KIO 537/18 Sygn. akt: KIO 538/18 WYROK dnia 13 kwietnia 2018 r.

Sygn. akt: KIO 537/18 

Sygn. akt: KIO 538/18 

WYROK 

z dnia 13 kwietnia 2018 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Ryszard Tetzlaff 

Członkowie:   

Paweł Trojan  

Agnieszka Trojanowska 

Protokolant:            

Adam Skowroński 

po  rozpoznaniu  na rozprawie  w  dniu  9 kwietnia 2018 

r. w Warszawie odwołań wniesionych 

do Pr

ezesa Krajowej Izby Odwoławczej: 

A.  w  dniu  23  marca  2018  r.  przez  Thales  Polska  Sp.  z  o.o., 

ul.  Gen  Zajączka  9;                 

01-518 Warszawa (sygn. akt:  KIO 537/18) 

B.  w  dniu  23  marca  2018  r.  przez  Thales  Polska  Sp.  z  o.o., 

ul.  Gen  Zajączka  9;                 

01-518 Warszawa (sygn. akt:  KIO 538/18) 

w postępowaniu prowadzonym PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul. Targowa 74, 03-734 

Warszawa    

przy udziale: 

A.  TORPOL S.A

., ul. Mogileńska 10 G, 61-052 Poznań zgłaszającego przystąpienie do 

postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 538/18 po stronie odwołującego,  

orzeka: 

uwzględnia  oba  odwołania  w  zakresie  zarzutów  naruszenia  przez  Zamawiającego 

art.  29  ust.  2  oraz  art.  7  ust.  1  Prawa  z

amówień  publicznych  poprzez  zawarcie                        

w  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  zwanej  dalej:  „SIWZ”  tom  III  w  pkt 

(„Wymagania  dla  urządzeń  srk  umożliwiające  ich  powiązanie  z  innymi 

urządzeniami/systemami 

srk") 

postanowienia 

przewidującego 

obowiązek 

opracowania,  przekazania  i  przeniesienia  autorskich  praw  majątkowych  do 

dokumentacji  technicznej  (specyfikacji  interfejsu)  szczegółowo  wymienionej  w  pkt 

3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ, 

i  nakazuje  zmianę  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ  w  taki 

sposób,  aby  postanowienia  SIWZ  przewidywały  udzielenie  Zamawiającemu 

niewyłącznej licencji do dokumentacji interfejsu i uwzględnienie konsekwencji zmiany 

w subklauzuli 1.10. tom II SIWZ.  

W pozostałym zakresie oddala oba odwołania.     

2.  kosztami  postępowania  obciąża  PKP  Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.,  ul.  Targowa  74,             

03-734 Warszawa i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  40  000  zł  00  gr 

(słownie:    czterdzieści  tysięcy  złotych  zero  groszy),  uiszczoną przez  Thales  Polska  Sp.                

z o.o., 

ul. Gen Zajączka 9; 01-518 Warszawa tytułem wpisów od odwołań, 

2.2. zasądza od PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa 

na rzecz Thales Polska Sp. z o.o., 

ul. Gen Zajączka 9; 01-518 Warszawa kwotę 47 200 

zł  00  gr  (słownie:  trzy  siedem  tysięcy  dwieście  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisów od odwołań oraz wynagrodzenia 

pełnomocników. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych  (t.j.  Dz.  U.  z  24  sierpnia  2017  r.  poz.  1579)  na  niniejszy  wyrok  -  

w  terminie  7  dni  od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa 

Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.   

Przewodniczący: 

……………………………… 

Członkowie:   

……………………………… 

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 537/18 

Sygn. akt: KIO 538/18 

Uzasadnienie 

Postępowanie  o  udzielnie  zamówienia  publicznego  prowadzone  w  trybie  przetargu 

nieograniczonego na:  

„LOT  C  -  Prace  na  liniach  kolejowych  nr  131,  686,  687,  704  na  odcinku  Kalina  

(km  66,800) 

–  Rusiec Łódzki  (km  137,500)”;  zostało wszczęte  ogłoszeniem  w  ogłoszeniem 

opublikowanym  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  23.12.2017  r.  

pod nr 2017/S 247-520830;

„LOT  D  -  Prace  na  liniach  kolejowych  nr  131,  542,  739  na  odcinku  Rusiec  Łódzki  

(km  137,500) 

–  Zduńska  Wola  Karsznice  (km  170,212)”;  zostało  wszczęte  ogłoszeniem                    

w  ogłoszeniem  opublikowanym  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  

23.12.2017 r. pod nr 2017/S 247-520830; 



  przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa zwanym dalej: 

„Zamawiającym”.  

W  dniu 

13.03.2018  r.  (umieszczając  na  stronie  internetowej)  Zamawiający  zmienił 

treść  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  zwanej  dalej:  „SIWZ”  –  Modyfikacja 

SIWZ - 

Część V, w każdym ze wskazanych wyżej postępowań (LOT C, LOT D). Wersja ta 

przewidywała w tomie III w pkt 3.6.8.2.14.6 nowy obowiązek, który polega na konieczności 

przekazania  Zamawiającemu  dokumentacji  technicznej  związanej  z  realizacją  zamówienia. 

Dokumentacja  ta  stanowi  swoistą  Instrukcję  działania  oprogramowania  wykorzystywanego 

przy  realizacji  zamówienia  (tzw.  "interfejsu"),  wobec którego  Zamawiający  nabywa  licencję, 

zgodnie z postanowieniami subklauzuli 1.10 tomu II SIWZ. 

Nowa treść pkt 3.6.8.2.14.6 tomu 

IIl  SIWZ  dodała  ponadto,  iż  do  wymienionej  dokumentacji  Wykonawca  jest  zobowiązany 

przenieść  na  rzecz  Zamawiającego  całość  autorskich  praw  majątkowych,  na  zasadach 

określonych  w  umowie.  Obowiązek  ten  został  wprowadzany  przez  następujący  zapis:                    

„Z  chwilą  przyjęcia  przez  Zamawiającego  utworów  powstałych  w  związku  z  realizacją 

niniejszego Kontraktu (lub przyjmowanej przez niego części), w ramach Ceny Kontraktowej, 

Wykonawc

a  przenosi  na  rzecz  Zamawiającego  bezwarunkowo,  na  wyłączność  całość 

autorskich praw majątkowych do utworów wchodzących w skład dokumentacji lub jej części, 

na zasadach wskazanych w umowie.". 

Odwołanie w sprawie o sygn. akt: KIO 537/18 (LOT C) – Thales Polska Sp. z o.o.: 

W  dniu  23.03.2018  r. 

(wpływ  do  Prezesa  KIO  w  wersji  elektronicznej  opatrzone 

bezpiecznym 

podpisem 

elektronicznym 

weryfikowanym 

za 

pomocą 

ważnego 

kwalifikowanego  certyfikatu  za  pośrednictwem  elektronicznej  skrzynki  podawczej  -  ePUAP)  

Thales Polska Sp. z o.o., 

ul. Gen Zajączka 9; 01-518 Warszawa zwane dalej: „Thales Polska 

Sp.  z  o.o.

”  albo  „Odwołującym  w  sprawie  o  sygn.  akt:  KIO  537/18”  wniosło  odwołanie  na 

treść  w/w  modyfikacji  SIWZ  –  Część  V  (LOT  C).  Kopie  odwołania  Zamawiający  otrzymał                  

w tym samym dniu (e-mailem). 

Zamawiający w dniu 26.03.2018 r. wezwał (umieszczając na 

stronie  internetowej)  wraz  kopią  odwołania,  w  trybie  art.  185  ust.1  Pzp,  uczestników 

postępowania  przetargowego  do  wzięcia  udziału  w  postępowaniu  odwoławczym.  Żadne 

zgłoszenia przystąpienia nie miały miejsca.  

Odwołanie w sprawie o sygn. akt: KIO 538/18 (LOT D) - Thales Polska Sp. z o.o.:  

W  dniu  23.03.2018  r. 

(wpływ  do  Prezesa  KIO  w  wersji  elektronicznej  opatrzone 

bezpiecznym 

podpisem 

elektroniczn

ym 

weryfikowanym 

za 

pomocą 

ważnego 

kwalifikowanego  certyfikatu  za  pośrednictwem  elektronicznej  skrzynki  podawczej  -  ePUAP)  

Thales Polska Sp. z o.o., 

ul. Gen Zajączka 9; 01-518 Warszawa zwane dalej: „Thales Polska 

Sp.  z  o.o.

”  albo  „Odwołującym  w  sprawie  o  sygn.  akt:  KIO  538/18”  wniosło  odwołanie  na 

treść  w/w  modyfikacji  SIWZ  –  Część  V  (LOT  D).  Kopie  odwołania  Zamawiający  otrzymał                  

w tym samym dniu (e-mailem).  

Zamawiający  w  dniu  26.03.2018  r.  wezwał  (umieszczając  na  stronie  internetowej) 

w

raz kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego 

do wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.  

W  dniu  28.03.2018  r.  (

wpływ  bezpośredni  do  Prezesa  KIO)  TORPOL  S.A.,                               

ul.  Mogileńska  10  G,  61-052  Poznań  zwana  dalej:  „TORPOL  S.A.”  albo  „Przystępującym” 

zgłosiło  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Odwołującego  wnosząc                     

o uwzględnienie odwołania w całości. Kopia zgłoszenia została przekazana Zamawiającemu 

oraz  Odwołującemu.  Przystępujący  poparł  zarzut  Odwołującego  co  do  braku  konieczności 

żądania  od  Wykonawcy  (lub  zgodnie  z  praktyką  od  jego  podwykonawcy  robót  srk) 

przekazania  praw  autorskich  do  dokumentacji  interfejsu  w  kontekście  charakteru  tego 

dokum

entu,  a  tym  samym  słusznym  staje  się  przyjęcie,  że  w  stosunku  do  standardowego 

oprogramowania  (patrz  dokumentacji  interfejsu)  wystarczającym  wydaje  się  nabycie  przez 

Zamawiającego licencji. 

Odwołujący w obu odwołaniach zarzucił naruszenie przez Zamawiającego art. 29 ust. 

1, 2 i 3b, art. 7 ust. 1Pzp w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 16) Pzp oraz art. 5 i art. 353(1) Kc w zw.              

z  art.  139  Pzp  - 

poprzez  zawarcie  w  SIWZ  tom  III  w  pkt  3.6.8.2.14.6  („Wymagania  dla 

urządzeń  srk  umożliwiające  ich  powiązanie  z  innymi  urządzeniami/systemami  srk") 

postanowienia  przewidującego  obowiązek  opracowania,  przekazania  i  przeniesienia 

autorskich  praw  majątkowych  do  dokumentacji  technicznej  (specyfikacji  interfejsu) 

szczegółowo  wymienionej  w  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ.  Zdaniem  Odwołującego, 

powyższe  postanowienia  naruszają  zasady  uczciwej  konkurencji,  proporcjonalności, 

równego  traktowania  wykonawców,  a  także  godzą  w  wynikające  z  Kc:  zakaz  nadużycia 

prawa  podmiotowego  oraz  zasadę  równości  stron  przy  kształtowaniu  warunków  umowy. 

Wnosił o: 

uwzględnienie odwołania w całości; 

nakazanie  Zamawiającemu  zmiany  postanowień  SIWZ  w  sposób  wskazany                                

w uzasadnieniu niniejszego odwołania; 

zasądzenie  na  rzecz  Odwołującego  kosztów  postępowania  w  tym  kosztów  zastępstwa 

prawnego według faktury przedstawionej na rozprawie. 

Zamawiający  -  PKP  Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie  rozpoczął 

Postępowanie poprzez publikację SIWZ w dniu 28.12.2018 r. 

Przedmiotem zamówienia opisanego w SIWZ jest opracowanie dokumentacji projektowej 

oraz  realizacja  robót  budowlanych  w  formule  „projektuj  i  buduj"  dla  zadania  pn.  LOT  C  - 

Prace  na  liniach kolejowych  nr  131,  686,  687,  704  na  odcinku  Kalina (km  66,800)  -  Rusiec 

Łódzki (km 137,500) w ramach projektu POIIŚ 5.1-14 pn.: „Prace na linii kolejowej C-E-65 na 

ode.  Chorzów  Batory  -  Tarnowskie  Góry  -  Karsznice  -  Inowrocław  -  Bydgoszcz  -

Maksymilianowo". 

W dniu 13.03.2018 r. Zamawiający opublikował nowa wersję SIWZ. Wersja ta przewiduje 

w  tomie  III  w  pk

t  3.6.8.2.14.6  nowy  obowiązek,  który  polega  na  konieczności  przekazania 

Zamawiającemu dokumentacji technicznej związanej z realizacją zamówienia. Dokumentacja 

ta  stanowi  swoistą  Instrukcję  działania  oprogramowania  wykorzystywanego  przy  realizacji 

zamówienia  (tzw.  "interfejsu"),  wobec  którego  Zamawiający  nabywa  licencję,  zgodnie                        

z  postanowieniami  subklauzuli  1.10  tomu  II  SIWZ.  Fakt  udzielenia  i  zakres  żądanej  licencji 

na  korzystanie  z  interfejsu  (oprogramowania)  nie  jest  przedmiotem  sp

oru  między 

Zamawiającym i Odwołującym. 

4.  Zgodnie  z  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  II

I  SIWZ,  obowiązek  dodany  przez  Zamawiającego 

dotyczy następujących dokumentów: 

W  przypadku  zabudowy  stacyjnych  urządzeń  srk  (nastawnica)  Wykonawca  dostarczy 

warunki techniczne dla 

umożliwienia współpracy z: 

•  systemem stacyjnym sile (sąsiednia nastawnica) 

•  systemem zdalnego sterowania 

•  centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC)  

•  systemem  samoczynnej  blokady  liniowej  (w  tym  na  potrzeby  współpracy  z  systemem 

ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC)) 

•  systemem  półsamoczynnej  blokady  liniowej  (w tym  na  potrzeby  współpracy  z  systemem 

ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC)) 

•  systemem kontroli niezajętości 

•  systemem zabezpieczenia ruchu na przejeździe kolejowo-drogowym 

•  napędem zwrotnicowym 

•  sygnalizatorem przytorowym 

W  przypadku  zabudowy  liniowych  urządzeń  srk  Wykonawca  dostarczy  warunki  techniczne 

dla umożliwienia współpracy z: 

•  systemem zdalnego sterowania 

•  centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD) 

•  systemem  stacyjnym  srk  (nastawnica)  (w  tym  na  potrzeby  współpracy  z  systemem 

ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC)) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 1 (koder LEU) 

•  systemem kontroli niezajętości 

•  sygnalizatorem przytorowym 

W przypadku zabudowy systemu zdal

nego sterowania (nadrzędnym) Wykonawca dostarczy 

warunki techniczne dla umożliwienia współpracy z: 

•   systemem zdalnego sterowania sąsiednim 

•  centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 1 (koder LEU) 

•  systemem stacyjnym srk (nastawnica) 

•  systemem samoczynnej blokady liniowej 

•   systemem półsamoczynnej blokady liniowej 

•  systemem zabezpieczenia ruchu na przejeździe kolejowo-drogowym 

W  przypadku  zabudowy  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  (RBC)  Wykonawca  dostarczy 

warunki techniczne dla umożliwienia współpracy z: 

•  systemem stacyjnym srk (nastawnica) 

•  systemem zdalnego sterowania 

•  centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) (sąsiednim) 

•  urządzeniami dsat 

W przypadku  z

abudowy systemu zabezpieczenia ruchu na przejeździe kolejowo-drogowym 

Wykonawca dostarczy warunki techniczne dla umożliwienia współpracy z: 

•  systemem zdalnego sterowania 

• systemem stacyjnym srk (nastawnica) 

•  centrum utrzymania i diagnostyki (CUiD) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 1 (koder LEU) 

W  przypadku  zabudowy  urządzeń  dsat  Wykonawca  dostarczy  warunki  techniczne  dla 

umożliwienia współpracy z: 

•  systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) 

W  przypadku  zabudowy  urządzeń  zewnętrznych  (tj.  napęd  zwrotnicowy;  system  kontroli 

niezajętości,  sygnalizator  przytorowy)  Wykonawca  dostarczy  warunki  techniczne  dla 

umożliwienia współpracy z: 

•  systemem stacyjnym srk (nastawnica) 

•  systemem samoczynnej blokady liniowej 

Nowa  treść  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  IIl  SIWZ  dodała  ponadto  warunek,  ii  do  wymienionej 

dokumentacji  Wykonawca  jest  zobowiązany  przenieść  na  rzecz  Zamawiającego  całość 

autorskich  praw  majątkowych,  na  zasadach  określonych  w  umowie.  Obowiązek  ten  został 

wprowadzany  przez  następujący  zapis:  „Z  chwilą  przyjęcia  przez  Zamawiającego  utworów 

powstałych  w  związku  z  realizacją  niniejszego  Kontraktu  (lub  przyjmowanej  przez  niego 

części),  w  ramach  Ceny  Kontraktowej,  Wykonawca  przenosi  na  rzecz  Zamawiającego 

bezwarunkowo,  na  wyłączność  całość  autorskich  praw  majątkowych  do  utworów 

wchodzących w skład dokumentacji lub jej części, na zasadach wskazanych w umowie." 

6.  W  konsekwencji  dodanego  postanowienia  w  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ,  autorskie 

prawa  majątkowe  do  wymienionej  dokumentacji  interfejsu  przenoszone  są  na 

Zamawiającego  na  zasadach  określonych  w  subklauzuli  1.10  tomu  II  SIWZ.  Sama  treść 

subklauzuli  1.10  i  zakres jej  stosowania określony  w  tomie II  SIWZ nie stanowi  przedmiotu 

sporu.  Odwołujący  ma  wyłącznie  zastrzeżenia  do  faktu,  że  przepisy  o  przeniesieniu 

autorskich  praw  majątkowych  zawarte  w  tej  subklauzuli,  zgodnie  z  zamiarem 

Zamawiającego,  mają  mieć  zastosowanie  do  dokumentacji  wymienionej  w  pkt  3.6.8.2.14.6 

tomu III SIWZ. 

Co istotne, zgodnie z treścią pkt 3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ, przeniesienie autorskich praw 

majątkowych  następuje  bez  względu  na  fakt,  czy  zażądana  przez  Zamawiającego 

dokumentacja tworzona Jest wyłącznie na potrzeby danego (jednego) postępowania, czy też 

jest  szablonem  stosowanym  przez  Odwołującego  (lub  też  jakiegokolwiek  innego  oferenta). 

Brak powyższego rozróżnienia ma zasadnicze znaczenie dla oceny zasadności i zgodności  

z  prawem  postawionego  przez  Zamawiającego  wymogu,  o  czym  szerzej  w  dalszej  części 

niniejszego odwołania. 

8.  Analogiczne  postanowienia  dotycz

ące  przeniesienia  autorskich  praw  majątkowych  do 

dokumentacji  były  już  przedmiotem  sporu  pomiędzy  Zamawiającym  a  Odwołującym                          

w ramach postępowania na „Projekt i zabudowę urządzeń sterowania ruchem i sygnalizacji 

oraz urządzeń kolejowej sieci telekomunikacyjnej na odcinku Poznań Główny - Wronki (LCS 

Poznań  Główny  III)  w  ramach  projektu  „prace  na  linii  kolejowej  E59  Poznań  Główny  - 

Szczecin Dąbie" zakończonego wyrokiem Krajowej Izy Odwoławczej (dalej: „Izba" lub „KIO") 

z 12.12.2017 r.

, sygn. akt: KIO 2506/17. W postępowaniu tym Odwołujący zarzucił m.in., że 

postanowienie  dotyczące  obowiązku  przeniesienia  praw  autorskich  praw  majątkowych  do 

dokumentacji  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji  oraz  proporcjonalności  i  stanowi 

nadużycie prawa podmiotowego w zakresie kształtowania warunków umowy. 

