W tym dziale znajdziesz porady prawne udzielone przez ekspertów w konkretnych sytuacjach, z jakimi spotkali się inni uczestnicy postępowań o zamówienia publiczne. Wszystkie odpowiedzi zostały udzielone przez doświadczonych prawników i specjalistów ds. Prawa zamówień publicznych.

Andrzela Gawrońska-Baran

Czy opady deszczu mogą być przyczyną zmiany terminu wykonania umowy?

Pytanie: Po przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego poniżej progów unijnych na „Dostawę, montaż i uruchomienie dwóch mikro instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 59,7 kW” zamawiający podpisał umowę z wykonawcą. Z jej zapisów wynikało, że: „1. Dostawa urządzeń, ich montaż oraz uruchomienie nastąpi do 31 października 2018 r., natomiast zgłoszenie instalacji do operatora sieci najpóźniej do 9 listopada 2018 r. 2. Wykonawca musi dokonać odbioru końcowego po zakończeniu całości robót i zgłoszeniu instalacji do operatora sieci, informując pisemnie zamawiającego o tym fakcie najpóźniej 7 dni przed planowanym terminem”. W dniu 26 października 2018 r. wykonawca złożył zamawiającemu pismo informujące, o tym że zakończył prace instalacyjno-montażowe i przeprowadził próbny rozruch instalacji zakończony sukcesem. Ponadto wskazał, że do 31 października 2018 r. dokona pomiarów elektrycznych i ostatecznie uruchomi instalację. W dniu 30 października 2018 r. oświadczył jednak pisemnie, że ze względu na warunki pogodowe nie może bezpiecznie przeprowadzić pomiarów. Podniósł, że jako pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom bezpieczne warunki pracy a wykonanie pomiarów elektrycznych działającej instalacji wymaga bezwietrznych i bezdeszczowych warunków pogodowych w celu wyeliminowania ryzyka porażenia. Argumentował, że są to okoliczności, których nie był w stanie przewidzieć. Następnie 5 listopada 2018 r. poinformował zamawiającego, że w związku z ustaniem niekorzystnych warunków pogodowych przeprowadził tego dnia prace pomiarowe, i że na 13 listopada 2018 r. zaplanował odbiór końcowy wykonanych prac (zgodnie z zapisem umowy nakazującym poinformowanie zamawiającego o odbiorze minimum 7 dni przed nim). Czy zamawiający powinien uznać, że wykonawca nie dotrzymał obydwu terminów, bo przeprowadził tylko próbny rozruch instalacji do 31 października 2018 r.? Czy ewentualnie przy zapisie wynikającym z umowy zawartej pomiędzy wykonawcą a zamawiającym o treści „Na podstawie art. 144 ustawy Pzp zamawiający dopuszcza (pod warunkiem uzyskania jego pisemnej zgody) możliwość zmiany postanowień w zakresie terminu wykonania zamówienia w przypadku wystąpienia siły wyższej uniemożliwiającej wykonanie zamówienia? Powyższa zmiana musi zostać dokonana w formie aneksu podpisanego przez obie strony. »Siła wyższa« oznacza zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i zapobieżenia mimo dochowania należytej staranności” można zmienić termin wykonania zamówienia stosownym aneksem, odstępując od wymierzenia kar umownych?

Agnieszka Gwóźdź-Kuzior

Czy przy wzroście minimalnego wynagrodzenia wolno zmienić jedynie ogólną jego kwotę bez zmiany stawki godzinowej?

Pytanie: Ośrodek pomocy społecznej w wyniku postępowania na usługi społeczne z art. 138o ustawy Pzp zawarł i realizuje dwuletnią umowę na usługi opiekuńcze. Cena za 1 godzinę usługi została ustalona na okres trwania umowy i nie powinna ulec zmianie. Wykonawca zobowiązał się do przestrzegania minimalnego wynagrodzenia (minimalnych stawek godzinowych) w stosunku do osób, które zatrudnia, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Strony zobowiązują się w umowie zmienić wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy m.in. w przypadku zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej bądź minimalnego wynagrodzenia ustalonego na podstawie odpowiednich przepisów. Umowa przewiduje w takim przypadku, że wynagrodzenie wykonawcy ulegnie zmianie o kwotę odpowiadającą wzrostowi kosztu wykonawcy w związku ze zwiększeniem wysokości wynagrodzeń osób świadczących usługi do wysokości aktualnie obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem wszystkich obciążeń publicznoprawnych od kwoty wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Kwota odpowiadająca wzrostowi kosztu wykonawcy będzie odnosić się wyłącznie do części wynagrodzenia osób świadczących usługi, o których mowa w zdaniu poprzedzającym, odpowiadającej zakresowi, w jakim wykonują oni prace bezpośrednio związane z realizacją przedmiotu umowy. Czy wówczas w wyniku zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy cena za 1 godzinę usług opiekuńczych może pozostać bez zmian? Zmiana umowy dotyczyłaby zatem całkowitego wynagrodzenia wykonawcy a nie ceny za 1 godzinę usługi.

