Sygn. akt: KIO 1402/18
WYROK
z dnia 30 lipca 2018 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant: Norbert Sierakowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lipca 2018 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu w dniu 16.07.2018 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum: Arcus&Romet Group sp.
z o.o., WIM System sp. z o.o. (ul. Podgrodzie 32c, 39-
200 Dębica) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Miejski Zarząd Dróg (ul. Grudziądzka 159, 87-100
Toruń)
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania oraz nakazuje unieważnienie czynności unieważnienia
wyboru oferty najkorzystniejszej (dokonanego 04 czerwca 2018 roku)
kosztami postępowania obciąża Zamawiającego Miejski Zarząd Dróg (ul.
Grudziądzka 159, 87-100 Toruń) i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
O
dwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum: Arcus&Romet Group sp. z o.o., WIM System sp.
z o.o. (ul. Podgrodzie 32c, 39-
200 Dębica) tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Zamawiającego Miejski Zarząd Dróg (ul. Grudziądzka 159, 87-
100 Toruń) na rzecz Odwołującego - wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Konsorcjum: Arcus&Romet Group sp. z o.o., WIM
System sp. z o.o. (ul. Podgrodzie 32c, 39-
200 Dębica) kwotę 16230 zł 00 gr
(słownie: szesnaście tysięcy dwieście trzydzieści złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1579
z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.
Przewo
dniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 1402/18
UZASADNIENIE
Zamawiający Miejski Zarząd Dróg w Toruniu prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na: Świadczenie usługi
polegającej na uruchomieniu oraz zarządzaniu i kompleksowej eksploatacji systemu
Toruński Rower Miejski (TRM).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało przekazane Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej w dniu
12.12.2017 r. i opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Nr 2017/S 241-
500397 w dniu 15.12.2017 r.
16 lipca 2018 roku Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Arcus&Romet Group sp. z o.o. i WIM System s
p. z o.o. wnieśli odwołanie i zarzucili
Zamawiającemu naruszenie: art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez unieważnienie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty
W
sytuacji gdy nie zachodzą podstawy do podjęcia takiej
czynności, art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp przez unieważnienie Postępowania w sytuacji, gdy
nie jest ono obarczone niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego w świetle art 146
ust. 1 ustawy Pzp oraz art. 146 ust. 6 ustawy Pzp,
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w związku z art
91 ust. 1 i art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp przez naruszenie zasad zachowania uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców poprzez unieważnienie czynności
wyboru oferty Odwołującego w sytuacji gdy nie zachodzą podstawy do unieważnienia
czynności wyboru oferty Odwołującego oraz nie zachodzą podstawy do unieważnienia
postępowania.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia,
przedmiotowego postępowania, celem jego kontynuowania zgodnie z przepisami ustawy Pzp
i
celem
procedury,
jakim
jest
udziele
nie zamówienia publicznego, nakazanie
Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty z
dnia 04.06.2018 r. złożonej przez Konsorcjum w składzie: Arcus & Romet Group Sp. z o. o.,
WIM System Sp. z o.o., nakazanie Zamawiaj
ącemu dokonania wyboru oferty
najkorzystniejszej, obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego, w tym
zasądzenie na rzecz Odwołującego kosztów postępowania zastępstwa procesowego przed
Krajową Izbą Odwoławczą według norm przepisanych.
Zamaw
iający wszczął postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w przedmiocie
świadczenia usługi polegającej na uruchomieniu oraz zarządzaniu i kompleksowej
eksploatacji systemu Toruński Rower Miejski (TRM) w trybie przetargu nieograniczonego na
podstawie
przepisów ustawy Pzp, zamieszczając dnia 12.12.2017r. ogłoszenie o
zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej,
jak również przekazując je do publikacji Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (dnia
15.12.2017 r. pod numerem 2017/S 241-500 397).
Do
upływu terminu składania ofert w dniu 23.01.2018 r. złożonych zostało 3 oferty w tym
oferta Odwołującego.
