rażąco niska cena

Nie w każdym przypadku zamawiający jest zobowiązany przeprowadzić procedurę wyjaśniającą kalkulację ceny oferty. Jest to konieczne w sytuacji pojawienia się faktycznych wątpliwości zamawiającego, tak w przypadku art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jak i art. 90 ust. 1a ustawy Pzp (wyrok z 17 października 2019 r., sygn. akt KIO 1935/19).

Wykonawca, do którego zwrócił się zamawiający, musi liczyć się z ciężarem gatunkowym składanych wyjaśnień. Powinien także wziąć pod uwagę, że od tych wyjaśnień zależy, czy oferta wykonawcy zostanie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 lub art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Izba uznała, że nie może aprobować stanowiska odwołującego, który podszedł do wyjaśnień zbyt lekceważąco i przedstawił w nich informacje ogólne i niewiarygodne dotyczące najistotniejszych cen urządzeń w przedmiocie zamówienia. Informacje te stały się następnie powodem odrzucenia oferty (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 marca 2021 r., sygn. akt  KIO 473/21).

Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. Możliwość zastosowania przywołanego przepisu musi być poprzedzona wyczerpaniem przez zamawiającego procedury wyjaśniającej cenę, którą reguluje art. 90 ust. 1 ustawy Pzp (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 21 października 2020 r., sygn. akt  KIO 2351/20).

Zaniechanie odtajnienia i udostępnienia odwołującemu wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez wykonawcę może być objęte zaskarżeniem w postępowaniu odwoławczym w procedurze prowadzonej w progach krajowych (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 20 sierpnia 2020 sygn. akt  KIO 1460/20).

Ustawa Pzp nie zawiera definicji legalnej rażąco niskiej ceny i nie budzi wątpliwości fakt, że zarówno omawiane przepisy, jak i wiążące ustawodawstwo Unii Europejskiej, pozostawiają rozwinięcie tego pojęcia, jako klauzuli generalnej, orzecznictwu. Dlatego też, w każdym przypadku przeprowadzenia procedury udzielenia zamówienia publicznego, jeżeli jest ku temu potrzeba, należy kwestę rażąco niskiej ceny badać ad casum (por. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 25 sierpnia 2015 r., sygn. akt XXIII Ga 1072/15). Samo pojęcie rażąco niskiej ceny każdorazowo wymaga w indywidualnej, ustalonej sytuacji, konkretyzacji, zaś ustawa Pzp, nie posiada ustawowo określonego procentowego poziomu, na podstawie którego można uznać automatycznie, kiedy mamy do czynienia z zaoferowaniem rażąco niskiej ceny. Dlatego każdy przypadek – ze względu na przedmiot zamówienia, sposób jego realizacji, wartość zamówienia oraz uwarunkowania danego rynku – należy oceniać indywidualnie (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 17 stycznia 2006 r., sygn. akt II Ca 2194/05) –  wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 lipca 2020 r., sygn. akt KIO 1097/20.

Powoływanie się przez wykonawcę na posiadanie doświadczonej kadry może co najwyżej generować wyższe koszty niż je obniżać. Natomiast oświadczenie o zaproponowaniu minimalnych kosztów w celu uniknięcia likwidacji firmy może wskazywać na to, że cena oferty została ukształtowana w oderwaniu od rzeczywistych kosztów przedmiotowej inwestycji i jest podyktowana jedynie sytuacją ekonomiczną wykonawcy (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 12 czerwca 2020 r., sygn. akt KIO 696/20).