KIO 1807/18 WYROK dnia 25 września 2018 r.

Sygn. akt: KIO 1807/18 

WYROK 

z dnia 25 

września 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie: 

Przewodniczący:      Monika Szymanowska 
 

Protokolant:    

Klaudia Ceyrowska 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  21 

września  2018  r.  w  Warszawie  odwołania 

wn

iesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  10  września  2018  r.  przez 

wykonawcę  PRONAW  Sp.  z  o.  o.  w  Gdańsku  w  postępowaniu  prowadzonym  przez 

zamawiającego Skarb Państwa – Urząd Morski w Słupsku 

przy  udziale  wykonawcy  Elecom  Sp.  z  o.  o.  w Gdyni 

zgłaszającego swoje przystąpienie do 

postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

oddala odwołanie, 

kosztami  postępowania  odwoławczego  obciążą  wykonawcę  PRONAW  Sp.  z  o.  o. 

w 

Gdańsku  i  zalicza  na  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

w 

wysokości  7  500  zł  00  gr  (słownie:  siedem  tysięcy  pięćset  złotych  zero  groszy) 

uiszczoną przez powyższego tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego w Słupsku. 

Przewodniczący: 

………………………… 

U z a s a d n i e n i e 

do wyroku z dnia 25 

września 2018 r. w sprawie o sygn. akt KIO 1807/18 

Zamawiający  Skarb  Państwa  –  Urząd  Morski  w  Słupsku,  z  siedzibą  przy 

Al. 

Sienkiewicza 18 w Słupsku (76 – 200), prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia 

publicznego 

pn. „Dostawa zespołu światła nawigacyjnego do latami morskiej w Jarosławcu”, 

o 

ogłoszeniu o zamówieniu publicznym  opublikowanym  w Biuletynie Zamówień  Publicznych 

w  dniu  3  sierpnia  2018  r.  pod  numerem  599189-N-2018,  o  numerze  nadanym  przez 

zamawiającego ZP 3510/1/35/18, zwane dalej jako „postępowanie”. 

Izba ustaliła, że postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, 

o  wartości  poniżej  kwot  określonych  w  przepisach  wydanych  na  podstawie 

art. 11 ust. 8 

ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych 

(Dz. U. z 2017 

r., poz. 1579 ze zm.), dalej jako „p.z.p.” 

W  dniu 

4  września  2018  r.  zamawiający  przekazał  wykonawcom  uczestniczącym 

w 

postępowaniu  informację  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej,  zaś  w  dniu  10  września 

2018 r. 

odwołanie,  wobec  tejże  czynności  zamawiającego,  wniósł  wykonawca  PRONAW 

Sp. z o. 

o. z siedzibą przy ul. Łozy 21 w Gdańsku (80 - 516),  dalej zwany jako „odwołujący.” 

W odwołaniu postawiono zamawiającemu następujące zarzuty (pisownia oryginalna): 

naruszenie  art.  22  ust.  1  pkt  2),  art.  22a  ust.  3  i  art.  24  ust.  1  pkt  12  w  zw.  z  art. 

ust. 4 Ustawy  w  zw. z art. 7 ust. 1 Ustawy  w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2 w  zw. z ust. 

Rozporządzenia  Ministra  Rozwoju  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może 

żądać Zamawiający od Wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (dalej 

jako  Rozporządzenie),  poprzez  przeprowadzenie  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  w  sposób  nierzetelny  i  nieprzejrzysty,  a  nadto  w  sposób  nie 

zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wszystkich 

Wykonawców, polegające na wybiórczym i bezkrytycznym zbadaniu przedstawionych 

przez  Elecom  Spółka  z  o.o.  z/s  w  Gdyni  (dalej  jako  Elecom)  wykazu  dostaw  oraz 

referencji wystawionych przez Sermasa Servicios y Respuestos Marítimos S.L., dalej 

jako  Sermasa,  które  uznał  za  wystarczający  i  jednoznaczny  dowód  potwierdzający 

spełnienie  przez  Elecom  warunku  postępowania  dotyczącego  zdolności  technicznej 

lub  zawodowej,  o  którym  mowa  w  pkt  6.2.3.  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Zamówienia,  (dalej  jako  SIWZ),  pomimo  iż  ani  z  treści  wykazu  dostaw,  ani  z  treści 

przedstawionego  dowodu  (referencji)  nie  wynika  aby  podmiot,  na  którego 

zdolnościach technicznych polega Elecom tj. Mediterráneo Señales Marítimas S.S.L. 

(dalej jako MSM), dokonał w ramach przytaczanego projektu, o którym mowa w ww. 

referencjach  montażu  świateł  nawigacyjnych  o  zasięgu  powyżej  15  mil  morskich 

i 

telemetrii,  a  nadto  jaki  w  istocie  zakres  prac  został  mu  zlecony  w  ramach  owego 

projektu,  przy  realizacji  którego  działał  jedynie  jako  podwykonawca  części  prac, 

a 

którego  głównym  wykonawcą  był  Sermasa,  co  w  konsekwencji  doprowadziło  do 

bezzasadnego  uznania,  iż  Elecom  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu  ergo 

zaniechania  wykluczenia  Wykonawcy  Elecom  i  uznania  jego  oferty  za  odrzuconą, 

która  oceniona  została  jako  najkorzystniejsza,  pomimo  iż  w  istocie  nie  spełnia  on 

warunków  udziału  w  postępowaniu,  o  których  mowa  w  pkt  6.2.3.,  8.1.,  8.2., 

9.5. SIWZ; 

naruszenie  art.  22  ust.  1  pkt  2),  art.  22a  ust.  3  i  art.  24  ust.  1  pkt  12  w  zw.  z  art. 

24 ust.  4  Ustawy  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  Ustaw

y  w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2 w  zw. z ust. 

Rozporządzenia poprzez przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia 

w  sposób  nierzetelny  i  nieprzejrzysty,  a  nadto  w  sposób  nie  zapewniający 

zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz  równego  traktowania  wszystkich 

Wykonawców, polegające na wybiórczym i bezkrytycznym zbadaniu przedstawionych 

przez  Elecom  wykazu  dostaw  oraz  referencji  wystawionych  przez  Zarząd  Portów 

w 

Las  Palmas,  które  uznał  za  wystarczający  i  jednoznaczny  dowód  potwierdzający 

spełnienie  przez  Elecom  warunku  postępowania  dotyczącego  zdolności  technicznej 

lub  zawodowej,  o  którym  mowa  w  pkt  6.2.3.  SIWZ,  pomimo  iż  ani  z  treści  wykazu 

dostaw, ani z treści przedstawionego dowodu (referencji) nie wynika, aby podmiot na 

którego  zdolnościach  technicznych  polega  Elecom  tj.  MSM  dokonał  w  ramach 

przytaczanego  projektu,  o  którym  mowa  w  ww.  referencjach  montażu  świateł 

nawigacyjnych  o  zasięgu  powyżej  15  mil  morskich  i  telemetrii,  a  nadto 

z przedstawionego  dowodu  (referencji)  nie  wynika  jaki  w  istocie  zakres  prac 

został 

mu  zlecony  w  ramach  owego  projektu,  przy  realizacji  którego  działał  jedynie  jako 

podwykonawca  części  prac,  co  w  konsekwencji  doprowadziło  do  zaniechania 

wykluczenia Wykonawcy Elecom i uznania jego oferty za odrzuconą, która oceniona 

została jako najkorzystniejsza, pomimo iż w istocie nie spełnia on warunków udziału 

w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2.3., 8.1., 8.2., 9.5. SIWZ; 

naruszenie art. 91 ust. 3a w zw. z art. 7 ust. 1 Ustawy poprzez brak rzetelnej oceny 

złożonej  przez  Elecom  oferty,  a  tym  samym  przeprowadzenie  postępowania 

w 

sposób  niezapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

W

ykonawców poprzez brak obligatoryjnego doliczenia przez Zamawiającego do ceny 

zaproponowanej  przez  Elecom  podatku  od  towarów  i  usług,  pomimo  jednoznacznej 

deklaracji  Wykonawcy  Elecom  (pkt.  14  Formularza  Oferty  Elecom),  iż  wybór  jego 

oferty  będzie  prowadzić  do  powstania  u  Zamawiającego  obowiązku  podatkowego 

zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, co w konsekwencji doprowadziło 

do  ni

euzasadnionego  wyboru  oferty  Elecom  jako  najkorzystniejszej,  mimo  iż  po 

doliczeniu 

stosownego 

podatku 

do 

oferty 

Elecom, 

utraci 

ona 

status 

najkorzystniejszej,  plasując  się  na  drugim  miejscu  w  klasyfikacji  ofert  za  ofertą 

Odwołującego. 

Wobec  powyższego  odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  poprzez 

nakazanie  zamawiającemu  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  Elecom  jako 

najkorzystniejszej,  nakazanie  powtórzenia  czynności  oceny  spełniania  warunków  udziału 

w 

postępowaniu  oraz  badania  i  oceny  ofert,  z  uwzględnieniem  okoliczności  przywołanych 

w 

niniejszym  odwołaniu,  co  powinno  skutkować  wykluczeniem  Elecom  z  udziału 

w 

postępowaniu i odrzuceniem jego oferty na mocy art. 24 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 24 ust. 

4 ustawy  oraz  nakazanie  dokonania  wyboru  oferty  najk

orzystniejszej  spośród  ofert 

niepodlegających  odrzuceniu.  Ponadto  odwołujący  wniósł  o  zasądzenie  od  zamawiającego 

na rzecz odwołującego kosztów postępowania odwoławczego, w tym ewentualnych kosztów 

zastępstwa  prawnego  w  postępowaniu,  zgodnie  z  dokumentami  potwierdzającymi 

poniesienie tychże kosztów, jakie odwołujący przedstawi na rozprawie. 

Na  wstępie  uzasadnienia  wniesienia  środka  ochrony  prawnej  odwołujący  przytoczył 

stan  faktyczny  sprawy

.  Następnie  odwołujący  wskazał,  że  przysługuje  mu  legitymacja  do 

wn

iesienia  odwołania,  gdyż  ma  on  interes  w  uzyskaniu  przedmiotowego  zamówienia, 

a 

nadto  może  ponieść  szkodę,  w  wyniku  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów 

u

stawy.  Odwołujący  podniósł,  że  złożył  najkorzystniejszą  cenowo  ofertę  w  postępowaniu, 

która jednocześnie nie podlega odrzuceniu, spełniając wszelkie wymogi i kryteria SIWZ, jak 

i ustawy,  t

ym  samym  czynności  zamawiającego  objęte  zarzutami  odwołania  narażają 

o

dwołującego  na  szkodę,  albowiem  skutkują  utratą  przez  odwołującego  realnej  możliwości 

uzyskania 

odpłatnego  zamówienia  publicznego,  na  co  odwołujący  mógłby  w  przeciwnym 

razie  liczyć.  W  przypadku  bowiem  uwzględnienia  oferty  odwołującego,  przy  czynności 

należytej  oceny  i  wyboru  ofert,  jego  oferta  zostałaby  uznana  jako  najkorzystniejsza 

w przedmiotowym  p

ostępowaniu.  Na  poparcie  swojego  stanowiska  odwołujący  przytoczył 

wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 29.12.2014 r. sygn. akt XII Ga 713/14. 

W  stosunku  co  do  podstawy  prawnej  odwołania  -  art.  180  ust.  2  pkt  6  ustawy, 

o

dwołujący  podniósł,  iż  zgodnie  z  utrwalonym  już  poglądem  Sądów  Okręgowych, 

wypowiadających się w ramach kontroli instancyjnej, pojęcie wyboru oferty najkorzystniejszej 

musi  być  rozumiane  jako  składowa  czynności  i  zaniechań  zamawiającego,  zakończonych 

wyborem oferty najkorzystniejszej pod względem materialnym, tj. złożonej przez wykonawcę 

niepodlegającego  wykluczeniu  z  postępowania  i  oferty  niepodlegającej  odrzuceniu  (tak 

także: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13.06.2017 r., sygn. akt KIO 1077/17). Faza 

badania  oferty,  w  ramach  której  zamawiający  dokonuje  ustalenia,  czy  wykonawca  nie 

podlega  wykluczeniu,  a  także,  czy  złożona  przez  niego  oferta  nie  powinna  być  odrzucona, 

jest  immanentnie  związana  z  fazą  wyboru  najkorzystniejszej  oferty.  Na  gruncie  prawa 

zamówień  publicznych  nie  można  bowiem  wybrać  oferty  i  zawrzeć  umowy  z  wykonawcą, 

który  nie  spełnia  wymogów  podmiotowych  i  przedmiotowych,  przewidzianych  dla  danego 

zamówienia.  Zarówno  faza  badania  oferty,  jak  i  faza  wyboru  najkorzystniejszej  oferty 

przynależą do etapu badania i oceny ofert, gdyż prawidłowy wybór oferty może mieć miejsce 

wyłącznie  po  zgodnym  z  przepisami  ustawy  przeprowadzeniu  przez  zamawiającego  faz 

poprzedzających ten wybór. 

Według  odwołującego  za  sprzeczne  z  przepisami  ustawy  należy  zatem  uznać 

postępowanie  zamawiającego,  dokonującego  wyboru  jako  najkorzystniejszej  oferty,  która 

powinna  być  odrzucona,  a  także  oferty  wykonawcy,  który  powinien  zostać  wykluczony 

z 

postępowania.  Z  uwagi  na  kategoryczne  brzmienie  art.  89  ust.  1  w  zw.  z  art.  7  ust. 

3 u

stawy,  w  ramach  „wyboru  najkorzystniejszej  oferty”,  odwołujący  mogą  podważać  wybór 

najkorzystniejszej  oferty  wynikający  z  wadliwego  dopuszczenia  do  oceny  oferty,  która 

powinna  podlegać  odrzuceniu,  czy  też  z  braku  wykluczenia  wykonawcy  z  udziału 

w 

postępowaniu. Przepis art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy musi zatem być interpretowany łącznie 

z  normami  wynikającymi  z  art.  89  ust.  1  ustawy,  a  nie  tylko  z  art.  2  pkt  5,  który  jedynie 

definiuje  pojęcie  najkorzystniejszej  oferty,  a  nie  procedurę  czynności  jej  wyboru  (tak  m.in. 

Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. akt II Ca 1461/16). 

Ponadto  odwołujący  wskazał,  że  termin  złożenia  odwołania  został  zachowany, 

z

awiadomienie  o  wyborze  oferty  Elecom  zostało  doręczone  odwołującemu,  drogą 

elektroniczną, dnia 4 września 2018 roku, a zatem zgodnie z art. 182 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 

185 ust. 8 u

stawy, pięciodniowy termin na wniesienie odwołania upływa 10 września 2018 r. 

Następnie,  w  zakresie  zarzutów  oznaczonych  nr  1  i  2  w  petitum  odwołania, 

odwołujący wskazał co następuje. 

W  myśl  pkt  6.2.3.  SIWZ  warunek  udziału  w  postępowaniu  dotyczący  zdolności 

technicznej  lub  zawodowej  zostanie  spełniony,  jeżeli  wykonawca  wykaże,  że  wykonał 

należycie  w  okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  dniem  wszczęcia  postępowania  o udzielenie 

zamówienia,  minimum  dwie  dostawy  wraz  z  montażem  świateł  nawigacyjnych  o zasięgu 

powyżej  15  mil  morskich  i  telemetrii.  Zgodnie  zaś  z  pkt  8.1.  SIWZ,  w  celu  potwierdzenia 

spełnienia  ww.  warunku,  zamawiający  żąda  od  wykonawcy  złożenia  na  wezwanie  wykazu 

dostaw  wykonanych  w  ok

resie  ostatnich  3  lat  przed  upływem  składania  ofert  wraz 

z 

podaniem  ich  wartości,  przedmiotu,  dat  wykonania  i  podmiotów,  na  rzecz  których  usługi 

były wykonane oraz załączeniem dowodów określających czy te dostawy zostały wykonane 

należycie,  przy  czym  dowodami,  o  których  mowa  są  referencje.  Zatem,  zdaniem 

odwołującego,  treść  SIWZ,  w  powyżej  przytoczonym  zakresie,  pokrywa  się  z brzmieniem 

przepisów  §  2  ust.  4  pkt  2  Rozporządzenia  Ministra  Rozwoju  w  sprawie  rodzajów 

dokumentów, jakich może żądać  zamawiający od wykonawcy  w postępowaniu o udzielenie 

zamówienia. 

Pismem z dnia 21 sierpnia 2018 r. z

amawiający wezwał Elecom do złożenia wykazu 

dostaw. W odpowiedzi  wykonawca  Elecom, dnia 28 sierpnia 2018 r., 

złożył ów wykaz wraz 

z 

referencjami, które to dokumenty zostały błędnie podpisane nie przez wykonawcę Elecom, 

a  podmiot  MSM,  na  zdolności  którego  Elecom  powołuje  się  w  celu  wykazania  spełnienia 

warunków udziału w przedmiotowym postępowaniu. Wobec powyższej wadliwości złożonych 

dokumentów, pismem z dnia 29 sierpnia 2018 r., zamawiający na mocy art. 26 ust. 3 ustawy 

wezwał Elecom do korekty, co wykonawca uczynił pismem z 3 września 2018 r. 

W  dalszej  kolejności  odwołujący  zaznaczył,  że  ani  z  wykazu  dostaw,  ani 

z 

załączonych  dowodów  w  postaci  referencji  nie  wynika,  aby  podmiot  na  zdolnościach 

którego  Elecom  opiera  się,  celem  wykazania spełnienia warunków  udziału w  postępowaniu 

(tj. MSM), wykonał dwie dostawy wraz z montażem świateł nawigacyjnych o zasięgu powyżej 

15  mil  morskich  i  telemetrii.  Informacja  taka  nie  znajduje 

się,  ani  w  przedstawionym  przez 

Elecom wykazie dostaw, ani w pozyskanych przez MSM referencjach wystawionych zarówno 

przez  Sermasa,  jak  i  Zarząd  Portów  w  Las  Palmas.  Zarówno  w  jednym,  jak  i  w  drugim 

projekcie,  o  których  mowa  w  referencjach,  MSM  działał  jedynie  w  charakterze 

podwykonawcy pewnego wycinka prac, a treść ww. referencji nie potwierdza i nie dowodzi, iż 

MSM  realizował  w  ramach  owych  projektów  montaż  (instalację)  świateł  nawigacyjnych. 

