pandemia koronawirusa

 edytuj Dnia 16 czerwca 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego

Ustanie stanu zagrożenia epidemicznego od 1 lipca br. – konsekwencje dla rynku zamówień publicznych

Dnia 16 czerwca 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Wedle jego zapisów, z dniem 1 lipca 2023 r., zostaje odwołany obowiązujący w Polsce od 16 maja 2022 r. stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Co to oznacza dla zamawiających i wykonawców? Sprawdź w opracowaniu.

W tym artykule
  • Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego wyklucza możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia z obowiązku przestrzegania ustawy Prawo zamówień publicznych przewidzianego w art. 46c ust. 1 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o profilaktyce oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
  • Po 1 lipca 2023 r. nadal będą obowiązywać regulacje art. 6a oraz 15r specustawy. Warto jednak zachować szczególną ostrożność w czasie ich stosowania.
  • Rozważając skorzystanie z wyłączenia z art. 6a specustawy, należy zweryfikować nie tylko to, czy w aktualnym stanie rzeczy udzielenie zamówienia jest niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, ale również, czy zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub czy wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.
  • Nadal wystąpienie w toku realizacji umowy określonych okoliczności wynikających z COVID-19, może uzasadniać wprowadzenie do umowy zmian zgodnie z art. 15r specustawy, niezależnie od tego czy w Polsce obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii. Trzeba jednak ściśle wiązać okoliczności zmian ze  skutkami, jakie pozostawiła pandemia.  

Realizacja umowy o zamówienie w czasie pandemii COVID-19

Pytanie:

Czy można zmienić termin realizacji umowy ze względu na COVID-19, jeżeli zawarto ją już po ogłoszeniu epidemii? Według mnie, jeżeli umowę zawarto by wcześniej (tzn. przed ogłoszeniem epidemii), to można wskazywać, że pojawiły się okoliczności, których nie dało się przewidzieć. Wówczas uprawniona byłaby zmiana umowy na podstawie 144 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp. Jeśli umowę podpisano w trakcie epidemii, wówczas ciężko mówić o braku możliwości jej przewidzenia. Artykuł 15r ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych określa co najwyżej przesłanki i okoliczności wystąpienia opóźnień czy zmian cen i zasady obowiązujące przy ich wyliczaniu. W mojej ocenie powinno się je wpisywać do zawieranych umów. W przedmiotowym postępowaniu kary ustalono za zwłokę. Zatem tylko wówczas gdyby wykonawca wykazał, że nie był w zwłoce, moglibyśmy mu nie naliczać kar. Postępowanie wszczęto przed ogłoszeniem epidemii, ale składanie ofert i podpisanie umowy nastąpiło już w czasie COVID-19. Obecnie wykonawca wnioskuje, aby przesunąć termin realizacji zamówienia. Powołuje się na okoliczności związane z epidemią COVID-19. W umowie nie wskazano takich okoliczności. Czy możemy zgodnie z prawem zmienić termin wykonania tej umowy? Jeśli tak, to na jakiej podstawie? Czy może wolno nam jedynie nie liczyć kar za zwłokę, gdy wykonawca wykaże brak winy za opóźnienie?

Zamówienia publiczne w czasie pandemii – rozwiązania ustawy o COVID-19 (po 31.03 br.)

Zamówienia publiczne w czasie pandemii – rozwiązania ustawy o COVID-19 (po 31.03 br.)

Pandemia koronawirusa wpływa bezpośrednio zarówno na procedurę zlecania, jak i realizację zamówień publicznych. Aby zminimalizować blokady i powstające zatory związane z realizacją publicznych zleceń tzw. ustawa o COVID-19 wprowadziła konkretne regulacje dotyczące zamówień publicznych. Jej celem jest także ułatwienie pozyskiwania zamówień przeznaczonych bezpośrednio na walkę z wirusem. W tekście przeczytasz m.in.:

  • Jeżeli wartość zakupu przekroczy wskazany próg bagatelności, zamawiający może zweryfikować przesłankę udzielenia zamówienia z wolnej ręki z art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, pod kątem możliwości jej zastosowania w opisanej sytuacji.
  • Zamawiający korzystający z przesłanek zwolnienia ze stosowania ustawy Pzp uregulowanych w specustawie koronawirusowej nie jest zobligowany do stosowania jakichkolwiek wytycznych proceduralnych.
  • Jeżeli umowa uzależnia obowiązek zapłaty kar umownych od wystąpienia zwłoki po stronie wykonawcy, wówczas wystąpienie siły wyższej, jako okoliczności, za której wystąpienie wykonawca odpowiedzialności nie ponosi, uzasadnia odstąpienie przez zamawiającego od naliczania kar umownych.
  • W dalszym ciągu jednak, w takiej sytuacji wykonawca zrealizuje zamówienie po terminie, co wykluczy w przyszłości wystawienie mu dobrych referencji. W związku z powyższym, w przypadku stwierdzenia okoliczności, które uniemożliwiają realizację w terminie oraz w sposób pierwotnie zamierzony a także ustalenia, że okoliczności te wynikają z wprowadzonego stanu epidemii, umowę należy aneksować.
  • Wykonawca i podwykonawca, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie łączącej ich umowy, która jest związana z wykonaniem zamówienia publicznego lub jego części, uzgadniają odpowiednią zmianę tej umowy.

Co z umowami, które nie mogą być realizowane z uwagi na pandemię?

Pytanie:

Zamawiający w wyniku udzielenia zamówienia poniżej progów unijnych zawarł umowy na dwie części zamówienia:

  • dowóz uczniów niepełnosprawnych (cz. 1),
  • zakup biletów miesięcznych w komunikacji zbiorowej na bieżący rok szkolny (cz. 2).

W umowach z wykonawcami zawarto zapisy dotyczące realizacji usługi i wynagrodzenia za nią:

  • w cz. 1: „Dowóz uczniów niepełnosprawnych wraz z opiekunami” – „(…) w przypadku usprawiedliwionej nieobecności ucznia kurs będzie odwołany. Wykonawca będzie miał prawo do wynagrodzenia tylko i za faktycznie wykonaną usługę. Wykonawca będzie świadczył usługę w dni pracy szkół (zgodnie z przyjętą organizacją roku szkolnego przez poszczególne placówki oświatowe i obowiązującym rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie organizacji roku szkolnego) w roku 2019/2020 tj. 02.09.2019–26.06.2020 r.”;
  • w cz. 2: „Zakup biletów” – „(…) ostateczne wynagrodzenie za usługę będzie uzależnione od liczby biletów miesięcznych wykupionych dla uczniów w okresie trwania umowy”.

Czy w zaistniałej sytuacji epidemicznej, zamawiający ma obowiązek wypłacić wynagrodzenie za dni, w których nie odbywają się zajęcia szkolne? Wykonawca rozważa zamknięcie działalności (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą). Czy w przypadku rozwiązania umowy przez wykonawcę zamawiający może naliczyć karę umowną? W przypadku cz. 2 zamawiający wykupił bilety na marzec, wykonawca otrzymał za nie wynagrodzenie. Czy wykonawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie w kwietniu i kolejnych miesiącach, jeżeli zamawiający nie zamówi biletów ze względu na zawieszenie zajęć w szkołach?