyka  polegająca  na  mnożeniu 

ogólników  o  wielkim  doświadczeniu  wykonawcy,  jego  znakomitej  organizacji  produkcji, 

optymalizacji kosztów, wdrożeniu niezwykle nowoczesnych i energooszczędnych technologii, 

posiadaniu  wykwalifikowanej  kadry,  korzystnych  warunkach  finansowych  pozyskanych  od 

dostawców,  położeniu  siedziby  etc…  przeważnie  nic  nie  wnosi  do  sprawy  i  nie  niesie 

informacji  o  żadnych  możliwych  do  uchwycenia  wartościach  ekonomicznych.  Jako  taka, 


może  być  traktowana  jedynie  jako  dopełnienie  i  tło  dla  bardziej  konkretnych  i  wymiernych 

danych  podawanych  w  ramach  wyjaśnień,  a  nie  ich  podstawa  czy  zasadnicza  treść. 

Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być więc konkretne, tak aby możliwe było ich 

przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości ekonomiczne, a także 

możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności. 

Odnośnie kwestii dotyczącej składanych przez wykonawców wraz z wyjaśnieniami dowodów 

Izba  wskazuje,  że  z  samego  braku  dowodu  nie  można  jeszcze  wywodzić,  że  cena  jest 

rażąco niska, a w takiej sytuacji przedmiotem oceny pozostają wówczas wyjaśnienia samego 

wykonawcy. 

Podkreślenia  jednak  wymaga  fakt,  że  jeżeli  wykonawca  powołuje  się  

na właściwe tylko jemu okoliczności powodujące możliwość znacznego obniżenia ceny oferty 

(np. upusty dedykowane tylko temu wykonawcy, szczególne oferty jakie uzyskał wykonawca 

odnośnie  przedmiotów  dostaw  czy  realizowanych  usług  etc…)  i  możliwe  jest  wsparcie  tej 

argumentacji dowodem, to wówczas taki dowód powinien być złożony Zamawiającemu, aby 

uczynić  wyjaśnienia  przekonującymi  dla  Zamawiającego,  a  jednocześnie  pełnymi. 

Zaznaczenia  wymaga,  że  o  tym  czy,  dany  dowód  jest  możliwy  do  uzyskania  decydować 

będzie  charakter  okoliczności  powoływanych  przez  wykonawcę.  Jeżeli  są  one  obiektywnie 

możliwe do stwierdzenia w postaci zaświadczeń, oświadczeń, ofert, umów i innych informacji 

wytworzonych przez podmioty nie

zależne od wykonawcy, to wówczas taki dokument będzie 

miał  walor  dowodowy  wykraczający  poza  samą  treść  wyjaśnień  wykonawcy  (np. 

zaświadczenie o zwolnieniu podmiotowym, uzyskanych upustach od dostawców, specjalnej 

ofercie  cenowej  za  świadczone  usługi  i  inne  wpływające  na  cenę).  Jeżeli  natomiast 

okoliczności,  jakie  przywołuje  wykonawca  w  wyjaśnieniach  dotyczą  wyłącznie  założeń 

przyjętych do kalkulacji ceny, to wówczas trudno jest oczekiwać od wykonawcy, aby posiadał 

i  złożył  dowody  mające  inny  walor  niż  oświadczenie  własne  wykonawcy.  W  takiej  sytuacji  

w  zasadzie  ustalenie,  czy  cena  ma  charakter  ceny  rażąco  niskiej,  opierać  się  będzie  

na samych wyjaśnieniach wykonawcy, a dla oceny tych wyjaśnień każdorazowo będzie mieć 

znaczenie ich treść.  

Pamiętać należy również, że to wykonawca został zobowiązany do wykazania, że oferowana 

przez  niego  cena  nie  jest  rażąco  niska,  tym  samym  załączenie  dowodów  do  składanych 

wyjaśnień  odnośnie  okoliczności,  które  nie  są  zależne  od  wykonawcy,  a  które  udało  

mu  się  pozyskać  (wynegocjować,  ustalić,  wypracować  w  kontaktach  gospodarczych  

i innych formach etc…) na potrzeby wyceny danego zamówienia jest w zasadzie niezbędne  

i  konieczne,  aby  owo  wykazanie  realności  zaoferowanej  ceny  było  rzeczywiste.  

Podkreślić  należy  ponownie,  że  to  wykonawca  musi  wykazać  rzeczywistość,  realność 

zaoferowanej ceny w postępowaniu.  


Izba, 

mając  na  uwadze  powyżej  ustalony  stan  faktyczny  spraw,  jak  również 

argumentację  prawną  przedstawioną  powyżej  przez  Izbę,  uznała  za  niezasadny  zarzut 

odwołania dotyczący naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy przez nieprawidłowe odrzucenie 

oferty Odwołującego, mimo, że cena jego oferty nie ma charakteru rażąco niskiej i obejmuje 

wszystkie elementy wy

maganego przedmiotu zamówienia oraz zarzut odwołania naruszenia 

art.  90 

ust.  3  ustawy  przez  dokonanie  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez 

Odwołującego  w  zakresie  istnienia  rażąco  niskiej  ceny  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia oraz naruszenia art. 7 ustawy przez prowadzenie postępowania, który narusza 

zasady.  

Uw

zględniając  powyższą  argumentację  prawną,  która  w  pełni  stanowi  uzasadnienie 

dla oceny złożonych wyjaśnień przez Odwołującego w zakresie każdej z części zamówienia, 

których dotyczy odwołanie Izba uznała, że wyjaśnienia tego wykonawcy, w szczególności nie 

o

dpowiadają  na  wezwanie  Zamawiającego,  nie  odnoszą  się  do  skonkretyzowanych  pytań 

Zamawiającego,  a  w  efekcie  są  lakoniczne,  niekonkretne  i  w  zasadzie  nie  wykazują,  

że zaoferowana przez wykonawcę cena nie jest rażąco niska.  Izba podzieliła argumentację 

Zam

awiającego  zawartą  w  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty  Odwołującego  w  części  2,  5  i  6 

zamówienia.  