Co relewantne,  sam  w

ykonawca  Elecom  w  wykazie  dostaw,  powołując  się  na  owe  zasoby 

(projekty),  w  których  udział  brał  MSM,  oświadcza,  iż  MSM  realizował  jedynie  dostawę 

świateł, nie zaś ich montaż. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  zdaniem  odwołującego,  MSM  nie  może  udostępnić 

Elecom  zasobów  w  postaci  dwóch  dostaw  wraz  z  montażem  świateł  nawigacyjnych.  Tym 

samym  analiza  przedłożonych  przez  Elecom  dokumentów  prowadzić  winna  do  wniosku,  iż 

Elecom  nie  spełnia  warunku  udziału  w  postępowaniu,  o  którym  mowa  w  pkt  6.2.3.  SIWZ, 

a 

zatem winien być on z postępowania wykluczony, a jego oferta uznana na odrzuconą. 

Ponadto,  w  opinii 

odwołującego,  z  przedłożonego  przez  Elecom  dokumentu, 

tj. referencji  wystawionych  przez  Sermasa, 

datowanych  na  dzień  1  marca  2017  r.,  w  pkt 

3 wynika

,  iż  część  prac  do  wykonania  w  ramach  projektu  obejmowała  wykonanie 

i 

dostarczenie  wymienionego  tamże  sprzętu  sygnalizacji  morskiej,  bez  jego  montażu 

(instalacji).  Nadto,  z  owych  referencji  nie  wynika  jakie  w  istocie  prace  wykonywał  MSM, 

działający  jedynie  jako  podwykonawca  generalnego  wykonawcy  tj.  Sermasy.  Innymi  słowy, 

na  podstawie  przedłożonego  dokumentu,  według  odwołującego,  nie  można  jednoznacznie 

stwierdzić  jaką  część  prac  realizował  MSM  (jako  podwykonawca),  a  jaką  Sermasa  (jako 

generalny  wykonawca).  Abstrahując  od  powyższego,  jak  zaznaczono  powyżej,  analiza 

dokume

ntów prowadzić winna do wniosku, iż zakres prac w ramach przytaczanego projektu 

nie obejmował montażu (instalacji) wskazanego tamże sprzętu nawigacji morskiej. 

W  ocenie  o

dwołującego  taki  stan  rzeczy  nie  powinien  skłonić  zamawiającego  do 

wniosku,  iż  oferta  Elecom  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu,  o  których  mowa  w  pkt 

6.2.3.  SIWZ,  w

ręcz  przeciwnie,  wobec  niewykazania  przez  Elecom  spełnienia  owego 

warunku,  na  podstawie  art.  24  ust.  1  pkt  12  w  zw.  z  art.  24  ust.  4  ustawy, 

winien  on  być 

wykluczony  z  postępowania,  a jego oferta uznana  za odrzuconą.  Przy  czym  zgodnie z  art. 

24 ust. 4 u

stawy, ofertę wykonawcy wykluczonego z postępowania uznaje się za odrzuconą. 

Odrzucenie  to  następuje  z  mocy  prawa  i  nie  wymaga  od  zamawiającego  dokonywania 

dodatkowej  czynności,  poza  czynnością  wykluczenia  wykonawcy.  Co  więcej,  wykluczenie 

następuje  z  mocy  prawa  i  jest  obowiązkiem,  a  nie  uprawnieniem  zamawiającego. 

Zamawiający  nie  może zaniechać  sprawdzenia  czy  wykonawcy  nie  podlegają  wykluczeniu, 

w 

żadnym  postępowaniu,  nawet  małej  wartości  (tak  za:  Jerzy  Pieróg,  Prawo  zamówień 

publicznych. Komentarz Rok 2017, wyd. 14). 

Powyższa  argumentacja,  zdaniem  odwołującego,  w  znacznej  części  znajduje 

zastosowanie  także  do  referencji,  o  których  mowa  w  zarzucie  wyartykułowanym 

w pkt 2 niniejs

zego  pisma,  tj.  referencji  wystawionych  przez  Zarząd  Portów  w  Las  Palmas, 

datowanych  na  dzień  7  marca  2017  r.  Pomimo,  iż  w  owych  referencjach,  odmiennie  niż 

w 

tych wystawionych przez Sermasa, mowa o zainstalowaniu sprzętu sygnalizacji morskiej, 

to  według  odwołującego,  nie  wynika  z  nich  kto  w  istocie  owych  prac  dokonywał.  Ponadto  

MSM,  na  zdolnościach  technicznych  którego  Elecom  polega,  (podobnie)  działał  w  ramach 

projektu  jedynie jako  podwykonawca części  prac.  Projekt ten  natomiast obejmował  szerszy 

zakres 

prac polegający na „Renowacji boi oznakowania wejścia do portu dla lewej i prawej 

burty”.  Z  powyższego  dla  odwołującego  wynika,  iż  nawet  jeśli  projekt  obejmował  prace 

montażowe,  przedstawione  referencje  nie  dowodzą  i  nie  potwierdzają  kto  w  istocie  je 

wykon

ał. Na to nałożyć należy okoliczność, iż, sam wykonawca Elecom w wykazie dostaw, 

powołując  się  na  owe  zasoby  (projekty),  w  których  udział  brał  MSM,  oświadcza,  iż  MSM 

realizował jedynie dostawę świateł, nie zaś ich montaż. 

Wobec  powyższego,  odwołujący  podkreślił,  że  stoi  na  stanowisku,  iż 

w 

okolicznościach  niniejszej  sprawy,  wobec  faktu,  iż  przedłożone  dokumenty  jako 

nienależyte, winny budzić wątpliwości co do zakresu prac realizowanych przez MSM, a tych 

realizowanych  przez  pozostałe  podmioty  w  ramach  owych,  szerszych  projektów, 

zastosowanie  powinien  znaleźć  §  2  ust.  6  Rozporządzenia,  znajdujący  odzwierciedlenie 

w 

pkt  9.18.  SIWZ,  w  myśl  którego  jeżeli  wykaz,  oświadczenia  lub  inne  złożone  przez 

wykonawcę  dokumenty  budzą  wątpliwości  zamawiającego,  może  on  zwrócić  się 

bezpośrednio  do  właściwego  podmiotu,  na  rzecz  którego  roboty  budowlane,  dostawy  lub 

usługi  były  wykonane,  a  w  przypadku  świadczeń  okresowych lub  ciągłych są  wykonywane, 

o dodatkowe informacje lub dokumenty w tym zakresie.  

N

astępnie odwołujący podniósł, iż przedłożone przez Elecom ww. referencje nie dają 

pewności  czy  pochodzą od  osób  uprawnionych do  ich  wystawienia, gdyż  referencje muszą 

umożliwiać  identyfikację  podmiotu  wystawiającego  dokument  i  osoby  wystawiającej,  czy 

podpisującej daną referencję, a ta powinna być upoważniona przez podmiot do wystawiania 

tego  typu  dokumentów.  Jeżeli  referencje  są  niepodpisane  lub  nieczytelnie  podpisane, 

u z

amawiającego winna pojawić się wątpliwość czy wystawiła je właściwa osoba, skłaniająca 

go do zastosowania art. 26 ust. 4 ustawy 

– i w tym miejscu z ostrożności, odwołujący takowy 

zarzut 

—  niezastosowania  art.  26  ust.  4  ustawy  –  stawia.  Odwołujący,  odnosząc  się  do 

referencji  wystawionych  przez  Sermasa, 

podniósł,  iż  w sposób  nieczytelny  podpisała  je 

Yolanda  Abad  Ler

mo,  występująca  w  charakterze  „pośrednika  odpowiedzialnego  za 

realizację projektu”, przy czym Elecom nie załączył jakichkolwiek dowodów, z których wynika 

zakres uprawnień owego „pośrednika'’ ergo potwierdzających jego legitymację do podpisania 

przedstawionego dokumentu. 

Zatem 

zdaniem  odwołującego,  powyższe  przesądza  o  naruszeniu  przez 

z

amawiającego  wskazanych  w  zarzucie  nr  1  i  2  przepisów  ustawy  i  rozporządzenia 

i 

przeprowadzeniu  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  nierzetelny 

i nieprzejrzysty,  a 

nadto  w  sposób  nie  zapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego  traktowania  wszystkich  wykonawców,  polegające  na  wybiórczym  i  bezkrytycznym 

zbadaniu  przedstawionych  przez  Elecom  dokumentów,  w  tym  wykazu  dostaw  i  referencji 

wystawionych  przez  p

odmioty,  na  rzecz  których  prace  były  wykonane,  uznając  je  za 

wystarczający  i  jednoznaczny  dowód  potwierdzający  spełnienie  przez  Elecom  warunku 

postępowania  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  o  którym  mowa  w  pkt 

6.2.3. SIWZ, chociaż - na co wskazano powyżej - załączone przez Elecom dokumenty nie są 

wystarczające  do  przyjęcia,  że  Elecom  spełnił  określony  w  punkcie  6.2.3.  i  8.1.  SIWZ 

warunek. 

Ponadto, 

w  ocenie  odwołującego,  zamawiającego  wyczerpał  tryb  wezwania  do 

wyjaśnień  przedłożonego wykazu dostaw,  o którym  mowa w  art.  26  ust.  3  ustawy. Według 

odwołującego,  zarówno  w  doktrynie,  jak  i  orzecznictwie  prawa  zamówień  publicznych, 

wypracowana  została  zasada  jednokrotności  wzywania  wykonawców  do  uzupełnienia 

dokumentów  w  trybie  art.  26  ust.  3  ustawy.  Oznacza  ona,  że  zamawiający  ma  prawo 

i 

obowiązek wezwać o uzupełnienie tylko jeden raz, w stosunku do tych samych oświadczeń 

lub  dokumentów,  oraz  że  do  tego  samego  wykonawcy  można  skierować  kilka  wezwań 

o 

uzupełnienie, pod warunkiem, że nie dotyczą one tych samych oświadczeń i dokumentów. 

Zaś  w  niniejszym  postępowaniu  zamawiający,  w  oparciu  o  art.  26  ust.  3 ustawy,  pismem 

z dnia  29  sierpnia  208  r., 

wzywał  już  wykonawcę  Elecom  do  poprawienia  wykazu  dostaw 

wraz  z  dowodami  potwierdzającymi  należyte  wykonane  dostaw  wskazanych  w  wykazie. 

Tym samym, w 

świetle powyższej argumentacji, zdaniem odwołującego, ponowne wezwanie 

do wyjaśnień odnośnie do wykazu dostaw i załączonych doń dowodów jest niedopuszczalne. 

Odmienna  konstatacja  prowadziła  do  nieuzasadnionego,  sprzecznego  z  przepisami  ustawy 

faworyzowania  wykonawcy,  składającego  niepełne,  nieprecyzyjne  czy  wadliwe 

oświadczenia,  bądź  dokumenty.  Nadto,  istniałoby  zagrożenie  nieustannego  przedłużania 

postępowania,  co  miałoby  oczywisty  negatywny  wpływ  na  wydatkowanie  środków 

publicznych  oraz  godziłoby  w  zasadę  uczciwej  konkurencji.  Przy  czym,  w  opinii 

odwołującego,  podkreślić  należy,  iż  możliwość  uzupełniania  dokumentów  jaką  stwarza  art. 

26  ust.  3  u

stawy,  co  do  zasady  nie  dotyczy  wytwarzania  nowych  dokumentów  po  upływie 

terminu  składania  ofert,  ale  wyłącznie  dokumentów,  które  były  w  posiadaniu  wykonawcy 

przed  upływem  terminu  składania  ofert  i  tylko  przez  przeoczenie  nie  zostały  załączone 

w 

dokumentacji  oferty  (tak  w  wyroku  Krajowej  Izby  Odwoławczej  z  dnia  8  marca  2016  r., 

sygn. akt KIO 261/16). 

W  dalszej  części  uzasadnienia  odwołania  odwołujący  podkreślił  (za  jednym 

z 

wyroków  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  sygn.  akt  KIO  2165/15),  iż  ocena  oferty,  przez 

pryzmat  jej  zgodności  z  wymaganiami  postawionymi  w  SIWZ,  a  do  tego  przecież  zmierza 

badanie,  czy  oferowany  przedmiot  spełnia  wymagania  stawiane  przez  zamawiającego, 

sprowadza  się  do  ustalenia  —  po  pierwsze  —  brzmienia  SIWZ  kreującego  takie  lub  inne 

wymagania, a 

następnie podstawienia zawartości oferty do tych wymagań celem weryfikacji, 

czy  uczyniono  im  zadość.  Pierwszym  krokiem  tej  oceny  jest  zatem  poszukiwanie 

postanowień  SIWZ  kreujących  określone  wymagania:  materialne  -  dotyczące  cech 

oferowanego  przedmiotu,  a  także  formalne  -  obejmujące  dokumenty,  za  pomocą  których 

zamawiający  zamierzał  zbadać  te  wymagania.  Zamawiający  winien  więc  opisać  w  SIWZ 

swoje  wymagania  dotyczące  tych  dokumentów,  które  mają  służyć  do  dokonania  oceny, 

a 

następnie  w  ramach  tych  wymagań  —  na  podstawie  opisanych  w  SIWZ  dokumentów  - 

dokonać  oceny  ofert.  Oznacza  to,  zdaniem  odwożącego,  że  jeśli  więc  zamawiający  stawia 

wymagania złożenia określonych dokumentów, to nie może następnie, na etapie oceny ofert, 

odstępować  od  tych  wymagań.  Względy  prowadzenia  postępowania  zgodnie  z  zasadą 

uczciwej  konkurencji  wymagają  stabilności  i  niezmienności  informacji  zawartych 

w podstawowych 

dokumentach postępowania jakimi są SIWZ i ogłoszenie, czego wyrazem 

jest  niedopuszczalność  nadania  im  innego  znaczenia  niż  wyraźnie  wynikające  z  brzmienia 

tych  dokumentów,  po  terminie  składania  ofert.  Skoro  więc  zamawiający  w  przedmiotowym 

postępowaniu w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu, wymagał 

przedłożenia  danych  dokumentów,  ich  niezłożenie  przez  wykonawcę  winno  być  ocenione 

w 

kontekście  niespełnienia  warunków  udziałów  w  postępowaniu  i  skutkować  wykluczeniem 

takiego wykonawcy ergo odrzuceniem jego oferty. 

W zakresie zarzutu wskazanego w pkt 3 petitum pisma 

odwołujący podniósł jak niżej. 

W ocenie  o

dwołującego, w przedmiotowym postępowaniu, zamawiający dopuścił się 

naruszenia art. 91 ust. 3a w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, 

poprzez brak rzetelnej oceny złożonej 

przez  Elecom  oferty,  a  tym  samym  przeprowadzenie  postępowania  w  sposób 

niezapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców, 

poprzez brak obligatoryjnego doliczenia do ceny zaproponowanej przez Elecom podatku od 

towarów i usług.  

Zdaniem  odwołującego  -  w  pkt  14  formularza  oferty,  na  stronie  2/3  -  wykonawca 

Elecom  w  sposób  jednoznaczny  oświadczył,  iż  wybór  jego  oferty  będzie  prowadzić  do 

powstania  u  z

amawiającego  obowiązku  podatkowego,  zgodnie  z  przepisami  o  podatku  od 

towarów  i  usług.  Natomiast  według  brzmienia  przepisu  art.  91  ust.  3a  zd.  2  ustawy, 

powtórzonego  w  pkt  18.7.  SIWZ,  wykonawca  był  zobowiązany  wskazać  nazwę  (rodzaj) 

towaru lub 

usługi, których dostawa lub świadczenie będzie prowadzić do jego powstania oraz 

wskazać  ich  wartość  bez  kwoty  podatku.  Wykonawca  Elecom  w  pkt  14  formularza  oferty, 

jako  towar  generujący  po  stronie  zamawiającego  obowiązek  podatkowy,  wymienił  zespół 

światła  nawigacyjnego.  Jako  usługę  zaś  demontaż  oraz  montaż  zespołu  światła 

nawigacyjnego.  

Ponadto, 

wbrew  treści  ww.  przepisu,  a  także  postanowienia  SIWZ,  wykonawca 

Elecom  nie  wskazał  wartości  bez  kwoty  podatku  wymienionego  towaru,  jak  i usługi.  Co 

jednak istotne, w 

ocenie odwołującego, w wymienionym zakresie nie wskazano całości prac 

stanowiących  przedmiot  owego  zamówienia,  m.in.  nie  wskazano  układu  sterująco-

monitorującego  (systemu  telemetrycznego).  Powyższe  dla  odwołującego  oznacza,  iż 

w

ykonawca Elecom różnicuje zaoferowane usługi, czy też towary pod względem powstania 

obowiązku  podatkowego,  czy  to  po  stronie  wykonawcy,  czy  to  po  stronie  zamawiającego. 

Zdaniem  odwołującego  powyższe  wynika  z  faktu,  iż  gros  prac  stanowiących  przedmiot 

zamówienia  będzie  powierzone  podmiotowi  zagranicznemu,  dostarczającemu  towary 

i 

realizującemu usługi  na terenie kraju  niebędącego  jego  siedzibą  prowadzenia działalności 

gospodarczej. 

Następnie odwołujący podniósł, że podatek od towarów i usług płacony jest z reguły 

w kraju prowadzeni

a działalności gospodarczej. W przypadku eksportu podatek ten podlega 

zwrotowi,  d

latego  nabywanie  towarów  od  wykonawcy  zagranicznego  sprawia,  że 

zamawiający  otrzymuje  ofertę  bez  doliczonego  podatku  VAT.  Dotyczy  to  podmiotów 

zagranicznych, 

które 

na 

podstawie 

odrębnych 

przepisów, 

dotyczących 

wewnątrzwspólnotowego obrotu gospodarczego, nie są zobowiązane do uiszczenia podatku 

VAT 

w  kraju  odbiorcy,  a  sporządzane  przez  nich  oferty  zawierają  zerową  stawkę  VAT. 