01.03.2018 roku Zamawiający poinformował Wykonawców ubiegających o udzielenie
zamówienia o wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty BIKEU sp. z o.o. oraz o wykluczeniu z
udziału w postępowaniu oraz o odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 12, art. 24 ust. 4,
art 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp, ponieważ w ocenie Zamawiającego
Odwołujący nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu, a oferta Wykonawcy
wykluczonego z udziału w postępowaniu podlegała odrzuceniu.
Odwołujący nie zgodził się z taką decyzją Zamawiającego i wniósł odwołanie. Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 28 marca 2018 r. sygn. akt: KIO 459/18 uwzględniła odwołanie
w całości i nakazała Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej
oferty oraz unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania o udzielenie
zamówienia a w konsekwencji odrzucenia oferty Odwołującego i nakazała ponowną ocenę
oraz badanie ofert celem wyboru najkorzystniejszej oferty. Tym samym, w ocenie
Odwołującego, poza sporem powinno pozostać, że Zamawiający winien był w oparciu o
złożone dokumenty i wyjaśnienia dokonać wyboru oferty Odwołującego jako
najkorzystniejszej w postępowaniu. Po wydanym wyroku Izby i braku wniesienia skargi w
Zamawiający wszczął postępowanie wyjaśniające w przedmiocie rozstrzygniętym przez Izbę.
Odwołujący podkreślił, że Zamawiający wszczynając po raz kolejny procedurę żądania
złożenia dodatkowych dokumentów oraz wyjaśnień nie zgadzał się z orzeczeniem KIO i
zamiast wnieść skargę do Sadu na orzeczenie Izby, wszczął poszukiwania podstaw, aby po
raz kolejny odrzucić ofertę Odwołującego.
4 czerwca 2018 r. Zamawiający poinformował Wykonawców, iż w wyniku powtórzenia
czynności badania i oceny złożonych ofert jako najkorzystniejsza została wybrana oferta
Odwołującego (Konsorcjum w składzie: Arcus&Romet Group sp. z o.o. i WIM System sp. z
o.o.)
Na
tę okoliczność Wykonawca BIKEU sp. z o.o. złożył w dniu 14.06.2018 r. odwołanie.
Konsorcjum
w składzie: Arcus&Romet Group sp. z o.o. i WIM System sp. z o.o. przystąpił do
odw
ołania po stronie Zamawiającego. Zamawiający uwzględnił odwołanie w całości i uznał
zarzuty odwołania BIKEU sp. z o.o. Na tę okoliczność Konsorcjum w składzie: Arcus &
Romet Group sp. z o.o. i WIM System s
p. z o.o. wniosło sprzeciw.
Krajowa Izba Odwoławcza w dniu 28 czerwca 2018 r. sygn. akt: KIO 1180/18 odrzuciła
odwołanie złożone przez BIKEU sp. z o.o.
6 lipca 2018 r. Zamawiający poinformował wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia o unieważnieniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z dnia 4.06.2018 r.
złożonej przez Konsorcjum w składzie: Arcus & Romet Group sp. z o.o. i WIM System sp. z
o.o. oraz o unieważnieniu przedmiotowego postępowania, ponieważ obarczone jest
niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Jako podstawę dokonania tych czynności Zamawiający wskazał art. 7 ust. 1 w związku z art
15 ust. 1 oraz art. 93 ust. 1 pkt 7 w związku z art 93 ust 3 ustawy Pzp.
Jako przesłankę unieważnienia postępowania Zamawiający wskazał zaistnienie niemożliwej
do usunięcia wady postępowania uniemożliwiającej zawarcie niepodlegającej unieważnieniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego w postaci nieuzasadnionego ograniczenia
konkurencyjności procedury przetargowej, tj. wypełnienia dyspozycji normy art 93 ust 1 pkt 7
ustawy Pzp.