Agnieszka Gwóźdź-Kuzior

Zapisy umowy należy interpretować ściśle według ich brzmienia

Pytanie: Postępowanie dotyczy zamówienia przeprowadzonego na podstawie art. 138o ustawy Pzp. W projekcie umowy, która była załącznikiem do ogłoszenia o zamówieniu, znajduje się zapis: „Zamawiający zastrzega, iż w przypadku pisemnej rezygnacji ze szkolenia uczestnika projektu przed rozpoczęciem kursu, wynagrodzenie za danego uczestnika nie zostanie wypłacone, natomiast w przypadku rezygnacji uczestnika w trakcie realizacji kursu, wynagrodzenie za danego uczestnika zostanie pomniejszone proporcjonalnie”. W dniu rozpoczęcia szkolenia na szkolenie nie stawiły się 2 z 5 skierowanych na nie osób. Wykonawca ponosi koszty stałe: koszt sali, koszt trenera oraz zmienne: catering, koszt materiałów szkoleniowych, koszt egzaminu. Czy możemy uznać, że wynagrodzenie wykonawcy będzie pomniejszone tylko o koszty zmienne? Koszt wynajmu sali jest taki sam niezależnie od liczby osób na szkoleniu. W ofercie złożonej przez wykonawcę został wskazany tylko koszt za godzinę szkolenia bez podziału na koszty zmienne i stałe. Szkolenie jest realizowane dla osób bezrobotnych w ramach projektu współfinansowanego ze środków UE. W ogłoszeniu o zamówieniu zostały zawarte zapisy: „W przypadku zaistnienia sytuacji związanej z potrzebą dokonania stosownych zmian w umowie w celu właściwej realizacji zamówienia publicznego zastrzega się możliwość dokonania niniejszych zmian w drodze aneksu do umowy. Zakres zmian może dotyczyć: a)      okresu i harmonogramu realizacji umowy, b)      ostatecznej liczby godzin do zrealizowania, c)      ostatecznej liczby uczestników, d)      zwiększenia wartości zamówienia w wysokości nie przekraczającej 50% wartości zamówienia publicznego określonego w umowie. Zamawiający zastrzega sobie prawo do zmiany terminu i miejsca realizacji zajęć, z przyczyn uwzględniających potrzeby prawidłowej realizacji projektu”. Szkolenie trwa a wykonawcy bardziej opłaca się zrezygnować i zapłacić karę umowną, niż kontynuować usługę za 3/5 wynagrodzenia.