Tymczasem  wykonawcy  krajowi  muszą  w  cenie  oferty  uwzględnić  podatek  VAT.  Aby 

zapobiec  nierównemu  traktowaniu  wykonawców  krajowych  i  zagranicznych  oraz  uczynić 

ocenę  ofert  porównywalną,  zamawiający  ma  obowiązek  doliczyć  do  ceny  oferty  złożonej 

przez  wykonawcę  zagranicznego  kwotę  wynikającą  ze  stawki  podatku  VAT  obowiązującej 

wykonawców krajowych. Podatek VAT zostanie naliczony i zapłacony przez zamawiającego, 

według  jego  właściwości  terytorialnej,  tak  więc  doliczenie  podatku  wykonawcom 

zagranicznym nie tylko wyrównuje szanse przy ocenie ofert, ale pokazuje także rzeczywistą 

kwotę, jaką zamawiający zmuszony będzie wydać w związku z realizacją umowy. 

Odwołujący  zaznaczył  również,  iż  zasadą  jest,  że  w  ramach  kryterium  ceny, 

zamawiający  porównuje  ceny  ofertowe  wskazane  w  ofertach  przez  wykonawców.  Ze 

względu na przepisy o podatku od towarów i usług, może zdarzyć się sytuacja, gdy do ceny 

ofertowej stosowny podatek będzie musiał naliczyć i zapłacić samodzielnie zamawiający  — 

tj.  gdy  po  stronie  zamawiającego  powstanie  obowiązek  podatkowy.  Zamawiający, 

w przypadku wybo

ru takiej oferty jako najkorzystniejszej, zapłaciłby w konsekwencji nie tylko 

cenę  ofertową,  ale  również  odpowiedni  podatek.  Dlatego  też,  w  celu  zapewnienia  przy 

ocenie  ofert  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców,  niezależnie  od  tego 

w jaki 

sposób i po czyjej stronie leży obowiązek rozliczenia należnego podatku od towarów 

i 

usług (czyli niezależnie od tego, kto jest podmiotem zobowiązanym do odprowadzenia tego 

podatku  - 

wykonawca  (co  jest  zasadą)  czy  zamawiający),  w  kryterium  ceny  należy 

por

ównywać  zawsze  kwotę  wynagrodzenia  uwzględniającą  ostateczny  i  prawidłowo 

doliczony  podatek  VAT.  Tym  samym  z

amawiający,  w  celu  porównania  ofert,  dolicza  do 

przedstawionej ceny podatek VAT, który miałby obowiązek rozliczyć zgodnie z przepisami. 

Następnie odwołujący zacytował fragmenty wyroków Izby z 8 lutego 2017 roku, sygn. 

akt KIO 170/17, z 26 lipca 2017 roku, sygn. akt KIO 1462/17 i z 19 czerwca 2015 roku, sygn. 

akt  KIO  1200/15 

i  stwierdził,  że  mając  na  względzie  powyższe,  wobec  nie  budzącej 

wątpliwości  deklaracji  wykonawcy  Elecom,  odnośnie  powstania  po  stronie  zamawiającego 

obowiązku  podatkowego,  brak  doliczenia  owego  podatku  fikcyjnie  zaniżyło  cenę  oferty 

Elecom, która to cena winna mieć charakter ceny brutto. Zaś w konsekwencji doprowadziło 

to do nieuza

sadnionego wyboru oferty Elecom jako najkorzystniejszej, mimo iż po doliczeniu 

stosownego podatku do oferty Elecom, utraci ona status najkorzystniejszej, plasując się na 

drugim miejscu w klasyfikacji ofert za ofertą odwołującego. 

O

dwołujący  stwierdził  ponadto,  iż  przetarg  wszczynany  jest  w  celu  zaspokojenia 

potrzeb  zamawiającego,  co  możliwe  jest  tylko  poprzez  zawarcie  ważnej  i  niepodlegającej 

unieważnieniu  umowy.  Zgodnie  bowiem  z  normą  wyrażoną  w  art.  7  ust.  3  ustawy, 

zamówienia  udziela  się  wyłącznie  wykonawcy  wybranemu  zgodnie  z  przepisami  ustawy, 

a p

ostępowanie  o  udzielenie  zamówienia  ma  prowadzić  do  wyboru  wykonawcy 

niepodlegającego  wykluczeniu,  który  złożył  ofertę  niepodlegająca  odrzuceniu,  a  nie 

jakiegokolwiek wykonawcy (por. uchwała KIO z 14 maja 2014 r., sygn. KIO/KD 45/14). Tym 

samym  z

amawiający  nie  tylko  może,  ale  ma  obowiązek  poprawić  wszelkie  błędy,  w  tym 

formalno  - 

proceduralne,  których  dopuścił  się  w  toku  przeprowadzanego  postępowania 

o 

udzielenie  zamówienia  publicznego.  Zaś  zgodnie  z  nakazem  uregulowanym  w  art.  7 ust. 

1 u

stawy, wszyscy wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego powinni 

być  traktowani  na  równych  prawach  przez  zamawiającego  w  toku  całego  postępowania. 

Obowiązek  równego  traktowania  oznacza  również,  by  wszystkie  wymagania,  które 

zamawiający  bierze  pod  uwagę  na  etapie  badania  oraz  oceny  złożonych  ofert,  były  znane 

wykonawcom  w  chwili  ich  przygotowywania.  Zasada  równego  traktowania  wykonawców 

i 

uczciwej  konkurencji  stanowi  bowiem  fundament  nie  tylko  krajowego,  ale  również 

europejskiego systemu zamówień publicznych - potwierdza to art. 2 Dyrektywy 2004/17/WE 

Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  z  dnia  31  marca  2004 r.  w  sprawie  koordynacji  procedur 

udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, który wskazuje, że 

instytucje  zamawiające  zapewniają  równe  i  niedyskryminacyjne  traktowanie  wykonawców 

oraz  działają w  sposób  przejrzysty,  co oznacza,  że postępowanie o udzielenie zamówienia 

publicznego  prowadzone  jest  według  z  góry  sprecyzowanych  reguł  i  istnieją  środki  do 

weryfikacji  prawidłowości  ich  zachowania,  zaś  zamawiający  podejmuje  przewidywalne 

decyzje na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów. 

W  ocenie  odwołującego,  biorąc  pod  uwagę  przedstawione  wyżej  okoliczności 

faktyczne  oraz  wskazane  naruszenia  p

rzepisów  ustawy,  które  miały  wpływ  na  wynik 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  odwołanie  powinno  zostać  uwzględnione,  zaś 

dotychczasowe  czynności  zamawiającego  polegające  na  badaniu  i  ocenie  ofert  oraz  na 

wyborze  oferty  najkorzystniejszej  powinny  zostać  unieważnione,  zaś  czynność  badania 

i 

oceny  ofert  winna  zostać  powtórzona,  a  jej  efektem  winno  być  wykluczenie  Elecom 

z 

postępowania i uznanie jego oferty za odrzuconą. 

Działając  w  imieniu  i  na  rzecz  zamawiającego  odpowiedź  na  odwołanie  w  formie 

pisemnej, 

z  dnia  13  września  2018  r.,  wniosła  osoba  uprawniona  do  działania  w  imieniu 

strony  wskazując,  iż  zamawiający,  po  zapoznaniu  się  z  treścią  odwołania,  uwzględnia 

zarzuty  odwołania  w  całości  oraz  dokona  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejsze

j  oraz  powtórzenia  czynności  badania  i  ponownej  oceny  ofert, 

z 

uwzględnieniem zarzutów wskazanych w odwołaniu.  

Zamawiający  w  swoim  stanowisku  wskazał,  iż  w  jego  ocenie  za  zasadny, 

w 

szczególności,  należy  uznać  zarzut  niedokonania  odrzucenia  oferty  wykonawcy 

Elecom Sp. z o. o., w trybie art. 24. ust. 1 pkt 12 w zw. art. 24 ust. 4 ustawy, jako wykonawcy 

podlegającego  wykluczeniu,  gdyż  wykonawca  nie  wykazał  spełnienia  warunków  udziału 

w 

postępowaniu  -  zdaniem  zamawiającego  wykonawca  nie  wykazał,  że  zgodnie  z treścią 

wskazaną  w  pkt  6.2.3  SIWZ,  dokonał  montażu  świateł  nawigacyjnych  o  zasięgu  powyżej 

15 mil morskich i 

telemetrii (wykonał wyłącznie dostawy). Zamawiający stwierdził również, że 

podziela 

twierdzenia  odwołującego,  że  nie  jest  uprawniony  do  ponownego  wezwania  do 

uzupełnienia  dokumentów  na  wykazanie  przedmiotowego  warunku,  tzn.  żądanego  wykazu, 

skoro  już  wykonawca został  wezwany,  w  trybie art.  26  ust.  3  ustawy,  do  uzupełniania tego 

dokumentu (por. wyrok KIO 261/16). 

Ponadto zamawiający dodał, że w pozostałym zakresie 

odwołania uznaje zarzuty za zasadne. 

Następnie  zamawiający,  pisemną  odpowiedzią  na  odwołanie,  z  dnia  20  września 

r.,  złożoną  na  posiedzeniu,  dokonał  modyfikacji  swojego  stanowiska  procesowego. 

Zamawiający  wskazał,  że  podtrzymuje  uznanie  odwołania,  w  zakresie  następujących 

zarzutów : 

art.  22  ust.  1  pkt  2),  art.  22a  ust.  3  i  art.  4  w  zw.  z  §  2  ust.  4  pkt  2  w  zw.  z  ust. 

rozporządzenia  Ministra  Rozwoju  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może 

żądać  zamawiający  od  wykonawcy  w  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia, 

poprzez wybór oferty wykonawcy Elecom Sp. z o.o., pomimo tego, że wykonawca nie 

wykazał  określonego  w  pkt  6.2.3  SIWZ  warunku  w  zakresie  wykonania  minimum 

dwóch  dostaw  wraz  z  montażem  świateł  nawigacyjnych  o  zasięgu  powyżej  15  mii 

morskich i telemetrii; 

art. 91 ust. 3a w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, 

poprzez wybór oferty wykonawcy Elecom 

Sp.  z  o.o.  ,  pomimo  braku  rzetelnej  oceny  oferty  i  nie  wyjaśnienie  czy  wybór  oferty 

w/w  wykonawcy  prowadzić  będzie  do  powstania  u  zamawiającego  obowiązku 

podatkowego, zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, co w konsekwencji 

mogło  doprowadzić  do  nieuzasadnionego  wyboru  oferty  Elecom  Sp.  z  o.o.,  jako 

najkorzystniejszej,  mimo,  iż  po  doliczeniu  stosownego  podatku  do  oferty  Elecom 

utraci  ona  sta

tus  najkorzystniejszej  albo  wyboru  oferty  obarczonej  błędem 

w obliczeniu ceny. 

Wobec  uwzględnienia  powyższych  zarzutów  zamawiający  stwierdził,  że  dokona 

unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  Elecom  sp.  z.o.o.  jako  najkorzystniejszej,  a  także 

powtórzy  czynność  oceny  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  badanie 

i ocen

ę  oferty,  z  uwzględnieniem  okoliczności  przywołanych  w  odwołaniu  -  w  zakresie 

dotyczącym uwzględnienia w pkt 1 zarzutów. 

Jednocześnie  zamawiający  oświadczył,  że  nie  uwzględnia  zarzutu  odwołania 

w 

zakresie  dotyczącym  zaniechania  wykluczenia  wykonawcy  Elecom  Sp.  z  o.  o.  i  uznania 

jego oferty za odrzuconą. 

W  uzasadnieniu  powyższego  stanowiska  wskazano,  że  przystępujący  nie  wykazał 

spełnienia  warunku  udziału  w  postępowaniu,  określonego  w  pkt  6.2.3.  SIWZ,  oraz  nie 

wyjaśnił czy wybór jego oferty będzie prowadzić do powstania u zamawiającego obowiązku 

podatkowego, zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, co w konsekwencji mogło 

doprowadzić do nieuzasadnionego wyboru oferty Elecom Sp.  z o.o. jako najkorzystniejszej, 

mimo,  iż  po  doliczeniu  stosownego  podatku  do  oferty  Elecom  utraci  ona  status 

najkorzystniejszej albo błędu w obliczeniu ceny.  

Następnie  zamawiający  podniósł,  że  na  obecnym  etapie  postępowania  zarzut 

zaniechania  wykluczenia  wykonawcy  i  odrzucenia  jego  oferty  jest  przedwczesny.  Przede 

wszystkim  z

amawiający,  stosowanie  do  treści  art.  26  ust.  3  ustawy  Prawo  Zamówień 

Publicznych, 

jest  zobowiązany  wezwać  wykonawcę  do  uzupełnienia  dokumentów,  jeżeli 

przedłożone  dokumenty  nie  potwierdzają  spełnienia  warunków  udziału  w  postępowaniu  lub 

co najmniej wyjaśnić treść tych dokumentów. W wyniku wezwania z dnia 29 sierpnia 2018 r. 

nie został  wyczerpany  określony  w/w  przepisem  (art.  26  ust.  3  uPzp)  tryb uzupełnienia lub 

wyjaśnienia  tych  dokumentów.  Powyższe,  według  zamawiającego,  wynika  z  faktu,  że 

wezwanie  dotyczyło  wyłącznie  kwestii  formalnej,  tzn.  podpisania  dokumentu  przez 

w

ykonawcę,  natomiast  wezwanie  to  w  żaden  sposób  nie  poruszało  kwestii  merytorycznej 

dokumentów,  tzn.  nie  było  kwestionowane  to,  że  wskazane  w  wykazie  dostawy  nie 

potwierdzają spełnienie warunków udziału w postępowaniu.  

W  związku  z  powyższym  zamawiający  przed  podjęciem  decyzji  o  wykluczeniu 

wykonawcy  i  odrzuceniu  oferty  jest  zobowiązany  wezwać  do  uzupełnienia  przedmiotowych 

dokumentów,  co  według  zmawiającego  potwierdzają  wyroki  Izby  z  18.10.2017  r.  sygn.  akt 

KIO 2073/17 i z 10.10.2017 r. sygn. akt KIO 2003/17. 

Zamawiający  dodał  również,  że  niezależnie  od  powyższego  wykonawca  -  w  celu 

potwierdzenia  warunku  udziału  w  postępowaniu  -  powołał  się  na  podmiot  trzeci.  Zatem, 

w 

tym przypadku, niezależnie od trybu określonego w art. 26 ust. 3 uPzp, zamawiający jest 

zobowiązany  wyczerpać  tryb  wymagany  przepisem  art.  22a  ust.  6  uPzp.  Zamawiający 

podkreślił  też,  że  bez  wyjaśnień  przystępującego  co  do  treści  jego  oferty  nie  jest  możliwe 

doliczenie stosownego podatku do jego oferty lub ocena prawidłowości ustalonej przez tego 

wykonawcę  ceny,  co  zdaniem  zamawiającego  potwierdzają  wyroki  Izby  o  następujących 

sygn. akt: KIO 1462/17, KIO 339/17 i KIO 170/17. 

W  toku  postępowania  odwoławczego,  wobec  spełnienia  przesłanek  określonych 

w 

art.  185  ust.  2  p.z.p.  oraz  braku  zgłoszenia  opozycji  stron,  dopuszczono  do  udziału 

w sprawie  - 

po  stronie  zamawiającego  –  wykonawcę  Elecom  Sp.  z  o.  o.  z  siedzibą  przy 

ul. Hutniczej 20 b w Gdyni (81 - 061). 

Przystępujący wniósł sprzeciw wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów 

odwołania.  W  swoim  stanowisku  przystępujący  wniósł  o  oddalenie  odwołania,  jako 

bezzasadnego 

oraz wskazywał co następuje. 

W zakresie za

rzutów nr 1 i 2 odwołania przystępujący wskazał, że jego oferta zawiera 

wszystkie  wymagane  prawem  elementy, 

w  szczególności  wobec  powołania  się  przez 

wykonawcę  na  zasoby  podmiotu  trzeciego  -  zobowiązanie  podmiotu,  na  którego  zasoby 

powołuje się wykonawca, tj. Mediterraneo Seńales Maritimas z siedzibą w Walencji (MSM), 

dotyczy konkretnego warunku wynikającego z SIWZ, tj. nakierowanego na realizację punktu 

SIWZ,  co  wyraźnie  stwierdza  przedmiotowe  zobowiązanie  MSM,  którego  treść 

przystępujący zacytował.  

Następnie  przystępujący  podniósł,  że  zgodnie  z  pkt  6.9  SIWZ  zamawiający  miał 

obowiązek  sprawdzenia  czy  przedstawione  przez  wykonawcę  zobowiązanie  pozwala  na 

wykazanie  spełnienia  przez  wykonawcę  warunków  udziału  w  postępowaniu,  zaś 

za

mawiający  nie  miał  żadnych  wątpliwości  co  do  treści  zobowiązania  MSM.  Ponadto 

przystępujący  przytoczył  okoliczności  sprawy  i  wskazał,  że  zamawiający  nie  zastosował 

trybu przewidzianego w  pkt  9.18. SIWZ, tym samym

, zdaniem przystępującego, dokumenty 

przedstawione przez wykonawc

ę nie budziły wątpliwości zamawiającego. 