Jako stan faktyczny będący podstawą unieważnienia postępowania wskazano, że w
wyniku przeprowadzonego postępowania, przetarg został rozstrzygnięty i upubliczniono
informację o wyborze najkorzystniejszej oferty. Umowa z Wykonawcą nie może zostać
zawarta, ze względu na dokonanie przez Zamawiającego czynności z naruszeniem art 11
ust. 7d ustawy Pzp, która to potencjalnie mogła ograniczyć konkurencję w przedmiotowym
postępowaniu, co bezpośrednio - w ocenie Zamawiającego - narusza naczelną zasadę
udzielania zamówień wynikającą z art 7 ust 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym na
Zamawiającym ciąży obowiązek przygotowania i przeprowadzenia postępowania w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. Zdaniem Zamawiającego wada
postępowania polegająca na opublikowaniu ogłoszenia o zamówieniu na poziomie
krajowym wcześniej niż w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, powodująca
nieuzasadnione ograniczenie konkurencyjności procedury przetargowej, w przypadku
zawarcia umowy stanowiłaby bezpośrednią przyczynę unieważnienia umowy z uwagi na
naruszenie art. 52 dyrektywy 2014/24/UE oraz art.11 ust. 7d ustawy Pzp, a w konsekwencji
r
ażące złamanie art. 7 ust. 1 i 3 Pzp. W przebiegu przedmiotowego postępowania już po
wyborze najkorzystniejszej oferty, zaszło uzasadnione podejrzenie, że w sposób
nieuzasadniony ograniczono konkurencyjność procedury przetargowej.
Zamawiający wszczął postępowanie zamieszczając dnia 12.12.2017 r. ogłoszenie o
zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej,
jak również przekazując je do publikacji Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (dnia
15.12.2017r. pod numerem 2017/S 241-500 397).
Na tej podstawie w związku z naruszeniem przez Zamawiającego art 11 ust 7d ustawy Pzp,
Zamawiający wywiódł, że zaistniała okoliczność uprawdopodabnia wniosek, że gdyby
ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane z zachowaniem dyspozycji art 52 dyrektywy
2014/24/UE, a na poziomie krajowym zgodnie z art. 11 ust 7d ustawy Pzp, to bez szkody dla
zamówienia możliwe było zwiększenie konkurencyjności, która w sposób nieuprawniony
została ograniczona do podmiotów działających na rynku krajowym, które w pierwszej
kolejności ogłoszeniem o zamówieniu zostały poinformowane o wszczęciu postępowania. W
zaistniałym stanie faktycznym, zdaniem Zamawiającego doszło do powstania wady
postępowania mającej wpływ na jego wynik uzasadniającej unieważnienie postępowania w
oparciu o przepis art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp.
Odwołujący nie zgodził się z decyzja Zamawiającego. Wskazał, że zgodnie z art 93 ust. 1 pkt
7 ustawy Pz
p Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli
postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Ww. przesłanka
jest ściśle związana z zaistnieniem przesłanek unieważnienia umowy określonych w art. 146
ust. 1 ustawy Pzp. Poza wprost wymienionymi w tym przepisie przyczynami nieważności
umowa podlega unieważnieniu również z przyczyn określonych w art. 146 ust. 6 ustawy Pzp
i art. 705 K.c.
W argumentacji Odwołujący podniósł, że wykładnia celowościowa przepisu art. 93 ust. 1 pkt
7 ustawy Pzp prowadzi do wniosku, że niemożliwa do usunięcia wada uniemożliwiająca
zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego to każda
niedająca się usunąć wada o istotnym znaczeniu. Nie może to być wada zwykła, tj.
jakakolwiek wada postępowania. Zamawiający unieważniając postępowanie na podstawie
art.
