KIO 288/17 WYROK dnia 28 lutego 2017 r.

Sygn. akt: KIO 288/17 

WYROK 

z dnia 28 lutego 2017 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Emil Kawa 

Protokolant:             Rafał Komoń 

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 13 lutego 2017 r. przez

 wykonawcę RenCraft 

Sp. z o.o., ul. Jagiellońska 94c, 85-027 Bydgoszcz w postępowaniu prowadzonym przez 

Gminę Paradyż, ul. Konecka 4, 26-333 Paradyż 

przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: 

(1) Ekoinstal 

Sp.  z  o.o.,  (2)  "Eco-Therm"  Sp.  z  o.o.,  (3)  Enviroenergy  Sp.  z  o.o.,  adres  dla 

pełnomocnika:  ul.  Sierakowice  Prawe  141D,  96-100  Skierniewice  zgłaszających 

przystąpienie do postępowania odwoławczego stronie zamawiającego 

orzeka: 

1. oddala odwołanie; 

2.  kosztami  postępowania  obciąża

  RenCraft  Sp.  z  o.o.,  ul.  Jagiellońska  94c,  85-027 

Bydgoszcz i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000 

zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

RenCraft  Sp.  z 

o.o., ul. Jagiellońska 94c, 85-027 Bydgoszcz tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.   zasądza  od 

RenCraft  Sp.  z  o.o.,  ul.  Jagiellońska  94c,  85-027  Bydgoszcz  na 

rzecz 

Gminy  Paradyż,  ul.  Konecka  4,  26-333  Paradyż  kwotę  3  600  zł  00  gr 

(słownie:  trzy  tysiące  sześćset  złotych,  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015, poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w 

Piotrkowie Trybunalskim. 

Przewodniczący:      ………………………. 

Sygn. akt KIO 288/17 

UZASADNIENIE 

Wójt  Gminy  Paradyż  ul.  Konecka  4,  26-333  Paradyż,  dalej  zwany  „Zamawiającym” 

prowadzi  postepowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  pn.  "Przebudowa  systemów 

grzewczych  w  budynku  szkoły  w  Paradyżu  z  zastosowaniem  odnawialnych  źródeł  energii  - 

pompy ciepła i ogniwa fotowoltaiczne" oraz „Przebudowa systemów grzewczych w budynku 

szkoły  w  Wójcinie  z  zastosowaniem  odnawialnych  źródeł  energii  -  pompy  ciepła  i  ogniwa 

fotowoltaiczne”. 

Postepowanie  jest  prowadzone  z  zastosowaniem  zasad  kiedy  wartość  zamówienia 

jest  mniejsza  od  kwot  ustalonych  w  oparciu  o  przepis  art.  11  ust.8  Pzp,  dotyczących  robót 

budowlanych.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  w  Biuletynie  Informacji 

Publicznej: Ogłoszenie nr 355601 - 2016 z dnia 2016-11-30 r. i modyfikowane Ogłoszeniem 

nr 357276-2016 z dnia 2016-12-02 r. 

W  dniu  8  lutego  2017  roku  Zamawiający  poinformował  wykonawcę  RenCraft  Sp.  z 

o.o. ul. Jagiellońska 94 c 85-027 Bydgoszcz, dalej zwany „Odwołującym” o odrzuceniu jego 

oferty. Od tej czynności Zamawiającego wykonawca wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej 

Izby Odwoławczej w Warszawie.  

We wniesionym odwołaniu zarzucił Zamawiającemu  

naruszenie  przepisu  art.  89  ust  1  pkt  4  ustawy  Pzp  poprzez  jego  niewłaściwe 

zastosowanie,  a  w  konsekwencji  odrzucenie  oferty  Odwołującego,  podczas  gdy  w  świetle 

przywołanego  przepisu  brak  było  jakichkolwiek  przesłanek  do  dokonania  przez 

Zamawiającego  takiej  czynności  tj.  przyjęcie,  iż  wyjaśnienia  przesłane  przez  Wykonawcę 

drogą elektroniczną w dniu 23.01.2017 r. ( do oznaczonej godz. 11:00] i pisemnie w ciągu 3 

dni  roboczych  (  Zamawiający  potwierdził  otrzymanie  w  dniu  25.01.2017  r.)  są  „lakoniczne, 

wręcz  pozorne"  gdyż  Wykonawca  zawarł  w  wyjaśnieniach  same  ogólniki,  które  w  żaden 

sposób nie wyjaśniają sposobu kalkulacji ceny oraz nie uzasadniają realności zaoferowanej 

ceny. 

Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, poprzez prowadzenie postępowania o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  w  sposób  niezapewniający  zachowania  uczciwej 

konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. 