Odnosząc  się  bezpośrednio  do  wykazu  dostaw,  który  jest  kwestionowany 

w o

dwołaniu  i  zdaniem  odwołującego  winien  budzić  wątpliwości,  co  do  zakresu  prac 

realizowanych  przez  MSM,  w  pierwszej  kolejności,  według  przystępującego,  należy 

przywołać  treść  zobowiązania  MSM  -  zgodnie  z  którym  MSM  oświadczył,  że  udostępni 

Elecom 

swoją  zdolność  techniczną  i  zawodową  w  celu  realizacji  warunku,  o  którym  mowa 

w pkt 6.2.3 SIWZ, 

w zakresie dostawy i montażu zespołu światła nawigacyjnego. W ocenie 

przystępującego  zobowiązanie  to  jednoznacznie  świadczy  o  tym,  że  MSM  przyznaje,  że 

warunek  określony  w  punkcie  6.2.3. SIWZ  spełnia,  zaś  dokumenty  przedstawione  przez 

Elecom należy odczytywać wspólnie, skoro bowiem MSM potwierdził udostępnienie zasobów 

w  zakresie  spełnienia  warunków  6.2.3  SIWZ,  to  w  ten  sposób  należy  odczytywać  każdy 

kolejny  dokument  potwierdzający  spełnienie  warunków  z  6.2.3.  SIWZ.  Następnie,  zdaniem 

przystępującego,  w  „wykazie  dostaw”  wykonawca  Elecom  (jak  i  MSM)  wprost  użyli 

s

formułowania z pkt 8.1 SIWZ i w nawiązaniu do nomenklatury użytej przez zamawiającego 

w  SIWZ,  w  dokumencie  pn.  wykaz  dostaw, 

wpisano  „dostawa”  -  „supply”.  Analiza  tegoż 

dokumentu łącznie z pozostałymi, tj. z  zobowiązaniem MSM, jak i referencji, jednoznacznie 

potwierdza  spełnienie  warunku  z  pkt  6.2.3  -  dostawy  i  montażu  określonych  urządzeń. 

Zatem,  w 

ocenie  przystępującego,  zarzuty  odwołującego  w  ww.  zakresie  nie  uwzględniają 

pozostałych dokumentów złożonych przez Elecom.  

Ponadto, 

w opinii przystępującego, zarzuty dotyczące referencji również są chybione. 

Elecom  przedstawił  referencje,  jakie  MSM  otrzymał  od  Sermasa  Servicios  Y  Repuestos 

Maritimos,  S.L.,  dalej  "Sermasa"  oraz  od  Zarządu  Portów  w  Las  Palmas,  dalej  "Zarząd 

Portów".  Co  istotne  referencje  te  są  obcojęzyczne  i  nie  zostały  sporządzone  na  potrzebę 

przetargu nieograniczonego na „Dostawę zespołu światła nawigacyjnego do latarni morskiej 

w  Jarosławcu”,  tylko  znacznie  wcześniej,  tym  samym  niepodobna  oczekiwać  od  tych 

dokumentów,  że  będą  wprost  odnosić  się  i  potwierdzać  expressis  verbis  warunki 

przewidziane  dla  konkretnego  przetargu, 

czy  sfomułowania  użyte  przez  zamawiającego. 

Nie 

znaczy  to  jednocześnie,  że  ich  nie  spełniają,  jak  zdaje  się  sugerować  odwołujący. 

Według  przystępującego  przedmiotowe  referencje  pozostają  w  oczywistej  korelacji 

z wykazem  dostaw  i  wskazanymi  tam  dostawami,  tak  w 

zakresie  podmiotu  realizującego 

dostawy,  tj. 

MSM,  przedmiotu  (świateł  nawigacyjnych  o zasięgu  powyżej  15  mil  morskich 

i telemetrii), 

jak  i  potwierdzają  fakt  ich  należytego  wykonania.  Na  poparcie  swojego 

stanowiska  przystępujący  przytoczył  orzeczenia  Izby  i podniósł,  iż  referencje  Sermasa,  jak 

i 

Zarządu Portów winny podlegać ocenie zamawiającego wyłącznie pod kątem potwierdzenia 

należytego  wykonania  prac  przez  MSM  i ich  korelacji  z  wykazem  dostaw,  a  ewentualne 

wątpliwości  powinny  być  wyartykułowane  i  poddane  weryfikacji  w  toku  postępowania 

wyjaśniającego, na podstawie art. 26 ust 3 Pzp.  

W  ocenie 

przystępującego  przedmiotowe  referencje  przedstawiają  w  sposób 

przekonujący  spełnienie  spornego  warunku,  w  szczególności  nie  powinno  budzić 

wątpliwości,  iż  referencje od  Zarząd  Portów  zawierają  sfomułowanie,  iż  wykonano dostawę 

i 

zainstalowania  sprzętu,  zatem  uwagi  do  dokumentu  są,  według  przystępującego, 

niezrozumiałe.  Zaś  referencje  od  Sermasa  mimo,  iż  nie  odwołują  się  wprost  do  pojęcia 

„montażu” to analizowane z pozostałymi dokumentami, w szczególności  ze zobowiązaniem 

MSM nie powinny budzić wątpliwości, iż dotyczyły zarówno dostawy jak i montażu urządzeń, 

skoro  MSM  w  oparciu  o  przy

wołane  referencje  wprost  oświadczył,  iż  zapewnia  spełnienie 

warunków  z  6.2.3  SIWZ,  kiedy  zamawiający  na  etapie  badania  zobowiązania  nie  posiadał 

żadnych wątpliwości.  

Zatem,  mając  na  uwadze  powyższe,  według  przystępującego  zamawiający  doszedł 

do  analogicznych  konkluzji

,  zaś  gdyby  zaszła  potrzeba  potwierdzenia  w  jakikolwiek 

dodatkowy sposób zakresu dostaw, dokonanych przez MSM, zamawiający mógł zastosować 

tryb  przewidziany  w  pkt  9.18.  SIWZ. 

Co  więcej,  w  ocenie  przystępującego,  stosownie  do 

treści  art.  26  ust.  3  ustawy  w  przypadku, gdyby  zamawiający  uznał,  że wykaz  dostaw  oraz 

dokumenty potwierdzające należyte ich dokonanie zawierały jakieś braki, były niekompletne, 

zawierały błędy lub budziły wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający winien 

wezwać  do  ich  złożenia,  uzupełnienia,  poprawienia  lub  do  udzielania  wyjaśnień  w  terminie 

przez siebie wskazanym. To samo tyczy się ewentualnych wątpliwości odnoszących się do 

reprezentacyjności osób podpisujących referencje.  

Ponadto  w  odwołaniu  wskazuje  się  na  jednokrotność  wzywania  wykonawców  do 

uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy, która miałaby w swej czystej formie 

mieć  zastosowanie  w  niniejszej  sprawie  –  przystępujący  kwestionuje  taką  interpretację 

wypracowanej zasady. P

rzystępujący zacytował fragment komentarza do art. 26 ustawy, red. 

M.  Jaworska  2018 

i  podniósł,  że  w jego  ocenie  realia  niniejszej  sprawy  nie  pozwalają  na 

uznanie,  jak  zdaje  się  sugerować  odwołujący,  że  zamawiający  pismem  z  dnia  29  sierpnia 

2018  r.,  znak  ZP-Bc-075/185/18,  wy

czerpał  (oprócz  kwestii  podpisów  wykonawcy  na 

dokumentach) tryb art. 26 ust. 3 u

stawy w zakresie, w jakim miałby on dotyczyć ewentualnej 

konieczności poprawienia lub uzupełnienia wykazu dostaw oraz dowodów potwierdzających 

ich  należyte  wykonanie,  a  zatem  kwestii  badania  spełnienia  warunków  z 6.2.3  SIWZ. 

W 

dalszej części przystępujący zacytował fragmenty wyroków Izby i wskazał, iż zamawiający 

zaniechał wyjaśnienia kwestii spełnienia warunków z pkt 6.2.3 SIWZ, w oparciu o art. 26 ust. 

3 ustawy, a jego wezwanie z 28 sierpnia 2018 

r. należy uznać za niepełne. Zatem możliwe 

jest  ponowne  wezwanie  na  podstawie  art.  26  ust  3  ustawy, 

w  zakresie  wyjaśnienia 

wątpliwości  zamawiającego,  co  do  spełnienia  przez  Elecom  warunków,  na  podstawie 

dokumentów  złożonych  w  postępowaniu.  Co  więcej,  w  niniejszej  sprawie  należy  też 

rozważyć  kwestię  tego,  czy  poprzez  złożenie  dokumentu  podpisanego  i  potwierdzonego 

przez inny niż pierwotnie podmiot, tj. wykazu dostaw podpisanego przez Elecom nie mamy 

de facto do czynienia  z innym/nowym dokumentem, 

w stosunku do tego, którego dotyczyło 

wezwanie z

amawiającego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy.  

Przystępujący  dodał,  że  na  obecnym  etapie,  nie  powinno  być  w  ogóle  mowy 

o wykluczeniu 

go z postępowania, gdyż procedura dotycząca zamówień publicznych nakłada 

na  z

amawiającego  jasną  ścieżkę  postępowania,  w  szczególności  w  razie  zaistnienia 

wątpliwości  u  zamawiającego,  co  na  skutek  odwołania  zdaje  się  mieć  miejsce  w  sprawie  - 

z

amawiający  posiada  instrumenty  prawne  umożliwiające  mu  dokonanie  działań 

nakierowanych na potwierdzenie faktu i zakresu dostaw przez MSM. 

Podsumowując  powyższe  przystępujący  podkreślił,  iż  wbrew  stanowisku 

zaprezentowanemu w o

dwołaniu, wykazał on spełnienie warunków przewidzianych w SIWZ, 

w zakresie zdolności technicznej lub zawodowej, i na etapie poprzedzającym odwołanie nie 

było  także  wątpliwości  zamawiającego  w  tym  zakresie.  Gdyby  jednak  takie  wątpliwości  się 

pojawiły,  zastosowanie  winna  mieć  procedura  mająca  na  celu  weryfikację  zasadności  tych 

wątpliwości,  na  podstawie  art.  26  ust  3  ustawy,  w  żadnym  natomiast  wypadku  nie  jest 

właściwy  tryb  wykluczenia  wykonawcy,  jako  zdecydowanie  niewłaściwy  na  tym  etapie 

i niepoparty przepisami prawa, a wykluczenie wykonawcy na podstawie przepisu art. 24 ust. 

1 pkt 12 Pzp 

byłoby co najmniej przedwczesne. 

W  stosunku  co  do 

zarzutu  nr  3  odwołania  przystępujący  wskazał,  że  zarzut  ten 

również  jest  chybiony.  Zgodnie  z  art.  91  ust.  3a  ustawy,  jeżeli  złożono  ofertę,  której  wybór 

prowadziłby do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego, zgodnie z przepisami 

o 

podatku  od  towarów  i  usług,  zamawiający  w  celu  oceny  takiej  oferty  dolicza  do 

przedstawionej w niej ceny podatek od towarów i usług, który miałby rozliczyć zgodnie z tymi 

przepisami. Wykonawca, składając ofertę, informuje zamawiającego, czy wybór oferty będzie 

prowadzić  do  powstania  u  zamawiającego  obowiązku  podatkowego,  wskazując  nazwę 

(rodzaj)  towaru  lub  usługi,  których  dostawa  lub  świadczenie  będzie  prowadzić  do  jego 

powstania, oraz wskazując ich wartość bez kwoty podatku.  

W

edług  przystępującego  w  orzecznictwie  Izby  zostało  ugruntowane  stanowisko, 

iż oświadczenie w zakresie art 91 ust. 3a Pzp ma charakter wyłącznie informacyjny, gdyż to 

sam z

amawiający winien dokonać czynności sprawdzających w zakresie powstania po jego 

stronie  obowiązku  zapłaty  podatku  VAT.  Zdaniem  przystępującego,  Izba  wskazuje,  że 

przepis  art. 

91  ust.  3a  Pzp należy  czytać całościowo,  w szczególności  nie można  zawężać 

pola  widzenia  tylko  do  zdania  drugiego  i 

przyjmować,  że  niezależnie  od  okoliczności 

faktycznych (w szczególności, gdy w ogóle nie aktualizuje się sytuacja normowana zdaniem 

pierwszym)  wykonawca  ma  obowiązek  składać  odrębne  oświadczenie  czy  informacje, 

sprowadzające się wówczas siłą rzeczy tylko do informacji “negatywnej” (że złożenie oferty 

nie  prowadzi  do  powstania  u 

zamawiającego  obowiązku  podatkowego),  gdyż  w  innym 

przypadku  naraża  się  na  sankcję  odrzucenia  oferty,  jako  niezgodnej  z  ustawą,  czy 

specyfikacją.  Z  treści  art.  91  ust.  3a  Pzp,  w tym  z  celów  wprowadzenia  przedmiotowej 

regulacji,  należy  wywodzić,  że  o  istnieniu  obowiązku  informacyjnego,  którego  niespełnienie 

można  by  oceniać,  jako  uchybienie  po  stronie  wykonawcy  (nie  skutkujące  jednak 

automatycznym odrzuceniem oferty), można mówić dopiero wtedy, gdy rzeczywiście złożona 

oferta  wywołuje  po  stronie  zamawiającego  skutki  podatkowe  (a  wykonawca  o  tym  nie 

informuje,  choć  powinien).  Z  treści  przepisu  wynika  ponadto,  że  takiemu  obowiązkowi 

informacyjnemu  zawsze  ma  wówczas  towarzyszyć  obowiązek  wskazania  nazwy,  rodzaju 

towaru  lub  usługi,  których  dostawa  lub  świadczenie  będzie  prowadzić  do  powstania 

obowiązku podatkowego po stronie zamawiającego. 

W  niniejszej  sprawie

,  zdaniem  przystępującego,  oferty  takich  skutków  podatkowych 

nie  wywoływały,  Elecom  bowiem  pomimo,  iż  złożył  pozytywne  oświadczenie,  to  nie 

powodowało  ono  na  gruncie  ustawy  o  podatku  od  towarów  i  usług  (zwana  dalej  ustawą 

o VAT) po stronie  z

amawiającego powstania obowiązku zapłaty tegoż podatku, gdyż usługi 

dostawy  i  montażu  urządzeń  objętych  zamówieniem  nie  mieszczą  się  w  zakresie 

enumeratywnie wymienionych w 

załącznikach 11 i 14 ustawy o VAT, które zawierają katalog 

zamknięty usług i towarów które mogą być objęte procedurą tzw. odwróconego VAT. 

W  ocenie 

przystępującego  zamawiający  nie  miał  w  tym  zakresie  wątpliwości,  mimo 

złożenia przez Elecom pozytywnej odpowiedzi, gdyż: 

w

skazana przez Elecom w ofercie cena zawierała pozycję: netto, wysokość podatku 

VAT  i  cenę  brutto  -  zatem  cena  obejmuje  podatek  VAT  i  wbrew  twierdzeniom 

o

dwołującego  zamawiający  nie  ma  obowiązku  ponownego  doliczania,  do  ceny 

zawierającej  podatek  VAT,  po  raz  kolejny  podatku  VAT  doliczyć,  co  miałoby 

doprowadzić do uplasowania się przez Elecom na drugim miejscu, 

Elecom  nie  podał  ceny  netto  do  której  to  powinien  wskazać  jakie  towary  i  usługi 

powodują  powstanie  podatku  po  stronie  zamawiającego  i  w  jakiej  wysokości  -  cena 

obejmowała bowiem już podatek VAT, 

u

sługi  i  towary  objęte  zamówieniem  nie  podlegają  obowiązkowi  zapłaty  podatku  po 

stronie  z

amawiającego,  zgodnie  z  ustawą  o  VAT,  a  zatem  norma  w  zakresie  art. 

ust 1 pkt 3a Pzp w ogóle w niniejszym przypadku nie ma zastosowania, 

z

amawiający  nie wezwał  Elecom,  w trybie art.  87 ust.  1  Pzp,  do  złożenia wyjaśnień 

w 

zakresie złożonego oświadczenia. 

Następnie,  w  opinii  przystępującego,  obowiązek  informacyjny  wykonawców 

wynikający  z przepisu  art.  91  ust.  3a  ustawy  Pzp,  konkretyzuje  się  wyłącznie  w  przypadku 

powstania  u  zamawiającego  obowiązku  podatkowego,  zgodnie  z  przepisami  o  podatku  od 

towarów i usług. W innym przypadku wykonawcy, zgodnie z aktualnym orzecznictwem KIO, 

nie mają  podstaw  do składania informacji „pozytywnej”  -  zawierającej  wszystkie  wymagane 

elementy, a więc nie tylko samo oświadczenie, że taki obowiązek powstaje, ale także nazwę 

(rodzaj)  towaru  lub  usługi,  których  dostawa  lub  świadczenie  będzie  prowadzić  do  jego 

powstania.  Informacja  „negatywna”,  nie  musi  być  natomiast,  składana  w  sposób  odrębny 

i 

wyraźny, a brak takiego wyraźnego i odrębnego poinformowania, że u zamawiającego nie 

powstanie obowiązek podatkowy, nie powinien skutkować odrzuceniem oferty. Nawet, jeżeli 

zawęzić by ocenę tylko do zdania drugiego przepisu art. 91 ust. 3a Pzp, to można wskazać, 

że  zdanie  to  nie  określa,  w  jakiej  formie  ma  zostać  dokonane  owe  „poinformowanie”. 

Nie 

można a limine wykluczyć więc możliwości wypełnienia obowiązku „informacyjnego” nie 

tylko poprzez sk

ładanie odrębnych oświadczeń, ale także za dopuszczalną należałoby uznać 

możliwość  wypełnienia  tego  obowiązku  poprzez  całokształt  oświadczeń  wykonawcy,  w  tym 

samą treść oferty i wliczony w cenę podatek VAT - zwłaszcza, gdy informacja ta może być 

samodzieln

ie wyczytana przez zamawiającego.  

Dalej  przystępujący  przytoczył  fragmenty  wyroków  Izby  oraz  podkreślił,  iż  z  daleko 

posuniętej ostrożności, gdyby zamawiający powziął wątpliwość w zakresie złożonego przez 

Elecom  oświadczenia  (stanowiącego  element  ofert)  nie  było  żadnych  przeszkód  aby 

zastosować  tryb  z  art.  87  ust  1  Pzp,  w  następstwie  którego  mogłoby  dojść  do  wyjaśnienia 

przez Elecom, a 

następnie poprawienie tegoż elementu w trybie art. 87 ust 2 pkt 3 Pzp. 

