Sygn. akt: KIO 1532/18
WYROK
z dnia 21 sierpnia 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Protokol
ant: Marcin Jakóbczyk
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 sierpnia
2018 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Kra
jowej Izby Odwoławczej w dniu 3 sierpnia 2018 r. przez wykonawcę IntraOp
Europe GmbH w Düsseldorfie (Niemcy) w postępowaniu prowadzonym przez Szpital
Uniwersytecki w Krakowie
przy udziale wykonawcy TMS
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 3
oraz art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku
– Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579 ze zm.), poprzez brak odrzucenia oferty
przystępującego jako oferty zawierającej rażąco niską cenę i nakazuje zamawiającemu
– Szpitalowi Uniwersyteckiemu w Krakowie – unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, odrzucenie oferty wykonawcy
TMS Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Warszawie i dokonanie ponownej oceny ofert;
w pozostałym zakresie zarzuty odwołania oddala;
k
osztami postępowania obciąża Szpital Uniwersytecki w Krakowie i:
.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez IntraOp Europe GmbH w
Düsseldorfie (Niemcy) tytułem wpisu od odwołania,
.2. zasądza od Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie na rzecz TMS Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zmianami), na niniejszy wyrok,
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej, do Sądu Okręgowego w Krakowie.
………………………………
Sygn. akt: KIO 1532/18
Uzasadnienie
Zamawiający – Szpital Uniwersytecki w Krakowie – prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego na dostawę aparatu do radioterapii śródoperacyjnej wraz
z instalacją, uruchomieniem i szkoleniem personelu.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1579 ze zm.), zwaną dalej
ustawą P.z.p.
W dniu 3 sierpnia 2018 roku wykonawca
IntraOp Europe GmbH w Düsseldorfie
(Niemcy)
– dalej: odwołujący – wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego oraz
zaniechań przez zamawiającego czynności, do których był on obowiązany z mocy ustawy,
zarzucając zamawiającemu naruszenie:
art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., tj. naruszenie za
sady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców poprzez trzykrotne zwracanie się przez zamawiającego o
wyjaśnienia z uwagi na rażąco niską cenę, po raz ostatni 16 lipca 2018 roku, a zatem po
wyroku KIO z dnia 9 lipca 2018 roku, sygn. akt: KIO 12
53/18, dotyczącego niniejszego
zamówienia;
art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4, art. 90 ust. 3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy P.z.p., poprzez brak
odrzucenia oferty TMS Sp.
z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej także: TMS lub przystępujący),
jako oferty zawier
ającej rażąco niską cenę oraz której złożenie stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji
Odwołujący wniósł o:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
odrzucenie ofert
y TMS ze względu na fakt, że zawiera rażąco niską cenę oraz że jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji;
nakazanie rozstrzygnięcia postępowania oraz dokonania wyboru oferty z
uwzględnieniem oferty odwołującego oraz zgodnie z zachowaniem zasad określonych w
ustawie P.z.p.
, w szczególności uczciwej konkurencji;
zwrot kosztów postępowania zgodnie z przepisami rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu
odwołań (Dz.U. z 2014 r. poz. 964) oraz rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 15
marc
a 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41, poz. 238).
Odwołujący wniósł o dołączenie do akt niniejszego postępowania akt postępowania
odwoławczego o sygnaturze KIO 1253/18 zakończonego wyrokiem Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 9 lipca 2018 roku, dotyczącego tego samego zamówienia, celem wzięcia
pod uwagę przez KIO faktów znanych KIO z urzędu w rozumieniu art. 190 ust. 5 ustawy P.z.p.,
wynikających z akt ww. postępowania, w szczególności w zakresie treści odwołania
o
dwołującego z 25 czerwca 2018 r. i dowodów przedstawionych przez odwołującego w ww.
odwołaniu na okoliczność, że oferta TMS zawiera rażąco niską cenę, co czyni koniecznym jej
odrzuce
nie, treści oferty TMS i odwołującego.
Odwołujący podniósł, że oferta odwołującego nie podlega odrzuceniu i spełnia
wszystkie wymogi zawarte w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia (s.i.w.z.). W świetle
kryteriów określonych w s.i.w.z. oferta odwołującego powinna być wybrana jako
najkorzystniejsza. Pozbawie
nie uzyskania zamówienia przez odwołującego poprzez wybór
oferty TMS naraża go na szkodę w postaci utraty możliwości realizacji zamówienia oraz utratę
wynikającego stąd przychodu.
W zakresie zarzutu pierwszego
odwołujący podniósł, że wykonawca TMS w toku
postępowania podzielonego na dwa etapy, tj. składania ofert oraz aukcji elektronicznej złożył
ofertę z ceną: 6 278 661,00 zł brutto, którą w wyniku aukcji elektronicznej obniżył na
3 280 000,00 zł brutto, która stanowi zaledwie 52,24% pierwotnie zaoferowanej ceny oraz
51,30% kwoty, którą zamawiający przeznaczył na sfinansowanie zamówienia. Co więcej,
stanowi ona zaledwie 51,36% szacunkowej całkowitej wartości zamówienia.
Zamawiający pismem z dnia 7 czerwca 2018 r. zwrócił się o wyjaśnienie (w tym
złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny tj. czy w ofercie TMS nie znajduje się rażąco
niska cena lub jej części składowe nie są rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Pismem z dnia 27 czerwca 2018 roku z
amawiający zwrócił się o drugie wyjaśnienie
prosząc o poszerzenie zakresu informacji przekazanych zamawiającemu, precyzując zakres
oczekiwanego poszerzenia.
Wreszcie pismem z dnia 16 lipca 2018 roku Zamawiający zwrócił się po raz trzeci o
wyjaśnienia, w sposób nieuprawniony motywując to kolejne żądanie wyrokiem KIO z
9.07.2018, z którego zdaniem Zamawiającego miałyby wynikać zalecenia dla Zamawiającego,
co do dalszego postępowania (...).
Odwołujący podniósł, że trzykrotne zwracanie się przez zamawiającego o wyjaśnienia
potwierdza, że postępowanie zamawiającego narusza art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., zgodnie z
którym „Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w
sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości”.
Odwołujący przywołał orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, w tym wyrok z
28.4.2017 r. sygn. akt: KIO 686/17 KIO, wyrok z dnia 4 grudnia 2017 roku, sygn. akt: KIO
2411/17 i inne.
Odwołujący stwierdził, że zwrócenie się po raz trzeci o wyjaśnienia dowodzi, że TMS
sp. z o.o. nie sprostał spoczywającemu na nim obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny. Nadto zwracanie się pod raz trzeci o wyjaśnienia dowodzi, że
celem z
amawiającego było poszukiwanie uzasadnienia dla nie odrzucania oferty TMS, która
z uwagi na rażąco niską cenę powinna zostać odrzucona. Tym samym, swoim działaniem
zmierzającym do poszukiwania takiego uzasadnienia, zamawiający naruszył art. 7 ust. 1
ustawy P.z.p.
, albowiem tego rodzaju działanie jest nie do pogodzenia z obowiązującą
z
amawiającego wynikającą z tego przepisu zasadą proporcjonalności i przejrzystości.
Odwołujący wskazał, że w niniejszym postępowaniu nie było uzasadnienia do
zwracania się po raz trzeci o wyjaśnienia i nie wynikało to z wyroku Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 9 lipca 2018 roku, sygn. akt KIO 1253/18,
zatem na skutek zwrócenia się przez
Zamawiającego po raz trzeci o wyjaśnienia doszło do naruszenia wskazanych na wstępie
przepisów oraz zasad równego traktowania i uczciwej konkurencji w sposób, który ma wpływ
na wynik postępowania oraz naruszający interes odwołującego.
W zakresie zarzutu drugiego
odwołujący podtrzymał przedstawione w odwołaniu z dnia
z dnia 25 czerwca 2018 roku i załącznikach do niego w sprawie KIO 1253/18 zakończonej
wyrokiem z 9 lipca 2018 roku stanowisko i argumentację przemawiającą za koniecznością
odrzucenia oferty TMS sp. z o.o. jak
o zawierającej rażąco niską cenę. Treść trzecich już
wyjaśnień TMS, z 18 lipca 2018 roku, potwierdza, że oferta TMS zawiera rażąco niską cenę,
co powinno skutkować jej odrzuceniem na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy P.z.p., czego
z
amawiający błędnie nie uczynił, a nie jej wyborem.