Podnosząc powyższe wniósł o nakazanie Zamawiającemu 

Unieważnienie  czynności  Zamawiającego  polegającej  na  odrzuceniu  oferty 

Odwołującego, 

Ponownego  dokonania  czynności  oceny  ofert,  w  tym  w  szczególności  oceny 

wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez Odwołującego 

Uwzględnienie  w ocenie oferty Odwołującego wobec braku wykazania,  że oferta nie 

zawiera rażąco niskiej ceny. 

W uzasadnieniu podniesionych zarzutów podał, że Odwołujący złożył ofertę na dwie 

części  zamówienia,  która  przy  uwzględnieniu  kryteriów  oceny  ofert  określonych  w  treści 

Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  jest  ofertę  najkorzystniejszą,  zarówno  dla 

części  I  "Przebudowa  systemów  grzewczych  w  budynku  szkoły  w  Paradyżu  z 

zastosowaniem odnawialnych źródeł energii - pompy ciepła i ogniwa fotowoltaiczne" jak i dla 

części II "Przebudowa systemów grzewczych w budynku szkoły w Wójcinie z zastosowaniem 

odnawialnych źródeł energii - pompy ciepła i ogniwa fotowoltaiczne". 

Zamawiający  pismem  z  dnia  17.01.2017  r.  (znak:  ZP.271.7.2016.16)  w  celu  ustalenia  czy 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwrócił się  z 

się z prośbą o udzielenie wyjaśnień, dotyczących zaoferowanych przez Odwołującego cen w 

złożonej ofercie z dnia 11.01.2017 r. w zakresie oibu części zamówienia. 

W  odpowiedzi  na  wezwanie  Zamawiający  nie  odniósł  się  do  konkretnych  cen  i  ich 

składowych  zawartych  w  ofercie  Odwołującego,  które  wydałyby  się  mu  rażąco  niskie  lub 

budziłyby  wątpliwości,  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z 

wymaganiami  określonymi  przez  Zamawiającego.  W  uzasadnieniu  odrzucenia  oferty 

Odwołującego,  Zamawiający  w  podnosił  w  szczególności  kwestie,  iż  wyjaśnienia  wpłynęły  

do Zamawiającego drogą elektroniczną jedną minutę po terminie wyznaczonym na składanie 

wyjaśnień.  Jednakże  w  ostateczności  Zamawiający  odstąpił  od  kwestionowania  braku 

zachowania terminu złożonych wyjaśnień. 

Odwołujący  w swoich wyjaśnieniach wykazywał, że: 

ż

adna  ze  złożonych  ofert  na  część  I  zamówienia  nie  ma  ceny  niższej  o  co  najmniej 

30% od średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert na tą część zamówienia; 

w wycenie części I zamówienia nie występuje znacząca dysproporcja cen złożonych 

ofert; 

wartość  szacunkowa  zamówienia  dotycząca  części  I  zamówienia  została  przez 

Zamawiającego przeszacowana; 

ż

e  „kalkulacja  wartości  zamówienia  opierała  się  w  przypadku  Zamawiającego  na 

dokumentacji  budowlanej,  która  opracowana  została  w  2014  r.”.  Zdaniem  Wykonawcy 

„należy  założyć,  że  tylko  w  przypadku  części  zamówienia  dotyczącej  instalacji 

fotowoltaicznej  i  konstrukcji  wsporczej  oraz  przebudowy  instalacji  centralnego  ogrzewania  i 

ciepłej wody użytkowej (styczeń 2016) dokonano aktualizacji wyceny.” 

Wskazał, że Odwołujący w  wyjaśnieniach  złożonych  w dniu 23.01.2017 r. stwierdził, 

ż

e oferta w części I w kwocie 3.199.900,02 zł jest niższa o 32,089% od wartości zamówienia 

powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przez Zamawiającego przed 

wszczęciem  postępowania  zgodnie  z  art.  35  ust.  1  i  2  na  kwotę  4.711.895,75  zł.  (  wartość 

zamówienia  wskazana  przez  Odwołującego  to  kwota,  jaką  Zamawiający  zamierza 

przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, a wartość zamówienia jak się okazało to wartość 

jeszcze wyższa o 75.590,08 zł i wynosząca 4.787.485,83 zł brutto dla I części . W przypadku 

II części kwota jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć to 2.555.645,40 zł brutto, natomiast 

wartość zamówienia to 2.634.006,07 zł brutto. W tej części wyjaśnień Odwołujący stwierdził, 

ż

e wartość szacunkowa zamówienia nie może odpowiadać najniższej spodziewanej cenie, a 

powinna stanowić raczej wyraz uśrednionych oczekiwań, co do odpowiedzi wykonawców. 