Mając  na  uwadze  powyższą  argumentację  przystępujący  stwierdził,  że  zarzuty 

o

dwołującego  nie  są  zasadne,  a  przy  tym  są  nacechowane  zbytnim  formalizmem 

i wymaganiami, 

jakoby  składane  w  postępowaniu  dokumenty  literalnie  musiały  odpowiadać 

treści  SIWZ,  w oderwaniu  od  pozostałych  dokumentów  składanych  przez  Elecom.  Z  tego 

również  powodu  Elecom  sprzeciwia  się  uznaniu  w  całości  zarzutów  odwołania  przez 

z

amawiającego.  W szczególności  przystępujący  nie  podziela  stanowiska  w  zakresie 

możliwości jednokrotnego wezwania do złożenia wyjaśnień, w odniesieniu do zakresu który 

nie  podlegał  weryfikacji  przez  zamawiającego  w  trybie  art.  26  ust  3  Pzp.  Podobnież 

niezastosowanie przez z

amawiającego instytucji wyjaśnienia treści oferty (art. 87 ust. 1 Pzp 

i jej  poprawienia),  w 

zakresie  oświadczenia  o  obowiązku  zapłacie  podatku  VAT  przez 

z

amawiającego, powoduje uchybienia których skutkami nie może być obciążony wykonawca, 

który  wygrał  postępowanie.  Ponadto  wadliwe  działanie  zamawiającego,  który  na  obecnym 

etapie bezkrytycznie uznaje całość zarzutów z odwołania Pronaw Sp. z o.o., a jednocześnie 

uznaje,  iż  niemożliwym  jest  ponowne  wezwanie  do  wyjaśnień  w  trybie  art.  26  ust  3  Pzp, 

w 

sposób nieuprawniony narusza zasadę równego traktowania wykonawców. 

Tak  określone,  na  podstawie  art.  180  ust.  3  p.z.p.,  zarzuty  i  stanowiska  stron 

zakreśliły  zakres  sporu  objętego  kognicją  Krajowej  Izby  Odwoławczej,  w  ramach 

przedmiotowego  postępowania.  Zgodnie  bowiem  z  art.  192  ust.  7  p.z.p.  Izba  nie  może 

orzekać  co  do  zarzutów,  które  nie  zostały  podniesione  w  odwołaniu,  a  zatem  a  contrario 

musi orzec co 

do tych zarzutów, które w odwołaniu zostały zawarte.  

Zakres kognicji Krajowej Izby Odwoławczej i związanie go bezpośrednio z zarzutami, 

które  odwołujący  stawia  zachowaniu  zamawiającego,  był  wielokrotnie  potwierdzany  przez 

orzecznictwo  samej Izby  (tak  KIO  np.  w  wyrokach:  z  08.12.2015  r.,  sygn.  akt  KIO  2598/15; 

z 

09.09.2016  r.,  sygn.  akt  KIO  1610/16)  jak  i  Sądów  powszechnych  i  Sądu  Najwyższego 

(tak 

Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 17.02.2016 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 111/15). 

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  po  przeprowadzeniu  rozprawy  w  przedmiotowej 

sprawie,  po  zapoznaniu  się  ze  stanowiskami  przedstawionymi  w  odwołaniu, 

odpowiedzi na odwołanie i stanowiskiem przystępującego, konfrontując je z zebranym 

w sprawie materiałem dowodowym, w tym z dokumentacją postępowania o udzielenie 

zamówienia 

publicznego, 

przedstawioną 

w 

kopii 

uwierzytelnionej 

przez 

zamawiającego,  w szczególności  z  postanowieniami  ogłoszenia  o  zamówieniu  oraz 

treścią  siwz,  złożonymi  ofertami,  korespondencją  prowadzoną  w toku  postępowania 

pomiędzy  zamawiającym,  a wykonawcami  ubiegającymi  się  o udzielenie  zamówienia, 

oraz 

po  wysłuchaniu  oświadczeń  i stanowisk  stron  złożonych  ustnie  do  protokołu 

w toku rozprawy, 

ustaliła i zważyła, co następuje: 

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  iż  niniejsza  sprawa,  w  zakresie  zarzutów 

podniesionych przez odwołującego, mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy p.z.p. i że 

odwołanie,  które  ją  zainicjowało  zostało  wniesione  przez  podmiot  uprawniony  i  dotyczy 

materii  określonej  w  art.  179  ust.  1  p.z.p.  oraz  art.  180  ust.  2  pkt  6  p.z.p.,  a  więc  podlega 

kognicji  Krajowej  Izby  Odwoławczej.  Następnie  Izba  ustaliła,  że  odwołanie  podlega 

rozpoznaniu  na  podstawie  art.  187  ust.  1 p.z.p.  i 

że  nie  została  wypełniona  żadna 

z 

przesłanek,  o  których  stanowi  art.  189  ust.  2 p.z.p.,  a  których  stwierdzenie  skutkowałoby 

odrzuceniem odwołania i odstąpieniem od badania meritum sprawy.  

Przystępując  do  rozpoznania  odwołania,  Izba  zobowiązana  była  do  oceny 

wypełnienia  przesłanek  materialnoprawnych  wskazanych  w  art.  179  ust.  1  p.z.p.,  które 

warunkuj

ą  możliwość  skorzystania  ze  środków  ochrony  prawnej  przez  odwołującego. 

Jak 

podniósł  odwołujący  złożył  on  najkorzystniejszą  cenowo  ofertę,  która  jednocześnie  nie 

podlega  odrzuceniu,  spełniając  wszelkie  wymogi  i  kryteria  SIWZ,  jak  i ustawy,  tym  samym 

czynności  zamawiającego  objęte  zarzutami  odwołania  narażają  odwołującego  na  szkodę, 

gdyż  skutkują  utratą  przez  odwołującego  realnej  możliwości  uzyskania  odpłatnego 

zamówienia publicznego, na co odwołujący mógłby w przeciwnym razie liczyć - w przypadku 

bowiem  uwzględnienia  oferty  odwołującego,  przy  czynności  należytej  oceny  i  wyboru  ofert, 

jego  oferta  zostałaby  uznana  jako  najkorzystniejsza  w  przedmiotowym  postępowaniu. 

Izba 

ustaliła,  że  w  postępowaniu  zostały  złożone  dwie  oferty  –  odwołującego 

i przyst

ępującego. 

Mając na uwadze powyższe Izba stwierdziła, że odwołujący wykazał, a zamawiający 

nie  zakwestionował  interesu  odwołującego  w  uzyskaniu  zamówienia,  przejawiającego  się 

możliwością  poniesienia  przez  odwołującego  szkody,  w  wyniku  naruszenia  przez 

zam

awiającego przepisów p.z.p. 

Postawione  przez  odwołującego  zarzuty  wniesionego  środka  ochrony  prawnej, 

dotyczące  niewłaściwego  badania  i  oceny  oferty  przystępującego,  co  w  konsekwencji 

spowodowało  wybór  jego  oferty  jako  najkorzystniejszej  w  postępowaniu,  sprowadzały 

problematykę sprawy do dwóch osi sporu: 



weryfikacji  czy 

zamawiający  prawidłowo  uznał,  że  złożone  przez  przystępującego 

dowody,  w  postaci  wykazu  i  dokumentów  zaświadczeń,  potwierdzają  spełnianie 

warunku udziału w postępowaniu, dotyczącego wymaganej zdolności technicznej lub 

zawodowej,  określonego  w  pkt  6.2.3  SIWZ.  Ponadto,  ewentualnie,  do  stwierdzenia 

czy  oświadczenie  wykonawcy  i dokumenty,  złożone  na  potwierdzenie  spornego 

warunku 

udziału  w  postępowaniu,  winny  być  wyjaśnione  lub  uzupełnione  na 

wezwanie 

zamawiającego,  wystosowane  w trybie  art.  26  ust.  3 i 4 p.z.p.,  lub  czy 

przystępującego należy wykluczyć z udziału w postępowaniu, 



do oceny czy 

doszło do naruszenia przez zamawiającego art. 91 ust. 3a w zw. z art. 

7 ust.  1  p.z.p.

,  skutkującego  zaniechaniem  doliczenia  do  ceny  przystępującego 

podatku od towarów i usług. 

Izba  dokonała  oceny  stanu  faktycznego  ustalonego  w  sprawie,  mając  na  uwadze 

art. 

192  ust.  2  p.z.p.,  który  stanowi,  że:  "Izba  uwzględnia  odwołanie,  jeżeli  stwierdzi 

naruszenie  przepisów  ustawy,  które  miało  wpływ  lub  może  mieć  istotny  wpływ  na  wynik 

postępowania  o udzielenie  zamówienia".  Przy  czym  określone  w  hipotezie  art.  192  ust. 

p.z.p. naruszenie przepisów ustawy winno mieć wpływ lub mogłoby mieć istotny wpływ, na 

wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  który  należ  rozumieć  przez  pryzmat  pojęcia 

tego postępowania zdefiniowanego w art. 2 pkt 7a p.z.p., a więc jako akt wyboru oferty tego 

wykonawcy, 

z którym  zamawiający  zawrze umowę (vide  postanowienie Sądu Najwyższego 

z 12.02.2014 r. sygn. akt IV CSK 291/13). 

Uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy przedłożony przez strony, 

a  opisany  w  dalszej  części  uzasadnienia,  a  także  ustalenia  poczynione  na  podstawie 

dokumentacji  postępowania,  przedłożonej  przez  zamawiającego,  mając  na  względzie 

okoliczności  faktyczne  podniesione  w  odwołaniu,  Izba  stwierdziła,  że  sformułowane  przez 

odwołującego  zarzuty  nie  mogą  prowadzić  do  wniosku,  iż  w  sprawie  doszło  do 

nieprawidłowego  wyboru  oferty  przystępującego,  jako  oferty  najkorzystniejszej,  zatem 

wniesione odwołanie należało oddalić. 

W 

zakresie  zarzutów  wskazany  w  pkt  1 i 2 petitum  odwołania  Izba  stwierdziła, 

iż sformułowane  przez  odwołującego  zarzuty  nie  znajdują  oparcia  w  ustalonym  stanie 

faktycznym  i  prawnym

,  wobec  czego  twierdzenia  odwołującego  Izba  uznała  za 

bezpodstawne  i  zmierzające  wyłącznie  do  poprawienia  sytuacji  procesowej  strony. 

Natomiast  w  zakresie  zarzutu  z  pkt  3  petitum 

wniesionego  środka  ochrony  prawnej  Izba 

uznała,  iż  zarzuty  w  tym  zakresie  są  bezzasadne,  gdyż  zamawiający,  pomimo,  że  nie 

poprawił  w  ofercie  przystępującego  oczywistej  omyłki  pisarskiej,  to  w  sposób  nie  budzący 

wątpliwości  dokonał  prawidłowego  wyboru  oferty  przystępującego,  jako  oferty 

najkorzystniejszej w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. 

W  opa

rciu  o  zakreślone  we  wcześniejszej  części  uzasadnienia  akta  sprawy 

odwoławczej, Izba ustaliła następujące okoliczności w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia - 

okoliczności te nie były sporne pomiędzy stronami i uczestnikiem postępowania:  

I. 

W  rozdziale  6  S

IWZ  zamawiający  określił  warunki  udziału  w  postępowaniu. 

Zgodnie z 

pkt 6.2.3 SIWZ, na podstawie art. 22 ust. 1a i 1b p.z.p., zamawiający ustalił 

warunek  udziału  w  postępowaniu  dotyczący  zdolności  technicznej  lub  zawodowej  – 

warunek  ten  zostanie  spełniony,  jeżeli  wykonawca  wykaże,  że  wykonał  należycie 

w 

okresie  ostatnich  trzech  lat  przed  dniem  wszczęcia  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia publicznego, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym 

okresie,  minimum  dwie  dostawy  wraz  z 

montażem  świateł  nawigacyjnych  o zasięgu 

powyżej 15 min morskich i telemetrii. 

Warunek  ten  został  zwarty  również  w  sekcji  III  ogłoszenia  o  zamówieniu  –  w  pkt 

zdolność techniczna lub zawodowa. 

II. 

W  rozdziale  8  SIWZ  z

amawiający  wskazał  wykaz  oświadczeń  lub  dokumentów, 

potwierdzających  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu  oraz  brak  podstaw 

wykluczenia. 

Zgodnie  z  pkt  8.1  SIWZ 

w  celu  potwierdzenia  spełniania  warunku  dotyczącego 

zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  o  którym  mowa  w  pkt  6.2.3.  SIWZ, 

zamawiający  żąda  od  wykonawcy  złożenia  na  wezwanie  wykazu  dostaw, 

wykonanych w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli 

okres  prowadzenia  działalności  jest  krótszy  —  w  tym  okresie,  wraz  z  podaniem  ich 

wartości,  przedmiotu,  dat  wykonania  i  podmiotów,  na  rzecz  których  dostawy  te 

zostały  wykonane oraz załączeniem  dowodów  określających  czy  te  dostawy  zostały 

wykonane  należycie,  przy  czy  czym  dowodami,  o których mowa  są  referencje  bądź 

inne  dokumenty  wystawione  przez  podmiot,  na  rzecz  którego  usługi  były 

wykonywane,  a  jeżeli  z  uzasadnionej  przyczyny  o  obiektywnym  charakterze 

wykonawca nie jest w st

anie uzyskać tych dokumentów — oświadczenie wykonawcy. 

Wzór wykazu stanowi załącznik nr 6 do SIWZ. 

Powyższa treść została zwarta również w sekcji III ogłoszenia o zamówieniu – w pkt 

5.1  wykaz  oświadczeń  lub  dokumentów  składanych  przez  wykonawcę 

w 

postępowaniu  na  wezwanie  zamawiającego  w  celu  potwierdzenia  okoliczności, 

o 

których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 p.z.p., w zakresie spełniania warunków udziału 

w po

stępowaniu. 

III. 

W rozdziale 18 SIWZ - 

sposób obliczenia ceny, w pkt 18.7 zamawiający wskazał, że 

wykonawca,  składając  ofertę,  jest  zobowiązany  poinformować  zamawiającego,  czy 

wybór  oferty  będzie  prowadzić  do  powstania  u  zamawiającego  obowiązku 

podatkowego,  wsk

azując  nazwę  (rodzaj)  towaru  lub  usługi,  których  dostawa  lub 

świadczenie  będzie  prowadzić  do  jego  powstania  oraz  wskazując  ich  wartość  bez 

kwoty  podatku.  Treść  oświadczenia  zawarta  została  w  załączniku  nr  8  do  SIWZ  — 

formularzu  oferty.  Powstanie  obowiązku  podatkowego  u  zamawiającego  może 

wynikać  z  takich  okoliczności  jak:  wewnątrzwspólnotowe  nabycie  towarów,  import 

usług  lub  towarów,  mechanizm  odwróconego  obciążenia  podatkiem  VAT.  Jeżeli 

złożono ofertę, której  wybór  prowadziłby  do  powstania u zamawiającego  obowiązku 

podatkowego  zgodnie  z  przepisami  o  podatku  od  towarów  i  usług,  zamawiający 

w 

celu oceny takiej oferty dolicza do przedstawionej w niej ceny podatek od towarów 

i 

usług, który miałby obowiązek rozliczyć zgodnie z tymi przepisami. 

IV. 

Wezwanie do złożenia oświadczeń i dokumentów z 21.08.2018 r.: 

1)  Pismem  z  21.08

.2018  r.  zamawiający  wezwał  przystępującego,  na  podstawie 

art. 26 ust.  2  p.z.p.,  do 

„złożenia  dokumentu,  o  którym  mowa  w  pkt  8.1  SIWZ, 

tj. 

wykazu dostaw.” 

Przystępujący  w  dniu  28.08.2018  r.  przedłożył  zamawiającemu  wykaz 

wykonanych dostaw, będący wypełnionym załącznikiem nr 6 do SIWZ, w języku 

angielskim  wraz  z  tłumaczeniem  na  język  polski,  zawierający  2  pozycje  dostaw 

(dla  Zarządu  Portów  w  Las  Palmas  i  dla  Seremasa  Sermasa  Servícios 

y Respuestos  Mar

ítimos,  S.L.).  Z  wykazu  wynika,  że  przedmiot  wskazanych 

dostaw 

wykonał  podmiot  na  zdolnościach  którego  polega  przystępujący  – 

Mediterráneo Señales Marítimas S.L. 

Do  wykazu  przedłożono  2  dokumenty,  w  języku  hiszpańskim  wraz 

z 

tłumaczeniem na język polski: 

a)  z

aświadczenie o wykonaniu prac obejmujących latarnie morskie, radiolatarnie 

i sygnalizację morską: podgrupa F-6, na rzecz Zarządu Portów w Las Palmas, 

b) 

zaświadczenie o wykonaniu prac obejmujących latarnie morskie, radiolatarnie 

i  sygnalizację  morską:  podgrupa  F-6,  na  rzecz  Sermasa  Servícios 

y 

Respuestos Marítimos, S.L.; 

V. 

Wezwanie do złożenia oświadczeń i dokumentów z 29.08.2018 r.: 

1)  Pismem z 29.08.2018 r. za

mawiający, na podstawie art. 26 ust. 3 p.z.p., wezwał 

przystępującego 

do 

„poprawienia 

wykazu 

dostaw 

oraz 

dowodów 

potwierdzających  należyte  wykonanie  dostaw  wskazanych  w  wykazie.” 

W 

uzasadnieniu  wezwania  zamawiający  wskazał,  że  złożony  wykaz,  na 

wezwanie z art. 26 ust. 2 p.z.p., zawiera błędy polegające na podpisaniu wykazu 

dostaw oraz dowodów potwierdzających należyte ich wykonanie przez wskazany 

w  wykazie  podmiot  trzeci  - 

Mediterráneo  Señales  Marítimas  S.L.,  zaś  według 

zamawiającego  dokumenty  te  powinny  być  podpisane  przez  wykonawcę,  który 

złożył ofertę. 