Odwołujący złożył wyjaśnienia na wezwanie Zamawiającego, jednakże w ocenie Izby  

nie  były  one  wystarczające,  co  więcej  nie  zawierały  one  odpowiedzi  na  skonkretyzowane 

pytania,  wnioski  Zamawiającego  zawarte  w  wezwaniach  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 

elementów  zaoferowanej  ceny.  Warto  w  tym  miejscu  podkreślić,  że  sam  Odwołujący  

w  przedstawionym  odwołaniu  potwierdził  szczegółowość  wezwania  Zamawiającego  oraz 

wy

magania przedstawienia przez Odwołującego szczegółowej kalkulacji, uznając wezwanie 

za chybione ze względu na treści wezwania Zamawiającego odnoszącą się do szczegółowej 

kalkulacji  elementów  składających  się  na  zryczałtowane  ceny  jednostkowe. W  tym  również 

miejscu  Odwołujący  przyznała,  że  odnosił  się  do  ogólnych  czynników  składających  się  

na zryczałtowane ceny jednostkowe.  

W  tym  miejscu  Izba  odniesienie  się  do  podnoszonej  argumentacji  Odwołującego, 

przebijającej  z  uzasadnienia  odwołania,  a  odnoszącej  się  do  nieprawidłowości  wezwania 

wykonawcy  do  składania  wyjaśnień  w  zakresie  elementów  zaoferowanej  ceny,  w  tym  do 

składania  wyjaśnień  odnoszących  się  do  poszczególnych  pozycji  Formularza  Cenowego, 

które to ceny w pozycjach stanowią ceny ryczałtowe. Izba wskazuje, co już zostało podane 

powyżej w argumentacji prawnej Izby, że na tym etapie postępowania Izba poddaje ocenie 

jedynie zasadność dokonanej przez Zamawiającego oceny złożonych wyjaśnień wykonawcy, 


tym  samym  Izba  nie  poddaje  pod  ocenę  zasadności  samego  wezwania  wykonawcy  do 

złożenia  wyjaśnień,  jak  również  nie  poddaje  pod  ocenę  treści  wezwania  jakie  zostało 

skierowane do wykonawcy w zakresie wykazania elementów ceny oferty mających wpływ na 

wartość ceny oferty, ponieważ były to czynności uprzednie Zamawiającego, czynności z 26 

stycznia 2018 roku.  

Izba  wskazuje,  że  ustawodawca  w  art.  90  ust.  1  ustawy  podał,  że  Zamawiający  wzywa 

wykonawców  do  składania  wyjaśnień  w  sytuacji,  gdy  zaoferowana  cena  lub  koszt,  lub  ich 

istotne  części  składowe  wydają  się  rażąco  niskie  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i 

budzą  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  z  wymaganiami  Zamawiającego  lub  wynikającymi  z  odrębnych    przepisów.  Z  tej 

części  przepisu  wynika  jednoznacznie,  że  to  cena  oferty  lub  koszt  albo  ich  istotna  część 

składowa ma wydawać się rażąco niska i budzić wątpliwości Zamawiającego, aby wzywał on 

do złożenia wyjaśnień. Podkreślenia wymaga, że to każdorazowo Zamawiający rozważa czy 

zachodzą  podstawy  do  żądania  tychże  wyjaśnień,  a  obowiązek  taki  zachodzi  po  stronie 

Zamawiającego dopiero wówczas,  gdy  Zamawiający  poweźmie  wątpliwość  co do  tego,  czy 

cena nie jest rażąco  niska  (porównaj: Wyrok  SO  w  Katowicach  z  dnia 30  stycznia 2007  r. 

sygn. akt XIX Ga 3/07). Zamawiający samodzielnie decyduje, czy zwrócić się do wykonawcy 

o  wyjaśnienia  w  konkretnej  sytuacji,  należy  pamiętać,  że  obecnie  Zamawiającemu  musi 

„wydawać  się”,  że  zaoferowana  cena  jest  rażąco  niska  i  jednocześnie  musi  „budzić 

wątpliwość”  Zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  za  tą 

zaoferowaną cenę.  

Pierwszą  z  przesłanek  należy  rozpatrywać  w  kontekście  uprawnienia  Zamawiającego, 

jednakże  uprawnienia,  z  którego  Zamawiający  nie  może  korzystać  swobodnie  i  które  musi 

odnosić  do  danego  postępowania  o  zamówienie  rozpoznawanego  w  danych  realiach 

rynkowych,  to  nie  może  „wydawać  się”  Zamawiającemu  pozornie  co  do  istnienia,  bądź 

pozorn

ie  nie  „wydawać  się”.  Pierwsza  z  przesłanek  stanowiących  podstawę  zwrócenia  się 

Zamawiającego  do  wykonawcy  o  złożenie  wyjaśnień,  w  tym  dowodów,  w  zakresie 

zaoferowanej  ceny  oferty  zaistnieć  musi  wespół  z  drugą  przesłanką  tj.  zaoferowana  cena 

musi budzić wątpliwości Zamawiającego tzn.: że zamówienie nie zostanie wykonane zgodnie 

z przedmiotem tego zamówienia wskazanym w SIWZ, że zamówienie nie zostanie wykonane 

zgodnie z  bezwzględnie  obowiązującymi  przepisami prawa jak  również,  że zamówienie nie 

zostanie  wykonane  zgodnie  z  zasadami  sztuki  zawodowej  np.:  przy  użyciu  odpowiednich 

nakładów sprzętowych, osobowych, czasowych z zachowaniem określonych standardów.  

W  rozpoznawanie  sprawie  Zamawiający  wskazał  w  wezwaniach  na  wątpliwości  jakie 

pojawiły się po stronie Zamawiającego, a które legły u podstaw wezwania. Zamawiający, w 

przypadku  części  5,  w  której  cena  całkowita  oferty  Odwołującego  była  niższa  od  ceny 


wartości  zamówienia  o  32,48  %  zobowiązany  był,  zgodnie  z  art.  90    ust.  1a  ustawy,  

do wezwania Odwołującego do złożenia wyjaśnień. Wykonawca odpowiadając na wezwanie 

Zamawiającego  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  określonym  przez  Zamawiającego  

w  zasadzie  uznał  czynność  Zamawiającego.  Jeżeli  wykonawca  nie  zgadzał  się  

z zasadnością wezwania do złożenia wyjaśnień, nie zgadzał się z zakresem tego wezwania, 

jak również uznawał, ze dane informacje nie podlegają wyjaśnieniu powinien był dać  wyraz 

tym  wątpliwością  na  tamtym  etapie  postępowania  o  udzielnie  zamówienia  publicznego,  tj.  

w  terminie  do  dnia  5  lutego  2018  roku. 