93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp jest zobligowany wskazać, która z przesłanek
uniemożliwiających zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego
zaktualizowała się wskutek naruszenia przepisów Pzp. Konieczne jest więc wystąpienie
związku przyczynowego pomiędzy zaistniałą wadą, a niemożnością zawarcia umowy.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający prowadząc szeroki wywód dotyczący regulowania
przesłanek zastosowania normy art 93 ust 1 pkt 7 ustawy Pzp oraz art. 146 ust 1 ustawy Pzp
nie wskazał, ze względu na którą z przesłanek wymienionych w tym przepisie należy
uznać, że umowa podlegałaby unieważnieniu. Podobnie Zamawiający nie wykazał, iż
opublikowanie na jedynie 2 dni wcześniej ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej
niż w DUUE ograniczyło lub mogło ograniczyć konkurencję w postępowaniu i stanowi to
wadę postępowania na tyle istotną, że skutkującą koniecznością unieważnienia
postępowania w oparciu o art. 146 ust 6 ustawy Pzp.
Z art.
93 ustawy Pzp wynika obowiązek zamawiającego do unieważnienia prowadzonego
postępowania w przypadku wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń enumeratywnie
wymienionych w powołanym przepisie ustawy. Oznacza to, że działanie zamawiającego
powinno być pozbawione w odniesieniu do instytucji unieważnienia postępowania
jakiejkolwiek uznaniowości. Interpretacja przesłanek unieważnienia postępowania powinna
być dokonywana w sposób ścisły przy zachowaniu prymatu wykładni gramatycznej i
celowościowej, a udowodnienie, że dokonanie czynności unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego miało swoje normatywne i faktyczne podstawy,
spoczywa zawsze na
zamawiającym, jako na podmiocie, który wywodzi skutki prawne (art.
190 ust. 1 ustawy nawiązujący do art 6 kc).
Dalej Odwołujący podkreślił, że czynność unieważnienia postępowania nie może służyć
bezpodstawnemu wycofywaniu się przez Zamawiającego z postępowania, które - czemu
Zamawiający w trakcie prowadzenia postępowania poprzez swoje działania dawał
wielokrotnie wyraz -
nie spełniło jego oczekiwań, co do wykonawcy, który spełnił postawione
warunki udziału w postępowaniu i złożył najkorzystniejszą ofertę, co dwukrotnie potwierdziła
KIO w wydanych w sprawie rozstrzygnięciach.
Dla wykazania, że w konkretnym przypadku mamy do czynienia z istotną i niemożliwą do
usunięcia wadą postępowania, istnieje konieczność wykazania, że zachodziłaby - w sytuacji
podpisania
umowy w sprawie zamówienia publicznego w danym postępowaniu -
którakolwiek przesłanka, wskazująca na to, że umowa ta podlega unieważnieniu, czy to w
oparciu o art. 146 ust 1 ustawy Pzp, czy też art. 146 ust. 6 ustawy Pzp. W przedmiotowej
sprawie Zamawiający nie podjął takiego starania, aby wykazać, że którakolwiek z w/w
przesłanek, wskazujących na konieczność unieważnienia umowy, zaistniałby, gdyby
Zamawiający umowę w sprawie niniejszego zamówienia podpisał - nie wykazał jej wpływu na
wynik postępowania oraz braku możliwości zawarcia niepodlegającej unieważnieniu umowy.
Przywołany przepis art. 93 ust 1 pkt 7 ustawy Pzp w swojej dyspozycji, wskazując na
nieusuwalną wadę postępowania, odwołuje się do podstaw unieważnienia umowy w sprawie
zamówienia publicznego. Wskazuje bowiem, że dane postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego podlega unieważnieniu, jeżeli - w sytuacji ewentualnego zawarcia
umowy w sprawie zamówienia publicznego w takim postępowaniu - doszłoby do zawarcia
umowy, która podlegałaby unieważnieniu. Umowa w sprawie zamówienia publicznego
podlega unieważnieniu w sytuacji wypełnienia się choćby jednej z katalogu bezwzględnych
przesłanek nieważności umowy, określonych w art. 146 ust. 1 ustawy Pzp.
