W tym dziale znajdziesz porady prawne udzielone przez ekspertów w konkretnych sytuacjach, z jakimi spotkali się inni uczestnicy postępowań o zamówienia publiczne. Wszystkie odpowiedzi zostały udzielone przez doświadczonych prawników i specjalistów ds. Prawa zamówień publicznych.

Dominika Perkowska

Jeśli chcesz zmienić warunki płatności w umowie, pamiętaj, że zmiana ta ma istotny charakter

Pytanie: Postępowanie wszczęto 16 grudnia 2016 r. Zawarta umowa z wykonawcą była kilkukrotnie aneksowana, również w zakresie terminu realizacji zamówienia. Ostatecznie roboty miały zostać zakończone 31 stycznia 2018 r., ale wykonawca nie dotrzymał umówionego terminu i zakończył prace dopiero w maju 2018 roku. Przedstawiona przez wykonawcę argumentacja i wniosek o aneksowanie umowy w zakresie terminu realizacji inwestycji nie zostały zaakceptowane przez zamawiającego, w związku z czym naliczono wykonawcy kary umowne za opóźnienie. Jednocześnie 21 marca 2018 r. zawarto aneks do umowy – zmianie uległy zasady dokonywania płatności – pierwotnie planowano dokonanie jednej płatności częściowej (do 50% wartości zamówienia) i płatności końcowej, zaś w aneksie ustalono rozliczenie dwiema fakturami przejściowymi (70% wartości zamówienia) i płatnością końcową. Zapisy umowy nie określały przesłanek dokonania takiej zmiany. Wątpliwość dotyczy tego, że co do zasady zmiana polegająca na zastąpieniu jednorazowej płatności częściowej dwiema i zwiększeniu poziomu wynagrodzenia rozliczanego płatnością częściową z 50 do 70%, narusza równowagę ekonomiczną umowy na korzyść wykonawcy w sposób pierwotnie nieprzewidziany. Trudno uznać za wyrównanie równowagi ekonomicznej sytuację, w której zamawiający przekazuje nieplanowane wcześniej płatności wykonawcy, który bez racjonalnego powodu kończy realizację inwestycji 4 miesiące po – i tak przedłużanym – terminie. Zamawiający uznał jednak, że zmiana ma charakter nieistotny, a więc możliwe jest jej dokonanie na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp. W jego ocenie przedłużający się termin realizacji prac pogorszył sytuację wykonawcy, w związku z czym wprowadzona zmiana tylko tę sytuację wyrównywała. Powołano się również na opinię Rzecznika Generalnego Juliane Kokott z 13 marca 2008 r. (sprawa C-454/06) w kwestii konieczności dostosowania treści umowy do nieprzewidzianej zmiany okoliczności zewnętrznych. Czy możliwe jest w związku z tym potwierdzenie zgodności dokonania zmiany zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp czy też ze względu na brak odpowiednich zapisów umowy, oraz zmianę zasad dokonywania płatności w stosunku do wzoru umowy, zasadne jest uznanie, że zmiany dokonano z naruszeniem przepisów ustawy?

Krzysztof Hodt

Sukcesja praw i obowiązków z umowy w sprawie zamówienia jest niedopuszczalna

Andrzela Gawrońska-Baran

Czy opady deszczu mogą być przyczyną zmiany terminu wykonania umowy?