W toku postępowania w sprawie o sygn. akt: KIO 2506/17 Zamawiający wyjawił powody, 

ze względu na które wprowadza do SIWZ sporne postanowienia. Przyczyny te bez wątpienia 

pozostają  aktualne  w  przypadku  niniejszego  postępowania.  Zamawiający  podniósł                          

w szczególności, że: 

a) 

Wymóg  nabycia  praw  autorskich  do  dokumentacji  wynika  z  obiektywnej  potrzeby 

Zamawiającego - potrzeby otrzymania dokumentacji interfejsów, która umożliwi w przyszłości 

samodzielny i niezakłócony rozwój oraz utrzymanie systemu sterowania ruchem kolejowym, 

w  tym  przyłączanie  kolejnych  systemów  oraz  ich  integracji  bez  potrzeby  pełnego 

angażowania ich dostawców oraz producentów (str. 23 - wyroku KIO z 12.12.2017 r., sygn. 

akt: KIO 2506/17). 

b) 

Według Zamawiającego, realizowane uprzednio inwestycje (przy których nie zastrzeżono 

konieczności  przeniesienia  autorskich  praw  majątkowych  do  dokumentacji)  wiązały  się                    

z  koniecznością  udzielania  dotychczasowym  dostawcom/producentom  systemu  zamówień               

z wolnej ręki na dokonanie prac związanych z integracją. Zdaniem Zamawiającego, podmioty 

te - 

posiadając całość praw do systemu i dokumentacji - miały możliwość narzucana ceny za 

wykonanie  tego  typu 

prac.  Jedynym  zatem  celem  Zamawiającego  przy  ustanawianiu 

wymogów  przeniesienia  autorskich  praw  majątkowych  do  dokumentacji  jest  zapobieżenie 

konieczności udzielania zamówień z wolnej ręki i związanym z tym procederem narzucania 

ceny  przez  dostawców  i  producentów  oprogramowania  (str.  23  -  wyroku  KIO                              

z 12.12.2017 r., sygn. akt KIO 2506/17). 

c) 

W  dalszej  części  wywodu  Zamawiający  wyjaśnia,  że  sporne  postanowienie  jest  mu 

konieczne w celu pozyskania i posiadania informacji umożliwiającej powiązywanie systemów 

wykorzystywanych  przy  realizacji  zadania  (str.  24  -  wyroku  KIO  z  12.12.2017  r.,  sygn.  akt: 

KIO 2506/17). 

d) 

Zamawiający jednocześnie podkreśla, że żąda praw wyłącznie do tej dokumentacji, która 

jest  odpowiedzialna  na  połączenie  poszczególnych  systemów,  a  w  stosunku  do  samego 

interfejsu  (programu  komputerowego]  wymaga  jedynie  udzielenia  licencji,  co  (zdaniem 

Zamawiającego) nie ogranicza wykonawcy w dalszym korzystaniu i rozwijaniu produktu (str. 

24 i 25 - wyroku KIO z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17), 

e) 

Zamawiający  stwierdził,  wbrew  opinii  Odwołującego,  że  specyfikacje  techniczne  mają 

charakter uniwersalny. Świadczyć o tym ma fakt, że (zdaniem Zamawiającego) specyfikacje 

techniczne  opracowane  przez  innych  uczestników  rynku  systemów  sterowania  ruchem 

kolejowym  mają  charakter  indywidualny  i  dedykowane  są  dla  konkretnego  postępowania.                     

W  konsekwencji  - 

wbrew  zarzutom  Odwołującego  -  zbycie  praw  do  dokumentacji  nie 

powinno skutkować uniemożliwieniem Odwołującemu działalności w zakresie prac na rynku 

zabudowy urządzeń SRK (str. 25 - wyroku KIO z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17). 

f) 

Zamawiający  wskazał,  że  sporny  zapis  został  wprowadzony  zgodnie  z  Wytycznymi 

Prezesa  UZP  pt. "Udzielanie zamówień  publicznych na systemy  informatyczne  na  dostawę 

zestawów komputerowych" oraz „Wzorcowymi Klauzulami Ministerstwa Cyfryzacji w zakresie 

opisu przedmiotu zamówienia na systemy informatyczne i oprogramowania" (str. 26 - wyroku 

KIO z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17). 

g) 

Zdaniem  Zamawiającego,  zabezpieczenie  się  przed  koniecznością  zlecania  zamówień                 

z wolnej ręki na rozbudowę systemu czy tez dokonywanie integracji systemów może zostać 

zagwarantowane jedynie poprzez uzyskanie autorskich praw majątkowych  do dokumentacji 

technicznej  na  korzystanie  z  dokumentacji  na  określonych  polach  eksploatacji                                 

z  jednoczesnym  prawem  wykonywania  praw  zależnych  (str.  27  –  wyroku  KIO                                

z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17). 

h) 

Zdaniem  Zamawiającego,  uwzględnienie  odwołania  stałoby  w  sprzeczności  z  przyjętymi 

założeniami,  Wytycznymi  Prezesa  UZP  i  Ministerstwa  Cyfryzacji  i  prowadziłoby  do 

uzależnienia  się  Zamawiającego  od  Wykonawcy  przy  pracach  związanych  z  rozbudową                    

i  modernizacją  komputerowego  systemu  sterowania  ruchem  kolejowym.  Powyższe 

narażałoby  Zamawiającego  na  zarzut  naruszenia  zasad  uczciwej  konkurencji  i  równego 

traktowania wykonawców, a także nieracjonalne wydatkowanie środków publicznych (str. 27 

- wyroku KIO z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17), 

i) 

Zamawiający  uznał  za  chybiony  podniesiony  przez  Odwołującego  zarzut,  że  warunki 

narzucane przez SIWZ stanowią przejaw nadużycia pozycji dominującej. Zamawiający uznał, 

że  wymóg  przeniesienia  praw  autorskich  majątkowych  do  dokumentacji  zgodnie  z  treścią 

SIWZ  nie  prowadzi  do  wyeliminowania  konkurencji  na  rynku  właściwym  ani  nie  skutkuje 

wyeliminowaniem  Odwołującego  z  rynku,  a  wszystkie  stawiane  przez  Zamawiającego 

wymagania  posiadają  ekonomiczne  uzasadnienie  (str.  28  -  wyroku  KIO  z  12.12.2017  r., 

sygn. akt: KIO 2506/17), 

10.  KIO  wyrokiem  z  12.12.2017  r.,  sygn.  akt:  KIO  2506/17  - 

uznała,  że  odwołanie 

Odwołującego  nie  zasługuje  na  uwzględnienie  -  powtarzając  i  popierając  argumentację 

przytoczo

ną przez Zamawiającego. 

Odwołujący  krytycznie  ocenił  wyrok  z  12.12.2017  r.  Zastrzeżenia  Odwołującego  budzi   

w  szczególności  fakt,  że  w  ramach  postępowania  nie  zostały  szczegółowo  rozpatrzone 

wszystkie jego zarzuty, a w przypadku niektórych spornych kwestii Izba przyjęła okoliczności 

i argumentację Zamawiającego za prawidłowe bez wystarczającej analizy (o czym w dalszej 

części  niniejszego  odwołania).  Mimo  tego,  Odwołujący  nie  zdecydował  się  na  skorzystanie 

ze  środka  zaskarżenia  -  licząc,  że  niekorzystne  dla  niego  zapisy  nie  będą  powielane                    

w  kolejnych  postępowaniach  przetargowych  organizowanych  przez  Zamawiającego. 

Nadzieje  okazały  się  płonne,  gdyż  w  dniu  13.03.2018  r.  Zamawiający  dodał  sporne  zapisy                 

o  przeniesieniu  auto

rskich  praw  majątkowych  do  dokumentacji  interfejsu  do  szeregu 

prowadzonych  postępowań  przetargowych,  w  tym  do  warunków  postępowania  objętego 

niniejszym odwołaniem. 

Co  warte  zauważenia,  Odwołujący  nie  przystąpił  ostatecznie  do  postępowania 

przetargowego

,  którego  dotyczył  wyrok  z  12.12.2017  r.  Oznacza  to,  że  praktyka 

Zamawiającego  faktycznie  ograniczyła  konkurencję  (wśród  już  pierwotnie  wąskiego  grona 

potencjalnych  wykonawców  na  rynku)  i  będzie  ograniczać  konkurencję  w  kolejnych 

postępowaniach,  w  których  Zamawiający  powielać  będzie  sporne  zapisy  i  których 

Odwołujący konsekwentnie nie będzie mógł zaakceptować. 

Ze względu na wąski krąg potencjalnych wykonawców oraz liczbę i wartość postępowań 

przetargowych  Zamawiającego  -  istnieje  duże  prawdopodobieństwo,  że  absencja 

Odwołującego w kolejnych postępowaniach przetargowych podniesie średnią cenę realizacji 

zamówień  Zamawiającego  o  kwoty  w  znacznej  wysokości.  Dlatego  też,  zdaniem 

Odwołującego,  niniejsze  odwołanie  zasługuje  na  szczególnie  dogłębną  analizę  Izby  -  nie 

tylko  w  celu  zapewnienia  realizacji  zasad  PIP  (w  szczególności  weryfikacji,  czy 

spowodowane  przez  Zamawiającego  faktyczne  ograniczenie  konkurencji  ma  swoje 

obiektywne  i  istotne  uzasadnienie),  ale  również  w  trosce  o  interes  publiczny,  w  tym 

gospodarn

ość po stronie Zamawiającego jako podmiotu z sektora finansów publicznych. 

Uwagi wstępne 

Na  wstępie  Odwołujący  podkreślił,  że  rozumie  i  podziela  intencje  Zamawiającego, 

którymi  kieruje  się  przy  ustalaniu  wymogów  w  zakresie  praw  własności  intelektualnej  do 

materiałów  (oprogramowania,  dokumentacji)  wykorzystywanych  na  potrzeby  realizacji 

zamówień publicznych. Odwołujący jest także zainteresowany zapewnieniem stanu uczciwej 

konkurencji  na  rynku  - 

w  tym  zapobieżeniu  sytuacjom,  gdy  podmiot  konkurencyjny  wobec 

Odwołującego  otrzymuje  zlecenie  z  wolnej  ręki  ze  względu  na  niedoskonałe  zapisy  SIWZ                  

i  umów  sporządzonych  w  ramach  wcześniejszych  postępowań  przetargowych.  Jednakże, 

zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  stosuje  niewłaściwe,  nieskuteczne,  ograniczające 

konkurencję i dyskryminujące środki, a w konsekwencji powoduje skutek dokładnie odwrotny 

od zamierzonego. 

Wobec faktu, iż okoliczności sprawy oraz stanowisko Zamawiającego są Odwołującemu 

znane z treści wyroku dotyczącego poprzedniego (analogicznego) postępowania przed Izbą 

(sygn.  akt:  KIO  2506/17),  Odwołujący  stwierdza,  że  na  potrzeby  rozpatrzenia  niniejszego 

odwołania jest niezbędna odpowiedź na następujące pytania: 

a) 

Czy  sporne  zapisy  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ  służą  obiektywnej  potrzebie 

Zamawiającego związanej z realizacją Zamówienia publicznego? 

b) 

Czy  wybrana  przez  Zamawiającego  metoda  (służąca  spełnieniu  obiektywnej  potrzeby 

Zamawiającego)  koliduje  z  zasadami  wynikającymi  z  przepisów  prawa,  w  tym  z  zasadą 

proporcjonalności,  obowiązkiem  zachowania  uczciwej  konkurencji,  zakazem  dyskryminacji, 

zasadą  równości  stron  umowy,  zakazem  nadużycia  prawa  oraz  zakazem  nadużywania 

pozycji dominującej?  

c) 

Czy  istnieją  inne  metody  (niż  wybrana  przez  Zamawiającego)!  które  w  sposób  mniej 

istotny  i 

uciążliwy  kolidowałyby  z  którąś  z  powyżej  wymienionych  zasad  (jeżeli  kolizja  taka 

jest nieunikniona)? Odpowiedź negatywna na pytanie pierwsze lub pozytywna odpowiedź na 

pytanie  drugie  i  trzecie  oznaczałaby,  że  niniejsze  odwołanie  jest  uzasadnione,  

a Zama

wiający powinien dokonać odpowiedniej zmiany SIWZ. 

Przedmiot prawa autorskiego w przypadku spornej dokumentacji interfejsu 

Zasadniczą  kwestią  na  potrzeby  rozpatrzenia  niniejszego  postępowania  jest  ustalenie, 

czy  specyfikacja  interfejsu  stanowi  utwór  w  rozumieniu  prawa  autorskiego.  W  przypadku 

odpowiedzi negatywnej, należałoby uznać, że zarówno Odwołujący jak i Zamawiający nie są 

uprawnieni  do  limitowania  drugiej  stronie  sposobu  korzystania  ze  specyfikacji  interfejsu  na 

podstawie  przepisów  Ustawy  o  prawie  autorskim  i  prawach  pokrewnych,  a  tym  samym  - 

zarówno  sporny  zapis  SIWZ  jak  i  niniejsze  postępowanie  byłyby  w  rzeczywistości 

bezprzedmiotowe. 

Zgodnie  z  treścią  art.  1  ust.  1  Ustawy  o  prawie  autorskim  i  prawach  pokrewnych: 

„Przedmiotem  prawa  autorskiego  jest  każdy  przejaw  działalności  twórczej  o  indywidualnym 

charakterze,  ustalony  w  jakiejkolwiek  postaci,  niezależnie  od  wartości,  przeznaczenia                        

i sposobu wyrażenia (utwór)". 

W  świetle  ugruntowanego  orzecznictwa,  pojęcie  utworu  należy  rozumieć  szeroko,                          

a  ochroną  prawa  autorskiego  objęte  są  także  utwory  o  charakterze  technicznym,  jeżeli 

występuje  w  nich  choć  drobny  element  twórczy.  Zgodnie  z  wyrokiem  SN  

z  27.02.2009  r.,  sygn.  akt:  V  CSK  337/08: 

„Sąd  Najwyższy  wielokrotnie  wskazywał,  że 

utworem  podlegającym  ochronie  prawno-  autorskiej  jest  każde  dzieło,  jeśli  -  przynajmniej 

pod względem formy - wykazuje pewne elementy twórcze, choćby minimalne (orzeczenie SN              

z dnia 31 marca 1953 r., II C 834/52

). Za przedmiot prawa autorskiego uznawane były m. in. 

instrukcje bhp (orzeczenie SN z dnia 23 lipca 1971 r., U CR 244/71, nie publ.), instrukcje dla 

obsługiwania maszyny (orzeczenie SN z dnia 25 kwietnia 1969 r., i CR 76/69, OSNCP1970, 

nr 1, poz. 15), roz

kłady kolejowe, książki kucharskie, wzory i formularze (por. orzeczenie SN 

z dnia 8 listopada 1932 r., Zb. OSN1933, poz.7)". 

Nadmienił,  że  w  wyżej  wskazanym  wyroku  -  SN  uznał,  że  utworem  prawa  autorskiego 

może  być  sama  treść  SIWZ.  Jak  trafnie  zauważył  Sąd:  "Dla  oceny  określonego  dzieła 

referencyjnego  przydatna  jest  koncepcja  tzw.  statystycznej  jednorazowości,  która  zakłada 

badanie,  czy  takie  samo  lub  bardzo  podobne  dzieło  powstało  już  wcześniej  oraz  czy  jest 

statystycznie prawdopodobne sporządzenie w przyszłości takiego samego dzieła przez inną 

osobę.  Odpowiedź  przecząca  uzasadnia  tezę  o  istnieniu  cechy  indywidualności  dzieła. 

Okoliczność,  że  art  36  Pr.z.p.  Ustawa  prawo  zamówień  publicznych  -  przyp.  aut.)  określa 

katalog  niezbędnych  elementów,  jakie  powinna  zawierać  specyfikacja  istotnych  warunków 

zamówienia,  nie  pozbawia  możliwości  takiego  ukształtowania  treści  tego  dokumentu,  które 

spowoduje  powstanie  dzieła  zawierającego  w  sobie  cechy  twórcze,  spełniającego  wymóg 

oryginalności”. 

Zgodnie  z  wyżej  przywołanym  orzecznictwem,  należy  uznać,  że  specyfikacja  interfejsu 

(ze względu m.in. na obszerność i złożony charakter) zawiera bez wątpienia pewne elementy 

twórcze  podlegające  ochronie  prawno-autorskiej.  Okoliczność  ta  jest  bezsporna  pomiędzy 

Odwołującym i Zamawiającym. 

Warto  jednocześnie  podnieść,  że  ochrona  prawno-autorska  ma  swoje  granice  -  nie 

dotyczy  specyfikacji  interfejsu  jako  całości  ani  każdej  najmniejszej  części,  a  jedynie  jej 

elementów  posiadających  charakter  twórczy.  Nie  są  zatem  objęte  ochroną  te  części 

dokumentacji,  które  charakteru  twórczego  nie  wykazują  -  nawet  gdy  posiadają  względnie 

złożony  charakter.  Jak  trafnie  wskazał  SA  w  Poznaniu  w  wyroku  z  04.11.2008  r.,  I  ACa 

490/06: "Nie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego opracowanie sta

nowiące jedynie 

zastosowanie nawet wysokospecjalistycznej wiedzy technicznej, jeżeli jego treść jest z góry 

zdeterminowana  obiektywnymi  warunkami  i  zmaganiami  technicznymi  oraz  charakterem 

realizowanego (rozwiązywanego) problemu (zadania) technicznego". 

Na  potrzeby  rozpatrzenia  niniejszej  sprawy  nie  sposób  także  pominąć,  że  pewne 

elementy  dokumentacji  technicznej  są  wyłączone  spod  ochrony  na  podstawie  wyraźnych 

przepisów ustawy. Art. 1 ust. 2(1) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi: 

"O

chroną  objęty  może  być  wyłącznie  sposób  wyrażenia;  nie  są  objęte  ochroną  odkrycia, 

idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne" 

Konkludując powyżej przedstawiony stan prawny, należy uznać, że ochroną wynikającą 

z  prawa  autors

kiego  jest  wyłącznie  ta  cześć  specyfikacji  interfejsu,  która  posiada 

indywidualny  (twórczy)  charakter  i  stanowi  sposób  wyrażania  pewnej  idei,  koncepcji  lub 

metody.  Takimi  elementami  mogą  być  zawarte  w  dokumentacji:  wyjaśnienia,  komentarze, 

przykłady i rysunki - posiadające indywidualny (najczęściej złożony) charakter. 

Z  kolei  nie  podlegają  ochronie  elementy  pozbawione  oryginalności,  np.  rysunek 

techniczny  tub  tabela  wykonane  zgodnie  z  przyjętymi  standardami  -  wobec których  istnieje 

duże  prawdopodobieństwo,  że  osoba  posiadająca  wystarczającą  wiedzę  techniczną 

sporządziłaby  te  elementy  w  sposób  identyczny.  Na  podstawie  art.  2  (1)  ustawy  o  prawie 

autorskim  i  prawach  pokrewnych,  nie  podlegają  ochronie  także  zawarte  w  dokumentacji 

m.in.:  obliczenia,  listy,  wymagania,  zestawienia  - 

będące  "zwykłym"  przedstawieniem 

informacji wymaganych do zamieszczenia w dokumentacji danego typu. 

Charakter  specyfikacji  interfejsu  i  przepisy  prawa  autorskiego  prowadzą  do 

jednoznacznego  wniosku,  że  Zamawiający  nie  potrzebuje  specjalnych  uprawnień 

(przeniesienia  praw  lub  licencji)  do  posługiwania  się  informacją  zawartą  w  specyfikacji.                    

W  szczególności  Zamawiający  może  pobierać  informacje  ze  specyfikacji  i  udostępniać  je 

podmiotom  trzecim,  o  ile  na  podstawie  od

rębnych  przepisów  obowiązującego  prawa  lub 

postanowień  umownych  informacja  nie  stanowi  tajemnicy  przedsiębiorstwa  podmiotu 

przekazującego  dokumentację.  Powyższe  działania  nigdy  nie  będą  jednak  stanowić 

przedmiotu  zainteresowania  prawa  autorskiego  ze  względu  na  treść  art.  2  (1)  ustawy                            

o prawie autorskim i prawach pokrewnych. 