W żaden sposób, zdaniem Odwołującego nie można przesądzić, że wykonawcy korzystający
z Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej jako źródła informacji o wszczęciu
przedmiotowego postępowania, którzy jedynie hipotetycznie mogli w okolicznościach tego
konkretnego postępowania uzyskać informację o zamówieniu 2 dni później aniżeli
wykonawcy śledzący na bieżąco strony internetowe wszystkich zamawiających publicznych
w kraju, bądź jakikolwiek inny potencjalny wykonawca nie złożyli oferty, która mogłaby być
uznana za najkorzystniejszą. Tylko bowiem jednoznaczne stwierdzenie wpływu naruszenia
na wynik postępowania stanowi o nieważności umowy.
Odwołujący na marginesie zauważył, że w art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawodawca wskazał, że
Umowa podlega unieważnieniu, jeżeli zamawiający nie zamieścił ogłoszenia o zamówieniu w
BZP albo nie przekazał ogłoszenia o zamówieniu UPUE. Przepis wyraźnie stanowi, że o
możliwości unieważnienia umowy przesądza jedynie niedopełnienie obowiązków
publikacyjnych związanych z zamieszczeniem lub opublikowaniem ogłoszenia w urzędowych
publikatorach (Biuletyn Zamówień Publicznych, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej).
Zaniechanie zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w siedzibie zamawiającego lub na
stronie internetowej (por. np. art. 40 ust. 1), chociaż stanowi naruszenie ustawy, jednakże nie
jest przesłanką unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego zawartej po tak
przeprowadzonym postępowaniu.
W ocenie Odwołującego w odniesieniu do rozważań Zamawiającego co do zaistnienia
przesłanek wynikających z art. 146 ust. 6 ustawy Pzp, nie można wywieść, że wcześniejsza
o jedynie 2 dni publikacja ogłoszenia na stronie internetowej, czy tym bardziej tablicy
ogłoszeń zamawiającego może rodzić skutek w postaci naruszenia przepisów ustawy
mających wpływ na wynik postępowania, co skutkować może unieważnieniem
postępowania. Działania lub zaniechania zamawiającego muszą dotyczyć czynności
fundamentalnych dla wyniku postępowania, muszą mieć charakter istotny i nie mogą być
rozpatrywane w oderwaniu od okoliczności konkretnego postępowania.
Zgodni
e z art. 43 ust. 2 ustawy Pzp w stanie obowiązującym w dniu wszczęcia postępowania
jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art 11 ust. 8, termin składania ofert nie może być krótszy niż 40 dni
od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. W
przedmiotowym postępowaniu zamawiający przekazał ogłoszenie o zamówieniu w dniu
12.12.2017 r. wyznaczając termin składania ofert na dzień 23.01.2018 r. Zamawiający na
sk
ładanie ofert wyznaczył zatem termin 41 dni (1 dzień więcej ponad czas określony ustawą
Pzp), dodatkowo niwelując tym samym jedynie hipotetyczny wpływ na ograniczenie
konkurencyjności w postępowaniu o jeden dzień w stosunku do określonego.
Odwołujący wskazał także, że w 2017 roku Zamawiający prowadził wcześniejsze
postępowanie na Świadczenie usługi polegającej na uruchomieniu oraz zarządzaniu i
kompleksowej eksploatacji systemu Toruński Rower Miejski (TRM) - Ogłoszenie o
zamówieniu nr 2017/S 193-396133 z dnia 7.10.2017 r. Także w tamtym przypadku
Zamawiający zamieścił ogłoszenie o zamówieniu przed terminem publikacji ogłoszenia w
DUUE. Zamawiający nie znalazł wówczas przesłanek do unieważnienia postępowania ze
względu na naruszenie art. 11 ust. 7d ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł także, że Zamawiający w okolicznościach niniejszego postępowania nie
wyznaczył zbyt krótkiego terminu składnia ofert. Każdy wykonawca chcący wziąć udział w
tym postępowaniu miał obiektywnie wystarczającą ilość czasu na sporządzenie i złożenie
oferty. W
trakcie prowadzonego postępowania nie ujawnili się wykonawcy z innych państw
UE chcący wziąć udział w postępowaniu choćby poprzez złożenie zapytania do
postępowania lub wniosku o wydłużenie terminu na złożenie ofert.
