W tym dziale znajdziesz porady prawne udzielone przez ekspertów w konkretnych sytuacjach, z jakimi spotkali się inni uczestnicy postępowań o zamówienia publiczne. Wszystkie odpowiedzi zostały udzielone przez doświadczonych prawników i specjalistów ds. Prawa zamówień publicznych.

Iwona Bujak

W jaki sposób prawo opcji wpływa na zapisy w umowie o zamówienie publiczne?

Pytanie: Zamawiający planuje wszcząć postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego. Przedmiotem zamówienia będą sukcesywne dostawy (realizowane na podstawie pisemnych zleceń) w okresie 24 miesięcy. W ramach zamówienia zamawiający przewidział możliwość skorzystania z prawa opcji. Zakres prawa opcji jest taki sam jak zakres zamówienia podstawowego. Czyli przedmiot umowy to przykładowo: 100 szt. - zamówienie podstawowe + 100 szt. zamówienie w ramach prawa opcji. W związku z powyższym zamawiający ma wątpliwości, jak stosować obligatoryjne zapisy umów. Czy zapis wynikający z art. 443 ust. 2 dotyczący faktu, że procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie będzie wynosić więcej niż 50% wartości wynagrodzenia należnego wykonawcy, powinien odnosić się osobno do zamówienia podstawowego i osobno do prawa opcji, czy "wynagrodzenie należne wykonawcy" należy traktować jako sumę tych wartości (opcja może być zrealizowana po ewentualnym uzyskaniu środków finansowych przez zamawiającego). Podobne pytanie nasuwa się odnośnie do art. 436 pkt 3 (jeżeli zamawiający chce określić maksymalną wartość kar umownych procentem od wynagrodzenia, to powinien brać pod uwagę tylko zamówienie podstawowe, czy wraz z prawem opcji?). Kolejne pytanie dotyczy wartości zabezpieczenia należytego wykonania umowy: jak postąpić w przypadku dokonania waloryzacji wynagrodzenia, tzn. czy wykonawca powinien je odpowiednio zwiększyć, jeżeli zostanie zwiększone wynagrodzenie, tj. wnieść nową gwarancję (aneks) lub dopłacić?

Anna Kaźmierczak

Kiedy wykonawca musi złożyć zabezpieczenie, jeśli zamawiający nie określił szczególnego terminu?

Pytanie: Zamawiający wskazał w dokumentach zamówienia, że wykonawca ma obowiązek przed zawarciem umowy wnieść zabezpieczenie należytego wykonania umowy w wysokości 5% wartości przedmiotu umowy. Zabezpieczenie służy zabezpieczeniu zapłaty roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. W umowie zamawiający przewidział karę „w przypadku odstąpienia od umowy (w całości lub w części) przez którąkolwiek ze stron z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 10% wartości przedmiotu umowy niewykonanego do dnia odstąpienia, lecz nie mniej niż 2.500 zł”. Podpisanie umowy planowane jest w połowie grudnia 2022 roku, natomiast realizacja zadania (usług) trwać będzie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. Wykonawca przedłożył zamawiającemu draft zabezpieczenia w formie gwarancji ubezpieczeniowej, która określa, iż „gwarancja jest ważna w okresie od 01.01.2023 r. do 31.01.2024 r. (zwanym dalej „okresem ważności gwarancji”). Przez okres ważności gwarancji rozumie się okres czasu, w którym powstały należności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań, o których mowa w pkt 1”. Czy zamawiający słusznie nie zgadza się z takim zapisem? Zamawiający wymagał wniesienia zabezpieczenia przed zawarciem umowy i nie skorzystał z prawa określenia innego terminu w dokumentach zamówienia. Ponadto w przypadku wyboru zabezpieczenia w formie pieniężnej musiałoby być ono wniesione przed podpisaniem umowy. W związku z tym zamawiający uznał, iż inne formy zabezpieczenia powinny analogicznie zabezpieczać zamawiającego od momentu podpisania umowy, zabezpieczając go m.in. od sytuacji odstąpienia wykonawcy od umowy (niewykonania umowy), również przed faktycznym przystąpieniem do realizacji zadania.

Anna Kaźmierczak

Płatności częściowe – praktyczne problemy na etapie realizacji zamówienia

Pytanie: Realizujemy zadanie dofinansowane z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg pn. „Poprawa bezpieczeństwa ruchu na przejściach dla pieszych”. Przedmiotem umowy jest przebudowa drogi powiatowej w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na przejściu dla pieszych. Zadanie realizujemy w formule „zaprojektuj i wybuduj”. W umowie między zamawiającym a wykonawcą robót budowlanych zawartej na rok, mamy m.in. taki zapis dotyczący fakturowania częściowego: „Suma wartości wszystkich faktur częściowych nie może przekroczyć 80% łącznego wynagrodzenia brutto wykonawcy, określonego w umowie w następujący sposób: »Strony ustalają wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie przedmiotu umowy na kwotę brutto 300.000 zł, z tego wynagrodzenie za: 1)     etap projektowania, w tym opracowanie dokumentacji projektowej oraz sprawowanie nadzoru autorskiego, w kwocie brutto 150.000 zł, 2)     etap realizacji, w tym wykonanie robót budowlanych zgodnie z dokumentacją projektową i wdrożenie projektu stałej organizacji ruchu, w kwocie brutto 150.000 zł, zgodnie z ofertą wykonawcy i tabelą elementów rozliczeniowych zawartą w ofercie«”. Po zakończeniu zadania w trakcie weryfikacji dokumentów przez urząd wojewódzki okazało się, że suma faktur częściowych nieznacznie przekroczyła 80% łącznego wynagrodzenia brutto. W ramach wyjaśnienia napisaliśmy, że zadanie realizowane było w systemie zaprojektuj i wybuduj i zamawiający omyłkowo podczas weryfikacji faktury uwzględnił tylko wartość robót budowlanych, a nie całości zadania. Wartość zafakturowanych robót stanowiła 71% całości robót budowlanych. Czy taka omyłka stanowi naruszenie ustawy Pzp i jak ewentualnie zamawiający może się bronić?

Katarzyna Bełdowska

Realizacja umowy z programu Polski Ład – wypłata transz

Zamów dostęp do pełnej wersji portalu!

Zyskaj pewność i bezpieczeństwo prowadząc postępowanie o zamówienie publiczne. Dołącz do specjalistów korzystających z PortaluZP!