Posiadanie  przez  Zamawiającego  praw  do  dokumentacji  interfejsu  nie  jest  jednak 

okolicznością  bez  znaczenia.  Aby  bowiem  pobrać  informację  z  dokumentacji,  Zamawiający 

musi  wpierw  posiadać  tytuł  prawny,  aby  dokumentację  posiadać  i  przechowywać.  Tytułem 

takim może być nabycie praw autorskich majątkowych lub uzyskanie stosownej licencji. 

Zarówno  licencja  jak  i  nabycie  pełni  praw  autorskich  mogą  być  udzielane                                   

w  analogicznych  polach  eksploatacji  oraz  w  zakresie  terytorialnym.  Obu  powyższym 

instytucjom  może  towarzyszyć  również  równorzędne  prawo  do  wykonywania                                    

i wykorzystywania modyfikacji utworu

. Pojęcia te różnią się w istocie dwoma aspektami: 

a) 

licencja  zasadniczo  nie  pozbawia  udzielającego  prawa  do  dalszego  wykorzystywania 

utworu - 

podczas gdy przeniesienie praw autorskich majątkowych taki skutek wywołuje; 

b)  przeniesienie  praw  ma  zasadniczo 

charakter  trwały  (nabywca  posiada  prawa  aż  do 

momentu ich wygaśnięcia) w odróżnieniu od licencji, która ma zasadniczo charakter czasowy 

(art. 66 i 68 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). 

28.  Z  perspektywy  niniejszej  sprawy,  w  przypadku  nabycia  licencji  do  dokumentacji, 

Zamawiający  może  pozyskiwać  zawarte  w  niej  informacje  wyłącznie  w  okresie 

obowiązywania licencji. Jeżeli zatem Zamawiający ma od początku wiedzę, jakie informacje 

ze specyfikacji potrzebne mu są do zintegrowania urządzeń i systemów (co należy założyć - 

ze względu na profesjonalny charakter Zamawiającego), to należy uznać, że wystarczającym 

środkiem do pozyskania informacji jest bez wątpienia licencja (niewyłączna) na okres trwania 

realizacji  zamówienia  lub  na  okres  nawet  krótszy.  Wiedząc,  jakich  informacji  potrzebuje, 

Zamawiający może w ramach licencji, o której mowa powyżej, pobrać dane z dokumentacji  

w  ciągu  nawet  kilku  dni  od  jej  otrzymania  (co  nie  podlega restrykcjom  prawa  autorskiego),                  

a następnie dokumentację tą usunąć jako zbędną. 

W  żadnym  przypadku  wygaśnięcie  licencji  nie  powoduje  utraty  prawa  do  posługiwania 

się informacją pobraną wcześniej z dokumentacji. Wygaśnięcie licencji powoduje wyłącznie 

brakiem  możliwości  wykorzystywania  elementów  twórczych  dokumentacji  przykładowo 

wymienionych  w  pkt  23  niniejszego  odwołania,  a  więc  np.  brak  możliwości  po  wygaśnięciu 

licencji  przekazywania  innym  wykonawcom  rysunków,  wyjaśnień,  czy  przykładów 

Odwołującego posiadających charakter twórczy. 

30.  Nabycie przez Zamawi

ającego uprawnień do korzystania ze specyfikacji interfejsu przez 

okres dłuższy niż termin realizacji zamówienia można wyłącznie rozpatrywać w kategoriach 

wygody Zamawiającego. Dzięki nabyciu praw lub licencji o długim okresie obowiązywania  - 

Zamawiający  może  wstrzymać  się  z  analizą  i  pozyskiwaniem  informacji  z  dokumentacji                      

i sięgnąć po nią np. po kilku latach dopiero, gdy np. zajdzie potrzeba wykonania określonych 

integracji systemów. 

BI.  Nic  jednak  nie  przemawia  za  tym,  aby  powyższy  "komfort"  Zamawiającego  zapewniać 

poprzez konieczność zbycia na jego rzecz autorskich praw majątkowych. Zamawiający może 

bowiem wymóc konieczność udzielenia mu niewyłącznej licencji - przykładowo z 10-, 20- lub 

letnim okresem wypowiedzenia. Dzięki temu, Zamawiający uzyska prawa do swobodnego 

pobierania  informacji  ze  specyfikacji  Odwołującego  przez  cały  okres,  w  którym  można 

przypuszczać, że interfejs będzie w jakikolwiek sposób wykorzystywany. 

Wszelkie  efekty,  których  może  oczekiwać  Zamawiający,  mogą  być  osiągnięte  za 

pomocą długookresowej licencji na korzystanie ze specyfikacji interfejsu. Różnica pomiędzy 

licencją  a  przeniesieniem  pełni  praw  jest  wyłącznie  taka,  że  ta  druga  instytucja  pozbawia 

możliwości  dalszego  korzystania  ze  specyfikacji  Gej  twórczych  elementów)  przez 

Odwołującego.  W  praktyce  skutkuje  to  brakiem  możliwości  jakiegokolwiek  wykorzystania 

przez  Odwołującego  elementów  twórczych  przekazanej  dokumentacji  (wyjaśnień, 

komentarzy,  przykładów,  rysunków)  przy  realizacji  kolejnych  umów  zawieranych  

z Zamawiającym lub z innymi podmiotami. 

Odwołujący jest zdania, że nie można dostrzec obiektywnego uzasadnienia, dla którego 

Zamawiający żąda przeniesienia na niego pełni praw autorskich zamiast udzielenia licencji. 

Jest  to  tym  bardziej  niezrozumi

ałe  ze  względu  na  fakt,  że  Zamawiający  w  ramach 

poprzedniego  postępowania  (zakończonego  wyrokiem  KIO  z  12.12.2017  r.)  wyraźnie 

podkreślał, że nie jest jego celem utrudnienie lub ograniczenie aktywności Odwołującego na 

rynku  czy  pozbawienie  go  możliwości  dalszych  prac  nad  jego  produktem  (którym  jest 

Interfejs wraz z towarzyszącą specyfikacją). 

34.  Wnioski: 

1)  Pobranie  i  wykorzystanie  informacji  zawartych  w  specyfikacji  interfejsu  nie  wymaga 

nabycia przez Zamawiającego jakichkolwiek praw z uwagi na fakt, że informacja nie podlega 

ochronie przewidzianej przez prawo autorskie. Pozyskanie przez Zamawiającego licencji jest 

jednak  celowe,  gdyż  stanowi  podstawę  do  samego  pozyskania  i  przechowywania 

dokumentacji Odwołującego. 

Dla  zapewnienia  własnego  komfortu,  Zamawiający  może  oczekiwać  przyznania  mu 

uprawnień  do  dysponowania  dokumentacją  przez  okres  nawet  dłuższy  niż  termin  realizacji 

zamówienia.  Dzięki  termu  nie  będzie  zmuszony  do  analizy  dokumentacji  i  pozyskiwania  

z niej informacji bezzwłocznie, a wybranym przez siebie czasie. 

Wszelkie efekty, których może oczekiwać Zamawiający, mogą być osiągnięte zarówno za 

pomocą przeniesienia pełni praw autorskich do dokumentacji jak i za pomocą niewyłącznej 

licencji  z  długim  okresem  obowiązywania  lub  wypowiedzenia.  Różnica  pomiędzy 

powyższymi  instytucjami  sprowadza  się  do  tego,  że  przeniesienie  pełni  praw  pozbawia 

Odwołującego  prawa  do  dalszego  korzystania  z  elementów  twórczych  dokumentacji. 

Zamawiający  nie  posiada  jakiegokolwiek  uzasadnionego  interesu,  aby  pozbawiać 

Odw

ołującego możliwości dalszego korzystania z tych elementów, co zresztą przyznał przy 

okazji poprzedniego postępowania przed Izbą. Dlatego też wymóg przeniesienia pełni praw 

autorskich do dokumentacji stawiany bezwzględnie przez Zamawiającego - należy uznać za 

całkowicie nieadekwatny i niezrozumiały. 

Charakter dokumentacji interfejsu 

Zasadniczą  okolicznością  niezbędną  do  przeanalizowania  w  niniejszym  postępowaniu 

jest  sposób  korzystania  przez  Odwołującego  z  dokumentacji  interfejsu,  której  przekazania 

ocz

ekuje  Zamawiający.  Jeżeli  bowiem  dokumentacja  ta  ma  charakter  jednorazowy  (czyli 

została  w  całości  stworzona  na  potrzeby  wyłącznie  jednego  zamówienia),  to  Odwołujący 

faktycznie nie ponosiłby jakiejkolwiek szkody lub innego uszczerbku w razie przeniesienia na 

Zamawiającego  do  dokumentacji  pełni  praw  autorskich  -  nawet  gdyby  takie  przeniesienie 

następowałoby  bez  uzasadnionej,  obiektywnej  potrzeby  (jak  wykazano  we  wcześniejszej 

części niniejszego odwołania). 

Z  kolei  w  przypadku,  gdy  twórcze  elementy  zażądanej  dokumentacji  interfejsu  mają 

charakter szablonu - 

zbycie praw na rzecz Zamawiającego oznaczałoby, że Odwołujący nie 

może  wykorzystywać  tego  szablonu  w  przyszłości.  W  konsekwencji,  Odwołujący  byłby 

zmuszony usunąć z dokumentacji przekazywanej na potrzeby przyszłych zamówień wszelkie 

dotychczasowe  elementy  twórcze  (wyjaśnienia,  komentarze,  przykłady,  rysunki),  aby  nie 

naruszyć praw bezpowrotnie utraconych na rzecz Zamawiającego na mocy spornego zapisu 

SIWZ.  Zasadność  i  skuteczność  takiego  działania  ze  strony  Odwołującego  byłaby  jednak 

wątpliwa  -  usunięcie  wskazanych  elementów  spowodowałby  znaczny  spadek  jakości 

dokumentacji Interfejsu, przez co mogłaby być odrzucana przez zamawiających ze względu 

na jej niską przydatność i niezrozumiałość. 

Alternatywą  (do  usunięcia  z  dokumentacji  elementów  twórczych)  byłoby  tworzenie 

całkowicie  nowych  wyjaśnień  komentarzy,  przykładów,  rysunków  w  dokumentacji  -  na 

potrzeby  każdego  realizowanego zamówienia.  Nowe elementy  musiałyby  zostać  stworzone 

całkowicie  niezależnie  od  pierwowzoru,  gdyż  -  zgodnie  z  treścią  subklauzuli  1.10  tomu  II 

SIWZ  - 

Zamawiający  wymaga,  aby  przenieść  na  niego  wyłączne  prawo  do  zezwalania  na 

tworzenie  i  korzystanie  z  opracowań  przekazywanych  utworów.  W  praktyce  tworzenie 

kolejnych  modyfikacji  dokume

ntacji  nie  stanowi  jednak  rozwiązania  problemu  wynikłego                   

z  konieczności  zbywania  na  rzecz  Zamawiającego  autorskich  praw  majątkowych.  Jeżeli 

bowiem  dokumentacja  ma  charakter  szablonu,  to  nie  sposób  sobie  wyobrazić,  że  na 

potrzeby  kolejnych

:  kilku,  kilkunastu  lub  kilkudziesięciu  zamówień  Odwołujący  zdoła 

sporządzić  analogiczną  liczbę  alternatywnych wersji  rysunków,  wyjaśnień  czy komentarzy  - 

dotyczących tej samej, powielanej w każdym dokumencie kwestii. 

Powyższe  rozważania  jednoznacznie  wykazują,  że  w  przypadku,  gdy  żądana  przez 

Zamawiającego  dokumentacja  ma  charakter  szablonu,  to  zgoda  Odwołującego  na 

przeniesienie  na  rzecz  Zamawiającego  pełni  autorskich  praw  majątkowych  spowoduje,  że  

w istocie Odwołujący utraci kluczowe w jego działalności narzędzie pracy i uniemożliwi mu to 

skuteczne staranie się o jakiekolwiek inne podobne zamówienie (Zamawiającego lub innego 

podmiotu), w którym szablon dokumentacji powinien być wykorzystany. Taki scenariusz jest 

nie  do  przyjęcia  (zarówno  dla  Odwołującego  jak  i  obiektywnie  dla  każdego  innego 

potencjalnego wykonawcy). Tym samym, wymóg przeniesienia autorskich praw majątkowych 

zastosowany  wobec  każdego  wykonawcy,  który  stosuje  dokumentację  mającą  charakter 

szablonu  •  uniemożliwia  obiektywnie  takiemu  wykonawcy  udział  w  postępowaniu, 

ograniczając konkurencję, wbrew wymogom wynikającym z art. 7 oraz niezgodnie z art. 29 

ust. 1 i 2 oraz 3b Pzp. 

Co  warte  zauważenia,  Zamawiający  w  postępowaniu  zakończonym  wyrokiem  Izby                    

z  12.12.2017  r.  uzn

ał,  że  stawiane  przez  niego  wymogi  nie  ograniczają  konkurencji,  gdyż  

z  jego  doświadczenia  wynika,  że  dokumentacja  przedstawiana  przez  wszystkich 

zainteresowanych  wykonawców  ma  charakter  jednorazowy.  Nie  istnieje  zatem  ryzyko,  że 

przeniesienie  do  niej  praw 

spowoduje  trudności  po  stronie  wykonawcy  przy  realizacji 

kolejnych  zamówień.  Z  przykrością  należy  stwierdzić,  że  powyższa  teza  została  przyjęta 

przez Izbę za prawdziwą w wyroku z 12.12.2017 r., mimo że Zamawiający nie przedstawił na 

jej poparcie właściwie żadnych szczegółowych argumentów lub dowodów. 

Odwołujący  nie  ma  w  istocie  możliwości,  aby  zweryfikować,  jaki  charakter  mają 

dokumentacje  składane  przy  realizacji  prac  przez  jego  konkurentów  -  w  razie  uzyskania 

przez  nich  zamówienia.  Żadna  okoliczność  nie  pozwala  jednak  wykluczyć,  że  co  najmniej 

część z oferentów stosuje dokumentację interfejsu mającą charakter szablonu. Jeżeli zatem 

możliwe  jest,  że  poszczególni  kontrahenci  stosować  będą  dokumentacje  o  różnym 

charakterze  (jednorazowa,  szablon),  to  wymo

gi  stawiane  przez  Zamawiającego 

(konieczność  przeniesienia  pełni  praw  autorskich)  wyraźnie  faworyzują  tę  część  oferentów, 

którzy  stosują  dokumentację  jednorazową,  gdyż  względem  nich  wymóg  ten  nie  spowoduje 

zasadniczo  żadnego  ograniczenia,  problemu,  szkody  czy  uszczerbku.  Z  uwagi  na  fakt,  że 

wymóg  przeniesienia  praw  nie  ma  swojego  obiektywnego  uzasadnienia,  tego  typu 

zróżnicowanie  sytuacji  oferentów  należy  uznać  za  przejaw  niedozwolonej  dyskryminacji  

w świetle art. 7 ust. 1 Pzp. 

Odwołujący  jednocześnie  podnosi,  że  nie  widzi  technicznej  możliwości,  aby  zmienić 

charakter własnej dokumentacji interfejsu na jednorazowy. Brak takiej możliwości wynika ze 

skomplikowania  dokumentacji  a  także  z  charakteru  samego  interfejsu.  Zdaniem 

Odwołującego,  istnieje  również  stosunkowo  niewielka  szansa,  aby  taki  jednorazowy 

charakter  miały  dokumentacje  interfejsu  przedstawiane  przy  realizacji  zamówień  przez 

wszystkich jego konkurentów. Należy bowiem zauważyć, że sam interfejs (oprogramowanie), 

którego  dotyczy  dokumentacja  ma  charakter  szablonowy  (niededykowany  danemu 

zamówieniu).  Jest  to  okoliczność  bezsporna,  a  dowodem  na  to  jest  chociażby  fakt,  że                   

w stosunku do interfejsu Zamawiający żąda wyłącznie licencji (zgodnie z treścią subklauzuli 

1.10  tomu  II  SIWZ), 

a  w  ramach  postępowania  zakończonego  wyrokiem  z  12.12.2017  r. 

wyraźnie przyznał, że nie jest w żadnej mierze jego celem ograniczanie prawa Odwołującego 

do  dalszego  korzystania  i  rozwijania  interfejsu  (str.  24  i  25  -  wyroku  KIO  z  12.12.2017  r., 

sygn. akt: KIO 2506/17). 

Skoro bezspornym jest, że interfejs ma charakter szablonu (tj. nie został przygotowany 

na potrzeby danego postępowania, a stanowi stałe "narzędzie pracy" każdego wykonawcy), 

to nie sposób uznać, że specyfikacja interfejsu nie ma tego samego charakteru - skoro jest 

swoistą instrukcją działania takiego oprogramowania. 

Na  dowód  niededykowanego  (szablonowego)  charakteru  dokumentacji  interfejsu. 

Odwołujący  podaje  za  przykład  dokumentację  interfejsu  CBI  -  CBR.  Dokumentacja  ta  jest 

żądana  przez  Zamawiającego  zgodnie  z  punktem  3.6.8.2.14.6  tomu  IlI  SIWZ  -  jako 

dokumentacja  interfejsu  pomiędzy  stacyjnymi  urządzeniami  srk  (nastawnica)  a  systemem 

ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC) oraz odwrotnie. Wyżej wspomniana dokumentacja (w takim 

samym brzmieniu) była wykorzystywana m.in. na potrzeby następujących zamówień: 

"Zabudowa Systemu ERTM5/ETCS Poziom 2 Na Linii E30 Odcinek Podłęże - 

Rzeszów" (6060/ICZ4/25921/10539/16/P), 

"Projekt i zabudowa urządzeń sterowania ruchem 1 sygnalizacji oraz urządzeń kolejowej 

sieci  telekomunikacyjnej  na  odcinku  Poznań  Główny  -  Wronki  (LCS  Poznań  Główny  III)                     

w  ramach  projektu  „prace  na  linii  kolejowej  E  59  Poznań  Główny  -Szczecin  Dąbie” 

(9090/IRZR2/23201/08329/17/P), 

„Zabudowa  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  na  linii  E20  Ku  no  wice  -  Terespol  (z 

wyłączeniem węzła warszawskiego) i systemu ERTMS/ETCS poziom 1 na linii C-E20 Łowicz 

– Łuków” (6060/ICZ 5/25920/10640/16/P), 

„Wykonanie  robót  budowlanych  dla  zadania  pn.  Zabudowa  systemu  ERTMS/ETCS 

poziom  2  na  linii 

E  59  na  odcinku  Wrocław-Poznań  w  ramach  projektu  zabudowa 

ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej ten-t" (9090/1RZR1/19709/07024/17/P). 

Co  jeszcze  bardziej  istotne,  wyżej  wspomniana  dokumentacja  nie  stanowi  własności 

Odwołującego,  o  czym  Zamawiający  doskonale  zdaje  sobie  sprawę.  Dokumentacja  ta  jest 

udostępniana  przez  Zamawiającego  wszystkim  oferentom  w  ramach  treści  Programu 

Funkcjonalno-

Użytkowego  lub  na  ich  pisemny  wniosek  -  jako  wytyczna  co  do  sposobu 

wykonania  określonego  interfejsu.  Według  wiedzy  Odwołującego,  powyższa  dokumentacja 

została  pozyskana  przez  Zamawiającego  od  innego  wykonawcy  na  potrzeby  jednego  

z  poprzednich  zamówień.  Z  powyższego  wynika,  że  żądane  przez  Zamawiającego 

dokumenty  mają  nie tylko  charakter  niededykowany  konkretnemu  zamówieniu,  ale  również 

ich status prawny nie pozwala na przeniesienie do nich przez Odwołującego autorskich praw 

majątkowych,  o  czym  Zamawiający  powinien  doskonale  zdawać  sobie  sprawę.  Powyższy 

przykład  wskazuje  więc  dobitnie  niezasadność  spornego  żądania  Zamawiającego  - 

Zamawiający  bowiem  sam  traktuje  i  wykorzystuje  wybraną  specyfikację  interfejsu  jako 

szablon i wzór dla wszystkich oferentów. 

