tajemnica przedsiębiorstwa

Czy współpraca z podmiotem trzecim może zostać objęta tajemnicą przedsiębiorstwa?

Pytanie:

Zamawiający prowadzi przetarg nieograniczony i obecnie jest na etapie oceny ofert. Wykonawca oświadczył w JEDZ, że w celu spełnienia warunku udziału w postępowaniu będzie polegał na zdolności innych podmiotów. Wykonawca oświadczył, że jego oferta wraz z załącznikami zawiera informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i załączył uzasadnienie dla zastrzeżenia części oferty jako tajemnicy. Wskazał, że tajemnicę stanowią m.in. zobowiązania podmiotów udostępniających zasoby, oświadczenia JEDZ tych podmiotów oraz wszystkie inne dokumenty dotyczące tych podmiotów, w tym wykaz części zamówienia, której wykonanie zostanie powierzone podwykonawcy.

Wykonawca wskazuje, że zastrzeżone informacje mają dla niego wartość gospodarczą, bowiem dotyczą m.in. posiadanego przez podmioty trzecie doświadczenia, a ich ujawnienie mogłoby negatywnie wpłynąć na możliwość efektywnego konkurowania między przedsiębiorcami i utrudnić mu pozyskanie zasobu w ewentualnych kolejnych zamówieniach, w przypadku np. unieważnienia i powtórzenia postępowania przez zamawiającego.

Wykonawca powołuje się na wyrok KIO o sygn. akt 2024/16: „Informacje w zakresie doświadczenia określonego podmiotu, a także fakt współpracy z danymi partnerami bez wątpienia posiada dla wykonawcy określoną, wymierną wartość gospodarczą”.

W poprzednim unieważnionym przez nas postępowaniu ofertę złożył ten sam wykonawca i załączył do niej dokumenty, tj. zobowiązanie do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów i JEDZ tego samego podmiotu X, których wówczas nie objął tajemnicą przedsiębiorstwa (w obecnym postępowaniu występują dwa podmioty trzecie X i nowy podmiot Y).

Czy zasadne jest objęcie tajemnicą przedsiębiorstwa informacji umożliwiających identyfikację firm, z którymi wykonawca współpracuje i przy pomocy których zamierza wykonywać zamówienie i wykazuje spełnianie warunków udziału w postępowaniu, w szczególności dokumentów w których znajdują się nazwy podmiotów udostępniających zasoby w celu spełnienia przez wykonawcę warunku, tj. JEDZ tych podmiotów, ich zobowiązania, oświadczenia oraz wykaz podwykonawców, w którym są wskazani?

tajemnica przedsiębiorstwa

Skuteczność zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa – jakie działania podjąć, a jakich unikać?

Wykonawca uprawniony jest do zastrzeżenia informacji w ofercie jako stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Musi jednak wykazać zasadność tej czynności. W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dość powszechnym zjawiskiem jest zastrzeganie przez wykonawców informacji jedynie w celu utrudnienia konkurentom dostępu do ofert i załączonych do nich dokumentów. Jakiego rodzaju praktyki funkcjonują w tym obszarze? Jakich działań powinien wystrzegać się zamawiający, chroniąc zastrzeżone informacje – o tym poniżej.

W artykule m.in.:

  • Wykonawca może więc objąć określone informacje tajemnicą przedsiębiorstwa, ale jest jednocześnie zobowiązany do wykazania skuteczności takiego zastrzeżenia.
  • Słuszny w swym założeniu art. 8 ust. 2 ustawy Pzp jest w praktyce patologicznie nadużywany przez wykonawców, którzy zastrzegając informacje będące podstawą do ich ocen, czynią to ze skutkiem naruszającym zasady uczciwej konkurencji, tj. wyłącznie w celu uniemożliwienia weryfikacji przez konkurentów wypełniania przez nich wymagań zamawiającego.
  • W uzasadnieniu zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa wykonawcy często poprzestają na przywołaniu stanowisk interpretatorów lub składów orzekających. Nie jest to wystarczające. Nie funkcjonuje bowiem generalna zasada o możliwości zastrzegania poszczególnych rodzajów informacji, typu wykaz osób, wyjaśnienia wysokości oferowanej ceny itd.
  • Argumentując zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa, wykonawca jest zobowiązany wykazać jego zasadność, np. przedstawić brzmienie stosowanych klauzul umów poufności z pracownikami, jeżeli się na takie powołuje, czy postanowienia obowiązujących u niego regulaminów dotyczących zachowania w poufności zastrzeganych informacji.

Utajnienie części oferty – skomplikowany proces ustalania, czy faktycznie występuje tajemnica przedsiębiorstwa

Pytanie:

W przetargu nieograniczonym powyżej progu unijnego na budowę sortowni odpadów komunalnych wraz z dostawą i montażem urządzeń składających się na linię sortowania odpadów komunalnych zostały złożone cztery oferty w postaci elektronicznej. Wykonawcy mieli w pewnym zakresie „zaprojektować” linię sortowniczą i dobrać urządzenia spełniające wymogi siwz. Wykonawca X w celu wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu polega na zasobach podmiotów trzecich, tj. projektancie technologii dla linii sortowniczej oraz kierowniku montażu linii technologicznej.