Odwołujący wskazał, że trzecie wyjaśnienie TMS, z dnia 18 lipca 2018 roku, wbrew
zawartemu w nich oświadczeniu, nie zawiera żadnych „dowodów”, w tym dowodów na to, że
cena nie jest rażąco niska. Wbrew zawartemu w nich oświadczeniu, nie zawierają też
„szczegółowej kalkulacji cenotwórczej”. Jest ono ogólnikowe i nierzeczowe, albowiem nie
zawierające wskazania podstaw kalkulacji oferty. Najistotniejszą pozycją w niniejszym
postępowaniu jest niewątpliwie sprzęt. Jednak koszt sprzętu nie jest wskazany, albowiem
wskazana w wyjaśnieniach pozycja „koszt sprzętu” zawiera też „koszt wyposażenia
dodatkowego, transportu, ubezpieczenia na czas transportu, instalacji, marży minimalnej”.
Cena, czy też koszt nabycia przez TMS samego urządzenia (akceleratora), nie została przez
TMS wskazana.
W ocenie odwołującego, eksponowane przez TMS czynniki, które miały wpływ na
wysokość kosztu serwisu i dostawy o tyle są bez znaczenia, że zasadniczym kosztem jest
koszt sprzętu, a nie jego serwisu wynoszący jedynie 21.168 zł brutto czy dostawy, który też
jest nieznany. Tym niemniej i niezależnie od powyższego czynniki są wskazane ogólnikowo.
Okoliczność, że system mieści się w windzie jest bez znaczenia, nie wiadomo jak ma wpływać
na cenę. To samo dotyczy posiadania rzekomo najlepszych w swojej klasie rozwiązań. Jak
wskazano, koszty serwisu są znikome, więc akcentowanie czynników składających się na
serwis jest bez znaczenia.
Twierdzenia zaś o systemie polityki jakości są zbiorem
gołosłownych deklaracji nie wskazujących jak się ona przekłada na cenę, a przede wszystkim
bez znaczenia, albowiem zasadniczym czynnikiem cenotwórczym jest w tym postępowaniu
cena urządzenia, a TMS urządzenie kupuje od producenta, ale nie wskazuje wysokości tej
ceny. Opisywana przez TMS poli
tyka jakości nie zawiera wyliczenia jej wpływu na wysokość
oferty, zatem jest bez znaczenia.
W zakresie dotyczącym czynu nieuczciwej konkurencji, odwołujący podniósł, że
e
ksponowany przez TMS już w piśmie z dnia 11 czerwca 2018 roku fakt pozostawania
wyłącznym dystrybutorem na Polskę sprzętu Sordina IORT Technologie S.p.A, co ma
umożliwić TMS złożenie przedmiotowej oferty, uzasadnia zarzut dopuszczenia się przez TMS
czynu nieuczciwej konkurencji. Fakt pozostawania wyłącznym dystrybutorem na Polskę
sprzętu Sordina IORT Technologie S.p.A. oznacza, że pomiędzy tą spółką a TMS zostało
zawarte zakazane porozumienie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 16
lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, które z mocy art. 6 ust. 2 jest nieważne,
zatem nie może być podstawą czy uzasadnieniem dla złożenia przez TMS. przedmiotowej
oferty. Skutkiem bowiem takiego porozumienia jest - jak wskazuje TMS - bardzo atrakcyjna
polityka cenowa z uwagi na fakt, iż jest jedynym dystrybutorem sprzętu S.I.T. - Sordinia IORT
Technologies S.p.A. Jednak ta atrakcyjna polityka cenowa wynika z faktu, że włoski producent
sprzętu nie może go sprzedać na rynek polski innemu podmiotowi niż TMS, co oznacza, że
TMS ma znaczący wpływ na cenę za jaką kupuję sprzęt od producenta, albowiem ma
świadomość, że na rynku polskim producent tego sprzętu nie sprzeda go innemu podmiotowi
niż TMS. TMS dyktuje zatem producentowi warunki zakupu, ograniczając tym samym wejście
na polski rynek innym podmiotom. Powyższe narusza konkurencję na rynku właściwym, a
zatem w Polsce, albowiem na skutek istnienia tego rodzaju porozumienia pomiędzy TMS a
producentem sprzętu Sordina IORT Technologie S.p.A. TMS może oferować rażąco niskie
ceny, których by nie mógł oferować, gdyby nie był jedynym podmiotem w Polsce, który może
od producenta włoskiego kupić taki sprzęt. Z tego względu oferta TMS stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji albowiem jest złożona na skutek zawarcia przez TMS
porozumienia z włoskim producentem sprzętu, zapewniającego TMS wyłączność na polskim
rynku, a tym samym kontrolę zbytu i podział rynków zbytu. Z oczywistych względów czyn ten
narusza interes odwołującego albowiem odwołujący nie jest związany z innym podmiotem tego
rodzaju porozumieniami, pozwalającymi mu w ten sposób wpływać na cenę oferowanego
urządzenia, przez co oferta TMS stanowi czyn nieuczciwej konkurencji gdyż utrudnia
o
dwołującemu dostęp do rynku na skutek jej złożenia wobec zawarcia przez TMS z włoskim
producentem nieważnego porozumienia. Z tych względów oferta TMS podlega odrzuceniu na
podstawie 89 ust. 1 pkt 3 ustawy P.z.p.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 14 sierpnia 2018 roku, doręczonej
Prezesowi Krajowej Izb
y Odwoławczej w dniu 17 sierpnia 2018 roku wniósł o:
oddalenie odwołania w całości,
obciążenie odwołującego kosztami odwołania,
zasądzenie od odwołującego na rzecz zamawiającego uzasadnionych kosztów
postępowania odwoławczego, zgodnie z przedstawionymi na rozprawie dokumentami
księgowymi.
Zamawiający podkreślił, że na etapie przygotowywania przedmiotowego postępowania
przetargowego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego
, zwrócił się do
o
dwołującego i przystępującego jako jedynych znanych mu podmiotów mających możliwość
realizacji i wskazania wartości przedmiotowego zamówienia, celem określenia szacunkowej
wartości zamówienia. W związku z powyższym szacunkowa całkowita wartość zamówienia
określona została na kwotę 5 913 143,63 zł netto (ok. 6 386 195 zł brutto). Ostatecznie
z
amawiający na realizację przedmiotu zamówienia przeznaczył kwotę 6 394 000,00 zł brutto.
K
wota szacunkowej wartości zamówienia była wynikiem odpowiedzi udzielonych przez
o
dwołującego i przystępującego. Mając na uwadze, iż odwołujący i przystępujący są
podmiotami profesjonalnie działającymi na rynku, aktywnie uczestniczącymi w
postępowaniach przetargowych, zmierzającymi do uzyskania zysku, z wysokim
prawdopodobieństwem można stwierdzić, iż wskazane przez spółki ceny uwzględniały
margines na obniżenie ceny i z całą pewnością nie stanowiły minimalnej kwoty pozwalającej
na realizację przedmiotu zamówienia.
Zamawiający podniósł, że pismami z dnia 7 czerwca 2018 roku oraz 26 czerwca 2018
roku wezwał wykonawców do złożenia stosownych wyjaśnień. Zaznaczył, iż ostateczna cena
zaoferowana
przystępującego jest wyższa niż oferta odwołującego, w związku z czym cena
całkowita oferty nie jest niższa od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. W
odpowiedzi
na
ww.
wezwania
z
amawiający otrzymał wyczerpujące odpowiedzi
p
rzystępującego, które ze względów obiektywnych nie budziły wątpliwości co do możliwości
wykonania przedmiotu zamówienia. Przystępujący w udzielonych odpowiedziach powołał się
na okoliczności, które wskazują na możliwość prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia. Przystępujący odwołał się do własnego zaplecza technicznego, systemu
zarządzania jakością usprawniającego organizację pracy, posługiwanie się własnymi
pracownikami przy realizacji przedmiotu z
amówienia co w sposób oczywisty i nie wymagający
dodatkowych wyjaśnień pozwala na obniżenie kosztów realizacji przedmiotu zamówienia.
