przetarg

Kiedy w praktyce dojdzie do konfliktu interesów w postępowaniu?

Oświadczenie o niepodleganiu wyłączeniu z postępowania (konflikt interesów i przestępstwa związane z przetargiem)

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy Pzp:

  • kierownik zamawiającego,
  • członek komisji przetargowej oraz
  • inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania po stronie zamawiającego,
  • osoby mogące wpłynąć na wynik tego postępowania bądź
  • osoby udzielające zamówienia

podlegają wyłączeniu z dokonywania czynności w postępowaniu, jeżeli:

1)     po ich stronie występuje konflikt interesów,

2)     zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 228–230a, art. 270, art. 276, art. 286, art. 287, art. 296, art. 296a, art. 297, art. 303 lub art. 305 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, o ile nie nastąpiło zatarcie skazania.

Wymienione osoby składają na te okoliczności oświadczenia w sposób opisany w art. 56 ustawy Pzp.

Kim w praktyce są „inne osoby wykonujące czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego” lub „osoby mogące wpłynąć na wynik tego postępowania lub osoby udzielające zamówienia”? Czy należy zaliczyć do nich np. skarbnika gminy, który podpisuje zlecenie przeprowadzenia postępowania i umowę z wybranym wykonawcą oraz radcę prawnego parafującego wzór umowy i następnie umowę zawieraną z wykonawcą, a niekiedy również udzielającego wraz z pracownikiem merytorycznym wyjaśnień do SWZ?

W artykule przeczytasz odpowiedzi na pytania kto, w jakich okolicznościach i kiedy złoży stosowne oświadczenia, o których stanowi art. 56 ustawy Pzp.

  • Aby ustalić, czy dana osoba ma obowiązek złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 56 ust. 4 ustawy Pzp, trzeba określić rodzaj i charakter wykonywanych przez nią czynności oraz stwierdzić, czy mogą one wpływać na przebieg lub wynik postępowania.
  • Celem omawianej regulacji jest zapewnienie, aby czynności w postępowaniu, od momentu jego wszczęcia, były podejmowane przez osoby, które dają rękojmię obiektywnego i bezstronnego prowadzenia procedury i tym samym prawidłowego wyboru wykonawcy. 
  • Ustawa zawiera dwie grupy podstaw, które obligują do wyłączenia z dokonywania czynności kierownika zamawiającego, członka komisji przetargowej, innych osób wykonujących czynności związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego lub osób mogących wpłynąć na wynik tego postępowania bądź udzielających zamówienia. Są to okoliczności:

– występowania konfliktu interesów oraz

– skazania za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, o którym mowa w art. 56 ust. 3 ustawy Pzp. 

  • Skarbnik gminy, który podpisuje zlecenie przeprowadzenia postępowania oraz następnie umowę z wybranym wykonawcą, nie jest osobą objętą zakresem podmiotowym ww. przepisu.
Przegląd przesłanek wykluczenia z przetargu – kiedy wykonawca nie może realizować zamówienia

Przegląd przesłanek wykluczenia z przetargu – kiedy wykonawca nie może realizować zamówienia

Jednym z podstawowych instrumentów Prawa zamówień publicznych, mających za zadanie ochronę realizacji zasad postępowania, tj. reguł uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, jest wykluczenie z postępowania. Zamawiający ma obowiązek i prawo z niego skorzystać w każdej sytuacji, w której dojdzie do przekonania, że dany wykonawca nie spełnia określonych warunków podmiotowych. Znaczenie tego mechanizmu jest na tyle istotne, że jego wykorzystanie niesie za sobą najdalej idące skutki – zamyka przed wykonawcą możliwość ubiegania się o uzyskanie zamówienia. Sprawdź, jakie obligatoryjne i fakultatywne przesłanki wykluczenia przewiduje Prawo zamówień publicznych oraz jakie działania może podjąć wykonawca, aby uniemożliwić zamawiającemu wykluczenie go z postępowania. 

Istotą instytucji wykluczenia jest eliminacja wykonawcy z postępowania z uwagi na stwierdzenie przez zamawiającego braku po jego stronie pewnych cech podmiotowych. O zamówienie mogą ubiegać się wykonawcy niepodlegający wykluczeniu i spełniający warunki udziału w postępowaniu, zatem nie ma tu mowy o obowiązku spełniania przez wykonawców „warunków negatywnych” – przesłanki wykluczenia mają samoistny charakter.

Przesłanki wykluczenia reguluje art. 24 ustawy Pzp. Ich badanie stanowi jeden z elementów obowiązkowej podmiotowej weryfikacji wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego. Przesłanki wykluczenia dzielą się na:

  • obowiązkowe i
  • fakultatywne.

