cena

Działanie wykonawcy, które polegało na rażącym zawyżeniu ceny ryczałtowej za wykonanie prac projektowych naruszało dobre obyczaje i mieściło się w pojęciu czynu nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w treści art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Czynem nieuczciwej konkurencji jest m.in. działanie polegające na ustaleniu ceny za etap wstępny (projektowy) na tak wysokim, niekonkurencyjnym i niemalże nierealnym poziomie, iż może oznaczać np. próbę sfinansowania innych prac oraz robót z publicznych środków (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 8 września 2020 r., sygn. akt 1850/20 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 17 lutego 2021 r., sygn. akt VII Ga 627/20).

Wykonawca, do którego zwrócił się zamawiający, musi liczyć się z ciężarem gatunkowym składanych wyjaśnień. Powinien także wziąć pod uwagę, że od tych wyjaśnień zależy, czy oferta wykonawcy zostanie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 lub art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Izba uznała, że nie może aprobować stanowiska odwołującego, który podszedł do wyjaśnień zbyt lekceważąco i przedstawił w nich informacje ogólne i niewiarygodne dotyczące najistotniejszych cen urządzeń w przedmiocie zamówienia. Informacje te stały się następnie powodem odrzucenia oferty (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 marca 2021 r., sygn. akt  KIO 473/21).

Skoro kwota szacowana przez zamawiającego wynosiła 9 mln zł, a cena najdroższej oferty oscylowała na poziomie 7 mln zł, to oznacza, że zamawiający przeszacował wartość zamówienia o około 2 mln zł. Okoliczność znacznego przeszacowania wartości zamówienia przez zamawiającego, wpływ ośmiu ofert ze znacznie niższymi cenami, utrzymującymi się na jednakowym poziomie (tj. z niewielką rozpiętością cen), powinna spowodować u  zamawiającego wątpliwości co do zasadności wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących zaoferowanej ceny (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 7 grudnia 2020 r., sygn. akt KIO 2991/20).

Powoływanie się przez wykonawcę na posiadanie doświadczonej kadry może co najwyżej generować wyższe koszty niż je obniżać. Natomiast oświadczenie o zaproponowaniu minimalnych kosztów w celu uniknięcia likwidacji firmy może wskazywać na to, że cena oferty została ukształtowana w oderwaniu od rzeczywistych kosztów przedmiotowej inwestycji i jest podyktowana jedynie sytuacją ekonomiczną wykonawcy (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 12 czerwca 2020 r., sygn. akt KIO 696/20).

W sytuacji, gdy cena oferty odbiegała o ponad 50% od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o należny VAT, zamawiający, zgodnie z art. 90 ustawy Pzp, miał nie tylko prawo ale i obowiązek wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny oraz złożenia stosownych dowodów. Jak wynika z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, polski ustawodawca przesądził, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy Pzp ma obowiązek udowodnić zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień zaoferował cenę rażąco niską. Wyjaśnienia i dowody na ich poparcie składane przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie muszą zaś obalić owo domniemanie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 15 czerwca 2020 r., sygn. akt  KIO 656/20).