Warto  także  podkreślić,  że  szablonowy  (niededykowany)  charakter  dokumentacji 

interfejsu ma swoje dalsze konsekwencje, informacje zawarte w dokumentacji, podobnie jak 

samo  oprogramowanie  (szczegółowy  sposób  jego  funkcjonowania  i  rozwiązania  w  nim 

zawarte),  są  w  dużym  stopniu  informacjami  poufnymi  stanowiącymi  tajemnicę 

przedsiębiorstwa Odwołującego. Zamawiający ma świadomość tego faktu, gdyż Odwołujący 

(zapewne  podobnie  jak  inni  oferenci)  często  informuje  podczas  przystępowania  do 

postępowań  przetargowych  o  konieczności  zachowania  określonej  dokumentacji  

w tajemnicy. 

Sam Zamawiający niejako potwierdza poufny charakter otrzymywanego od wykonawców 

oprogramowania  (a  w  ślad  za  tym  i  dokumentacji  jej  opisującej),  dodając  do  pkt  11 

subklauzuli 1.10 (tom II SIWZ) zastrzeżenie: 

„Oprogramowanie opracowane przez Wykonawcę (lub na jego rzecz) nie będzie bez  zgody 

Wykonawcy  używane,  kopiowane  czy  przekazywane  stronie trzeciej  za  wyjątkiem  spółek  z 

Grupy  PKP,  przez  Zamawiającego  (lub  w  jego  imieniu)  do  celów  innych,  niż  te  które  są 

dozwolone według niniejszej SubKLAUZULI". 

Wydaje  się  zatem  bezspornym,  że  Zamawiający  ma  świadomość  i  godzi  się  na  to,  że 

żądana  przez  niego  dokumentacja  (zgodnie  z  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ)  zawiera 

tajemnicę przedsiębiorstwa Odwołującego. 

Poufność  zawartych  w  dokumentacji  informacji  oraz  konieczność  korzystania  z  nich 

przez Zamawiającego można bez  wątpienia pogodzić przez odpowiednie zapisy licencyjne. 

Przy  okazji  udzielenia  licencji  Odwołujący  może  bowiem  upoważnić  bez  przeszkód 

Zamawiającego  do  posiadania  i  korzystania  z  jego  tajemnicy  przedsiębiorstwa  w  ściśle 

określonym zakresie (na potrzeby realizacji zamówienia, zgodnie z treścią SIWZ). 

Z kolei w przypadku, gdy Zamawiający uzyska pełnię majątkowych praw autorskich do 

dokumentacji,  tajemnica  przedsiębiorstwa  Odwołującego  jest  realnie  zagrożona.  Ciężko 

bowiem  zapobiec,  aby  Zamawiający  jako  nowy,  wyłączny  właściciel  praw  do  dokumentacji 

był  jednocześnie  ograniczany  w  korzystaniu  z  tej  dokumentacji  zakresem  tajemnicy 

przedsiębiorstwa Odwołującego. 

Ostatecznie zatem żądanie przez Zamawiającego pełni autorskich praw majątkowych do 

dokume

ntacji  albo  niweczyłoby  uzasadnione  prawo  Odwołującego  do  ochrony  tajemnicy 

przedsiębiorstwa  lub  ewentualnie  stwarzałoby  nierozstrzygniętą  kolizję  pomiędzy  prawami 

Zamawiającego  (jako  nowego  właściciela  autorskich  praw  majątkowych)  a  prawami 

Odwołującego  jako  dysponenta  tajemnicą  zawartą  w  tych  materiałach.  Powyższa 

okoliczność  również  bez  wątpienia  świadczy  o  wadliwości  spornego  zapisu,  w  tym  

o naruszeniu zasady proporcjonalności i przejrzystości wynikającej z art. 7 Pzp. 

51.  Wnioski: 

1)  Wbrew 

twierdzenio

m  Zamawiającego  podniesionym  w  ramach  poprzedniego 

postępowania zakończonego wyrokiem Izby z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17 - nic nie 

wskazuje  na  to,  że  dokumentacje  interfejsów  składane  przez  Odwołującego  i  innych 

oferentów  miały  charakter  jednorazowy.  Skoro  dokumentacja  stanowi  swoistą  specyfikację  

i  instrukcję  działania  interfejsu  (oprogramowania),  które  jest  wykorzystywane  przez 

wykonawców  szablonowo  (oprogramowanie  nie  jest  tworzone  każdorazowo  na  potrzeby 

poszczególnych zamówień), to nie sposób przyjąć, że dokumentacja posiada inny charakter 

niż  interfejs,  który  opisuje.  Według  oceny  Odwołującego  i  zgodnie  z  zasadami  logiki  -  nie 

sposób  tworzyć  jednorazową,  dedykowaną  dokumentację  będącą  specyfikacją  i  instrukcją 

działania  do  oprogramowania  mającego  charakter  niededykowany.  Powyższą  okoliczność 

potwierdza  wskazany  w  odwołaniu  przykład  dokumentacji  (pkt  43),  która  nie  dość,  że  ma 

charakter  szablonowy,  to  jeszcze  jest  przekazywana  przez  Zamawiającego  jako  wytyczna 

dla  wszystkich  Zamawiających  przy  różnych  zamówieniach  i  została  pozyskana  przez 

Zamawiającego od innego wykonawcy. W tym przypadku Zamawiający niejako sam dowodzi 

szablonowego  charakteru  dokumentacji  interfejsu,  gdyż  w  takim  właśnie  charakterze  ją 

wykorzystuje. 

Poza  wszelkimi  wątpliwościami  jest  fakt,  że  w  razie  korzystania  przez  Odwołującego  

z  dokumentacji  o  charakterze  szablonu,  zbycie  do  niej  prac  oznacza  utratę  kluczowego 

narzędzia  pracy  i  niemożność  skutecznego  brania  udziału  w  kolejnych  zamówieniach,  

w których ten sam interfejs (i ten sam szablon dokumentacji) powinien być wykorzystywany. 

Tę okoliczność poniekąd sam przyznał Zamawiający w ramach postępowania zakończonego 

wyrokiem Izby z 12.12.2017 r. Bezsprzecznym jest zatem fakt, że z perspektywy wykonawcy 

posługującego się dokumentacją interfejsu o charakterze szablonu, wymóg postawiony przez 

Zamawiającego w SIWZ narusza zasadę proporcjonalności, obowiązek zachowania uczciwej 

konkurencji, zgodnie z art. 7 ust. 1 Pzp oraz art. 29 ust. 2 Pzp oraz zasadę równości stron 

oraz  zakaz 

nadużywania  prawa  podmiotowego  wynikające  z  art.  5  i  art.  353(1)  Kc  w  zw.  

z art. 139 Pzp. 

Powyższe  zarzuty  są  uzasadnione  w  szczególności  z  uwagi  na  fakt,  że  Zamawiający 

stawiając  obiektywną  i  istotną  barierę  w  postępowaniu  dla  wykonawcy  używającego 

dokumentacji  Interfejsu  o  charakterze  szablonu  -  czyni  to  bez  uzasadnionej  i  obiektywnej 

przyczyny, gdyż efekty oczekiwane przez Zamawiającego mogą być osiągnięte za pomocą, 

pozbawionej  uciążliwego charakteru,  niewyłącznej  licencji (o  czym  we wcześniejszej  części 

niniejszego odwołania). 

Co  także  istotne  -  w  przypadku,  gdy  poszczególni  oferenci  korzystają  z  dokumentacji  

o  różnym  charakterze  (jednorazowa,  szablonowa),  to  wprowadzenie  przez  Zamawiającego 

wymogu przeniesienia pełni praw nosi znamiona dyskryminacji, o której mowa w art. 7 ust. 1 

Pzp.  W  przeciwieństwie  bowiem  do  wykonawców  posiadających  szablon,  wykonawcy 

posługujący  się  dokumentacją  jednorazową  nie  ponoszą  jakiejkolwiek  szkody,  uszczerbku 

lub  ryzyka  związanego  z  dodaniem  spornego  wymogu  przez  Zamawiającego.  Oznacza  to 

faworyzowanie  określonego  kręgu  wykonawców,  co  -  z  racji  braku  obiektywnego 

uzasadnienia  wprowadzonego  wymogu  oznacza  różne  traktowanie  wykonawców,  a  więc 

stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp. 

Należy również podkreślić fakt, że  niektóre informacje zawarte w dokumentacji stanowią 

tajemnicę przedsiębiorstwa Odwołującego, z czego Zamawiający zdaje sobie bez wątpienia 

sprawę.  Żądanie  przez  Zamawiającego  pełni  autorskich  praw  majątkowych  staje  więc  

w kolizji z koniecznością zachowania (w możliwie szerokim zakresie) tych informacji, z uwagi 

na obiektywny i uzasadniony interes Odwołującego. Kolizji tej nie wywoływałaby niewyłączna 

licencja,  której  w  stosunku  do  dokumentacji  interfejsu  Zamawiający  powinien  od 

wykonawców oczekiwać. 

Wytyczne Prezesa UZP i Wzorcowe Klauzule Ministerstwa Cyfryzacji 

Zdaniem  Odwołującego,  dla  należytego  rozpatrzenia  niniejszego  odwołania  niezbędna 

jest  szczegółowa  analiza  Rekomendacji  Prezesa  UZP  dotyczących  udzielania  zamówień 

publicznych  na  systemy  inform

atyczne  oraz  dostawę  zestawów  komputerowych  (dalej: 

"Wytyczne") oraz Klauzul Wzorcowych Ministerstwa Cyfryzacji (dalej: 

„Wzorcowe Klauzule") 

na  które  powoływał  się  Zamawiający  w  postępowaniu  zakończonym  wyrokiem  Izby  

z 12.12.2017 r., uzasadniając dodanie spornego wymogu do SIWZ. 

Zauważył, że powoływane przez Zamawiającego Wytyczne stanowią dokument o dużym 

stopniu  ogólności  i  są  skoncentrowane  zasadniczo  wobec  jednego  aspektu  -  zapobieżeniu 

konieczności  nadmiernego  udzielania  zamówień  z  wolnej  ręki.  "Wytyczne"  nie  poruszają 

kwestii zasady proporcjonalności lub zachowania uczciwej konkurencji i tym samym nie dają 

gwarancji,  że  (w  określonym  wypadku)  bezrefleksyjne  podążanie  za  Wytycznymi  nie 

spowoduje np. naruszenia zasad określonych w art. 7 lub art. 29 ust. 1 Pzp. 

Treść  wytycznych  w  istocie  faworyzuje  nabywanie  przez  Zamawiających  pełni  praw 

autorskich  - 

traktując  tą  metodę  jako  skuteczną  i  najprostszą  -  jednak  wyłącznie  dla 

zapewnienia celu Wytycznych omówionego w punkcie poprzedzającym. W treści wytycznych 

wprost zostało wskazane jednak, iż: "(...) postanowienia przyszłej umowy powinny zawierać 

takie  zapisy,  aby  warunki  udzielanych  przez  wykonawcę  licencji  nie  stanowiły  bariery  do 

dokonania  modyfikacji  lub  rozbudowy  oprogramowania"

.  Z  wyżej  wskazanego  fragmentu 

Wytycznych  wynika,  że  dla  osiągnięcia  celów  opisanych  w  Wytycznych  możliwe  jest  także 

wykorzystanie  licencji.  Dla  zapobieżenia  konieczności  udzielania  zamówień  z  wolnej  ręki 

kluczowe  jest  bowiem  nie  tyle  nabycie  pełni  praw  autorskich,  co  zapewnienie  sobie 

możliwości dokonywania modyfikacji programowania i związanej z nim dokumentacji. Cel ten 

jak  jasno  wskazują  Wytyczne  -  można  osiągnąć  również  przed  odpowiednie  zapisy 

licencyjne. 

Podsumowując  treść  Wytycznych,  uznał,  że  nie  wprowadzają  one  bezwzględnego 

wymogu  nabycia  autorskich  praw  majątkowych  do  dokumentacji  -  wbrew  opinii 

Zamawiającego  wyrażonej  w  ramach  postępowania  zakończonego  wyrokiem  Izby  

z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17. Co więcej, z "Wytycznych" wynika, że konieczności 

udzielania zamówień z wolnej ręki mogą zapobiec także warunki licencyjne - o ile będą one 

sporządzone  w  taki  sposób,  aby  nie  stanowić  bariery  do  dokonywania  modyfikacji  lub 

rozbudowy oprogramowania. 

Znacznie  bardziej  precyzyjnie  sporną  kwestie  przedstawiają  "Wzorcowe  klauzule  

w  umowach  IT:  wdrożenie  wraz  z  nabyciem  infrastruktury  technicznej  opublikowane  przez 

Ministerstwo  Cyfryzacji". W  pierwszym  rzędzie  Wzorcowe  Klauzule  dokonują  zasadniczego 

rozróżnienia oprogramowania na: 

a)  tzw.  "Oprogramowanie  Dedykowane",  czyli  oprogramowanie  stworzone  na  potrzeby 

konkretnej umowy oraz 

b)  "Standardowe 

Oprogramowanie 

Systemowe" 

i 

"Standardowe 

Oprogramowanie 

Aplikacyjne",  a  więc  typy  oprogramowania  istniejące  i  dystrybuowane  przed  zawarciem 

umowy. 

W ślad za wskazanym powyżej podziałem, Wzorcowe Klauzule wskazują - odrębnie dla 

każdej  z  wymienionych  kategorii  -  rekomendowane  klauzule  do  zamieszczenia  w  umowie  

i SIWZ, w zakresie zagadnień prawa autorskiego: 

a)  w  stosunku  do  "Standardowego  Oprogramowania  Systemowego"  i  "Standardowego 

Oprogramowanie  Aplikacyjnego"  - 

Wzorcowe  Klauzule  zalecają  nabycie  licencji  wraz  

z  ewentualnym  prawem  do  wykonywania  modyfikacji  oprogramowania  (str.  66-69 

Wzorcowych Klauzul”), 

b)  w stosunku do "Oprogramowania Dedykowanego" - Wzor

cowe Klauzule zalecają nabycie 

autorskich praw majątkowych, a niekiedy samej licencji - jeżeli nabycie pełni autorskich praw 

majątkowych nie posiada uzasadnienia ekonomicznego (str. 71-72 Wzorcowych Klauzul). 

Wzorcowe  Klauzule  posiadają  także  wyraźne  uregulowanie  w  odniesieniu  do 

dokumentacji  dotyczącej  poszczególnych  typów  oprogramowania.  Zgodnie  z  treścią 

Wzorcowych Klauzul (str. 74-75 Wzorcowych Klauzul): 

a) 

w 

odniesieniu 

do 

dokumentacji 

standardowej 

(dotyczącej 

Standardowego 

Oprogramowania Systemowego lub Aplikacyjnego) - 

zamawiający powinien nabyć stosowną 

licencję, 

b) 

w 

odniesieniu 

do 

dokumentacji 

dedykowanej 

(dotyczącej 

Oprogramowania 

Dedykowanego) - 

zamawiający powinien nabyć pełnię autorskich praw majątkowych. 

Konkludując, należy stwierdzić, że wbrew stwierdzeniom Zamawiającego dokonanym w 

ramach postępowania zakończonego wyrokiem Izby z 12.12.2017 r., sygn. akt: KIO 2506/17 

Wzorcowe Klauzule nie nakładają  na  Zamawiającego  obowiązku  nabycia pełni  autorskich 

praw majątkowych do specyfikacji  interfejsu. Poza przedmiotem sporu jest fakt, że interfejs 

Odwołującego  nie  jest  "oprogramowaniem  dedykowanym"  w  rozumieniu  Wzorcowych 

Klauzul, tj. oprogramowaniem stworzonym na potrzeby określonej Umowy z Zamawiającym. 

Nie  ulega  wątpliwości,  ze  interfejs  Odwołującego  jest  oprogramowaniem  "istniejącym  i 

dystrybuowanym  przed  zawarciem  umowy"  z  Zamawiającym.  W  konsekwencji  -  do 

specyfikacji tego interfejsu powinny mieć zastosowanie postanowienia Wzorcowych Klauzul 

dotyczące "dokumentacji standardowej", które przewidują przyznanie Zamawiającemu w tym 

zakresie wyłącznie licencji (str. 74-75 Wzorcowych Klauzul). 

Odwołujący  pragnie  podkreślić,  że  w  pełni  zgadza  się  z  zapisami  i  komentarzami 

zawartymi  we  Wzorcowych  Klauzulach.  Sporządzone  są  one  w  sposób  wyjątkowo 

racjonalny,  wyważając  potrzeby  zamawiającego  i  uzasadniony  interes  wykonawcy. 

Wzorcowe  Klauzule  w  sposób  trafny  dokonują  podziału  oprogramowania  na  poszczególne 

kategorie i właściwie wskazują zakres praw rekomendowany do nabycia praw w odniesieniu 

do  k

ażdej  z  nich.  Wzorcowe  Klauzule  w  żaden  sposób  nie  wskazują,  że  wyłącznym 

sposobem na zaspokojenie potrzeb zamawiającego (w tym w celu wykluczenia konieczności 

udzielania zamówień z wolnej ręki) jest nabycie pełni autorskich praw majątkowych. Dobitnie 

świadczy  o  tym  komentarz  zawarty  we  Wzorcowych  Klauzulach  (str.  81-82):  "Należy  przy 

tym  pamiętać,  te  treść uprawnień  nabytych wskutek umowy  przenoszącej  prawa  może być 

identyczna jak nabytych wskutek udzielenia licencji. O treści tych praw decydują głównie tzw. 

pola eksploatacji, a nie typ umowy. Nie można  z góry rozstrzygnąć, który  z tych sposobów 

jest  korzystniejszy  (w  tym  uwzględniając  aspekt  ekonomiczny)(...)Przeniesienie  autorskich 

praw majątkowych jest jednak ze względu na praktykę rynkową często niemożliwe, a prawie 

zawsze  istotnie  droższe  niż  udzielenie  licencji,  gdyż  pozbawia  wykonawcę  możliwości 

korzystania  z  oprogramowania,  do  którego  przeniósł  prawa.  Trudno  oczekiwać,  żeby 

dostawca,  realizując  jedno,  nawet  bardzo  duże  wdrożenie,  sprzedał  swój  standardowy 

produkt,  który  już  dostarczył  wielu  kontrahentom  i  zamierza  dalej  oferować  na  rynku. 

Jednocześnie uprawnienia licencyjne - nawet biorąc pod uwagę ich mniej trwały charakter - 

mogą  być  wystarczające  z  perspektywy  potrzeb  zamawiającego.  Oznacza  to,  że  umowa 

licencyjna  może  być  dla  zamawiającego  bardziej  opłacalna  niż  dotycząca  tych  samych  pól 

eksploatacji umowa przenosząca autorskie prawa majątkowe. O tym, jaki faktycznie zakres 

uprawnień do korzystania z utworu zapewnia umowa, decydują tzw. pola eksploatacji. Pola 

eksploatacji  to  wymienione  w  umowie  sposoby  korzystania  z  utworu  (np.  zwielokrotnianie 

oprogramowania związane z jego instalacją i odtwarzaniem czy prawa do modyfikacji kodu). 

Umowa  przenosząca  autorskie  prawa  majątkowe  wcale  nie  musi  zapewniać  szerszych 

uprawnień  do  korzystania  z  utworu  niż  umowa  licencyjna.  Przykładowo,  uprawnienie  do 

modyfikacji oprogramowania (konieczne do prowadzenia w jego zakresie prac rozwojowych) 

może zostać zapewnione zarówno w umowie przenoszącej autorskie prawa majątkowe, jak  

i umowie licencyjnej. Teoretycznie można sobie wyobrazić szerszą licencję (np. obejmującą 

prawo  do  rozpowszechn

iania  oprogramowania)  niż  przeniesienie  praw  (np.  tylko 

zwielokrotnienie i modyfikacja, bez rozpowszechnienia).”. 