Przystępujący  w  dniu  3.09.2018  r.  przedłożył  zamawiającemu  dokumenty 

wskazane  w pkt  IV  ppkt  2)  i  3),  odpowiednio,  podpisane  lub  potwierdzone  za 

zgodność, przez prezesa zarządu przystępującego. 

VI. 

Zgodnie z 

ofertą przystępującego oświadczył on, że korzysta ze zdolności technicznej 

lub  zawodowej  podmiotu  trzeciego 

na  potwierdzenie  spełniania  warunku,  o  którym 

mowa w pkt 6.2.3. SIWZ. 

W aktach znajduje się pisemne zobowiązanie Mediterráneo 

Señales  Marítimas  S.L.,  z  dnia  08.08.2018  r.,  w  przedmiocie  przekazania 

przystępującego  określonych  tam  zasobów,  na  potrzeby  realizacji  zamówienia, 

objętego  przedmiotem  postępowania.  Zgodnie  z  formularzem  ofertowym 

i 

zobowiązaniem,  przedsiębiorca  MSM  stanie  się  podwykonawcą  co  do  części 

zamówienia,  w  tym  dokona  produkcji,  dostawy  i montażu  urządzeń  określonych 

w SIWZ. 

VII. 

Zgodnie  z  ofert

ą  przystępującego,  zaoferował  on  cenę  netto  w wysokości 

zł,  przy  czym  wskazano  VAT  78 229,90  zł  i  cenę  brutto  w wysokości 

359,90 zł.  W pkt 14 formularza ofertowego przystępującego wskazano: 

„Oświadczam,  iż  wybór  naszej  oferty  będzie  prowadził/nie  będzie  prowadził  do 

powstania  obowiązku  podatkowego  u  zamawiającego  zgodnie  z  przepisami 

o 

podatku od towarów i usług. 

W  przypadku  treści  pozytywnej  proszę  wskazać  nazwę  (rodzaj)  towaru  lub  usługi, 

których dostawa lub świadczenie będzie prowadzić do powstania takiego obowiązku 

podatkowego oraz wartość tego towaru lub usług bez kwoty podatku:  

towar: zespół światła nawigacyjnego 

usługa: demontaż oraz montaż zespołu światła nawigacyjnego 

Treść pozytywna będzie powodowała obowiązek doliczenia przez zamawiającego do 

ceny oferty w

ykonawcy podatku od towarów i usług.” 

Krajowa  Izba  Odwoławcza  oddaliła  zarzuty  naruszenia  przez  zamawiającego  art. 

22 ust. 1 pkt 2, art. 22a ust. 3 i art. 24 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 24 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 

1 p.z.p. w zw. 

z § 2 ust. 4 pkt 2 w zw. z ust. 6 rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie 

rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od  wykonawcy  w  postępowaniu 

o 

udzielenie  zamówienia  -  sformułowane  w  pkt  1  i  2  petitum  odwołania  -  jako 

przeprowadzenie  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  w  sposób  nierzetelny 

i 

nieprzejrzysty,  a  nadto  w  sposób  nie  zapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  oraz 

równego  traktowania  wszystkich  wykonawców,  polegające  na  wybiórczym  i  bezkrytycznym 

zbadaniu  przedstawionych  przez  Elecom  Sp.  z  o.  o.  wykazu  dostaw  oraz  referencji 

wystawionych  przez  Sermasa  Servicios  y  Respuestos  Marítimos  S.L.  i  referencji 

wystawionych  przez  Zarząd  Portów  w Las  Palmas,  które  zamawiający  uznał  za 

wystarczający  i  jednoznaczny  dowód  potwierdzający  spełnienie  przez  Elecom  warunku 

postępowania  dotyczącego  zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  o  którym  mowa 

w pkt 

6.2.3.  SIWZ,  pomimo  iż  ani  z  treści  wykazu  dostaw,  ani  z  treści  przedstawionych 

dowod

ów (referencji) nie wynika aby podmiot, na którego zdolnościach technicznych polega 

Elecom, 

tj.  Mediterráneo  Señales  Marítimas  S.S.L.,  dokonał  w  ramach  przytaczanego 

projektu,  o  którym  mowa  w  ww.  referencjach,  montażu  świateł  nawigacyjnych  o  zasięgu 

powyżej  15  mil  morskich  i telemetrii,  a  nadto  z  przedstawionych  dowodów  nie  wynika  jaki 

w 

istocie zakres prac został  mu  zlecony  w  ramach owych projektów,  przy  realizacji  których 

działał  jedynie  jako  podwykonawca  części  prac,  co  w  konsekwencji  doprowadziło  do 

bezzasadnego  uznania,  iż  Elecom  spełnia  warunki  udziału  w  postępowaniu,  ergo 

zaniechania  wykluczenia  w

ykonawcy  Elecom  i  uznania  jego  oferty  za  odrzuconą,  która 

oceniona  została  jako  najkorzystniejsza,  pomimo,  iż  w  istocie  nie  spełnia  on  warunków 

udziału w postępowaniu, o których mowa w pkt 6.2.3., 8.1., 8.2., 9.5. SIWZ. 

P

rzytaczając,  zgodnie  z  wymaganiami  art.  196  ust.  4  p.z.p.,  przepisy  stanowiące 

podstawę prawną zapadłego rozstrzygnięcia, wskazać należy, że zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 

2  p.z.p.  o  udzielenie  zamówienia  mogą  ubiegać  się  wykonawcy,  którzy  spełniają  warunki 

udziału  w  postępowaniu,  o  ile  zostały  one  określone  przez  zamawiającego  w  ogłoszeniu 

o 

zamówieniu,  zaś  w  oparciu  o  art.  22  ust.  1a  p.z.p.  zamawiający  określa  warunki  udziału 

w 

postępowaniu  oraz  wymagane  od  wykonawców  środki  dowodowe  w  sposób 

proporcjonalny 

do  przedmiotu  zamówienia  oraz  umożliwiający  ocenę  zdolności  wykonawcy 

do  należytego  wykonania  zamówienia,  w  szczególności  wyrażając  je  jako  minimalne 

poziomy  zdolności.  W  postępowaniu  zainicjowanym  rozpoznawanym  odwołaniem 

zamawiający,  na  kanwie  art.  22  ust.  1b  pkt  3  p.z.p.,  określił  sporny  warunek  udziału 

w 

postępowaniu dotyczący wymaganej zdolności technicznej lub zawodowej.  

Wobec 

powyższego,  zgodnie  z  art.  25  ust.  1  pkt  1  p.z.p.,  zamawiający  żądał  od 

wykonawców  oświadczeń  i dokumentów,  niezbędnych  do  przeprowadzenia  postępowania, 

potwierdzających  spełnianie  warunków  udziału  w  postępowaniu,  wskazanych  w  ogłoszeniu 

o 

zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia.  

Dokumenty wymagane przez zamawiającego zostały przez ustawodawcę określone, 

na kanwie z art. 25 ust. 2 p.z.p., 

w § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 

lipca  2016  r.  w  sprawie  rodzajów  dokumentów,  jakich  może  żądać  zamawiający  od 

wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. z 2016, poz. 1126) – zwanego 

dalej jako 

„rozporządzenie w sprawie dokumentów” - który stanowi, że w celu potwierdzenia 

spełniania  przez  wykonawcę  warunków  udziału  w  postępowaniu  lub  kryteriów  selekcji 

dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej zamawiający może żądać następujących 

d

okumentów: wykazu dostaw lub usług wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych 

lub  ciągłych  również  wykonywanych,  w  okresie  ostatnich  3  lat  przed  upływem  terminu 

składania  ofert  albo  wniosków  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu,  a  jeżeli  okres 

prow

adzenia  działalności  jest  krótszy  -  w  tym  okresie,  wraz  z  podaniem  ich  wartości, 

przedmiotu,  dat  wykonania  i  podmiotów,  na  rzecz  których  dostawy  lub  usługi  zostały 

wykonane,  oraz  załączeniem  dowodów  określających  czy  te  dostawy  lub  usługi  zostały 

wykonane 

lub  są  wykonywane  należycie,  przy  czym  dowodami,  o  których  mowa,  są 

referencje  bądź  inne  dokumenty  wystawione  przez  podmiot,  na  rzecz  którego  dostawy  lub 

usługi  były  wykonywane,  a  w  przypadku  świadczeń  okresowych  lub  ciągłych  są 

wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze wykonawca nie 

jest w stanie uzyskać tych dokumentów - oświadczenie wykonawcy; w przypadku świadczeń 

okresowych  lub  ciągłych  nadal  wykonywanych  referencje  bądź  inne  dokumenty 

potwierdzające ich należyte wykonywanie powinny być wydane nie wcześniej niż 3 miesiące 

przed  upływem  terminu  składania  ofert  albo  wniosków  o  dopuszczenie  do  udziału 

w 

postępowaniu. 

M

ając na uwadze powyższe, skład orzekający wskazuje, że na zamawiającym, który 

określa  zdolności  podmiotowe  wymagane  w  postępowaniu,  które  mają  bezpośredni  wpływ 

na możliwość ubiegania się przez wykonawców o udzielenie zamówienia publicznego, ciąży 

obowiązek  zapewnienia,  aby  określone  przez  niego  warunki  pozwalały  na  wyłonienie 

wykonawcy dającego rękojmię należytego wykonania zamówienia. Przy czym zamawiający, 

formując  swoje  wymagania,  winien  to  uczynić  w  sposób  jasny  i  precyzyjny,  tak,  aby 

wykonawcy 

weryfikujący czy są w stanie spełnić warunki i złożyć ofertę w postępowaniu, nie 

mieli  trudności  z  odczytaniem  wymogów  zamawiającego,  a  także,  aby  na  etapie  badania 

i 

oceny ofert ograniczyć pole ewentualnych niejasności i nieporozumień. 

Następstwem  ustalenia  przez  zamawiającego  warunków  udziału  w postępowaniu, 

jest  konieczność  wskazania  jakie  środki  dowodowe,  w  postaci  oświadczeń  i  dokumentów, 

należy złożyć w celu wykazania spełniania określonego warunku. Jednocześnie, z uwagi na 

zasadę  pisemności  postępowania,  opis  sposobu  dokonania  oceny  spełniania  warunków 

udziału  w postępowaniu  oraz  dowody  wymagane  w tym  celu,  muszą  zostać  w  sposób 

wyczerpujący  i  jednoznaczny  opisane przez  zamawiających w dokumentach  postępowania, 

które zostały udostępnione wykonawcom. Zatem określenie katalogu środków dowodowych 

wiąże  się  z  badaniem  i  oceną  przez  zamawiającego  zdolności  wykonawcy  do  wykonania 

zamówienia publicznego, kiedy - przez pryzmat treści określonego warunku - weryfikuje się 

czy  przedłożone  przez  wykonawcę  oświadczenia  i  dokumenty  potwierdzają  spełnianie 

wymagań zamawiającego. Zaś niewykazanie przez wykonawcę, na którym spoczywa ciężar 

dowodowy, co do wykazania posiadania 

rzeczonej zdolności, jest podstawą do wykluczenia 

go z postępowania, na postawie art. 24 ust. 1 pkt 12 p.z.p.  

Warto również zaznaczyć, iż wykluczenie wykonawcy z postępowania jest czynnością 

ostateczną,  a  przed  jej  dokonaniem,  na  zamawiającym  ciążą  ustawowe  obowiązki, 

zmierzające  do  ustalenia  czy  wykonawca  rzeczonych  zdolności  nie  posiada.  W ustalonym 

stanie sprawy będą to obowiązki ustanowione w art. 26 ust. 3 i 4 p.z.p., dotyczące wezwania 

do  złożenia  wyjaśnień  co  do  przedłożonych  dowodów,  bądź  ich  uzupełnienia  lub 

poprawienia,  ewentualnie  art.  22a  ust.  6  p.z.p., 

dotyczący  uzupełniania  wymaganych 

zdolności, w sytuacji korzystania przez wykonawcę ze zdolności podmiotu trzeciego.  

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanego sporu Izba stwierdziła, 

że  przedłożone  przez  przystępującego  środki  dowodowe  jednoznacznie  potwierdzają, 

że przystępujący  spełnia  sporny  warunek  udziału  w  postępowaniu,  określony  przez 

zmawiającego  w  pkt  6.2.3  SIWZ,  zaś  odwołujący  i  zamawiający  nie  wykazali  okoliczności 

przeciwnej. Tym samym, 

ustalone okoliczności faktyczne sprawy wskazują, że nie doszło do 

naruszenia prawa przez zamawiającego, w tym nie było podstaw do zastosowania wezwania 

do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia, w trybie art. 26 ust. 3 i 4 p.z.p. Ponadto wykazanie, 

że  podmiot,  na  zdolnościach  którego  opiera  się  przystępujący,  należycie  wykonał  sporne 

dostawy, o wymogach wskazanych w SIWZ, wyklucza zastosowanie art. 22a ust. 6 p.z.p. 

Z

mawiający w spornym warunku (vide pkt I okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia) 

wymagał,  aby  wykonawca  udowodnił,  że  „wykonał  należycie  (…)  minimum  dwie  dostawy 

wraz z montażem świateł nawigacyjnych (…)”.  

W  oparciu  o  art.  65  k.c., 

skład  orzekający  dokonał  wykładni  ustanowionego  przez 

zamawiającego  warunku  i  określając  znaczenie  oświadczenia  woli  zamawiającego,  przy 

uwzględnieniu  zasady  pierwszeństwa  wykładni  językowej  w  procesie  wykładni  -  kiedy 

w 

pierwszej  kolejności  należy  zastosować  dyrektywy  wykładni  językowej,  a  dopiero 

w przypa

dku  dalszych  wątpliwości,  lub  w  celu  wzmocnienia  wyniku  wykładni  językowej, 

sięgać kolejno po wykładnię systemową lub funkcjonalną, stwierdził co następuje. 

W oparciu o literalne  brzmienie  warunku,  zamawiający  określił,  że wymagane  w  pkt 

6.2.3  SIWZ  dostawy 

w  swoim  zakresie  powinny  obejmować  również  montaż  –  wymagano 

wykonania  dwóch  dostaw  razem  z  montażem  świateł  nawigacyjnych.  Przy  czym 

zamawiający  nie  zdefiniował  w  dokumentacji  postępowania,  co  rozumie  przez  słowo 

„montaż”.  Ustalając  znaczenie  wyrazu  użytego  przez  zmawiającego,  posiłkując  się 

słownikiem  języka  polskiego,  Izba  stwierdziła,  że  należy  uznać,  iż  słowo  „montaż”  oznacza 

składanie  urządzeń  z  gotowych  części,  albo  zakładanie,  instalowanie  urządzeń 

technicznych.  

N

ależy  podkreślić,  że  z  treści  warunku  nie  wynika,  aby  zamawiający  uszczegółowił, 

że urządzenia mają być najpierw dostarczone, a później nastąpi montaż elementu jakim są 

światła (w postaci ich zainstalowania), a zdaje się, że taką wykładnię warunku zamawiający 

prezentował  na  rozprawie  w  zakresie boi. Wprost przeciwnie  –  z treści  warunku wynika,  że 

wymagano,  aby  wykonano  dostawy  wraz  z 

montażem  świateł  nawigacyjnych  –  czyli 

wykonane  dostawy  miały  obejmować  w  swoim  przedmiocie  również  montaż  świateł. 

Zatem skoro 

wyrażenie  montaż  jest  wieloznaczne  i  może  być  rozumiane  jako  czynność 

polegająca  na  złożeniu  z części,  jak  też  jako  czynność  zakładania  –  zainstalowania,  to 

w 

ocenie  Izby  zawężanie  wykładni  warunku  wyłącznie  do  dostawy,  a  następnie 

zamontowania świateł nawigacyjnych jest nieuprawnione. Tym bardziej, że w przypadku, gdy 

istnieje  kilka  możliwości  interpretacji  postanowień  SIWZ,  okoliczność,  że  wykonawca 

zinterpretował  te  postanowienia  w  sposób  odmienny  niż  zamawiający,  będący  autorem 

dokumentacji  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  nie  może  rodzić 

negatywnych następstw dla wykonawcy. 

Ponadto, w ocenie Izby, dokonanie takiego ograniczenia, jak sugerował zamawiający, 

jest  sprzeczne  z  naczelnymi  zasadami  zamówień publicznych,  bowiem  bezpośrednio  godzi 

w  zasadę  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  tratowania  wykonawców,  poprzez 

nieuprawnione dokonanie wybiórczej  wykładni znaczenia warunku, w tym pojęcia montażu, 

i 

oparciu się na jednym z jego znaczeń. Powoduje to ograniczenie przystępującemu dostępu 

do udziału w postępowaniu, z powodu dokonania interpretacji wymogów warunku posiadania 

zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  już  po  upływie  terminu  na  składanie  ofert  –  na 

potrzeby  postępowania  odwoławczego  przez  Izbą,  w  sposób,  który  z  tego  warunku  nie 

wynika. 

Zaś  ani  zamawiający,  ani  odwołujący  nie  wykazali,  że  zgodnie  z  treścią 

dokumentacji  postępowania  przez  montaż  rozumie  się  wyłącznie  dostawę,  a  następnie,  po 

dostarczeniu przedmiotu, dokonanie instalacji świateł nawigacyjnych. 

Stanowisko takie potwierdza jednolite orzecznictwo I

zby oraz Sądów powszechnych, 

ugruntowane 

na  kanwie  używania  w  dokumentacji  postępowania  tego  rodzaju  "otwartych" 

konstrukcji  pojęciowych  (por.  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Nowym  Sączu  z  18.02.2015  r. 

sygn.  akt  III  Ca  70/15,  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Bydgoszczy  z  10.05.2017  r.  sygn.  akt 

VIII Ga  43/17

,  wyrok  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  z  7.10.2008  r.  sygn.  akt 

XXIII GA 

446/08,  wyrok Sądu Okręgowego  w Katowicach  z  20.03.2007 r.  sygn.  akt XIX  Ga 

80/07,  wyrok  Sądu  Okręgowego  w Warszawie  z  6.10.2015  sygn.  akt  XXIII  Ga  1341/15, 

i zawarte w tam orzecznictwo Izby). 