Wezwanie  do  złożenia  wyjaśnień  w  trybie  art.  90 

ustawy rodzi po stronie wykonawcy konkretne obowiązki i skutkuje konkretnymi działaniami 

Zamawiającego  mogącymi mieć określone,  daleko  idące  skutki  w  stosunku  do  wykonawcy, 

dlatego  też  działania  wykonawcy  winny  być  adekwatne  do  poszczególnych  czynności 

Zamawiającego. Wskazywanie  na  obecnym  etapie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia, 

po  złożonych  wyjaśnieniach,  wątpliwości  co  do  samego  wezwania  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień,  jego  zakresu  i  wymagań  odniesienie  do  szacunkowej  wartości  zamówienia  

i  innych  podnoszonych  przez  Odwołującego  w  tym  zakresie  należy  uznać  za  spóźnione. 

Gd

yby chcieć oceniać czynności w postępowaniu jak wskazuje Odwołujący, to nie czynność 

Odwołującego  podlegałaby  ocenie  ale  działanie  Zamawiającego,  które  podjęte  zostało  

w styczniu.  

Przyjmując systematykę z odwołania Izba wskazuje, że Odwołujący, że w jego ocenie 

katalog  czynności  wynikający  z  OPZ,  SWIZ  i  wezwania  Zamawiającego  był  otwarty  –  tym 

samym  w  ocenie  Izby  potwierdził  Odwołujący,  że  po  pierwsze  zrozumiał  wezwanie,  a  po 

drugie, że miał świadomość zakresu informacji jakie mają zostać ujęte wyjaśnieniach co do 

wykazania  czynności  jakie  zostały  ujęte  w  poszczególnych  pozycjach  Formularza 

Cenowego

. Zamawiający wskazał, że wymagał podania szczegółowych wyjaśnień i kalkulacji 

dla wymienionych pozycji  działu I każdej  z  trzech części,  z  wyszczególnieniem  elementów, 

które  zostały  uwzględnione  w  cenach. W  ocenie  Izby  w  sposób  bardziej  jasny  i  precyzyjny 

Zamawiający  skonkretyzował  swoje  wymaganie.  Wykonawca  dla  każdej  z  wymaganych 

pozycji powinien był podać wymagane informacje identyfikujące tą pozycję i uwzględniające 

w  niej  realne  elementy.  Samo  przytoczenie  treści  SWIZ,  co  było  podane  w  wezwaniu  i 

wynika  z  dokumentacji  postępowania  –  nie  stanowi  złożenia  wyjaśnień  identyfikujących 

poszczególne  pozycje.  Brak  również  wskazania  w  wyjaśnieniach  wymaganej  przez 

Za

mawiającego  kalkulacji  poszczególnych  wymaganych  pozycji.  Fakt,  że  cena  w  tych 

pozycjach 

(dział  I  Formularza  Cenowego),  zgodnie  z  pkt  15.3.1.  SIWZ,  to  zryczałtowane 

miesięczne koszty wykonania usługi, zgodnie z pkt 5.1.1 i pkt 4 i 10.1 OPZ nie powoduje, że 

nie  jest  niemożliwe  podanie  wyjaśnień  i  kalkulacji  dla  danych  pozycji.  Również  koszty 

zryczałtowane podlegają  wyjaśnieniu w  ramach procedury  z  art.  90  ustawy. W przeciwnym 


wypadku, uznając za właściwą argumentację Odwołującego należałoby uznać, po pierwsze, 

że nie ma możliwości zastosowania procedury z art. 90 ustawy do zryczałtowanych cen i w 

ten  sposób  martwą  byłaby  przesłanka  odrzucenia  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4 

ustawy,  której  nie  może  zgodnie  z  ugruntowanym  orzecznictwem  zastosować 

Zamaw

iającego bez uprzedniego wezwania do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy – 

a  nie  taki  jest  cel  ustawy. 

Po  drugie,  należy  podkreślić  w  ocenie  Izby,  że  wskazane  przez 

Zamawiającego wynagrodzenie nie jest to wynagrodzeniem kosztorysowym, do którego tak 

chętnie  odnosi  się  Odwołujący  w  swoim  stanowisku.  Po  trzecie,  wykonawca  ustalając 

zryczałtowane  miesięczne  koszty  wykonania  usługi  dla  poszczególnych  pozycji  musiał 

również dokonać ich obliczenia uwzględniając zakres realizowanego zamówienia zgodnie z 

wym

aganiami Zamawiającego.  

Odwołujący  wskazywał,  że nie ma znaczenia kalkulacja w  ramach  danych pozycji,  bowiem 

na  etapie  realizacji  umowy  bo  wykonawca  rozlicza  się  o  cenę  pozycji,  a  nie  poszczególne 

elementy danej pozycji. Nie można zgodzić się z takim twierdzeniem Odwołującego, bowiem 

waśnienie  oceny  elementów  składających  się  na  wartość  danej  pozycji  pozwala  na 

stwierdzenie  realności  ceny  danej  pozycji,  które  te  ceny  składają  się  na  cenę  całej  oferty.  

W  ocenie  Izby  również  niezasadna  jest  argumentacja  wskazująca,  że  „wykonawcy  mogą 

swobodnie przenosić koszty pomiędzy poszczególnymi pozycjami kalkulacji cenowej”.  Dalej 

Odwołujący argumentował w odwołaniu, że żądanie wyjaśnień przez Zamawiającego ma się 

„nijak”  do  wyceny  całkowitej  danej  pozycji,  bowiem  koszty  w  jej  obrębie  mogą  być 

przenoszone. W ocenie Izby argumentacja Odwołującego nie zasługuje na uwzględnienie, a 

wniosek  ze  stanowiska  jakie  prezentuje  Odwołujący  sprowadza  się  do  stwierdzenia,  że 

wykonawca  mógł  przenosić  koszty  realizacji  zamówienia  pomiędzy  poszczególnymi 

pozycjami oraz poszczególnymi elementami w konkretnych pozycjach. Fakt, że Zamawiający 

nie zakazał takiej czynności nie oznacza jednoznacznie, że takie działanie jest dopuszczone; 

natomiast  jeżeli  Odwołujący  dokonywał  takich  przesunięć,  o  czym  nie  ma  mowy  w 

wyjaśnieniach,  a  wskazuje  na  to  argumentacja  podnoszona  w  odwołaniu,  to  był  to  winien 

wykazać  w  złożonych  wyjaśnieniach  podając  jednocześnie  te  elementy,  które  przeniósł  z 

poszczególnych  pozycji  do  innych  pozycji  i  koszty  jakie  się  z  tym  wiążą  oraz  powinien  był 

wykazać  jak  w  zakresie  poszczególnych  elementów  w  danych  pozycjach  dochodzi  do 

przesunięć  określonych  przez  Zamawiającego  zadań.  Jednocześnie  w  ocenie  Izby 

Odwołujący  w  odwołaniu  używając  określeń  „przenoszenie  kosztów  pomiędzy 

poszczególnymi  pozycjami  kalkulacji  cenowej”  oraz  „dowolnie  przenosić  koszty  pomiędzy 

poszczególnymi elementami w ramach pozycji”  wskazał dwie różne możliwości przesunięć 

kosztów,  czego  nie  wykazał  w  złożonych  wyjaśnieniach,  jak  również  zabrakło  precyzyjnej 

argumentacji w zakresie przenoszonych kosztów pomiędzy pozycjami, co w ocenie Izby jest 


niedozwolone. 