Wykonawca X zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa następujące informacje:

  • nazwy/modele/producentów urządzeń (wykaz oferowanych urządzeń składających się na linię sortowniczą),
  • nazwy podmiotów trzecich i podwykonawców,
  • zakres podwykonawstwa oraz imiona, nazwiska i doświadczenie kadry skierowanej do realizacji zamówienia (część formularza ofertowego, JEDZ wykonawcy w zakresie informacji o podwykonawstwie, JEDZ podmiotów trzecich oraz zobowiązania podmiotów trzecich do udostępnienia zasobów).

Wykonawca X w uzasadnieniu zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa złożonym wraz z ofertą argumentuje, iż dobór urządzeń linii sortowniczej stanowi know-how przedsiębiorstwa, a udostępnienie zainteresowanym wykazu oferowanych urządzeń umożliwi pełną identyfikację zastosowanych rozwiązań oraz dostawców urządzeń (podwykonawców), ujawni strategię firmy odnośnie dostaw i wynegocjowanych u podwykonawców cen za dostawy urządzeń (struktura kosztów). Ponadto w kontraktach z podwykonawcami ujęto klauzule poufności, a ujawnienie dostawców może utrudnić kontakty handlowe w przyszłości, a nawet doprowadzić do przechwycenia dostawców przez konkurencję. W odniesieniu do zastrzeżenia imion i nazwisk oraz doświadczenia kadry skierowanej do realizacji zamówienia wykonawca X argumentuje, że ze względu na specyficzny charakter i złożoność zamówienia istotne jest skompletowanie zespołu o wysokich kwalifikacjach, dzięki któremu istnieje możliwość pozyskania i wykonania zamówienia. W związku z tym, że o sile firmy przesądzają ludzie, niezbędne jest zabezpieczenie się przed dostępem do zasobów kadrowych wykonawcy. Ujawnienie informacji o kadrze oraz nazw podmiotów trzecich, którzy udostępniają swoich pracowników na potrzeby realizacji zamówienia mogłoby doprowadzić do „podkupienia kadry” przez konkurencyjne firmy i osłabić pozycję rynkową Wykonawcy.

Wykonawca X w celu wykazania, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa przytoczył argumenty:

1)      informacje nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej, a w odniesieniu do kadry kierowanej do realizacji zamówienia – nie są znane ogółowi, w szczególności osobom, które ze względu na swoją działalność zawodową nie są zainteresowane posiadaniem tych informacji,

2)      dostęp do informacji miał jedynie ograniczony krąg osób, pracowników wykonawcy związanych klauzulami poufności z pracodawcą,

3)      stosowano wewnętrzne reguły postępowania z informacjami sensytywnymi, w myśl których specjaliści poszczególnych branż nie znają informacji poufnych w innych branżach,

4)      dane poufne były przekazywane bezpośrednio pomiędzy pracownikami przygotowującymi ofertę oraz w szczególny sposób uniemożliwiający przypadkowe ujawnienie tych danych,

5)      wersja elektroniczna ostatecznego doboru dostawców urządzeń oraz parametrów technicznych niektórych urządzeń została przekazana z pominięciem sieci Internet,

6)      sposób postępowania z informacjami poufnymi u wykonawcy reguluje wewnętrzna procedura, która była przestrzegana,

7)      zewnętrzni doradcy wykonawcy nie byli dopuszczeni do wiedzy na temat informacji poufnych (dotyczy kadry kierowanej do realizacji zamówienia),

8)      zobowiązano do zachowania poufności wszystkie osoby uczestniczące w przygotowaniu oferty oraz wskazaną w ofercie kadrę, która zostałaby skierowana do realizacji zamówienia.

W ocenie zamawiającego można uznać, iż informacje zastrzeżone przez wykonawcę X mają wartość gospodarczą, jednakże wątpliwości budzi to, czy faktycznie stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa. Opisany przez wykonawcę sposób postępowania z danymi poufnymi − w ocenie zamawiającego − wydaje się być zwykłym postępowaniem w wielu firmach z różnych branż. Wykonawca nie przedłożył ani nawet nie przytoczył fragmentów stosowanych przez niego wewnętrznych procedur oraz zastosowanych klauzul poufności. Rynek podmiotów projektujących, montujących i produkujących urządzenia linii sortowniczej jest dość wąski i urządzenia, a także ich dostawcy (podwykonawcy oraz podmioty trzecie) czy nawet projektant technologii dla linii sortowniczej powtarzają się w ofertach kilku różnych wykonawców. Ponadto przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte po raz trzeci. W poprzednim unieważnionym postępowaniu wykonawca X również złożył ofertę, która była w całości jawna (oferty nie są identyczne pod względem podwykonawców, podmiotów trzecich i kadry, ale niektóre aspekty się powtarzają, w szczególności zaoferowano te same urządzenia). Wykonawcy zwrócili się o udostępnienie ofert konkurencji. Zamawiający udostępnił na razie jedynie część jawną oferty. Czy należy odtajnić i udostępnić zastrzeżoną część oferty wykonawcy X? Czy w przypadku uznania, iż zastrzeżone informacje faktycznie stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, zamawiający powinien udostępnić pozostałym wykonawcom JEDZ wykonawcy X w części jawnej np. w formie skanu z zamazaną sekcją D zawierającą informacje dotyczące podwykonawców? JEDZ nie zawiera szczegółowych informacji o kadrze, gdyż wykonawcy byli zobowiązani wypełnić jedynie sekcję alfa w części IV JEDZ. W przypadku takiej formy udostępnienia JEDZ zainteresowanym nie ma możliwości sprawdzenia, kto podpisał dokument kwalifikowanym podpisem elektronicznym.