Przy czym w tym drugim przypadku zamawiający może je stosować jedynie w sytuacji, gdy przewidzi to w siwz i ogłoszeniu.

Katalog przesłanek wykluczenia z postępowania jest zamknięty, a co za tym idzie, zamawiający nie może tworzyć własnych lub modyfikować wskazanych w ustawie Pzp warunków wykluczenia.

Ogólną zasadę wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zawiera art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp. Zgodnie z tym przepisem istnieją trzy rodzaje podstaw do wykluczenia, a mianowicie:

1)     niewykazanie spełniania warunków udziału w postępowaniu;

2)     niewykazanie nieistnienia podstaw do wykluczenia;

3)     brak zaproszenia do negocjacji, złożenia ofert wstępnych lub ofert.

Zgodnie z ostatnią ze wskazanych przesłanek wykluczeniu podlegają ci wykonawcy, którzy nie zakwalifikowali się do dalszego etapu w postępowaniach kilkustopniowych. Chodzi o podmioty niezaproszone do:

  • złożenia oferty w przetargu ograniczonym,
  • złożenia oferty wstępnej w negocjacjach z ogłoszeniem,
  • dialogu – w dialogu konkurencyjnym.

Obligatoryjne przesłanki wykluczenia zostały opisane w art. 24 ust. 1 pkt 12–23 ustawy Pzp. Stanowią zamknięty katalog, tj. zbiór ten w wyczerpujący sposób określa przypadki wykluczeń. Instytucja zamawiająca musi każdorazowo poddać każdego wykonawcę weryfikacji pod względem przesłanek wskazanych w ustawie. Ich spełnienie zobowiązuje zmawiającego do wykluczenia danego wykonawcy.

Zamawiający nie może w przetargu krajowym zmuszać wykonawców do założenia konta na platformie zakupowej

Pytanie:

W związku z pandemią przetarg krajowy jest prowadzony w formie elektronicznej na komercyjnej platformie zakupowej i tam też odbywa się komunikacja między zamawiającym a wykonawcami.

Oto niektóre zapisy siwz dotyczące komunikacji:

„1. Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego jest prowadzone za pośrednictwem Platformy pod adresem: https://akademia-mil.ezamawiajacy.pl/servlet/HomeServlet.

2. Zamawiający dopuszcza składanie ofert w formie elektronicznej za pośrednictwem Platformy lub osobiście, listownie w formie papierowej.

3. Komunikacja między Zamawiającym a Wykonawcami, w tym wszelkie oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje, przekazywane są w formie elektronicznej za pośrednictwem Platformy (chyba, że Zamawiający wskaże inaczej w wezwaniu do złożenia lub uzupełnienia dokumentów).

4. Szczegółowe informacje dotyczące korzystania z Platformy, proces zakładania konta i logowania się zostały zawarte w instrukcji udostępnionej przez Zamawiającego na Platformie w zakładce „Regulacje i procedury procesu zakupowego”.

8. Wykonawca zamierzający wziąć udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, musi posiadać konto na Platformie Zakupowej.

11. W przypadku, gdy Wykonawca nie posiada konta użytkownika, wypełnia formularz rejestracyjny dostępny po kliknięciu funkcjonalności „Załóż konto za darmo”. Następnie Wykonawca postępuje zgodnie ze wskazówkami Marketplanet OnePlace, które otrzyma na wskazany w formularzu rejestracyjnym adres e-mail.

12. Rejestracja Wykonawcy trwa maksymalnie do 2 dni roboczych. W związku z tym Zamawiający zaleca Wykonawcom uwzględnienie czasu niezbędnego na rejestrację w procesie złożenia oferty w postaci elektronicznej. Wykonawca wraz z potwierdzeniem złożenia wniosku rejestracyjnego otrzyma informację o możliwości przyspieszenia procedury założenia konta, wówczas należy skontaktować się pod numerem telefonu podanym w ww. potwierdzeniu.

13. Po upływie terminu składania ofert, wszelkie informacje i zawiadomienia przekazywane są między Zamawiającym a Wykonawcą w formie elektronicznej za pośrednictwem Platformy, po zalogowaniu się przez Wykonawcę na konto użytkownika, w zakładce „Korespondencja”.

14. Wszyscy Wykonawcy w celu bezproblemowej komunikacji z Zamawiającym na Platformie powinni przed upływem terminu składania ofert przystąpić do postępowania na Platformie poprzez funkcję „Przystąp do postępowania” oraz posiadać założone konto w aplikacji Marketplanet OnePlace.