Nadto p
rzystępujący wskazał na warunki techniczne oferowanego sprzętu tj. na mobilność
sprzętu co czyni wszystkie czynności związane z jego transportem i instalacją znacznie
prostsz
ymi i tańszymi. TMS wykonuje samodzielnie dostawę, instalację i usługi serwisowe
oraz gwara
ncyjne. Posługiwanie się przez wykonawcę własnym zasobem osobowym znacznie
ogranicza koszty i pozwala unik
nąć marży naliczanej przez podwykonawców. Na
pot
wierdzenie powyższego TMS przedłożyła szereg dokumentów stanowiących załączniki do
pisma z dnia 11 czerwca 2018 roku (tj. oświadczenie producenta sprzętu — S.I.T.-Sordina
IORT Technologies S.p.A., Certyfikat ISO 9001:2008).
Zamawiający stwierdził, że w piśmie z dnia 2 lipca 2018 roku przystępujący wskazał
dalsze okoliczności mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. Poinformował, że
dokonu
jąc ocen złożonych przez wykonawców wyjaśnień, brał pod uwagę zarówno ceny
zaoferowane
przez przystępującego, jak i odwołującego, co w opinii zamawiającego nie
wskazywało na zaoferowanie przez przystępującego ceny rażąco niskiej nie pozwalającej na
realizację przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wskazał, że wyjaśnienia złożone przez spełniały w opinii zamawiającego
wymogi określone ustawą P.z.p., a co za tym idzie zamawiający nie poddawał w wątpliwość,
iż wskazana cena za realizację zamówienia ostała określona sposób rzetelny i wiarygodny
oraz jest realna i nie powoduje obawy co do możliwości poprawnej realizacji zamówienia.
Trzecie wezwanie do udzi
elenia wyjaśnień skierowane do przystępującego spowodowane było
daleko idącą ostrożnością oraz sui generis interpretacją wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 9 lipca 2018 roku,
wydanego w postępowaniu prowadzonym pod sygn. KIO 1253/18. W
ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zamawiający prawidłowo ocenił, że mimo braku ofert
cenowych, przystępujący nie uchylił się od obowiązku wskazania na czynniki korzystne dla
niego kształtujące cenę i fakt istnienia tych czynników udowodnił. Tym samym, w ocenie Izby
nie można uznać złożonych wyjaśnień za niezłożone, gdyż odnoszą się do rzeczywistej
okoliczności, która może mieć wpływ na cenę, jak również udowadniają istnienie tej
okoliczności. Zamawiający kierował się twierdzeniem zawartym w uzasadnieniu wyroku
wskazującym, iż zaistniała podstawa do ustalenia przez zamawiającego brakujących
okoliczności w trybie wezwania do uzupełniających wyjaśnień w zakresie kosztów dostawy jak
i serwisu.
Zamawiający stwierdził, że ostrożność zamawiającego wynika również z
niebagatelnych dla zamawiającego kwot występujących w przedmiotowym postępowaniu. Ze
względu na stan finansowy szpitala wszelkie środki muszą być wydatkowane ze szczególną
ro
zwagą. Wobec powyższego zarzut wykonawcy sprowadza się w zasadzie w tym zakresie
do kwestionowania wykazanej przez z
amawiającego dbałości o budżet jednostki oraz
prawidłowości wydatkowania środków finansowych pozostających w jego dyspozycji.
Zamawiający zauważył, że przystępujący jest wieloletnim kontrahentem Szpitala
Uniwersyteckiego w Krakowie, na podstawie czego wyrazić można opinię, iż jest on rzetelnym
w
ykonawcą i dotychczasowa współpraca nie rzutuje negatywnie na wiarygodność udzielonych
wyjaśnień. Bezzasadnym pozostaje zatem twierdzenie odwołującego jakoby na skutek
trzecieg
o wezwania do wyjaśnień (pisma zamawiającego z dnia 16 lipca 2018 roku) doszło do
naruszenia zasady równego traktowania Wykonawców. Zauważyć należy, iż Zamawiający
zwrócił się do obu wykonawców wskazując jednoznacznie, iż podjęta czynność była wynikiem
wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lipca 2018 roku. W piśmie z dnia 18 lipca 2018
roku, które stanowiło odpowiedź na wezwanie do złożenia wyjaśnień, o którym mowa wyżej,
przystępujący wskazał kalkulację cenową. W opinii zamawiającego, przystępujący na każdym
etapie postępowania wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku udowodnienia, że
zaoferowana przez niego
cena nie jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
wskazując obiektywne czynniki mające istotny wpływ na wysokość ceny oferty, W
przedmiotowym stanie faktycznym nie sposób określić w jaki sposób czynność podjęta przez
z
amawiającego, miałaby skutkować uprzywilejowaniem któregokolwiek z podmiotów.
Izba ustaliła, co następuje:
S
zacunkowa całkowita wartość zamówienia określona została na kwotę 5 913 143,63
zł netto (ok. 6 386 195 zł brutto). Na realizację przedmiotu zamówienia zamawiający
przeznacz
ył kwotę 6 394 000,00 zł brutto.
W przedmiotowym postępowaniu składanie ofert podzielone zostało na dwa etapy tj ..
I Etap składanie ofert.
II Etap
— aukcja elektroniczna
W postępowaniu złożono dwie oferty: ofertę odwołującego i ofertę przystępującego.
O
dwołujący złożył ofertę z ceną opiewającą na kwotę 6 136 982,70 zł brutto, z kolei cena oferty
złożonej przez przystępującego wynosiła 6 278 661 zł brutto.
W efekcie przeprowadzonej na II etapie aukcji elektronicznej ceny ofert kształtowały
się następująco:
Cena oferty o
dwołującego: 3 075 000,00 zł brutto,
Cena oferty p
rzystępującego: 3 287 011,0 zł brutto.
W dniu 7 czerwca 2018r. zamawiający wezwał TMS i odwołującego w trybie art. 90 ust.
1 do złożenia wyjaśnień z przytoczeniem art. 90 ust. 1 i 2 ustawy.
W dniu 11 czerwca 2018r. TMS odpowiedział, że postępowanie było dwuetapowe za
zastosowaniem aukcji elektronicznej. Na I etapie złożono dwie oferty : TMS z ceną 6 278 661
i odwołującego z ceną 6 163 982,70 zł brutto. W II etapie ceny ukształtowały się następująco:
odwołujący brutto 3 075 000zł. (cena oszacowana na podstawie matematycznej kalkulacji) i
TMS 3 287
011,00 brutto. Pierwotna cena TMS uwzględniała margines na obniżenie ceny w
toku licytacji. Przystąpienia firm były symetryczne, o czym świadczy analiza historii postąpień.
Ostateczna cena TMS jest wyższa niż odwołującego i stanowi bilans sprzyjających warunków
cenotwórczych wykonania zamówienia:
posiadania własnego zaplecza technicznego,
posiadania wprowadzonego systemu zarządzania jakością, który usprawnił
organizację pracy w sposób pozwalający na wzrost wydajności pracy pracowników, co
przekłada się na obniżenie kosztów pracy. Wykonawca jest jedynym dystrybutorem
sprzętu S.I.T. – Sordina IORT Technologies S.p.A na Polskę, co powoduje, że
wyko
nawca samodzielnie kształtuje swoją politykę cenową, a nadto znacznie obniża
koszty przez unikanie konieczności korzystania z pośrednictwa innych podmiotów, co
ma miejsce w przypadku większości podmiotów z branży.
Zatrudnianiu własnych pracowników w oparciu o stawki wynagrodzenia niższe od
stawek dyktowanych przez podmioty zewnętrzne i w ten sposób zmniejszaniu kosztów
prac w stosunku do kwot ogólnie przyjętych za tego rodzaju zamówienia, Pracownicy
w
ykonawcy TMS Sp. z o.o. są osobami wyszkolonymi, zapewniającymi wykonawcy
własny potencjał w wykonaniu zobowiązania w zakresie serwisu, w tym radioterapii
śródoperacyjnej. Uprawnienia i doświadczenie tych pracowników potwierdzone są
stosownymi certyfikatami oraz szkoleniami, W konsekwencji wykonawca TMS Sp. z
o.o. nie musi korzystać z potencjału innych podmiotów w tym zakresie. Pracownicy
otrzymują wynagrodzenie przekraczające minimalne stawki wynagrodzenia wymagane
w określonych przepisach prawa.