Nadto  zwrócił  uwagę  na  kwestie,  że  bezspornie  jego  zdaniem  wartość  zamówienia 

określona  przez  Zamawiającego  nie  jest  wartością  rynkową.  W  I  części  zamówienia 

najwyższa  wartość  oferty  to  3  708  606,71  zł,  czyli  aż  o  1.078.879,72  zł  niższa  od  wartości 

zamówienia natomiast w II części najwyższa  wartość oferty to 2.290.629,00 zł (następna w 

kolejności oferta jest tańsza, aż o 314.019,00 zł], czyli o 343 377,07 zł jest niższa od wartości 

zamówienia. 

Odnosząc 

się 

merytorycznie 

do 

enumeratywnie 

opisanego 

przez 

Zamawiającego  zakresu  wyjaśnień  wskazał,  że  co  do  zasady  przyjęte  w  kalkulacji 

kosztorysu  oferty  rozwiązania,  są  zgodne  z  załączoną  do  SIWZ  dokumentacją  projektową 

oraz  udzielonymi  przez  Zamawiającego  wyjaśnieniami.  Wykonawca  wskazał,  że  przyjął  w 

swojej  wycenie  oferty  dla  części  I  produkty  o  parametrach  nie  gorszych  niż  zawartych  w 

dokumentacji  projektowej  i  wyjaśnieniach  Zamawiającego  do  SIWZ  z  dnia  29.12.2016  r. 

zawartych w zmienionych tabelach równoważności, stanowiących zał. nr 10 i nr 11 do SIWZ. 

Wykonawca  wykorzystał  do  wyceny  np.  paneli  fotowoltaicznych  i  pomp  ciepła  posiadane 

korzystne  umowy  z  producentami.  Natomiast  za  dolne  źródło  ciepła  (odwierty,  materiał, 

robocizna):  396  251,00  netto  Odwołujący  zaoferował  za  ten  element  902  173,00  zł  netto. 

Zatem  na  pozostałe  elementy  systemu  pozostaje  wciąż  334  222,00  zł  netto,  co  zapewnia 

wystarczający  budżet  na  zapewnienie  najwyższej  jakości  wykonania  tej  części  zadania. 

Podał  także  iż  RenCraft  Sp.  z  o.o.  współpracuje  bezpośrednio  z  producentami  kluczowych 

komponentów  do  budowy  instalacji  fotowoltaicznych  wysokiej  jakości.  Jednym  z  nich  jest 

jeden  z  największych  na  świecie  producentów  modułów  fotowoltaicznych  -  Worldwide 

Energy and Manufacturing USA Co. LTD, działający pod marką AM ERIS O LAR. 

Odwołujący  w  wyjaśnieniach  podkreślił,  że  cena  jego  oferty  zarówno  dla  części  I  jak  dla 

części II zamówienia zdecydowanie nie jest ceną rażąco niską, nie jest nawet ceną niską. W 

sposób oczywisty nie można mówić o cenie nierealistycznej, która znacząco odbiegałaby od 

cen  rynkowych  stosowanych  w  branży,  a  więc  byłaby  taka,  która  prowadzi  do  zachwiania 

ekwiwalentności  wzajemnych  świadczeń  stron  stosunku  zobowiązaniowego.  Stwierdził,  że 

można  przyjąć,  iż  to  ceny  zawarte  w  ofertach  złożonych  w  konkretnym  postępowaniu 

odzwierciedlają  rzeczywisty  poziom  cen  rynkowych  dla  konkretnego  zamówienia.  Są 

kalkulowane  w  tym  samym  czasie,  ą  więc  w  konkretnych  warunkach  gospodarczych,  a  na 

kalkulacje mają wpływ zarówno te same uwarunkowania gospodarcze dla danego rynku ale 

również kondycja poszczególnych wykonawców, wobec tego to one są doskonałym punktem 

odniesienia do kwalifikacji ceny jako ewentualnie rażąco niskiej. 

Zamawiający  w  odpowiedzi  na  odwołanie  wniósł  o  jego  oddalenie  i  podał,  że 

RenCraft  Sp.  z  o.o.  złożyła  ofertę  na  wykonanie  1  części  zadania  „Przebudowa  systemów 

grzewczych  w  budynku  szkoły  w  Paradyżu  z  zastosowaniem  odnawialnych  źródeł  energii  - 

pompy  ciepła  i  ogniwa  fotowoltaiczne”  za  cenę  brutto  w  wysokości  3.199.900,02  zł,  co 

stanowi 66,84% szacunkowej wartości zamówienia powiększonej o podatek VAT i 90,98% w 

stosunku  do  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  ofert.  Natomiast  na  część  II  na 

wykonanie  zadania  „Przebudowa  systemów  grzewczych  w  budynku  szkoły  w  Wójcinie  z 

zastosowaniem odnawialnych  źródeł energii-pompy ciepła i ogniwa fotowoltaiczne” za cenę 

brutto 1.739.899.99 zł. co stanowi 66,06% szacunkowej wartości zamówienia powiększonej 

o podatek VAT i 88,58% w stosunku do średniej arytmetycznej cen wszystkich ofert. 