Powyższy  komentarz  zawarty  we  Wzorcowych  Klauzulach  jest  w  pełni  zgodny                        

z  argumentacją  Odwołującego  zawartą  w  niniejszym  odwołaniu.  Komentarz  ten  dobitnie 

również  wskazuje,  że  ocena  Zamawiającego,  iż  jedynym  sposobem  na  osiągnięcie 

pożądanych  przez  niego  efektów  jest  pełne  nabycie  autorskich  praw  majątkowych  -  jest 

podejściem błędnym. Fragment też również trafnie podnosi, że niekiedy oczekiwanie zbycia 

przez  wykonawcę  pełni  autorskich  praw  majątkowych  (w  sytuacji,  gdy  licencja  jest 

narzędziem wystarczającym) działa na niekorzyść interesu ekonomicznego zamawiającego, 

a  w  konsekwencji  - 

może  prowadzić  do  sformułowania  wobec  niego  zarzutu 

niegospodarności. 

Wzorcowe Klauzule całkowicie trafnie wskazują, że zamawiający powinni się wystrzegać 

narzucania zbyt restrykcyjnych wymagań, gdyż ograniczy to konkurencję (jak ma to miejsce 

w  przedmiotowej  sprawie).  Zgodnie  z  komentarzem  zawartym  we  Wzorcowych  Klauzulach 

(str. 86-87): 

„W realiach projektów publicznych trzeba wziąć pod uwagę fakt, że w niektórych 

przypadkach postawienie nawet racjonalnych wymagań zmierzających do ochrony interesów 

zamawiającego  może  praktycznie  wyłączyć  możliwość  złożenia  ofert  przez  niektórych 

wykonawców.  (...)  Zamawiający  zawsze  będzie  miał  więc  do  wykonania  zadanie  w  postaci 

takiego sformułowania wymagań dotyczących własności intelektualnej, które z jednej strony 

nie  będzie  prowadziło  do  nieuzasadnionego  ograniczenia  konkurencji,  a  z  drugiej  - 

zabezpieczy  odpowiednio  interes  zamawiającego.  Należy  przy  tym  podkreślić,  że  przez 

„odpowiednie  zabezpieczenie”  interesów  zamawiającego  nie  należy  rozumieć  zawsze 

„maksymalnego  możliwego"  zabezpieczenia,  lecz  takie,  które  faktycznie  odpowiada 

uzasadnionym potrzebom w danym przypadku.”. 

63.  Wnioski: 

Wbrew  opinii  Zamawiającego,  Wytyczne  Prezesa  UZP,  jak  i  Wzorcowe  Klauzule 

Ministerstwa  Cyfryzacji  nie  nakazują,  ani  nie  rekomendują  (jako  jedynego  rozwiązania) 

nab

ycia przez  Zamawiającego  pełni  autorskich  praw  majątkowych do spornej  dokumentacji 

interfejsu.  Powyższe  błędne  założenie  dokonane  przez  Zamawiającego  stanów  naruszenie 

art. 29 ust. 1 i 2 oraz 3b Pzp, art. 36 ust. 1 pkt 16) Pzp, art. 7 ust. 1 Pzp, a także art. 5 i art. 

3531 kc w zw. z art. 139 Pzp. 

W  rzeczywistości  Wzorcowe  Klauzule  zalecają,  aby  w  przypadku  oprogramowania 

niededykowanego  (jakim  jest,  bez  wapienia,  interfejs  Odwołującego)  stosować  instytucję 

odpowiedniej  licencji  (zezwalającą  w  miarę  możliwości  na  wykonanie  modyfikacji)  -  co  ma 

zastosowanie zarówno do oprogramowania jak i dokumentacji z nim związanej.    

Odnosząc  się  do  pytań  postawionych  przez  Odwołującego  w  uwagach  wstępnych 

niniejszego  Odwołania  (pkt  15),  należy  uznać,  że  dodanie  przez  Zamawiającego  spornych 

zapisów  w  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  III  SIWZ  faktycznie  służy  obiektywnej  potrzebie 

Zamawiającego  -  zapobieżeniu  konieczności  nadmiernego  udzielania  zamówień  z  wolnej 

ręki. 

Niewątpliwie  jednak  metoda  wybrana  przez  Zamawiającego  koliduje  z  zasadami 

wyrażonymi w Pzp, tj. z art. 29 ust. 1 i 2 oraz 3b Pzp, art. 36 ust. 1 pkt 16) Pzp, art. 7 ust. 1 

Pzp, a także z zasadami wyrażonymi w art. 5 i art. 353 1 kc w zw. z art. 139 Pzp. Nie da się 

bowiem wykluczyć, że część oferentów (w tym Odwołujący) posiada dokumentację interfejsu 

mającą charakter szablonu i względem takich oferentów udział w kolejnych postępowaniach 

przetargowych  Zamawiającego  jest  w  zasadzie  niemożliwy  -  ze  względu  na  postawiony 

przez  Zamawiającego  warunek.  Scenariusz  taki  musi  mieć  miejsce,  gdyż  szablonowy 

charakter  dokumentacji  wymusza  charakter  samego  interfejsu,  którego  działanie  opisuje. 

Interfejs nie jest oprogramowaniem  dedykowanym (stworzonym na potrzeby danej umowy), 

więc jego specyfikacja również nie może posiadać takich właściwości. 

Ponadto,  warunek  Zamawiającego  może  mieć  charakter  dyskryminujący,  niezgodny  

z  art.  7  ust.  1  Pzp,  jeżeli  w  postępowaniu  biorą  lub  mogą  brać  udział  oferenci  posiadający 

specyfikacje  interfejsu  o  różnym  charakterze  (szablon,  jednorazowy).  Zastrzeżenie 

Zamawiającego faworyzuje wykonawców posiadających dokumentację jednorazową, którym 

przeniesienie autorskich praw majątkowych na Zamawiającego nie generuje kosztów, szkód 

ani  ryzyka.  O  dyskryminującym  charakterze  przesądza  w  takim  wypadku  fakt,  że 

zróżnicowanie potencjalnych wykonawców następuje bez obiektywnego uzasadnienia. 

Zasadniczym dla niniejszej sprawy jest spostrzeżenie, że sporny warunek SIWZ nie tylko 

koliduje  z  zasadami  Pzp,  tj.  art.  36  ust.  1  pkt  16)  Pzp,  lecz  czyni  to  dodatkowo  bez 

obiektywnego uzasadnienia. Odwołujący dobitnie wykazał w niniejszym odwołaniu, że efekty 

oczekiwane  przez  Zamawiającego  można  osiągnąć  poprzez  odpowiednie  postanowienia 

licencyjne,  które  jednocześnie  nie  będą  naruszać  zasady  zachowania  uczciwej  konkurencji 

równego traktowania i proporcjonalności wyrażone a w art. 7 ust. 1 Pzp oraz w art. 29 ust. 2 

Pzp.  Licencja  jest  jednocześnie  korzystniejsza  z  punktu  widzenia  interesu  ekonomicznego 

Zamawiającego.  Za  brakiem  konieczności  przeniesienia  autorskich  praw  majątkowych 

przemawia  również  fakt,  że  Zamawiającemu  w  istocie  nie  zależy  na  utworach  autorskich 

zawartych w dokumentacji, a jedynie na informacji (idei), która nie podlega ochronie prawa 

autorskiego.  Zamawiający  może  pobrać  z  dokumentacji  informacje  i  zrealizować  swój  cel, 

posiadając  choćby  bardzo  ograniczone  i  krótkotrwałe  prawo  licencyjne  do  przekazanej 

dokumentacji interfejsu. 

Powyższe  okoliczności  i  argumenty  Odwołującego  potwierdzają  jednoznacznie 

przywołane w niniejszym odwołaniu fragmenty Wzorcowych Klauzul Ministerstwa  Cyfryzacji, 

na  które  to  Wzorcowe  Klauzule  powoływał  się  zresztą  sam  Zamawiający  w  poprzednim 

prowadzonym przed Izbą postępowaniu (sygn. akt: KIO 2506/17). 

Nie można pominąć także faktu, że część informacji zawartych w dokumentacji interfejsu 

stanowi  tajemnicę  przedsiębiorstwa  Odwołującego,  o  czym  Zamawiający  posiada  wiedzę. 

Istnieje  zatem  duże  ryzyko,  że  w  razie  konieczności  przeniesienia  autorskich  praw 

majątkowych  do  dokumentacji  przez  Odwołującego  może  utracić  on  możliwość  chronienia 

swojej poufnej informacji, co narusza jego uzasadniony interes. Problemu tego nie powoduje 

instytucja licencji, której Zamawiający powinien  zażądać również  ze względu na ten interes 

Odwołującego. 

Zmiana treści SIWZ 

70.  Propozycja  zmiany  tr

eści  SIWZ  przekazana  przez  Odwołującego  w  ramach 

poprzedniego  postępowania  przed  Izbą  (sygn.  akt  KIO  2506/17)  spotkała  się  z  krytyką 

Zamawiającego.  Zamawiający  zwrócił  uwagę,  że  Odwołujący  wskazuje  jedną,  precyzyjną 

propozycję,  bez  wskazywania  alternatywnych  rozwiązań,  co  utrudnia  Zamawiającemu 

pozytywne  rozpatrzenie  odwołania  (str.  27  -  wyroku  KIO  z  12.12.2017  r.,  sygn.  akt:  KIO 

Z  uwagi  na  powyższe,  Odwołujący  wnosi  o  zmianę  przez  Zamawiającego  spornego 

zapisu  treści  SIWZ  w  taki  sposób,  aby  przewidywał  udzielenie  Zamawiającemu  jedynie 

niewyłącznej  licencji  do  dokumentacji  interfejsu,  nie  pozbawiając  tym  samym  prawa 

Odwołującego  do  dalszego  z  niej  korzystania  przy  kolejnych  umowach  i  postępowaniach. 

Zapisy  o  okresie  obowiązywania  i  zasadach  wypowiedzenia  licencji,  a  także  zakresie  pól 

eksploatacji, zakresie terytorialnym i ewentualnej możliwości wykonywania modyfikacji przez 

Zamawiającego  i  jego  innych  wykonawców  -  Odwołujący  pozostawia  do  decyzji 

Zamawiającego. 

Z  punktu  widzenia  Odwołującego  jest  istotne  jedynie  dodanie  w  zapisach  licencyjnych 

zastrzeżenia,  że  -  z  uwagi  na  poufny  charakter  dokumentacji  i  zawarte  w  niej  know-how 

Odwołującego  -  Zamawiający  będzie  upoważniony  do  wykorzystywania  i  udostępniania 

dokumentacji wyłącznie w takim zakresie, jaki będzie niezbędny dla osiągnięcia przez niego 

integracji  systemów  -  tym  samym  chroniąc  w  miarę  możliwości  know-how  Odwołującego 

zawarty w dokumentacji interfejsu. 

Zdaniem  Odwołującego,  zmodyfikowane  postanowienia  SIWZ  dotyczące  licencji  mogą 

być zarówno oparte na warunkach licencyjnych subklauzuli 1.10 tomu II SIWZ dotyczących 

samego  interfejsu  (oprogramowania)  jak  i  zostać  sporządzone  w  oparciu  o  Wzorcowe 

Klauzule dotyczące "dokumentacji standardowej" (str. 74-75 Wzorcowych Klauzul). 

Wyłącznie  w  ramach  przykładu  Odwołujący  wskazuje,  że  oczekiwana  przez  niego 

modyfikacja SIWZ mogłaby polegać na zamianie fragmentu pkt 3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ: 

„Z  chwilą  przyjęcia  przez  Zamawiającego  utworów  powstałych  w  związku  z  realizacją 

niniejszego Ko

ntraktu (lub przyjmowanej przez niego części), w ramach Ceny Kontraktowej, 

Wykonawca  przenosi  na  rzecz  Zamawiającego  bezwarunkowo,  na  wyłączność  całość 

autorskich praw majątkowych do utworów wchodzących w skład dokumentacji lub jej części, 

na zasadach wskazanych w umowie." - 

na zapis o następujące] treści: 

„Z  chwilą  przyjęcia  przez  Zamawiającego  utworów  powstałych  w  związku  z  realizacją 

niniejszego Kontraktu (lub przyjmowanej przez niego części), w ramach Ceny Kontraktowej, 

Wykonawca  udziela Zamawiającemu  licencji  na  korzystanie utworów wchodzących  w skład 

dokumentacji lub jej części - na zasadach dotyczących licencji na oprogramowanie, zgodnie 

z w pkt 11 subklauzuli 1.10. tomu II SIWZ" 

75.  Zdaniem  Odwołującego,  sporządzenie  treści  SIWZ  (w  zakresie  praw  autorskich  do 

dokumentacji  interfejsu) na  powyższych zasadach  -  spełni  oczekiwania  Odwołującego i  nie 

naruszy  interesu  innych  oferentów,  przy  pełnym  osiągnięciu  efektów  oczekiwanych  przez 

Zamawiającego, w szczególności, zgodnie z przepisami Pzp, w tym z art. 29 ust. 1 i 2 oraz 

3b Pzp, a także art. 7 ust. 1 w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 16) Pzp. 

Odwołanie w sprawie o sygn. akt: KIO 537/18, sygn. akt: KIO 538/18: 

W  dniu  09.04.2018  r. 

(wpływ  bezpośredni  do  Prezesa  KIO)  Zamawiający  wobec 

wniesienia odwołań wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp, odpowiedzi na odwołania, 

w  których  wnosił  o  oddalenie  w  całości  odwołań.  Zamawiający  stanął  na  stanowisku,  iż 

odwołania  nie  zasługują  na  uwzględnienie  z  uwagi  na  brak  podstaw  tak  prawnych,  jak                                  

i  faktycznych,  co  zostanie  szerzej  wykazane  w  dalszej  części  niniejszej  odpowiedzi  na 

odwołanie.  Odnosząc  się  do  stawianych  zarzutów  Zamawiający  podkreślił,  że  oczekiwania 

względem  przedmiotu  zamówienia  nie  muszą  umożliwiać  ubiegania  się  o  udzielenie 

zamówienia każdemu zainteresowanemu tym wykonawcy. Fundamentalne zasady rządzące 

postępowaniem  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  (uczciwa  konkurencja  i  równe 

traktowanie  wykonawców)  nie  mają  bowiem  wymiaru  absolutnego.  W  przeciwnym  razie 

zamówienia  publiczne  można  byłoby  sprowadzić  do  roli  instrumentu  pozyskiwania  dóbr                   

o  przeciętnej,  niczym  niewyróżniającej  się jakości,  a  nadto  o  cechach  nieuwzględniających 

usprawiedliwionych  potrzeb  zamawiających.  Zamawiający  ma  prawo  określić  przedmiot 

zamówienia  tak,  aby  uzyskać  oczekiwany  efekt,  nawet  jeśli  wyklucza  to  możliwość 

dopuszczenia  do  realizacji  zamówienia  wszystkich  wykonawców  działających  na  rynku. 

Prawem  zamawiającego  jest  takie  opisanie  przedmiotu  zamówienia,  którego  realizacja 

zaspoko

i  w  najszerszym  kontekście  określone  potrzeby.  Zamawiający,  dokonując  opisu 

przedmiotu zamówienia publicznego, nie ma obowiązku czynienia tego w sposób najbardziej 

dogodny dla ewentualnych wykonawców. Prawie nigdy nie jest możliwe opisanie przedmiotu 

zamówienia  tak,  aby  odpowiadał  wszystkim  zainteresowanym  wykonawcom.  Warunkiem 

prawidłowego  przeprowadzenia  postępowania  jest  w  takim  przypadku  wyeliminowanie 

sytuacji,  w  których  dokonuje  się  opisu  przedmiotu  zamówienia  w  sposób  uniemożliwiający 

udział  w  postępowaniu  bez  uzasadnienia  w  obiektywnych  potrzebach  i  interesach 

zamawiającego,  oraz  w  sytuacji,  w której  dochodzi  do  zamierzonego przez  zamawiającego 

uprzywilejowania  określonej  grupy  wykonawców.  W  ocenie  Zamawiającego,  w  niniejszym 

stanie  faktycznym  określone  warunki  realizacji  zamówienia  czynią  zadość  dyspozycji 

przepisów  Pzp,  w  tym  w  szczególności  odnoszą  one  ten  sam  skutek  w  takim  zakresie  do 

wszystkich  wykonawców  potencjalnie  zainteresowanych  udziałem  w  postępowaniu,  zatem 

nie ma możliwości zakwalifikowania działań Zamawiającego jako naruszających art. 7 ust. 1 

Pzp. Odnosząc się do pkt 8 – 13 odwołania, w których Odwołujący odnosi się do sprawy o 

sygn.  akt:  KIO  2506/17  i  poczynionej  w  tym  zakresie  polemiki,  w  której  podnosi 

niezasadność przyjętego przez Izbę rozstrzygnięcia Zamawiający wskazuje co następuje:  

Odwołujący  nie  zaskarżył  do  sądu  okręgowego  przedmiotowego  wyroku  –  co  sam 

potwierdził  w  pkt  11  odwołania  wskazując,  iż  przyczyną  zaniechania  złożenia  skargi  były 

„płonne  nadzieje”,  że  Zamawiający  nie  będzie  powielał  w  kolejnych  postępowaniach 

przetargowych  analogicznych  wymogów.  Jest  to  zdanie  nieprawdziwe,  gdyż  Zamawiający 

podczas rozprawy KIO 2506/17 konsekwentnie wskazywał, iż  z uwagi na zmianę koncepcji 

wdrażania  systemów  ERTMS/ETCS  sukcesywnie  pozyskuje  i  będzie  pozyskiwał  od 

wykonawców  autorskie  prawa  majątkowe  do  dokumentacji  technicznej  (vide:  protokół                        

z  rozprawy  KIO  2506/17 

–  w  aktach  KIO;  odpowiedź  Zamawiającego  na  Odwołanie                         

w  sprawie  KIO  2506/17 

–  w  aktach  KIO;  przekazana  Odwołującemu  na  posiedzeniu  przed 

KIO).  W  świetle  powyższego  argumenty  Odwołującego  w  zakresie  przyszłych  działań 

Zamawiającego są całkowicie nieuzasadnione i nie powinny stanowić podstawy do wydania 

przez Izbę orzeczenia.   

2)  Od

wołujący  konsekwentnie  podnosi,  że  fakt  oddalenia  odwołania  w  sprawie  KIO 

2506/17 spowodowało niemożliwość złożenia przez niego oferty w postępowaniu pn. Projekt 

i  zabudowa  urządzeń  sterowania  ruchem  i  sygnalizacji  oraz  urządzeń  kolejowej  sieci 

telekomunik

acyjnej na odcinku Poznań Główny – Wronki (LCS Poznań Główny III) w ramach 

projektu  „Prace  na  linii  kolejowej  E  59  na  odcinku  Poznań  Główny  –  Szczecin  Dąbie”. 

Zamawiający  wskazuje,  iż  zarówno  jemu  jak  i  Izbie  nie  są  znane  faktyczne  powody 

zaniechania  złożenia  oferty  w  postępowaniu.  Tym  niemniej  jednak  ww.  okoliczność  nie 

stanowiła  przeszkody  do  złożenia  ofert  przez  innych  wykonawców,  tj.  AZD  Praha  oraz 

Bombardier.  

Zamawiający  pragnie  wskazać,  iż  argument,  że  „ze  względu  na  wąski  krąg 

potencjalnych 

wykonawc

ów  oraz  liczbę  i  wartość  postępowań  przetargowych 

Zamawiającego  –  istnieje  duże  prawdopodobieństwo,  że  absencja  Odwołującego                           

w  kolejnych  postępowaniach  przetargowych  podniesie  średnią  cenę  realizacji  zamówień.”               

W oce

nie Zamawiającego tego rodzaju argumentacja jest absurdalna. Zamawiający pragnie 

zaakcentować,  iż  w  ramach  prowadzonych  postępowań  dąży  do  wyboru  wykonawców 

dających rękojmię wykonania zamówienia w najwyższej jakości przy zastosowaniu wysokich 

standardów  jakościowych,  a  nie  do  wyboru  oferty  najtańszego  wykonawcy.  Zamawiający 

również  zaznacza,  iż  absencja  Odwołującego  na  rynku  nie  spowoduje  zmniejszenia  ilości 

otrzymywanych  ofert  w  przetargach,  ale  przyczyni  się  do  wejścia  na  rynek  nowych 

podmiotów, które  zapełnią  „lukę”  powstałą w  wyniku  wycofania się  Odwołującego z  udziału  

w przetargach.  