4. Zaoferowaniu
produktu
nowego
nierekondycjonowanego.
Oferowany
przez
wykonawcę TMS Sp. o.o. przedmiot zamówienia - aparat do terapii śródoperacyjnej
LIAC HWL 12 Mel/ -
przez zaawansowane technologicznie rozwiązania producenta jest
oferowany w cenie konkurencyjnej w stosunku do podob
nych sprzętów tego typu
innych w
ykonawców. Rozwiązania wykorzystywane w oferowanym systemie wpływają
również w sposób istotny na skrócenie czasu instalacji, co przekłada się bezpośrednio
na zredukowanie kosztów instalacji.
Wykonawca wykonuje samodzielnie dostawę, instalację usługi serwisowe i
gwarancyjne oferowanego przez siebie
sprzętu- i posiada stosowne certyfikaty i
pełnomocnictwa na wyłączne świadczenie takich usług na terenie Polski. W
konsekwencji koszt oferowanego przez w
ykonawcę TMS Sp. o.o. sprzętu jest
atrak
cyjny cenowo, ponieważ nie zawiera dodatkowych kosztów. TMS Sp. z o.o.
korzysta również z bardzo atrakcyjnej polityki cenowej, z uwagi na fakt, iż jest jedynym
dystrybutorem sprzętu S.I.T. Sordina IORT Technologies SprA., i autoryzowanym
przedstawicielem S.I.T, - Sordina IORT Technologies S.p A ., w Polsce. W
konsekwencji koszt serwisu skalkulowany w cenie zaoferowanej w niniejszym
postępowaniu, nie zawiera dodatkowych kosztów podwykonawców lub pośredników,
bowiem w
ykonawca TMS Sp. o.o. kosztów takich nie ponosi, posługując się wyłącznie
własnym potencjałem lub współpracując bezpośrednio z producentem. Wykonawca
podnosi, iż pracownicy wykonawcy posiadają stosowną wiedzę oraz doświadczenie
poparte szkoleniami i certyfikatami uzyskanymi od S.I.T. - Sordina IORT Technologies
S.p.A.„ a w konsekwencji mają możliwość wykonania wszelkich prac i czynności
serwisowych samodzielnie, w ramach zatrudnienia u wykonawcy, bez konieczności
posługiwania się podmiotami zewnętrznymi lub prowadzenia konsultacji lub
współpracy z przedstawicielami producenta lub pośrednika.
Powyższe skutkuje możliwością zaoferowania przez wykonawcę TMS Sp. o.o.
konkurencyjnych cen za wykonanie zamówienia.
Jednocześnie TMS oświadczył, że cena brutto oferty zawiera wszelkie niezbędne
koszty realiza
cji zamówienia wynikające z opisu przedmiotu zamówienia dokonanego przez
z
amawiającego oraz uwzględnia marżę zapewniającą wykonawcy, firmie TMS Sp. z o.o.
minimalny zysk na poziomie 7%, jak również ustawowe stawki VAT.
Wykonawca TMS
Sp. o.o. wskazał również, że cena wskazana w ofercie nie
przekracza progu 30%, o którym mowa w przepisie art. 90 ust 1a ustawy Prawo zamówień
publicznych, ponieważ jest wyższa niż ostateczna oferta drugiego wykonawcy, co w
konsekwencji dowodzi,
że cena ta jest rzeczywista i mieszcząca się w rozsądnych granicach,
umożliwiających wykonanie zobowiązania. TMS Sp. z o.o.
Do wyjaśnień TMS załączył oświadczenie firmy Sordina IORT, że TMS jest jej
wyłącznym dystrybutorem i autoryzowanym serwisem na Polskę. Złożył także certyfikat ISO
Zamawiający sporządził notatkę służbową, z której wynika, że po zapoznaniu się z
wyjaśnieniami złożonymi przez obu wykonawców, uznał je za wiarygodne i wiążące. Obaj
wykonawcy zakończyli licytację elektroniczną na podobnym pułapie cenowym, co dodatkowo
uwiarygadnia zaoferowane ostatecznie kwoty i faktyczną wartość sprzętu. Ponadto obaj
wykonawcy w wiarygodny sposób uzasadnili i przedstawili dodatkowe okoliczności wpływające
na zaproponowaną cenę, które zamawiający uznał za racjonalne i pozwalające na realizację
zamówienia w sposób opisany w s.i.w.z. Na wyniki aukcji wpływ miała także s.i.w.z., która w
sposób równy i obiektywny dopuściła obie dostępne na rynku technologie, przez co zmuszono
wykonawców do konkurowania zwłaszcza w kryterium cenowym.
W dniu 14 czerwca 2018r. zamawiający poinformował wykonawców o wynikach
postępowania i wyborze jako najkorzystniejszej oferty przystępującego.
W dniu 25 czerwca 2018 roku odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
zamawiającego zarzucając mu naruszenie:
1) art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
, tj. naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców;
2) art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy P.z.p., przez brak
odrzucenia oferty przystępującego jako oferty zawierającej rażąco niską cenę.
Odwołujący wniósł o:
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2) odrzucenie oferty
przystępującego ze względu na fakt, że zawiera rażąco niską cenę;
nakazanie rozstrzygnięcia postępowania oraz dokonania wyboru oferty z uwzględnieniem
oferty
odwołującego oraz zgodnie z zachowaniem zasad określonych w ustawy, w
szczególności uczciwej konkurencji;
zwrot kosztów postępowania.
W dniu 27 czerwca 2018r. zamawiający zwrócił się do przystępującego pismem o
następującej treści:
„W związku z udzielonymi przez Państwa wyjaśnieniami w zakresie zaistnienia w
Państwa ofercie przesłanek określonych w art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych
proszę o poszerzenie zakresu informacji przekazanych Zamawiającemu. Proszę o złożenie
wyjaśnień w zakresie podstaw kalkulacji kosztów w celu potwierdzenia, że zaoferowana w
trakcie aukcji elektronicznej cena nie jest rażąco niska a obniżenie ceny w stosunku do ceny
wyjściowej pozwala na wykonanie zamówienia zgodnie z opisem Zamawiającego. Proszę
szczegółowo wykazać czynniki wpływające na obliczenie zaoferowanej ceny.
Wartość zamówienia powiększona o należny podatek oszacowana przed wszczęciem
postępowania m.in. na postawie Państwa oferty różni się w znaczący sposób od ceny
zaproponowanej
przez Państwa w trakcie aukcji. Tak znaczące obniżenie przez Państwa ceny
w stosunku do wartości szacunkowej, powoduje, że w stosunku do zaoferowanej w
postępowaniu ceny zachodzi domniemanie zaistnienia rażąco niskiej ceny. Proszę o
przedstawienie czynników wpływających na zmniejszenie zaoferowanej ceny od momentu
oszacowania dokonanego przez zamawiającego do momentu złożenia przez Państwa oferty
w trakcie aukcji elektronicznej.
”
W dniu 29 czerwca 2018r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której
podniósł, że w dniu 27 maja 2018r. unieważnił czynność wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
czynność przekazania zawiadomienia o wyborze oferty najkorzystniejszej zgodnie z
wnioskiem odwołującego. Zamawiający w toku postępowania przetargowego wezwał TMS
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i IntraOp Europe GmbH do złożenia wyjaśnień w
trybie art. 90 ust. 1 ustawy. Złożone wyjaśnienia zdaniem zamawiającego nie mogą prowadzić
do jednoznacznego wniosku, że zaoferowana przez firmę TMS cena zawiera rażąco niską
cenę. Zamawiający uznał, że złożone wyjaśnienia nie są wystarczające i wymagają
sprecyzowania.
Pismem z dnia 2 lipca 2018 roku przystępujący poinformował, że cena złożonej oferty
na dostawę aparatu do radioterapii śródoperacyjnej wraz z instalacją, uruchomieniem i
szkoleniem personelu, jest cen
ą gwarantującą należyte wykonanie dostawy zgodnie z
wymaganiami zawartymi w
s.i.w.z. Wyjaśnił, że kalkulację kosztów oparto na:
cenie aparatu do radioterapii cenie wyposażenia - cenie serwisu
cenie dostawy, montażu, ubezpieczenia etc.
