ocena ofert

Czy można wyjaśniać informacje przedstawione w ramach kryteriów oceny ofert?

Czy można wyjaśniać informacje przedstawione w ramach kryteriów oceny ofert?

Przyznawanie punktów w kryteriach oceny ofert to kwestia, na tle której powstaje wiele sporów. Jeden z nich dotyczy tego, czy zamawiający może – i ewentualnie w jakim zakresie  – wyjaśniać informacje, które są podstawą do przyznania wykonawcy wyższej pozycji w rankingu oceny ofert. Takiej sprawie przyjrzała się Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 25 maja 2021 r. (sygn. akt KIO 1088/21). Wnioski płynące z orzeczenia pozostają aktualne w obecnym stanie prawnym.

Rada

W tym artykule przeczytasz:

  • Czego dotyczyły zarzuty odwołującego?
  • Stanowisko Krajowej Izby Odwoławczej
  • Wnioski z wyroku ważne dla zamawiającego i wykonawcy

Zamawiający prowadził przetarg nieograniczony, którego przedmiotem była usługa wsparcia oraz pełnienie nadzoru inwestorskiego nad realizacją kontraktu na roboty budowlane. Postępowanie prowadzono na podstawie ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.).

Czego dotyczyły zarzuty odwołującego?

Na wybór oferty w postępowaniu wniesiono odwołanie. Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie m.in.:

  • art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp z uwagi na fakt, że nie wykluczył z postępowania wybranego wykonawcy, mimo że ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje, które wprowadziły zamawiającego w błąd, a miały istotny wpływ na podejmowane przez zamawiającego decyzje w zakresie oceny ofert, tj. nieodpowiadające rzeczywistości informacje dotyczące funkcji pełnionej przez osobę wskazaną na stanowisko członka kluczowego personelu, którego doświadczenie miało podlegać ocenie w ramach kryteriów oceny ofert;
  • art. 91 ustawy Pzp przez nieprawidłową ocenę oferty wybranego wykonawcy i przyznanie punktów w kryterium oceny ofert „doświadczenie personelu wykonawcy”, wskutek czego oferta ta została oceniona jako najkorzystniejsza, co doprowadziło do jej wyboru.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu, aby ten:

  • unieważnił wybór najkorzystniejszej oferty;
  • powtórnie zbadał i ocenił oferty;
  • nie przyznał wybranej ofercie punktacji w kryteriach oceny ofert;
  • wykluczył wybranego wykonawcę z postępowania.

Nieścisłości w podanych danych

W uzasadnieniu odwołania odwołujący stwierdził, że zamawiający wymagał dla wykazania doświadczenia na stanowisku kierownika robót drogowych, doświadczenia odnoszącego się do prac, gdzie minimalna długość odcinka wynosiła 3 km.

Tymczasem wybrany wykonawca w żadnym miejscu oferty nie wskazał, że wykazane zadanie dotyczyło odcinka o długości co najmniej 3 km. Zastosowanie przez zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Pzp oraz przyznanie w wyniku przeprowadzonych wyjaśnień punktów na podstawie uzupełnionych informacji naruszyło przepisy ustawy Pzp. Zdaniem odwołującego informacje przedstawiane przez wykonawców w ramach kryteriów oceny ofert nie mogły podlegać modyfikacjom i uzupełnieniom po upływie terminu składania ofert. Takie wyjaśnienia zmieniały treść oferty w zakresie przedmiotowego kryterium i zamawiający nie powinien ich uwzględnić.

Dodatkowo odwołujący wskazał, że żaden z obiektów mostowych wymienionych przez wybranego wykonawcę nie potwierdzał wymaganego doświadczenia personelu punktowanego w ramach kryterium oceny ofert. W szczególności wybrany wykonawca nie przywołał nazwy obiektu, co uniemożliwiło weryfikację przedstawionych informacji.

Dodatkowo w miejscu, gdzie wykonawca podał np. długość obiektu lub rozpiętość przęseł, nie wskazano klasy obciążenia i na odwrót. Zatem zawarte w wykazie informacje nie były kompletne i nie pozwalały stwierdzić, że członek kluczowego personelu ma doświadczenie, które pozwalało przyznać punkty w ramach kryterium oceny ofert.

Wątpliwości odwołującego budziło również stanowisko osoby wskazanej na członka personelu kluczowego, który na wymienionym zadaniu pełnił funkcję koordynatora/kierownika budowy obiektów mostowych. Tymczasem zamawiający wymagał doświadczenia na stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót mostowych lub inspektora nadzoru robót mostowych.

W ocenie odwołującego pełnione wcześniej stanowisko nie odpowiadało wymaganiom zamawiającego. Dodatkowo wykonawca, wskazując na nazwę stanowiska, która – jak wynikało z późniejszych wyjaśnień wykonawcy – nie odpowiadała rzeczywistemu stanowisku tej osoby, przekazał informacje wprowadzające w błąd.

W wyniku wezwania do wyjaśnień wybrany wykonawca dokonał nieuprawnionej zmiany treści oferty, ponieważ:

  • uzupełnił nazwę zadania wskazanego na potwierdzenie dodatkowego doświadczenia ocenianego w kryterium oceny ofert;
  • uzupełnił informacje w zakresie rodzaju zadania – budowa odcinka autostrady;
  • zmienił pełnioną przez członka kluczowego personelu funkcję z kierownika budowy obiektów mostowych na kierownika robót mostowych.

Jak przy zamówieniu z prawem opcji korzystnie ocenić oferty pod kątem ceny?

Pytanie:

Prowadzimy przetarg nieograniczony na dzierżawę pojemników na odpady z prawem opcji w zakresie możliwości zakupu pojemników po upływie okresu dzierżawy. Do kryterium oceny ofert przyjęliśmy cenę za całość zamówienia (część gwarantowaną i część opcjonalną). Kilku członków komisji przetargowej uważa, iż było to złe posunięcie, bo teraz w efekcie jesteśmy zmuszeni wybrać ofertę, która jest najtańsza za realizację całości zamówienia, ale jednocześnie dużo droższa od oferty konkurencyjnej w zakresie ceny za część gwarantowaną zamówienia. Członkowie komisji mający wątpliwości argumentują, że skoro część opcjonalna zamówienia może w ogóle nie zostać wykonana, to cena za jej realizację nie powinna być brana pod uwagę. Uważają, że przez tak sformułowany opis kryteriów oceny ofert jesteśmy zmuszeni wybrać dużo droższą ofertę i ponieść wyższe koszty za dzierżawę pojemników.

Czy takie rozumowanie jest prawidłowe i czy w przyszłości dla postępowań o udzielenie zamówienia, które przewidują prawo opcji można będzie sformułować kryterium oceny ofert w odniesieniu do ceny jedynie za część gwarantowaną zamówienia (z pominięciem ceny za część opcjonalną zamówienia)? A może należy sformułować kryterium ceny o wadze np. 60%, w tym cena za część gwarantowaną zamówienia o wadze 50% i cena za część opcjonalną zamówienia o wadze 10%?

W jaki sposób można ograniczyć ryzyko wyboru zbyt drogiej oferty za realizację gwarantowanej części zamówienia w przypadku przewidzianego prawa opcji?