W  związku  z  podejrzeniem  zaistnienia  rażąco  niskiej  ceny  Zamawiający,  na 

podstawie art. 90 ust. 1 w związku z ust. 1a pkt 1 i 2 ustawy Pzp wezwał Odwołującego do 

złożenia  szczegółowych  wyjaśnień,  dotyczących  zaoferowanych  cen  w  zakresie  części  I  i 

części II zamówienia, celem ustalenia czy oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia.  Po  wnikliwym  przeanalizowaniu  wyjaśnień  Wykonawcy 

Zamawiający uznał, że są one lakoniczne, wręcz pozorne. Zawierają same ogólniki, które w 

ż

aden  sposób  nie  wyjaśniają  sposobu  kalkulacji  ceny  oraz  nie  uzasadniają  realności 

zaoferowanej ceny. 

W  zakresie    naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp  poprzez  jego  niewłaściwe 

zastosowanie podał, że Odwołujący skupił się na wykazaniu, że wartość zamówienia wraz z 

podatkiem  VAT  określona  przez  Zamawiającego przed  wszczęciem  postępowania  zarówno 

dla  I  jak  i  dla  II  części  zamówienia  została  przeszacowana,  tj.  ustalona  na  znacząco 

wyższym poziomie niż wynikałoby to z realiów rynkowych, co zrodziło ten skutek, że wartość 

oferty  Wykonawcy  została  nieprawidłowo  oceniona  jako  oferta  zawierająca  rażąco  niską 

cenę. Jednakże (dopiero) w odwołaniu Odwołujący wskazał podstawy kalkulacji ceny dla I i II 

części zamówienia, co nie mogło być brane przez Zamawiającego pod uwagę. 

Podkreślił, ze Zamawiający dokonał wezwania Odwołującego o złożenie wyjaśnień w 

zakresie  rażąco  niskiej  ceny  ponieważ  z  art.  90  ust.  1  Pzp  wynika  jednoznacznie,  że  w 

sytuacji  gdy  Zamawiający  ma  wątpliwości  co  do  realności  ceny  zaproponowanej  w  ofercie 

ma  on  ustawowe  uprawnienie  do  żądania  złożenia  konkretnych  wyjaśnień.  Ta  zasada 

doznaje  wyjątku  przewidzianego  w  ust.  1a  art.  90  ustawy.  Wprowadza  on  obowiązek 

obligatoryjnego  żądania  wyjaśnień  w  dwóch  przypadkach.  Pierwszy  przypadek  dotyczy 

sytuacji,  gdy  cena  całkowita  oferty  jest  niższa  co  najmniej  30%  od:  wartości  zamówienia 

powiększonej  o  podatek  VAT,  a  drugi  dotyczy  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych ofert. 

Z wskazanych ww. cen oferty Odwołującego jednoznacznie wynikało, że Odwołujący 

złożył ofertę zarówno dla I jak i II części zamówienia niższą co najmniej o 30% od wartości 

zamówienia  powiększonej  o  podatek  VAT,  dlatego  też  Zamawiający  był  zobowiązany 

skierować  wezwanie  do  wyjaśnień  zaoferowanej  ceny.  Z  nadesłanych  wyjaśnień  wynikało, 

ż

e  „Wykonawca  potwierdza,  że  przyjął  w  swojej  wycenie  oferty  dla  części  I  produkty  o 

parametrach  nie  gorszych  niż  zawartych  w  dokumentacji  projektowej  i  wyjaśnieniach 

Zamawiającego  do  SIWZ  z  dnia  29.12.2016  r.  zawartych  w  zmienionych  tabelach 

równoważności,  stanowiących  zał.  nr  10  i  nr  11  do  SIWZ.  Wykonawca  wykorzystał  do 

wyceny  np.  paneli  fotowoltaicznych  i  pomp  ciepła  posiadane  korzystne  umowy  z  produ-

centami”, jednakże  nie  podał  w  jakim  stopniu  cena  oferty  została  obniżona  z  tego  powodu. 

Nie  wskazał  również  jakie  konkretnie  zaproponował  urządzenia  oraz  kto  konkretnie  jest  ich 

producentem.  Nie  przedstawił  również  kopii  zawartych  umów,  ani  też  otrzymanych  ofert, 

które uprawdopodobniłyby rzetelność przedstawionej kalkulacji cenowej. 