W ocenie Izby argumentacja ta przedstawiona w odwołaniu została jedynie na 

potrz

eby  postępowania  odwoławczego  w  celu  próby  wyjaśnienia  brakujących  w  złożonych 

wyjaśnieniach  informacji,  a  potwierdza  to  w  ocenie  Izby  samo  stanowisko  Odwołującego 

zaprezentowane  na  rozprawie

,  wskazując  na  możliwość  przenoszenia  kwot  przez  innych 

wykonawców  w  ramach  ich  ofert.  Dodać  należy  również  w  tym  miejscu,  że  przy 

uwzgl

ędnieniu  stanowiska  Odwołującego  o  dopuszczeniu  przesunięć  kosztów  w  ramach 

poszczególnych  pozycji  –  o  czym  nie  ma  mowy  w  wyjaśnieniach  Odwołującego  – 

Zamawiający nie wiedziałby za co płaci na etapie realizacji zamówienia dokonując płatności 

za daną pozycję.  

W  wyjaśnieniach  Odwołujący  podał,  że  pozycje  których  wyjaśnienia  żądał  Zamawiający 

zostały  uśrednione  –  czyli  wartości  poszczególnych  pozycji  nie  stanowią  odwzorowania 

realnie i faktycznie ponoszonych kosztów, uwzgledniających poszczególne wymagane przez 

Zamawiającego  przy  realizacji  zamówienia  elementy  wchodzące  w  skład  poszczególnych 

pozycji. 

Odwołujący nie złożył wyjaśnienia w zakresie poszczególnych pozycji wymaganych 

przez Zamawiającego. Wykonawca nie wykazał w wyjaśnieniach, że przenosił jakieś koszty 

pomiędzy  pozycjami,  jak  również  nie  wykazał  kosztów  elementów  wchodzących  w  skład 

poszczególnych  pozycji  (co  uniemożliwiało  wykazanie  przenoszenia  kosztów  pomiędzy 

pozycjami  jak  i  w  danej  pozycji  pomiędzy  elementami  tej  pozycji),  nie  wykazał  realności 

uśrednionej ceny, która to uśredniona wartość również  nie spełniała  wymagań  określonych 

przez Zamawiającego. Realności wyceny poszczególnych elementów wchodzących w skład 

pojedynczych  pozycji  w  dziale  I  Formularza  Cenowego 

dla  każdej  części  zamówienia 

(p

rzekłada się na cenę całej oferty dla danej części zamówienia) odwołujący nie wykazał, co 

potwierdza  wskazane  przez  Odwołującego  w  wyjaśnieniach  uśrednienie  kosztów  pozycji, 

których  wyjaśnienia  wymagał  Zamawiający.  Dosłownie  mówiąc,  Zamawiający  nie  otrzymał 

informacji  o  szczegółowych  kalkulacjach  dla  danych  pozycji,  z  wyszczególnieniem 

elementów  które  tam  zostały  ujęte  (bo  nie  stanowi  tego  przepisanie  wezwania)  lecz 

dowiedział się, że ceny są uśrednione – czyli niezgodnie z wymaganiami Zamawiającego, co 

już  potwierdza  prawidłowość  i  zasadność  działania  Zamawiającego  i  odrzucenia  oferty 

Odwołującego.  Nie  sposób  zgodzić  się  również  z  twierdzeniem,  że  Zamawiający  nie  może 

żądać wyjaśnienia elementów, pozycji zamówienia. Izba wskazuje, mając na uwadze, że jest 

t

o argumentacja Odwołującego spóźniona o czym była mowa powyżej, że zasadnie postąpił 

Zamawiający podając konkretne punkty pozycji, które wymagają wyjaśnienia co do kosztów 

elementów  składowych  tych  pozycji,  a  mających  swoje  źródło  co  do  zakresu  przedmiotu 

zamówienia  w  SIWZ.  Zamawiający  oceniając  ofertę  bada  poszczególne  pozycje  oferty  i  to 

przez  pryzmat  poszczególnych  pozycji  oferty  można  oceniać  całość  oferty.  Jeżeli  bowiem 

dany  składnik  oferty,  tak  jak  w  tym  przypadku  dane  pozycje  stanowią  w  ocenie 


Zamawi

ającego  element  do  wyjaśnienia,  to  w  tym  zakresie  wzywa  do  wyjaśnienia  -  ale  w 

przypadku  braku  takiego  wyjaśnienia,  cena  oferty  –  która  składa  się  z  poszczególnych 

składników uznawana jest za cenę rażąco niską (bo jej elementy są niedoszacowane, bądź 

nie z

ostało wykazane w jaki sposób zostały oszacowane na tak niskim poziomie i co realnie 

stanowi o takim poziomie ceny oferty).   

Odwołujący  podniósł,  że  nie  może  Zamawiający  odrzucić  na  podstawie  braku  podania 

szczegółowej  kalkulacji  i  wyjaśnień  w  zakresie  wchodzącym  w  skład  cen  jednostkowych, 

których  Zamawiający  nie  zna  i  nie  znał,  Izba  uznała  za  mylne  i  chybione.  Odwołujący  nie 

podał  zgodnie  z  wezwaniem  informacji  jakich  wymagał  od  niego  Zamawiający,  nie  podał 

elementów  jakie  skalkulował  w  poszczególnych  pozycjach  działu  I  każdej  z  części 

zamówienia i bez znaczenia dla oceny złożonych wyjaśnień jest to czy Zamawiający zna czy 

znał  ceny  tych  elementów,  ponieważ  Zamawiający  oceniając  realność  poszczególnych  cen 

nie  „przymierza”  ich  do  swoich  obliczeń,  posiadanych  wycen,  tylko  ocenia  ich  realność  na 

podstawie  przedstawionych  wyjaśnień  Zamawiającego.  Gdyby  uznać  argumentację 

Odwołującego  za  prawidłową  należałoby  stwierdzić,  że  o  realności  wyceny  świadczy  jej 

porównywalność  z  tym  co  obliczył  Zamawiający,  a  to  nie  jest  prawidłowe  działanie. 