Przystępujący wyjaśnił, że cena zaoferowana w trakcie aukcji elektronicznej nie jest
rażąco niska, a jej obniżenie w stosunku do ceny wyjściowej pozwala na wykonanie
zamówienia, zgodnie z opisem zamawiającego. Pokrywa ona wszystkie koszty tj.: koszt
aparatu, wyposażenia dodatkowego, dostawy, instalacji, uruchomienia i szkoleń, a także
deinstalacji/ demontażu, przeniesienia, ponownej instalacji/montażu i uruchomienia sprzętu w
nowej siedzibie zamawiającego (w szczególności transportu, ubezpieczenia na czas
transportu, prac adaptacyjnych, oraz zawiera zysk).
Przystępujący poinformował, że czynnikami wpływającymi na obliczenie zaoferowanej
ceny jest między innymi fakt, że :
z
aoferowany aparat do radioterapii posiada najlepsze w swojej klasie rozwiązania
technologiczne dla IOeRT.
Zaoferowany aparat do radioterapii posiada oryginalny projekt, dzięki czemu oferuje
niezwykle możliwości, przy kompaktowych gabarytach.
Zaoferowany aparat do radioterapii posiada część jezdną, ważącą 570 kg, co
przekłada się na niezwykle niskie koszty transportu, oraz bardzo niskie koszty całego procesu
związanego z dostawą i instalacją System mieści się w windzie, nie wymaga dodatkowych
skomplikowanych instalacji czy adaptacji pomieszczeń. Obsługa realizacji zamówienia nie
wymaga nakładu pracy wielu osób, co również znacząco obniża cenę ofertową. Firma TMS
Sp. z o.o. dysponuje własną flotą samochodową wyspecjalizowanym personelem, własnym
zapleczem technicznym i logistycznym.
Firma posiada własne środki finansowe na realizację
przedmiotu zamówienia.
Przystępujący podkreślił, że ze względu na wybraną przez zamawiającego procedurę zakupu-
aukcja elektroniczna, pi
erwotna cena uwzględniała wartość zamówienia określoną przez
Zamawiającego w ogłoszeniu. Natomiast nie była to cena ostateczna i przewidywała duży
margines.
Biorąc pod uwagę powyższe, firma TMS SP, z o.o. posiada dostępne wyjątkowo
sprzyjające warunki do wykonywania zamówienia, nie może być mowy o rażąco niskiej cenie
w przypadku oferty TMS Sp. z o.o.
W dniu 3 lipca 2018r. zamawiający doprecyzował odpowiedź na odwołanie w ten
sposób, że oświadczył, iż uwzględnił w części zarzuty odwołania tj. w zakresie wniosku
odwołującego o unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. Jednocześnie
zamawiający wskazał, że wnioski zawarte w pkt. 2 i 3 odwołania pozostają bezprzedmiotowe
wobec powtórzenia przez zamawiającego w dniu 27 czerwca 2018r. czynności wezwania
wykonawców do wyjaśnień w zakresie ceny rażąco niskiej.
Na rozprawie zamawiający doprecyzował, że uwzględnia zarzuty naruszenia art. 91
ust. 1 i 7 ust. 1 ustawy w pozostałym zakresie wnosi o oddalenie odwołania.
W wyroku z dnia 9 lipca 2018
roku sygn. akt KIO 1253/18 Krajowa Izba Odwoławcza
umorz
yła postępowanie w zakresie zarzutu naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust. 1 i
art. 7 ust. 1 ustawy przez wybór oferty najkorzystniejszej i naruszenia przez zamawiającego
zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców oraz oddaliła odwołanie w
pozostałym zakresie.
W uzasadnieniu wyr
oku Izba wskazała, iż zarzut naruszenia przez zamawiającego art.
89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust. 3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy, przez brak odrzucenia oferty
przystępującego jako oferty zawierającej rażąco niską cenę został częściowo tj. w zakresie
naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy uwzględniony przez zamawiającego i uwzględnieniu temu
przystępujący się nie sprzeciwiał. Tym samym zarzut w tej części nie podlegał rozpoznaniu, a
Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w tym zakresie. Izba ustaliła, że zamawiający uznał
wyjaśnienia przystępującego i odwołującego za nieświadczące o istnieniu ceny rażąco niskiej,
jednak na skutek wniesionego odwołania ponowił czynność badania obu ofert i wezwał
przystępującego i odwołującego do złożenia dalszych wyjaśnień. Tym samym na moment
orzekania czynność badania ofert nie została zakończona, a oferta przystępującego nie
została oceniona. Biorąc pod uwagę treść art. 191 ust. 2 ustawy, Izba wydając wyrok bierze
za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania. Jednocześnie, zgodnie z art. 183 ust.
1 ustawy,
w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu
ogłoszenia przez Izbę wyroku. Natomiast nie istnieją przepisy ustawy, które nakazywałyby
zamawiającemu powstrzymać się z dokonywaniem innych czynności w postępowaniu czy też
dokonywaniem czynności zaniechanych, czy wreszcie powtarzaniem czynności dokonanych
wadliwie. W niniejszej
sprawie zatem stan rzeczy ustalony w toku postepowania jest taki, że
zamawiający nie zakończył badania ofert i nie przesądził o ich skuteczności. Tym samym nie
można na moment orzekania rozważać zaniechania zamawiającego, gdyż na obecnym etapie
nie ma ono
miejsca. Izba odnosząc się merytorycznie do postawionego zarzutu oceniła, że na
rozprawie przystępujący w zdaniu końcowym stwierdził, że wypracowane w ostatnim roku
warunki współpracy z firmą Sordina IORT, w tym marże i udzielane opusty pozwoliły
przystępującemu na zaoferowanie ceny, z którą zakończył aukcję elektroniczną. Jednocześnie
jako wyjątkowo sprzyjające przystępującemu okoliczności przystępujący podał fakt, iż jest
wyłącznym dystrybutorem i autoryzowanym serwisantem Sordina na rynek Polski. Fakt ten
przez przystępującego został udowodniony przez złożenie oświadczenia przez producenta
potwierdzającego tę okoliczność. Faktem jest, że przystępujący nie przedłożył jakiejkolwiek
oferty cenowej od Sordina na zaoferowany sprzęt, ani kalkulacji kosztów serwisu, tym samym
niemożliwe było stwierdzenie, czy rzeczywiście warunki współpracy pozwalają
przystępującemu na realne zaoferowanie ceny. Niemniej jednak zamawiający prawidłowo
ocenił, że mimo braku ofert cenowych, przystępujący nie uchylił się od obowiązku wskazania
na czynniki korzystne dla niego kształtujące cenę i fakt istnienia tych czynników udowodnił.
Tym samym w ocenie Izby nie można uznać złożonych wyjaśnień za niezłożone, gdyż odnoszą
się do rzeczywistej okoliczności, która może mieć wpływ na cenę, jak również udowadniają
istnienie tej okoliczności. Tym samym w ocenie Izby słusznie zamawiający doszedł do
przekonania, że konieczne jest ustalenie, w jaki sposób korzystna dla przystępującego
okoliczność przekłada się na wysokość zaoferowanej ceny. Zdaniem Izby wyjaśnienia w tym
zakresie nie są gołosłowne, ale niepełne. Tym samym zaistniała podstawa do ustalenia przez
zamawiającego brakujących okoliczności w trybie wezwania do uzupełniających wyjaśnień tak
w zakresie kosztów dostawy, jak i serwisu. Analogiczna sytuacja dotyczy ponoszonych przez
przystępującego kwestii organizacyjnych związanych z działalnością przystępującego. W tym
przypadku także przystępujący wskazał na to, że korzystną dla niego okolicznością jest
wprowadzenie systemu pozwalającego na usprawnienie organizacji pracy w sposób
pozwalający na wzrost wydajności pracy pracowników. Okoliczność wdrożenia tego systemu
także udowodnił składając certyfikat ISO i podobnie jak w pierwszym analizowanym przypadku
nie wykazał, jakiego rzędu oszczędności osiąga w związku z przeprowadzonym wdrożeniem.