Izba  ustaliła,  że  na  dowód  posiadania  wymaganych  zdolności,  przystępujący 

przedłożył  wykaz  dwóch  dostaw,  które  wykonał  podmiot  na  zdolnościach  którego  polega 

przystępujący Mediterráneo Señales Marítimas S.L. (dalej zwany jako „MSM”) wraz z dwoma 

dokumentami  pn.  zaświadczenie  o  wykonaniu  prac  obejmujących  latarnie  morskie, 

radiolatarnie i sygnalizację morską: podgrupa F - 6, odpowiednio na rzecz na rzecz Zarządu 

Portów w Las Palmas i na rzecz Sermasa Servícios y Respuestos Marítimos, S.L. (vide pkt 

IV i V okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia).  

Mając na uwadze dokonaną powyżej wykładnię warunku, Izba skoncentrowała się na 

badaniu,  czy  prace 

–  wskazane  w  wykazie  dostaw  i wykonane  przez  MSM,  w  przedmiocie 

dwóch  dostaw  świateł  nawigacyjnych  –  obejmowały  również  sporny  montaż,  a  także  na 

weryfikacji  innych  zastrzeżeń  odwołującego,  zgodnie  z okolicznościami  faktycznymi 

podniesionymi w 

odwołaniu.  

Na  wstępie  szczegółowej  oceny  i  ustaleń  poczynionych  w  oparciu  o  zgromadzony 

materiał procesowy, Izba zaznacza, że nie zasługują na aprobatę twierdzenia odwołującego, 

który kwestionował  zakres prac  wykonanych przez  MSM,  w  oparciu  o wybiórcze cytowanie 

fragmentów  dowodów,  przy  dokonaniu  własnej,  dowolnej,  ich  interpretacji  oraz  stawianiu 

ogólnikowych tez, które są wprost sprzeczne z treścią dowodów, złożonych na potwierdzenie 

spełniania warunku udziału w postępowaniu.  

Należy  zatem  ocenić,  mając  na  względzie  wywiedzione  okoliczności  oraz  treść 

analizowan

ego  oświadczenia  i  dokumentów  zaświadczeń,  że  twierdzenia  odwołującego, 

zmierzające  do  poprawy  własnej  sytuacji  procesowej,  zmierzają  do  wywołania  wątpliwości 

tam,  gdzie  sama  treść  dowodów  w  rzeczywistości  żadnej  wątpliwości  nie  wywołuje. 

Odwołujący  pominął  przy  tym,  że  powołując  się  na  zasadę  rozkładu  ciężaru  dowodu, 

w 

przypadku  wykazywania  zdolności  technicznej  lub  zawodowej,  nie  może  ograniczyć  się 

wyłącznie do kwestionowania, nawet nie tyle wiarygodności samych dokumentów, ale sfery 

faktów,  na  których  dowód  dokumenty  te  zostały  przedłożone,  nie  oferując  jednocześnie 

żadnych dowodów, które w obiektywnej analizie pozwalałyby na zakwestionowanie, że MSM 

wykonał  dwie  wskazane  dostawy  wraz  z  montażem  świateł  nawigacyjnych,  o  przedmiocie 

określonym w wykazie dostaw, zgodnie z przedstawionymi referencjami. 

Innymi słowy, samo kreowanie wątpliwości, zwłaszcza tak daleko idących jak to czyni 

odwołujący,  nie  może  prowadzić  do  zmiany  oceny  prostego  tekstu  zaświadczeń  i  wykazu, 

którego  treść  jest  w  danych  okolicznościach  jasna  dla  każdego  przeciętnego  odbiorcy 

i 

których  ewentualne  nieprecyzyjne  sformułowania  można  w  prosty  sposób  wyjaśnić, 

dysponując  choćby  podstawową  wiedzą  na  temat  segmentu  rynku  którego  dotyczy 

postępowanie  –  w  szczególności  na  kanwie  okoliczności,  że  MSM  jest  producentem 

produktów  nawigacyjnych.  Aby  skutecznie  zakwestionować  wiarygodność  takich 

dokumentów,  celem  podważenia  oceny  dokonanej  przez  zamawiającego  (to  bowiem  jego 

czynność  kwestionuje  wnosząc  odwołanie),  odwołujący  musiałby  wskazać  na  coś,  czego 

zamawiający  nie  wziął  pod  uwagę  bądź  na  coś,  czego  wykonawca  nie  ujawnił,  a  co 

poddałoby w wątpliwość czy zamawiający, gdyby tymi informacjami dysponował, dokonałby 

takiej samej oceny, 

czy też podjąłby jednak inne czynności. Oparcie zarzutu wymierzonego 

w 

czynność zamawiającego jedynie na tym, że odwołujący – mając te same dokumenty i ten 

sam  stan  wiedzy  dokonałby  oceny  odmiennej  od  tej,  którą  kwestionuje,  nie  jest 

wystarczające do wywiedzenia skutecznego odwołania. 

Izba stwierdziła, że przedłożone przez przystępującego dokumenty i oświadczenie są 

spójne,  wiarygodne,  wzajemnie  się  uzupełniają  i  wyraźnie  potwierdzają,  że  MSM  wykonał 

dwie  dostawy  wraz  z  montażem  świateł  nawigacyjnych,  zgodnie  z  wymaganiami 

zamawiającego  z  pkt  6.2.3  SIWZ  -  pkt  III.1.3 ogłoszenia  o zamówieniu,  które  wskazał 

w wykazie dostaw, zgodnie z 

ustaleniami opisanymi poniżej. 

Pierwsza dostawa z wykazu wykonanych dostawy - z pozycji nr 1 wykazu - 

dotycząca 

1  szt.  migającego  światła  LED  dalekiego  zasięgu,  model  MBL500LD-2  poziomy  (18nm) 

szt.  migającego  światła  LED  dalekiego  zasięgu,  model  MBL500LD-4  poziomy  (18nm) 

szt. układu sterowania z modułami GSM + GPRS i funkcją telemetrii, została wykonana 

na rzecz Sermasa Servicios y Respuestos Marítimos S.L. (dalej jako „Sermasa Servicios”). 

Przystępujący  przedłożył  dowód  należytego  wykonania  prac,  z  którego  wynika,  że 

przedsiębiorstwo  MSM  wykonało  prace  polegające  na  „wykonaniu  i  dostarczeniu 

wymienionego niżej sprzętu sygnalizacji morskiej”, w zakresie 2 boi wyposażonych w światła 

LED  dalekiego  zasięgu  i  2  tablic  kontrolnych  dla  boi,  o  parametrach  zgodnych  z pozycją 

1 wykazu  dostawy. 

Zatem  w  ocenie  Izby  z  dokumentu  tego  bezpośrednio  wynika,  że 

dostawa

,  którą  wykonał  MSM,  obejmowała  w  swym  zakresie  montaż  światła  LED  –  tych, 

które wskazano w pozycji nr 1 wykazu dostaw.  

Przedsiębiorca MSM jest producentem produktów nawigacyjnych, co wynika z treści 

zobowiązania  udostępnienia  zasobów  (w  akapicie  V  zobowiązania  z  8.08.2018  r. 

oświadczono, że „MSM dokona produkcji, dostawy i montażu urządzeń zgodnie z wymogami 

SIW

Z”),  a  także  z  obu  dokumentów  referencji  (obie  dostawy  obejmowały  „wykonanie” 

zawartych  tam  urządzeń  nawigacyjnych).  Mając  na  uwadze,  że  podmiot  ten  jest 

producentem,  co  nie  było  kwestionowane  przez  żadną  ze  stron,  należy  stwierdzić,  że 

przedmiotowe 

dokume

nty  referencji  wiarygodnie  potwierdzają  wymaganą  przez 

zamawiającego okoliczność przeprowadzenia montażu świateł nawigacyjnych. Zatem skoro 

MSM  wykonał  boje,  które  dostarczył,  a  były  one  wyposażone  w  światła  LED,  to  logicznym 

jest, że prace obejmowały również montaż świateł LED. Innymi słowy producent, w ramach 

dostawy  boi, 

dokonał  montażu  swoich  urządzeń,  w  tym  montażu  świateł  nawigacyjnych, 

które  są  niezbędną  częścią  urządzenia.  Okoliczność  ta  natomiast  bezpośrednio  wynika  ze 

złożonego  dowodu,  gdzie  w pkt  3 wskazano,  że  prace  polegały  na  wykonaniu  boi  i  tablic. 

Tym  samym,  brak jest  podstaw  do  przyjęcia,  aby  dostawa na rzecz  Sermasa  Servicios nie 

obejmowała montażu sprzętu nawigacji morskiej, zgodnie z treścią spornego warunku.  

Druga  dostawa  z  wykazu  wykonanych  dostawy  -  z  pozycji  nr  2  wykazu 

– dotycząca 

dostawy 1 szt. reflektora LED, model MFR (18nm), z podwójnym silnikiem oraz zewnętrznym 

układem  sterowania z  modułem  sterowania zdalnego  GSM  oraz funkcją  telemetrii  i  funkcją 

alarmową,  system  zasilania,  została  wykonana  na  rzecz  Zarządu  Portów  w  Las  Palmas. 

Przystępujący  przedłożył  dowód  należytego  wykonania  prac,  z  którego  wynika,  że 

przedsiębiorstwo  MSM  wykonało  prace  polegające  na  „wykonaniu,  dostarczeniu 

i 

zainstalowaniu”    latarni  morskiej,  w  tym  paneli  optycznych  z  elementami  świetlnymi  LED, 

o parametrach  zgodnych  z 

pozycją  2 wykazu  dostawy.  Zatem  z  tego  dowodu  również 

bezpośrednio  wynika,  że  dostawa  wykonana  przez  MSM  obejmowała  w  swym  zakresie 

montaż świateł, które wskazano w pozycji nr 2 wykazu dostaw.  

Jedynie  na  marginesie  można  dodać,  że  powyższe  ustalenia  znajdują  również 

odzwierciedlenie  w  dokumencie  zobowiązania  MSM,  na  który  wskazywał  przystępujący, 

a 

także  w  oświadczeniu  MSM,  które  zostało  przedłożone  przez  przystępującego  na 

posiedzeniu,  co  wy

łącznie  dodatkowo  potwierdza  spełnianie  przez  przystępującego 

wymagań  spornego  warunku,  gdyż  posiadanie  wymaganej  zdolności  technicznej  lub 

zawodowej  winno  być  przede  wszystkim  badane  i  oceniane  na  podstawie  dokumentów 

i 

oświadczeń,  które  zamawiający  określił  w  pkt  8.1 SIWZ  –  III.5.1  ogłoszenia o zamówieniu 

(zgodnie z pkt II okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia). 

Następnie  skład  orzekający  wskazuje,  że  nie  znalazł  podstaw  do  kwestionowania 

autentyczności  czy  wiarygodności  dowodów  w  postaci  zaświadczeń  (referencji),  w  tym 

również  nie  podzielił  argumentacji  przystępującego,  iż  zamawiający  naruszył  art.  24  ust. 

p.z.p., czy § 2 ust. 6 rozporządzenia w sprawie dokumentów.  

Odwołujący  podnosił,  że  przedłożone  dowody  nie  dają  pewności  czy  pochodzą  od 

osób  uprawnionych  do  ich  wystawienia,  co  powinno  budzić  wątpliwości  zamawiającego 

skutkujące wyjaśnieniem tejże okoliczności, zaś w szczególności, że do referencji Sermasa 

Servicios  nie  załączono  dowodów,  z  których  wynika  potwierdzenie  legitymacji  osoby,  która 

p

odpisała dokument. 

Izba wskazuje, że znajdujące się w materiale dowodowym zaświadczenia pochodzą, 

zgodnie  z  wymogami  rozporządzenia  w  sprawie  dokumentów,  od  podmiotów,  na  rzecz 

których dostawy zostały wykonane – odpowiednio od Sermasa Servicios w zakresie boi i od 

Zarządu Portów w Las Palmas w zakresie latarni morskiej.  Twierdzenia odwołującego co do 

wątpliwości  w  zakresie  formalnym  –  uprawnienia  osób  wystawiających  referencje  do  ich 

podpisania,  czy  prawidłowo  identyfikują  wystawiającego,  czy  są  prawidłowo  sformułowane, 

stanowią  wyraz  bardziej  aktu  polemiki  z zamawiającym,  niż  zarzut  co  do  dokonanej  przez 

niego czynności. Odwołujący usiłuje bowiem na każdym możliwym polu wywołać wątpliwości 

co  do  rzetelności  kwestionowanych  dokumentów,  ale  –  tak  jak  powyżej  –  prosta  analiza 

tekstu 

referencji

,  bez  konieczności  nawet  odwoływania  się  do  standardów 

międzynarodowego  obrotu  gospodarczego,  zasad  wiedzy  i doświadczenia  życiowego  oraz 

braku  oparcia  przez  ustawodawcę  postępowań  o udzielenie  zamówień  publicznych  na 

for

malnej teorii dowodów – pozwala te formułowane wątpliwości usunąć.  

Odwołujący  nie  zaoferował  żadnych  okoliczności,  mogących  stanowić  podstawę  do 

przyjęcia,  że  dokumenty  budzą  wątpliwości,  czy  że  zostały  podpisane  przez  osoby 

nieuprawnione, czy że podmiot, który je wystawił, nie był uprawniony do ich sformułowania. 

Przy  czym  u

stawa  p.z.p.,  a  także  jej  akty  wykonawcze,  nie  dają  podstawy  dla  wymagania 

przez  zamawiającego,  żeby  w  ustalonych  okolicznościach  faktycznych  stwierdzić,  że 

wykonawca  winien 

załączać  dowody  dotyczące  legitymacji  osób  podpisujących 

referencje

/zaświadczenia.    W  dokumentacji  postępowania  również  nie  postawiono  takiego 

wymogu, 

co czyni argumentację odwołującego niepopartą i co najmniej niezrozumiałą. 

Warto 

zauważyć,  że  referencje  stanowią  w  istocie  oświadczenie  wiedzy,  w  formule 

dokumentu  prywatnego  wykazującego,  że  osoba  pod  nim  podpisana  w  konkretnej  dacie 

złożyła  oświadczenie  określonej  treści  –  każdy,  kto  wiedzę  ma,  może  takie  oświadczenie 

złożyć. Kwestią sporną w tym zakresie, zwłaszcza na kanwie nowelizacji kodeksu cywilnego 

o przepis 65

k.c. nakazujący odpowiednie stosowanie przepisów o oświadczeniach woli do 

innych  oświadczeń,  mogłyby  być  skutki  prawne  oświadczenia  w  sytuacji,  w  której  miałoby 

ono wywołać konkretny wpływ na stosunek zobowiązaniowy (por. wyrok Sądu Najwyższego 

z  17.11.2010  r.,  sygn.  akt  I  CSK  75/10  i  zawarta  tam  argumentacja).  Problem  taki  nie 

występuje jednak  w  sytuacji,  w której  oświadczenie stanowi  dowód  i  potwierdza,  że osoba, 

która je złożyła w konkretnej dacie złożyła oświadczenie o określonej treści, któremu ustawa 

nadaje znaczenie w zakresie potwierdzenia bądź niepotwierdzenia konkretnych faktów. Brak 

jest  więc  w  omawianej  kategorii  oświadczeń  elementów  niezbędnych  dla  przyjęcia 

konieczności  ustawowej  reprezentacji  zarezerwowanych  dla  oświadczeń  woli,  gdzie  rygor 

reprezentacji związany jest z faktem, iż oświadczenia zmierzają do wywołania konkretnego, 

objętego  świadomością  składającego,  bądź  składających,  skutku  prawnego  w postaci 

powstania, zmiany czy ustania stosunku prawnego (vide art. 60 k.c.). 

O ile ustawa p.z.p. przewiduje zatem 

pewne restrykcje w zakresie tejże dokumentacji, 

to  jednak, 

aby  skutecznie podważyć  wiarygodność  dokumentu  prywatnego,  wymagane jest 

przeprowadzenie „kontr - dowodu” – na przykład na okoliczność, że osoba pod dokumentem 

podpisana  nie  miała  bądź  nie  mogła  mieć  wiedzy  na  określony  temat,  bądź  że 

w 

rzeczywistości zdarzenia miały inny obrót niż ten, który został udokumentowany. To jednak 

wymagałoby  większej  inicjatywy  dowodowej  po  stronie  odwołującego,  który  w  omawianym 

zakresie  ograniczył  się  wyłącznie  do  wskazywania,  że  przedłożone  dokumenty  budzą  jego 

subiektywne wątpliwości, co jak wskazano powyżej, w okolicznościach niniejszej sprawy nie 

mogło odnieść skutku w zakresie podważenia oceny dokonanej przez zamawiającego. 

Mając  powyższe  na  uwadze,  należało  przyjąć,  że  przystępujący  wykazał  spełnienie 

warunku 

udziału  w  postępowaniu  w  zakresie  posiadania  wymaganej  zdolności  technicznej 

lub  zawodowej,  określonego  w  pkt  6.2.3  SIWZ,  zatem  nie  doszło  do  naruszenia  przez 

z

amawiającego przepisów ustawy, w konsekwencji czego zarzuty nr 1 i 2 odwołania należało 

oddalić.  

Wobec  niepotwierdzenia  stanowiska  o  niespełnieniu  spornego  warunku  udziału 

w 

postępowaniu  przez  przystępującego,  Izba  nie  znalazła  podstaw  do  zastosowania 

w sprawie 

art.  26  ust.  3  p.z.p.  i  po  krótce  można  dodać,  że  skład  orzekający  podzieli 

twierdzenia  przystępującego  w  zakresie  wadliwego  rozumienia  przez  odwołującego, 

określonej w orzecznictwie Izby i Sądów powszechnych, zasady jednokrotnego wezwania do 

uzupełnienia, w trybie 26 ust. 3 p.z.p. 