Pytanie: Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego poniżej progów unijnych na „Dostawę, montaż i uruchomienie dwóch mikro instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 59,7 kW” zamawiający podpisał umowę z wykonawcą. Z jej zapisów wynikało, że: „1. Dostawa urządzeń, ich montaż oraz uruchomienie nastąpi do 31 października 2018 r., natomiast zgłoszenie instalacji do operatora sieci najpóźniej do 9 listopada 2018 r. 2. Wykonawca musi dokonać odbioru końcowego po zakończeniu całości robót i zgłoszeniu instalacji do operatora sieci, informując pisemnie zamawiającego o tym fakcie najpóźniej 7 dni przed planowanym terminem”. W dniu 26 października 2018 r. wykonawca złożył zamawiającemu pismo informujące, o tym że zakończył prace instalacyjno-montażowe i przeprowadził próbny rozruch instalacji zakończony sukcesem. Ponadto wskazał, że do 31 października 2018 r. dokona pomiarów elektrycznych i ostatecznie uruchomi instalację. W dniu 30 października 2018 r. oświadczył jednak pisemnie, że ze względu na warunki pogodowe nie może bezpiecznie przeprowadzić pomiarów. Podniósł, że jako pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne warunki pracy a wykonanie pomiarów elektrycznych działającej instalacji wymaga bezwietrznych i bezdeszczowych warunków pogodowych w celu wyeliminowania ryzyka porażenia. Argumentował, że są to okoliczności, których nie był w stanie przewidzieć. Następnie 5 listopada 2018 r. poinformował zamawiającego, że w związku z ustaniem niekorzystnych warunków pogodowych przeprowadził tego dnia prace pomiarowe, i że na 13 listopada 2018 r. zaplanował odbiór końcowy wykonanych prac (zgodnie z zapisem umowy nakazującym poinformowanie zamawiającego o odbiorze minimum 7 dni przed nim). Czy zamawiający powinien uznać, że wykonawca nie dotrzymał obydwu terminów, bo przeprowadził tylko próbny rozruch instalacji do 31 października 2018 r.? Czy ewentualnie przy zapisie wynikającym z umowy zawartej pomiędzy wykonawcą a zamawiającym o treści „Na podstawie art. 144 ustawy Pzp zamawiający dopuszcza (pod warunkiem uzyskania jego pisemnej zgody) możliwość zmiany postanowień w zakresie terminu wykonania zamówienia w przypadku wystąpienia siły wyższej uniemożliwiającej wykonanie zamówienia? Powyższa zmiana musi zostać dokonana w formie aneksu podpisanego przez obie strony. »Siła wyższa« oznacza zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i zapobieżenia mimo dochowania należytej staranności” można zmienić termin wykonania zamówienia stosownym aneksem, odstępując od wymierzenia kar umownych?

Agnieszka Gwóźdź-Kuzior

Czy przy wzroście minimalnego wynagrodzenia wolno zmienić jedynie ogólną jego kwotę bez zmiany stawki godzinowej?

Pytanie: Ośrodek pomocy społecznej w wyniku postępowania na usługi społeczne z art. 138o ustawy Pzp zawarł i realizuje dwuletnią umowę na usługi opiekuńcze. Cena za 1 godzinę usługi została ustalona na okres trwania umowy i nie powinna ulec zmianie. Wykonawca zobowiązał się do przestrzegania minimalnego wynagrodzenia (minimalnych stawek godzinowych) w stosunku do osób, które zatrudnia, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Strony zobowiązują się w umowie zmienić wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy m.in. w przypadku zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej bądź minimalnego wynagrodzenia ustalonego na podstawie odpowiednich przepisów. Umowa przewiduje w takim przypadku, że wynagrodzenie wykonawcy ulegnie zmianie o kwotę odpowiadającą wzrostowi kosztu wykonawcy w związku ze zwiększeniem wysokości wynagrodzeń osób świadczących usługi do wysokości aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wszystkich obciążeń publicznoprawnych od kwoty wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Kwota odpowiadająca wzrostowi kosztu wykonawcy będzie odnosić się wyłącznie do części wynagrodzenia osób świadczących usługi, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, odpowiadającej zakresowi, w jakim wykonują oni prace bezpośrednio związane z realizacją przedmiotu umowy. Czy wówczas w wyniku zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy cena za 1 godzinę usług opiekuńczych może pozostać bez zmian? Zmiana umowy dotyczyłaby zatem całkowitego wynagrodzenia wykonawcy a nie ceny za 1 godzinę usługi.

Zamów dostęp do pełnej wersji portalu!

Zyskaj pewność i bezpieczeństwo prowadząc postępowanie o zamówienie publiczne. Dołącz do specjalistów korzystających z PortaluZP!