Nadto powołał się na znakomitą współpracę z bankami oraz atrakcyjne warunki płatności dla 

dostawców,  ale  nie  podał  w  jakim  stopniu  cena  oferty  została  obniżona  z  tego  powodu.  W 

tym  zakresie  Zamawiający  zauważył,  że  z  uwagi  na  rozliczanie  fakturami  częściowymi  nie 

wymagał,  aby  Wykonawca  kredytował  jego  inwestycje.  Podał  także  iż  „analiza  kosztów 

pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

wynagrodzenia za prace albo minimalnej stawki godzinowej bezspornie pozwala potwierdzić, 

iż  do  realizacji  inwestycji  zostanie  zaangażowanych  min.  5  osób  personelu  wykonawcy, 

zatrudnionych  w  pełnym  wymiarze  czasu  pracy,  wraz  z  niezbędnymi  narzędziami  pracy,  w 

tym samochodami służbowymi oraz pensją wyższą od najniższej krajowej.” 

Jednakże według Zamawiającego z informacji o pensji wyższej od najniższej krajowej 

nie  można  wywnioskować  zmniejszenia  kosztów  wykonania  robót  budowlanych.  Tak  więc 

ten  argument,  zdaniem  Zamawiającego,  nie  mógł  mieć  również  wpływu  na  obniżenie  ceny 

oferty. Ponadto posiadanie przez Odwołującego samochodów służbowych czy niezbędnych 

narzędzi (przy czym zwracamy uwagę, że nie określono jakich) nie przełożyło się w  ocenie 

Zamawiającego na udowodnienie prawidłowości kalkulacji ceny ofertowej. Wyjaśnił także, że 

rynkowy  poziom  wyceny  jego  oferty  potwierdza  fakt,  iż  pozostali  profesjonalni  Wykonawcy 

(Konsorcjum: Ekoinstal Skierniewice + Eco-Therm Łowicz + Enviroenergy Łowicz i "OTECH" 

Sp. z o.o. Gorlice) złożyli bardzo zbliżone oferty cenowe; różnica rzędu 10% pochodzić może 

np.  z  przyjętego  do  kalkulacji  kursu  EUR,  gdy  w  przypadku  Odwołującego  który  realizuje 

zakupy walut w dużej ilości, a co za tym idzie tzw. spready walutowe są dla niego na niskim 

poziomie. Zamawiający odnosząc się do powyższego stwierdził, że Odwołujący powołuje się 

na  kalkulację  kursu  EUR  oraz  na  spready  walutowe,  ale  nie  podaje  w  jakim  stopniu  cena 

oferty została obniżona z tego powodu. 

Natomiast  w  zakresie  zarzutu  naruszenia  przepisu  art.  7  ust.  1  Pzp.  poprzez  prowadzenie 

postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób niezapewniający zachowania 

uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Odwołujący się nie wskazał na 

którym etapie postępowania i w jaki konkretnie sposób Zamawiający naruszył przepis art. 7 

ust. 1 Pzp. 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  rozpoznając  złożone  odwołanie  na  rozprawie  

i  uwzględniając  dokumentację  z  tego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego  oraz  stanowiska  stron  postępowania,  zaprezentowane  na  piśmie  i  do 

protokołu rozprawy ustaliła, co następuje.  

Odwołanie jest niezasadne. 

W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek 

ustawowych  skutkujących  odrzuceniem  odwołania,  wynikających  z  art.  189  ust.  2  ustawy 

Pzp.  Odwołujący  wnosząc  przedmiotowe  odwołanie  wykazał  spełnianie  przesłanek 

posiadania interesu o których mowa w art. 179 ust.1 Pzp.  

Osią  sporu  w  przedmiotowym  postępowaniu  odwoławczym  był  zarzut  czy  oferta 

złożona  przez  Odwołującego  była  z  ceną  rażąco  niską.  Podkreślenia  wymaga,  co 

potwierdzał  Zamawiający,  iż  wezwał  Odwołującego  do  złożenia  wyjaśnień  nie  dlatego,  że 

uważał iż oferta wykonawcy ze  względu na wskazaną cenę jest rażąco niską, lecz dlatego, 

ż

e  cena  ta  odbiegała  znacznie  poniżej  30  %  od  wartości  oszacowania  przedmiotu 

zamówienia. 

Przed  oceną  zasadności  podniesionego  w  odwołaniu  zarzutu  wskazać  należy  iż 

wezwany  do  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie  rażąco  niskiej  ceny  oferty  wykonawca,  ma  w 

zasadzie  tylko  jedną  możliwość  -  złożyć  pełne  i  wyczerpujące  oraz  udokumentowane 

wyjaśnienia. Możliwość kwestionowania samego wezwania  w oparciu przepis art. 90 ust.1a 

pkt  1  wydaje  się  raczej  teoretyczna.  Ze  znowelizowanego  ww.  przepisu  wynika,  że 

Zamawiający  pomimo  wypełnienia  przesłanek  do  wezwania  wykonawcy  w  zakresie  rażąco 

niskiej  ceny  nie  musi  tego  czynić,  gdy  rozbieżności  pomiędzy  ceną  oferty,  a  wartością 

oszacowania wynika z okoliczności oczywistych. 