Zamawiający  wskazał,  iż  kwestia  przekazania  praw  autorskich  do  interfejsów  i  ich 

dalszego  wykorzystywania  przez  Zamawiającego  była  wielokrotnie  przedmiotem  orzekania 

prze

z KIO. Izba oddaliła wszystkie składane odwołania wskazując, iż wymóg w ww. zakresie 

stanowi  uzasadnioną  obiektywną  potrzebę  Zamawiającego.  Jako  przykładowe, 

reprezentatywne w tym zakresie należy uznać orzeczenia:  

•  KIO 2124/17: „Celem zrozumienia istoty braku zasadności uwzględnienia ww. wymagania 

zamawiający wskazał,  że jednym  z  czynników  powodujących wdrażanie  przez  Spółkę PKP 

Polskie  Linie  Kolejowe  S.A.  systemu  ERTMS/ETCS  jest  zapewnienie  bezpiecznego                         

i  nieprzerwanego  ruchu  pociągów  w  obrębie  Unii  Europejskiej  (tzw.  interoperacyjność)                   

w  zakresie  podsystemu  „sterowanie”  wymaganego  Dyrektywą  Parlamentu  Europejskiego                  

i  Rady  2008/57/WE  z  dnia  17  czerwca  2008  r.  w  sprawie 

interoperacyjności  systemu  kolei 

we  Wspólnocie.  Aby  to  osiągnąć  niezbędne  jest  łączenie  systemów  ERTMS/ETCS 

zabudowywanych w ramach różnych projektów celem zapewnienia ciągłości systemu a tym 

samym wyżej wspomnianej interoperacyjności.  

System  ERTMS/ETCS  jest  system  zestandaryzowanym  na  poziomie  europejskim  w  tzw. 

Technicznej  Specyfikacji  Interoperacyjności.  Zawiera  ona  szczegółowe  specyfikacje 

techniczne  jego  elementów  tzw.  składników  interoperacyjności,  interfejsów  (w  tym 

powiązania pomiędzy dwoma RBC) oraz procedur związanych przełączeniem pojazdu spod 

nadzoru jednego RBC pod nadzór drugiego RBC tzw. handover.  

Niezależnie,  zatem  od  typu  urządzeń,  jaki  dostarczy  wykonawca  zadania  pn.  „Projekt                      

i  zabudowa  systemu  ERTMS/ETCS  poziom  2  na  linii  E20  Kunowice  -  Terespol" 

(w  którym 

wymagania  w  zakresie  urządzeń  ERTMS/ETCS  są  tożsame),  urządzenia  te  nie  mogą 

odbiegać od przyjętego wyżej opisanego standardu. W związku z powyższym  zamawiający 

nie zgodził się z zarzutem odwołującego i podtrzymał postanowienia SIWZ w tym zakresie.  

Ponadto,  w  odniesieniu  do  zarzutu  dotyczącego  nierównego  traktowania  wykonawców 

zamawiający stwierdził, że obecna sytuacja dotyczy wszystkich potencjalnych wykonawców 

w  sposób  jednakowy,  a  zatem  wszystkie  podmioty  działające  na  rynku  mają  takie  same 

s

zanse na uzyskania zamówienia. W związku z powyższym, w ocenie odwołującego, zarzut 

nie zasługuje na uwzględnienie.”  

• 

KIO  2211/17: „Zamawiający jest  uprawniony  do  formułowania postanowień  specyfikacji 

istotnych  warunków  zamówienia  w  sposób,  który  da  zaspokojenie  potrzeb  zamawiającego, 

może  to  nawet  odbywać  się  z  niekorzyścią  dla  poszczególnych  wykonawców.  Jednak 

potrzeby  zamawiającego  muszą  być  obiektywnie  uzasadnione,  a  nie  skierowane  tylko  na 

ograniczenie  możliwości  sporządzenia  oferty  czy  utrudnienie  w  udziale  w  danym 

postępowaniu dla poszczególnych wykonawców. I w tym przypadku odwołujący nie wykazał, 

że  poszczególne  postanowienia  SIWZ,  a  zwłaszcza  pkt  6.3.10  PFU,  są  skierowane  na 

utrudnienie udziału w postępowaniu przez niektórych wykonawców. Natomiast zamawiający 

wykazał,  że  kwestionowane  wymagania  mają  służyć  w  przyszłości  zamawiającemu,  który 

będzie  mógł  np.  dołączać  nowe  urządzenia  do  rozwiązań  zrealizowanych  w  obecnym 

zamówieniu,  bez  uzależnienia  się  od  wykonawcy  obecnego  postępowania.  Podobnie  jak                

w  standardzie  Bluetooth  do  urządzenia  istniejącego  będą  mogli  się  dostosować  nowi 

wykonawcy  wyłonieni  w  przyszłości,  ale  nie  tylko  będą  mogli,  bo  będą  musieli  wziąć  pod 

uwagę rozwiązania przedstawione w obecnym postępowaniu. Również kwestia przeniesienie 

praw  autorskich 

nie  obejmuje  przeniesienie  ogółu  tych  praw,  ale  jest  skonkretyzowana  do 

praw  mających  wpływ  na  możliwość  dołączania  w  przyszłości  nowych  urządzeń  czy 

stosowania nowych 

rozwiązań.”   

Izba w wyroku KIO z 23.03.2017 r., sygn. akt

: KIO 445/17 wskazała, że odnosząc się 

do  wymogów  przeniesienia  autorskich  prawa  majątkowych  do  utworów  powstałych                            

w  związku  z  realizacją  umowy  lub  jej  części  (w  tym  wykorzystywania  ich  na  polach 

eksploatacji  RP  wraz  z  prawem  do 

wykonywania  i  zezwalania  na  wykonywanie  zależnych 

praw  autorskich),  a  także  przeniesienia  majątkowych  praw  autorskich  do  dokumentacji 

technicznej  należy  wskazać,  że  są  one  jak  najbardziej  zasadne.  Oczywiście  uprawnienie 

zamawiającego  do  kształtowania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  jego  potrzebami  nie 

oznacza  prawa  do  zupełnie  dowolnego  określenia  wymagań,  które  mogą  prowadzić  do 

obciążenia  wykonawcy  w  stopniu  wykraczającym  ponad  uzasadnione  potrzeby 

zamawiającego.      W  ocenie  Zamawiającego  podejmowane  przez  Odwołującego  działania 

mają  na  celu  wymuszenie  na  Zamawiającym  modyfikacji  SIWZ  w  sposób,  który  będzie 

dogodny i korzystny z biznesowego punktu widzenia Odwołującego. Wskazania wymaga, iż 

wprowadzone  przez  Zamawiającego  wymogi  nie  uniemożliwiają  wykonanie  zamówienia                      

(o  czym  świadczy  m.in.  fakt,  iż  w  innych  postępowaniach  przy  jednolitych  regulacjach 

podmioty  działające  złożyły  skuteczne  oferty),  ale nakładają na  wykonawcę szerszy  zakres 

obowiązków. Powyższe nie stanowi naruszenia prawa.  

Zamawiający powinien działać w granicach określonych art. 353 [1] oraz art. 5 Kc, co 

oznacza,  że  postanowienia  nie  mogą  być  sprzeczne  z  właściwością  stosunku 

zobowiązaniowego,  ustawą  lub  zasadami  współżycia  społecznego.  Nie  mogą  również 

przekraczać  granic  swobody  umów,  kształtując  rażąco  nierównomiernie  wzajemne  prawa                  

i  obowiązki.  Powyższe  nie  może  być  jednak  interpretowane  w  taki  sposób,  że  wymaga  się 

dopuszczenia  wszystkich  zainteresowanych  zamówieniem,  a  sposób  świadczenia 

zamówienia,  który  należy  zaoferować,  pozostawiony  jest  wykonawcom.  Zamawiający  ma 

prawo  określić  przedmiot  zamówienia  tak,  aby  uzyskać  oczekiwany  efekt,  nawet  jeśli 

wyklucza  to  możliwość  dopuszczenia  do  realizacji  zamówienia  wszystkich  wykonawców 

działających na  rynku.  Prawem  zamawiającego jest takie opisanie przedmiotu  zamówienia, 

którego  realizacja  zaspokoi  w  najszerszym  kontekście  określone  potrzeby.  Argumentacja 

nakierowana  wyłącznie  na  okoliczność,  że  wnoszący  odwołanie  wykonawca  nie  może 

wykonać  zamówienia,  względnie  że  wiązałoby  to  się  z  dużymi  trudnościami  nie  przesądza 

jeszcze,  że  opis  przedmiotu  zamówienia  narusza  zasady  uczciwej  konkurencji  czy 

proporcjonalności.  Ustalenie  bowiem  nawet,  że  tylko  ograniczona  liczba  podmiotów  może 

spełnić  wymaganie  zamawiającego  ma  drugorzędne  znaczenie  dla  oceny,  czy  naruszono 

przepisy 

Prawa 

zamówień 

publicznych. 

Jeśli 

potrzeba 

zamawiającego 

jest 

zobiektywizowana,  może  on  tak  opisać  przedmiot  zamówienia,  że  jest  w  stanie  zadość 

uczynić  mu  tylko  ograniczony  krąg  wykonawców.  W  takim  wypadku  celem  nie  jest 

preferowanie  określonego  wykonawcy,  ale  otrzymanie  przez  zamawiającego  świadczenia 

odpowiadającego  jego  rzeczywistym  potrzebom.  Oczekiwania  względem  przedmiotu 

zamówienia  nie  muszą  umożliwiać  ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  każdemu 

zainteresowanemu  wykonawcy. 

Fundamentalne  zasady  rządzące  postępowaniem  nie mają 

charakteru  absolutnego.  W  przeciwnym  razie  zamówienia  publiczne  można  byłoby 

sprowadzić do roli instrumentu pozyskiwania dóbr o przeciętnej, niczym niewyróżniającej się 

jakości, a nadto o cechach nieuwzględniających usprawiedliwionych potrzeb zamawiających.  

Właściwym  podejściem,  zdaniem  Izby,  jest  dopuszczenie  stawiania  przedmiotowi 

zamówienia  nawet  bardzo  restrykcyjnych  wymagań,  o  ile  po  stronie  zamawiającego 

występują obiektywne powody ograniczania w taki sposób kręgu potencjalnych wykonawców 

zdolnych  do  realizacji  zamówienia.  W  niniejszym  stanie  faktycznym  obiektywną  potrzebą 

Zamawiającego  jest  potrzeba  otrzymania  dokumentacji  interfejsów,  która  umożliwi  

w  przyszłości  samodzielny  i  niezakłócony  rozwój  oraz  utrzymanie  systemu  sterowania 

ruchem  kolejowym.  Izba  uznała  więc,  że  Zamawiający  postępowałby  co  najmniej 

nieracjonalnie,  gdyby  dopuszczał  do  sytuacji  udzielania  później  zamówień  z  wolnej  ręki  na 

rozbudowę  systemu  czy  też  dokonywanie  prac  związanych  z  integracją  systemów. 

Zamawiający wykazał, że kwestionowane wymagania mają mu służyć w przyszłości, bowiem 

będzie  mógł  np.  podłączyć  nowe  urządzenia  do  rozwiązań  zrealizowanych  w  obecnym 

zamówieniu,  bez  uzależniania  się  od  wykonawcy  obecnego  postępowania.  Sytuacja  ta 

dotyczy  wszystkich  potencjalnych  wykonawców,  zatem  wszystkim  podmiotom  działającym 

na rynku postawiono takie same warunki początkowe.   

Analogicznie w wyroku KIO z 11.08.2016 r., sygn. akt: KIO 1417/16 Izb

a wskazała, że 

art.  29  ust.  1 Pzp nie powinien  być odnoszony  do  sytuacji  jednego wykonawcy  i  trudności, 

jakie  mogą  u  tego  wykonawcy  wystąpić  z  uwagi  na  takie,  a  nie  inne  wymagania 

zamawiającego.  Przepis  ten  nie  powinien  być  również  odczytywany  w  ten  sposób,  że 

nakłada  na  zamawiającego  obowiązek  uwzględnienia  i  wyeliminowania z  opisu  przedmiotu 

zamówienia  uzasadnionych  wymagań,  które  dla  wykonawcy  mogą  stanowić  źródło 

ewentualnych  niedogodności  czy  potrzeby  reorganizacji  swojej  pracy  bądź  stworzenia 

nowych  r

ozwiązań  dostosowanych  do  realizacji  konkretnego  zamówienia.  W  ocenie  Izby 

zarzuty nadużywania pozycji dominującej oraz zaniechania przewidzenia w SIWZ procedury 

zgłoszenia  do  Prezesa  Urzędu  Ochrony  Konkurencji  i  Konsumentów  zamiaru  koncentracji 

polegającego na nabyciu części przedsiębiorstwa należy również uznać za bezzasadne.   

Wskazania  wymaga,  że  nabycie  praw  autorskich  majątkowych  do  specyfikacji 

interfejsów  nie  prowadzi  do  wyeliminowania  konkurencji  na  rynku  właściwym,  wręcz 

przeciwnie stanowi 

możliwość dla innych podmiotów zaistnienia na tym rynku. Izba podziela 

także  pogląd  Zamawiającego,  że  niezagwarantowanie  sobie  korzystania  z  utworów  

w  określony  sposób  niewątpliwie  może  utrudnić  udzielenie  w  przyszłości  zamówień  innym 

wykonawcom niż dotychczasowemu.  

Odnosząc  się  natomiast  do  pkt  14  –  15  odwołania,  należy  wskazać,  iż  Odwołujący 

przyznaje,  że  podziela  intencje  Zamawiającego,  którymi  kierował  się  przy  ustalaniu 

wymogów  w  zakresie  praw  własności  intelektualnej  do  materiałów  wykorzystywanych  na 

pot

rzeby  realizacji  zamówień  publicznych.  W  pkt  15  odwołania  zostały  postawione  trzy 

pytania,  na  które  jest  niezbędna  odpowiedź  w  celu  wydania  rozstrzygnięcia  przez  Izbę  

w niniejszym postępowaniu.  

Czy  sporne  zapisy  służą  obiektywnej  potrzebie  Zamawiającego  związanej  z  realizacją 

zamówienia?  Tak.  Jak  było  to  już  niejednokrotnie  wskazywane  Zamawiający  dąży  do 

uniezależnienia  się  od  wykonawcy  na  dalszych  etapach  eksploatacji  zakupionego 

rozwiązania informatycznego.  Z praktyki  Zamawiającego  wynika,  iż  wykonawcy  z  uwagi  na 

posiadanie  całości  praw  majątkowych  do  dokumentacji  oraz  oprogramowania  w  przypadku 

konieczności  udzielenia  w  ramach  wolnej  ręki  czynności  związanej  z    rozbudową  lub 

integracją  rozwiązania  z  innym  systemem  informatycznym  narzucają  nierynkowe  ceny 

(często  przekraczające  kilkukrotnie  przeciętne  stawki)  za  wykonanie  usług  w  ww.  zakresie, 

gdyż mają świadomość, iż Zamawiający ma niejako „związane ręce”, gdyż z uwagi na prawa 

wyłączne  ww.  czynności  nie  mogą  być  powierzone  podmiotom  trzecim  (dowód:  umowa  nr 

90/125/0003/14/Z/I 

–  potwierdzająca,  iż  w  przypadku  konieczności  powierzenia  wykonania 

integracji  systemów  w  ramach  wolnej  ręki  wykonawcy  narzucają  horrendalne  ceny  za 

wykonanie prac w tym zakresie);  

Czy  wybrana  przez  Zamawiającego  metoda  koliduje  z  zasadami  wynikającymi                             

z  przepisów  prawa,  w  tym  z  zasadą  proporcjonalności,  obowiązkiem  zachowania  uczciwej 

konkurencji,  zakazem  dyskryminacji,  zasadą  równości  stron  umowy,  zakazem  nadużycia 

prawa  oraz  zakazem  nadużywania  pozycji  dominującej?  Nie.  Zamawiający  jako  gospodarz 

postępowania oraz dysponent środków publicznych posiada uprawnienie do ukształtowania 

zapisów przyszłej umowy w sposób, który najpełniej zabezpieczy jego interesy. Co więcej jak 

wynika z orzecznictwa sądów powszechnych oraz Krajowej Izby Odwoławczej w przypadku 

umów  o  zamówienie  publiczne  przytoczone  w  treści  pytania  zasady  kształtowania  umów 

doznają znacznego ograniczenia.  

Zgodnie  z  wyrokiem  SO  w  W-wie  z  20.02.2015  r.,  sygn.  akt:  XXIII  Ga  924/14, 

stwierdził,  że  w  odniesieniu  do  zamówień  publicznych  zasada  swobody  umów  

i  równości  stron  stosunku  zobowiązaniowego  podlega  modyfikacji  i  specyficznemu 

ograniczeniu

.  Uprzywilejowana  pozycja  Zamawiającego  sprawia,  że  w  przypadku 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  nie  istnieje  równowaga  stron 

postępowania. Nierówność stron umowy w sprawie zamówienia publicznego wynika wprost z 

przepisów Pzp, które zastrzegają określone uprawnienia dla zamawiającego, m.in. w świetle 

Pzp.  treść  oferty  złożonej  przez  wykonawcę  musi  być  podporządkowana  specyfikacji 

istotnych  warunków  zmówienia  wyznaczanych  przez  zamawiającego.  To  zamawiającemu 

przyznano  prawo  do  decydowania  o  istotnych  postanowieniach  umowy,  która  zostanie 

zawarta  w  drodze  przetargu  publicznego,  co  czyni  go  niew

ątpliwie  stroną  silniejszą. 

Zauważyć  należy,  że  przewaga  zamawiającego,  która  wynika  z  jego  działania  w  interesie 

publicznym  powoduje,  że  charakter  umowy  o  zamówienie  publiczne  może  być 

przyrównywany do umów adhezyjnych.  SO we W-wie w wyroku z 14.04.2008 r. (sygn. akt X 

Ga  67/08)  stwierdził,  ze  „Na  gruncie  prawa  zamówień  publicznych  mamy  niewątpliwie  do 

czynienia  ze  swoistego  rodzaju  ograniczeniem  zasady  wolności  umów  (art.  353  [1]  k.c.), 

które  znajduje  odzwierciedlenie  w  treści  zawieranej  umowy.  Zgodnie  z  charakterem 

zobowiązania  publicznego  Zamawiający  może  starać  się  przenieść  odpowiedzialność  na 

wykonawców. W ramach swobody umów Zamawiający może narzucić pewne postanowienia 

we  wzorze  umowy,  a  Wykonawca  może  nie  złożyć  oferty  na  takich  warunkach.  Natomiast 

składając  ofertę  musi  wziąć  pod  uwagę  rozszerzony  zakres  ryzyk  i  odpowiednio 

zabezpieczyć  swoje  interesy  kalkulując  cenę  ofertową".    Również  linia  orzecznicza  KIO                    

w  tym  zakresie  stoi  na  stanowisku,  że  „zasada  równości  stron  umowy  w  postępowaniach                 

o udzielenie zamówienia publicznego po stronie wykonawcy jawi się w szczególności tym, że 

ma  on  prawo  swobodnej  decyzji  czy  weźmie  udział  w  postępowaniu,  czy  też  nie.  Zgodnie                  

z art. 353 [1] k.c. strony zawieraj

ące umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego 

uznania, byle jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie 

albo zasadom współżycia społecznego. Nie może zatem wykonawca kwestionować projektu 

umowy  wyłącznie  dlatego,  że  uważa,  iż  mogłaby  ona  zostać  sformułowana  korzystniej  dla 

niego

. Ponadto przez składanie ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego 

to  wykonawca  kształtuje  część  przyszłych  postanowień  umownych  (w  tym  zawsze  cenę)             

i  w  ten  sposób  może  dostosować  swoją  ofertę  do  warunków  wykonania  zamówienia 

narzuconych przez Zamawiającego, np. tak skalkulować cenę, aby w jej ramach uwzględnić 

kompensację  wszelkich  ryzyk  i  obowiązków,  które  wynikają  dla  niego  z  tak  sformułowanej 

umowy w sprawie za

mówienia.” (KIO 655/15)  

Czy  istnieją  inne metody,  które  w  mniej  istotny  i  uciążliwy  kolidowałby  z  którąś  z    ww. 

wymienionych  zasad?  W  świetle  odpowiedzi  na  ww.  pytanie  odpowiedź  wydaje  się 

bezprzedmiotowa.  