Szacowanie Zamawiającego ma znaczenie na etapie wezwania, ale również określone jest 

ono decyzyjnością Zamawiającego, o czym Izba argumentowała wyżej. Tym samym dowody 

powołane  w  punkcie  1  uzasadnienia  odwołania  stają  się  bezprzedmiotowe  dla  oceny 

argumentacji Odwołującego, świadczą one tylko o tym co w ich treści zostało zawarte.  

Podsumowaniem  tej  części  zważeń  Izby,  oraz  jednoznacznym  potwierdzeniem 

zasadności  stanowiska  prezentowanego  przez  Izbę    jest  stanowisko  Odwołującego 

zaprezentowane  na  rozprawie,  gdzie  podał  konkretne  czynności  mieszczące  się  w 

poszczególnych pozycjach (objazdy, drobne wymiany takie jak wymiana żarówki, halogenu, 

podprostowanie  masztu,  dokręcanie  odpowiednich  kabli),  które  jak  oświadczył  sam 

pełnomocnik  nie  zostały  podane  w  złożonych  wyjaśnieniach,  ale  –  co  w  ocenie  Izby  jest 

jednoznaczne 

– były możliwe do wskazania.  

Zamawiający  wymagał  podania  ilości  osób  realizujących  zamówienie  wskazane  

w  dziale  I  Formularza  Cenowego  oraz  koszty  ich  wynagrodzenia. 

Wykonawca  nie  podał 

ilości  osób,  samo  odwołanie  się  do  treści  SWIZ  w  szczególności  do  danego  punktu,  z 

zaznaczenie w wyjaśnieniach, że to na chwilę obecną – nie stanowi odpowiedzi na pytanie o 

ilość  osób.  Również  nie  znajduje  uzasadnienia  w  ocenie  Izby  wskazywanie  przez 

Odwołującego, że zrozumiał wezwanie jako „konieczność podania ilości osób zatrudnionych 

na umowę o pracę” – ale nawet przy takiej argumentacji nie podał wymaganych informacji. 


Odwołanie  się  do  SWIZ  nie  stanowi  podania,  wskazania,  o  świadczenia  ilości  osób 

skierowanych do realizacji zamówienia. W SWIZ Zamawiający nie podał w żadnym miejscu, 

że  wymaga  konkretnej  ilości  osób  do  realizacji  zamówienia,  to  pozostawało  po  stronie 

wykonawcy,  jedynie  Zamawiający  określił  minimalne  wymagania  przez  ukształtowanie 

warunku,  do  którego  w  wyjaśnieniach  odwołał  się  Odwołujący  poprzedzając  

to stwierdzeniem „w szczególności”.  

W trakcie rozprawy Odwołujący był w stanie podać ilość osób dla realizacji zadań z działu I 

części  zamówienia,  co oznacza,  że mógł również  uczynić  to  na  wezwanie Zamawiającego. 

Wykonawca  również  nie  podał  kosztów  wynagrodzenia  pracowników  za  pracę  –  w  sumie 

skoro nie podał ilości pracowników, to nie mógł podać kosztów ich pracy. Samo podanie, że 

osoby 

„będą  otrzymywały  wynagrodzenie  w  kwocie  nie  mniejszej  niż  ustawowe  stawki 

minimalnego  wynagrodzenia 

–  zgodnie  z  wymaganymi  ustawy  pzp.”  nie  oznacza  nic, 

ponieważ nie wskazuje jakie będą otrzymywać wynagrodzenie, a to że nie może być niższe 

niż minimalne wynagrodzenie za pracę określone stosowanymi przepisami wynika z ustawy. 

Brak  podania  kosztów  faktycznie  pobieranego  wynagrodzenia  przez  wykonawców  stanowi 

brak  odpowiedzi  na  wezwanie  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  tym  zakresie,  choć 

pytanie było jasne i precyzyjne.  

W trakcie rozprawy Odw

ołujący podał, że skalkulował wartość wynagrodzenia pracowników  

-  dla 

3 pracowników, które będzie wynosiło 12 741  złotych (jest  to  cały koszt  pracodawcy). 

Jednocześnie  Izba  zaznacza,  że  wynagrodzenie  i  ilość  pracowników  jakie  podał  w  trakcie 

rozprawy Odwo

łujący tyczyły się działu I część 5 i 6 zamówienia, w których dokonał obliczeń 

ma  zrobione  kalkulacje  dla  wartości  podanych  w  poszczególnych  pozycjach  formularza 

cenowego dla części 5 i 6 dla wszystkich pozycji z działu pierwszego). Potwierdza to, że po 

p

ierwsze dla działu I części 5 i 6 mógł podać te informacje w wyjaśnieniach, jednakże tego 

nie zrobił. Natomiast wynika z argumentacji Odwołującego, że na moment składania oferty i 

w dniu rozprawy nie posiadał takich kalkulacji w przypadku działu I części 2 zamówienia, nie 

podał ich w trakcie rozprawy.   

W  zakresie  argumentów  odnoszących  się  do  złożonych  wraz  z  wyjaśnieniami  

odnośnie części 2 dokumentów oraz braku wykazania uwzględnienia stawki roboczogodziny 

przy  kalkulacji  ceny  Izba  wskazuje,  że  złożenie  dokumentów,  które  nie  są  wymagane  nie 

stanowi zarzutu w stosunku do Odwołującego. Jednakże Izba podkreśla, że osoby wskazane 

do realizacji zamówienia, w konsekwencji realizujące zamówienie, zatrudnione na umowę o 

pracę miały wykazać się stosownymi uprawnieniami a to przekłada się na koszty pracy, bądź 

miało  znaczenie  dla  uwzględnienia  kosztów  nabycia  odpowiednich  zaświadczeń  i 

certyfikatów.  w  tym  zakresie  brakło  informacji  w  wyjaśnieniach.  W  zakresie  wyjaśnień 

dotyczących  części  5  również  nie  może  stanowić  skutecznego  argumentu  brak  załączenia 


dokumentów potwierdzających posiadanie zaświadczeń, certyfikatów poszczególnych osób. 

Jednakże podobnie jak wyżej przekłada się taka informacja na ocenę kosztów pracy.  