Zamawiający w rozstrzyganej sprawie, poza wskazaniem na oczywistą niemożliwość
usunięcia naruszenia art. 11 ust 7 d ustawy Pzp nie wykazał, że naruszenie to miało lub
mogło mieć wpływ na wynik postępowania.
Izba ustaliła, że brak jest podstaw do odrzucenia odwołania.
Uwzgl
ędniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę stan sprawy na chwilę
zamknięcia rozprawy, oświadczenia, stanowiska i dowody Stron złożone w trakcie
rozprawy, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się uprawnieniem do wniesienia odwołania,
zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Izba ustaliła także, że bezsporny pomiędzy stronami jest fakt, że Zamawiający opublikował
na sw
ojej stronie internetowej oraz w siedzibie Zamawiającego ogłoszenie o zamówieniu
oraz treść SIWZ w dniu 12 grudnia 2017 roku. 15 grudnia 2018 roku ogłoszenie o
zamówieniu ukazało się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 11 ust. 7d
ustawy
Prawo zamówień publicznych, zamieszczenie ogłoszeń w sposób określony w ust. 5,
w zakresie ogłoszeń podlegających obowiązkowi publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej, oraz ogłoszeń, o których mowa w art. 7c, nie może nastąpić przed ich
publikac
ją w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej albo upływem 48 godzin od
potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez urząd Publikacji Unii Europejskiej.
Zamawiający opublikował zatem ogłoszenie o zamówieniu oraz treść SIWZ na swojej stronie
internetowej oraz w swojej
siedzibie przed ich publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej oraz przed upływem 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez
urząd Publikacji Unii Europejskiej. Tym samym Zamawiający naruszył dyspozycję art. 11 ust.
7d ustawy Pra
wo zamówień publicznych.
Zamawiający dokonał czynności unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie
z tym artykułem, Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli
postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie
niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Zdaniem Zamawiającego wada postępowania polegała na opublikowaniu ogłoszenia o
zamówieniu na poziomie krajowym wcześniej niż w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej, co spowodowało nieuzasadnione ograniczenie konkurencyjności procedury
przetargowej, a wada ta stanowiłaby bezpośrednią przyczynę unieważnienia umowy z
uwagi na naruszenie art. 52 dyrektywy 2014/24/UE oraz art.11 ust. 7d ustawy Prawo
z
amówień publicznych, a w konsekwencji rażące złamanie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Prawo
z
amówień publicznych.
Zamawiający wskazał, że w przebiegu przedmiotowego postępowania już po wyborze
n
ajkorzystniejszej oferty, zaszło uzasadnione podejrzenie, że w sposób nieuzasadniony
ograniczono konkurencyjność procedury przetargowej. Fakt ten stał się bezpośrednią
przyczyną unieważnienia przetargu na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo
zamówień publicznych.
Zamawiający wskazywał zatem na uzasadnione podejrzenie, że w sposób nieuzasadniony
ograniczono konkurencyjność procedury przetargowej. Należy jednak zauważyć, że
Zamawiający nie wykazał, aby opublikowanie ogłoszenia o zamówieniu w siedzibie
Zamawiającego i na jego stronie internetowej przed publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej oraz przed upływem 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez
U
rząd Publikacji Unii Europejskiej, rzeczywiście doprowadziło do ograniczenia
ko
nkurencyjności. Obowiązkiem Zamawiającego było potwierdzenie, że doszło do
nieuzasadnionego ograniczenia konkurencyjności. Decyzja o unieważnieniu postępowania
winna zostać poparta okolicznościami stanu faktycznego i musi dotykać okoliczności
faktycznych, stano
wiących istotę sprawy.