Ponownie zatem Izba doszła do przekonania, że odwołującego twierdzenia o posiadaniu
systemu zarządzania jakością nie były gołosłowne i mogły się przekładać na cenę, ale
przystępujący nie wykazał w jaki sposób następuje to przełożenie. Tym samym ponownie
należało uznać, że wyjaśnienia zostały złożone, ale są niepełne. W konsekwencji Izba doszła
do przekonania, że zamawiający prawidłowo ocenił, że wyjaśnienia zostały złożone, choć
nieprawidłowo ocenił na moment wnoszenia odwołania, że są one wyczerpujące. Tym samym
na datę podejmowania czynności przez zamawiającego nie można było uznać, że ofertę
przystępującego należało odrzucić na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 3
ustawy. Obecnie jedna
k taka konstatacja nie ma znaczenia dla wyniku postępowania, który
został uchylony przez zamawiającego. Biorąc powyższe pod uwagę odwołanie należało
oddalić.
W dniu 16 lipca 2018 roku zamawiający wysłał do przystępującego pismo następującej
treści:
„W związku z Wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 09.07.2018 r. oraz zwartych w nim
zaleceń dla Zamawiającego, co do dalszego postępowania w zakresie oceny zaistnienia w
Państwa ofercie przesłanek określonych w art. 90 ust. 1a ustawy Prawo zamówień
publicz
nych, proszę o udzielenie uzupełniających wyjaśnień (również o złożenie dowodów),
dotyczących wyliczenia ceny, w tym przedstawienia szczegółowej kalkulacji cenotwórczej
wraz z czynnikami mającymi wpływ na jej wysokość, w szczególności w zakresie:
— kosztów dostawy;
— kosztów serwisu;
— kwestii organizacyjnych związanych z prowadzoną działalnością w tym wprowadzenia
systemu pozwalającego na usprawnienie organizacji pracy w sposób pozwalający na wzrost
wydajności pracy pracowników (…)
Brak wyjaśnień w terminie lub dokonana przez Zamawiającego ocena wyjaśnień wraz ze
złożonymi dowodami potwierdzająca, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, skutkować będzie odrzuceniem Państwa oferty.”
Analogiczne pismo zamawiający skierował do odwołującego.
Pismem z dnia 17 lipca 2018 roku odwołujący oświadczył, że w całości podtrzymuje
swoje stanowisko zawarte w wyjaśnieniach, a nadto (mimo, że KIO w wyroku z dnia 09072018
r. nie
zajmowała się ofertą wykonawcy, lecz ofertą TMS sp. z o.o.) uzupełniająco wskazał, że
stabilna sytuacja finansowa w
ykonawcy pozwala mu na pewną elastyczność w zakresie
oferowanych cen.
Odwołujący wskazał, że wbrew stanowisku zawartemu w piśmie zamawiającego, KIO
nic sformułowała zaleceń wobec zamawiającego odnośnie dalszego postępowania. KIO zajęła
jedynie stanowisko, że słusznie zamawiający doszedł do przekonania, że konieczne były
dalsze
wyjaśnienia Sto wezwanie wykonawców do drugich wyjaśnień.
W ocenie odwołującego, nie sposób odczytywać wyroku KIO jako przyzwolenie o
zwracanie
się o trzecie już wyjaśnienia co do ceny zaoferowanej przez wykonawców.
Przeciwnie, wyrok KIO
zawierał wskazówki co do oceny drugich wyjaśnień złożonych przez
wykonawców.
Odwołujący wskazał, że drugie wyjaśnienia, które złożył przystępujący mają ponownie
charakter ogólnikowy, nie zostały udowodnione, są niekompletne i (również w kontekście
wyroku KIO z dnia 09.07.2018 r.) powinny skutkować odrzuceniem oferty TMS sp. z o.o., o co
odwołujący wniósł.
Odwołujący stwierdził, aktualne postępowanie zamawiającego narusza art. 7 ust.
ustawy P.z.p.,
zgodnie z którym „zamawiający przygotowuje przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia sposób zapewniający zachowanie oraz zgodnie z zasadami
proporcj
onalności przejrzystości". Jeżeli bowiem przyjąć, że wyjaśnienia zostały w ogóle
złożone. jednakże „były niepełne to uprawnione mogło być wezwanie wykonawców do drugich
wyjaśnień co – jak wskazała KIO – zamawiający uczynił. Aktualnie zamawiający winien ocenić
drugie wyjaśnienia, a nie zwracać się o trzecie. Słusznie bowiem przyjmuje się w doktrynie i
orzecznictwie, że zwracanie się o wyjaśnienia znajduje swoje granice w zasadzie równego
traktowania i uczciwej konkurencji.
Pismem z dnia 18 lipca 2018 roku
przystępujący udzielił następującej odpowiedzi:
„W odpowiedzi na pismo NSSU.DFP.271.5,2018.AB z dnia 16.07.2018 r, uprzejmie
informujemy, że cena złożonej oferty przedmiot zamówienia wraz z Instalacją uruchomieniem
i szkoleniem personelu wynosi
3.287.011,00 zł brutto. Jest to cena gwarantująca należyte
wykonanie dostawy zgodnie z wymaganiami zawartymi w SIWZ.
Poniżej przedstawiamy dowody oraz szczegółową kalkulację cenotwórczą wraz z czynnikami
mającymi wpływ na jej wysokość.
Informujemy, że wartość przedmiotu zamówienia zawiera :
koszt sprzętu (w tym koszt wyposażenia dodatkowego, transportu, ubezpieczenia na czas
transportu, instalacji, marży minimalnej) - 32584832,00 zł brutto
— koszt serwisu;
• obsługę gwarancyjną zawierającą koszty dojazdów oraz przeglądów przez okres 72 miesięcy
( 1 x w roku x 7 lat) -
21.168,00 zł brutto
• koszt deinstalacji/ demontażu, przeniesienia, ponownej instalacji/montażu I uruchomienia
sprzętu w nowej siedzibie Zamawiającego - 7.011 zł brutto
Czynniki, które miały wpływ na wysokość kosztu serwisu i dostaw są następujące:
— Właściwości danego sprzętu, w tym jego kompaktowość zapewniająca niskie koszty
transportu, oraz bardzo niskie koszty całego procesu związanego z dostawą i instalacją.
System mieści się w windzie, nie wymaga dodatkowych skomplikowanych instalacji czy
adaptacji pomieszczeń. Ponadto aparat do radioterapii posiada najlepsze w swojej klasie
rozwiązania technologiczne dla IOeRT.
— Serwis własny, bez kosztów podwykonawców w zakresie serwisu,
— Dysponowanie odpowiednimi narzędziami serwisowymi, zapleczem logistycznym oraz
własną flotą samochodową.
— Ograniczenie kosztów poprzez skalę działalności. Prowadzenie w ramach oferowanego
portfela usług autoryzowanego serwisu kilku czołowych producentów sprzętu medycznego: tj.
S.I,T. -
Sordina IORT Technologies SpA., Canon Medical Systems, Accuray, Raystation, dzięki
czemu firma TMS jest w stanie elastycznie zarządzać personelem, co za tym idzie koszt
serwisu rozkłada się na obsługę urządzeń kilku firm.
Ponadto potwierdzamy, że firma TMS wprowadziła system polityki jakości pozwalający na
usprawnienie organizacji pracy, oraz poprawiający wydajność pracy pracowników.
Usprawnienia organizacji, poprawa wydajności, są realizowane dzięki:
procesom zarządczym (planowanie strategiczne, operacyjne, przeglądy zarządzania,
organizację formalną, audyty wewnętrzne I doskonalenie), procesom wspomagającym
(zarządzanie Infrastrukturą i środowiskiem pracy, utrzymywanie kompetencji załogi poprzez
systematyczne szkolenia,
zarządzanie zasobami ludzkimi, analizowanie danych i nadzór nad
dokumentacją),
— procesom realizowanym na zewnątrz firmy poprzez współpracę z wykwalifikowanymi
stałymi dostawcami, oraz przede wszystkim ścisłą współpracę z producentami urządzeń
medycznych
oferującymi najnowocześniejsze rozwiązania techniczne.
Oznacza to, że polityka jakości reguluje I usprawnia działanie firmy , praktycznie w każdym
obszarze, począwszy od zaplanowania strategii, poprzez sprzedaż, oraz realizację sprzedaży
produktów.