Odnośnie  podanej  stawki  roboczogodziny  (argumentacja  z  części  uzasadnienia 

odwołania  z  punktu  3)  jaka  została  podana  w  każdej  z  części  zamówienia,  Odwołujący  w 

odwołaniu wskazał,  że miała ona  jedynie charakter  informacyjny  i  była wystarczająca  –  ale 

nie  podał  na  czym  ten  charakter  informacyjny  polega.  Lakoniczne  odniesienie  się  do 

uzasadnienia  odwołania  zawartego  w  części  1  nie  stanowi  jakiegokolwiek  uzasadnienia, 

ponieważ nie wiadomo o co chodzi wykonawcy.  

Izba  nie  może  domyślać  się  uzasadnienia  faktycznego  podniesionego  zarzutu,  poszukiwać 

go w uzasa

dnieniu odwołania i przypasowywać treści tego uzasadnienia.  

Izba podkreśla, że w ramach środków ochrony prawnej następuje - w zakresie wyznaczonym 

treścią  zarzutów  odwołania  -  kontrola  poprawności  działania  Zamawiającego 

(podejmowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod 

względem zgodności z przepisami ustawy. Zakres rozstrzygnięcia – zgodnie z  art. 192 ust. 7 

ustawy wyznacza treść odwołania – kwestionowana w nim czynność, oraz przede wszystkim 

podniesione zarzuty. Zgodni

e z treścią tego przepisu, Izba nie może orzekać co do zarzutów, 

które  nie  były  zawarte  w  odwołaniu.  Zgodnie  z  treścią  art.  180  ust.  3  ustawy  odwołanie 

powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności Zamawiającego, której zarzuca się 

niezgodność  z  przepisami  ustawy,  zawierać  zwięzłe  przedstawienie  zarzutów,  określać 

żądanie  oraz  wskazywać  okoliczności  faktyczne  i  prawne  uzasadniające  wniesienie 

odwołania.  Tym  samym  należy  podkreślić,  że  właśnie  określone  w  ww.  przepisie  wymogi 

konstrukcyjne  odwołania  przesądzają,  że  treść  zarzutu  nie  jest  ograniczona  wyłącznie  do 

twierdzeń zawartych we wstępnej części odwołania (petitum), a dotyczy również okoliczności 

faktycznych  zawartych  w  sformułowanej  przez  Odwołującego  argumentacji.  Odwołanie 

powinno  wyrażać  zastrzeżenia  wobec  dokonanych  przez  Zamawiającego  czynności  lub 

zaniechań, co oznacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy 

prawnej takich zastrzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej 

oceny. Oznacza to zate

m konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak 

również  podjętych  czynności  lub  zaniechań  Zamawiającego  w  taki  sposób,  który  pozwoli  

na uznanie, że podniesione zostały konkretne zarzuty wobec tych czynności lub zaniechań 

przypisanych  Zam

awiającemu.  Izba  zaznacza,  że  orzecznictwo  sądów  powszechnych  jak 

również  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wskazuje  na  potrzebę  ścisłego  odczytywania  treści 

zarzutu, w tym przede wszystkim niedopuszczalność wykraczania poza jego treść.  

Jak wskazano w uzasadnieni

u wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. 

w spr. X Ga 110/09, „O tym jakie twierdzenia lub zarzuty podnosi strona w postępowaniu nie 

przesądza  bowiem  proponowana  przez  nią  kwalifikacja  prawna  ale  okoliczności  faktyczne 


wskazane  przez  tę  stronę.  Jeśli  więc  strona  nie  odwołuje  się  do  konkretnych  okoliczności 

faktycznych  to  skład  orzekający  nie  może  samodzielnie  ich  wprowadzić  do  postępowania 

tylko dlatego, że można je przyporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji 

prawnej.”  

Na 

potrzebę  ścisłego  traktowania  pojęcia  zarzutu  wskazał  również  Sąd  Okręgowy  w 

Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w spr. o sygn. I Ca 117/12.  

Zauważyć  należy,  że  zgodnie  z  orzeczeniami  Sadu  Najwyższego  to  nie  podanie  podstawy 

prawne

j,  a  uzasadnienie  faktyczne  jest  niezbędne  do  skutecznego  złożenia  środka 

zaskarżenia,  w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego  z 24 marca 2014 roku,  sygn. akt 

III CSK 156/14 czytamy: Oznacza to, że nawet wskazanie jej przez powoda nie jest wiążące 

dla sądu, który w ramach dokonywanej subsumcji jest zobowiązany do oceny roszczenia w 

aspekcie  wszystkich  przepisów  prawnych,  które  powinny  być  zastosowane  jako  mające 

oparcie w ustalonych faktach (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 1947 r., 

C III 137/47, OSNC 1948, nr 1, poz. 20, z dnia 2 maja 1957 r., II CR 305/57, OSNC 1958, nr 

3, poz. 72; wyrok z dnia 15 września 2004 r., III CK 352/03, niepubl.). (…) Niedopuszczalne 

byłoby zasądzenie przez sąd czegokolwiek na podstawie innego stanu faktycznego niż ten, 

który jest podstawą powództwa.  

W  orzecznictwie  Krajowej  Izby  Odwoławczej  również  ugruntowany  jest  pogląd,  

że o prawidłowości konstrukcji zarzutu odwołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna 

zaskarżonej  czynności,  ponieważ  ostatecznie  to  do  Izby  należy  subsumcja  stanu 

faktycznego  pod  określoną  normę  prawną,  natomiast  kluczowe  znaczenie  ma  podanie  w 

treści  odwołania  uzasadnienia  faktycznego,  wyczerpującego  i  zawierającego  argumentację 

pozwalającą na ocenę poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które 

kwestionuje we wniesionym odwołaniu Odwołujący.  

Przenosząc powyższe twierdzenia Sądu Najwyższego na realia rozpoznawanej sprawy Izba 

wskazuje,  że  w  części  odwołania  zawierającej  uzasadnienie  faktyczne,  argumentację 

Odwołującego brak jest jakiejkolwiek argumentacji, stanowiska faktycznego uzasadniającego 

podnoszone  przez  Odwołującego  naruszenie,  samo  odwołanie  do  uzasadnienia  z  innego 

punktu  uzasadnienia  nie  jest  wystarczające  w  ocenie  Izby,  bo  nie  odnosi  się  do  stawki 

roboczo

godziny  25  zł,  nie  wyjaśnia  dlaczego  ona  ma  mieć  charakter  informacyjni,  

a jakakolwiek próba podjęcia interpretacji uzasadnienia przez Izbę stanowiłaby wykroczenie 

poza uprawnienie Izby.  