Odnosząc  się  do  pkt  16  –  34  odwołania,  stanowiących  dywagacje  na  temat 

charakteru dokumentacji technicznej jako utworu w rozumieniu prawa autorskiego. W pkt 23 

odwołania sformułowane zostało stanowisko, że  „wyłącznie ta część specyfikacji interfejsu, 

która  posiada  indywidualny  (twórczy)  charakter  i  stanowi  sposób  wyrażania  idei,  koncepcji 

lub metody. Takimi elementami mogą być zawarte w dokumentacji: wyjaśnienia, komentarze, 

przykłady  i  rysunki  –  posiadające  indywidualny  charakter.”  Przyjęcie  zasadności  takiego 

rozwiązania powodowałoby, że jeden dokument stanowiący funkcjonalną całość podlegałby 

kilku  reżimom  prawnym,  co  rodziłoby  problemy  na  gruncie  ewentualnych  sporów                              

o naruszenie praw autorskich czy też korzystanie z dokumentacji w ramach konkretnych pól 

eksploatacji.  Co  w

ięcej,  w  ocenie  Zamawiającego  niemożliwym  byłoby  dokonanie  wyceny 

sporządzenia  dokumentacji,  która  jedynie  w  części  objęta  jest  ochroną  wynikającą  z  praw 

autorskich.  Projekty,  opinie,  plany,  zarysy,  szkice,  rysunki,  techniczne,  konstrukcyjne  czy 

instalacyj

ne  oraz  instrukcje  obsługi,  a  także  inne  analogiczne  rezultaty  działalności 

intelektualnej  człowieka  w  literaturze  i  orzecznictwie  nazywa  się  zbiorczo  dziełami 

technicznymi. Dzieła techniczne należą do szerszej kategorii tzw. utworów niefikcjonalnych, 

do k

tórych zalicza się również utwory naukowe. W wyroku z 30.06.2005 r., sygn. akt: IV CK 

763/04,  OSNC  2006/5/92  - 

SN  wskazał  na  cechy  utworów  niefikcjonalnych,  które  

z  powodzeniem  odnieść  można  do  dzieł  technicznych.    I  tak:  „dotyczą  one  obiektywnie 

istniejącego  (a  więc  nie  «tworzonego»)  stanu  rzeczy,  przedmiot  i  temat  pracy  są  z  góry 

ustalone, metody badawcze z reguły są znane i takie same, nieuniknione jest oparcie się na 

wcześniejszym  dorobku”,  a  utwory  te  powstają  przeważnie  „w  ramach  stałej  działalności 

zawodowej

” twórcy (wyrok SN sygn. akt: IV CK 763/04, OSNC 2006/5/92). Do powyższego 

katalogu  można  zaliczyć  również  to,  że  analizowane  rezultaty  działalności  intelektualnej 

człowieka  wymagają  wykorzystania  wiedzy  specjalistycznej  oraz  stosowania  się  do 

okr

eślonych  reguł  (K.  Gienas,  Uwagi  o  ochronie  „utworów  technicznych”,  MoP,  7/2009,  s. 

386).  Reguły  te  powinny  być  rozumiane  szeroko,  tj.  zarówno  chodzi  o  przyjętą  praktykę 

postępowania, obowiązujące przepisy prawne czy PN.   

Jak  widać  na  powyższym  przykładowym  katalogu  cech  charakteryzujących  dzieła 

techniczne,  z  punktu  widzenia  kwalifikacji  ich  jako  utworów  w  rozumieniu  ustawy  o  prawie 

autorskim  i  prawach  pokrewnych,  cechy  te  nie  mają  znaczenia.  Zatem  argumentacja 

Odwołujące jest całkowicie nieuzasadniona.  

W dalszej części odwołania (pkt 35  – 51) Odwołujący stara się wykazać, iż bardziej 

optymalnym  zarówno  z  punktu  widzenia  Zamawiającego,  jak  i  wykonawców,  rozwiązaniem 

byłoby  określenie  wymogu  udzielenia  licencji  do  korzystania  z  dokumentacji  technicznej 

zak

upionego rozwiązania technicznego. Zamawiający ponownie wskazuje, iż jako gospodarz 

postępowania,  dokonał  szczegółowej  analizy  własnych  potrzeb  w  kontekście  posiadanych 

doświadczeń  oraz  doszedł  do  przekonania,  że  zakup  autorskich  praw  majątkowych  do 

dokume

ntacji  zabezpieczy  jego  interesy.  Zamawiający  zauważył,  iż  nie  sposób  powiązać 

wprowadzonego  wymogu  z  naruszeniem  konkurencji.  Zamawiający  wskazuje,  iż  w  innych 

prowadzonych postępowaniach, których zakres i przedmiot zamówienia również obejmował 

wdrożenie  systemu  ERTMS/ETCS  stosował  identyczne  zapisy.  Powyższe  nie  stawało  na 

przeszkodzie  wykonawcom  działającym  na  rynku  na  złożenie  skutecznych  ofert,                                 

a w konsekwencji dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej. Przykładowo:  

•  ,,Opracowanie dokumentacji projektowej i wykonanie robót budowlanych dla zadania pn. 

Zabudowa  systemu  ERTMS/ETCS  na  linii  278  Węgliniec  -  Zgorzelec  w  ramach  projektu 

Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-

T” .  

•  ,,Projekt i zabudowa urządzeń sterowania ruchem i sygnalizacji oraz urządzeń kolejowej 

sieci  telekomunikacyjnej  na  odcinku  Poznań  Główny  –  Wronki  (LCS  Poznań  Główny  III)                  

w  ramach  projektu  „Prace  na  linii  kolejowej  E  59  na  odcinku  Poznań  Główny  –  Szczecin 

Dąbie”.  

Dodatkowo  za

pisy  dotyczące  ,,interfejsów  otwartych”  wprowadzono  w  aktualnie 

toczących się 4 postępowania (LOT A, LOT B, LOT C LOT D) w ramach Projektu POIiŚ 5.1-

14 pn.: „Prace na linii kolejowej C-E 65 na odc. Chorzów Batory-Tarnowskie Góry-Karsznice-

Inowrocław-Bydgoszcz-Maksymilianowo”.  Postępowania  aktualnie  są  w  na  etapie  przed 

złożeniem  ofert  –  zapisy  dot.  interfejsów  nie  zostały  zaskarżone  przez  wykonawcom.  

Odnosząc  się  do  pkt  43  odwołania  Zamawiający  wskazuje,  że  dokumentacja  warstwy 

aplikacji  interfejsu  CBI-CBR,  inaczej  nastawnica 

–  RBC  (ETCS  poziom  2)  jest 

wykorzystywana  przez  PKP  PLK  S.A.  jako  standard  powiązania  pomiędzy  wyżej 

wymienionymi urządzeniami. Dokumentacja ta opracowana została przez firmę Bombardier, 

a  PKP  PLK  S.A.  korzysta  z  niej  (udostępnia  w  przetargach)  na  zasadzie  licencji.  Takie 

podejście wynikało z ówczesnych zapisów kontraktowych.  Odwołujący natomiast wskazał, iż 

zapisami punktu 3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ, tj. „W przypadku zabudowy stacyjnych urządzeń 

srk  (nastawnica)  Wykonawca  dostarczy  wa

runki  techniczne  dla  umożliwienia  współpracy          

z: systemem ERTMS/ETCS poziom 2 (RBC)”, Zamawiający wymaga dla takiej dokumentacji 

praw  autorskich,  jednocześnie  wskazując  w  pkt  44,  że  w  związku  z  tym,  że  dokumentacja 

interfejsu  CBI-

CBR  jest  udostępniana  w  różnych  przetargach  to  ma  charakter  uniwersalny 

(tzn.  nie  jest  dedykowana  do  konkretnego  przetargu).  Zatem  wg  Odwołującego 

dokumentacja interfejsu w ogóle, może mieć charakter uniwersalny i nie da się jej przypisać 

do konkretnego zadania.  Zwrócił uwagę, że celem opracowania specyfikacji interfejsu CBI-

CBR  było  usankcjonowanie  standardu,  w  tym  natomiast  przypadku  nie  oczekujemy 

standardu a specyfikacji interfejsów dla urządzeń zabudowanych w ramach przedmiotowego 

kontraktu.   

Odnosząc  się  do  pkt  52  –  62  odwołania  Zamawiający  wskazuje,  iż  Odwołujący 

dokonał własnej interpretacji wytycznych UZP oraz Ministerstwa Cyfryzacji odnoszącej się do 

formułowania zapisów dotyczących korzystania z rozwiązań informatycznych oraz powstałej 

w związku z tym dokumentacji. Co więcej, Odwołujący wdał się w polemikę ze stanowiskiem 

Zamawiającego  przedstawionym  na  kanwie  sprawy  KIO  2506/17.  Zamawiający  po  raz 

kolejny  wskazuje,  iż  Odwołujący  posiadał  uprawnienie  do  kwestionowania  okoliczności                     

i  argumentacj

i  przedstawionych  na  łamach  ww.  sprawy,  niemniej  jednak  nie  zaskarżył  ww. 

wyroku, w związku z tym utracił szansę wdania się z Zamawiającym w spór co do sposobu 

interpretacji wytycznych.  

Zamawiający  wskazał,  iż  w  dniu  06.04.2018  r.  dokonał  zmiany  subklauzuli  1.10 

regulującej kwestie przeniesienia autorskich praw majątkowych do dokumentacji nadając jej 

tożsame  brzmienie jak w  postępowaniu „Projekt  i  zabudowa urządzeń  sterowania ruchem  i 

sygnalizacji oraz urządzeń kolejowej sieci telekomunikacyjnej na odcinku Poznań Główny – 

Wronki (LCS Poznań Główny III) w ramach projektu „Prace na linii kolejowej E 59 na odcinku 

Poznań  Główny  –  Szczecin  Dąbie”.  Treść  przedmiotowej  subklauzuli  była  oceniania  przez 

Izbę w sprawie KIO 2506/17. Izba stwierdziła, że jej brzmienie nie narusza dyspozycji Pzp.  

Skład 

orzekający 

Krajowej 

Izby 

Odwoławczej 

po 

zapoznaniu 

się                                    

z  przedstawionymi  poniżej  dowodami,  po  wysłuchaniu  oświadczeń  stron  oraz 

Przystępującego złożonych ustnie do protokołu  w toku rozprawy, ustalił  i zważył, co 

następuje. 

Skład  orzekający  Izby  ustalił,  że  nie  została  wypełniona  żadna  z  przesłanek 

skutkujących  odrzuceniem  odwołania  na  podstawie  art.  189  ust.  2  Pzp,  a  Wykonawca 

wnoszący oba odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniający do 

jego złożenia.  

Skład  orzekający  Izby,  działając  zgodnie  z  art.  190  ust.  7  Pzp  dopuścił  w  niniejszej 

sprawie  dowody  z:  dokumentacji  postępowania  o  zamówienie  publiczne  nadesłanej  przez 

Zamawiającego do akt sprawy w kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem w sprawie:                

o sygn. akt: KIO 2506/17, w sprawie o sygn. akt: KIO 50/18, sygn. akt: KIO 51/18, sygn. akt: 

KIO 52/18, sygn. akt: KIO 53/18 

zakończonej wydaniem postanowienia KIO z 22.02.2018 r.                   

o  umorzeniu  postępowania  oraz  w  sprawie  KIO  o  sygn.  akt:  KIO  537/18,  sygn.  akt:  KIO 

,  w  tym  w  szczególności  postanowień  SIWZ,  tj.  tom  I  –  Instrukcja  dla Wykonawców 

(IDW),  tom  II 

–  Warunki  Umowy  (WU)  oraz  tom  III  -  Program  Funkcjonalno  –  Użytkowy 

(PFU), jak i z

miany treści SIWZ – Modyfikacja SIWZ - Część V z 13.03.2018 r., w każdym ze 

wskazanych 

wyżej  postępowań  (LOT  C,  LOT  D)  wraz  z  załącznikami.  Dodatkowo,  Izba 

zaliczyła w poczet materiału dowodowego - zmianę treści SIWZ – Modyfikacja SIWZ - Część 

VII  z  06.04.2018  r.

,  w  każdym  ze  wskazanych  wyżej  postępowań  (LOT  C,  LOT  D)  wraz                      

z załącznikami do niej.  

Izba  zaliczyła  także  w  poczet  materiału  dowodowego  złożone  na  rozprawie  przez 

Zamawiającego: 



informacje o złożonych ofertach w postępowaniach:  

a) 

„Opracowanie dokumentacji projektowej i wykonanie robót budowlanych dla zadania 

pn.  Zabudowa  systemu ERTMS/ETCS  na  linii  278  Węgliniec  -  Zgorzelec  w  ramach 

projektu Zabudowa ERTMS/ETCS na liniach sieci bazowej TEN-

T” .  

b)   

„Projekt  i  zabudowa  urządzeń  sterowania  ruchem  i  sygnalizacji  oraz  urządzeń 

kolejowej sieci telekomunikacyjnej na odcinku Poznań Główny – Wronki (LCS Poznań 

Główny  III)  w  ramach  projektu  „Prace  na  linii  kolejowej  E  59  na  odcinku  Poznań 

Główny – Szczecin Dąbie”.”. 

Izba ni

e uznała, jak dowodu w sprawie:  

a) 

wiadomości  e-mailowej  przesłanej w  dniu 10.04.2018  r.,  czyli po zamknięciu rozprawy                     

w  sprawie  sygn.  akt:  KIO  537/18,  sygn.  akt:  KIO  538/18 (rozprawa 

odbyła  się  w  dniu 

09.04.2018  r.) 

przez  Zamawiającego  do  sekretariatu  KIO  zawierającej  załącznik: pismo 

Thales  Polska  Sp.  z  o.o.  z  15.02.2018  r. 

dotyczącej  postępowania  -  „Projekt  i  zabudowa 

urządzeń sterowania ruchem i sygnalizacji oraz urządzeń kolejowej sieci telekomunikacyjnej 

na odcinku Poznań Główny – Wronki (LCS Poznań Główny III) w ramach projektu „Prace na 

linii kolejowej E 59 na odcinku Poznań Główny – Szczecin Dąbie”.”; 

b) 

wiadomości  e-mailowej  przesłanej w  dniu 11.04.2018  r.,  czyli po zamknięciu rozprawy                     

w  sprawie  sygn.  akt:  KIO  537/18,  sygn.  akt:  KIO  538/18 

(rozprawa  odbyła  się  w  dniu 

09.04.2018  r.) 

przez  Odwołującego  (Thales  Polska  Sp.  z  o.o.)  w  sprawie  sygn.  akt:  KIO 

537/18,  sygn.  akt:  KIO  538/18  do  sekretariatu  KIO 

zawierającej  załącznik: pismo  Thales 

Polska Sp. z o.o. z 11.04.2018 r. 

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 190 ust.1 Pzp strony i uczestnicy postępowania 

odwoławczego  mogą  przedstawiać  dowody  na  poparcie  swoich  twierdzeń  lub  odparcie 

twierdzeń strony przeciwnej aż do zamknięcia rozprawy. 

Przy rozpoznawaniu przedmio

towych odwołań skład orzekający Izby wziął pod uwagę 

także  odwołania,  jak  i  odpowiedź  na  odwołania,  a  nadto  stanowiska  i  oświadczenia  stron 

oraz Przystępującego złożone ustnie do protokołu.  

Odnosząc  się  do  podniesionych  w  treści  odwołania  zarzutów  stwierdzić  należy,  że 

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.  

Odwołujący  sformułował  w  odwołaniu  następujące  zarzuty  naruszenia  przez 

Zamawiającego:   



  art.  29  ust.  1,  2  i  3b,  art.  7  ust.  1Pzp  w  zw.  z  art.  36  ust.  1  pkt  16)  Pzp  oraz  art.  5  i  art. 

353(1)  Kc  w  zw.  z  art.  139  Pzp  -  poprzez  zawarcie  w  SIWZ  tom  III  w  pkt  3.6.8.2.14.6 

(„Wymagania 

dla 

urządzeń 

srk 

umożliwiające 

ich 

powiązanie 

z 

innymi 

urządzeniami/systemami  srk")  postanowienia  przewidującego  obowiązek  opracowania, 

przekazania  i  przeniesienia  autorskich  p

raw  majątkowych  do  dokumentacji  technicznej 

(specyfikacji interfejsu) szczegółowo wymienionej w pkt 3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ. 

Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie przedmiotowego odwołania: 

W  pierwszej  kolejności  należy  przywołać  treść  dokonanej  zmiany  treść  SIWZ  – 

Modyfikacja SIWZ - 

Część V z 13.03.2018 r., w każdym ze wskazanych wyżej postępowań 

(LOT  C,  LOT  D). 

Wersja  ta  przewidywała  w  tomie  III  w  pkt  3.6.8.2.14.6  nowy  obowiązek 

będący przedmiotem sporu przywołany w odwołaniu oraz w sentencji orzeczenia. 

W konsekwencji dodanego postanowienia w pkt 3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ, autorskie 

prawa  majątkowe  do  wymienionej  dokumentacji  interfejsu  przenoszone  są  na 

Zamawiającego  na  zasadach  określonych  w  subklauzuli  1.10  tomu  II  SIWZ.  Treść 

subklauzuli 1.1

0 i zakres jej stosowania określony w tomie II SIWZ nie stanowił przedmiotu 

sporu. Fakt udzielenia i zakres żądanej licencji na korzystanie z interfejsu (oprogramowania) 

nie  jest  przedmiotem  sporu  między  Zamawiającym  i  Odwołującym.  Odwołujący  miał 

wyłącznie  zastrzeżenia  do  faktu,  że  przepisy  o  przeniesieniu  autorskich  praw  majątkowych 

zawarte w tej subklauzuli, zgodnie z zamiarem Zamawiającego, mają mieć zastosowanie do 

dokumentacji wymienionej w pkt  3.6.8.2.14.6 tomu III SIWZ. Zakres tej dokumentacji zosta

ł 

przywołany w treści odwołania w jego pkt 4 – w całości. 

Nowa  treść  pkt  3.6.8.2.14.6  tomu  IIl  SIWZ  dodała  ponadto  warunek,  iż  do 

wymienionej dokumentacji Wykonawca jest zobowiązany przenieść na rzecz Zamawiającego 

całość  autorskich  praw  majątkowych,  na  zasadach  określonych  w  umowie.  Obowiązek  ten 

został  wprowadzany  przez  następujący  zapis:  „Z  chwilą  przyjęcia  przez  Zamawiającego 

utworów  powstałych  w  związku  z  realizacją  niniejszego  Kontraktu  (lub  przyjmowanej  przez 

niego części), w ramach Ceny Kontraktowej, Wykonawca przenosi na rzecz Zamawiającego 

bezwarunkowo,  na  wyłączność  całość  autorskich  praw  majątkowych  do  utworów 

wchodzących w skład dokumentacji lub jej części, na zasadach wskazanych w umowie.". 

Izba  odniesie  się  do  poszczególnych  kwestii  w  ramach  rozpatrywania 

sformułowanych zarzutów.  

Biorąc  pod  uwagę  ustalenia  i  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania  (art.  191 

ust.1  Pzp),  oceniając  wiarygodność  i  moc  dowodową,  po  wszechstronnym  rozważeniu 

zebranego materiału (art. 190 ust. 7 Pzp), Izba stwierdziła co następuje.  

