wyjaśnienie od wykonawcy

Skierowanie ogólnego wezwania do wykonawcy rodzi po jego stronie uprawnienie do sformułowania wyjaśnień na tyle szczegółowych, aby potwierdzały wykonanie zamówienia po cenie rynkowej.

Z art. 128 ust. 4 ustawy Pzp wynika, że zamawiający może skorzystać z uprawnienia wynikającego z tego przepisu, gdy treść złożonego przez wykonawcę dokumentu wymienionego (bądź dokumentów wymienionych) w tym przepisie jest niejasna. Nie może ulegać wątpliwości, że przepis ten ma służyć wyłącznie wyjaśnieniu treści wymienionych w nim dokumentów złożonych przez wykonawcę. Nie może zaś prowadzić do uzupełniania dokumentów, które wykonawca złożył w postępowaniu, o dokument bądź dokumenty, których wykonawca nie złożył na wezwanie na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy Pzp (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 6 lipca 2023 r., sygn. akt KIO 1770/23).

Zamawiający nie może formułować zarzutów dotyczących technicznych oraz formalnych aspektów oferty, nie wskazując żadnej podstawy własnych twierdzeń lub wątpliwości. Obowiązkiem zamawiającego jest przy tym rozwiewać wszelkie wątpliwości w drodze wyjaśnień składanych przez wykonawcę, a nie poprzez lekturę nieujawnionych materiałów internetowych. Zaniechanie w tym zakresie spowodowało przedwczesność czynności odrzucenia oferty (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 30 czerwca 2022 r. sygn. akt KIO 1541/22).

Wynikająca z art. 223 ust. 1 ustawy Pzp zasada niezmienności oferty gwarantuje zachowanie podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, w tym przede wszystkim reguły równego traktowania wykonawców. Zmiany oferty są dopuszczalne tylko w ściśle określonych ustawą przypadkach. Przy czym nieuprawniona jest wykładnia oświadczenia woli wprost przeciwna do jasnego brzmienia tego oświadczenia (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 15 października 2021 r., sygn. akt KIO 2874/21).

Ogólne stwierdzenie, że wykonawca zrezygnował z podwykonawstwa, nie jest wyjaśnieniem, w jaki sposób wyliczył cenę czy koszt oferty. Podobnie jeśli wykonawca ogólnie potwierdzi, że zaoferował kompleksowe dostawy, nie uzasadnia tym samym wysokości zaoferowanej ceny. Ponadto wyjaśnienia, które złożył po terminie, są spóźnione. Zamawiający jest zobowiązany równo traktować wszystkich wykonawców. Przyjmując wyjaśnienia złożone po terminie, naruszyłby zasadę równego traktowania wykonawców (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 31 sierpnia 2021 r., sygn. akt  KIO 2004/21).

Artykuł 87 ust. 1 ustawy Pzp daje zamawiającemu możliwość wyjaśnienia treści złożonej oferty. Co za tym idzie, nie może być tak, że informacje oczywiste i niepowodujące merytorycznej zmiany treści oferty, a niezamieszczone przez wykonawcę automatycznie uniemożliwią przyznanie mu dodatkowych punktów w kryterium oceny ofert (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 31 października 2018 r., sygn. akt KIO 2143/18).

Izba stwierdziła, że zamawiający miał prawo wystosować do wykonawców wezwanie do złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających, że nie podlegają oni wykluczeniu i spełniają warunki udziału w postępowaniu na podstawie art. 26 ust. 2f ustawy Pzp. Wyjaśniła w wyroku, że jest to przepis o charakterze dyspozytywnym, którego zastosowanie zależy od oceny zamawiającego na określonym etapie postępowania. Określenie „etap postępowania” funkcjonuje w stosunku do pojęcia postępowania przetargowego i nie ma przy tym znaczenia, czy będzie to tryb jednoetapowy jak np. przetarg nieograniczony czy wieloetapowy, np. przetarg ograniczony (por. wyrok KIO z 19 stycznia 2018 r., sygn. akt KIO 44/18) − wyrok KIO z 13 marca 2019 r. (sygn. akt KIO 320/19).

Przepis art. 90 ust. 1 ustawy Pzp z jednej strony zobowiązuje zamawiającego do zwrócenia się o wyjaśnienia do wykonawcy, gdy cena wydaje się rażąco niska i budzi wątpliwości, co do możliwości wykonania zamówienia, z drugiej zaś, ustanawia prawo do zwrócenia się o wyjaśnienia, uzależniając je od podejrzeń co do rzetelności ceny (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 maja 2018 r., sygn. akt XXIII Ga 209/18).