Polit
yka jakości szczególnie dużą rolę odgrywa w procesie realizacji sprzedaży, ponieważ
jasno określa zasady, procedury oraz narzędzia do site planingu, przeprowadzenia
ewentualnych prac adaptacyjnych, procesów zakupowych aparatury I wyposażenia,
materiałów, magazynowania, kwalifikacji dostawców, poddostawców, wysyłki Instalacji i
uruchomienia, przekazania przedmiotu zamówienia klientowi. Dodatkowo, polityka jakości,
jasno określa działania w zarządzaniu i działalności serwisu ( w zakresie przeprowadzania
napra
w gwarancyjnych, pogwarancyjnych, przeglądów, modyfikacji). Wszystkie te działania są
zatem z góry ustalone, posiadają odpowiednie procedury i usprawnienia, a co za tym idzie
optymalizują wydajność.
Biorąc pod uwagę powyższe, niektóre czynniki, które wprowadza system zarządzania
jakością, mają szczególny wpływ na racjonalizację kosztów to jest :
— Wprowadzenie systemu elektronicznego obsługi serwisu SWS„
Dzięki systemowi obsługi zgłoszeń serwisowych SWS, ułatwione jest zarządzanie serwisem,
ponieważ system pomaga klarownie rozdzielić działania serwisowe, oraz pomaga uzyskać
aktualne informacje dotyczące Instalowanych i eksploatowanych urządzeń. Dzięki czemu
można zawczasu reagować I zaplanować działania serwisowe np. takle jak przeglądy czy
naprawy.
— Stale podnoszenie kwalifikacji poprzez systematyczne szkolenia u producentów sprzętu.
Dzięki temu nie ma potrzeby szkolić pracowników ad hoc do każdej nowej instalacji.
— ścisłe określenie współpracy z dostawcami oraz producentami sprzętu. Firma ma stałych
sprawdzonych dostawców dzięki czemu uzyskuje bardzo korzystne warunki handlowe, oraz
rabaty. Dostawcy podlegają systematycznej ocenie, a dzięki feedbackowi stale poprawiają
warunki współpracy.”
Pismem z dnia
23 lipca 2018 roku przystępujący wyjaśnił, co następuje:
„W nawiązaniu do pisma TMS Sp. z o.o. nr . Lw/GW2018/ 1274 z dnia 18 .07,2018 r.,
niniejszym pragniemy sprostować oczywistą omyłkę pisarską w wyjaśnieniach odnośnie
zaoferowanej ceny..'
Było:
że cena złożonej oferty przedmiot zamówienia wraz z instalacją, uruchomieniem i szkoleniem
personelu wynosi 3.287.011,00 zł brutto.”
że wartość przedmiotu zamówienia zawiera :
— koszt sprzętu (w tym koszt wyposażenia dodatkowego, transportu, ubezpieczenia na czas
transportu, instalacji, marży minimalnej) 3.258.832,00 zł brutto”
Powinno być:
że cena złożonej oferty przedmiot zamówienia wraz z instalacją, uruchomieniem I szkoleniem
personelu wynosi 3.280.000,00 zł brutto,"
Informujemy
, że wartość przedmiotu zamówienia zawiera .
— koszt sprzętu (w tym koszt wyposażenia dodatkowego, transportu, ubezpieczenia na czas
transportu, instalacji, marży minimalnej) 3 251 821,00 zł brutto”
Zamawiający ocenił oferty wykonawców w sposób następujący:
oferta 1
TMS Sp. z o.o., ul. Wiertnicza 84, 02-952 Warszawa
Kryterium cena
46,875 pkt
Kryterium parametry techniczne i eksploatacyjne
19,840 pkt
Kryterium warunki gwarancji i serwisu
20,000 pkt
Kryterium warunki przeniesienia do NSSU Prokocim
10,000 pkt
Łączna ilość punktów
96,715 pkt
oferta 2
IntraOp Europe GmbH, Martin Luther Platz 26, 40212 Düsseldorf
Kryterium cena
50,000 pkt
Kryterium parametry techniczne i eksploatacyjne
20,000 pkt
Kryterium warunki gwarancji i serwisu
16,670 pkt
Kryterium warunki przeniesienia do NSSU Prokocim
10,000 pkt
Łączna ilość punktów
96,670 pkt
Dnia 27 lipca 2018 r.
zamawiający poinformował odwołującego o wyborze, jako
najkorzystniejszej, oferty
przystępującego.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne w zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4, art. 90 ust.
3 oraz art. 91 ust. 1 ustawy P.z.p., poprzez brak odrzucenia oferty
przystępującego jako oferty
zawier
ającej rażąco niską cenę.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3, art. 90 ust. 3 oraz art. 91 ust. 1
ustawy P.z.p., poprzez brak odrzucenia oferty
przystępującego jako oferty, której złożenie
stanowi czyn nieuczciwej konkurencji
odwołanie jest bezzasadne.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., tj. naruszenie zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez trzykrotne zwracanie się
przez z
amawiającego o wyjaśnienia z uwagi na rażąco niską cenę, po raz ostatni 16 lipca 2018
roku, odwołanie jest spóźnione.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p., j
eżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne
części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą
wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z
wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących
wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań
technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia
dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy,
których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego
wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów,
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu
społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
W myśl ust. 1a, w przypadku, gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30%
od:
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których
mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z u
względnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w
szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie
wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
Ponieważ cena oferty przystępującego jest niższa od wartości szacunkowej
zamówienia o około 49% i nie zaszły przesłanki wyłączające zastosowanie przez
zamawiającego art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy P.z.p., o których mowa in finito wskazanego
przepisu,
czynność zamawiającego dotyczącą wezwania przystępującego do złożenia
wyjaśnień w zakresie zaoferowanej ceny należy uznać za uzasadnioną.
Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy P.z.p., o
bowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu, spoczywa na wykonawcy.
W przedmiotowym postępowaniu odwoławczym ciężar ten spoczywał na
przystępującym, który wszakże - w ocenie Izby - ciężarowi temu nie sprostał. Podkreślenia
wymaga, że wykonawca broniący swojej oferty, winien w szczególności wykazać zasadność i
rzetelność wyjaśnień złożonych w wyniku wezwania wystosowanego przez zamawiającego na
mocy art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p. Izba w postępowaniu odwoławczym ocenia bowiem zgodność
z prawem czynności zamawiającego, czyli - w rozpoznawanym przypadku - trafność oceny
przez zamawiającego złożonych wyjaśnień.
Dokonując analizy wyjaśnień złożonych przez przystępującego, Izba stwierdziła, iż
wyjaśnienia złożone przez przystępującego są zbyt ogólne, by uznać je za wystarczające do
uznania, że wykonawca ten nie zaoferował rażąco niskiej ceny. Przystępujący w pierwszych
wyjaśnieniach wskazał okoliczności, które w jego ocenie wpływają na obniżenie ceny, tj.
posiadanie
własnego zaplecza technicznego, posiadanie wprowadzonego systemu
zarządzania jakością, zatrudnianie własnych pracowników w oparciu o stawki wynagrodzenia
niższe od stawek dyktowanych przez podmioty zewnętrzne, zaoferowanie produktu nowego,
nierekondycjonowanego, samodzielne wykonywanie dostaw
y, instalacji, usług serwisowych i
gwarancyjnych oferowanego
przez siebie sprzętu, posiadanie stosownych certyfikatów i
pełnomocnictw na wyłączne świadczenie takich usług na terenie Polski. Wszystkie te czynniki
są jedynie ogólnymi stwierdzeniami, niepopartymi żadnymi konkretnymi kwotami. Wyjaśnienia
tego rodzaju mogą co najwyżej uzupełniać konkretne i szczegółowe analizy i wyliczenia,
jednak nie mogą stanowić wyjaśnień samych w sobie. Przyznała to również Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 9 lipca 2018 roku, sygn. akt KIO 1253/18.
W drugim wezwaniu zamawiający poprosił przystępującego o złożenie wyjaśnień w
zakresie podstaw kalkulacji kosztów w celu potwierdzenia, że zaoferowana w trakcie aukcji
ele
ktronicznej cena nie jest rażąco niska a obniżenie ceny w stosunku do ceny wyjściowej
pozwala na wykonan
ie zamówienia zgodnie z opisem zamawiającego. Zamawiający poprosił
o szczegółowe wskazanie czynników wpływających na obliczenie zaoferowanej ceny od
mom
entu oszacowania dokonanego przez zamawiającego do momentu złożenia przez
przystępującego oferty w trakcie aukcji elektronicznej.