Zamawiający w postępowaniu dopuścił składanie ofert w postaci elektronicznej i pisemnej (papierowej) – zgodnie z art. 18a ust. 4 ustawy z 20 lipca 2018 r. zmieniającej ustawę – Prawo zamówień publicznych oraz ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. W postępowaniu zostało złożonych 7 ofert w postaci elektronicznej i 3 w formie papierowej. Jeden z wykonawców, który złożył ofertę papierową, nie posiada konta na platformie i w związku z tym zamawiający nie może korespondować z nim przy pomocy tej platformy (m.in. nie może przesłać wezwania do złożenia dokumentów). Czy zamawiający może lub powinien przekazać wykonawcy wezwanie do złożenia dokumentów w inny sposób, np. na podany przez niego adres poczty elektronicznej? Czy należy odrzucić ofertę jako niezgodną z treścią siwz?

Zamawiający nie może odrzucić oferty złożonej przez wykonawcę, który nie ma konta na platformie zakupowej. W zakresie sposobu komunikacji zamawiający może zwrócić się do wykonawcy z prośbą o założenie konta na platformie lub przesłać mu wezwanie do złożenia dokumentów na adres poczty elektronicznej.

Artykuł 18a pkt 1 ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw dopuszcza, aby komunikacja pomiędzy zamawiającym a wykonawcami odbywała się m.in. przy użyciu środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Przez środki komunikacji elektronicznej należy rozumieć rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną.

Spółka cywilna wykonawcą – jak powinna składać oświadczenia w przetargu?

Pytanie:

Wykonawca jest spółką cywilną, w skład której wchodzą wspólnicy X i Y. Postępowanie jest prowadzone elektronicznie. Wykonawca przesłał z ofertą umowę spółki, z której treści wynika, że do reprezentacji spółki są uprawnieni samodzielnie obydwaj wspólnicy. Ponadto przesłano oświadczenie podpisane przez dwóch wspólników, które potwierdza, że upoważnionym do podpisywania oferty i do występowania w przetargu jest wspólnik X. Mam pytanie odnośnie do złożenia przez ww. wykonawcę dokumentów:

a)       oświadczenia o przynależności lub braku przynależności do tej samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 ustawy Pzp,

b)      oświadczenia o braku orzeczenia wobec niego zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne oraz oświadczenia wykonawcy o braku wydania wobec niego prawomocnego wyroku sądu lub ostatecznej decyzji administracyjnej o zaleganiu z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne bądź zdrowotne.

Jeśli chodzi o dokument „a” wykonawca złożył je jako elektroniczną kopię oświadczenia sporządzonego pisemnie opatrzoną kwalifikowanym podpisem elektronicznym wspólnika X. Treść tego oświadczenia zawiera informacje, że składa je spółka cywilna i podpisują się pod nim dwie osoby (domyślam się, że są nimi każdy ze wspólników, gdyż podpisom tym towarzyszy pieczęć spółki z pełną jej nazwą, adresem i NIP oraz REGON).

Jeśli chodzi o oświadczenie „b” figurujące na jednym druku, to zamawiający otrzymał dwa jego egzemplarze:

1)      pierwszy przesłano jako elektroniczną kopię oświadczeń, sporządzonych pisemnie, opatrzoną kwalifikowanym podpisem elektronicznym wspólnika Y. Treść tych oświadczeń zawiera informacje, że składa je spółka cywilna wspólnik X, wspólnik Y i podpisuje się pisemnie pod nimi jedna osoba (domyślam się, że tą osobą jest wspólnik Y, bo jego podpis jest czytelny i zawiera się w nazwie przedmiotowej spółki, ale towarzyszy mu pieczęć spółki z pełną jej nazwą, adresem i NIP oraz REGON);

2)      drugi jest elektroniczną kopią oświadczeń sporządzonych pisemnie, opatrzoną kwalifikowanym podpisem elektronicznym wspólników X i Y. Treść tych oświadczeń zawiera informacje, że składa je spółka cywilna wspólnik X, wspólnik Y i pisemnie podpisuje się pod nimi jedna osoba (domyślam się, że podpis należy do wspólnika X, ale nie wiem tego na 100%, bo podpis jest nieczytelny i towarzyszy mu pieczęć spółki z pełną jej nazwą, adresem, NIP i REGON).

Czy oświadczenia zostały prawidłowo wypełnione i podpisane? Czy z treści tych oświadczeń może wynikać, że składa je spółka cywilna wspólnik X, wspólnik Y czy raczej w nagłówku powinno widnieć, że oświadczenie składa wspólnik X reprezentujący spółkę i podpisane wyłącznie przez jednego wspólnika, którego to oświadczenie dotyczy zarówno pisemnie jak i elektronicznie?