odrzucenie oferty

Uchylanie się od zawarcia umowy – czy wykonawca może żądać odrzucenia oferty z uwagi na jej zbyt niską cenę?

Pytanie:

Zamawiający (szpital) na podstawie art. 359 pkt 2 ustawy Pzp w trybie podstawowym bez negocjacji zamawia usługi społeczne pod nazwą „Świadczenie usług przygotowania i dostarczania posiłków dla pacjentów szpitala”.

Zamawiający podzielił postępowanie na 2 części (pakiety):

1)      obsługa szpitala dziecięcego,

2)      obsługa dla szpitala dla dorosłych.

Do postępowania przystąpiło dwóch oferentów A i B. Wykonawca A złożył ofertę na pakiet 1 i 2, a wykonawca B – tylko na pakiet 2.

Po wyliczeniu kryteriów oceny ofert wykonawca A okazał się najlepszy w obydwu częściach zamówienia. Po otwarciu ofert zamawiający otrzymał pismo od tego wykonawcy, w którym – powołując się na art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp – żąda odrzucenia swojej oferty w pakiecie 2, ponieważ zbyt nisko oszacował koszty wykonania zamówienia.

Problem polega na tym, że wszystkie złożone oferty przewyższały kwotę, jaką zamawiający przeznaczył na realizację zamówienia. Zamawiający zawnioskował o dodatkowe środki na realizację zamówienia, tak aby zakończyć postępowanie zawarciem umowy. Oferta wykonawcy A w zakresie pakietu 2 – w opinii zamawiającego – nie jest rażąco niska. Jej cena jest niższa jedynie o 5,51% od średniej arytmetycznej innych ofert i o 9,87% wyższa od kwoty na realizację zamówienia. Dodatkowo, ceny jednostkowe za osobodzień żywienia, które zaoferował wykonawca A, nie różnią się znacznie (wręcz marginalnie) od oferty, jaką ten sam podmiot złożył w listopadzie 2020 roku. Zamawiający ma poważne wątpliwości, czy złożenie tej oferty nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, ponieważ wykonawca B zaoferował cenę wyższą od kwoty na realizację zamówienia aż o 22,68%. Niestety zamawiający nie jest w stanie tego udowodnić. Jednocześnie zaznaczam, że wykonawcy A i B byli monopolistami na naszym regionalnym rynku. Wykonawca A zawsze składał ofertę dla szpitali dla dorosłych, natomiast wykonawca B dla szpitali dziecięcych. Od listopada 2020 roku wykonawca A drugi raz złożył ofertę na obydwie jednostki, tj. zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Co w tej sytuacji powinien zrobić zamawiający? Czy należy dalej procedować i badać wykonawcę, aby wybrać najlepszą ofertę w obu pakietach? Czy istnieją jakieś przesłanki odrzucenia oferty wykonawcy A w zakresie pakietu nr 2 (szpital dla dzieci)? Czy zamawiający powinien przychylić się do wniosku wykonawcy o odrzucenie jego oferty w pakiecie 2 z powodu rażąco niskiej ceny? Oferta wykonawcy B jest droższa od oferty wykonawcy A o prawie 100.000 zł.

Uzasadnienie odrzucenia oferty lub wykluczenia wykonawcy powinno być wyczerpujące i umożliwiać złożenie odwołanie

Uzasadnienie odrzucenia oferty lub wykluczenia wykonawcy powinno być wyczerpujące i umożliwiać złożenie odwołania

Izba podzieliła w całej rozciągłości stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 15 lipca 2011 r. XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy (sygn. akt XXIII Ga 416/11), iż „(...) Z punktu widzenia Zamawiającego, oznacza to że nie może on zmienić ani rozszerzać podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu wykonawcy z postępowania po wniesieniu przez tego drugiego odwołania. W świetle związania KIO, Sądu Okręgowego i Odwołującego zarzutami podniesionymi w odwołaniu, sprzeczne z naczelną zasadą postępowania cywilnego, jaką jest zasada równouprawnienia stron, byłoby dopuszczenie do rozszerzenia podstawy faktycznej decyzji o wykluczeniu Odwołującego. Wobec związania swoimi zarzutami, Odwołujący nie mógłby bowiem odnieść się do nowych okoliczności przedstawionych przez Zamawiającego, po wniesieniu odwołania. Z tych względów postępowanie Zamawiającego, polegające na przedstawieniu nowych dowodów w odpowiedzi na odwołanie i skargi, nie można traktować jedynie jako rozszerzenia argumentacji zawartej w decyzji o wykluczeniu. Powyższej wykładni nie podważa zasada ekonomiki procesowej ani zasada dyspozycyjności formalnej czyli rozporządzania przez stronę czynnościami procesowymi. Zasady te aczkolwiek ważne, nie mogą mieć charakteru dominującego. Z punktu widzenia naczelnych zasad postępowania cywilnego z pewnością ważniejszą rolę odgrywa zasada równouprawnienia stron a dokładniej zasada równości środków procesowych” – wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 marca 2021 r. sygn. akt  KIO 409/21.