W kolejnych wyjaśnieniach przystępujący wskazał, że kalkulację kosztów oparto na
cenie aparatu do radioterapii cenie wyposażenia - cenie serwisu, cenie dostawy, montażu,
ubezpieczenia etc.
Pokrywa ona wszystkie koszty tj.: koszt aparatu, wyposażenia
dodatkowego, dostawy, instalacji, uruchomienia i szkoleń, a także deinstalacji/ demontażu,
przeniesienia, ponownej instalacji/monta
żu i uruchomienia sprzętu w nowej siedzibie
zamawiającego (w szczególności transportu, ubezpieczenia na czas transportu, prac
adaptacyjnych, oraz zawiera zysk).
Przystępujący poinformował, że czynnikami wpływającymi
na obliczenie zaoferowanej ce
ny jest między innymi fakt, że zaoferowany aparat do
radioterapii posiada najlepsze w swojej klasie rozwi
ązania technologiczne dla IOeRT, posiada
oryginalny projekt, dzięki czemu oferuje niezwykle możliwości, przy kompaktowych
gabarytach, posiad
a część jezdną, ważącą 570 kg, co przekłada się na niezwykle niskie koszty
transportu, oraz bardzo niskie koszty całego procesu związanego z dostawą i instalacją
System mieści się w windzie, nie wymaga dodatkowych skomplikowanych instalacji czy
adaptacji pomieszczeń. Obsługa realizacji zamówienia nie wymaga nakładu pracy wielu osób,
co również znacząco obniża cenę ofertową. Firma TMS Sp. z o.o. dysponuje własną flotą
samochodową wyspecjalizowanym personelem, własnym zapleczem technicznym i
logistycznym. Firma posiada własne środki finansowe na realizację przedmiotu zamówienia.
Przystępujący podkreślił, że ze względu na wybraną przez zamawiającego procedurę zakupu-
aukcja elektroniczna, pierwotna cena uwzględniała wartość zamówienia określoną przez
Zamawiającego w ogłoszeniu. Natomiast nie była to cena ostateczna i przewidywała duży
margines. Biorąc pod uwagę powyższe, firma TMS SP, z o.o. posiada dostępne wyjątkowo
sprzyjające warunki do wykonywania zamówienia, nie może być mowy o rażąco niskiej cenie
w przypadku oferty TMS Sp. z o.o.
W ocenie Izby, przystępujący nie wykazał, iż wskazane wyżej okoliczności są
w
yjątkowe i nie przysługują drugiemu wykonawcy, biorącemu udział w postępowaniu. Ponadto
przystępujący nadal nie wskazał, w jaki sposób wskazane okoliczności wpływają na jego cenę,
tzn. w szczególności – o ile dana okoliczność jest w stanie obniżyć cenę oferty. Przystępujący
nie udzielił w istocie odpowiedzi na pytania zadane mu przez zamawiającego, który prosił o
szczegółową kalkulację czynników pozwalającą na prześledzenie procesu obniżenia ceny
oferty od chwili dokonania oszacowania wartości zamówienia do ceny zaoferowanej w aukcji
elektronicznej. Podkreślić w tym miejscu należy, że zamawiający wartość zamówienia
oszacował na podstawie informacji przekazanych mu przez odwołującego i przystępującego.
Skoro najpierw przystępujący podał koszt zamawianego sprzętu na poziomie około 6 mln zł, a
następnie zaoferował cenę o blisko 3 mln zł niższą, to oczywistym jest, że powinien
szczegółowo, z podaniem konkretnych wartości wyjaśnić, co spowodowało tak znaczne
obniżenie ceny.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie oraz w oświadczeniu złożonym na rozprawie
przed Izbą wskazywał, że wyjaśnienia przystępującego są dla niego jasne i nie budzą
wątpliwości co do tego, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Argumentacja
zamawiającego jest o tyle nieprzekonująca, iż wzywał on przystępującego kilkukrotnie do
złożenia wyjaśnień w kwestii zaoferowanej ceny, wskazując obszary, które – w jego ocenie –
wymagają wyjaśnienia. W wyjaśnieniach przystępujący ograniczał się jedynie do wskazywania
okoliczności, które mają wpływ na obniżenie ceny oferty. Wyjaśnienia te nie zostały poparte
żadnymi kwotami ani szczegółowymi kalkulacjami pozwalającymi na uzasadnienie wysokości
zaoferowanej ceny. Nie dołączono do nich również żadnych dowodów uzasadniających
obniżenie ceny. Nie jest bowiem takim dowodem oświadczenie producenta, iż przystępujący
jest jego jedynym przedstawicielem w Polsce, jak również certyfikat ISO. W dalszym ciągu
bowiem nie wskazano, w jaki sposób i o ile te okoliczności wpływają na cenę przystępującego.
Wyjaśnienia przystępującego nie mogą być zatem uwzględnione. To na nim bowiem
spoczywa obowiązek udowodnienia zasadności zaoferowanej ceny. Wskazać należy, iż
zasadniczą wartością przedmiotu zamówienia był koszt zamawianego sprzętu. W interesie
przystępującego leżało więc uzyskanie dowodu potwierdzającego koszt urządzenia, najlepiej
w postaci oferty
producenta lub chociażby w postaci jego pisemnego potwierdzenia wysokości
ceny urządzenia.
Wskazując na powyższe, Izba uznała, że przystępujący nie wykazał, że zaoferowana
przez niego cena nie jest rażąco niska, w związku z czym jego oferta podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy P.z.p.
Izba uznała za spóźniony zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., tj. naruszenie
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez trzykrotne
zwracanie się przez zamawiającego o wyjaśnienia z uwagi na rażąco niską cenę, po raz ostatni
16 lipca 2018 roku.
Zgodnie z art. 182 ust. 3 ustawy P.z.p., o
dwołanie wobec czynności innych niż
określone w ust. 1 i 2 (tj. informacji, o których zamawiający informuje wykonawcę oraz wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia), w przypadku
zamówień, których wartość jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8, wnosi się w terminie 10 dni od dnia, w którym powzięto lub przy
zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach
stanow
iących podstawę jego wniesienia. Zamawiający wzywał przystępującego do złożenia
wyjaśnień w kwestii zaoferowanej ceny trzykrotnie – ostatni raz w dniu 16 lipca 2018 roku.
Tym samym odwołanie na te czynności, wniesione w dniu 3 sierpnia 2018 roku, Izba uznała
za spóźnione i pozostawiła bez rozpoznania.
Izba uznała za bezzasadny zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3, art. 90 ust. 3 oraz art.
91 ust. 1 ustawy P.z.p., poprzez brak odrzucenia oferty
przystępującego jako oferty, której
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie
z art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, na które
to przepisy powołał się odwołujący, zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem
jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku
właściwym, polegające na ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu
technicznego lub inwestycji, podziale rynków zbytu lub zakupu.
Izba wskazuje, że samo zawarcie porozumienia pomiędzy przystępującym a
producentem w zakresie wyłącznej dystrybucji, nie przesądza jeszcze o tym, że jest to
porozumienie zawarte wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy P.z.p. To na
odwołującym spoczywał ciężar udowodnienia, że jest to porozumienie ograniczające
konkurencję w rozumieniu wskazanego przepisu. Odwołujący, poza stwierdzeniem, że oferta
przystępującego jest złożona na skutek zawarcia przez TMS porozumienia z włoskim
producentem sprzętu, zapewniającego TMS wyłączność na polskim rynku, a tym samym
kontrolę zbytu i podział rynków zbytu, nie przedstawił żadnych dowodów na potwierdzenie
podniesionego zarzutu.
Izba wskazuje, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i
konsumentów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konkurentów wydaje decyzję o uznaniu
praktyki za ograniczającą konkurencję, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazów określonych w art.
6 ustawy. Odwołujący nie wykazał, że w przypadku przystępującego i producenta sprzętu tego
rodzaju decyzja została wydana.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy P.z.p., czyli stosownie do wyniku postępowania.
……………………………………