Zamawiający powinien wykazać bowiem, że nastąpiły okoliczności, z powodu których
umowa nie będzie ważna, czego Zamawiający nie wykazał. Zamawiający przede wszystkim
nie wskazał przepisu ustawy, na podstawie którego umowa podlegałaby unieważnieniu. Art.
146 ustawy Prawo zamówień publicznych określa przypadki, w których umowa podlega
unieważnieniu. Brak jest wśród tych przesłanek okoliczności zamieszczenia ogłoszenia o
zamówieniu w siedzibie Zamawiającego oraz na jego stronie internetowej przed ich
publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz przed upływem 48 godzin od
potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez urząd Publikacji Unii Europejskiej.
Podkreślenia wymaga, że nie każde naruszenie przepisów ustawy pociąga za sobą skutek w
postaci nieważności umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Samo naruszenie art. 11
ust. 7d ustawy Prawo zamówień publicznych (tj. zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w
siedzibie Zamawiającego i na jego stronie internetowej przed opublikowaniem w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej) nie może być utożsamiane z wpływem na wynik
postępowania i co więcej, nie może oznaczać automatycznie, że umowa o udzielenie
zamówienia publicznego jest nieważna. Tym samym fakt naruszenia przez Zamawiającego
w niniejszym postępowaniu art. 11 ust. 7d ustawy Prawo zamówień publicznych nie oznacza,
że zawarta umowa o udzielenie zamówienia publicznego będzie nieważna.
Skutki naruszenia art. 11 ust. 7d ustawy Prawo zamówień publicznych zostały analogicznie
ocenio
ne także przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
Prezes Urzędu Zamówień Publicznych dokonując kontroli uprzedniej w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego na opracowanie dokumentacji projektowej wraz z
pełnieniem nadzoru autorskiego w ramach projektu pn. „Poprawa dostępu kolejowego do
portów morskich w Szczecinie i Świnoujściu” (źródło: uchwała Krajowej Izby Odwoławczej z
17 lipca 2017 r. o sygn. KIO/KU31/17) stwierdził, że zamieszczając na stronie internetowej
oraz w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego (tj. w inny sposób niż w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej) ogłoszenie o zamówieniu oraz ogłoszenia o
zmianie ogłoszenia o zamówieniu przed ich publikacją w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej albo przed upływem 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez
Urząd Publikacji Unii Europejskiej, zamawiający dopuścił się naruszenia art. 11 ust. 7d
ustawy Prawo z
amówień publicznych. Powyższe naruszenie nie miało wpływu na wynik
postępowania.
Zamawiający w trakcie rozprawy wskazał, że u Zamawiającego miała miejsce kontrola
administracyjna
, która wskazała analogiczną wadę w innym postępowaniu. Zamawiający
wyjaśnił, że wprawdzie brak jest takiego naruszenia w treści taryfikatora, jednakże naliczono
5% kary. Trafnie zauwa
żył jednak Odwołujący, że wartość korekty została obniżona do
najniższego możliwego poziomu, tj. 5%, co oznacza, że również kontrolujący uznał
naruszenie w postaci zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej i w
siedzibie Zamawiającego przed ich opublikowaniem w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej za
nieistotne. Ponadto instytucja kontrolująca nie dopatrzyła się tak istotnego
naruszenia, aby ko
nieczne było unieważnienie postępowania.
Należy w tym miejscu ponownie podkreślić, że czym innym jest stwierdzenie naruszenia
określonego przepisu ustawy, czym innym zaś wada, która powoduje, że zawarta umowa w
sprawie zamówienia publicznego będzie nieważna. Sam fakt naruszenia przepisu ustawy nie
skutkuje automatycznie
tym, że umowa o udzielenie zamówienia będzie nieważna. W
niniejszym postępowaniu Zamawiający nie wskazał, dlaczego, na podstawie jakiego przepisu
zawarta umowa miałaby być nieważna.