Agnieszka Gwóźdź-Kuzior

Dopuszczalność zmian umowy – czasem trzeba zastosować kilka przesłanek

Pytanie: Otrzymaliśmy dofinansowanie ze środków UE (RPOWD 2014–2020) na budowę sortowni odpadów komunalnych oraz budynku biurowo-socjalnego (zaplecza), a także świadczenie usług inżyniera kontraktu dla tej inwestycji. Ogłosiliśmy przetarg nieograniczony na wybór inżyniera i podpisaliśmy umowę w sprawie zamówienia publicznego. W opisie przedmiotu zamówienia na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu wskazano dokumentację projektową dla robót budowlanych dotyczących sortowni odpadów oraz budynku biurowo-socjalnego (zaplecza). Dokumentacja projektowa była również załącznikiem do siwz. Aktualnie jesteśmy w trakcie uzgadniania zmian w umowie o dofinansowanie projektu polegających m.in. na przedłużeniu terminu jego realizacji oraz zamianie dokumentacji projektowej dotyczącej budynku biurowo-socjalnego (będziemy budować inny budynek na podstawie nowego projektu). Czy w związku z tym możliwa jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp w zakresie przedłużenia terminu jej realizacji oraz zamiany dokumentacji projektowej dotyczącej budynku biurowo-socjalnego (zaplecza)? Określiliśmy następujące okoliczności zmiany umowy: „1. Zamawiający przewiduje możliwość: 1)      przedłużenia terminu realizacji umowy w przypadku gdy Wykonawcy robót budowlanych nie zrealizują robót budowlanych w okresie obowiązywania niniejszej umowy wskazanym w § 2 ust. 2, w szczególności ze względu na zmiany terminów realizacji w projekcie pn. »Modernizacja istniejącego MBP w zakresie części do mechanicznego przetwarzania odpadów wraz z zapleczem przy ul. Rzeszotarskiej w Legnicy« i/lub opóźnienia w wykonywaniu robót budowlanych przez Wykonawców robót budowlanych, 2)      zmiany lub zamiany dokumentacji projektowej wskazanej w pkt 2.6 w Opisie przedmiotu zamówienia (Załącznik nr 1 do umowy), która opisuje roboty budowlane dotyczące modernizacji istniejącego MBP w zakresie części do mechanicznego przetwarzania odpadów oraz modernizacji istniejącego MBP w zakresie budowy zaplecza”. W umowie nie przewidziano możliwości zmiany wynagrodzenia inżyniera kontraktu. Czy możliwe jest zwiększenie wynagrodzenia w związku z budową innego budynku o mniej niż 10% wartości umowy na podstawie art. 144 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp? Proszę o poradę odnośnie do prawidłowości sporządzenia aneksu na podstawie w/w przesłanek. Inną opcją może być rozwiązanie lub odstąpienie od umowy, a następnie ponowne ogłoszenie przetargu na pełnienie funkcji inżyniera kontraktu, który nie zaczął jeszcze realizować przedmiotu umowy, gdyż nie mamy jeszcze wykonawcy robót budowlanych (przetargi nieograniczone na roboty zostały unieważnione). Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron nie jest w interesie wykonawcy i najprawdopodobniej się na to nie zgodzi. Odnośnie do odstąpienia od umowy brakuje nam podstawy prawnej, gdyż nie przewidzieliśmy odpowiednich przesłanek w kontrakcie. Natomiast art. 145 ust. 1 ustawy Pzp wydaje się niewystarczający, zważywszy, że zgodnie z jego brzmieniem możliwe jest odstąpienie od umowy, w przypadku gdy istotnej okoliczności powodującej że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, nie można było przewidzieć. Określiliśmy możliwość zmiany umowy w zakresie zmiany lub zamiany dokumentacji projektowej, co uniemożliwia obecnie skorzystanie z art. 145 ust. 1 ustawy Pzp.

Katarzyna Bełdowska

Niezwykle trudna zmiana umowy zgodnie z przepisami przejściowymi do nowelizacji Pzp z 2016 roku – ważne wskazówki

Pytanie: W 2016 roku udzieliliśmy zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego na usługę utrzymania czystości w sezonie zimowym i letnim na lata 2017–2019 na terenach komunalnych administrowanych przez urząd miejski. Przetarg został ogłoszony 18 lipca 2016 r., a umowę z wykonawcą zawarto 16 sierpnia 2016 r. W trakcie realizacji zamówienia wybudowano nowe obiekty (siłownię i plac zabaw w parku miejskim), które muszą być sprzątane codziennie, ponieważ znacznie wzrosła liczba korzystających z nich osób. Obecnie zgodnie z zawartą umową teren ten jest sprzątany raz w tygodniu. Zwiększyła się liczba koszy na śmieci ustawionych na tym terenie z 5 do 10 szt. (czyli o 5 szt. więcej). Zostały także rozstawione (w odpowiedzi na interwencję mieszkańców) dodatkowe kosze na terenie miasta w ilości 25 szt. W związku z powyższym jest konieczność codziennego opróżniana dodatkowych koszy w parku oraz na terenie miasta łącznie w liczbie 30 szt. oraz codziennego sprzątania nowo wybudowanych obiektów. W ogłoszeniu o zamówieniu i siwz nie przewidziano możliwości zmiany umowy dotyczącej tego zamówienia w zakresie jego zwiększenia lub zmniejszenia. Czy istnieje możliwość udzielenia wykonawcy dodatkowego zamówienia i w jakim trybie? Czy na zamówienie dodatkowe należy zawrzeć odrębną umowę, czy można spisać aneks do tej obowiązującej? Czy ogłoszenie o udzieleniu zamówienia musi być zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych?

Zamów dostęp do pełnej wersji portalu!

Zyskaj pewność i bezpieczeństwo prowadząc postępowanie o zamówienie publiczne. Dołącz do specjalistów korzystających z PortaluZP!