Dlatego też wezwany  wykonawca jest zobowiązany złożyć szczegółowe wyjaśnienia 

składające się z prostego matematycznego sumowania wartości ( opartego na dowodach np. 

w postaci ofert cenowych) wskazującego, że dodane wszelkie koszty rodzajowe, niezbędne 

do  poniesienia  aby  wykonać  zamówienie,  nie  osiągną  wyższego  pułapu  niż  wskazana  w 

ofercie cena.  

Wskazywanie w wyjaśnieniach na relacje poszczególnych cen ofertowych, czy to do 

wartości  oszacowania  przedmiotu  zamówienia,  czy  tez  średniej  ceny  arytmetycznej 

wszystkich  złożonych  ofert  jest  informacją    zupełnie  nieprzydatną  dla  wyjaśnienia  czy  cena 

oferty  nie  jest  rażąco  niską,  gdyż  Zamawiający  kierując  wezwanie  do  wykonawcy  te 

wszystkie  informacje  już  posiada.  Oceniając  informacje  składane  przez  wykonawców    w 

ramach  wyjaśnienia  poprawności  skalkulowania  ceny  ofertowej  Izba  wielokrotnie  w 

orzeczeniach  wskazywała  na  należy  na  pewną  regułę  zachowań  wykonawców,  polegającą 

na  tym,  iż  wezwani  wykonawcy  nie  przywiązują  większej  wagi  do  tego  czy  udzielane 

Zamawiającemu wyjaśnienia są pełne i zamykają w pewien logiczny ciąg sposób i realność 

skalkulowanej  ceny.  Niestety  częstym  zjawiskiem  jest  przesyłanie  zamawiającemu 

wyjaśnienia po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z wezwania. Natomiast dopiero kiedy 

Zamawiający  nie  uzna  przesłanych  wyjaśnień  za  wystarczające  dla  obalenia  wystąpienia 

przesłanki  rażąco  niskiej  ceny  i  ofertę  odrzuci,  to  wtedy  wykonawcy  kompletują    różnego 

rodzaju  dowody,  które  przesyłają  wraz  z  odwołaniem  do  KIO  mające  wskazywać  na 

rynkowość  ceny  ofertowej.    Jest  to  działanie  błędne,  gdyż  przesłane  po  upływie  terminu 

wskazanego w wezwaniu wyjaśnienia, nie mogą mieć ono żadnego znaczenia dowodowego. 

Otóż  podstawą  oceny  zasadności  zarzutu  odrzucenia  oferty  z  powodu  niewykazania,  że 

cena  oferty  jest  prawidłowa  są  tylko  i  wyłącznie  wyjaśnienia  wykonawców  przesłane 

Zamawiającemu  na  termin  wskazany  w  wezwaniu  do  złożenia  wyjaśnień.    Zamawiający  w 

oparciu  o  te  wyjaśnienia  dokonuje  oceny  ceny  ofertowej,  a  Izba  bada  prawidłowość    tej 

czynności Zamawiającego w świetle uzyskanych wyjaśnień. Za wyrokiem Sądu Okręgowego 

w  Warszawie  sygn.  akt  IV  Ca  1299/09  stwierdzić  należy  ,że  składanie  przez  skarżącego 

dopiero  na  rozprawie,  dodatkowych  wyjaśnień  i  przedstawianie  przed  KIO  nowych 

argumentów  w celu  wykazania prawidłowości  zaoferowanej ceny, nie może być  wzięte pod 

uwagę  ani  przez  KIO  ani  tym  bardziej  przez  Sad  Okręgowy.  Informacje  i  dowody 

przedstawione  przez  wykonawcę  muszą  być  znane  Zamawiającemu  na  konkretnym  etapie 

postępowania przetargowego (celem umożliwienia mu podjęcia decyzji co do ewentualnego 

przyjęcia oferty lub jej odrzucenia), a nie w toku postępowania odwoławczego przed KIO. 

Za  wyrokami  KIO    o  sygn.  KIO  2604/10  i  KIO  1515/11;  należy  stwierdzić,  że  rozprawa  nie 

może stanowić kontynuacji procedury wyjaśniającej w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp skoro 

postępowanie odwoławcze przed Krajową Izba Odwoławcza stanowi ocenę zakończonej już 

procedury wyjaśniającej na okoliczność zaoferowania rażąco niskiej ceny. 

Postepowanie  wyjaśniające  mające  na  celu  wykazanie,  iż  zaoferowana  cena  ma  charakter 

rynkowy  i  nie  jest  rażąco  niska,  zgodnie  z  art.  90  ust.2  Pzp  spoczywa  na  wezwanym 

wykonawcy. Ponadto podkreślić należy, iż fakt wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień, 

czy  złożona  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  obliguje  Zamawiającego  do 

przeprowadzenia całości procedury wyjaśniającej, niezależnie od tego czy Zamawiający miał 

wątpliwości co do prawidłowości skalkulowania ceny, czy też wezwanie w tym zakresie było 

dla Zamawiającego obligatoryjne. 