Odnośnie  zarzutów  odwołania  wskazanych  powyżej,  Izba  z  uwagi  na  ich  charakter               

w  kontekście  zaskarżonej  zmiany  SIWZ  z  13.03.2018  r.,  odniesie  się  do  nich  łącznie, 

uznając,  że  zostało  potwierdzona  zasadność  zarzutów  w  zakresie  naruszenia  przez 

Zamawiającego art. 29 ust. 2 oraz art. 7 ust. 1 Pzp. W pozostałym zakresie oddalając oba 

odwołania,  uznając,  że  zarzut  jest  de  facto  jeden,  a  dalsza  kwalifikacja  prawna  czynności 

Zamawiającego dokonana przez Odwołującego nie jest zasadna. 

Izba nie podziela stanowiska Zamawiającego, że Odwołujący był w niniejszej sprawie 

zobowiązany  do  udowodnienia  naruszenia  zasady  uczciwej  konkurencji.  Zgodnie                                  

z ugruntowaną linią orzeczniczą należy stwierdzić, że naruszenie przez Zamawiającego art. 

29  ust.  2  Pzp  wystarczy  uprawdopodobnić  (utrudnienie  uczciwej  konkurencji),  nie  jest 

konieczne  jego  udowodnienie.  Tym  samym  nie  jest  wystarczające  jedynie  zaprzeczenie 

twierdzeniom Odwołującego. Przykładowo za wyrokiem KIO z 26.08.2015 r., sygn. akt: KIO 

„Zarzut  naruszenia  art.  29  ust.  2  Pzp  nie  wymaga  faktycznego  wykazania  przez 

Odwołującego,  lecz  uznaje  za  wystarczające  samo  uprawdopodobnienie  utrudnienia 

konkurencji.  Jeżeli  Zamawiający  skutecznie  nie  udowodni,  iż  stawiany  przez  niego  wymóg 

odnoszący  się  do  parametrów  technicznych  przedmiotu  zamówienia  jest  uzasadniony 

potrzebami  Zamawiającego  i  stanowi  realizację  celu  założonego  do  osiągnięcia  w  ramach 

postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  przyjąć  należy,  iż  jest  on  sprzeczny                           

z wymogami art. 29 ust. 2 Pzp.”. Takie naruszenie prowadzi wprost do naruszenia art. 7 ust. 

1  Pzp.  Za  wyrokiem  KIO  z  12.01.2018  r.,  sygn.  akt:  KIO  2737/17: 

„Jednakże,                                          

w  kontekście art. 29 ust. 2  Pzp Izba  stwierdza  za  orzecznictwem,  że niniejszy  przepis 

stanowi,  iż:  "przedmiotu  zamówienia  nie  można  opisywać  w  sposób,  który  mógłby 

utrudniać uczciwą  konkurencję.  W  konsekwencji  fakt naruszenia przez  Zamawiającego art. 

7 ust.1  oraz art. 29 ust. 2 Pzp wymaga  tylko  uprawdopodobnienia

,  co,  jak  wskazał  Sąd 

Okręgowy w  Bydgoszczy  w wyroku  z  dnia 25.01.2006  r.,  sygn.  akt:  II Ca 693/05 (niepubl.) 

uznaje  się  za  wystarczające  dla  uznania  zasadności  zarzutu".  (za  wyrokiem  z  dnia 

.2011 r.. sygn. akt: KIO 1734/11).” 

W  zakresie  utrudniającego  konkurencję  opisu  przedmiotu  zamówienia  Zamawiający 

ma  dwie  drogi  obrony,  albo  wykaże,  że  opis  przedmiotu  zamówienia  nie  utrudnia  uczciwej 

konkurencji pomimo tego, że Odwołujący wskazuje, iż nie może złożyć oferty lub jest to dla 

niego  znacznie  utrudnione  w  takim  stopniu,  że  złożenie  oferty  staje  się  nieopłacalne,  albo 

wykazać,  że  utrudnienie  uczciwej  konkurencji  znajduje  pokrycie  w  uzasadnionych 

potrzebach Zamawiającego.  

Zamawiający  w  pierwszej  kolejności  próbował  wykazać,  że  mimo  tego,  że 

Odwołujący  nie  złożył  oferty  w  postępowaniach  prowadzonych  przy  podobnych  do 

niniejszego postanowieniach opisu przedmiotu zamówienia związanego z uzyskaniem praw 

majątkowych autorskich do utworów, to postanowienia te nie stanowią dla niego przeszkody 

w złożeniu oferty, a ponadto 66% rynku może złożyć ofertę. 

Izba  dostrzegła  jednak  zależność  przeciwną.  Jeśli  przyjąć  za  prawdziwą  tezę 

Zamawiającego,  że  jest  tylko  3  wykonawców  zdolnych  wykonać  urządzenia  srk,  to  fakt,  iż 

jeden  z  tych  wykonawców  nie  składa  oferty  z  uwagi  na  postanowienia  SIWZ  powoduje,  że 

konkurencyjność postępowania spada, aż o 1/3. Jeśli przyjąć  dane wynikające ze złożonych 

przez  Zamawiającego  na  rozprawie  informacji  o  złożonych  ofertach,  to  należy  uznać,  że 

konsekwentnie  Odwołujący  Thales  Polska  Sp.  z  o.o.  ofert  w  postepowaniach,  które  sam 

Zamawiający  uznał  za  podobne,  nie  składał.  Z  informacji  tych  wynika,  że  w  jednym 

przypadku złożył ofertę Bombardier Transportation (ZWUS) Polska Sp. z o.o., a  w  drugim 

Bombardier  Transportation  Polska  Sp.  z  o.o.  w  konsorcjum  z  innym  podmiotem  i  firma                   

z  Pragi  (AŽD  Praha  s.r.o.).  W  żadnym  postępowaniu  oferty  nie  złożył  Zakłady  Automatyki 

KOMBUD S.A.

, który wedle wiedzy Izby także jest wykonawcą wykonującym urządzenia srk.  

Biorąc  także  pod  uwagę  stanowisko  Przystępującego,  Izba  uznała,  że  problem 

zakwestionowanych postanowień  SIWZ  dotyczy  nie tylko wykonawców  urządzeń  srk takich 

jak  Odwołujący,  ale  także  generalnych  wykonawców  takich  jak  firma  Torpol  SA,  gdyż 

również te podmioty muszą uwzględniać ewentualne wady prawne składanych przez siebie 

oświadczeń  w  postępowaniach  i  którym  zależy  na  możliwości  wyboru  podwykonawców 

wykonujących urządzenia srk. 

Dodatkowo, przeniesienie autorskich pra

w majątkowych nawet na rzecz tego samego 

Zamawiającego  w  sytuacji,  gdy  wykonawca  oferowałby  interfejsy  oparte  o  te  samą 

dokumentację techniczną powodowałoby albo fikcyjne składanie oświadczeń o przeniesieniu 

praw  autorskich,  których  wcześniej  się  wyzbyto,  albo  nienależyte  wykonanie  świadczenia  

z  uwagi  na  niemożność  przeniesienia  praw,  których  się  nie  posiada.  W  tym  zakresie  Izba 

dała wiarę wyjaśnieniom Odwołującego złożonym na rozprawie. Izba dała także wiarę temu, 

że istnieje więcej niż jeden zarządca infrastruktury kolejowej, który może być zainteresowany 

prawami  do  dokumentacji  technicznej  interfejsów.  Odwołujący  podczas  rozprawy  podał 

nazwę  jednego  z  takich  zarządców,  przy  czym  ze  strony  internetowej  samego 

Zamawiającego  wynika,  że  w  zakresie  infrastruktury  ogólnodostępnej  tych  podmiotów  jest 

dziewięć razem z Zamawiającym, m.in. PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o., 

czy też Pomorska Kolej Metropolitalna S.A. 

W  ocenie  Izby,  nieudowodnione  jest  twierdzenie  Za

mawiającego,  że  specyfikacja 

interf

ejsu  ma  charakter  dedykowany,  a  nie  szablonowy,  gdyż  jest  przygotowywana  na 

potrzeby danej linii kolejowej. Sam fakt, że urządzenia zabudowywane są w różnej ilości na 

różnych  liniach  nie  powoduje  jeszcze,  że  sposób  ich  komunikacji  i  łączenia  z  innymi 

urządzeniami  każdorazowo  wymaga  opracowania  indywidualnych  rozwiązań  i  stworzenia 

indywidualnych  utworów  w  postaci  dokumentacji  technicznej.  W  ocenie  Izby,  Zamawiający              

z  jednej  strony  powołuje  się  na  prowadzenie  polityki  ujednolicania  rozwiązań  w  ramach 

systemów  kolejowych  na  poszczególnych  odcinkach  i  dlatego  podnosi,  że  różny  sposób 

dostępu  do  majątkowych  praw  autorskich  nie  pozwoli  mu  na  osiągnięcie  zakładanych 

standardów,  a  z  drugiej  wskazuje  na  każdorazowo  dedykowany  charakter  tych  rozwiązań.  

W  ocenie  Izby,  twierdzenia  te  są  wewnętrznie  sprzeczne  i  podważają  wiarygodność 

wypowiedzi Zamawiającego, co do tego, że dokumentacja techniczna interfejsów na każdym 

odcinku  będzie  miała  dedykowany  charakter.  Zamawiający  winien  dążyć  do  wypracowania 

stand

ardów  na  rynku  polskim,  podobnie  jak  na  rynku  europejskim,  celem  zapewnienia 

interoperacyjności  systemów.  Funkcjonowanie  różnych  dokumentacji  na  każdej  linii  stoi              

w  sprzeczności  z  tym  celem.  Ujednolicenie  dokumentacji  i  samych  rozwiązań  leży  także                

w  interesie  wykonawców,  gdyż  takie  podejście  prowadzi  do  zwiększenia  rentowności 

prowadzonej przez nich działalności (zmniejszenie kosztów produkcji, montażu, serwisu itp.). 

Założenia  te  zatem  przeczą  stanowisku  Zamawiającego  o  dedykowanym  charakterze 

rozwiązań i w konsekwencji dotyczącej go dokumentacji.    

Izba także podzieliła stanowisko Odwołującego, że Zamawiający nie podał dlaczego 

preferuje rozwiązanie oparte na przeniesieniu majątkowych praw autorskich nad udzieleniem 

licenc

ji w zakresie dokumentacji, tj. specyfikacji interfejsu. Inaczej mówiąc Zamawiający nie 

wykazał  swojej  uzasadnionej  potrzeby  w  tym  zakresie,  nie  wyjaśnił  dlaczego  takie 

rozwiązanie  jest  dla  niego  korzystniejsze.  Izba  przy  czym  podkreśla,  że  Zamawiający  musi 

potrafić każdorazowo wykazać swoje uzasadnione potrzeby, jeśli nie w ramach postanowień 

SIWZ, to w toku weryfikacji jego decyzji, np. podczas rozpatrywania wniesionego odwołania. 

Należy przywołać za orzecznictwem: "Izba wielokrotnie wskazywała w orzecznictwie, (...) na 

kwestie:  "uzasadnionych  potrzeb  Zamawiającego"  (przykładowo  wyrok  KIO  z  dnia 

05.07.2012  r.,  sygn.  akt:  KIO  1307/11,  wyrok  KIO  z  dnia  12.07.2012  r.,  sygn.  akt:  KIO 

1360/12), czy też "obiektywnych okoliczności" (za wyrokiem z dnia 08.07.2011 r., sygn. akt: 

1344/11). Podobnie, w uchwale KIO z dnia 27.09.2012 r., sygn. akt: KIO/KD 80/12.   

Należy przy tym przychylić się do stanowiska, że zarówno w zakresie przeniesienia, 

jak  i  udzielania  licencji  konieczne  jest  odpowiednie  określenie  pól  eksploatacji  i  praw 

zależnych. Może być także tak, że przeniesienie praw może być sformułowane zbyt wąsko, 

co będzie generować problemy natury praktycznej związane ze skorzystaniem z tych praw. 

Niewątpliwie także istnieje możliwość udostępnienie licencji  nawet w szerszym zakresie niż 

przeniesienie  majątkowych  praw  autorskich  (podobnie  str.  82  Wzorcowych  Klauzul 

Ministerstw  Cyfryzacji  z  Komentarzem  cz.  II: 

„(…)  Umowa  przenosząca  autorskie  prawa 

majątkowe  wcale  nie  musi  zapewniać  szerszych  uprawnień  do  korzystania  z  utworu  niż 

umowa licencyjna. Przykładowo, uprawnienie do modyfikacji oprogramowania (konieczne do 

prowadzenia  w  jego  zakresie  prac  rozwojowych)  może  zostać  zapewnione  zarówno                        

w umowie przenoszącej autorskie prawa majątkowe,  jak i umowie licencyjnej. Teoretycznie 

można  sobie  wyobrazić  szerszą  licencję  (np.  obejmującą  prawo  do  rozpowszechniania 

oprogramowania)  niż  przeniesienie  praw  (np.  tylko  zwielokrotnienie    i  modyfikacja,  bez 

rozpowszechnienia)”.  

Izba  naturalnie  zdaje  sobi

e  sprawę,  że  licencja  wiąże  się  z  problemem 

wypowiedzenia,  jednakże  należy  zauważyć,  iż  możliwość  całkowitego  wyłączenia 

wypowiedzenia w umowie zawartej na czas nieoznaczony, w którą przekształca się umowa 

licencyjna zawarta na czas dłuższy niż 5 lat, nie została przesadzona i została dopuszczona 

wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 17.12.2015 r., sygn. akt: VI ACa 1735/14: „Na 

gruncie art. 68 § 1 Prawa autorskiego możliwość zawarcia klauzuli przewidującej wyłączenie 

możliwości  wypowiedzenia  umowy  licencyjnej  dopuszcza  się  w  przypadku  umów 

licencyjnych,  takich  jak zawierane  w  tej  sprawie 

– a więc umów licencyjnych o charakterze 

niewyłącznym,  z  płatna  wraz  z  zawarciem  umowy,  zgodnie  z  którymi  dalsze  korzystanie                    

z utworu w zakresie udzie

lonej licencji nie wymaga od licencjodawcy żadnych dodatkowych 

obowiązków”.  Generalnie  zaś,  kwestie  wypowiedzenia  i  trwałości  umowy  licencyjne  jest 

regulowana  m.in.  poprzez  zobowiązanie  do  niewypowiadania  umowy  pod  rygorem  kary 

umownej.  W  tym  zakresie  nale

ży  wskazać  na  przywołane  powyżej  Wzorcowe  Klauzulę 

Ministerstwa  Cyfryzacji  z  Komentarzem  cz.  II  - 

str.  86:  „(…)Zamieszczone  w  klauzulach 

propozycje 

postanowień 

zmierzają 

do 

zabezpieczenia 

trwałości 

korzystania                                       

z oprogr

amowania przez licencjobiorcę na dwa sposoby. Po pierwsze, mają na celu umowne 

ograniczenie  przysługującego  licencjodawcy  uprawnienia  do  wypowiedzenia  umowy 

licencyjnej.  Po  drugie,  mają  tak  ukształtować  zasady  rozliczeń  stron  na  wypadek 

wypowiedzenia, żeby wypowiedzenie tej umowy uczynić nieopłacalnym. (…)”.  

Izba  zwróciła  także  uwagę  na  to,  że  Zamawiający  nie  kwestionuje  nabycia  praw               

w  drodze  licencji  w  przypadku  oprogramowania,  a  neguje  taką  możliwość  jedynie                           

w  przy

padku  innych  utworów  wytworzonych  w  tym  postępowaniu,  w  tym  dokumentacji 

interfejsów.  Jedyną  okolicznością,  jaką  Zamawiający  podał  przeciwko  licencji  niewyłącznej, 

była  potrzeba  modyfikacji,  rozwoju  (w  tym  rozbudowy)  i  zmian  w  dokumentacji  interfejsów.  

W 

ocenie  Izby  jest  to  jednak  kwestia  prawidłowego  powiązania  udzielenia  praw  zależnych               

z udzieleniem autorskich praw majątkowych i niezależnie od obranej ścieżki: licencja contra 

przeniesienie praw,  każdorazowo wymaga wnikliwego określenia dla  swej  skuteczności  pól 

eksploatacji.  Biorąc  pod  uwagę  fakt  postępu  technicznego  długoterminowe  utrzymywanie 

praw  autorskich  majątkowych  może  okazać  się  zbędne  z  uwagi  na  wdrożenie  nowych 

technologii, a zatem byłoby także nieuzasadnione ekonomicznie. Wszakże każdy obowiązek 

nałożony  na  wykonawców  w  ramach  realizacji  przedmiotu  zamówienia  znajduje  swoje 

odzwierciedlenie  w  cenie  ofertowej.  Dodatkowo  należy  wskazać,  iż  wymóg  przeniesienia 

praw  autorskich  do  dokumentacji  mógłby  się  wiązać  po  stronie  wykonawców                                  

z  mechanizmem  wytworzenia  dla  Zamawiającego  dokumentacji  alternatywnej,  uboższej 

treściowo  i  mniej  przydatnej  dla  powziętych  założeń  z  jednoczesnym  pozostawieniem  po 

stronie  wykonawców  praw  do  dokumentacji  zasadniczej  –  mającej  większą  wartość 

merytoryczną.  Wówczas  Zamawiający  odniósłby  odwrotny  cel  od  zamierzonego,  co 

doprowadziłoby  do  naruszenia  zasady  proporcjonalności  rozumianej  w  znaczeniu 

zobiektywizowanym (art. 7 ust. 1 Pzp).  

Izba  podkreśla,  że  nakazana  modyfikacja  w  sentencji  ma  na  celu  jedynie  zmianę 

sposobu  udzielenie  majątkowych  praw  autorskich  z  przeniesienia  tych  praw  na  licencję 

niewyłączną,  gdyż  konieczne  jest  pozostawienie  możliwości  wybory  szczegółowego 

rozwiązania przez Zamawiającego. Przy czym, właściwy instrument prawny co do konkretnej 

formy  i  treści  udzielenia  licencji  niewyłącznej  w  zakresie  specyfikacji  interfejsu  znajduje  się 

przykładowo 

w 

przywołanych  Wzorcowych 

Klauzulach 

Ministerstwa 

Cyfryzacji                                   

z  Komentarzem  cz.  II. 

Nadto,  Zamawiający  przyznał  na  rozprawie  i  w  odpowiedzi  na 

odwołanie,  że  wcześniej  stosował  już  tego  rodzaju  rozwiązanie  –  licencję  –  względem 

specyfikacji  interfejsu.  Konieczne  jest  jednakże  prawidłowe  określenie  pól  eksploatacji                         

i 

praw zależnych.  

Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.   

W  tym 

stanie  rzeczy,  Izba  uwzględniła  odwołanie  o  sygn.  akt:  KIO  537/18  oraz 

odwołanie o sygn. akt: KIO 538/18 na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze i ust. 2 Pzp 

oraz orz

ekła jak w sentencji.  

Izba,  działając  na  podstawie  art.  192  ust.  8  Pzp  w  związku  z  §  13  ust.  3  zd.  2 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  22  marca  2010  r.  w  sprawie  regulaminu 

postępowania  przy  rozpoznawaniu  odwołań  (t.j.:  Dz.  U.  z  2014,  poz.  964  oraz  Dz.  U.                                  

z  2017  r.,  poz.14),  wydała  w  sprawach  o  sygn.  akt:  KIO  537/18,  sygn.  akt:  KIO  538/18  

orzeczenie łączne. 

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 

9 i 10 Pzp, a także w oparciu o § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 

2010  r.  w  spr

awie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów 

kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  z  2010  r.  Nr  41, 

poz. 238 

oraz Dz. U. z 2017 r., poz. 47). Izba uznała wniosek Odwołującego w obu sprawach                     

o  sygn.  akt:  KIO  537/18,  sygn.  akt:  KIO  538/18  o  zasądzenie  oddzielnie  kosztów 

wynagrodzenia  pełnomocnika  w  kwocie  3.600,00  zł  (za  każdą  sprawę),  w  maksymalnej 

kwocie dopuszczonej  przez  w/w  rozporządzenie  (§ 3  pkt  2 lit.  b w/w  rozporządzenia),  czyli 

łącznie 7.200,00 zł (3.600,00 zł x 2).  

Przewodniczący: 

……………………………… 

Członkowie:   

……………………………… 

………………………………