Należy także wskazać, że organ kontroli stwierdza naruszenie przepisów ustawy, a samo
takie stwierdzen
ie nie jest wystarczające do unieważnienia postępowania. Do unieważnienia
postepowania niezbędne jest wykazanie, że postepowanie dotknięte jest wadą,
uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Dodatkowo należy wskazać, że Zamawiający przyznał w trakcie rozprawy, że nie ma wiedzy,
czy nie istnieje wykonawca zagraniczny, który nie mógłby wziąć udziału w postępowaniu.
Zatem wszelkie rozważania Zamawiającego o ewentualnym naruszeniu konkurencyjności są
czysto teoretyczne. Brak je
st zatem jakiejkolwiek przesłanki i jakiegokolwiek dowodu, że
wykonawca zagraniczny zamierzał złożyć ofertę. Dla ustalenia istnienia wady postępowania,
skutkującej brakiem możliwości zawarcia ważnej umowy, nie jest wystarczający hipotetyczny
wpływ na wynik postępowania, ale konieczna jest realność zagrożenia.
Z art.
93 ustawy Pzp wynika obowiązek zamawiającego do unieważnienia prowadzonego
postępowania w przypadku wystąpienia któregokolwiek ze zdarzeń enumeratywnie
wymienionych w powołanym przepisie ustawy. Izba podziela stanowisko, zgodnie z którym
działanie Zamawiającego powinno być pozbawione w odniesieniu do instytucji unieważnienia
postępowania jakiejkolwiek uznaniowości.
W treści decyzji o unieważnieniu postępowania również nie wykazano procedury badania
przesłanek, ani stopnia prawdopodobieństwa ich wpływu na wynik postępowania w
kontekście niniejszego postępowania.
Jedynie u
zupełniająco należy zauważyć, że wykonawcy śledzą na bieżąco ogłoszenia o
zamówieniu i bez trudu mają możliwość dowiedzieć się o ewentualnym zamówieniu.
Ponadto, w niniejszym post
ępowaniu Zamawiający wyznaczył termin 41 dni na złożenie
ofert. Termin ten odpowiada (a nawet przewyższa) termin wskazany w ustawie Prawo
zamówień publicznych. Izba podziela stanowisko Odwołującego, zgodnie z którym czas 41
dni (na złożenie oferty) pozwala profesjonalnemu wykonawcy na to, żeby zdążyć oszacować
ryzyko związane z przystąpieniem do postępowania.
Podkreślenia także wymaga, że podstawa unieważnienia w postaci opublikowania
ogłoszenia o zamówieniu w siedzibie Zamawiającego i na jego stronie internetowej przed
opublikowaniem w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nie może stać się furtką dla
Zamawiających do unieważnienia całości postępowania. Czynność unieważnienia
postępowania nie może służyć bezpodstawnemu wycofywaniu się przez Zamawiającego z
postępowania.
Izba uznała zatem za uzasadniony zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 93 ust. 1 pkt
ustawy Pzp przez unieważnienie postępowania w sytuacji, gdy nie jest ono obarczone
niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu
umowy w sprawie zamówienia publicznego w świetle art 146 ust. 1 ustawy Pzp oraz art. 146
ust. 6 ustawy Pzp. W konsekwencji Izba w sentencji wyroku nakazała Zamawiającemu
unieważnienie czynności unieważnienia niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
W konsekwencji Izba uznała także za uzasadniony zarzut naruszenia przez Zamawiającego
art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty.
W sytuacji, gdy bezpodstawna okazała się czynność unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego, nie zaszły podstawy do podjęcia czynności
unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej. Tym samym Izba w sentencji wyroku
nakazała Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia wyboru oferty
najkorzystniejszej (dokonanego 04 czerwca 2018 roku).
Mając powyższe okoliczności na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2010 r., Nr 41, poz. 238 ze zm.) do kosztów
postępowania odwoławczego Izba zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1
rozporządzenia.
Przewodniczący:
………………………………