W  świetle  powyższych  ustaleń  odnosząc  się  do  wyjaśnień  wykonawcy  i  stanowiska 

Zamawiającego  o  odrzuceniu  oferty  Odwołującego  Izba  stwierdza,  że  Odwołujący  w  żaden 

sposób  nie  wykazał  iż  zaoferowana  cena  jest  ceną  za  które  możliwe  jest  wykonanie 

przedmiotu zamówienia.  

Z  analizy  złożonych  wyjaśnień  należy  wywieść,  iż  zdecydowana  większość  treści 

złożonych  wyjaśnień  dotyczy  polemiki  Odwołującego  z  Zamawiającym  odnoszącej  do 

zasadności  wezwania,  natomiast    część  wyjaśnień  odnosząca  się  pośrednio  do  podstaw  

skalkulowania ceny oferty ogranicza się w zasadzie do ogólnikowego powołania się na kilka 

okoliczności mających tą cenę uzasadniać. Jednakże i w tej sytuacji brak jest jakiegokolwiek 

wyliczenia  w  jaki  konkretnie  sposób  i  w  jakiej  konkretnej  wysokości  okoliczności  te 

przekładają się na obniżenie kosztów realizacji zamówienia. Żadna z  zasygnalizowanych w 

wyjaśnieniach okoliczności nie została poparta przez Odwołującego jakichkolwiek dowodami. 

Jako przykład- Odwołujący powołał się na „posiadane korzystne umowy z producentami" (str. 

3 wyjaśnień, pkt 3) oraz na „oferowanie dostawcom towarów i usług atrakcyjnych warunków 

płatności, co z kolei przekłada się na odczuwalnie lepsze ceny zakupów (np. skonto)" (str. 3 

wyjaśnień,  pkt  4),  ale  nie  załączył  ani  tych  umów,  ani  żadnych  innych  dokumentów 

potwierdzających  „odczuwalnie  lepsze  ceny  zakupów".  Częściowe  dowody  w  tym  zakresie 

zostały dołączone dopiero do odwołania, co jest działaniem spóźnionym i nie podlegającym 

weryfikacji  Izby,  dlatego  też  Zamawiający  słusznie  uznał  iż      twierdzenia  dotyczące 

Odwołującego  zawarte w wyjaśnieniach są gołosłowne i nie przedstawiono choćby jednego 

dowodu na ich poparcie.   

Nadto  podkreślenia  wymaga  kwestia,  iż  Zamawiający  w  wezwaniu  w  sposób 

jednoznaczny  zakreślił  zakres  wyjaśnień  których  ma  udzielić  Odwołujący  podając,  że 

„wyjaśnienia  wraz  z  dowodami  dotyczącymi  wyliczenia  ceny,  muszą  zostać  dostarczone 

odrębnie na każde zadanie(…) wyjaśnienia powinny być jak najbardziej szczegółowe i winny 

zawierać  aspekty  mające  wpływ  na  cenę,  tak,  aby  nie  pozostawiały  wątpliwości  co  do 

prawidłowego  jej  wyliczenia,  a  jednocześnie  nie  mogą  opierać  się  na  samych 

oświadczeniach  wykonawcy  (…)  składając  wyjaśnienia  wykonawca  winien  wskazać  co 

spowodowało  możliwość  zaoferowania  danego  poziomu  ceny,  jej  obniżenia  oraz  stopień  w 

jakim  cena  została  obniżona  dzięki  wskazanym  czynnikom  ”.  Natomiast  powyżej  opisane 

wyjaśnienia  Odwołującego  nie  tylko  że  były  ogólnikowe,  ale  dotyczyły  tylko  zadania  I. 

Odwołujący  w  wyjaśnieniach  podał,  że  „wszystkie  zawarte  wyjaśnienia  dotyczące  I  części 

zamówienia  pozostają  aktualne  również  do  II  części  zamówienia”. Taki  sposób  wyjaśniania 

ceny  zdaniem  Izby  jest  niewystarczający,  bo  pomimo  podobnego  zakresu  robót  w  obu 

częściach zamówienia to jednak koszty ich wykonania nie mogą być tożsame, chociażby ze 

względu  na  wykonywanie  ich  na  innym  budynku  oraz  w  innej  miejscowości.  Dlatego  też 

zasadna  jest  sugestia  Zamawiającego,  że  Odwołujący  w  ogóle  złożył  wyjaśnienia  tylko  dla 

zadania pierwszego. 