Powyższa  argumentacja  dotycząca  braku  zarzutu  odwołania  odnosi  się  również  

do  uzasadnienia  odwołania  zawartego  w  punkcie  4  –  poza  tym,  że  referuje  Odwołujący  


do twierdzeń Zamawiającego zawartych w punkcie 4 i podaje, że uzasadnienie analogiczne 

jak  w  punkcie  1  odwołania  nie  podaje  żadnej  argumentacji  faktycznej.  W  ocenie  Izby, 

uwzględniając  powyższą  argumentację  prawną,  poszukiwanie  uzasadnienia  faktycznego 

przez  dokonywanie  interpretacji  uzasadnienia  poczynionego  przez  Odwołującego  w  innym 

zakresie  jest  nieuprawnione  i  stanowiłoby  samodzielne  poszukiwanie  i  ocenę  zarzutów 

faktycznych odwołania – co jest niedopuszczalne. W tym zakresie, podobnie jak wyżej, Izba 

uznała, że nie została przedstawiona w odwołaniu argumentacja faktyczna.  

Odnośnie  braku  załączenia  oferty  producenta  dotyczącej  wgrania  i  wykonania 

programu  do 

sterowników  sygnalizacji  świetlnej,  Izba  wskazuje,  że  Zamawiający  w  swoim 

stanowisku  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  podał,  że  Odwołujący  nie  załączył  

do  wyjaśnień  „żadnej  oferty  tej  firmy”  –  firmy  wskazanej  w  wyjaśnieniach  przez 

Odwołującego  tj.  firmy  Aster.  Odwołujący  w  treści  odwołania  sam  przyznał,  że  nie  załączył 

oferty  przez  podanie,  że  „wystarczające  było  złożenie  jedynie  oświadczenia,  że  ww.  usługi 

uwzględnił  w  swojej  wycenie”.  Izba  wskazuje  i  podkreśla,  że  zgodnie  z  treścią  odwołania 

Odwołujący  zmienił  oświadczenie  złożone  w  wyjaśnieniach  z  dnia  1  lutego  2018  roku  dla 

części  zamówienia  tj.  2,  5  działu  III  formularza  ofertowego  (w  wyjaśnieniach  dotyczących 

części 6 nie podał nazwy firmy) i wskazał inną firmę, jednocześnie załączając ofertę tej firmy. 

W  ocenie  Izby  brak  załączenia  oferty  producenta  programu  do  sterowników,  którego 

Odwołujący wskazuje w wyjaśnieniach, a później na etapie wyjaśnienia ceny oferty zmienia 

podmiot 

potwierdza  przedstawioną  na  wstępie  zważeń  Izby  konieczność  załączania  ofert 

dostawców – potwierdza to, po pierwsze, realność zaoferowanej ceny co do jej poziomu, jak 

również  realność  dokonanej  wyceny  w  oparciu  o  faktyczne  pozyskane  oferty  realizacji 

danych fragmentów zamówienia. W rozpoznawanym przypadku Odwołujący nie załączył do 

wyjaśnień  oferty firmy Aster i o ile koszty własne wykonawcy i ich wykazanie oceniane jest w 

oparciu  o  oświadczenie  i  kalkulacje  własne  danego  podmiotu  i  wpływające  na  tą  wycenę 

warunki  jakie  wskazuje  dany  wykonawca,  o  tyle  ceny  jakie  podaje  wykonawca

,  a  które 

pozyskała  od    zewnętrznych  podmiotów  i  wpływające  na  te  ceny  okoliczności  winny  być 

wykazane,  dla  swojej  skuteczności,  przy  użyciu  dokumentów  pochodzących  od  owych 

podmiotów.  Izba  również  nie  znajduje  uzasadnienia  dla  wzywania  wykonawcy  

do  uzupe

łnienia  dowodu  załączonego  do  wyjaśnień.  Podkreślenia  wymaga  również,  że 

Odwołujący zmienił  w odwołaniu podmiot wskazany na etapie składania wyjaśnień w trybie 

art. 90 ustawy.  

W  zakresie  złożonych  ofert  handlowych  Izba  stoi  na  stanowisku,  że  przedstawienie 

dowodów  w  postaci  ofert  handlowych,  w  sytuacji,  gdy  oferty  te  odnoszą  się  

do pozyskiwanych od innych podmiotów dostaw, usług i innych stanowi niezbędny element 


dowiedzenia  realności  oferowanej  ceny  w  postępowaniu.  Tym  samym  oferta  handlowa 

składana  przez  wykonawcę  winna  referować  do  przedmiotu  zamówienia  i  stanowić 

uszczegółowienie  oświadczenia  wykonawcy,  jednakże  aby  miała  ona  wartość  takiego 

dowodu  winna  nie  być  ogólnikowa  i  niejasna,  ale  precyzować  przedmiot  oferowany 

wykonawcy.  Izba  nie  zgadza  się  z  twierdzeniem  Odwołującego,  że  Zamawiający  miał  coś 

wyjaśniać  w  zakresie  złożonych  ofert,  bowiem  dowody  zostały  złożone,  a  to  że  są  one 

niewystarczające  jest  konsekwencją  ich  oceny.  Fakt  podania  w  ofercie  dostawcy  nazw 

modeli  lub  parametrów  oferowanych  wykonawcy  urządzeń  urealnia  cenę  oferty,  podkreślić 

bowiem  należy,  że  właśnie  temu  służy  taki  dowód.  Nie  dowodzi  on  w  tym  wypadku  

zgodności  przedmiotów  ale  realność  cen,  a  aby  mógł  dowieść  takich  realności  musi 

wskazywać  jakie  to  przedmioty  zostały  wycenione.  Gdy  brak  jest  tych  informacji,  czyli  nie 

sposób odnieść cen do oferowanych wyrobów ocena realności ceny jest bezprzedmiotowa, 

czyli  taka  oferta  dostawcy  jest  nieprzydatna.  W zakresie  daty  w  ofercie  handlowej  tj.  1  luty 

2018  rok  Izba  zwraca  uwagę,  że  oferta  ta  pochodzi  z  czasu  po  terminie  składania  ofert  i 

terminie  składania  wyjaśnień,  potwierdza  ona,  że  wykonawca  ma  możliwość  zakupu 

przedmiotów  wskazanych  w  ofercie  w  określonych  cenach  w  tym  momencie,  jednakże  

w ocenie Izby nie urealnia ceny oferty złożonej wcześniej.    