W ocenie  Izby  omawiany  zakaz 

ponownego  wezwania  do  uzupełnienia  środków 

dowodowych  posiada  zastosowanie  gdy  wykonawca  -  w wyniku  odpowiedzi  na  precyzyjne 

i 

kompletne  wezwanie  zamawiającego,  wskazujące  braki  i  błędy  dokumentów  -  ponownie 

przedstawia  wadliwe  dokumenty 

i  w  tej  sytuacji,  na  kanwie  zasady  równego  traktowania 

wykonawców  i  zasady  zachowania  uczciwej  konkurencji,  zgodnie  z  art.  7  ust.  1  p.z.p., 

zamawiający  nie  powinien  wzywać  wykonawcy  do  ponownego  uzupełnienia  określonego 

w wezwaniu  braku. 

Innymi  słowy  zasada  jednokrotnego  wezwania  nie  oznacza  możliwości 

wystosowania  jednego  wezwania  do  wykonawcy  w  danym  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  co  do  danego  dokumentu  czy  oświadczenia,  zaś  oznacza 

jednokrotne 

wezwanie  do  uzupełnienia  danego  braku.  Jak  trafnie  wskazał  Sąd  Okręgowy 

w 

Białymstoku w wyroku z 18.04.2014 r. sygn. akt II Ca 238/14 możliwe jest nawet kolejne 

wezwanie  do  uzupełnienia  tego  samego  dokumentu,  jeżeli  dotyczy  innych  okoliczności  niż 

uprzednie  wezwanie.  Izba  stanowisko  to 

popiera  i  przyjmuje  za  własne.  Na  marginesie 

można  jedynie  dodać,  że  w  sprawie  zamawiający  wzywał  do  poprawienia  wykazu 

i 

zaświadczeń  (vide  pkt  V  ppkt  1  ustaleń  istotnych  dla  rozstrzygnięcia),  nie  zaś  do  ich 

uzupełnienia, przy czym wezwanie do poprawienia poświadczenia za zgodność dokumentów 

zaświadczeń,  dotyczących  podmiotu,  na  zdolnościach  którego  polegał  wykonawca,  na 

kanwie § 14 ust. 3 rozporządzenia w sprawie dokumentów, było zbędne. 

Krajowa  Izb

a  Odwoławcza  oddaliła  zarzut  naruszenia  przez  zamawiającego  art. 

91 ust.  3a  w  zw.  z  art.  7  ust.  1  p.z.p., 

sformułowany  w  pkt  3  petitum  odwołania,  jako  brak 

rzetelnej oceny złożonej przez Elecom oferty, a tym samym przeprowadzenie postępowania 

w 

sposób  niezapewniający  zachowania  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców  poprzez  brak  obligatoryjnego  doliczenia  przez  zamawiającego  do  ceny 

zaproponowanej  przez  Elecom  podatku  od  towarów  i  usług,  pomimo  jednoznacznej 

deklaracji wykonawcy Elecom (pkt 1

4 formularza oferty Elecom), iż wybór jego oferty będzie 

prowadzić  do  powstania  u  zamawiającego  obowiązku  podatkowego,  zgodnie  z  przepisami 

o 

podatku  od  towarów  i  usług,  co  w  konsekwencji  doprowadziło  do  nieuzasadnionego 

wyboru oferty Elecom jako najkorzys

tniejszej, mimo iż po doliczeniu stosownego podatku do 

oferty  Elecom,  utraci  ona  status  najkorzystniejszej,  plasując  się  na  drugim  miejscu 

w klasyfikacji ofert, 

za ofertą odwołującego. 

Zgodnie  z  art.  91  ust.  3a  p.z.p., 

jeżeli  złożono  ofertę,  której  wybór  prowadziłby  do 

powstania  u  zamawiającego  obowiązku  podatkowego  zgodnie  z  przepisami  o  podatku  od 

towarów  i  usług,  zamawiający  w  celu  oceny  takiej  oferty  dolicza  do  przedstawionej  w  niej 

ceny  podatek  od  towarów  i  usług,  który  miałby  obowiązek  rozliczyć  zgodnie  z  tymi 

przepisami. Wykonawca, składając ofertę, informuje zamawiającego, czy wybór oferty będzie 

prowadzić  do  powstania  u  zamawiającego  obowiązku  podatkowego,  wskazując  nazwę 

(rodzaj)  towaru  lub  usługi,  których  dostawa  lub  świadczenie  będzie  prowadzić  do  jego 

powstania, oraz wskazując ich wartość bez kwoty podatku. 

Określony  w  art.  91  ust.  3a  p.z.p.  mechanizm  tzw.  „odwróconego  VAT”  stanowi 

wyjątek  od  zasady  zgodnie  z  którą  podatnikiem,  z tytułu  odpłatnego  świadczenia  usług  lub 

dostawy  towarów,  jest  usługodawca  lub  dostawca  towaru.  W  określonych  przypadkach 

podatnikami  są  podmioty  nabywające  usługi  lub  towary,  co  jest  równoznaczne 

z 

przerzuceniem  na  nabywcę  –  zamawiającego,  obowiązku  rozliczenia  podatku  należnego 

z 

tytułu  dokonania  danej  czynności.  W  przypadku  zastosowania  odwróconego  obciążenia 

podatkowego 

to  nie  wykonawca,  dokonujący  dostawy  towaru  lub  świadczący  usługę, 

odprowadzi należny podatek, a dokona tego zamawiający. Zatem podatek ten, wraz z ofertą, 

tworzy  rzeczywistą  kwotę  środków,  która  zostanie  uiszczona  przez  zmawiającego,  za 

nabycie przedmiotu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

Izba  podzieliła  trafne  stanowisko  przystępującego,  że  obowiązek  wynikający 

z 

dyspozycji  przepisu  art.  91  ust.  3a  p.z.p.  ma  charakter  wyłącznie  informacyjny,  zaś 

konieczność  doliczenia  do  ceny  oferty  podatku  od  towarów  i  usług  powinna  być 

weryfikowana  na  kanwie  brzmienia  ustawy  z  dnia  11 

marca  2004  r.  o  podatku  od  towarów 

i 

usług  (Dz.U.  z  2017  r.  poz.  1221  ze  zm.).  Zatem  skoro  przystępujący  w  formularzu 

ofertowym  wskazał,  że  jego  cena  brutto  w  wysokości  418 359,90  zł  zawiera  78 229,90  zł 

VAT  (vide 

pkt  VIII  okoliczności  istotnych  dla  rozstrzygnięcia),  co  według  zamawiającego 

stanowi  o  zastosowaniu  23%  stawce  VAT  (pkt  12  pn. 

zestawienie  ofert,  protokołu 

postępowania  o udzielenie  zamówienia  publicznego),  a  okoliczność  ta  nie  została 

podważona  przez  odwołującego,  to  w  ustalonych  okolicznościach  faktycznych  sprawy  nie 

znajdzie  zastosowania  mechanizm  tzw. 

„odwróconego  podatku  VAT”,  gdyż  podatek  od 

towarów i usług został już uwzględniony przez  przystępującego w cenie jego oferty.  W tym 

odwołujący  nie  wykazał,  aby  wskazana  w  pkt  14  formularza  ofertowego  przystępującego, 

dostawa 

zespołu  światła  nawigacyjnego  oraz  usługa  demontażu  i  montażu  światła 

nawigacyjnego, powodowała dodatkowe, inne niż wskazane w cenie brutto przystępującego, 

obciążenia podatkowe. 

Powyższe  stanowisko  potwierdzają  również  złożone  przez  przystępującego  środki 

dowodowe 

w postaci oświadczenia z 18.09.2018 r. sporządzonego przez biegłego rewidenta 

oraz  oświadczenia  z  19.09.2018  r.  doradcy  podatkowego.  Izba  stwierdziła,  że  przedłożone 

opinie  prywatne,  w  zakresie  oceny  prawnej  traktowane 

przez  Izbę  jako  element  materiału 

procesowego  wyrażający  stanowisko  strony,  potwierdzają,  że  wymagana  w  przedmiocie 

zamówienia postępowania dostawa zespołu światła nawigacyjnego  oraz usługa demontażu 

i 

montażu  światła  nawigacyjnego,  nie  powodują,  aby  zamawiający  miał  obowiązek,  na 

kanwie ustawy o podatku od towarów i usług, doliczyć dodatkowe koszty podatkowe do ceny 

oferty przystępującego, zaś odwołujący i zamawiający nie wykazali okoliczności przeciwnej. 

Mając  na  uwadze  powyższe,  w  ocenie  Izby,  oświadczenie  zawarte  w  pkt 

14 formul

arza  ofertowego  przystępującego,  stanowi  oczywistą  omyłkę  pisarską,  która 

w oparciu o 

art. 87 ust. 2 pkt 1 p.z.p., winna być przez zamawiającego poprawiona, w toku 

badania i oceny ofert. 

Skoro z formularza ofertowego przystępującego wynika, że doliczył on 

do  ceny  oferty  podatek  od  towarów  i  usług  (określona  cena  netto  340 130,00  zł, 

VAT 78 229,90 

zł i cena brutto 418 359,90 zł), zaś z pkt 14 formularza ofertowego, że wybór 

oferty będzie prowadził do powstania obowiązku podatkowego u zamawiającego w zakresie 

„towar:  zespół  światła  nawigacyjnego,  usługa:  demontaż  oraz  montaż  zespołu  światła 

nawigacyjnego”, przy czym zgodnie z obowiązującymi przepisami do obowiązku uiszczenia 

dodatkowego  podatku  przez  zamawiającego  oferta  nie  prowadzi  –  co  można  stwierdzić  na 

p

odstawie  powszechnie  obowiązujących  przepisów  –  to  w  ofercie  w  pkt  14  doszło  do 

niedokładności,  pomiędzy  oświadczeniami  wykonawcy.  Wadliwość  ta  stanowi  omyłkę, 

w postaci  oczywistego  i 

niezamierzonego  błędu  wykonawcy,  który  można  usunąć  bez 

przeprowadzenia 

dodatkowych  ustaleń,  innych  niż  te  zawarte  w  ofercie  (w  zakresie 

określenia  ceny  przez  przystępującego  i przedmiotu,  który  miałby  obowiązek  zapłaty 

odwróconego  podatku  powodować),  w korelacji  z powszechnie  obowiązującymi  przepisami, 

zatem wszystkimi inform

acjami, które zamawiający posiadał. Stwierdzona oczywista omyłka 

pisarska 

nie  prowadzi  też  do  uchybienia  merytorycznego  oraz  nie  wykazano,  aby  to  było 

zamierzone  działanie  wykonawcy.  W  ocenie  Izby  poprawienie  omyłki,  poprzez  zmianę  pkt 

14 formularza  przyst

ępującego  na  oświadczenie,  że  wybór  oferty  nie  będzie  prowadził  do 

powstania obowiązku podatkowego u zamawiającego, nie prowadzi do żadnej zmiany treści 

oferty,  a  do  przywrócenia  jej  jednoznacznie  zamierzonego  brzmienia  w  miejsce  błędnej 

treści,  która  w  jednym  miejscu  w  sposób  ewidentny  nie  licuje  z  pozostałą,  jednoznaczną 

treścią.  

Ponadto 

oświadczenie  przystępującego  z  pkt  14  formularza,  które  ma  charakter 

informacyjny,  a 

zmaterializuje  się  gdy  zgodnie  z  mechanizmem  zapłaty  odwróconego 

podatku,  opisanym  p

owyżej,  zamawiający  będzie  zobligowany  podatek  ten  uiścić,  to 

w ustalonych 

okolicznościach  sprawy,  nie  odgrywa  zatem  znaczenia,  które  wymagałoby 

podjęcia  jakichkolwiek  konkretnych  działań,  oprócz  poinformowania  o  stwierdzonej  omyłce, 

ponieważ  nie zmienia ono  ani  prawa (które dalej  wskazuje na  to,  że podatek  VAT  obciąża 

wykonawcę i nie może tego zmienić jakiekolwiek oświadczenie), ani oceny faktów (ponieważ 

kwota  podatku  została  wyliczona  i  uwzględniona  w  ofercie).  Okoliczność  ta  jest  zatem 

irrelewantna  dla 

rozstrzygnięcia,  ponieważ  w  sprawie  konstrukcja  tzw.  „odwróconego  VAT” 

nie znajdzie zastosowania. 

Izba  stwierdziła  również,  że  niepotwierdzone  pozostało  stanowisko  odwołującego 

o 

zapłacie  podatku  poza  granicami  kraju  prowadzenia  działalności  gospodarczej  przez 

przystępującego  czy,  że  w  postępowaniu  zastosowanie  znajdą  przepisy  obrotu 

wewnątrzwspólnotowego i uiszczenie podatku nastąpi nie w kraju odbiorcy (zamawiającego), 

a  w  innym  kraju. 

Zgodnie  z  dyspozycją  art.  190  ust.  1  p.z.p.  obowiązkiem  stron  jest 

wsk

azanie dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą korzystne dla siebie skutki 

prawne.  Przy  czym  ciężar  dowodu  rozumieć  należy  z jednej  strony  jako  obarczenie  strony 

procesu  obowiązkiem  przekonania  sądu  (w  tym  przypadku  Izby)  dowodami  o  słuszności 

s

woich  twierdzeń,  a z drugiej  konsekwencjami  zaniechania  realizacji  tego  obowiązku,  lub 

jego  nieskuteczności,  zaś  tą  konsekwencją  jest  zazwyczaj  niekorzystny  dla  strony  wynik 

postępowania (vide wyrok Sądu Najwyższego z 7.11.207 r., sygn. akt II CSK 293/07). Izba 

przy tym wskazuje, że przedstawienie przez stronę dowodu, w celu wykazania określonych 

twierdzeń  o  faktach  sprawy,  z  których  wywodzi  ona korzystne  dla  siebie  skutki,  nie  jest  jej 

prawem  czy  obowiązkiem  procesowym,  lecz  ciężarem  procesowym  wynikającym 

i 

zagwarantowanym  przepisami  prawa,  przede  wszystkim  w  jej  własnym  interesie  (wyrok 

S

ądu Najwyższego z 17.06.2009 r., sygn. akt IV CSK 71/09).  

Zatem,  mając  na  uwadze  powyższe,  Izba  stwierdziła,  że  odwołujący  nie  sprostał 

ciążącemu  na  nim  ciężarowi  dowodowemu  i  jego  twierdzenia  pozostały  gołosłowne.  Zaś 

wobec  niezakwestionowanego  faktu,  że  cena  oferty  obejmuje  podatek  od  towarów  i  usług 

w 

wysokości 78 229,90 zł, twierdzenia o zapłacie podatku w kraju podmiotu zagranicznego, 

w tym cenie oferty przystępującego bez doliczonego podatku, pozostały w sferze spekulacji 

strony. 

Izba  wskazuje,  że  brak  poprawienia  przez  zamawiającego  omyłki  pisarskiej 

w 

informacyjnym  oświadczeniu  przystępującego,  które,  na  podstawie  art.  91  ust.  3a  p.z.p., 

zostało złożone  w  pkt  14 formularza ofertowego,  nie ma wpływu na  wynik  badania i oceny 

oferty  przystępującego,  jako  oferty  najkorzystniejszej,  gdyż  nie  zmienia  treści  oferty 

przystępującego – tak jak wskazano powyżej, omyłka ta nie odgrywa żadnej roli ani w świetle 

oceny  faktów,  ani  też  zastosowania  prawa.  Odwołujący  nie  wykazał,  żeby  do  ceny 

przystępującego  należało  doliczyć  dodatkowy  podatek,  oprócz  23%  podatku  od  towarów 

i 

usług, zawartego w cenie brutto przystępującego, zatem cena ta nie ulega zmianie – oferta 

przystępującego  pozostaje  najtańszą,  co  w konsekwencji  powoduje,  że  ranking  ofert 

pozostaje  bez  zmian. 

Zaś,  jak  już  wcześniej  stwierdzono,  aby  odwołanie  zostało 

uwzględnione,  naruszenie  przepisów  ustawy  musi  wypełniać  hipotezę  art.  192  ust.  2  p.z.p. 

Jak  słusznie  wskazał  Sąd  Okręgowy  w Łodzi  w wyroku  z  5.12.2016  r.,  sygn.  akt  XIII  Ga 

1094/16,  art.  192  ust  2  p.z.p.  de  iure 

wyznacza  dodatkową  przesłankę  materialnoprawą 

odwołania  –  aby  odwołanie  mogło  być  uwzględnione,  naruszenie  przepisów  ustawy  daną 

czynnością zamawiającego poprzez zaniechanie czynności obowiązkowej musiało lub mogło 

mieć  istotny  wpływ  na  wynik  postępowania  o udzielenie  zamówienia.  Zatem  w  ocenie  Izby 

u

niwersalnie  przypadkiem,  w  którym  artykuł  ten  wykluczy  możliwość  uwzględnienia 

odwołania jest sytuacja, w której wprost można stwierdzić, bez żadnej wątpliwości, że dane 

uchybienie  (o  ile  można  nawet  je  tak  nazwać)  wprost  nie  miało  i  nie  mogło  mieć  żadnego 

wpływu  na  wynik  postępowania.  Skoro  niepoprawienie  omyłki  pisarskiej  w  ofercie 

przystępującego nie prowadzi do nieprawidłowej decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej, 

gdyż nie zmienia treści oferty, to nie zachodzi konieczność powtórzenia czynności mających 

na celu ustalenie wyniku postępowania, który w ocenie Izby jest prawidłowy, zaś odwołujący 

nie wykazał okoliczności przeciwnej. 

Rozstrzygnięcie  o kosztach  postępowania  odwoławczego  wydano  na  podstawie  art. 

192  ust.  9 i 10 

p.z.p.,  tj.  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem  § 3  pkt 

1 i 

§ 5 ust.  4  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w sprawie 

wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972), obciążając odwołującego 

kosztami postępowania odwoławczego w postaci wpisu. 

Przew

odniczący: 

…………………………