W  kolejnym  zarzucie  prezentowanym  szeroko  na  rozprawie,  Odwołujący  wskazywał 

iż  - w nawiązaniu do pisma skierowanego do Zamawiającego w dniu 30 stycznia 2017 roku 

w  którym  między  innymi  dopytywał  się  czy  złożone  wyjaśnienia  potwierdzają  w  sposób  nie 

budzący  wątpliwości  że  zaoferowana  cena  nie  jest  rażąco  niska-  oczekiwał,  że  jeśli 

Zamawiający  miał  wątpliwości  co  do  poprawności  udzielonych  wyjaśnień  to  winien  był 

skierować  do  Odwołującego  dalsze  wezwania.  Powyższe  oczekiwanie  Izba  uznaje  za 

niezasadne. 

W  tym  zakresie  stwierdzić  należy  iż  zasadą  jest,  że  wykonawca  w  odpowiedzi  na 

publiczne  ogłoszenie  o  wszczęciu  postepowania  składa  Zamawiającemu  prawidłową  nie 

podlegającą uzupełnieniom ofertę. Każde wezwanie do uzupełnienia oferty bądź wyjaśnienia 

niezgodności  czy  wątpliwości  jest  odstępstwem  od  zasady  równego  traktowania 

wykonawców  wynikającej    z  art.  7  ust.1  Pzp    co  można  streścić  zwrotem  „jeśli  jeden 

wykonawca  składa  ofertę  poprawną w wyznaczonym  terminie  to  dlaczego  inny  wykonawca 

tego  nie  czyni  i  uzyskuje  kolejną  szanse  na  poprawę  złożonej  oferty”.  Jednakże 

ustawodawca  celem  zapobieżenia  odrzucania  ofert  obarczonych  nieistotnymi  wadami  czy 

wątpliwościami  dopuścił  w  szeregu  przepisów  ustawy  Pzp  możliwość  wzywania 

wykonawców  do  złożenia  wyjaśnień  czy  uzupełnienia  treści  oferty,  bądź  jej  poprawy. 

Jednakże  ta  możliwość  wezwania  została  przez  liczne  orzecznictwo  i  doktrynę  w  tym 

zakresie  uznana  za  możliwość  jednokrotną.    Powszechnie  uznaje  się  również,  że  jeżeli 

złożone  wyjaśnienia  budzą  wątpliwości  Zamawiającego,  a  w  szczególności  wynikają  z 

niedoprecyzowanego  wezwania  to  Zamawiający  może  jeszcze  dopytać  (nie  wezwać  o 

ponowne  złożenie  wyjaśnień)  wykonawcę  w  tym  zakresie.  Z  powyższego  należy  wywieść 

wniosek,  że  aby  Zamawiający  mógł  „dopytać”  wykonawcę  to  musi  otrzymać  wyjaśnienia  – 

nie  jakiekolwiek,  ale  konkretne  będące  odpowiedzią  na  wezwanie,  a  dopytanie  ma  na  celu 

tylko doprecyzowanie jakiejś niejasności. O takim obowiązku nie może być mowy w sytuacji 

kiedy  złożone  wyjaśnienia  są  na  tyle  ogólnikowe,  że  nie  ma  w  nich  treści  wymagającej 

doprecyzowania,  ale  de  facto  należało  by  ponownie  skierować  do  wykonawcy  treść 

uprzedniego  wezwania.  Taka  sytuacja  zdaniem  Izby  miała  miejsce  w  tym  postępowaniu, 

gdyż  złożone  ogólnikowe  wyjaśnienia  nie  mogły  nawet  po  części  rozwiać  wątpliwości 

Zamawiającego w tym zakresie.    

W zakresie zarzutu odwołania co do naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 7 ust.1 

Pzp  Izba  stwierdza  iż  zasadność  tego  zarzutu  nie  została  wykazana,  gdyż  Odwołujący 

oprócz  przywołania  go  w  odwołaniu  nie  przedstawił  jakichkolwiek  dowodów,  czy  chociażby 

okoliczności w których miałby on w tym postepowaniu zaistnieć. 

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności czynność odrzucenia oferty Odwołującego 

Izba  ocenia  za  zasadną.  Oferta  Odwołującego  została  odrzucona  ze  względu  na 

przedstawienie  ogólnikowych  wyjaśnień  i  nieprzedłożenia  dowodów  mających  potwierdzać 

prawidłowość wyliczenia ceny ofertowej. 

Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba 

Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, 

które  miało  wpływ  lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia,  co  –  ze  wskazanych  wyżej  względów  –  nie  miało  miejsca  w  przedmiotowym 

postępowaniu. 

Izba orzekła jak w sentencji wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 

191 ust.2 i 192 ust. 2  ustawy Pzp,.     

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy  Pzp,  oraz  w  oparciu  o  przepisy  §  3  pkt.1a)  i  1b    rozporządzenia  Prezesa  Rady 

Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  roku  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od 

odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania 

(Dz. U. Nr 41 poz. 238 ze zm.).   

                                                      Przewodniczący ………………………….