W  odniesieniu  do 

zarzutu  podanego  w  punkcie  6  uzasadnienia  odwołania 

dotyczącego  działu  III  każdej  z  części  zamówienia,  gdzie  wykonawca  był  wezwany  

do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  sposobu  kalkulacji  ceny  oraz  podania  kosztów  pracy 

spr

zętu  i  kosztów  robocizny,  w  tym  ilość  i  stawkę  roboczogodzin  Odwołujący  nie  podał 

wymaganych  przez 

Zamawiającego  informacji  –  Izba  uznała,  że  brak  jest  uzasadnienia 

odwołania  w  tym  zakresie.  W  ocenie  Izby,  uwzględniając  argumentację  prawną  podaną 

powyżej  w  odniesieniu  rozpoznania  argumentacji  wskazanej  w  części  uzasadnienia 

odwołania  w  punkcie  3  i  argumentacji  odnośnie  uzasadnienia  dotyczącego  punktu  4, 

poszukiwanie  przez  Izbę  uzasadnienia  faktycznego  przez  dokonywanie  interpretacji 

uzasadnienia  poczynioneg

o  przez  Odwołującego  w  innym  zakresie  jest  nieuprawnione  

i  stanowiłoby  samodzielne  poszukiwanie  i  ocenę  zarzutów  faktycznych  odwołania  –  co  jest 

niedopuszczalne.  W  tym  zakresie,  podobnie  jak  i  w  wyżej  wskazanych  fragmentach,  Izba 

uznała, że nie została przedstawiona w odwołaniu argumentacja faktyczna.  

Izba,  mając  na  uwadze  powyżej  ustalony  stan  faktyczny  spraw,  jak  również 

argumentację prawną przedstawioną przez Izbę na wstępie rozważań, uznała za niezasadny 

zarzut  odwołania  dotyczący  naruszenia  art.  90  ust.  1  lub  art.  87  ust.  1  ustawy  przez 


zaniechanie  ponownego  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  ceny 

oferty.  

Izba wskazuje, że zasadą wynikającą z orzecznictwa Izby i Sądów Okręgowych jak również 

mającą  swoje  źródło  w  orzecznictwie  TSUE  jest  jednokrotność  wzywania  do  składania 

wyjaśnień  w  zakresie  elementów  oferowanej  ceny  oferty,  jej  kosztu  lub  istotnych  części 

składowych.  Jedynie  w  przypadkach  szczególnych  np.:  gdy  w  wyniku  złożonych  zgodnie  

z  wezwaniem  Zamawiającego  wyjaśnień  wynikają  nowe,  nieznane  wcześniej  okoliczności, 

które należy jeszcze wyjaśnić, możliwe jest wezwanie ale tylko w tym wąskim zakresie.  

W rozpoznawanej sprawie wezwanie jakie skierował Zamawiający do wykonawcy było jasne 

i  precyzyjne,  a  sam  Odwołujący  nie  kwestionował  tego  wezwania  w  stosownym  czasie  

i  złożył  wyjaśnienia.  Izba  podkreśla,  że  w  tej  sprawie  np.  Odwołujący  nie  podał  ilości  osób 

skierowanych do realizacji zamówienia, czy kosztów ich wynagrodzenia, gdzie pytania w tym 

zakresie  nie  p

ozostawiały  żadnych  wątpliwości.  Słusznie  w  ocenie  Izby  wskazał 

Zamawiający,  że  kolejne  wezwanie  sprowadzałoby  się  do  zadania  tych  samych  pytań 

wykonawcy,  co  jest  nieuprawnione  w  kontekście  zasad  prawa  zamówień  publicznych.  Izba 

wskazuje,  że  wielokrotność  wzywania  do  złożenia  wyjaśnień  elementów  ceny  oferty  

i  składanie  przez  wykonawcę  wielokrotnie  wyjaśnień  w  ramach  tych  samych  pytań  

czy  elementów,  których  wyjaśnienia  żąda  Zamawiający,  prowadzi  do  sytuacji,  w  której  

w  stosunku  do  pozostałych  wykonawców  biorących  udział  w  postępowaniu  o  udzielnie 

zamówienia naruszono by zasadę równego traktowania wykonawców, a czego Zamawiający 

nie może czynić.  Jednocześnie  wielokrotne  wzywanie do  składania wyjaśnień  tych samych 

elementów oferty narusza reguły art. 90 ust. 1 ustawy, gdzie mowa jest jedynie o wezwaniu 

wykonawcy,  a  nie  prowadzeniu  negocjacji. Wykonawca,  który  nie  rozumie  wezwania,  bądź 

nie  zgadza  się  z  takim  wezwaniem  ma  prawo  to  zasygnalizować  Zamawiającemu,  ma 

również  inne  prawa  określone  ustawą.  Jednakże  składając  wyjaśnienia  wykonawca  

ma obowiązek,  wynikający  również  z  art.  90  ust.  2  ustawy,  do  wykazania Zamawiającemu, 

że  złożona  przez  niego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  a  ciężar  wykazania  tych 

okoliczności spoczywa po stronie wykonawcy. 

Izba  wskazuje, 

odnosząc  się  do  wszystkich  podniesionych  zarzutów  odwołania,  

że  na  kanwie  zamówień  publicznych  granicą  stosowania  i  naruszenia  zasad  w  stosunku  

do  Odwołującego  jest  naruszenie  tej  zasady  w  stosunku  do  innego  wykonawcy  biorącego 

udział  w  postepowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego.  Naruszenie  zasady  równego 

traktowania  wykonawców  będzie  miało  miejsce,  gdy  działania  podejmowane  w  stosunku  


do  Odwołującego  będą  powodowały  inną,  nierówną  w  postępowaniu  sytuację  pozostałych 

wykonawców  lub  wykonawcy.  Granicą  dopuszczalności  działań  Zamawiającego  odnośnie 

danego  wykonawcy  zawsze  będzie  naruszenie  zasady  /  zasad  w  odniesieniu  do  innego 

wykonawcy.  Zasady  Prawa  zamówień  publicznych  –  w  tym  wypadku  równego  traktowania 

wykonawców  –  nie  są  dane  tylko  jednemu  wykonawcy,  który  się  skarży  na  działania 

Zamawiającego, a ich ocena dokonywana w danym postępowaniu oraz podejmowane przez 

Zamawiającego czynności bądź zaniechania czynności oceniane w kontekście zasad muszą 

być dokonywane z uwzględnieniem interesów wszystkich wykonawców. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 186 ust. 

6,  art.  192  ust.  9  oraz  art.  192  ust. 

10  Prawa  zamówień  publicznych  oraz  w  oparciu  

o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.  

w  sprawie  wysokości  i sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41,  poz.  238  ze 

zmianami).  

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.  

Przewodniczący:    ………………………………………… 


Słowa kluczowe:
rażąco niska cena
Słowa kluczowe:
rażąco niska cena